fghaanse aanval op rondgebied Pakistan m) miljoen Overschreden! ussen de titanen sneuvelen Duitslands kleintjes NAVO afwachtend over kerngesprek 1090400' X Vredesweek Terughoudendheid in Westen kan invloed van Moskou beperken ;S keert zich tegen 'eologisering Unesco Joodse instellingen beschoten Oproep d lekte aanval op Sowjet-Unie Tussen Moskou en Washington MEDISCHE HULP IS NOODZAAK Generaals ex-sjah voor Iran, met of zonder Khomeini Irak verklaart Khomeini dood RDAG 27 SEPTEMBER 1980 BUfTENLAND TROUW/KWARTET lALPINDI (AFP, AP. Reuter) Afghaanse helikopters hebben een aanval uitgevoerd op grenspost in het buurland Pakistan. Daarbij werden twee Pakistaanse militairen gedood. 0 yi luchtafweergeschut een van de helikopters naar beneden schoot. KSldent van Pakistan. Zin Oei sprak over het eerste „fatale ovlincidenthoewel er „meer dan tt schendingen van het luchtruim eweest. sinds Russische troepen iber Afghanistan binnen vie- (ANDLA CULTURAL GROUP ADVERTENTIE UT1EK THEATER. DANS EN MUZIEK urrzuiD- AFRIKA i. De Oosterpoort. ma. 29 sept. i. Krasnapolsky. di. 30 sept Dominicanerkerk. wo. 1 okt Utrecht. Rasa, do. 2 okt megen. De Lindenberg, vrij. 3 okt. (otterdam. De Doelen, zo. 5 okt. De Flint, di 7 okt i»ng 20.00 uur. Toegang 7,50; in Utrecht en Maastricht 5, rten o.a. verkrijgbaar aan de zaal. Inl. Komitee Zuidelijk Afrika Da Cost astraat 88 Amsterdam tel. 020-183598 len. De president sloot de mogelijk heid niet uit dat de MIA-24 helikop ters werden gevlogen door Russische piloten. Hij heeft een officiële klacht ingediend in Kaboel en „overweegt" een dergelijke klacht in Moskou. Het incident gebeurde in Ghakhai, ongeveer 320 kilometers ten noord westen van Islamabad, in het noord westen van Pakistan. Zia zei dat er geen aanwijzingen zijn dat de heli kopters jacht maakten op guerrilla strijders die na een actie in Afghanis tan vluchtten naar hun bases in Pa kistan. „Er is geen sprake van provo catie". aldus de president. „Onze 'vrienden' aan gene zijde proberen alleen ons geduld op de proef te stel len en uit te proberen hoe sterk wij zijn". Ondertussen heeft de pro-Russische regering in Kaboel een oproep ge daan op alle Afghanen, voor nieuwe militaire maatregelen in de Pansjir- vallei, waar opstandelingen actief zijn. De training van nieuwe strijdkrach ten. aldus reizigers uit Afghanistan, is opgevoerd om het hoofd te bieden aan het groeiende verzet. De afgelo pen weken zijn al acties uitgevoerd door Russische vliegtuigen en tanks, maar de rebellen in de vallei, ten noorden van Kaboel, houden stand, aldus de zegsman. Op het ogenblik dat de Russische troepen tot 40 kilo meter in het dal waren doorgedron gen zouden de opstandelingen heb ben teruggeslagen, waarbij zeker 1500 Russische militairen zouden zijn gedood. De nieuwe strategie is de bergtoppen in handen te krijgen, waarvandaan de vallei die toegang geeft tot het noordoostelijke grensgebied van Af ghanistan gecontroleerd kan worden. Omdat die echter onbegaanbaar zijn voor tanks, moeten meer manschap pen worden ingezet. Uit vrees naar het gront te worden gestuurd zijn ongeveer 3000 middelbare scholieren in Afghanistan Ln staking gegaan. De regering heeft ondertussen laten we ten dat zij korte metten met de „con tra-revolutionairen" zou kunnen ma ken als deze niet werden ondersteund door „Amerikaanse imperialisten, Chinese hegemonisten en reactionai re islamieten." De „buitenlandse agressie en inmenging in de binnen landse aangelegenheden van Afgha nistan" werden fel bekritiseerd door minister van buitenlandse zaken Mo hammed Dost, in een rede voor de algemene vergadering van de Vere nigde Naties. Om die reden had, zei hij, Afghanistan steun moeten vra gen aan de Sowjet-Unie. Om strijd verklaren de Vere nigde Staten en de Sowjet- Unie hun absolute neutrali teit in het conflict tussen Iran en Irak. Maar met argusogen kijken beide mogendheden naar het optreden van de an der. Zowel Moskou als Was hington vreest dat de tegen partij op een of andere manier garen zal spinnen bij het con flict. De oorlog tussen Irak en Iran is geen nieuwe vorm van confrontatie tussen Oost en West, zoals Afghanistan dat was. De verhouding tussen Teheran en Washington is sedert de val van de sjah en door de zich nog steeds voort slepende gijzeling van Amerikaanse diplomaten ronduit slecht. Maar het islamitische bewind moet evenmin veel hebben van het atheïstisch com munisme van de Sowjet-Unie. Irak is weliswaar door een vriendschapsver drag met Moskou verbonden, maar zoekt steeds nadrukkelijker toenade ring tot de gematigde pro-westerse Arabische landen. Instabiel Toch staat er zowel voor de Sowjet- Unie als voor de Verenigde Staten wel wat op het spel. Als het conflict on verhoopt lang zou voortduren, dan ontstaat er een door het Kremlin wei nig gewenste, instabiele situatie langs een groot deel van de zuidgrens van de Sowjet-Unie. De Russische media hebben al geklaagd dat de Verenigde Staten hun handen war men aan de opgelopen spanning aan de Perzische Golf. De Sowjet-Unie heeft eigenlijk haar handen al vol aan door Herman Amelink de situatie in Afghanistan en in Po len, en zit nu niet direct te wachten op een extra brandhaard. Daar komt bij dat Moskou de laatste tijd juist bezig was zijn relatie met Teheran wat te verbeteren. Wanneer de huidi ge strijd uitloopt op een vergroting van de chaos in Iran, wordt het twijfelachtig of dit voorzichtige begin nog wel uitgebouwd zal kunnen wor den. Aan de andere kant voelt het Kremlin er ook niet veel voor om Irak voor het hoofd te stoten, aangezien dit een zware wissel zou trekken op de betrekkingen met dit land en mo gelijk ook op de relaties met de rest van de Arabische wereld. Voor de Verenigde Staten en voor de andere westelijke landen staat echter veel meer op het spel. Meer dan de helft van de oliestroom naar het Wes ten gaat door de 8traat van Hormoez. Mocht Irak inderdaad besluiten tot herovering op Iran van de drie eiland jes in de zeestraat (Aboe Moesa. Groot en Klein Toemb), dan wordt daarmee een slagader voor de weste lijke economieën afgesloten. Dat Washington met die mogelijkheid re kening houdt, blijkt wel uit het feit dat Carter de grote westelijke landen heeft uitgenodigd voor een gesprek over de situatie in de Golf. Daarbij zal ook de vorming van een gemeen schappelijke strijdmacht voor een eventueel doorbreken van een olie- blokkade ter sprake komen. De oorlog tussen Iran en Irak als plaatselijk gebeuren in het Midden- Oosten valt de Verenigde Staten niet zo zwaar. De relatie die Carter eerder deze week legde tussen de strijd en een mogelijke vrijlating van de gijze laars, maakte dat wel duidelijk. Veel serieuzer acht de Amerikaanse rege ring de dreiging van een totale afslui ting van de olieaanvoer. Daarom dringen de Verenigde Staten aan op een spoedige beëindiging van de oor log. zodat het gevaar van een verdere escalatie aar de andere landen rond om de Perzische Golf wordt opge heven. Ruimte Voorlopig lopen de belangen van de Verenigde Staten en de 8owjetrUnie parallel, waarbij kan worden aange tekend dat de politieke en diploma tieke manoeuvreerruimte van het Kremlin groter is dan die van de Amerikaan Dat verklaart ook dat de Sowjet-Unie nog wat terughoudend reageert op gemeenschappelijke Ini tiatieven van Oost en West ter beteu geling van het conflict. Op dit moment lijkt het tijdstip nog niet aangebroken voor een krachtda dig ingrijpen door de Amerikanen, zoals impliciet ook werd bepleit door de Egyptische president Sad at tij dens zijn interview met de NOS-tele- visie. Een dergelijke actie zou de Ara bische wereld de Amerikanen niet in dank afnemen op een moment dat Washington toch al niet zo populair is vanwege de Amerikaanse regeling tussen Israël en Egypte. Een dergelij ke ingreep zou de Russen ook een aardige kans bieden om hun invloed in het Midden-Oosten, die de laatste jaren nogal verminderd is. weer uit te breiden. Bovendien is het de vraag of Iran dan niet gedwongen wordt tot een verbetering van de betrekkingen met de SowjetrUnie. In ieder geval zal de minstens chaotische situatie die dan in Iran zal ontstaan de links gerichte krachten in dat land in de kaart kunnen spelen. De meeste kans van slagen biedt op dit moment een terughoudend beleid van de kant van het Westen. Wanneer de strijdende partijen binnen niet al te lang uitgevochten zijn. zullen be middelingspogingen een kans moe ten krijgen. Daarvoor de politieke ruimte scheppen biedt het meeste perspectief op een oplossing die aan de westelijke belangen tegemoet komt. IRA DO (AFP, Reuter) De Verenigde Staten hebben zich op de larlijkse vergadering van Unesco fel gekeerd tegen „ideologisering" t VN-organisatie voor onderwijs, wetenschap en cultuur. Afgevaar- Robin Chanler Duke waarschuwde voor ontwerpresoluties die leiden in „ideologisch en improduktief debat". >r dat zij de Sowjet-Unie met name noemde was het duidelijk dat ten werd naar de Russische verklaring waarin de internationale entschappen worden beschuldigd van het overheersen van de voorziening in de derde wereld („imperialistische transnationale emingen overheersen de internationale communicatie", aldus de flhjke tekst). Ook stellen de Russen een internationale gedragscode journalisten voor waarin journalisten worden opgeroepen tot het deren van de vooruitgang en de vrede, het stoppen van de bewape- wedloop en militarisme, en het uitbannen van kolonialisme, racisme gemonisme. ington benadrukte in Belgrado dat verbetering van de communicatie wikkelingslanden (meer drukkerijen, radiostations, post en telefoon) os kan worden gezien van de vrijheid van meningsuiting. BRUSSEL (AFP, Reuter) „Het wordt een zaak van lange adem," aldus een woordvoerder van de NAVO over het besluit van de Sowjet-Unie en de Verenigde Staten om op 13 oktober in Oenève voorbereidende besprekingen te beginnen over de zogeheten Eurostrategische wapens. Officieel is men in NAVO-kringen ge lukkig met het komende gesprek, waarbij zowel de 572 Pershings en kruisraketten van het Westen als de Russische SS-20 raketten ter sprake komen. Maar men wijst er wel op dat het overleg geen succes garandeert, aangezien de Russen goedkeuring van het tweede SALT-akkoord door de Amerikaanse Senaat als voor waarde stellen voor het afsluiten van een akkoord over de middellange- afstandsraketten. ten over de zogeheten „forward- based systems"; de Amerikaanse bommenwerpers die in WesUEuropa gestationeerd zijn en de onderzeeërs met kernraketten die onder de NAVO ressorteren. Ook vindt Moskou dat bij de besprekingen rekening moet worden gehouden met de Britse en de Franse kernmacht, wanneer het gaat om het vergelijken van aantallen op gestelde kernwapens in Oost- en West-Europa. Parijs heeft al laten we ten daar niets voor te voelen. ADVERTENTIE Bij Spandau rijdt een van de eerste kolentreinen van de „Reichsbahn" het station binnen, nadat een deel van de stakende werknemers van de Oostduitse spoorwegen in West-Berlijn weer aan het werk was gegaan. Zeker 500 van de spoorwegemployees zouden echter ontslag hebben genomen. De stakers eisten hoger loon en een vrije vakbeweging. De „Reichsbahn" verzorgt ht vervoer van Oost-Berlijn, via het westelijk stadsdeel, itiet de rest van Oost-Duitsland. Bovendien willen de Russen ook pra- Optimisme Ben Polak: A Is voorzitter van het Medisch Comité ben ik er trots op. dat we de 60 miljoen gulden ruim overschreden WM hebben. V moet zich I daarbij eens indenken. I 19 wat dat betekent voor iden als Viet Nam en Cambodia.' ledicijnen om dc malaria te Strijden, medicijnen om de rculose aan te pakken. De ouw van een kompleet ziekenhuis, ijstzendingen voor Cambodja ;en fantastisch resultaat Vat we hebben kunnen doen, kon Heen bereikt worden dankzij de :un van vele tienduizenden kmateurs en een ruime subsidie an de overheid.' Mech Comité Nederland-Viel Nam Ben Polak 'Hier past een woord van dank aan al diegenen die ons de afgelopen jaren hebben gesteund. Al diegenen die deze medische hulp hebben mogelijk gemaakt. Ook al ben ik me ervan bewust, dat nog veel gedaan moet worden. Dat die medische hulp slechts een kleine stroom is van wat nodig zou zijn.' Uw persoonlijke hulp is een druppel. Maar vele druppels maken een krachtige stroom. Geef die 'druppel'. Postgiro MCNY. Amsterdam. Postbus 5701 1007 AS Amsterdam PARIJS (AP, AFP) In Parijs zijn gisteren vier joodse instellingen be schoten. Bij de aanvallen op een dag verblijf, een school, een synagoge en een gedenkteken raakte niemand ge wond. Een onbekende organisatie met de naam „Faisceaux Nationalis t's Europeens" (bundeling van Euro pese nationalisten) heeft in een ano niem telefoontje de verantwoorde lijkheid voor de aanslagen op zich genomen. De groepering verklaarde dat de aan slagen gericht waren tegen de „zionis tische vüilhopen die zich in Frankrijk nestelen". Volgens het Franse pers bureau AFP, dat het telefoontje ont ving, is de organisatie dezelfde als de twee weken geleden verboden neo- nazistische groepering FANE (Natio nalistische federatie van Europese actie). Deze paramilitaire organisatie heeft naar verluidt 260 leden in Frankrijk. De Raad van Joodse instellingen deed gisteren een beroep op de Fran se regering om dergelijke aanslagen te voorkomen. „Deze nieuwe aanval len bewijzen dat de neo-nazi's niet zijn ontmanteld en dat zij hun dreige menten in daden vertalen." President Giscard heeft gisteren via zijn woordvoerder verontwaardigd gereageerd op de aanslagen en noem de ze „verfoeilijk". Het kinderdagverblijf en de synagoge werden gistermorgen vroeg getroffen door veertien schoten. Kort daarna werd het Joodse gedenkteken achter de Notre Dame en de Joodse school beschoten. Donderdag waren op de muren van de school anti-joodse leu zen en swastika's gekalkt. ADVERTENTIE Er zijn Christenen die menen dat de vrede kan worden gediend door ontkrachting van onze weermacht, maar diezelfde Christenen eisen dat in Zuidelijk Afrika de vrede wordt gebracht door wapengeweld Is op hen niet van toepassing Psalm 35 vers 20 „Want nooit spreken zij woorden van vrede, doch verzinnen leugens tegen het vreedzaam volk Stichting Geen Kerkgeld voor Geweld. Secretariaat: Poatbua 5894 1007 AW Amsterdam. Poatglro 309261 Ameterdam. PARUS (Reuter. AP) Generaal Bahram Ayana, die beschouwd wordt als de nestor van het leger van de voormalige sjah. waarvan de top aan de kant gezet is door ayatollah Kho meini. heeft alle Iraanse militairen opgeroepen met hem samen te wer ken voor de omverwerping van de islamitische republiek. Medewerkers van de generaal ver klaarden gisteren in Parijs dat deze binnenkort naar het Midden-Oosten vertrekt. Dat zou diens opmerking verklaren dat Ayana de Iraanse mili tairen aanzegt, dat zij binnenkort in structies kunnen verwachten vanuit Iran zelf. Overigens denken niet alle Iraanse generaals, die na de val van de sjah verdreven zijn zo negatief over het bewind van Khomeini, dat zij van de Iraakse inval gebruik willen maken om dat ten val te brengen. Twee niet met name genoemde bevelhebbers hebben in Parijs laten weten dat zij bereid zijn naar Iran terug te keren om zich aan te sluiten bij de strijd van het Iraanse leger tegen Irak. Ook andere gevluchte Iraanse mili tairen zouden zich al hebben aange meld om hun biidrage te leveren in de strijd tegen Irak. De Iraanse zaakge lastigde in Parijs zei met dankbaar heid kennis te hebben genomen van de bereidverklaringen, maar voegde daaraan toe dat het Iraanse leger al genoeg militairen heeft Enig optimisme was gisteren te be speuren bij de al jaren voortsukke lende besprekingen over wederzijdse evenwichtige troepenvermindering in Centraal Europa, waarover in Wenen gesproken wordt. Er zou daar een begin van overeenstemming zijn over een beperkte wederzijdse terugtrek king van Amerikaanse en Russische troepen. Daarbij gaat het om de te rugtrekking van een groter aantal Russen, wat in Ujn is met de stelling van het Westen dat het Warschau Pact 150.000 militairen meer heeft dan het zelf opgeeft. BAGDAD (AFP, Reuter) Ra dio Bagdad heeft gisteren het bericht verspreid dat de Iraanse geestelijk leider ayatollah Kho meini was overleden. De Iraanse radio reageerde direct op het be richt met de mededeling, dat de imam op de televisie zou ver schijnen. En inderdaad de aya tollah verscheen ln levende lijve op het scherm en riep de Iraakse islamieten op zich te keren tegen het Baath-bewind van Irak. Volgens radio Bagdad was Kho meini niet meer in het openbaar verschenen sedert de oorlog tus sen Irak en Iran uitbrak. Al zijn verklaringen tot dusverre zijn „door anderen geschreven en voorgelezen, want de tiran is dood", aldus radio Bagdad in zijn koude oorlogsbericht. Irak daagde daarop de Iraanse rege ring uit de imam te tonen Aldus geschiedde. «I. J. Moskau foutje was onopzettelijk, het gevolg lachwekkend. Een keurig orgde, beschaafde docent aan een universiteit eindigde zijn verkie- 'toespraakje voor de televisie met de woorden: „En daarom vraag ik ames en heren, op 5 oktober uw stem uit te brengen op de tounistische Bond West-Duitsland." deine twee minuten eerder was het tfaan. De jongeman was aangekon- «s een woordvoerder van de Christen- Ie Unie van Franz Josef Strauss. Uite- putte de omroep zich uit in veront- pngen. ocldent werpt niet alleen een merk- Jg licht op de spreekwoordelijke „Ge wit" van de Duitse tv, maar geeft ook Eins te denken. Waar zijn de radicale ®gen van weleer? Waar de strijdbare to klassenstrijd of revolutie? Wie be de barricades, al is het maar met *n. in 1980? a*r bij voorbeeld zijn de „Grünen" Ven? „Zeg mij waar de (zonne)bloemen ïchreef Die Welt onlangs in een hoofd- De zonnebloem, het embleem van West-Duitslands milieupartij, is hier en daar nog wel te zien, maar veel naam mag het niet meer hebben. Misschien hebben de groenen enigszins ge lijk met hun klacht dat de media en met name televisie en radio hen om zeep helpen door ze niet eens te vermelden. Maar feit is. om een Afrikaans gezegde aan te halen, dat waar de olifanten strijden het gras wordt vertrapt Aandacht En zo heeft de gevatte lijsttrekker van de groenen. Petra Kelly, de grootste moeite de aandacht te trekken op een toneel waar de titanen Strauss en Schmidt elkaar met rots blokken en reusachtige knuppels te lijf gaan Het helpt haar natuurlijk ook be paald niet dat de kracht van haar partij schuilt in het werk aan de basis. Niets is zo ontmoedigend als een vier uur durende bij eenkomst in een cafeetje met vijfentwintig doorgewinterde aanhangers en vijf mogelij ke bekeerlingen, van wie er drie binnen de veertig minuten al weer verdwenen zijn. De sterren van weleer, zoals het vroegere CDU-parlementslid Herbert Gruhl en de Don Quichotterige boer Baldur Spring- mann,- zijn in de partij ondergedoken, in wat wel wordt genoemd een „innere Emi gration", en de berichten uit Bremen en Baden Württemberg, waar de groenen in de deelstaatsparlementen zijn doorgedrongen, wijzen erop dat de interne ruzies over poli tieke doelstellingen en prioriteiten tot een gedeeltelijke verlamming hebben geleid De groenen en met hen alle andere Duitse splinterpartijen worden het slachtoffer van de campagnestijl van de grote twee. SPD en CDU CSU. die zichzelf en het land uitputten met hun verbale krachtpatserij, die geen ruimte laat voor een redelijk debat. De strijd om de macht in Bonn draait niet om hete hangijzers of een visie op de toe komst, maar wordt beslist door missers en voltreffers van het zware geschut. Terwijl Helmut Schmidt Strauss verwijt dat hij arbeldskwesties bespreekt „wie der Bulle pisst. mal links, mal rechts" (een Bulle is een stier, de rest spreekt voor zichzelf), heeft Strauss het over de „communistische krachten voor de burgeroorlog", over „de leugenaar" Schmidt, over „de marxisten uit het stenen tijdperk" enzovoorts. Hoe kun nen de kleine partijtjes ook hopen te overle ven tussen de sociaal-democratische „pen sioenfraude" (8traus8) en de „leugens" van dr. Strauss over de beweerde plannen van de regering niet langer voor de kerken be lasting te innen? Ideeön Toch is dat betreurenswaardig, gezien de ideeën van de groenen. Het milieu-pro bleem. de vele vragen van de arbeidsom standigheden. de economische groei het zijn allemaal kwesties die niet verdwijnen alleen en uitsluitend omdat de groenen hun boodschap niet over het voetlicht krijgen Joseph Beuys. de hoogleraar aan de kunst academie van Diisseldorf die in Noordrijn- land-Westfalen campagne voert voor de groene partij, is er dan ook van overtuigd dat „individuele groepen hun buitenparle mentaire werk zullen voortzetten en zullen trachten concrete alternatieven te ontwik kelen op grond van hun ervaringen met het leven op zichzelf en de relatie tot het leven van de alledaagse arbeid in het bijzonder En de groenen zullen uiteraard hun ervarin gen met deze verkiezingscampagne kritisch bezien en deze overwegingen betrekken bij hun werk in de toekomst In het gunstigste geval mogen de groenen hopen op twee tot drie procent van de stemmen, lang niet genoeg om de drempel van vijf procent te nemen. En of dat genoeg is om de beweging in leven te houden, wordt zelfs openlijk betwijfeld. Dat de Duitse Communistische Partij een goede kans loopt van de kaart te worden geveegd bij de verkiezingen van oktober, wordt algemeen aangenomen Na de rebel lie van de Poolse arbeiders en de hardhandi ge acties tegen de stakende Westberlijnse werknemers bij de „Deutsche Reichsbahn heeft deze tak van de Oostduitse Socialisti sche Eenheidspartij ongeveer evenveel aan trekkingskracht als de Ku Klux Klan in Harlem Rechts Rest dan nog de rechterzijde Ongetwijfeld is de NPD op sterven na dood Maar de activiteiten van allerlei krankzinnige recht se splintergroepen met name tegen bui tenlanders blijven een bron van zorg Dat althans is het oordeel van Duitslands binnenlandse inlichtingendienst, de Verfas- sungsschutz. Twee recente aanslagen op buitenlanders een in Lörrach aan de Duits-Zwitserse grens en een in Hamburg, waar twee Vietnamese vluchtelingen met een bom werden gedood worden aan rechtse extremisten toegeschreven en zij vergroten de vrees dat neo-nazi's het va- cüum opvullen dat de linkse extremisten hebben achtergelaten De media en de politie van hoog tot laag signaleren een sterke stijging in de smerige propaganda tegen vluchtelingen en asiel aanvragers uit het buitenland Of de arres tatie van de daders van de aanslag in Ham burg paal en perk zal stellen aan zulke maniakale uitbarstingen, wordt druk bed,s cussieerd Maar het effect ervan op de hui dige verkiezingscampagne is in ieder geval niet meer dan marginaal De secretaris generaal van de Sociaal-democratische Par tij. Egon Bahr, houdt het er tenminste op dat Duitsland wat de dreiging van rechts betreft „stinknormaal" is.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 7