kranten nemen
ije vakbonden ernstig
Unesco praat
over media
Sadat: VS moet
in actie komen
Frankrijk goede maatjes met Irak
Vestduitse partijprogramma's op achtergrond
-«•
030
941041
oskou slaat Warschau met Lenin om de oren
"Vinaamse gezant
Brussel met
ilrplicht verlof
SAMEN
OP DE
GOEDE WEG
CNV—:
Reagan verwijt
Carter oorlog
Nyerere blijft
Metaalarbeiders
Italië steunen
Fiat-collega's
JDAG 26 SEPTEMBER 1980
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
AAG (AFP, Reuter) De Poolse pers begint de vrije vakbonden ernstig te nemen. De
buna Ludu publiceerde een reportage over de oprichting van een onafhankelijke vakbond
llblag. In de buurt van de havenstad Gdansk. Het dagblad Zycle Warszawy ging nog verder
praatte met voormannen van de vrije vakbonden, die veranderingen ln de bestaande
iden als „schijn" betitelden.
nil nog toe hadden de kranten alleen
iing gemaakt van de wijziging
de officiële vakbeweging in „on-
leu nkelijke" bonden, en niet van de
cei chting van nieuwe organisaties.
dngslelder Walesa had Juist bij
>k jgering geklaagd over de „mislei- VaaI indruk
'la le informatie" in de Poolse pers. 1 muruiv
anr de nieuwe bond „Mazowsze"
Poolse televisie. Waarnemers in War
schau wijzen erop dat een dergelijke
verbintenis tussen intellectuelen en
arbeiders bij vorige crisis ln Polen
niet, of veel minder, bestond.
Tijdens zijn persconferentie maakte
reef Zycie Warszawy nu dat het Walesa gekleed in zijn eeuwige
Pi om een „echt vrije" bond, die al
dan 70.000 leden heeft.
S denontvangst
ct santen zwegen echter over de
fc£nontvangst die Walesa ten deel
Warschau en de persconferen-
hij heeft gegeven in het kan
van het officiële persagentschap
press. Er werd volstaan met het
len van het gesprek dat Walesa
[gehad met waarnemend eerste
ld ster Jagielski over de „uitvoering
de akkoorden" die een einde
kte aan de grote stakingen in
n, drie weken geleden. Wel werd
Weven over klachten van ex-sta-
dat de officiële vakbonden nieu-
lejlngen oprichten die dan „vrij
ankelijk" worden genoemd,
j^Jr, aldus de stakers, daarmee niets
ufdoen hebben en slechts „misver-
wekken. De arbeiders betuig-
Éc steun aan intellectuelen ver-
i het KOR (comité voor socia-
erdedlging) dat bij herhaling
i aangevallen, met name op de
le
n,
0
ml
re USSEL (ANP) De ambassadeur
at Suriname in België en perma-
vertegenwoordiger van zijn land
ïcijde Europese Gemeenschap, Fer-
heeft van de Surinaamse re ge-
te horen gekregen dat hij per 31
[ober zijn functie moet neerleggen.
Tier is zestien Jaar vertegenwoor-
ir van Suriname in Brussel ge-
st. De regering Chin A Sen heeft
te verstaan gegeven dat hij per 1
uari 1981 pensioen krijgt.
diplomaat is teleurgesteld. „De
enwerking met de Surinaamse re-
l was de laatste maanden prak-
onmogelijk.Ferrier, de broer
de oud-president, zei dat hij de
te tijd geen instructies meer
g. Naar zijn zeggen werden al zijn
rstellen afgewezen.
ius wil naar Japan
KIO (AP/AFP) Paus Johannes
J'tlus n maakt plannen om eind
uari of begin februari volgend Jaar
bezoek te brengen aan Japan. Dit
d ft de katholieke bisschoppencon-
ntie van Japan gisteren bekend-
ij paus zal vermoedelijk vier of vijf
Hn in Japan blijven, voor of na
reis naar de Filippijnen. Op zijn
gramma staan Tokio, waar hij
de keizer wil praten, en Nagasa-
n de laatste stad wil hij de siacht-
rs herdenken van de atoombom
u 945 en een oproep doen om geen
nwapens te gebruiken, en ook de
Isten-Japanners herdenken, die
eeuwen geleden de marteldood
ii rven om hun geloof. Nagasaki is
te tijd een bolwerk van rooms-
holicisme geweest, nadat de eer-
Portugese koopvaardijschepen er
imen in 1571. Thans zijn van de
miljoen Japanners naar schatting
.000 rooms-katholiek.
Christelijk Nationaal Vakveitond
grijs-bruine pak op hetzelfde gele
hemd veel indruk op de aanwezige
Journalisten. Ondanks een vermoei
ende dag en weken van spanningen
beantwoorde hij alle vragen snel en
bondig, zonder een beroep te doen op
collega's. Hij kreeg zijn gehoor aan
het lachen met het antwoord op een
vraag over de houding van de Poolse
buren: „Polen behoort noch tot het
westen, noch totwaarop Walesa
zijn mond bedekte om het laatste
woord niet te hoeven zeggen.
EL PASO (AFP, Reuter) De repu
blikeinse presidentskandidaat. Rea
gan, heeft de verantwoordelijkheid
voor de oorlog tussen Iran en Irak ten
dele bij president Carter gelegd. Wat
nu In Iran en Irak gebeurt, Is het
gevolg van het beleid dat de huidige
Amerikaanse regering drie en een
half jaar heeft gevoerd. Wanneer het
buitenlands beleid van de regering
wat intelligenter was geweest, dan
zou dit nooit zijn gebeurd, zo zei
Reagan in een interview in El Paso
(Texas).
De republikein was van mening dat
het conflict tussen Iran en Irak nooit
zou zijn losgebrand, wanneer de sjah
van Iran niet was afgezet. Carter zou
een deel van de verantwoordelijkheid
moeten dragen, omdat zijn regering
heeft bijgedragen aan de val van de
sjah.
President Carter kan niet anders dan
oproepen tot neutraliteit, zo zette Re
agan zijn aanval op Carter voort. Hij
heeft de Amerikaanse militaire
kracht laten verslappen. Op de vraag
of hij vond dat de VS ln het conflict
geweld zouden moeten gebruiken,
antwoordde hij ontkennend. „Alleen
wanneer het absoluut noodzakelijk is
voor onze nationale veiligheid, be
pleit ik gebruik van geweld."
Ondertussen heeft het Russische par
tijblad Prawda een felle aanval ge
daan op mensen die IJveren voor .zo
geheten vrije vakbonden die onaf
hankelijk zijn van communisme en
los staan van het algemeen belang
van de werkende klasse." De krant
haalde Lenin aan die stelt dat „vak
bonden in socialistische landen altijd
onder leiding van de partij moeten
staan." De Russische pers heeft geen
melding gemaakt van de concessies
die de Poolse regering heeft moeten
doen om de golf van stakingen ln het
land te breken. Zegslieden ln Moskou
menen dat de Sowjet-Unie met het
artikel in de Prawda duidelijk maken
dat de vakbondskwestie een ideo
logische zaak ls waarin de orthodoxe
lijn gevolgd moet worden.
BELGRADO (AFP, Reuter) Het
rapport van de commissie-McBrlde
over pers en communicatie is geen
eindpunt maar juist een begin. Met
die woorden opende de directeur van
Unesco, Amadaou Mahtar M'Bow
gisteren de tweejaarlijkse vergade
ring van de VN-organisatie voor on
derwijs, cultuur en wetenschap.
Aanleiding voor het rapport was de
wens van de ontwikkelingslanden
dat de pers een evenwichtiger beeld
zou geven van de derde wereld. Nu
is, menen ontwikkelingslanden, de
aandacht verwrongen en eenzijdig.
Uit de ontwikkelingslanden komt al
leen nieuws over honger, oorlogen en
rampen, zonder dat aandacht wordt
besteed aan onderliggende oorzaken
en redenen.
In het westen bestond de vrees dat
een en ander zou leiden tot een grote
re greep van de overheid op de me
dia, tot censuur en het niet langer
toelaten van journalisten.
Een commissie onder leiding van de
Ierse Nobelprijswinnaar met als lid
onder anderen de Nederlander
Pronk toog na lange discussies over
dit onderwerp aan het werk, en
kwam met een 292 pagina's tellend
rapport dat nu aan de vergadering
van Unesco in Belgrado is voorge
legd. Het kritiseert censuur en ver
dedigt de rechten van journalisten,
maar roept aan de andere kant op tot
wettelijke maatregelen opdat inter-
Directeur M'Bow
nationale nieuwsagentschappen zich
houden aan nationale wetten.
Steun
Tevens wordt aan de UNESCO-con-
ferentie een plan voorgelegd voor
verbetering van de communicatie in
ontwikkelingslanden (meer kranten,
meer radiozenders, meer drukkerij-
Voor een communicatieprogramma
voor de derde wereld heeft M'Bow 3
miljoen gulden steun gevraagd, om
een secretariaat binnen Unesco te
kunnen opzetten. Als het westen
daartegen blijft, zal het secretariaat
uit de gewone middelen van Unesco
moeten worden betaald. Die belopen
voor de komende drie jaar 1,2 mil
jard gulden.
Ook wil de directeur van de VN-
organisatie een raad van regeringen,
die 35 leden zou moeten tellen, voor
het uitwerken van de plannen voor
betere communicatiemogelijkheden
in de derde wereld. Aan de vergade
ring in het ultra moderne Sava-con-
ferentiecentrum in Belgrado wordt
door 2400 afgevaardigden deelgeno
men, uit meer dan 150 landen.
De eerste dagen van de conferentie
waren zij kwijt aan discussies over
de geloofsbrieven van Israël, alsme
de over de vraag wie Kampuchea
(Cambodja) mag vertegenwoordi
gen. Wat betreft Israël werd besloten
dat het feit dat de geloofsbrieven
waren getekend in Jeruzalem, niet
betekent dat daarmee de annexatie
van het Arabische deel van Jeruza
lem wordt erkend. De Sowjet-Unie
en enzovoort), dat samen met het
plan-McBride de hoofdmoot zal vor
men van de Unesco-conferentie.
De ontwikkelingslanden zijn over maakte zich sterk voor de toelating
het algemeen niet ontevreden over
het rapport, maar westerse landen
vallen over een aantal passages, met
name ten aanzien van wettelijke
maatregelen tegen persagent
schappen.
van de regering Heng Samrin als
afgevaardigde van Kampuchea,
maar trok onder meer deze cis in ruil
voor de toezegging dat Moskou een
eigen ontwerpverklaring mag indie
nen over de rol van de massa-media.
Van een onzer verslaggevers
HILVERSUM „Ik ben er wel voor dat de Verenigde Staten
als de belangrijkste grote mogendheid en de westerse
wereld meteen ln actie komen om te voorkomen dat de hele
situatie hier nog verslechterd."
Honderden Iraanse militairen marcheerden gisteren door de straten van Teheran, op weg naar een
gebedsbijeenkomst in de universiteit.
Van onze buitenlandredactie
AMSTERDAM Frankrijk
heeft van de westerse landen
de beste contacten met Irak.
Dit land krijgt wapens, vlieg
tuigen, verrijkt uranium en
nucleaire kennis van de Fran
sen in ruil voor de levering
van olie.
De Franse regering durft niet
met de leveranties te stoppen,
omdat Irak na Saoedi-Arabië
de belangrijkste olieleveran
cier is (23 procent van de toe
voer). Bovendien is Irak de op
twee na belangrijkste handel
spartner van Frankrijk (na
Japan en West-Duitsland).
Het ls dan ook niet verwonderlijk dat
de Iraakse vice-premier Tarek Aziz
op zijn diplomatieke reis na de Sow
jet-Unie en Jordanië, Parijs aandoet.
Gisteren had Aziz een anderhalf uur
durend gesprek met president Gis-
card d'Estaing. Na afloop wilde Aziz
weinig over het gesprek zeggen, maar
het is aannemelijk dat hij de Franse
president zoveel mogelijk steun heeft
gevraagd. De woordvoerder van het
Elysée, Jacques Blot, verklaarde na
drukkelijk dat de wapenleveranties
aan Irak niet ter sprake zijn geweest.
Hij maakte daarmee meteen duide
lijk waar voor de Fransen het gevoe
ligste punt ligt: de wapenlevering aan
een land dat ln een onverkwikkelijke
oorlog is verwikkeld. Azlz zal onge
twijfeld om versnelde levering van
Mirage-gevechtsvllegtuigen, helikop
ters, pantserwagens en reserveonder
delen hebben gevraagd.
Voor de open oorlog tussen Irak en
Iran uitbrak was Parijs met Bagdad
in onderhandeling over de levering
van 150 Alpha Jet gevechtsvliegtui
gen, een toestel van Frans-Westduit-
se makelij dat vooral bij gevechten
ter land van groot nut kan zijn.
kopters, 3 transporthelikopters van
het type Puma en elf Super Frelon
raketsystemen.
Daarnaast gebruikt Irak nog honderd
Franse Panhard-3 pantserwagens,
met raketten uitgerust, en 330 lichte
re pantserwagens van dezelfde fabri
kant. In totaal heeft Frankrijk voor
ongeveer drie miljard gulden aan wa
pens verkocht aan Irak.
Kernenergie
Mirages
Volgens afspraak krijgt Irak ln no
vember al de eerste straaljagers van
het type Mirage F-l. Iraakse piloten
worden in Frankrijk opgeleid om met
deze vliegtuigen te leren omgaan. In
totaal koopt Irak zestig van deze toe
stellen. Totdusverre kocht het be
wind in Bagdad zijn meeste vliegtui
gen in de Sowjet-Unie. President Sad
dam Hoessein wil echter niet meer te
sterk afhankelijk zijn van Moskou.
Het Iraakse leger bezit ongeveer 300
Russische en nog zo'n 30 oude Britse
vliegtuigen. Volgens regeringskrin
gen in Parijs maken de Franse wa
pens slechts een „zeer klein deel" uit
van de totale Iraakse bewapening.
Vijftig helikopters van het type Ga
zelle, uitgerust met raketten, zijn
operationeel.
Deze worden gebruikt in de strijd
tegen tanks en pantserwagens. Bo
vendien heeft het Iraakse leger de
beschikking over 40 Alouette-3 heli-
Wat de Franse regering misschien
nog wel neer kwalijk wordt genomen
is dat het Irak helpt bij zijn atoom
programma en zonder scrupules ver
rijkt uranium levert. Irak moet ln
staat worden geacht om al over een
jaar of vier atoomwapens te produce
ren. De Fransen helpen bij de bouw
van twee kernreactoren.
Woensdag verklaarde de Franse mi
nister van buitenlandse zaken Jean
Frangois-Poncet dat er op het ogen
blik „geen enkele reden is op te hou
den met de verkoop van nucleaire
technologie aan Irak". Immers de
technologie is alleen voor „vreed
zaam gebruik", zo zegt Frangois-Pon-
cet. In juli ontstak de Israëlische re
gering in woede, omdat Frankrijk
zich niets aantrok van de kritiek dat
de levering van verrijkt uranium tot
een kernoorlog in het Midden-Oosten
kan leiden. Parijs wees er toen op dat
het met Irak in 1975 een overeen
komst had getekend. Bovendien had
Irak het non-proliferatieverdrag on
dertekend, waardoor controle moge
lijk is, aldus Parijs. Israël, dat naar
verluidt de beschikking heeft over
zeker tien atoombommen, heeft ove
rigens dit verdrag nooit ondertekend.
Volgens het contract moet Frankrijk
sterk verrijkt uranium leveren voor
de reactor Osirak (bijnaan O Chirac
naar de huidige Parijse burgemeester
en vroegere premier). De IAEA (inter
nationale commissie voor atoomener
gie in Wenen) houdt volgens Parijs de
Iraakse reactor scherp in de gaten,
zodat de Irakezen geen atoombom
kunnen vervaardigen. De Franse
kerngeleerde Francis Perrin sprak dit
overigens tegen en verklaarde deze
maand dat landen als Irak binnen
enkele Jaren atoombommen kunnen
maken.
Dat zei de Egyptische president An
war Sadat gisteravond in een gesprek
met de NOS-televlsierubriek Panora-
miek over de oorlog tussen Iran en
Irak en de toestand ln het Midden-
Oosten. Sadat meent dat de V8 de
verantwoordelijkheid moet aanvaar
den die het als grote mogendheid
heeft voor de bescherming van de
westerse landen en de olie ln de Perzi
sche Golf. De Egyptische president
die verklaarde noch voor Iran noch
voor Irak te zijn zei dat partijen
een ernstige fout begaan. Hij wees
erop dat de Iraakse president Sad
dam Hoessein in 1975 de overeen
komst die hij sloot met de sjah als
zijn grootste prestatie beschouwde.
„Nu wil hij het land en de concessies
die hij had gegeven terug krijgen
door, oorlog. Anderzijds hebben Kho
meini en Iran in een labiele positie
ernstige fouten gemaakt Jegens de
islam."
Tieners
„Het is een hele trieste zaak wapens
ln handen te geven van zulke tieners,
of het nu In Iran is of in Irak," aldus
Sadat. Naar zijn Idee gaat het bij de
oorlog om „persoonlijke grieven tus
sen Hoessein en Khomeini. Dit ls een
bijzonder bekrompen en domme ma
nier om zaken ln de wereld aan te
pakken, door leiders die niet ln staat
zijn hun eigen land te regeren."
Op de vraag waar de Russen op aan
sturen, zij Sadat dat zij heel tevreden
zijn, met de gebeurtenissen, na hun
verdrag met Zuid-Jemen, de inval in
Afghanistan, de 'veiligheldsgorder
die de Sowjet-Unie ln Afrika zou heb
ben gevormd tussen Angola en Mo
zambique en de nauwe banden met
Ethiopië." „Daarom," aldus Sadat,
„vraag ik om wapens. Omdat ik mijn
land en diegenen die door Egypte
beschermd moeten worden wil verde
digen, zowel Arabische landen als Is
lamitische landen ln Afrika.
De vroegere Iraanse premier SJapoer
Bakthlar meent dat het akkoord dat
Irak en Iran ln 1975 gesloten hebben
nog steeds van kracht ls en dat de
„huidige crisis het resultaat is van
maanden anarchie en chaos die is
opgeroepen door de zogenaamde
Iraanse leiders Bakthlar hoopt dat
het bewind van ayatollah Khomeini
zal vallen, maar zei ook dat hij aan de
zijde van Iran staat en het nooit zal
aanvaarden dat Iran een centimeter
terrein prijs zal geven.
Bakthlar, die de laatste premier on
der de sjah was, ls het afgelopen Jaar
menigmaal in Bagdad geweest. Hij
ontkende dat hij ook de laatste tijd
Irak bezocht zou hebben. „Ik ging
ergens anders een, nog verder weg."
Ex-premier Bakthiar, die altijd te
genstander van de sjah is geweest,
sprak tegen dat ln Irak 40.000 Iraanse
deserteurs zouden zijn die klaar
staan om de macht over te nemen in
Iran. Het Westduitse weekblad Stern
had deze week gesuggereerd dat er
plannen zijn om op 6 oktober op de
verjaardag van de sjah een staats
greep te plegen in Iran. Bakthiar zei
daar niets vanaf te weten, maar voeg
de eraan toe dat er „in Iran gewapen
de Iraniërs zijn die wachten op een
gelegenheid om het systeem van
Khomeini" aan te vallen. Echter niet
op dit ogenblik, aldus Bakhtlar.
DAR ES SALAAM (Reuter) De
Tanzaniaanse president Julius Nye
rere heeft zich opnieuw kandidaat
gesteld, maar daarbij verklaard dat
het zijn laatste vijf jaar als president
zijn. De Tanzanianen gaan 26 oktober
naar de stembus. Eerder had Nyerere
(58 nu en leider van Tanzania sinds de
onafhankelijkheid in 1961) verklaard
niet ln aanmerking te willen komen
voor de kandidatuur.
TURIJN (AFP, UPI) In geheel Ita
lië hebben ongeveer anderhalf mil
joen arbeiders in de metaalindustrie
gestaakt uit protest tegen plannen
van het Fiat-concern om 24.000 werk
nemers te ontslaan. In Turijn waar de
hoofdvestiging van Flat ls, hielden
70.000 arbeiders demonstraties.
In Napels namen 20.000 arbeiders aan
de actie deel en In Palermo op Sicilië
2.000. In het noorditallaanse gewest
Lombardije bleven donderdag als ge
volg van een algemene staking alle
openbare bureaus, de grote winkels
en scholen vier uur dicht, terwijl het
openbaar vervoer stil lag.
De vakbonden, geleid door de me-
taaiarbeiders en onder aanvoering
van de communistische partijleider
Enrico Berlinguer, ageren tegen de
weigering van de Fiat-directie om een
compromisvoorstel van de minister
van arbeid Franco Foschl te aanvaar
den. Volgens dit compromis zou Fiat
afzien van massale ontslagen in ruil
voor een pakket met vervroegde pen
sionering en het overplaatsen van
ontslagen arbeiders binnen en bulten
het concern, de grootste particuliere
onderneming van Italië.
De communistische partij en de met
haar verbonden vakbonden grijpen
de problemen bij Fiat aan om te
proberen de zes maande oude coali
tieregering van de christen-demo
craat Francesco Cosslga ten val te
brengen.
De Fiat-fabrieken in en rondom Tu
rijn liggen al sinds 11 september stil
als gevolg van wilde stakingen en
vakbondsbijeenkomsten. De volgen
de grote stap die de vakbonden van
plan zijn, ls een algemene staking van
vier uur op 2 oktober.
or J. den Boef
i campagne voor de op 5 oktober te houden verkiezingen voor de
stduitse Bondsdag wordt meer beheerst door de persoonlijke strijd
ssen kanselier Helmut Schmidt en zijn tegenvoeter FTanz Josef
rauss. dan door de programma's die de door hen vertegenwoordigde
rtijen het kiezersvolk hebben aangeboden.
«h zijn de programma's wel degelijk van
&ng, zelfs als men aanneemt dat de rege-
gscoalitie van sociaal-democraten en li-
falen waarschijnlijk zal worden geprolon-
W. In dat geval moeten de programma's
a de SPD en de FDP op elkaar worden
wtemd Na de verkiezingsdag treden
fiingsverschillen die tijdelijk naar de
'tergrond waren gedrongen, weer aan de
l En bij nieuwe coalitie-besprekingen zal
e partij proberen, zoveel mogelijk van
to eigen program verwerkelijkt te
igen.
't de buitenlandse politiek betreft, die
lens de verkiezingscampagne een belan
de rol heeft gespeeld, staat bij alle par-
f het behoud van de internationale vre-
v°orop. Ondanks verzet in eigen ge led e-
1 wil de SPD het Noordatlantische mili-
118 bondgenootschap trouw blijven. Te
genover de Verenigde Staten wil zij echter
tegelijkertijd meer nadruk leggen op de
Duitse en Europese belangen. De partij
streeft naar evenwicht tussen Oost en West
en ziet geen verantwoord alternatief voor de
ontspanningspoli tiek.
Anders dan de SPD zegt de liberale coalitie
partner FDP dat de ontspanning „ondeel
baar" is. Niettemin is ook zij ondanks de
Sowjet-invasie in Afghanistan vóór
voortzetting van de ontspanningspolitiek.
Zij wil deze echter niet tot Europa beperkt
zien, maar ook buiten dit werelddeel in
praktijk zien gebracht
CDU en CSU willen de nauwe banden tus
sen West-Europa en de Verenigde Staten
politiek en militair versterken, eventueel
door een hogere financiële bijdrage aan de
NAVO te betalen. De twee partijen zijn voor
een vreedzaam samenleven met de Sowjet-
Unie en de andere Oosteuropese landen. Zij
willen de met deze staten gesloten „Ostver-
tr3ge" met name op economisch gebied
uitbreiden op voet van gelijkheid. De
Duitse hereniging staat hoog in het chris
ten-democratische vaandel geschreven.
Staatsschulden
De hoge staatsschulden (450 miljard Mark)
vindt de SPD verantwoord, omdat zij de
regering in staat hebben gesteld om in twee
Jaar tijd 650.000 nieuwe banen te scheppen.
Zij ontkent dat de schuldenlast Inflatie in
de hand werkt of tot belastingverhogingen
zal leiden. Beweringen van de oppositie
over een geldhervorming, noemt de SPD
onzin.
Daartegenover beschouwt de FDP de schul
denlast als een tijdbom. Zij vreest toene
mende inflatie en belastingverhogingen als
niet spoedig aan de snelle groei er van een
eind wordt gemaakt. Ook meent de FDP
dat de staat een te grote invloed uitoefent
op het economische proces in West-Duits
land. De linkervleugel van de partij is min
der kritisch.
Volgens de CDU/CSU verbrandt de regering
van Helmut Schmidt thans „het hout waar
aan onze kleinkinderen zich moeten war
men". Bij een nieuwe recessie zou er bij de
al bestaande schuldenlast geen financiële
speelruimte meer over zijn. Binnen" enkele
jaren zouden de nieuw op te nemen kredie
ten zelfs niet meer toereikend zijn om de
rente over de bestaande schulden te beta
len. Meer inflatie en belastingverhogingen
worden volgens de christen-democraten on
vermijdelijk.
Veiligheid
De SPD toont zich tevreden wat de „bin
nenlandse veiligheid" betreft. Een pro
bleem vormen nog de rechtse en linkse
radicalen ln overheidsdienst. Slechts ln zeer
concrete gevallen zouden zij geweerd mo
gen worden. De antl-terreur-wetgeving, die
binnen de partij fel wordt gekritiseerd, zal
opnieuw worden bezien maar wordt voorlo
pig gehandhaafd. Wat de dienstweigering
betreft wil de SPD een regeling, die neer
komt op bijna volledige afschaffing van het
gewetensonderzoek.
Verder dan de SPD gaat de FDP, met
minister van binnenlandse zaken Gerhard
Baum voorop. Zij wil revisie van de anti-
terreur-wetgeving „omdat de vrijheid niet
beschermd hoeft te worden tot de dood er
op volgt". Politieke debatten ook met
degenen die thans de staat afwijzen zou
den voorrang moeten hebben boven het
toepassen van het strafrecht. En verder is
de partij van mening dat een treinbestuur
der minder „trouw aan de grondwet" hoeft
te zijn dan een politie-agent.
Het strafrecht wordt volgens de CDU/CSU
onvoldoende toegepast, waardoor misbruik
van het demonstratierecht mogelijk is ge
worden. De twee partijen eisen een verbod
van „passieve bewapening" zoals vermom
mingen en het dragen van wapenstokken.
Vreedzame demonstranten zouden ver
plicht moeten worden, ruimte te maken
voor de politie als zich gewelddaden voor
doen. De anti-terreur-wetten zouden ge
handhaafd moeten worden vanwege hun
preventieve werking.
Energie
Wat de energie-politiek betreft, kan de SPD
zich sinds haar partijcongres van december
in Berlijn veroorloven, de keus voor kern
energie open te houden. De teger standers
wordt voorgehouden dat later altijd nog
van kernenergie kan worden afgezien. Voor
lopig moet echter een deel van de energie
behoefte door de kerncentrales worden ge
dekt. Voorrang hebben echter binnenlandse
kolen en alternatieve energiebronnen. Ook
moet op omvangrijke besparingen worden
aangestuurd.
De FDP aanvaardt de noodzaak van kern
energie en maakt het van deze houding uit
tot haar grootste zorg dat alles wordt ge
daan om de veiligheid van de bevolking te
garanderen. De FDP wil tegelijkertijd stre
ven naar het overbodig maken van kern
energie door besparingen en het aanwenden
van alternatieve energiebronnen. De onze
kerheid onder de bevolking moet door volle
dige openheid worden weggenomen.
Voor de CDU/CSU ls kernenergie volledig
aanvaardbaar, mits het radio-actieve afval
op verantwoorde wijze kan worden opge
borgen en strenge veiligheidsmaatregelen
worden getroffen. Deze partijen zijn ook
voorstander van besparingen, het verbete
ren van de bestaande energiewinning het
zoeken naar nieuwe bronnen van energie,
alsmede het gebruik van meer kolen. Voor
komen moet worden „dat de economische,
sociale en staatsorde ineenstort." Om de
afhankelijkheid van olie te verminderen,
moeten zowel kolen- als kerncentrales wor
den gebouwd, oordeelt de CDU/CSU
