'Seksualiteit jongeren erkennen'
Tekening van een lezer
gele trui voor een kinderdorp
'Oi/IV
Commentaar
Symposium over school, jeugd, seks en relaties
onmogelijke matiging (1)
onmogelijke matiging (2)
idertelefoons kunnen doorgaan
tijgers
spiegelbeeld
purdey
piet
:RDAG 25 SEPTEMBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
3 Schelling, de voorzitter van de
igsbond FNV, eist dwars te-
ict kabinetsbeleid en waar
lijk ook tegen dat van zijn
FNV in, voor volgend jaar
'leaving van de koopkracht tot
L iet modale inkomen. Hij is
iee allerminst een vreemde-
in Jeruzalem. Geluiden met
Ie matiging hetzelfde negatie-
eet kwamen eerder al van
instaande Nederlanders als
•cteur van het Centraal Plan-
prof. dr. Van den Beid, en
d-minister van financiën, de
il prof. dr. Witteveen.
itoog van laatstgenoemde he
mt er op neer. dat een verder-
nivellering weieens buiten-
n schadelijk kan zijn voor
conomie. Zo wijzen zij er op
t aanpakken van met name de
inkomens een merkbare ne-
invloed heeft op onze natio-
besparingen. die een goede
j voorraad vormen, waaruit
eerders kunnen putten. Bo-
- en hier is Witteveen aan
jord op de partijraadsverga-
van de VVD van afgelopen
Jag is inkomensvermeerde-
i een belangrijke prikkel voor
m vooruitgang. Pakken we daar-
e hogere inkomens te hard
aan, dan vernietigen we in feite de
motor van onze economie.
De conclusie van beide heren is
duidelijk: het principe om in kom
mervolle tijden de sterkste schou
ders de zwaarste lasten te laten
dragen moge rechtvaardig lijken,
het mag niet. De hogere inkomens
hebben financiële ruimte nodig,
want anders stort onze economie in
elkaar. En neem het onder die om
standigheden Cees Schelling eens
kwalijk wanneer hij op goede gron
den meent te moeten opkomen
voor de inkomenspositie van zijn
werknemers.
Maar nu ter zake: noch Witteveen
c.s. noch Schelling c.s. bieden enig
perspectief in de huidige economi
sche moeilijkheden. Sterker nog:
hun uitsluitend op „meer" gerichte
oplossingen vormen een treffende
illustratie van de moeilijkheden
waarin ons land langzamerhand
verzeild is geraakt. Kernpunt daar
van is, zoals troonrede en miljoe
nennota duidelijk hebben gemaakt,
dat de gezamenlijke aanspraken
van zowel de particuliere- als de
collectieve sector te omvangrijk
zijn geworden en dus ook niet meer
goed gemaakt kunnen worden door
de economische groei. Een stapje
terug is daarom de aangewezen
weg. De vraag is alleen hoe.
Ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van
de polikliniek voor geboortenregeling van het
Academisch Ziekenhuis in Leiden wordt mor
gen een groots opgezet symposium gehouden
over „seksuele en relationele vorming in het
onderwijs". Deze dag is met name bedoeld
voor onderwijsgevenden en mensen die be
trokken zijn bij voorlichting over seksualiteit
aan jongeren.
Dat dit onderwerp nogal in de belangstelling
staat blijkt wel uit het feit, dat het aantal
aanmeldingen het aantal plaatsen (300) verre
overtreft en deze dag ruimschoots van tevo
ren al is „volgeboekt". Op het symposium zal
veel worden gesproken over de relatie tussen
seksueel gedrag en school, over seksualiteit
en anti-conceptie en over de rol van het onder
wijs en de ouders hierin.
Ouders noch school weten vaak goed raad met
de seksualiteit van jongeren, waardoor deze
veelal aan hun lot worden overgelaten, aldus
Willem de Regt. Hij is gezinssocioloog bij de
Rutgers-stichting en één van de zeven inlei
ders.
door Keet de Leeuw
DEN HAAO „Jongeren worden op het gebied van de seksualiteit eigenlijk nauwelijks nog
serieus genomen. Niet door de ouders, maar ook niet door de scholen, al zijn er natuurlijk
uitzonderingen. Die jongeren worden in alle opzichten aangezet tot leren, behalve als het om
sex gaat. Kennelijk gaat men er van uit, dat ze wat dit betreft in een paradijselijke situatie
verkeren."
i i ?l is uit het bovenstaande wel
rer maken dat een matigingsbe-
tijonder een minimum aan soli-
niet denkbaar is. De werk-
van Cees Schelling mogen
et idee hebben, dat zij alleen
t4atigingskar moeten trekken.
Ïncipe van de sterkste schou-
z. moge dan in de ogen van
i veen op den duur averechts
kken. een verwaarlozing van
ginsel bewijst alleen maar het
van Schelling en dat zou
de huidige omstandigheden
ibfens fataal kunnen zijn.
echter meer. Niemand vindt
lezierig in te moeten leveren,
eer daar niet een concreet per-
tegenover staat. Het minste
dit verband verwacht mag
in is enig inzicht op een verbe-
van de werkgelegenheid.,
p dit punt blijkt het kabinet
gal zwakke kaart te verdedi-
lo heeft de loonmatiging de
>pen jaren in zoverre succes
dat ons loonkostenniveau
pzichte van het buitenland is
terd. Tegelijkertijd moet ech-
'orden vastgesteld dat deson-
onze uitvoer naar het buiten-
:rop achteruit is gegaan en de
;elegenheid is verslechterd,
matiging zonder meer biedt
nog geen garantie op meer
En ook al is het misschien
dat zonder loonmatiging on-
onomie er nog minder roos-
ig voor zou staan, erg aantrek-
is het onder die omstandighe-
liet om van een deel van het
af te zien.
Troonrede en miljoenennota staan
op dit punt niet sterk. Zowel werk
gevers als werknemers klagen daar
om steen en been over het kabinets
beleid, of liever gezegd over het
ontbreken ervan. Het moge waar
zijn, dat het kabinet voor een deel
onvermijdelijk als de kop van jut
functioneert, veel van die kritiek is
toch terecht. Zo heeft de weten
schappelijke raad voor het rege
ringsbeleid in juni een aantal be
hartigenswaardige aanbevelingen
gedaan om onze industrie te verste
vigen, maar het kabinet heeft er tot
nu toe nog niet echt iets mee ge
daan
Ook in het aanpakken van de knel
punten op de arbeidsmarkt laat het
kabinet te veel verstek gaan. Er
liggen tal van mogelijkheden voor
maatregelen, en vakbeweging en
werkgevers, die vorig jaar faalden
zelf eensgezind oplossingen aan te
reiken, lijken bereid zich te schik
ken in een beleid waarin de regering
nu zelf de verantwoordelijkheid op
zich neemt. Voorts ontbreekt het al
evenzeer aan voldoende gerichte
maatregelen om de werkgelegen
heid te stimuleren.
Er staat het kabinet nog heel wat te
doen om het gesprek volgende week
met werkgevers en vakbeweging tot
een succes te maken. Het getij lijkt
echter al zo ver verlopen dat met
evenveel recht de vraag gesteld mag
worden of we dergelijke maatrege
len nog van dit kabinet mogen
verwachten.
Willem de Regt zet zich fel tegen deze
opvatting af. Als gezinssocioloog ver
bonden aan de Rutgers-stichting
houdt hij zich bezig met het ontwik
kelen van lesmateriaal voor basis
scholen ten aanzien van seksualiteit
en rolpatronen. In zijn werk wordt hij
regelmatig geconfronteerd met de
problemen, die jongeren hebben op
dit gebied en het beeld wat daaruit
naar voren komt heeft weinig weg
van een paradijs.
„Het is een mythe om te denken dat
jongeren seksueel helemaal bevrijd
zijn en dat er daarom niet veel aan
dacht aan besteed zou hoeven te wor
den," aldus Willem de Regt. „Het is
een misvatting die in stand wordt
gehouden, doordat ouderen menen
dat jongeren alles kunnen en dat er
niet één meer groen is. Ze weten im
mers alles al en de taboes van vroeger
gelden niet meer."
Daarbij speelt ook een rol, dat in deze
samenleving een heleboel dingen zijn
toegestaan. Er is meer bloot te zien, je
kunt gemakkelijk aan voorbehoed
middelen komen en ook het kopen
van voorlichtingsmateriaal gaat niet
meer vanonder de toonbank. Kort
om, aan biologische en technische
kennis is veelal geen gebrek, maar dit
is slechts één zijde van de medaille.
Opvoeders
Daarmee is immers nog niets gezegd
over vrijheid en openheid, want daar
ontbreekt het juist aan. De tijd van
geboden en verboden ligt dan wel
achter ons, maar jongeren worden
allerminst aangemoedigd hun eigen
seksualiteit te ontdekken en daarmee
te experimenteren. Willem de Regt:
„Ze mogen of beter geformuleerd:
moeten van alles en nog wat leren
om later het leven beter aan te kun
nen behalve als het om sex gaat. Dan
is er opeens sprake van een „behoed
zame ontmoediging" bij de opvoe
ders."
Dit blijkt ook uit het rapport over
jeugd en seksualiteit van het Neder
lands instituut voor sociaal-sexuolo-
gisch onderzoek (NISSO), dat vorig
jaar is verschenen en waarin de my
the van openheid en bevrijding wordt
doorgeprikt. De onderzoekers Cees
Straver en Joop de Boer komen tot de
conclusie dat dit een fabeltje is en dat
als er al gesproken kan worden van
openheid die meer te vinden is bij
leeftijdgenootjes, die veelal met de
zelfde problemen te maken hebben of
die net te boven zijn gekomen. Ou
ders en andere opvoeders weten er
meestal geen raad mee, staan er wat
gegeneerd tegenover of laten de zaak
op haar beloop. Vandaar de term „be
hoedzame ontmoediging", hetgeen
neerkomt op een vaag ontraden, zo
niet afraden.
Willem de Regt: „De problemen waar
jongeren mee zitten, liggen niet zo
zeer op het biologische vlak, maar
spelen zich met name af in de relatio
nele sfeer. Hoe ga ik met mijn eigen
seksuele gevoelens om en krijg ik
daar greep op. Het punt is, dat ook in
voorlichtingsboekjes daar maar bit
ter weinig aandacht aan wordt be
steed. Het seksuele functioneren in
engere zin komt uitvoerig aan de or
de, maar er wordt nauwelijks inge
gaan op belangrijke vragen als: hoe
leg ik contacten en wat betekent een
relatie?"
Verliefd
Onder de titel „Vrijen is meer
danis de Rutgers-stichting zelf
deze zomer met een voorlichtingsbro
chure gekomen, waarin wèl op deze
problemen wordt ingegaan. Het
boekje is bestemd voor jongeren van
twaalf tot achttien jaar en uit een
steekproef is gebleken, dat het bij
hen een gunstig tot zeer gunstig ont
haal heeft gekregen. Er wordt niet
alleen geschreven voor lichamelijke
veranderingen in de puberteit, veilig
vrijen, homoseksualiteit en ge
slachtsziekten, maar ook over ver
liefd worden, omgaan met elkaar en
rolpatronen in de relatie tussen jon
gens en meisjes.
Willem de Regt: „Er lijkt in gedrag en
houding van jongeren op seksueel
gebied veel veranderd en het NISSO-
onderzoek wijst uit, dat ze op een
jongere leeftijd voor het eerst met
elkaar naar bed gaan, maar veel sek
suele problemen zijn dezelfde geble
ven. Daarmee doel ik niet zozeer op
zaken als „Hoe moet ik neuken" of
„Hoe voorkom ik dat ik zwanger
word" als wel „Hoe kom ik in con
tact" en „Hoe ga ik met mijn gevoe
lens om en verwerk ik de spanning
van het verliefd zijn?"
Hij legt uit, dat deze jongeren in een
bepaalde ontwikkelingsfase verke
ren, waarin seksualiteit gedefinieerd
wordt als toenaderingsgedrag. „En
dat wordt gekoppeld aan daadwerke
lijke seks. Dan komen er vragen naar
boven als: doe ik het wel goed, niet te
vaak of bijvoorbeeld te weinig? Of:
hoe moet ik nou zoenen, wat is nu
eigenlijk zelfbevrediging en een clito
ris, waar zit dat ding?"
Volgens de gezinssocioloog vinden
jongeren haast nergens antwoord
daarop en het gevolg is dat ze er mee
blijven rondtobben. „Helaas wordt
nog bij seks teveel gedacht aan de
.daad' op zichzelf, terwijl het veel
meer is dan louter en alleen met el
kaar naar bed gaan. Voor een deel is
seks natuurlijk best te isoleren en er
Gezinssocioloog Willem de Regt: „Opvoeders weten er geen raad
mee".
bestaat wat dit betreft een verschil
tussen jongens en meisjes. Meisjes
vinden de relatie belangrijker, terwijl
jongens heel goed seks kunnen heb
ben zonder een relatie aan te gaan.
maar meisjes zijn hard bezig hun
achterstand in te lopen."
Voorsprong
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat, sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859, 1000 AW Amster
dam. Naam en adres aan de achterzijde
vermelden. Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon.
IflJK(ANP) De telefonische
liensten voor kinderen mogen
et ministerie van CRM een coör-
r aanstellen. Deze krijgt tot
ansluiting te vinden bij de be-
le algemene telefonische hulp
en. Overneming door de be-
le hulpdiensten zal een perma-
ftnanciering en daarmee de toe
van de kindertelefoon verzeke-
gemeenten Amsterdam, Rot-
Utrecht, Groningen, Heerlen
o hebben een kindertelefoon.
Dit heeft staatssecretaris Kraai je-
veld-Wouters van CRM gisteren mee
gedeeld, toen zij uit handen van de
voorzitter van de nationale commis
sie internationaal jaar van het kind,
mr. Th. H. Bot, het eindrapport over
de activiteiten en initiatieven van vo
rig jaar kreeg aangeboden. In het
rapport wordt een aantal aanbevelin
gen gedaan zoals over het gehandi
capte kind in het ziekenhuis, kinde
ren en verkeersveiligheid, de achter
stand van anderstalige kinderen en
een speelruimtewet.
Willem de Regt: „Ik merk dat meisjes
leren om gemakkelijker met hun sek
suele gevoelens om te gaan en vooizie
dat ze een voorsprong krijgen, omdat
ze dan én hun eigen seksualiteit we
ten te hanteren en raad weten met
het aangaan van een relatie. Jongens
zijn daar volledig onthand mee en ik
beveel dan ook een soort training
voor jongens aan, waarin ze kunnen
leren met hun eigen seksualiteit en
die van anderen om te iaan. Dat lijkt
me hard nodig
Hij bevestigt dat je globaal kunt stel
len, dat jongens „instrumenteel" wat
vaardiger zijn, terwijl bij meisjes de
„gevoeligheid" meer een kans krijgt.
„Dat is toch wel het rolpatroon, maar,
zoals gezegd, zijn er tendensen die
wijzen op een verschuiving." Dat er
nog heel wat dient te gebeuren, voor
dat de „behoedzame ontmoediging"
zal veranderen in een desnoods
„behoedzame" aanmoediging,
daarvan is ook Willem de Regt over
tuigd.
„De houding van ouders ten opzichte
van seks en jongeren is veelal nog
heel ontwijkend en getuigt van wei
nig vertrouwen. Eigenlijk hebben ze
geen begrip voor een stapsgewijze
opbouw van het seksuele leven van
hun kind. Van wederzijds vertrouwen
is vaak geen sprake. Ouders weten
niet wat ze er mee aan moeten en
omgekeerd, wat alleen maar leidt tot
verkeerde advizen."
Dat constaterend kom je vanzelf op
de vraag wie hierbij dan wel deze
jongeren zou kunnen helpen en het
antwoord daarop luidt: de scholen en
de daaraan verbonden leerkrachten.
Ook daar wordt echter nauwelijks
aandacht besteed aan seksuele en
relationele vorming, afgezien dan van
de biologieles en het „menselijk li
chaam"
Voorrecht
Los daarvan blijft het een cruciaal
punt of het een exclusief voorrecht
van de ouders is hun kinderen seksu
eel op te voeden of dat toch ook het
onderwijs daarbij wel degelijks een
taak heeft. Willem de Regt: „Het al
gemene beeld is dat ouders er geen
raad mee weten en het dus niet doen.
Het zou natuurlijk leuk zijn, als er in
het gezin zoveel openheid bestond,
dat die seksualiteit gewoon bij de
totale opvoeding werd meegewonen
De praktijk wijst echter anders uit en
ook al gaat het hier en daar mogelijk
beter, ik merk er nog te weinig van.'
Hoewel hij geen pasklare oplossing
aan de hand kan doen, is hij wel van
mening, dat de seksuele ontwikkeling
van mensen onderdeel uitmaakt van
de hele leerontwikkeling. „Jongeren
zijn bezig dat alles te ontdekken en
als school ontkom je er dan ook niet
aan daar aandacht aan te besteden.
Daarbij gaat het niet alleen om leren,
maar tevens om met eigen ervaringen
aan de slag te kunnen. Er zou al een
heleboel gewonnen zijn, als de eigen
heid van jongeren en hun seksuele
problemen zou worden erkend. Op dit
moment wordt er nooit over gepraat
en het bestaan ervan domweg ont
kend, wat ik heel merkwaardig vind.
Hij vervolgt met: „Op de scholen ge
beurt op dit gebied momenteel geen
barst. Ja, alleen soms incidenteel,
maar er is geen sprake van een be
paalde methodiek en dat terwijl de
behoeften van de leerlingen er beslist
niet minder op worden
Willem de Regt wil niet eenzijdig één
bepaalde groep de schuld geven,
maar niet ontkend kan worden, dat
de leerkrachten een groot struikel
blok vormen. „Zij zitten met hun ei
gen seksuele moeilijkheden en voelen
er maar bar weinig voor die klassi
kaal te behandelen. En dat valt niet
te voorkomen, als je over seksualiteit
en relaties gaat praten."
Samenspel
Zelf is hij voorstander van een sa
menspel tussen ouders en school, die
met elkaar dienen te zorgen voor een
stukje begeleiding van de jongeren
Het is onzin om te zeggen: seks
houden we helemaal thuis in de pri-
vacysfeer, maar je kunt ook niet stel
len, laat de school het maar opknap
pen. Met een betere samenwerking
hoeft die seksualiteit niet problema
tisch te zijn, kan de weerstand bij
veel ouders wegvallen en zal er een
eind komen aan de houding van veel
opvoeders, die nu meestal neerkomt
op het maar laten aanmodderen van
de jongeren. Ze moeten serieus geno
men worden en hun eigen seksualiteit
mag niet meer onder tafel worden
gewerkt."
„Dessa anak-anak" wordt het ge
noemd, kinderdorp. Het ligt op
Java en is een aantal jaren gele
den gebouwd door Terre des
Hommes, een hulporganisatie die
geen nadere toelichting behoeft.
Het kinderdorp is modern opge;
zet. De kinderen wezen en kin
deren die door de ouders in de
steek gelaten zijn, in elk geval
allemaal ouderloze kinderen
wonen in aparte huizen, geleid
door een echtpaar Gezinsver
vangende huizen dus, zoals we ze
hier ook kennen. Het dorp, waar
zo'n tachtig negentig kinderen
wonen, is nu aan uitbreiding toe.
Er moeten een paar huizen bij
komen, maar eerst moet het geld
er zijn, ruw geschat zo'n zestien
duizend gulden.
Voor dat doel houdt de werk
groep Bergen op Zoom van Terre
des Hommes zondagmiddag van
af twee uur (Plein 13 in Bergen op
Zoom) een „souvenirjagers-
markt", waar vele tientallen goed
gekke, zeldzame en zelfs unieke
voorwerpen van de meest uiteen
lopende bekende Nederlanders
worden geveild. Niet dat de werk
groep denkt op deze manier het
hele bedrag voor dat kinderdorp
bij elkaar te krijgen, maar ze
hoopt toch wel dat de fans van al
die bekenden naar Bergen op
Zoom komen om een stukje per
soonlijk eigendom van de door
hen bewonderde persoon voor
een redelijk bedragje aan te
schaffen. Onder die bekenden
zijn Simon Carmiggelt, Martine
Bijl, Pussycat, Pleuni Touw, Her
man Emmink, prins Bemhard,
Jan Janssen, Alexander Pola, Jos
Brink, Rien Poortvliet, Mies
Bouwman, Cor Witsche, Theo
Olof en Herman van Veen. Bij
voorbeeld, want er zijn er nog
veel meer die leuke, voor verza
melaars begerenswaardige voor
werpen hebben afgestaan. Een
aantal van hen zal er zelf bij zijn
en sommigen zullen nog optre
den ook.
Nu zullen sommigen misschien
denken dat het gaat om voorwer
pen als een papieren zakdoek van
smartlappenvader Abraham, een
tulp van Herman Emmink. een
afgekloven potloodstompje van
Rien Poortvliet, een feestneus
van Cor Witschge of een anjer
van prins Bemhard. Doodgewo
ne voorwerpen, waarvan de waar
de helemaal tot nul gereduceerd
zou zijn als de feestneus van de
prins, de anjer van Pierre Kart-
ner, de tulp van Rien Poortvliet,
de zakdoek van Herman Emmink
en het potloodstompje van Cor
Witschge afkomstig zou zijn. Zo
is het dus niet. Op de veiling zijn
boeken, platen, kleding en aller
lei echt leuke voorwerpen. Het
knikkerzakje bij voorbeeld, dat
de WD'er Ed Nijpels in zijn
jeugd gebruikte, het strikje dat
Jos Brink op de feestavond voor
koningin Juliana's zeventigste
verjaardag droeg, de toeter met
hoedje en vlaggetje waarmee
Corrie Vonk een tijdlang op het
toneel verscheen, een gouden
platen cassette van Wim Kan, de
gele trui van Joop Zoetemelk, de
regenboogtrui, een pijp van Rien
Poortvliet, .de kabaja die Wieteke
van Dort in de Late Late Lien-
show droeg, twintig nooit in de
winkel gekomen platen van Ted
de Braak, jurken van Martine
Bijl en Pussycat, en boeken van
diverse regeringsfunctionarissen.
Wieteke van Dort die een groot
deel van de organisatie voor haar
rekening heeft genomen, is er ui
teraard bij, en haar impresario
Paul Brandenburger fungeert als
veilingmeester. Misschien niet
zo'n bekende naam tussen al die
beroemdheden, maar de man die
hem daarbij assisteert is des te
bekender: Hans van Willigen-
burg.
Éénmaal mevrouw Van Winkel
uit Someren en tweemaal haar
kanarie, omdat die het tot natio
naal kampioen gebracht heeft.
Zo klein als het is, wist het dier
tje tot de top van de nationale
toptien vanzangvogels door te
dringen: het kan haarfijn hef
liedje „spiegelbeeld" fluiten,
hier dus in beeld gebracht.
Haar tweede slachtoffer binnen
een maand heeft tijgerin Zeya
zelf het leven gekost. Een paar
minuten nadat ze voor de tweede
keer een verzorger had gedood,
kwam eigenaar John Aspinall
van de particuliere dierentuin in
Bekesbourne dichtbij de En
gelse stad Canterbury en
schoot haar neer. Eind vorige
maand had Zeya, een zeldzame
Siberische tijgerin, de eerste ver
zorger van de roofdieren Brian
Stocks (29) doodgebeten, toen hij
haar verblijf schoonmaakte. De
ze week overkwam oppasser Bob
Wilson hetzelfde, toen hij met
twee collega's aan de schoon
maak was. Voor alle zekerheid
was Zeya in de kooi er naast
gezet, maar haar tien weken oude
jong zat nog in het schoon te
maken verblijf. Op een gegeven
moment zag het moederdier kans
over de bijna 3'A meter hoge af
scheiding te klimmen. Bob Wil
son zag het gebeuren, schreeuw
de „wegwezen!" tegen zijn colle
ga's en was zelf nauwelijks meer
een halve meter van de deur, toen
de tijgerin toe sloeg. De collega's
die met hooivorken vruchteloos
probeerden het dier van het
slachtoffer weg te krijgen, zeggen
dat Zeya Bob direct met een
knauw in de nek doodde en hem
vervolgens naar het tijgerbassin
sleepte.
In Rome heeft een Bengaalse tij
ger een arm van een 32-jarige
bezoekster afgerukt, maar daar
had de bezoekster het zelf ook
wel naar gemaakt. Volgens de
politie was de vrouw over het hek
geklommen en had haar handen
door de tralies gestoken
bestemming schept en dat je ver
antwoordelijk bent voor je eigen
beslissingen. Eens was alles wat
ik wilde: roem. Nou, ik heb er van
geproefd, het wés opwindend,
maar er is veel meer in het leven
dan dat. Wat ik nu ook doe, één
ding is zeker: ik wil geen roem en
glamour meer zoeken."
Purdey is dus terug. Niet als
wreekster Purdey, maar als we
haar Joanna Lumley noemen,
weten negen van de tien mensen
niet over wie het gaat. Toch heet
ze zo, maar we mogen de komen
de weken Sapphire zeggen als we
het over haar hebben. Zo heet ze
in de nieuwe (korte) serie waarin
ze nu op het scherm te zien is
Dossier Saffier en Staal') en ook
daarin is ze weer tot even boven
menselijke prestaties in staat als
toen ze nog als wreekster rond
dartelde. Niet dat ze in het dage
lijks leven zo is. „Ik leef meestal
in een complete chaos," vertelt ze
in de Varagids. Maar tegelijk ge
niet ze van haar leven. ..Soms
wens ik wel dat ik mijn tanden
kon zetten in een echte, stevige
rol. Al mijn vrienden schijnen
bezig te zijn met aanzienlijke to
neelgezelschappen." Vroeger was
ze daar wel eens jaloers op. be
kent ze. maar dat is over: „Ander
mans gras is niet langer groener,
ik ben niet meer jaloers op ande
re mensen. Toen ik jonger was en
er iets fout ging, gaf ik altijd
andere mensen de schuld. Nu ben
ik 32, ik besef dat je je eigen
Piet Ekel zie je haast nooit op de
televisie. Maar horen kunnen op
lettende kijkers en luisteraars
hem des te vaker. Hij is nu al
meer dan dertig jaar „stemmet
jesmaker". wat natuurlijk iets
heel anders is dan stemmingma
ker. In tekenfilms, hoorspelen, op
kinderplaten en in allerlei andere
radio- en t.v.-programma's is zijn
stem te horen. Vlak na de ooriog
begon hij als imitator, weet Tele-
vizier (bij gebrek aan t.v. toen
dus alleen op de radio). Sinds hij
als Malle Pietje Swiebertje more
le steun verleende kent iedereen
hem. En ook al zien we hem nu
niet. hij zorgt wel dat hij er bij
blijft. Want hij mag dan Malle
Pietje geweest zijn. hij is niet
gek.
TER HERINNERING Bij de
opening van het testament van
een Londenaar bleek, dat hij aan
zijn beste vriend honderd flessen
whisky had nagelaten „ter herin
nering aan de duizenden borrels
die we samen hebben ge
dronken"
