Lutheranen zijn gezellige mensen
Basisgroepen luiden de
financiële noodklok
David en Goliath
in de vredesweek
Ook een SS'er werd aan tafel genood
Trouw
Religieuzen zien
weinig heil in
Rooms weekblad
umaktie
jaarWJ-CNV.
Stort
uw bijdrage
voorvakbonds-
iongerenwerkin
de derde wereld
VOORBUGANf
'WOENSDAG 24 SEPTEMBER 1980
TROUW/KWARTET
door A. J. Klei
Het is vrijdagavond. Jan en Miep zitten in
hun knusse huiskamer te schemeren. Ze
wonen in een lief dorp in de omgeving van de
stad Utrecht en door de glazen tuindeuren
zien zij hoe de donkerte zich spreidt over de
bossen en de beemden.
Er daalt vrede in hun hart, ze hebben geen
behoefte aan een gesprek en de televisie blijft
uit.
Na een poos verbreekt Jan de stilte: ,,'k Denk
dat ik vanavond maar es vroeg naar bed ga.
ik heb een drukke week achter de rug!"
„Maar schat", werpt Miet tegen, „je moet je
vader nog ophalen."
..Verdraaid, ja!", komt Jans stem uit de
behaaglijke diepte van zijn leunstoel, „dat
was ik helemaal vergeten
Moeizaam staat hij op. „Ik vind dat telkens
maar een heel gezeur", zegt hij. „Pa is een
beste man en een goeie lutheraan en op
zichzelf is het hardstikke leuk dat hij in de
diakonale raad van onze kerk zit, maar om
nou aan elke vergadering een logeerpartij
vast te plakken
„Maar hij kan toch niet meer terug naar huls,
de laatste trein naar 't noorden is allang weg
als de vergadering afgelopen is", antwoordt
Miep.
„Weet ik wel, maar dan sta je daar buiten dat
lokaal te wachten tot het de leden van de
raad behaagt er een punt achter te zetten.
Eindelijk is het zover, Je rijdt terug naar huis,
maar dan kan je nog niet meteen naar bed.
Eerst nog een praatje maken, een glaasje
drinken en uitslapen is er de volgende
ochtend ook niet bij, want pa moet zo nodig
vroeg terug omdat moeder anders zo lang
alleen is Nou ja", onderbreekt Jan
zichzelf.
„Ga nu maar gauw", spoort Miep hem aan en
ze streelt hem liefkozend over de bol.
Het is zaterdagmiddag. Mevrouw Mulder zit
voor het venster van haar keurig salonnetje
te kijken of de bus uit Groningen er al
aankomt. Haar man had gisteren in Utrecht
vergadering van de diakonale raad van de
lutherse kerk en omdat hij dezelfde dag niet
meer terug kan met het openbaar vervoer,
blijft hij dan een nacht slapen bij hun zoon
Jan, die in de buurt woont.
Wacht, daar heb je 'em! Mevrouw Mulder ziet
de bus naderen en rept zich naar de voordeur
om haar man te kunnen verwelkomen zodra
hij het tuinpad oploopt.
„Hoe heb je 't gehad?", vraagt ze
belangstellend. En: „Hoe was het bij de
jongelui? Alles goed?"
Meneer Mulder knikt en maakt een afwerend
gebaar. „Laat me eventjes", verzoekt hij,
„eerst een kop koffie, daarna zal ik je op m'n
gemak alles vertellen."
Weldra trekt de pittige geur van koffie door
de propere woning. Langzaam genietend
drinkt de heer Mulder zijn kopje leeg. „Hè",
verzucht hij, „daar knapt een mens van op!
Het is en blijft tenslotte een vermoeiende
bedoening."
„Hoe zo?", wil zijn vrouw weten.
„Nou, die vergadering zelf is plezierig en
boeiend. Maar dan moetje na afloop met Jan
mee en daar natuurlijk weer praten en een
glaasje drinken, terwijl je snakt naar je bed.
Dat breekt me een beetje op," legt meneer
Mulder uit.
„Bovendien, gaat hij verder, „wil ik hen de
volgende dag ook zo min mogelijk tot last
zijn en daarom sta ik dan extra vroeg op om
weer te vertrekken. Maar jaik kan toch
moeilijk tegen Jan en Miep zeggen dat ik
eigenlijk veel liever in een rustige hotelkamer
kruip."
„Dat zou misschien te duur worden",
bedenkt mevrouw Mulder.
„Dat valt wel te versieren", meent haar
echtgenoot.
Kijk, dergelijke dialogen vallen binnenkort
te beluisteren in lutherse gezinnen in het
noorden des land en in de omstreken van
Utrecht, althans wanneer een in het vijf maal
per jaar verschijnende blad Contact voor
zending, diakonaat en ontwikkeling,
geplaatste oproep vruchten afwerpt.
Ik bedoel deze oproep:
„De diakonale raad zou vanwege de
contacten met de noordelijke provincies
volgend jaar een lid uit bijvoorbeeld
Groningen in zijn midden willen hebben.
Vroeger al was het een probleem vanwege de
reisafstand. De heer Pinkster uit Veendam
heeft het een tijd gedaan maar die reis en
niet meer terug kunnen op vrijdagavond, dat
was het probleem. Als er nu in het noorden
eens een diaken was. man of vrouw, met een
zoon of dochter ergens wonende rond Utrecht
(waar de raad een zes maal per jaar op
vrijdagavond vergadert) of er niet te ver
vandaan en waar hij/zij dan de nacht kon
doorbrengen. Gezellig toch? Willen de
noordelijke provincies eens in eigen kring
rondkijken? We horen het dan wel."
Gezellig toch?
Jaja!
Van onze kerkredactie
AMSTERDAM In sommige
zogenoemde „basisgroepen"
of kritische gemeenten wordt
de financiële noodklok geluid.
Ook de landelijke organisatie
van deze progressieve kerke
lijke groeperingen ziet de toe
komst met zorg tegemoet.
De oorzaken van de problemen zijn
niet overal dezelfde, maar een oplos
sing kan alleen maar zijn: meer geld
of inkrimpen. Aan dat laatste wil men
vaak niet denken omdat er zoveel te
doen is.
In 't Eikske in het Zuidlimburgse
Schaesberg is de nood naar de lippen
gestegen door het conflict met het
bisdom Roermond. Deze groep ont
stond destijds rond pastoor Ed Mie-
dema na ruzie met de toenmalige
bisschop Moors. Sindsdien heeft dit
conflict met de daaruitvoortvloeien-
de proceskosten alle financiële reser
ves uitgeput. Eind van het liedje was
éen verloren rechtszaak over het ge
bruik van de pastorie.
De voorzitter van 't Eikske, Jan
Vroomans, typeert de stand van za
ken als die van het dubbeltje dat het
heeft moeten afleggen tegen het tien
tje. Men wil er alles aan doen om deze
basisgroep toch te behouden, omdat
er vooral in het bisdom Roermond
een duidelijk alternatief moet blijven
voor alles wat „nu zo jammerlijk
scheef zit in de kerk en samenleving"
van Limburg, aldus Vroomans.
Laboratorium
Weer anders, maar nauwelijks min
der nooddruftig, is de toestand in de
Amsterdamse studentenecclesia.
Ook deze ontstond na een conflict
met de bisschop, maar ze raakte
nooit verzeild in geldverslindende
waarin opgenomen: De Rotter
dammer, met Dordta Dagblad,
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
- Hoofdredacteur Jenze Tamminga
HOOFDKANTOOR
Postbus 859
1000 AW Amsterdam
Wibautstraat 131 Amsterdam
tel. 020-5629444
telex 13006
Postgiro 66 00 00
Bank Ned Credielbank
Rekenmgnr 2300 12 574
Gemeentegiro Amsterdam
X11000
REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
tel. 010-115588 (abonnementen
en bezorging)
tel. 010-115588 (redactie)
tel 115700 (uitsluitend voor
advertenties)
Westblaak 4
Rotterdam
REGIO DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
2501 CC Den Haag
tel 070-469445
(abonnementen en bezorging)
tel. 070-469445 (redactie)
tel 070-468864 (uitsluitend voor
advertenties)
Parkstraat 22 Den Haag
REGIO NOORD/OOST-NEDERLAND
(abonnementen en bezorging
Postbus 3
8000 AA Zwolle
tel. 05200-17030
Melkmarkt 56 Zwolle
-Abonnementsprijzen:
Per maand 16,98
Per kwartaal 50.95
Per half jaar 101.90
Per jaar 201,60
Advertentietarieven op
aanvraag
Telefonische abonnementenop
drachten (zie adressen boven)
Opgave familieberichten 9-19 30
van maandag t/m vrijdag Op
zondag van 18-20 uur telef Ö20-
5622797.
Opgave mini-advertenties tel.
020-5626262 of schriftelijk aan
Mini-Adv afdeling, postbus 433.
1000 AK AMSTERDAM
Adreswijzigingen uitsluitend
schriftelijk aan onze Amsterdam-
eenvoudig net teveel en men vindt
het ook niet redelijk. Zowel 't Eikske
als de Amsterdamse Studentenekkle-
sia proberen steun van bulten aan te
trekken, omdat beide vinden dat hun
voortbestaan en hun werk ook voor
buiten de eigen kring van belang is.
Vrijgezellen
processen. Wel vertoonde de begro
ting van meet af aan grote gaten.
De Studentenekklesla is steeds een
soort liturgisch laboratorium ge
weest; liederen en teksten (vooral van
Huub Oosterhuis) vonden vandaar
hun weg ook naar elders. Volgens het
bestuur van de ecclesia zouden de
problemen al aardig zijn opgelost als
dat ook wat zou opleveren. Maar er
wordt druk gecopiëerd en gestencild,
terwijl een betrekkelijk kleine groep
die liturgische creativiteit moet be
kostigen. Dat teksten en melodieën
maken kost ongeveer een volledig
jaarsalaris en dat is voor zo'n groep
TILBURG (ANP) - De com
missie voor projecten in Ne
derland (PIN) van de geza
menlijke Nederlandse kloos
terlingen heeft negatief gead
viseerd voor een subsidieaan
vrage van de stichting „Com-
municare". Deze stichting is
aan het onderzoeken of er een
echt, nieuw roomskatholiek
weekblad op de markt kan
worden gebracht.
De initiatiefnemers hadden bij de ge
zamenlijke ordes en congregaties
aangeklopt en hun een kwart miljoen
gevraagd voor het voorbereidende
onderzoek. De „PIN" die in deze za
ken de religieuzen adviseert was niet
overtuigd dat de communicatie bin
nen de Nederlandse rk kerk zozeer in
het slop zit dat wellicht alleen een
nieuw blad uitkomst kan bieden.
De commissie vond bovendien dat de
groep „Communicare" niet erg repre
sentatief is. De groep zou maar een
smal draagvlak hebben en weinig in
drukwekkende adhesiebetuigingen
kunnen overleggen. De commissie
heeft haar advies doorgegeven aan de
besturen van de verschillende kloos
tergemeenschappen
Behalve deze genoemde groepen en
andere is ook het overkoepelende or
gaan in de zorgen. De bonte verzame
ling van basisgroepen, verschillend
van aanhang, aantal en bezigheid,
vormt sinds enkele Jaren een voor
zichtige federatie, met een secretari
aat in Utrecht. De kosten werden
over de groepen verdeeld. Dat viel
helemaal niet mee, maar het ging nog
net omdat de beide „coördinatoren"
slechts uiterst bescheiden vergoedin
gen vroegen. Maar men vindt het
principieel onjuist dat die functie al
leen maar toegankelijk is voor asceti
sche, rentenierende vrijgezellen.
Maar de groepen die het geld bijeen
moeten brengen zitten zelf krap. Bo
vendien spreken bureaukosten niet
zo tot de verbeelding van potentiële
gevers. Directe actie voor een schrij
nende nood lukt gemakkelijker. Maar
juist om daartegen enigszins samen
hangend en slagvaardig op te treden
werd dat landelijk kantoor opgericht.
Op sympathisanten wordt een klem
mend beroep gedaan. Temeer, zo
wordt gezegd, omdat reactionaire
kringen in kerk en maatschappij
niets liever zien datn dit soort groep
jes verdwijnt.
ADVERTENTIE
Fbstbus247s
3500 GL Utrecht,
Het zwaard van Goliath, gewikkeld in een mantel. Tekening van Mart Kempers bij 1 Samuël 21
vers 9 (uit de zgn. Mart Kempers-bijbel van het Nederlands Bijbelgenootschap).
door Aldert Schipper
In de discussie tussen het Interkerkelijk Vredesberaad en de groep rondom de Shalom-,
krant liet de voorzitter van de Stichting Bijbel en Vredesvraagstukken Ad de Boer zich
enige tijd geleden ontvallen dat het fundamentele verschil tussen het IKV en Shalom
gelegen is in de bijbel-interprestatie. Hij zei toen dat Shalom bezig wil zijn met de
vragen van oorlog en vrede „in onderworpenheid aan de bijbel". Hij voegde daar aan
toe: „Dat missen we bij het IKV".
Over het omgaan met de bijbel in
verband met de vredesvragen
gaat het boekje „Vechten voor
Vrede", dat zojuist is uitgekomen
bij Ten Have. Het is geschreven
door Nico Bouhuijs en Karei
Deurloo. Het is een soort afvalpro-
dukt van een serie IKON-uitzen-
dingen. Maar het is wel een waar
devol afvalprodukt, dat tien gul
den kost. Deurloo en Bouhuijs ho
ren tot het „IKV-kamp" maar pas
op de laatste pagina bezwijken ze
voor de verleiding God voor de
IKV-kar te spannen. De bijbel is
niet zo'n makkelijk boek en ze
tonen aan dat het wel makkelijk
gezegd is dat Je wil praten in on
derworpenheid aan de Bijbel,
maar dat je er met zo'n uitspraak
nog niet bent.
Tegenstellingen
De twee laten zien dat de bijbelse
verhalen, de liederen, de betogen
en profetieën vol tegenstellingen
en dubbelzinnigheden zitten. Zo
wordt er op meer dan een manier
over het koningschap in Israël ge
sproken. De koning kan het sym
bool zijn van de wereldgelijkvor
migheid, maar hij kan ook ten
tonele gevoerd worden als het
beeld van de barmhartigheid.
Over de oorlog wordt ook op ver
schillende manieren gesproken.
Er zijn teksten voorhanden waar
mee je desgewenst de aanvaard
baarheid van de wapenwedloop
kan „bewijzen" maar er zijn ook
teksten die spreken van een paci
fistische houding, waarbij God je
vijanden van Je afhoudt. De ver
halen waarin Israël op een soms
grove wijze zijn vijanden over
wint, zo leggen Bouhuijs en Deur
loo uit, zijn bedoeld om te laten
zien dat God oorlog tegen de oor
log voert. En Gods profeten lieten
zich leiden door kritiek op macht
en bewapening (Egyptische paar
den en wagens bv.).
Derde Wereld
Het verhaal van Saul en David
slaat wellicht op ons terug, Bou
huijs en Deurloo werpen de vraag
op of wij ons niet te gemakkelijk
vereenzelvigen met de kleine Da
vid. Zijn wij niet de Goliath en
moeten we David niet eerder zoe
ken in de Derde Wereld? We weten
hoe het verhaal in de Bijbel af
loopt: David doet niet mee aan de
wapenwedloop en hakt Goliath
met zijn eigen zwaard het hoofd
af.
Dankbaar grijpen de twee theolo
gen naar het boek der Openba
ring. zij leggen de beelden die Jo
hannes gebruikt uit en dan merk
je dat er heel wat anders staat dan
er staat. De zee, die er volgens
Johannes niet meer zal zijn, is de
zee waaruit het gewelddadige
monster voortkomt en de bergen
waar Jezus het over heeft in Mat-
theiis 17 vers 20 zijn de super
machten Egypte en Babyion. De
supermachten zullen vallen. En de
gladde prater, die meent God te
glad af te kunnen zijn, de grote
diplomaat met zijn mooie
woorden?
Van de mooiprater van het verderf
zegt psalm 36 in de vertaling van
Bouhuijs/Deurloo: „Hij is opge
houden doortastend goed te
doen". Daar staat tegenover:
„JHWH, tot aan de hemel is jouw
solidariteit, je trouw tot aan de
wolkenje gerichten als de gro
te oervloed: mens en dier bevijd
je, JHWH!" En die solidariteit
heeft effect want de psalm ein
digt: „Daar vallen ze, de bewer
kers van verderf, omgestoten wor
den ze en ze kunnen niet op
staan!"
DEMAGOGIE? r0
Zaterdag jongstleden was de St
aftredende voorzitter van het uil
prof. Steenkamp in het VARj\ |g|
programma „In de rooie haan
aanwezig. Onder meer hield h
in het gesprek dat hij daar v« v
bezig met het herderlijk schri W
van de Duitse
bisschoppenconferentie ter
gelegenheid van de naderend"
verkiezingen Bij die gelegenh
richtte hij zich vooral tegen h (j
bezwaar maakten tegen dit h%ai
schrijven en vroeg hen hoe ze
kwamen te protesteren, want
deden ze anders toch ook niet fc
noemde in dat verband uitspi er
van de Nederlandse raad van] jej
bijvoorbeeld inzake het jy
woningbeleid. De redenering! ,n
deze: iemand die geen bezwaa
tegen zulke uitspraken van de
van kerken en ze tot in details
goedkeurt, heeft het recht vei
om de Duitse bisschoppen aa 1
vallen. Een alleszins merkwas
opvatting. Om te beginnen ga j
om de vraag of kerken uitspra
mogen doen die de samenleva»,
raken. Uitspraken die de A
samenleving raken hebben vri
altijd politieke kanten. Hierin
beide partijen het eens zijn: d J
mogen de kerken. Misschien r:
ze het wel. Dat laatste is een
binnenkerkelijke vraag. In eei
democratie is het hen in ieder
niet verboden. Er is echter wel
verschil. De uitspraak van del
bisschoppen bemoeit zich
rechtstreeks met de partijpoll l
zittende regering van sociaal- ft
democraten en liberalen word!
meer verweten dat ze destaati
te hoog laat oplopen. Deluitsp
van de Nederlandse raad van 1M
bemoeit zich niet met partijpo P1
maar met zaken die het algemi
belang raken en in 't bijzonder °j
zaken waarbij ménsen van ver]
maatregelen gemakkelijk de dsJ
kunnen worden. Dat is iets ani
dan mensen beïnvloeden om oj 1
christelijke partij in Duitsland
stemmen met behulp van hets h
van het communisme en ondaia
in die partij blijkbaar gewenst*
leiderschap van ene Strauss. DUl
prof. Steenkamp gesuggereerd
inconsistentie is dus niet aanw 0
Demagogie?
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Klundert J. Wï
te Stad aan het Haringi
Bergentheim C. Hakkenberg
kerkapel; te Woerden (toez) J
te IJsselstein; te Giessendai
hardinxveld J. J. W. Mout
Nunspeet.
Aangenomen: naar Spijk en
W. J. Burghgraef te Oldemar
lo, die bedankte voor St.
naar Ginneken P. A. Elderenl
Amersfoort; naar Amersfoort
huis- en bejaardenpast.) Ph.
te Amersfoort.
Beroepbaar: per 1 okt. G. C
Amersfoortseweg 102 in Barn
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Kampen (misJ
dienst Sumba) J. G. Luinstral
terberg, die dit beroep heeft
nomen.
GEREF. KERKEN (VRIJG)
Beroepen: te IJsselmuidi
sluis P. H. de Wit, kand. te
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Hendrik Ido An
R. Boogaard te Leiden.
Bedankt: voor Capelle aan den
Th. van Stuyvenberg te Melis]
Ds. W. F. M. Lindeb
Op bijna 78-jarige leeftijd is
den dominee W. F. M. Linck
emeritus-predikant van de
meerde kerk te Zwijndrech
kwam daar kort na de oorlog
in 1969 met emeritaat. Eerder
predikant in Serooskerke (1
ren) en Aduard.
door dr. H. M. Matter
De Franse televisie heeft dezer dagen een aantal uitzendingen gewijd aan
Le Chambon sur Lignon, een dorp van goed drieduizend inwoners ergens in
de Haute Loire dat (voor Frankrijk heel opmerkelijk) vrijwel helemaal
protestants is, zodat de vrij grote kerk 's zondags vol en soms óvervol zit.
Het dorp is in de publiciteit gekomen niet omdat het zelf erom vroeg, dat
doen Franse protestanten niet zo gauw, maar omdat door anderen ontdekt
is wat in dit dorp gebeurde toen Hitier en zijn weinig minder ontaarde
bondgenoot Pétain bezig gingen om Joden, zigeuners en „politieke vluchte
lingen" uit te roeien. Toen heeft de plaatselijke predikant, André Trocmé,
een christen-pacifist van het allereerste uur, in zijn gemeente een actie op
gang bracht die er toe leidde dat omstreeks tienduizend ten dode gedoem
de mensen van de ondergang werden gered.
Ik merk even op dat de naam André Trocmé
bekendheid heeft gekregen niet door deze
ongelooflijke prestatie. Hij zou daar zelf niet
zo gelukkig mee geweest zijn. Maar doordat
hij tot zijn dood in '71 de inspirerende leider
was van de internationale vredesbeweging.
Op gezette tijden kon men hem in deze
hoedanigheid aan het hoofd van'de stoet
door Parijs zien trekken. Zijn pacifisme was
toen van hoogst persoonlijk waagstuk tot
ideologie geworden, en daardoor was het iets
anders geworden. De Bijbel en de gekruisigde
Heer kwamen er nu niet meer zo aan te pas en
dat heeft sommige volgelingen van hem ver
vreemd.
Trocmé, voortgekomen uit de protestantse
„haute finance", beleeft in St. Quentin de
gruwelen van '14-'18 en wordt dan pacifist.
Hij breekt met zijn élitaire clan en wordt na
een vlotte studie predikant in bitter-arme
gemeentetjes, en daar is Le Chambon sur
Lignon (toen nog niet ontdekt door het toeris
me) er een van. Hij is een haast extatische
figuur en een compromisloos christen. Hij zal
nooit een wapen opnemen maar hij zal ook
nooit liegen. Wat hij wèl zal doen is: de mens
in nood helpen en dat tot iedere prijs, ook die
van het eigen leven. Want dat heeft de Heer
geboden en ook zelf gedaan.
Zo gaat hij met zijn onverschrokken assis
tent Edouard Theis en zijn even onverschrok
ken vrouw Magda de oorlog in. De deur van
de pastorie blijft dag en nacht open voor de
mens in nood. En die mensen in nood komen
al spoedig in drommen opzetten. Ze worden
zoveel mogelijk over de Zwitserse grens ge
bracht. Die ligt een paar honderd kilometer
oostwaarts en er vallen slachtoffers, maar
men gaat door Trocmé en Theis worden
gearresteerd en bekennen onmiddellijk
schuld. Nu ja, onmiddellijk
Joden
Hun wordt gevraagd of ze ervan weten dat er
in hun dorp Joden ondergedoken zijn, maar
ze weten nergens van. Joden? Wat zijn dat
voor mensen? O, zijn dat gewone mensen die
toevallig voor Hitier moeten vluchten omdat
die ze per se wil uitroeien.? Ja. dan wordt het
anders. Dan willen ze wel bekennen dat er
heel wat van deze mensen zich in het dorp
schuilhouden. Wó&r precies? Ja, dèt zal men
van hen onder geen beding te weten komen.
Dan maar naar het concentratie- of interne
ringskamp.
Als ze daar dan terecht komen en om ondui
delijke redenen na enige tijd weer naar huis
mogen, verkiezen ze te blijven. Ze moeten
namelijk een acte van gehoorzaamheid aan
„de Maarschalk" (Pétain) ondertekenen. Al
leen ondertekenen. Ze hoeven zich er niet aan
te houden. Dat zeggen de Duitsers zelf. A la
guerre comme la guerre! In oorlogstijd
zwijgen de wetten, ook de zedelijke wetten
Je koopt je vrijheid met een belofte en lapt
dan die belofte aan je laars. Maar niet alzo
Trocmé en Theis. Daar véchten ze juist tegen.
Dus géén vrijlating.
Vervalsingen
Na enige tijd worden ze toch vrijgelaten,
terwijl de overige gevangenen worden afge
voerd om nooit terug te keren. Onder de klem
van Trocmé's prediking en pastoraat wordt
heel het dorp in dit christelijke avontuur
meegesleept. Ieder verbergt Joden en erkent
dat desgevraagd tegenover de „autoriteiten",
maar de Joden blijven onvindbaar Als het
voedselprobleem onoplosbaar wordt, ver
vaardigen Theis en zijn jonge assistente Ga-
brielle Barraud valse persoonsbewijzen en
bonkaarten, want men dreigt te verhongeren.
Maar nu ontstaat er een volledige crisis.
Trocmé en zijn vrouw willen niets met deze
vervalsingen te maken hebben. Ook papieren
leugens zijn leugens en dus van God verbo
den. Tot aan zijn dood is Trocmé gekweld
geweest door de herinnering aan deze ver
meende zondeval waarin Theis hem had mee
gesleept. „La candeur est perdue" (de on
schuld is verloren) is de reactie van zijn
vrouw stellig een zinspeling op Eli's kreet
als de ark door de Filistijnen is geroofd: De
glorie is weg! (1 Samuel 4 vers 21v.).
Aan tafel
De poort van de pastorie, waaraan zo veel
honderden mensen in doodsnood aanklopten
en die altijd openging, is er nog. Men kan er
niet zonder ontroering binnen gaan. Hij ging
altijd open. Ook wanneer de vijand toegang
vroeg. Ook toen de SS ds. Trocmé kwam
arresteren. Het gezin (minus de afwezige
Trocmé) was aan tafel. De SS-man deelde
mee, dat hij Trocmé kwam arresteren. Ja,
maar hij was niet thuis en het was nu etens
tijd. Waarom zou de man niet aanschikken en
meeëten? We moeten bidden voor degenen
die ons vervolgen. Waarom zouden we ze niet
aan tafel nodigen?
En dan komt de wapenstilstand. Plotseling
zijn alle vluchtelingen weg. Trocmé en zijn
dorp zijn weergeven ver als vijf jaar geleden.
Zijn beroemde „Collége Cévenol" gaat bijna
op de fles door geldgebrek en met z'n enige
pak en z'n enige paar schoenen aan moet hij
naar Amerika om geld bij elkaar te scharre
len voor het behoud van zijn schepping waar
aan zo velen zo veel te danken hebben. In
Amerika -blijkt men alles te weten van Jean
Moulin, die voor De Gaulle de „Binnenlandse
strijdkrachten" organiseerde maar niets van
een zekere Trocmé die mét gezin en gemeente
duizenden van de ondergang redde. Jean
Moulin kreeg een eregraf in het Panthéon
maar de naam van André Trocmé komt zelfs
niet voor in de laatste editie van „Larousse",
het bekende woordenboek waar haast i
staat.
Onderzoek
In '79 verscheen er van de hand
Amerikaanse Joodse criminoloog Phil
lie een boek over deze dingen. Hij had
bestudering van de misdaden van de
sers een draad in handen gekregen di
Le Chambon leidde. Hij stelde een ond
in ter plaatse en legde de resultaten
dit boek waaraan hij de bijbelse tit
„Lest innocent blood be shed" Op
geen onschuldig bloed worde vergotei
citaat uit Deutoronium 19 vers 10. Het
geleden in het Frans vertaald onder d
„Le sang des innocents" Het bloe
onschuldigen). Een bewerking in het
lands is al in voorbereiding
Geen enkel boek is volledig en ook di
Vergeefs zoekt men er de naam in van
mé's voorganger, ds. Guillon, die later
meester van Le Chambon en „Conseil
néral" (een hoge, départementale" Ju-
werd, en die al vóór Trocmé het gewe
verzet had doordacht en gepropageerd,
dit terloops.
De staat Israël verleende aan Trocmé i
zijn gemeente een hoge onderscheidt!
de hoogste erkenning kwam van een
officier. Waarom, zo vroeg Trocmé
oorlog aan deze man, heeft de SS le Chi
sur Lignon niet uitgemoord zoals juli
Oradour en Vassieux gedaan hebbel
man antwoordde: Tegenover jullie chri
en geweldloos verzet voelde de SS zich
teloos.
Dr. H. M. Matter te Baarn is gereforf
emeritus-predikant.
