Jnrust in Portugal na
ntslag politieleiding
is.
Israël en Egypte
kunnen elkaar
moeilijk vinden
Irak is beter voorbereid op oorlog
èVee processen tegen
'ssidenten in Moskou
seculaties over mogelijke staatsgreep
Teleurstelling
over tv-debat
Indiër kan jaar
worden vastgezet
Nicaragua wil staf
Somoza berechten
Edmund Muskie
doet opnieuw
beroep op Iran
Japanse hulp aan
Zuid-Korea minder
itserse levering#
Pakistan leidt
conflict met VS
s IPAG 23 SEPTEMBER 1980
BUFTENLAND
TROUW/KWARTET
7
m 5ABON De algemeen commandant van de Portugese politie Lopes Alves heeft
eniprmiddag zijn ontslag aangeboden. Dit is aanleiding tot grote onrust onder de politie en
legeren tot speculaties over pogingen tot een staatsgreep.
Jan Halkes
Lopes Alves heeft zijn ont-
ïPk gevraagd uit protest tegen het
va een ondergeschikte, lui-
it-kolonel Aparicio. districts-
J van de politie van Lissabon.
5l> icio werd door de minister van
'ne .nlandse zaken Eurico de Melo
agen omdat hij toestemming
eu| gegeven voor een interview van
va jjfwacht van premier Sa Carnei-
i et een blad van de oppositie. Het
I sensationeel gebrachte, maar
an gens weinig onthullende inter
na wekte de woede van Sa Carnei-
di e het ontslag van de verantwoor-
commandant eiste
Aparicio als Lopes Alves zijn
ifficieren die voor commando-
les aan de politie zijn uitge-
lenfe Uit solidariteit met de ontsla-
dreigen nu ook 60 andere leger-
lelpren in politiedienst hun ontslag
jien. Dat leidt tot een machtsva-
Ifii i bij de politie hetgeen in de
'in iimige verkiezingsperiode van
0 0 loment zeer zorgwekkend wordt
egerofficieren zien het ontslag
Set ministerie van binnenlandse
zaken als een politieke sanering die
de carrière van alle legerofficieren in
soortgelijke situaties bedreigt. Vol
gens „betrouwbare bronnen" zal mi
nister De Melo van plan zijn Oliveira
Marques, een vertrouweling van de f ^(rpploMintr
conservatieve presidentskandidaat liCocl «?iuiug
Soares Carneiro, op de post van Apa-
mando's hebben op hun beurt aange
kondigd, zich van de bestaande vere
niging van ex-commando's te zullen
afsplitsen.
ricio te benoemen. Oliveira Marques
is lid van de als reactionair be
schouwde Vereniging van ex-com
mando's, die in strijd met haar statu
ten een actieve rol speelt bij de presi
dentscampagne van Soares Carneiro.
Oliveira Marques zou intussen echter
geweigerd hebben. Aparicio op te vol
gen „omdat de korpsgeest boven de
politiek gaat"
De rol van de ex-commando's in de
verkiezingscampagne is op haar
beurt reden tot grote bezorgdheid on
der de militairen. De soldaten die
betrokken waren bij de omverwer
ping van het fascisme op 25 april
1974, willen binnenkort een soort te
genhanger van de Vereniging van Ex-
Commando's oprichten; de Vereni
ging van ex-militairen van de 25ste
april. Politiek meer neutrale ex-com
Het ontslag van Lopes Alves kan aan
leiding geven tot een verandering in
de hoogste legerleiding. Hij zou door
president Eanes benoemd kunnen
worden tot stafchef van het leger. De
huidige stafchef, generaal Pedro Car
doso. zou dan Eanes' plaats als opper
bevelhebber van de strijdkrachten in
nemen, wanneer Eanes zijn campag
ne als presidentskandidaat begint, na
de parlementsverkiezingen van 5 ok
tober.
Volgens politieke commentatoren
zouden aanhangers van Sa Carneiro
binnen het leger aanleiding zien om
een greep naar de macht te doen.
„Het is onbegrijpelijk dat Sa Carnei
ro, zeer in discrediet gebracht door
het schandaal rond zijn vermeende
bankfraude, alles en iedereen tegen
zich in het harnas lijkt te willen Ja
gen," wordt door de insiders gezegd.
!KOU (Reuter, AP, AFP) In twee afzonderlijke rechtza-
Moskou zijn gisteren processen begonnen tegen twee
lenten.
Russische persbureau Tass
te bekend dat de religieuze dis-
t Lew Regelson heeft bekend
"l! dig te zijn en toegaf dat hij had
beerd de Russische staat met
111 lp van propaganda te ondermij-
:ai Volgens Tass zou Regelson be-
hebben getoond voor deze ver-
De vrouw van Regelson, Lud-
zei na afloop van de eerste
gisteren dat haar echtgenoot
uze inhoud van zijn geschrif-
ide houdt en dat hij alleen
ikend heeft dat zijn geschrif-
inlijk anti-Russisch" waren,
in had zelf verklaard dat hij
lische propaganda had ver
iet het beleid van de staat"
indere proces in Moskou ging
Wjatsjeslaw Bakhmin, bekend
ijn kritiek tegen het politieke
uik n psychiatrische klinie-
Hij werd evenals Regelson ervan
uldigd dat hij anti-Russische
verspreidde. Persbureau Tass
rer dit proces dat verscheidene
gen „met hun verklaringen dui-
hadden aangetoond dat Bakh-
«huldig was aan de vergrijpen
foor hij terechtstond. Bakhmin
olgens Tass een verklaring heb-
fgelegd waarin hij de beschuldi-
n „niet ontkent".
iffen
rocessen tegen de twee dissiden-
forden vandaag voortgezet. Re-
kan een maximumstraf van
jaar werkkamp te wachten
en vijf jaar binnenlandse bal-
:hap. Maar als een verdachte
bekent krijgt hij gewoonlijk
chtere straf opgelegd
min kan een maximale straf
chten van drie jaar gevangenis.
Ison en Bakhmin zijn respectie
ve vierde en vijfde dissident die
(gelopen weken in de Sowjet-
terechtstaan. In dissidenten
en wordt dit als een „post-Olym-
ie campagne" beschouwd. Op-
ïd is dat Tass ongewoon gede
erd melding maakt van de pro
cessen. Dit wordt gezien als een po
ging van Moskou om de kritiek van
het westen op het dissidentenbeleid
iets af te zwakken zo vlak aan de
vooravond van de toetsingsconferen
tie in Madrid over de Helsinki-ak-
koorden.
Joodse emigranten
Joodse emigranten uit de Sowjet-
Unie, die een uitreisvisum voor Israël
hebben gekregen mogen zich voor
taan niet meer in West-Berlijn vesti
gen. Dit heeft het bestuur van deze
stad besloten. Uitzonderingen wor
den gemaakt voor gezinshereniging.
De grenzen van de opnamecapaciteit
van de stad zouden zijn bereikt De
Joodse gemeenschap in West-Berlijn
gaat met de nieuwe maatregel ak
koord. Sinds 1974 heeft West-Berlijn
bijna 2500 Joodse emigranten uit de
Sowjet-Unie opgenomen.
In Tsjechoslowakije is een lid van de
groep Charta '77, Tomas Petrivy, ver
oordeeld tot twee jaar gevangenis
straf. Petrivy had in de zomer van
1978 namens Charta contacten ge
legd met het Poolse comité voor
sociale zelfverdediging KOR. Hij
werd destijds bij de grens aangehou
den en ondervraagd. Toen hij een
maand later opnieuw probeerde naar
Polen te gaan kwam het tot een
schermutseling met een douanebe
ambte die hem zijn papieren wilde
afnemen.
Volgens de rechtbank had hij de
douanebeambte met de vuist ge
stompt en op grond daarvan wordt
Petrivy nu tot twee jaar veroordeeld.
De douanebeambte getuigde voor de
rechtbank overigens dat Petrivy hem
nauwelijks had aangeraakt. De rech
ter zei daarop: „U vergist zich, de
verdachte heeft zich niet ingehouden,
maar u hebt de klap ontweken."
Zondag zijn in Praag twaalf leden
van de comité voor ten onrechte ver
oordeelde personen (VONS) aange
houden. Vier van hen zijn later weer
in vrijheid gesteld.
BALTIMORE (UPI, Reuter. AP)
Het eerste televisiedebat voor
de Amerikaanse presidentsver
kiezingen heeft tot een teleur
stelling geleid. Het debat waar
de huidige president Carter niet
aan wenste deel te nemen verliep
erg vlak en de twee tegenstan
ders de Republikeinse kandi
daat Ronald Reagan en de onaf
hankelijke kandidaat John An
derson waren het opvallend met
elkaar eens. De twee kandidaten
gebruikten de uitzending voor
kritiek op de president in plaats
van kritiek op elkaar. Overigens
een groot deel van de Ameri
kaanse televisiekijkers had geen
belangstelling voor het debat
„Slechts" vijftig miljoen kijkers
vonden het debat interessant ge
noeg.
Een van de grote televisiemaat
schappijen had op het laatste
moment besloten een ander pro
gramma in te lassen. Zo keken
veel Amerikanen naar de film
Midnight Express in plaats van
naar het debat. Naar verluidt is
president Carter niet van plan
aan andere debatten mee te
doen waaraan ook Anderson
meedoet. Het is daarom moge
lijk dat de Amerikaanse televi
siestations afzien van verdere
debatten tussen de twee andere
kandidaten, omdat daar toch te
weinig belangstelling voor be
staat en de twee kandidaten niet
van plan zijn elkaar als grootste
tegenstanders te zien.
De aanhangers van de drie kan
didaten verklaarden gisteren
overigens dat hun eigen kandi
daat het meest heeft geprofi
teerd van het gehouden tv-de
bat. „Reagan had een gladverlo
pen presidentiële prestatie gele
verd." „Carter had er goed aan
gedaan niet te komen" en „An
derson had zichzelf aan het pu
bliek vertoond als een belangrij
ke kandidaat".
Het vervoer in West-Berlijn was gisteren nog steeds chaotisch. Passagiers werden gisteren met speciale
bussen over het gebied van de DDR naar West-Berlijn gebracht.
WEST-BERLIJN (DRA AFP)
De stakers bij de stadsspoorweg
in West-Berlijn zijn niet langer
bereid tot onderhandelingen met
de Oostberlijnse autoriteiten. Het
stakingscomité heeft het stadsbe
stuur van West-Berlijn verzocht
na te gaan of het beheer over dit
stadsspoor overgenomen kan
worden door de Westberlijnse au
toriteiten. De Senaat zou daartoe
besprekingen moeten voeren met
de geallieerden en met de Oost-
dultse autoriteiten.
Tevens deelde het comité mee dat
de stakers hebben besloten hun
actie voor onbepaalde tijd voort
te zetten. De staking duurt al zes
dagen. De ongeveer 600 stakende
werknemers op een totaal van
3.450 man Stadtbahnpersoneel in
West-Berlijn eisen loonsverho
ging en betere arbeidsomstandig
heden.
De burgemeester van West-Ber
lijn, Dietrich Stobbe, heeft afwij
zend gereageerd op het verzoek
van de stakers om na te gaan of de
Stadtbahn onder Westberlijns be
heer geplaatst kan worden. De
stakers zijn bij ons aan het ver
keerde adres, zei hij. Hij meende
dat de Oostduitse spoorwegen
niet hun verantwoordelijkheid
als werkgever mogen ontwijken.
Het stakingscomité meent dat de
Oostduitse autoriteiten ondanks
herhaalde verzoeken geen bereid
heid tot onderhandelingen heb
ben getoond. Daarom zijn de sta
kers niet langer bereid onder hun
leiding te werken. De Stadtbahn,
het Westberlijns stadsspoor,
wordt geëxploiteerd door de
Oostduitse spoorwegen, maar de
installaties vallen onder de sou-
vereiniteitsrechten van de drie
westelijke geallieerden (de Vere-
nigde Staten, Engeland en Frank
rijk).
NEW DELHI (Reuter) Met ingang
van vandaag kunnen Indiase burgers
voor maximaal een jaar in preventie
ve hechtenis worden genomen als de
nationale regering of een deelstaat
vindt dat zij een bedreiging vormen
voor defensie, veiligheid, openbare
orde of „bevoorrading en diensten
essentieel voor het leven van de ge
meenschap". President Sanjiva Red-
dy tekende gisteren een daartoe
strekkend besluit. Gebruik van de
maatregel zal worden begeleid door
een adviescommissie van drie men
sen, voorgezeten door een opper
rechter.
Preventieve hechtenis werd vorige
maand al ingevoerd in twee van de 22
deelstaten, na omvangrijke ongere
geldheden tussen bevolkingsgroepen
en relletjes tegen prijsstijgingen.
Oppositieleider Subramaniam Swa-
my noemde de maatregel het toege
ven van volledig falen door de rege
ring van premier Gandhi. „Een rege
ring die niet binnen de bestaande wet
kan regeren, verdient niet te be
staan", aldus Swamy.
MIAMI (AFP) Nicaragua gaat de
Verenigde Staten vragen om uitleve
ring van de familie van de onlangs
vermoorde ex-president Somoza. en
teruggave van hun bezittingen aan
Nicaragua. Dit verklaarden twee ho
ge ambtenaren van het Nicaraguaan
se ministerie van defensie die zondag
in Miami waren aangekomen.
Van onze correspondent
JERUZALEM De voorbe
reidingen van de besprekin
gen tussen Egypte en Israël
over het Palestijnse zelfbe
stuur komen maar moeilijk
van de grond. In Israëlische
regeringskringen is men ui
terst teleurgesteld over de
„vertragingstactiek" van
Egypte.
Tijdens het laatste bezoek van de
Amerikaanse onderhandelaar Sol Li-,
nowitz aan Israël en Egypte zou afge
sproken zijn dat de twee landen hun
besprekingen samen met de Verenig
de Staten onmiddellijk zouden her
vatten ter voorbereiding van de top
van president Carter, premier Begin,
en president Sadat vlak na de Ameri
kaanse presidentsverkiezingen in no
vember. Maar Egypte wil pas met
Israël op 14 oktober rond de tafel
gaan zitten. Israël meent echter dat
er dan niet voldoende tijd zal zijn om
de top voor te bereiden. In een vraag
gesprek met het dagblad Haaretz ver
klaarde de leider van de Israëlische
onderhandelingsdelegatie, Jozef
Burg: „Ik begrijp niet wat er gebeurd
is." Burg vreest dat de Egyptische
vertragingstactiek verband houdt
met een wijziging van Egyptische
standpunten.
Verkiezingen
Egypte ging slechts schoorvoetend
akkoord met het door Linowitz geuite
verzoek de autonomie-onderhande-
lingen zo snel mogelijk te hervatten.
Werkelijke onderhandelingsresulta
ten verwacht men in Cairo pas na de
Amerikaanse presidentsverkiezin
gen. Sadat wilde Carter best een
handje helpen in de verkiezingsstrijd
en stemde daarom in met een vroeg
tijdige hervatting van de besprekin
gen die hij eerder in verband met de
kwestie-Jeruzalem had afgebroken.
Bovendien, aldus een van de Egypti
sche onderhandelaars, „wilden wij de
vaart erin houden".
Premier Begin heeft laten weten niet
aan de voorbereiding van de top eind
dit Jaar te zullen werken zolang de
autonomiebesprekingen op zowel
technisch als ministerieel niveau niet
zijn hervat. De Israëlische houding in
de huidige impasse werd hevig bekri
tiseerd in de Israëlische pers. Zo
merkte het middagblad Jediot Ahra-
not op: „Onze regering is nu van plan
de weg van zelfbedrog te bewandelen.
Het wil Washington verzoeken Sadat
aan de onderhandelingstafel te bren
gen. Wanneer wij dit inderdaad zou
den doen zou dit het treurigste hoofd
stuk van het hele drama zijn. Want
als wij Sadat verheffen tot degene die
Israël smeekt om te verschijnen dan
zal het resultaat zijn dat Israël ge
dwongen wordt verdere concessies te
doen om hem tot een reactie te be
wegen."
Premier Begin lijkt zich echter voor
lopig uitsluitend op de VS te willen
verlaten. Nogal hooghartig reageerde
hij gisteren op een bericht in het
dagblad Maariev dat Roemenië hem
tot een bezoek aan Boekarest wil
uitnodigen. De Roemeense president
Ceaucescu speelde een belangrijke
rol achter de schermen bij de tot
standkoming van Sadats bezoek drie
jaar geleden aan Jeruzalem.
Hoge Egyptische functionarissen
hebben in de afgelopen weken bezoe
ken gebracht aan Boekarest om de
impasse in de vredesonderhandelin
gen met Israël te bespreken. In een
officiële verklaring liet Begin gisteren
weten dat hij tijdens zijn bezoek aan
Boekarest in augustus 1977 de Roe
meense premier voor een tegenbe
zoek aan Israël had uitgenodigd. Hoe
wel er inmiddels een nieuwe premier
in Roemenië is heeft dit tegenbezoek
zich nog niet voltrokken. Begin
brengt een tweede bezoek aan Boeka
rest afhankelijk van de komst van de
Roemeense premier aan Israël. Dit
lijkt een harde eis omdat Roemenië
het enige communistische land is dat
diplomatieke betrekkingen met Is
raël onderhoudt en daarom voorzich
tig moet manoeuvreren.
Zowel de Israëliërs als de Palestijnen
in de bezette gebieden lijken niet zo
enthousiast over de bemoeienissen
van de Europese gemeenschap met
het conflict in het Midden-Oosten.
Israël heeft hevige kritiek op de hui
dige Midden-Oostenpolitiek van de
negen dat te pro-Arabisch zou zijn.
De Palestijnen menen dat de EG niet
ver genoeg gaat in haar steun aan de
Palestijnse zaak. Maar officieel zal
Israël alle medewerking verlenen aan
het bezoek van de Luxemburgse mi
nister van buitenlandse zaken. Gas
ton Thom, die tevens voorzitter is
van de Europese onderzoekscommis
sie in het Midden-Oosten. Thorn
wordt maandag voor een driedaags
bezoek aan Israël en de bezette gebie
den verwacht en zal onder meer pre
mier Begin en Palestijnse leiders ont
moeten.
De Palestijnen op de Westelijke Jor-
daanoever en in de Gazastrook heb
ben een document opgesteld waarin
hun recht op nationale onafhanke
lijkheid wordt onderstreept en de Is
raëlische bezettingspolitiek en de ak
koorden van Camp David worden
verworpen.
Het Oost-Jeruzalemse dagblad Al
Sjaab merkte in dit verband verleden
week op: „Waneer Europa niet in
staat is de navelstreng die het poli
tiek en strategisch aan de VS ver
bindt te verbreken dan is Europa's rol
in het Midden-Oosten nog steeds non
grata. Wij willen niet onbeleefd zijn
want wij bereiden ons op de ont
vangst van Gaston Thom voor, maar
wij willen herhalen dat wij gedwon
gen zijn te zeggen: „Adieu aan de
Europese rol".
NEW YORK (AP, Reuter, AFP) De
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken Edmund Muskie heeft
gisteren een beroep gedaan op Iran
de Amerikaanse gijzelaars vrij te la
ten. Bovendien bood hij aan voor alle
Iraanse grieven een oplossing te vin
den „op basis van wederzijds respect
en gelijkheid". Muskie deed deze uit
spraken bij de Algemene Vergadering
van de Verenigde Naties.
Muskie verklaarde dat de VS hun
strafmaatregelen tegen Iran zullen
intrekken en „ons deel zullen doen
om eerlijk de tussen ons bestaande
problemen op te lossen", zodra de 52
Amerikanen naar huis worden ge
stuurd. De Amerikanen worden nu al
325 dagen vastgehouden. Muskie gaf
echter niet toe aan de Iraanse eis dat
de VS hun verontschuldigingen moe
ten aanbieden voor hun vroegere ge
drag in Iran tijdens het bewind van
de onlangs overleden sjah.
De in Iran ingestelde commissie voor
onderzoek van de kwestie van de gij
zelaars kan haar werk pas over een
maand beginnen. Dit duurt volgens
een vooraanstaande Iraanse parle
mentariër Hasjemi Sabaghian zo
lang „omdat het zo moeilijk is te
kiezen uit zoveel parlementariërs".
Sabaghian was met dertig andere
parlementariërs op bezoek in ae be
zette Amerikaanse ambassade om
materiaal te onderzoeken dat de
„Amerikaanse misdaden moet be
wijzen"
Het parlementsdebat over de gijze
laars zal vandaag normaal doorgang
vinden. De voorzitter van het Iraanse
parlement Rafsanjani verklaarde dit
gisteren. Het conflict met buurland
Irak zal volgens hem geen invloed op
het debat hebben.
Als vonnis Kim wordt
voltrokken:
TOKIO, SEOEL (Reuter) De Ja
panse premier Zenko Soezoeki zei
gisteren dat Japan zijn technische en
economische hulp aan Zuid-Korea
zou kunnen beperken wanneer het
doodvonnis van de dissidente Kore
aanse leider Kim Dae-Joeng zou wor
den voltrokken.
(Reuter. UPI) Zwitserland
geen „gevoelige" nucleaire
ifcrk an Pakistan geleverd. Dit
aarde een woordvoerder van de
Ing na een bericht in de Wash-
Post van gisteren, dat Ameri-
anwege zulke leveranties stap-
had ondernomen. Zwitserland
door Amerika geleverde kern-
istof niet meer na gebruik in
krijk mogen laten opwerken.
dit werd door de Zwitserse
dvoerder ontkend. Er was een
weken geleden wel met de Ame-
'en gepraat over de levering van
«rse apparatuur. Maar de zaken
Jnerika in verband bracht met
ogelijke ontwikkeling van een
staanse kernbom, stonden vol-
Zwitserland niet op de lijst van
dlge technieken die de „Club
tonden" was overeengekomen
«rland verklaarde zich bereid
ver uitbreiding van die lijst te
fn, maar die uitbreiding moest
wel geleden voor alle betrokken
Dl.
fis de Washington Post zullen
jPig geen vergunningen voor
hang van Zwitserse brandstof
ten gegeven, totdat Bern met een
ed*gend antwoord komt. Ameri-
8e functionarissen noemden het
-uiterst gevoelige kwestie".
Van onze buitenlandredactie
De Iraakse president Saddam Hoes
sein voelt zich kennelijk erg zeker
van zijn zaak. Terwijl zijn speciale
afgezant Tarek Aziz zich in Moskou
van de steun van de Sowjet-Unie ver
zekert, heeft de Iraakse president op
dracht gegeven bombardements-
vluchten uit te voeren op een groot
aantal Iraanse vliegvelden.
Wat er aanvankelijk uitzag als een beperkte
grensoorlog, lijkt uit te groeien tot een volledi
ge strijd tussen twee naties. Inzet van die strijd
zijn niet alleen meer de twee gebieden ten
noorden en ten zuiden van de Kasr-e-Sjirin en
het verloop van de grens in de Sjatt-al-Arab, de
grensrivier tussen Iran en Irak die wordt ge
vormd door de gemeenschappelijke beneden
loop van Euphraat en Tigris. Het gaat nu om
de verwerving van de hegemonie in het gebied
van de Perzische Golf.
Gebrek
Irak heeft een redelijke kans om een zich niet
al te lang voortslepende strijd te winnen. Het
land beschikt, volgens gegevens van het Inter
nationaal Instituut voor Strategische Studiën
over een leger van 242.250 soldaten en over
2750 tanks van Russische makelij en honderd
Franse AMX-tanks. De Iraakse luchtmacht
bestaat voor het grootste deel uit diverse soor
ten Russische Mig-straaljagers. Franse Mira
ges en helikopters, ook van Franse makelij. De
Iraakse marine heeft de beschikking over
twaalf raket-snelboten, twaalf torpedoboten,
vijf patrouilleboten, tien patrouillevaartuigen
voor vlak langs de kust. vijf mijnenvegers en
vier landingsschepen. Al deze vaartuigen ko
men uit de Sowjet-Unie
Op papier zijn de Iraanse strijdkrachten onge
veer even sterk. Het land beschikt over 240.000
militairen en 1985 tanks. De Iraanse lucht
macht heeft 445 gevechtsvliegtuigen van Ame
rikaanse makelij. Het punt is echter dat het de
Iraanse luchtmacht sedert de machtsoverna
me van ayatollah Khomeini met een toene
mend gebrek aan reserve-onderdelen kampt,
zodat moeilijk uit te maken is hoeveel Iraanse
toestellen nog effectieve acties kunnen uitvoe
ren. Voor de marine geldt hetzelfde. Tot 1979
telde dit legeronderdeel 20.000 man, drie torpe
dojagers, vier fregatten, twee schepen voor de
kustbewaking, twee mijnenvegers, veertien be
wapende hovercrafts en enkele landingsvaar
tuigen en bevoorradingsschepen. Maar ook
hiervan is nog maar een deel in bedrijf
Irak heeft zijn bevolking de afgelopen weken
propagandistisch volledig op een oorlog met
Iran voorbereid. In de kranten verschenen
steeds meer pagina's met frontberichten, waar
in er de nadruk op werd gelegd dat het land
zich voorbereidde op een „bevrijdingsoorlog".
Bij die bevrijding gaat het om een aantal
gebieden dat sedert het grensverdrag, dat in
1975 in Algiers door de sjah en de toenmalige
vice-president Saddam Hoessein werd onder
tekend, aan Iran toebehoort, maar dat nu weer
door Irak wordt opgeëist als „Arabisch erf
goed".
Prestige
Om de bevolking in de goede stemming te
brengen vlogen toestellen van de Iraakse
luchtmacht laag over de hoofdstad Bagdad,
terwijl wijkcomités handtekeningen verzamel
den onder een petitie waarin steun werd be
tuigd aan de opstelling van president Saddam
Hoessein. Afgelopen zondag vonden in diverse
steden van Irak massabijeenkomsten plaats
waar leuzen klonken als „Met onze ziel. met
ons bloed zullen we Saddam verdedigen" en
„Geef ons wapens om tegen de Perzen te
vechten". Gistermorgen publiceerde de federa
tie van Iraakse vakbonden een manifest waar
in stond dat alle proletariërs zich als vrijwillig
ter beschikking stelden om de eer van Irak en
van de glorieuze arabische natie te verdedigen.
De Arabische eer vormt een belangrijk ele
ment in de activiteiten van president Saddam
Hoessein. Door Arabische gebied te heroveren,
verwerft hij zich niet alleen populariteit bij de
eigen bevolking, maar verhoogt hij ook zijn
prestige in de Arabische wereld. Na het ak
koord van 1975 is er ernstige kritiek op Irak
uitgeoefend van Arabische zijde op de uitver
koop waaraan de regering in Bagdad zich zou
hebben schuldig gemaakt.
De eerste reacties uit Moskou duiden erop dat
ook de Sowjet-Unie de Iraakse opstelling te
genover Iran steunt. In hoeverre dit van harte
gebeurt, is nog niet geheel duidelijk. De laatste
weken is er sprake van een lichte verbetering
in de betrekking tussen Iran en de Sowjet-
Unie. Wanneer Moskou Bagdad op dit moment
zonder enige terughoudendheid in zijn aspira
ties steunt, kan het verdere toenadering tot
Iran voorlopig wel vergeten.
Als het conflict tussen Iran en Irak zich inder
daad gaat uitbreiden tot een volledige oorlog,
is het niet ondenkbaar dat dit gevolgen zal
hebben voor de olieaanvoer uit de Perzische
Golf. De grote verzekeringsagenten in Londen
beraden zich al op een verhoging van de verze
keringspremies voor tankers. Bovendien komt
de oorlog aan de vooravond van de twintigste
verjaardag van de OPEC, de organisatie van
Olie Producerende en Exporterende landen,
die volgende maand in Bagdad wordt gevierd.
Het is niet aan te nemen dat Iran de topconfe
rentie die bij die gelegenheid in Bagdad zal
worden gehouden, zal bijwonen. Dit zal zeker
niet zonder gevolgen blijven voor de zozeer
gewenste samenhang binnen die organisatie.
Soezoeki ging in een interview voor
de televisie duidelijk verder dan de
eerdere Japanse uitingen van officië
le bezorgdheid. Wanneer de zaak van
Kim Dae-Joeng zich zou ontwikkelen
tot wat wij vrezen, aldus de premier,
dan zal dat Japan zeer sterk beper
ken in het uitstrekken van de helpen
de hand. Dit standpunt was ook aan
Zuid-Korea duidelijk gemaakt
Kim werd vorige week door een mili
taire rechtbank ter dood veroordeeld
op grond van opstandige activiteit
Tegen het vonnis is beroep aangete
kend. De publieke bezorgdheid over
het lot van de voormalige Koreaanse
presidentskandidaat is in Japan zeer
groot, omdat Kim in 1972 door de
Koreaanse geheime dienst uit een
hotel in Tokio werd ontvoerd. Hij had
bij een verkiezing in 1971 ternauwer
nood verloren van de toenmalige lei
der Park Tsjoeng-Hee.
De socialistische Internationale kon
digde gisteren in Londen aan dat een
bezoek van een delegatie aan Zuid-
Korea voor onbepaalde tijd was uit
gesteld omdat de autoriteiten in Se
oel een bezoek aan de gevangen Kim
niet hadden toegestaan.
Het Zuidkoreaanse parlement beves
tigde gisteren de benoeming van pre
mier Nam Doeck-Woo tot premier,
met 157 tegen 16 stemmen. De voor
malige minister van economische za
ken onder president Park was eerder
deze maand tot waarnemend premier
benoemd door de nieuwe president
generaal Tsjoeng Doo-Hwan Elf par
lementariërs onthieloer. zich van
stemming, een kleine dertig waren al
eerder tijdens een reeks zuiveringen
door Tsjoen van hun zetel ontheven.
