'Pais minacht onderwijzers'
Wat Nationale-Nederlanden onderneemt
om uw ziektekostenverzekering
betaalbaar te houden.
[of oordeelt over
reclamerechtspraak
(atholieke onderwijsbond boos over snoeiplan salarissen
Geen kans voor
telefoonboek in
de Friese taal
leningsvrijheid in geding
Tegen de kosten van ziekte of ongeval zijn
zeventig van de honderd Nederlanders verzekerd bij
een ziekenfonds. De andere dertig zijn, voor zover zij
niet onder een ambtenarenregeling vallen, aangewezen
op een particuliere verzekering. Ze kunnen te kust
en te keur terecht bij de particuliere verzekeraars.
Juist die ruime keus is een goed ding.
Want daardoor kan iedereen met goede raad van zijn
verzekeringsadviseur een verzekering op maat kopen
bij de maatschappij waar hij zich thuisvoelt. Wilt u de
kosten van huisarts, specialist, ziekenhuis en apotheker
zo volledig mogelijk verzekeren? Uitstekend.
Of beschouwt u de eerste 1000,1500 of2000 gulden
liever als eigen risico, met als gevolg een hoogst
aantrekkelijke premiekorting? Kan ook.
Dat alles neemt niet weg, dat de gezondheidszorg
zo langzamerhand wel erg kostbaar geworden is.
Veel mensen denken dat een volksverzekering dat
bezwaar zou wegnemen. Maar het model, dat hun
daarbij voor ogen staat, laat de verzekerde helaas geen
vrijheid zelf zijn verzekeringsinstelling te kiezen, en
brengt de premielast beslist niet omlaag.
Er is een betere oplossing. Het is namelijk niet zo
dat de verzekeraars de kosten maar op zich aflaten
komen en die dan in de premies aan hun verzekerden
doorberekenen.
Ze werken - net als de ziekenfondsen - actief mee
die kosten in de hand te houden. Bespreken richtlijnen
voor de honoraria, met de specialisten bijvoorbeeld.
Zitten officieel in het Centraal Orgaan Ziekenhuis
tarieven. En denken mee in veel beleidscommissies.
Het gaat de particuliere verzekeraars, dus ook
Nationale-Nederlanden, daarbij om twee dingen.
Om de kwaliteit van de gezondheidszorg en om de
beheersing van de totale kosten daarvan.
Door premiebetaling moet iedereen, particulier
en bedrijf, de onvoorziene - vaak hoge - eigen kosten
van gezondheidszorg kunnen afwentelen op zijn
verzekering. Het behoud van keuzevrijheid - zowel
waar het de verzekeraar als de verzekeringsvorm
betreft - is dan een belangrijke zaak.
Nationale-Nederlanden
JÜRDAG
TERDAG 6 SEPTEMBER 1980
TROUW/KWARTET
(eel Nederland leek de afgelopen week
hrer minister Pais heen te vallen. Zijn
|an (of proefballon?) om volgend jaar
$0 miljoen gulden uit de onderwijssala-
ssen te halen, viel erg slecht. De onder
ijsbonden reageerden furieus, FNV en
iV schortten het overleg met de minls-
op, en ook uit de Tweede Kamer
kwamen boze geluiden.
Voornaamste ount van kritiek is dat het
plan niet veel meer behelst dan een een
zijdige loonmaatregel, die er louter en
alleen tóe dient om het gat in de rijksbe
groting te dichten. Er ligt geen algemeen
inkomensbeleid aan ten grondslag. En
bovendien, zeggen de bonden, is onder
wijs een gemeenschapsvoorziening
waarvoor niet alleen de onderwijsgeven
den een financieel offer hoeven te bren
gen. De keuze waarvoor het kabinet hen
heeft gesteld minder salaris of minder
werk in het onderwijs betitelen zij als
„chantagepolitiek".
Het hoofdbestuur van de Katholieke On
derwijs Vakorganisatie (KOV) reageer
de, daags na het bekend worden van het
plan-Pais, uiterst scherp. „Minister Pais
moet aftreden," zei het bestuur. Een op
merkelijke uitspraak van 's lands groot
ste onderwijsbond (53.000 leden), die zich
in het verleden altijd wat zachtaardiger
placht uit te drukken.
loor Wlm Wlrtz
EN HAAG Jan Ebskamp,
igelijks bestuurder van de
0V, kan zich er nog erg
,aad over maken. Hij zegt:
js Je nagaat hoeveel de on-
rwijsgevenden in de Jaren
ventig hebben moeten inle-
ren, financieel, maar ook op
it gebied van de rechtsposi-
Dat is niet gering. En als
dan ziet hoe minister Pais
u bezig is met het oproepen
an een sfeertje in de samen-
(ving, zo van: die onderwij-
ars kunnen dat financiële of-
er gemakkelijk brengen. Dan
lijit er voor mij maar één
inclusie over: er gaat een
racturele minachting uit
an Pais ten opzichte van de
iderwijsgevenden."
t hoofdbestuur van de KOV be-
ot afgelopen week nog niet op te
•pen tot een algemene staking,
tar plaatselijke en regionale (sta-
ipjactles zullen wel worden onder-
und. De KOV-bestuurders menen
t de kruik ook in het onderwijs net
lang te water gaat tot-ie barst. En
t moment lijkt nu aangebroken.
)V-voorzitter Sef van Wegberg:
flj hebben eerst als Nederlander
xten inleveren volgens de trend,
rvolgens als ambtenaren en trend-
Igers, en nu zouden we dan ook nog
onderwijsgevenden minder salaris
Ijgen. Dat gaat ons echt te ver./Dit
et denken aan de tijd van Colljn."
ins van Moorsel, KOV-bestuurder
voorzitter van de Nederlandse Fe-
ntle van Onderwljsvakorganisa-
s(NFO), vindt dat Pais consequent
dmoeten zijn. „Altijd heeft hij zich
toegedaan als de grote voorvechter
oor het onderwijs. Zo presenteerde
het ook: kijk eens wat ik allemaal
voor het onderwijs. Ik vind dat
dat dan ook in het kabinet had
■ten waarmaken. Maar dat heeft
niet gedaan. Hij is akkoord ge-
met een eenzijdige maatregel
alleen de onderwijsgevenden de
ipe van worden. Ik vind dat hij zijn
inclusies had moeten trekken en
moeten aftreden."
me ook af hoe Van Agt zich dit kan
permitteren met zijn politieke kom
af. In het CDA-programma staat de
solidariteit toch zo hoog aange
schreven."
Volgens Van Moorsel hebben de on
derwijsgevenden van kleuter- tot en
met voortgezet onderwijs in de loop
der Jaren al heel wat geofferd op het
gebied van de rechtspositie.
Hij noemt de halvering van de ver
goeding van verhuiskosten voor al
leenstaanden, het opschorten van de
eerste bezoldigingsdag met een
maand (terwijl van onderwijzers nog
steeds verlangd kan worden dat zij ln
de schoolvakantie voorbereidend dus
onbetaald werk doen). Inkrimping
van de financiële beloning bij vervan
ging van zieke collega's en ten slotte
het uitstellen van een extra honore
ring na het behalen van een nieuw
diploma. „Het zijn allemaal kleine
dingen," zegt Van Moorsel, „die niet
zo gauw in de publiciteit komen.
Maar alles bij elkaar tikt het wel
Van Moorsel noemt de keuze waar
voor het onderwijs nu gesteld wordt
minder salaris of minder werk
infaam. Hij vindt ook dat Pais te
gemakkelijk redeneert om die keuze
te rechtvaardigen. De bewindsman
doet het voorkomen alsof de werkge
legenheid in het onderwijs gestabili
seerd is. Het geld is op, dus gaat het
er alleen nog maar om die werkgele
genheid te behouden. Pais kiest der
halve zo simpel is dat voor
minder salaris.
minister Pais. Zijn actieplannen van
1978 en 1979 betitelen zij als ad hoe-
beleid. Bovendien hebben die actie
plannen niet de 5000 arbeidsplaatsen
opgeleverd, waarnaar de minister tot
op de dag van vandaag trots verwijst,
aldus de KOV-bestuurders. Ebs
kamp: „In die cijfers van Pais zitten
zowel structurele arbeidsplaatsen als
een aantal boventallige, dus tijdelij
ke plaatsen. Bovendien betrekt hij
ook de extra arbeidsplaatsen erbij
die voortkomen uit de vernieuwing
van de basisschool en de activerings
plannen. En niet te vergeten: de deel
tijdbanen. Als je ervan uitgaat dat
een arbeidsplaats overeenkomt met
negen schooltijden en de één heeft
een baan van vijf en de ander een
baan van vier schooltijden, dan zegt
Pais: dat zijn twee arbeidsplaatsen.
Stelling
prbijsterd
np ls ook verbijsterd over het
den van premier Van Agt, die
;e week vrijdag zijn onderwijsmi-
r publiekelijk een forse steun in
rug gaf. „De salarissen van de
rtjsgevenden," sprak de pre-
•r toen, „zullen zich op een geheel
wijze gaan verhouden tot de
naren-salarissen." Ebskamp:
£o'n beleid betekent ln z'n uiterste
quentie het tegen elkaar opzet-
n van groepen in de samenleving.
vind dat uiterst kwalijk. Ik vraag
En dat telt hij er dan allemaal bij op."
vorig Jaar kwam de Nederlandse Fe
deratie van Onderwijsvakorganisa
ties (NFO), waarbij ook de KOV is
aangesloten, met een eigen arbelds-
plaatsenplan voor een reeks van Ja
ren. De NFO had becijferd dat er in
1990 zo'n 80.000 extra arbeidsplaat
sen kunnen worden geschapen. Dat
kost wel geld, maar een groot deel zou
kunnen worden gefinancierd met
geld van de bijstand dat nu op gaat
aan werkloze onderwijzers.
Pais bekeek het plan en noemde het
onrealistisch. Erover praten wilde hij
niet. Wel bleef hij bij de bonden hard
nekkig aandringen op het inleveren
van één periodieke salarisverhoging
per leerkracht. Dat zou dan worden
omgezet in extra arbeidsplaatsen, zei
hU.
De bonden wezen dat echter van de
hand. ZIJ wilden (en willen) een meer
jarenplan zien waarin duidelijk wordt
aangegeven welke maatregelen op
het gebied van de werkgelegenheid
Pais de komende Jaren wil nemen.
Pas als de bewindsman met een der
gelijk plan (politieke keuze) komt,
willen de bonden praten over inko
mensmatiging.
Pais heeft aan de Tweede Kamer
moeten beloven dat hij met een meer
jarenplan zal komen. Maar het is er
nog steeds niet. Ook komt Pais dit
jaar kenneUJk niet met een nieuw
arbeldsplaatsenplan. Maar wel dreigt
hij daarentegen met minder arbeids
plaatsen.
Tegen die achtergrond is het salaris-
plan dat Pais nu voor het onderwijs
Voorzitter van de Nederlandse
Federatie van Onderwijsvakor
ganisaties en bestuurder van de
Katholieke Onderwijs Vakorga
nisatie, F. A. J. van Moorsel:
„Pais had moeten aftreden."
in petto heeft, voor de bonden de
bekende druppel. Harde acties zijn de
komende tijd dan ook niet uitgeslo
ten. Van Moorsel: „De onderwijsge
venden hebben zich nooit zo op de
voorgrond geplaatst Ze hebben al
tijd weinig aan imago-vorming ge
daan, zich weinig geprofileerd. Daar
moet nu maar eens verandering in
komen."
Van onze correspondent
LEEUWARDEN - De tele
foongids voor het district Leeu
warden is geen Friese telefoon
gids. De gids wordt rondom
verspreid in Nederland en moet
leesbaar en hanteerbaar blij
ven. Dit zegt directeur C. de
Kruijk van het telefoondistrict
Leeuwarden op een brief van
de Fryske Nationale Partij,
waarin de PTT van taaidiscri
minatie wordt beschuldigd
De directeur Is van mening dat
de PTT ln ruime mate tege
moet komt aan de wensen van
de FNP door officieel ln het
Fries gestelde namen van stra
ten, bedrijven en zaken ook in
het Fries in de telefoongids
weer te geven. De heer De
Kruijk wil niet beloven dat be
namingen als „FNP-hüs"
(FNP-huisi en „skriuwster" (se
cretaresse) in het Fries worden
opgenomen Zoals bekend
vroeg het bestuur van de FNP
hierom. Het feit, dat er wel
woorden als ..auberge grillé" en
..sales manager" in het tele
foonboek voorkomen heeft vol
gens de directeur van het tele
foondistrict louter te maken
met het algemeen verschijnsel
van taalvervuiling.
De KOV-bestuurders bestrijden de
stelling van de minister dat de werk
gelegenheid in het onderwijs dankzij
zijn actieplannen stabiel is gebleven.
Volgens hun berekeningen zijn er in
1979 in het kleuter- en lager onderwijs
duizend arbeidsplaatsen verloren ge
gaan en dit Jaar zestienhonderd. Dat
bewijst, zeggen zij, dat Pais reken-
trucs uithaalt
Ook de trotse uitspraak van Pais dat
het aantal onderwijsgevenden in zijn
ambtsperiode een maximum heeft
bereikt, irriteert de bonds bestuur
ders danig. Van Moorsel: „Ik denk
dat hij feitelijk gelijk heeft als hij dat
zegt Maar je kunt dat natuurlijk niet
zo ongestructureerd aangeven. Want
als er in het kleuter- en lager onder
wijs mensen op straat komen te
staan, dan kun je die niet ln het
voortgezet onderwijs neerzetten. Wat
je nu ziet is dat terwijl het aantal
arbeidsplaatsen ln het kleuter- en la
ger onderwijs daalt doordat er min
der leerlingen zijn het in het voort
gezet onderwijs nog steeds stijgt. Als
je dan zegt: het totale aantal onder
wijsgevenden is op een maximum,
dan is dat niet de verdienste van Pais
wat hij wel suggereert. Maar dan
komt dat gewoon door het systeem
van toewijzing van leerkrachten."
Van Moorsel en Ebskamp hebben
overigens weinig goede woorden over
voor het werkgelegenheidsbeleid van
an een onzer verslaggevers
MSTERDAM De Reclamecodecommissie heeft niet het
ïcht advertenties die geen commercieel doel dienen, uit de
dvertentiekolommen van dagbladen te weren. Door dat wel
e doen, tast de commissie het grondwettelijke recht op
rijheid van meningsuiting aan. De commissie meent ten
nrechte dat ook „het propageren van denkbeelden" als een
eclame-uiting kan worden beschouwd.
lt betoogde gisteren opnieuw de
msterdamse advocaat mr. W. C. van
lanen tijdens de behandeling door
'at gerechtshof in Amsterdam van
'et kort geding dat de Stichting Boy-
at Outspan Aksie (BOA) tegen de
■tichting Reclame Code en negen
angesloten organisaties had aange
bannen. De president van de Am-
erdamse rechtbank had de BOA
«"der in het ongelijk gesteld.
Bet van het kort geding was een
'vertentie van de BOA die bij de
eclamecodecommissie en de be-
•epsinstantie. het College van be-
*P. niet door de beugel kon. Het
Bwaar richtte zich tegen een illu-
ratie waarin een blanke hand het
wd van een neger op een sinaasap-
ïipers legt. De „veroordeling" door
e commissie betekende dat dagbla-
«V die zich vrijwillig aan de recla-
'erechtspraak hebben onderworpen,
advertentie niet (meer) mochten
"Dliceren Een krant die het toch
fed, kreeg een boete opgelegd.
e bezwaren van Van Manen, raads-
an van de BOA, spitsten zich giste-
d toe op de zijns inziens te ruime
fcrpretatie die de Reclamecode-
""Wnmissie aan het begrip „reclame"
eit. en op de macht die de commis-
fleh heeft toegeéigend om als cen-
r te kunnen optreden. Van Manen
•rak van „machtsmisbruik waar-
uitgevers belet worden hun
^ten aan de BOA te verlenen en
Boa wordt belet met uitgevers te
turacteren". Naar zijn oordeel
«dt een al te „machtig kartel" in
and gehouden, ten nadele van dege-
n die beknot kunnen worden in
n recht op vrijheid van meningsui-
0 B.r%adslieden van de gedaagde par
tijen. mr. Th. R. Bremer en mr. D. W.
F. Verkade, bestreden de grieven van
de BOA en hielden staande dat je
gens deze organisatie niet onrecht
matig is gehandeld. Bremer betoogde
dat „het woord reclame in beginsel
een zo ruim begrip is, dat daar zowel
de commerciële als de ideële reclame
onder valt".
Verkade hield het hof voor dat geen
grondrecht wordt aangetast, wanneer
media een overeenkomst sluiten tot
„handhaving van zekere fatsoensnor
men. Naar zijn mening mogen ook
andere belangen dan het recht op
vrijheid van meningsuiting worden
afgewogen bij een beslissing of een
bepaalde advertentie al dan niet ge
plaatst wordt.
„Nimmer zal aanvaard worden", al
dus Verkade, „dat het bestaan van
artikel zeven van de grondwet (waar
in het recht op vrijheid van menings
uiting is neergelegd, red.) ertoe leidt
dat een krant een door haar onfat
soenlijk geacht of anderszins onge
wenst stuk moet opnemen, hetzij in
de redactionele kolommen, hetzij ln
de advertentiekolommen."
Het hof zal op 30 oktober uitspraak
doen.
AMSTERDAM (ANP) Op de Am
sterdamse effectenbeurs zullen op 8
oktober de aandelen Volkswagen
worden geïntroduceerd. Deze aande
len zijn buiten West-Duitsland reeds
genoteerd aan de beurzen van Zürich.
Bazel, Genève, Wenen, Brussel. Ant
werpen en Luxemburg. Het aandelen
kapitaal van Volkswagen bedraagt
1.2 miljard Duitse marken. De slot-
koers in Frankfort bedroeg op 3 sep
tember 173.50 mark.
„De gezondheidszorg
in Nederland staat
op 'nhoogpeiL
Gelukkig hoeft niemand
daarvan verstoken
te blijven."
(J. Visscher, sector Ziektekosten)
