Nieuwste natuurboek
staat vol wonderen
Onder Water
oppervlakkig
Alitalia
Het
^Pnternk<zo
programma
van Alitalia.
VPRO-tv vernieuwt
programma-schema
NCRV-tv brengt mini
serie over Eisenhower
Film over strijd
van de KNIL in
Nieuw-Guinea
Zien, inzien en natuur ontzien
Drama var'
de paus
afgekraakt
Nieuwe boeke
Koot en Bie en Extra blijven
Popdagen
Overleg over
omroep-CAO
weer opgeschort
DONDERDAG 28 AUGUSTUS 1980
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET0
Speciaal vandaag
DEN HAAG (ANP) - De Stichting
erefilm KNIL heeft regisseur-schrij
ver Gerard Rutten opdracht gegeven
een anderhalf uur durende film te
maken over de guerrilla-activiteiten
van de KNIL-militairen op het weste
lijk deel van het vroegere Nederlands
Nieuw-Guinea. De film gaat twee mil
joen gulden kosten. Verwacht wordt
dat hij begin volgend Jaar ln première
kan worden gebracht.
Het verhaal in de film gebaseerd op
authentieke gegevens brengt de
periode van april 1942 tot oktober
1944 in beeld, toen op Nieuw-Guinea
een klein groepje Knlllers een guerril
la voerde tegen hun Japanse bezet
ters. De tachtig ,.dapperenv' streden
een ongehjke strijd tegen hun over
heersers in de dichte oerwouden bij
Maokwari. Toen de bevrijding kwam
waren er nog dertien strijders in le
ven Hun commandant. M C Kokke-
link. leeft nog en woont op het mo
ment in Paramaribo, Suriname.
De Stichting erefilm KNIL is de over
koepelende organisatie van de Stich
ting rechtsherstel KNIL, het Neder
landse veteranenlegioen. de Vereni
ging van oud-KNIL-militairen Mad-
joe en de Bond van oud-strijders Pa
cific. Het ligt ln de bedoeling de film,
waarvan de titel thans nog niet be
kend is. zowel ln de bioscoop als op de
tv te brengen. Wie de hoofdrolspelers
tn deze oorlogsfilm zullen zijn is nog
onbekend
„Ontsnapping uit Fort Bra
vo". Hiermc*" maakt regisseur
John Sturges in 1953 xijn eer
ste grote uestern. Hoofdrol
spelers: William Holden. Elea
nor Parker. „Escape from Fort
Bravo" speelt rich af tijdens
de Amerikaanse burgeroorlog
in 1863. Kapitein Roper houdt
in een onherbergzame streek
in Arizona een aantal mensen
in een fort gevangen, van
waaruit ontsnapping bijna on
mogelijk is
Ned. 1/19.55
Dave Allen Liefhebbers
van de Iers-Amerikaanse ko
miek Dave Allen kunnen van
avond aan de laatste afleve
ring van de door de TROS aan
gekochte serie hun hart op
halen
Ned. 2/22.35
NOS-schooltelevisie
Vanaf de derde week van sep
tember zendt de NOS zes ge
dramatiseerde programma's
uit over het volwassen wor
den. Twee gezinnen spelen de
hoofdrol, een volledig en een
onvolledig gezin. Onderwer
pen zijn onder andere verliefd
heid, sex on alcohol. Van
avond een voorproefje* van de
hele serie
Ned. 1/22.10
door Hans Schmit
Nee, wat mij betreft is in Onder
de boodschap niet aan de opp<
te gekomen. Op het toneel wor
ter gegoocheld met sprookjes? 1
realiteiten, die mij noch iets o
werkelijkheid noch iets over
vertellen. Het effect lijkt me v.«
steld aan het gepretendeerde d
bezoeker moet voor zijn info
naar de foyer om tijdens de vo
ling verantwoord veg te kunne
melen.
LL'ZERN (AP) De Zwits
pers heeft algemeen een tor
stuk over het huwelijk a
kraakt dat deze dagen in
tnière ging. Het bijzondere
het stuk was vooral de ml
Karol Wojtyla. nu paus Jo
nes Paulus II. schreef he
1960.
De kritieken noemen het vc
men vreerad aan de maatscl
pelijke werkelijkheid, een
onbeduidend dorpstheater,
verloren avond, mager, bom
tisch met de arrogantie vai
enige waarheid.
„Het toneel heeft in Karol
tyla waarschijnlijk geen scl
ver van betekenis verloren.'
dus de Neue Zürcher Zeitu
Oude prenten door Th. Lau»
Uitg. De Tijdstroom, Lochei
pag., veel illustraties en r«
20,50. Een handleiding voor
meiaars (in de reeks Antiekwi
Wraak door Nick Funke-Bori
Uitg. Nijgh Van Ditmar, Den
124 pag.. ƒ26,50. Een uit brie!
kranteknipsels sameng<
roman
Een uitgekiend .akantieprogramma.
Voor 'n korte onderbreking tijdens of na
'n zakenreis. Of als tweede vakantie na 'n
verregende Nederlandse zomer. En er
zijn legio mogelijkheden. Zoals bijvoorbeeld Intermezzo Roma.
Niet 'n keuze in tijdsduur van 3 tot 8 dagen. Maak 'n ontdekkings
reis in deze onvergetelijke wereldstad. Of Intermezzo Italië: de rond
reizen Rome-Florence-Venetië. Rome-N'apels-Sorrento-Capri en Intermezzo
Sicilië. U vindt er met zorg geselekteerde. centraal gelegen hotels, prachtige
stranden en talloze boeiende ekskursies. Op bepaalde data zijn groepsreizen
gepland, terwijl ook op individuele basis gereisd kan worden. U kunt informatie
inwinnen bij uw reisburo. of de antwonrdkoupon
insturen, waarna per omgaande de rijk
geïllustreerde brochure wordt toegestuurd
Koupon. .in* uv. 'u... bi.;.
Nj*m
Mie?.
hWlkftrlc.ii VS i'.uitpl,i;tt>
l)iir<i
Pcc kuupttu miviHAmvtuj) itotidi i |H>sl/.cgri
MwülW, \nl\v«nh tlmiminv i MKiii. 1117 KH \m
AMSTERDAM Het nieuwste natuurboek, dat in september in een opmerkelijk grote oplage
van 139.000 exemplaren als boek van de maand op de markt wordt gebracht, staat vol
wonderen. Dat is niet zo verwonderlijk, want de auteur is Bert Garthoff en die steekt niet
onder stoelen of banken dat de natuur vol wonderen is. Hij is daar erg blij mee. want daardoor
blijft, zo schrijft hij. het leven een steeds boeiend avontuur.
Herman van Veen met nieuw prograi
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM De VPRO-televisie zal, als alle plannen
doorgaan, het komende winterseizoen met een geheel nieuw
schema van programma's komen Alleen Koot en Bie. de
lotgevallen van Cherry Duyns en Extra blijven.
Herman van Veen in „Onder Water".
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM Vrijdag 5 september start de NCRV-televisie
met een driedelige Amerikaanse serie over Dwight Eisen
hower.
Voor de Amerikanen is Eisenhower
een wereldheld gebleven, over wie
een soort speelfilm in drie delen is
gemaakt. Begonnen wordt met de
Japanse aanval op Pearl Harbor
Daarna volgt zijn triomfantelijke
thuiskomst in Amerika nadat hij de
Duitse oorlogsmachine tot capitula
tie had gedwongen
De serie kreeg van de producent
ABC-pictures de toepasselijke titel
Ike en kostte veertien miljoen gul
den. ABC-pictures is een nieuw on
derdeel van het Television-network
ABC, één van de drie grote televisie
stations in Amerika. Ike is de eerste
grote eigen dramaproduktie
De hoofdrol wordt gespeeld door Ro
bert Duvall, bekend van The Godfa
ther en Apocalypse Now
Any Trouble Een ware ontdek
king die er een frisse kijk op na
houdt zoals men dat van Cos-
tello of Jackson gewend is.
Morgenavond in de Gigant te
Apeldoorn en zaterdag op het
popfestival te Wychen
Noordzeepop De maand april
staat bij de Scheveningse
strand ten th ouders als een ui
terst slechte maand te boek
Toen verdwenen in plaats van
de badgasten him houten op
trekjes in de golven. Om voor
de gedupeerde tenthouders het
financiële tij alsnog te keren
wordt aanstaande zaterdag het
gratis toegankelijke Noordzee
pop gehouden. Deelnemers
zijn: Jesse Roden Band. The
Rivits en de reggaeforrratie
Jab Jab, die van gene zijde der
Noordzee aankomen. Uit eigen
land zijn te verwachten: Mas-
sada. Delrose. Rainbow Train.
Freelance Band, Urban Heroes,
Schmutz en Guerilla.
Wijk bij Duurstede festival.
Ook hier heeft men het popfes-
tival-virus te pakken. Zater
dagavond treden aan: The -
Beak. Warlock, Bland, Solu
tion, Houseband en Mount-
batten.
Skafish Een intrigerend hoofd
prijkt op de hoes van de uit
Chicago afkomstige Jim Ska
fish, die naar aanleiding van
zijn debuutelpee door de Ame
rikaanse muziekpers als de Zig-
gy van de jaren 80 wordt afge
schilderd. Een nogal vóorbari-
ge conclusie, hoewel zijn mu
ziek toch wel iets eigens ver
raadt. Wie zich wil overtuigen
kan zaterdagavond in het
hoofdstedelijke Paradiso te
recht.
ADVERTENTIE
Van dat avontuur wilhij zoveel moge
lijk mensen deelgenoot maken. Hij
deed dat in zijn vermaarde radio
praatjes („Weer of geen weer") en hij
doet dat ook in zijn nieuwe boek. Hij
richt zich tot degenen die interesse
hebben voor de natuur, maar die nog
onvoldoende kennis en inzicht heb
ben om het geheel te overzien. Bert
Garthoff is de gjds. die een groot
publiek wegwijs probeert te maken in
de wondere wereld van de natuur om
ons heen
..Natuur, zien-inzien-ontzien", zoals
Garthoffs door Ploegsma uitgegeven
boek heet, heeft de bedoeling de men
sen hun omgeving te leren zien, om de
mensen de blik te openen. Van zien.
zo luidt de gedachte, kom je tot in
zien en wie inziet, zal ook de vereiste
zorgvuldigheid met de natuur aan de
dag leggen: de natuur ontzien.
worden verjaagd, vergiftigd, ver
moord, vertrapt, of er inmiddels niet
meer zijn.
Wanneer de bewindslieden op ver
keer en waterstaat, landbouw, ruim
telijke ordening, economische zaken
en defensie (om er een paar te noe
men) willen weten wat hun beleid
werkelijk aanricht in de schaarse na
tuur die ons nog rest, kunnen zij
echter beter de lange reeks studies,
rapporten en onderzoeken ter hand
nemen die de afgelopen jaren door
overheidsinstituten, milieubescher
mers, en actiegroepen op tafel zijn
gelegd.
Natuur, zien-inzien-ontzien, door
Bert Garthoff. Met /oto's van Jan
van de Kam en tekeningen van Bert
Bouman en Bab Si 1 jet-. Uitgeverij
Ploegsma. Amsterdam 1980. 176 bis.,
geïllustreerd in kleur. Prijs Lm 4
oktober 22,50. daarna 32,50. Ver
schijnt 4 september 1980.
Behalve de dertiendelige filmserie
Berlin Alexanderplatz van Rainer
Wemer Fassbinder. naar het boek
van Alfred Döblin en ander filmaan
kopen, zijn alle programma's eigen
werk
Himalaya heet het vierwekelijkse
magazine van Roelof Kiers. waarin
inzicht wordt verschaft in belangrijke
ontwikkelingen in de internationale
politiek en cultuur. Na een afwezig
heid van een jaar zal Joop van Tijn
weer op het scherm aanwezig zijn. Nu
bij de VPRO in plaats van bij de
VARA. „Mooie woorden" heet het in
terviewprogramma dat hij gaat pre
senteren
Avondvullend
Onder de titel „Nederland Nu" ko
men er vijf avondvullende documen
taires. De voorlopig gekozen thema's
zijn: de man, de vrouw, oud zijn en
geloven. Het gaat hierin om menselij
ke categorieën in hun relatie tot de
maatschappij. Eindredacteur is Theo
Uittenbogaard
Harry Mulisch wordt voorzitter van
een schrijversforum, dat met ingang
van januari eens in de drie weken
over actuele zaken discussieert.
Groot publiek
Maar toch. ondanks die fraaie uitvoe
ring, ondanks de bedoeling een breed
publiek te bereiken en ondanks de
(verdiende» faam van „Weer of geen
weer", stelt „Natuur, zien-inzien-onb
zien" teleur. In de eerste plaats is de
schrijver-Garthoff minder boeiend
dat de verteller-Garthoff. maar mis
schien komt dat ook omdat je bij het'
lezen zijn bekende <microfoon)stem
mist. Storender echter is het te moe
ten lezen van „wonderen", terwijl
overal om je heen die „wonderen"
Rouwdeun
Natuurlijk constateert Garthoff „in
krimping en verarming", maar hij wil
geen „rouwdeun om het verdwenen
ongerepte" aanheffen. Er zijn immers
méér mussen en méér merels, er zijn
Turkse tortels gekomen, en dat is ook
aardig, hoewel deze winst het verlies
natuurlijk niet kan compenseren,
zoals ook Garthoff begrijpt. In zijn
inleiding bij de presentatie van Gart-
hoffs boek (zijn tweede boek van de
maand: het eerste, Zomaar wat zwer
ven. verscheen in 1970) zei de politi
cus Jan Terlouw (fractievoorzitter
van D'66 in de Tweede Kamer) dat
wat het ontzien betreft de huidige
overheid dit boek als eerste ter hand
zou moeten nemen. Hij noemde het
zeer kortzichtig van het huidige kabi-
om de natuurbescherming tot
'Sluitpost van de begroting te maken
Pieter Verhoeff maakt drie gedrama
tiseerde documentaires over maat
schappelijke misstanden. De keus
viel op de koppelbaas, zwart geld en
de dubieuze handelingen van een mi
nister.
In nauwe samenwerking met het re
dactieteam dat wekelijks de kleuren-
bijlagé van Vrij Nederland verzorgt. Roelof Kiers
komt de VPRO met een serie docu
mentaires waarin aspecten van het
menselijk leven een tijd lang indrin
gend gevolgd worden. In ontwikke
ling is een programma voor jongeren
tussen dertien en achttien jaar. In
november verschijnt een proef op het
scherm. De filmer Orlov Seunke
komt met zes humoristische films
over een komiek, die alles zou hebben
van Buster Keaton.
„Burgers en buitenlui" heet he$t pro
gramma van Netty Rosenfeld, die
toevallige ontmoetingen heeft met
onbekende Nederlanders. Frans Bro-
met en fiaris Fels maken vier docu
mentaires over het verschijnsel van
de professionele hulpverlening.
Op 21 september is het theaterpro
gramma van Freek de Jonge te zien.
Verder is er een serie films van de
Italiaanse regisseur Scola aange
kocht
Het zal
van Bert
meeste natuurboeken die
■pen jaren op de markt zijn versche
nen en die in groten getale hun weg
naar het toenemend aantal in natuur
geïnteresseerden hebben gevonden
Het is geschreven voor een groot pu
bliek en het zal de weg daamaartoe
zeker vinden, niet in de laatste plaats
door de uitstekende foto's van Jan
van de Kam
Een illustratie in het natuur
boek: een poetsende grutto.
door Dirkje Houtman ns
tjC
SCHEVENINGEN Op een steenworp afstand van de
het Scheveningse Circustheater, gaf Herman van Veer "1
dag de eerste officiële voorstelling van zijn nieuwste pi
tie „onder water". Een toepasselijke omgeving omdi '6
verhaal dat hij erin vertelt en zingt, over het wel en wee1 tT
haringen gaat.
Jan orttkomt aan cte netten
samen met wat overgebleve
kers de hulp inroepen van n
vis. die vlakbij het paleis va'
Paljas von Ondernul ijsschot >el
het verschuiven is. Walvis moftc
haven de boot van kapitein
tegenhouden zodat de harini
kunnen doorzwemmen. En
hem. Een pracht van een op
maar waarvoor?
Gemakkelijk
In sprookjes zijn dergelijkfcf
nT'
t<
goed-al-goed-oplossingen oj
plaats, maar voor een theater;1 va
als Van Veen is zo'n slot
gemakkelijk.
En al zou je dit verhaal qua v l 1
een sprookje op kunnen vatt
dat het zich onder water afsp
dieren met menselijke trekk
bergt, dan nog tilt de verwijzii
de actualiteit het geheel na£
ander niveau. Want zoals in sp
wel gebeurt wordt er in „Oni-^
ter" geen universele waarheid
werkelijkheid meegedeeld. D n
clusie zou kunnen zijn dat lOf
niet meer mogen vissen, mi
een suggestie voor een volgeil
gramma om daarin de werklt
sers aan het woord te laten, r
een dergelijke vorm kan elk ei
werp onschadelijk beh st
worden s
Een sprookjesachtige werkel
schept vele mogelijkheden v
makers. Echte namen kurin<
basterd worden zoals de gcf 1
Biskwie (Biskaye) en de strajd
Gebral (Gibraltar), die de hi
door moeten alvorens hun
kunnen begroeten.
n
Robert Duvall in de rol van
Dwight Eisenhower
HILVERSUM (ANP) Het overleg
over de omroep-CAO 1980 tussen de
vakorganisaties van omroepmede
werkers en de werkgevers in de om
roep is gisteren voor de tweede maal
opgeschort.
Men heeft hiertoe moeten besluiten
omdat de minister van CRM nog geen
standpunt bekend heeft gemaakt in
zake de toegestane önderhandelmgs-
marge. Zij heeft ook niet schriftelijk
gereageerd op het verzoek van partij
en om een tweejarige looptijd voor
een nieuwe omroep-CAO toe te staan
De partijen zullen medio september
het overleg hervatten. Beide partijen
hebben overigens gezegd de gang van
zaken te betreuren
Van deifir
woordspelingen heeft de mak<
vuldig gebruik gemaakt en o
overbekende poëtische beek
begrippen, om de fantasie ni K
veel op eigen kracht te laten n
heeft hij nog steeds niet geno^c,
nen krijgen.
Daarbij waren de overgang^
spel naar zang soms onbegri t(
In de gedaante van Lispel
creëerde Van Veen bij voorl
slijmerige uitstraling, die pi--^
het karakter van dit dier hoorc 1
liedje ema, waarin de kwal zi
hebberijen toelicht, zingt hi a
ineens weer met het welbekeni
omfloerste stemgeluid, zo zw
met een ernst alsof het het le ei
de hele wereld mee moet torse ic
ware stijlbreuk, die niet uit de i e,
voortkomt maar noodzakelijl
ingelast om het liedje zo mooi
lijk en niet functioneel te <J
klinken
Danseressen
Zeven danseressen had Van Ve
zijn zijde, die als anemoon of IS
in feeëriek licht poëtische on fc
terprentjes opleverden. De j.
was zelfs zo mooi dat Van Veen
walsje mee aandurfde *-
Dit keer is het een voorstelling gewor
den voor mensen van zes tot zestig,
waarvoor Van Veen alle teksten zelf
schreef. Misschien omdat de maker
een onderscheid maakt tussen oud en
jong en juist nu aan alle leeftijden
tegemoet wilde komen ademt de
voorstelling een oppervlakkigheid,
die niets heeft te maken met de pre
tentie van Greenpeace-stalletjes in
de foyer en het gedegen samengestel
de programmaboekje waarin de zee
in vele facetten aan de orde komt.
Dat er iets mis is met de zee dat
wisten we wel. maar het kan nooit
kwaad om een publiek daar nog eens
genadeloos van te doordringen. En
dat gebeurde niet in deze voorstelling
die het verhaal vertelt van Jan de
Haring, wiens familie door kapitein
Stoppel gevangen wordt, omdat Lis
pel de kwal de vissers inlicht over de
haringschool in ruil voor een zomer-
lang benenzuigen.
