weigeren met
Jais te gaan praten
Visumplicht doorkruist plan Surinamers
wil op grote
deeltijdbanen
Ongerustheid over
de open school
Driedaags cultureel
festival in Velsen
Advocaten ontwerpen
eigen leegstandswet
i Hoe u met Nilfisk efficiënter
i produceert?
erst meer zicht op bezuinigingswoede'
Eis 18 maanden
tegen totaal-weigeraar
WEG m
EIGEN
LAND
Nog niets bekend over tweede jaar
Drie Belgen
omgekomen
oelaas voor
rijksarchief
't noorden
I Bel 02940-15268:
Naderend einde vestigingsverdrag deed velen besluiten te vertrekken
#7
11.900r
Rita
5ERDAG 28 AUGUSTUS 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
H S 3
onze parlementsredacUe
HAAG De vijf bonden van overheidspersoneel hebben gisteren geweigerd te praten
de bezuinigingen die minister Pais (onderwijs en weteh'schappehVin petto heeft voor de
rsitelten. Door die bezuinigingen zullen volgend jaar zeker duizend arbeidsplaatsen in
'etenschappelijk onderwijs verloren gaan
nden hebben gisteren op het
erie van onderwijs laten weten
eerst meer zicht willen hebben
bezuinigingswoede van de mi-
De nu voorliggende voorstel-
ïién voort uit de Bestekopera-
de bonden vrezen dat er straks
ijesdag nog meer bezuini-
irstellen op de universiteiten
worden losgelaten.
ituurder Ahlers van de Alge
mene Centrale van Overheidsperso- vastgesteld/zei hij
neel zei gisteravond dat het voorstel
van Pais om 75 miljoen, gulden te
korten op universitair personeel „zo
maar uit de hoge hoed is gekomen."
De bonden hebben niet eerst kunnen
praten over de wijze waarop er even
tueel in het wetenschappelijk onder
wijs bezuinigd zou kunnen worden:
bovendien is de hoogte van het bezui
nigingsbedrag zonder enig overleg
De bonden menen dat de voorstellen
die Pais aan de unviersiteiten heeft
gedaan, tot 1985 zeker vijftienhon
derd i arbeidsplaatsen zullen kosten.
Volgens de bewindsman gaat het ech
ter om hooguit 750 banen.
De VVDM biedt de handtekeningen aan Klaas de Vries
e sociaal economische redactie
HAAG Minister Albeda van sociale zaken pleit voor
rote schaal" invoeren van deeltijdbanen en experimen-
let kortere werktijden. Met name werkt hij aan „nieuwe
itellen voor een bredere invoering" van deeltijdbanen bij
erheid zei. Albeda heeft voorkeur voor deeltijdbanen
i korter werken, omdat bij overschakeling op deeltijdba-
ygfie gevoelige kwestie van inlevering van loon niet speelt.
In een brief aan het centraal overle
gorgaan personeelszaken weten
schappelijk onderwijs (COPWO)
heeft hij eerder enkele richtlijnen ge
geven om zo weinig mogelijk arbeids
plaatsen verloren te laten gaan. Zo
zouden dure plaatsen moeten worden
omgezet in goedkope. Verder zouden
de universiteiten en hogescholen een
strikt en sober personeelsbeleid moe
ten voeren en ook „minder uitbun
dig" moeten adverteren.
De vijf bonden zullen nu pas na
Prinsjesdag met de minister verder
praten. Ahlers zei gisteren dat op
plaatselijk niveau al acties worden
overwogen, omdat op sommige uni
versiteiten nu ai met de bezuinigen
van Pais rekening wordt gehouden.
ARNHEM (ANP) Bij de krijgsraad
in Arnhem is gisteren opnieuw acht
tien maanden gevangenisstraf geëist
tegen een principiële dienstweigeraar
(een zogenaamde totaal-weigeraar).
Het betrof een 21-jarige student uit
Deventer. Hij werd twee maanden
geleden naar de militaire strafgevan
genis in Nieuwersluis gebracht, nadat
hij een paar dagen eerder was opge
pakt bij een actie tegen het bezoek
van koningin Beatrix aan Zwolle. De
auto van de koningin werd toen met
verf besmeurd. De krijgsraad doet
woensdag 10 september uitspraak.
Verder heeft de krijgsraad ln Arnhem
tegen een dienstplichtig soldaat uit
Utrecht een voorwaardelijke straf
van zes weken geëist, omdat de jon
gen weigert atoomwapens ln 't Harde
te bewaken.
De soldatenvakbond WDM had de
krijgsraad om vrijspraak gevraagd
Een actie leverde tot nu toe 2000
handtekeningen op. Deze zijn giste
ren in Den Haag aangeboden aan het
PvdA-kamerlid De Vries.
De VVDM bepleit een wettelijke rege
ling. die soldaten het recht geeft geen
taken uit te voeren, die met atoom
wapens te maken hebben.
Overigens beschouwt de WDM de
geheel voorwaardelijke straf als een
erkenning van de argumenten, die de
bertrokken soldaat naar voren heeft
gebracht. De jongen gaat trouwens
nog wel in beroep bij het Hoog Mili
tair Gerechtshof.
Het Noordhoilandse Velsen pre
senteert in de laatste drie dagen
van augustus een nonstop pro
gramma van ..menselijke cultuur
uitingen" in het park Velserbeek.
Het grote succes vorig jaar met
het Velserbeek-festival. waarbij
activiteiten op het gebied van the
ater en muziek de randversiering
vormden van de kunstmarkt, was
de aanleiding dit jaar opnieuw
zo'n manifestatie te houden. Een
bonte opeenvolging van muzikale,
theatrale, filmische en beeldende
expressie, begint morgenavond
om half negen met een optreden
van de jazz-combinatie Black
Straight Music, onder leiding van
Ronald Snijders.
Zaterdag wordt op het veld bij de
muziektent van elf uur 's morgens
tot vijf uur 's middags de jaarlijk
se kunstmarkt van Velsen gehou
den. Aan zestig kramen bieden
beeldende kunstenaars hun werk
te koop aan
In Nieuw-Vossemeer is nog steeds
(tot 1 oktober) de Merijntje Gijzen
tentoonstelling. Deze romanfi
guur. geschapen door A M. de
Jong, is in augustus en september
ook te zien in een VARA-tv-serte.
De expositie kan na telefonische
afspraak (01676-2350) of op zater
dag en zondag van. 14.00 tot 17.00
uur worden bezocht in het A. M. de
Jong Huis.
In Zwolle kan vandaag de Hanze-
beurs. die de hele week duurt, nog
worden bekeken vanaf 13.00 tot
22r00 uur in de IJsselhal
In Alkmaar wordt morgen weer de
kaasmarkt gehouden, waarbij te
vens oude ambachten zullen wor
den gepresenteerd
Callantsoog heeft kennelijk nog
voldoende badgasten, want er is
morgen een miss-verkiezing
De heideweek in Ede biedt van
daag vanaf negen uur 's morgens
tot negen uur 's avonds in het
centrum een folkloristische heide-
markt Folklore in de vorm van
klederdrachten en volksdansen,
terwijl om half elf de heidekonin-
gin acte de présence geeft. Er zijn
in Ede vandaag nog tal van andere
evenementen: een wijnavond, een
feestmarkt en muzikale attracties.
In Harlingen zijn tot en met zater
dag Visserijdagen, terwijl elders in
Friesland, in Jorwerd, morgen en
overmorgen het openluchtspel
„Dünsjende dieven" wordt opge
voerd
i kondigde zijn plannen giste-
in in een toespraak voor een
jentie in Den Haag van Neder-
ambassadeurs in het buiten-
minister herinnerde er aan
Igens het kabinet het herstel
werkgelegenheid „in eerste
tie in het particuliere bedrijfs-
ADVERTENTIE
Er is maar één
rachtbouillon en die
is van Struik.
Struik krarhtbouillons zijn nóg
lekkerder dan ze er al uitzien.
leven moet worden gevonden," en
dus niet door in de overheidssector
zelf eerst zoveel mogelijk arbeids
plaatsen te scheppen. Daarvoor is
nodig een algemene vermindering
van kosten en verbetering van be
drijfswinsten. Daartoe is Bestek '81
gelanceerd.
Gezien de internationale economi
sche zwakte, de technologische optc
wikkeling (automatisering, „chips")
en vooral het sterk groeiende aantal
mensen dat werk zoekt, staat het
voor Albeda vast dat ook een gezond
bedrijfsleven nog niet voldoende
werkgelegenheid zal opleveren. Er
moet dus ook worden gedaan aan
verdeling van de beschikbare werkge
legenheid. Stimulering van deeltijd
banen zou daarbij aansluiten op de
groeiende stroom werkzoekende
vrouwen die voor een deel niet uit zijn
op een volledige werkweek.
Korter werken
Albeda kondigde ook experimenten
aan waarbij in bedrijven de werkdag
voor werknemers wordt verkort,
maar de bedrijfstijd wordt verlengd.
Hij zag daarbij wel organisatorische
problemen, maar stelde dat dié „op
een of andere wijze zullen moeten
worden opgelost."
De minister kondigde allerlei maatre
gelen aan om het beroep op sociale
uitkeringen in te dammen. Hij noem
de verlaging van uitkeringen „voor
manifest vrijwillig inactieven" (men
sen die niet buiten hun schuld zonder
werk zitten).
Van onze onderwijsredactie
UTRECHT Binnen de veertien projecten met de open
school heerst er enige ongerustheid over de voortgang van
deze schoolvorm. Weliswaar is de voortgang voor een jaar
gegarandeerd als voorbereiding op de inpassing van de open
school in andere vormen van vormingswerk en volwassenen
onderwijs, maar er is nog niets bekend over het tweede jaar,
die aan. de zeventienhonderd nieuwe cursisten is beloofd.
ADVERTENTIE
Staatssecretaris Smit-Kroes van verkeer en waterstaat krijgt, met
aan haar linkerhand haar Duitse collega Haunschild, in de Noord
oostpolder uitleg over de nieuwe Duits-Nederlandse lage-snelheids-
tunnel. Dit bouwwerk voor het testen van vliegtuigen is gisteren in
gebruik genomen.
Van een önZer verslaggevers
MAASTRICHT Bij een verkeers
ongeluk in de gemeente Bocholtz in
Zuid-Limburg zijn gisteren drie Bel
gen om het leven gekomen. De auto,
waarin zij zaten, werd aan de achter
kant aangereden door een Duitse
vrachtauto. De Belgische auto vloog
daarna direkt in brand.
In Houten is gistermiddag de 74-jari-
ge J. Lancee uit Utrecht om het ie ven
gekomen, toen hij, terwijl hij fietste,
door een busje werd geschept.
De 28-jarige J. Noordam uit Zoeter-
meer is gistermiddag in de buurt van
Lelystad verongelukt toen hij met
zijn auto achterop een personenbusje
reed. dat voor een rood licht stond te
wachten. Volgens de politie moet het
slachtoffer te hard gereden hebben.
n i onze Haagse redactie
j N HAAG De Centrale ar-
'j efselectiedienst van het mi
ll terie van binnenlandse zaken
•I t waarschijnlijk nog dit jaar
t Winschoten van start. Taak
H i de dienst is de achterstan-
I] van verscheidene departe-
iten weg te werken.
houdt in. dat nog ruim drie-
iderd cüometer papier van
e ministeries moet worden
;ezocht en daarvan zal ten
igste een kwart worden opge-
d gen.
en ander betekent dat er de
bende tien tot vijftien jaar
>r ongeveer tweehonderd
nsen werk is bij deze dienst.
blijkt uit het jaarverslag
r 1979, dat de archiefdienst,
onder het ministerie van crm
t..heeft uitgebracht. Men ver-
cht dat het personeel, dat nu
Winschoten aan de slag gaat
zijner tijd zal doorstromen
het eigenlijke archiefbe-
r, bij de post- en archiefzaken
rijk. provincie en ge
enten.
jkens het jaarverslag produ-
rt elk ministerie per jaar ge-
ldeld één kilometer officiële
tkken. bescheiden, registers
dergelijke. Archieven, die de
ftijd van vijftig jaar hebben
reikt dienen volgens de wet te
'den overgebracht naar het
ksarchief in Den Haag. Ze lig-
i nu nog overal verspreid en
tordelijk opgeslagen, zo
rldt het jaarverslag.
Rijksarchiefdienst heeft op
ogenblik 326 ambtenaren en
dan 300 hulpkrachten in
nst, die elders op de loonlijst
in Het bestand dat het
öarchief nu heeft beslaat
;3 kilometer Vorig jaar kwam
1361 meter bij Dat wil zeggen,
i de 1838 meter die de dienst
eg aangeboden, is er 477 me
de prullenbak ingegaan.
het publiek de neus steeds
r in 's rijks paperassen
«kt blijkt uit het feit dat in
9 65.659 bezoekers de rijksar-
even hebben bezocht.
ADVERTENTIE
Nilfisk zorgt voor minder storingen en slijtage van
uw machines. Heeft niet alleen de juiste
schoonmaakmachines daarvoör maar vooral ook dé
I kennis en de ervaring om u preqiesop maat te adviseren
Toestel 38
Bij de Stichting Proefprojecten Open
School hoopt men dat de uitvoerings
circulaire, die in september is aange
kondigd. veel van de ongerustheid zal
wegnemen. In deze circulaire zullen
onder meer de kwestie van de be
voegdheden van de medewerksters
en medewerkers van de open school
worden geregeld. Ook zullen de voor
waarden bekend worden gemaakt,
waarop nog zestien plaatsen subsidie
kunnen aanvragen voor een open
school in hun omgeving.
De circulaire zou in april zijn versche
nen. Toen deze uitbleef is onder druk
van de Tweede Kamer een extra jaar
toegevoegd aan de proef. Dit extra
jaar telt niet mee voor het experi
ment. De ministeries van CRM, on
derwijs en sociale zaken stelden wel
als voorwaarde dat het aantal deelne
mers in de veertien projecten zou
worden verhoogd van 1450 naar ze
ventienhonderd
De belangstelling voor de open
school is groot. Een struikelblok
vormt echter de eigen bijdrage van
zestig gulden, die de deelnemers moe-
teh gaan betalen. Ook wordt er geen
vergoeding meer gegeven voor de kin
deropvang. Vooral vrouwen met klei
ne kinderen dreigen de dupe te wor
den van deze maatregelen.
ianden is echter groot. Vorig jaar
volgden vijfenzeventig vrouwen de
officiële open school, terwijl nog eens
tweehonderd vrouwen deelnamen
aan de spontane groepen van de open
school. De stichting noemt deze han
delswijze „het paard achter de wagen
spannen".
De belangstelling voor de open
school is het grootst bij vrouwen. Bij
deze categorie deelnemers aan de
open school is de uitval het kleinst:
slechts twintig procent.
2e Programconcert
zaterdag 30 aug. gaan we
verder me! de vormgeving
aan evangelisch-progressie-
ve politiek.
Kom ook naar het Root
haanhuis in Amsterdam
(Rozengracht 133 vanaf
het C.S. lijn 13) aanvanq
10.30 uur
Inlichtingen/aanmeldin
gen: postbus 1098. 8001
BB Zwolle.
EVANGELISCHE
PROGRESSIEVE
VOLKSPARTIJ
Voorzieningen
Nilfisk B.V., Flevolaan 7.
1382 JX Weesp.
Voor elk probleem een heldere oplossing
De zorgen van de stichting gelden
ook voor de open school op Goeree
Overflakkee en de Hoeksewaard. Te
zamen met Voome, Putten en Rozen
burg vormden deze eilanden een pro
ject van de open school. Inpassing
van de open school in het bestaande
onderwijs en vormingswerk is vol
gens de drie ministers niet mogelijk,
omdat de benodigde voorzieningen
ontbreken. De belangstelling voor de
open school op de Zuidhollandse ei-
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Onnodige leegstand van huizen in de randstad zou binnen een
half jaar op te lossen zijn. Dit beweert de werkgroep woon-advocaten, die een
heel nieuw ontwerp woonruimtewet 1981 gemaakt heeft.
In dit ontwerp is voorzien in een landelijke vorderingsplicht voor lege huizen,
een maximale termijn van leegstand en een serie mogelijkheden, waarmee de
plaatselijke overheid kan optreden tegen leegstand.
De advocaten hebben een regeling ontworpen waarin rechthebbenden de
beste mogelijkheden hebben en waarin strafbepalingen voor krakers niet
nodig zijn. Ook hebben zij een koppeling aangebracht tussen de ontruimings
bevoegdheid en het doel van de wet: doelmatige verdeling van de woonruimte
De woon-advocaten hebben met hun ontwerp niet alleen een zakelijke
bijdrage willen leveren aan de oplossing van de problemen, ze willen ook de
politieke besluitvorming over dit onderwerp beïnvloeden. Nog dit jaar
debatteert de Tweede Kamer over twee ontwerpen voor een nieuwe leeg
standswet.
De woonruimtewet van 1947 die nu nog geldt is volgens de advocaten in
beginsel goed; zeker wat betreft de rechtsverdeling en het vorderingsysteem
van woningen. De grootste grief van de advocaten is echter dat de wet een
slapend bestaan is gaan leiden: in Den Haag zijn vorig jaar slechts twee
woningen gevorderd, in Amsterdam 98.
ADVERTENTIE
Hoe kan dal nou neer,
i«p \an Irk?
I MEI "WE
M EI OEI.
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM De onverwacht algekondigde visumplicht per 1 september
heeft veel Surinamers onaangenaam verrast. Zij hadden ai geboek op één van
de vele vluchten in de komende drie maanden naar Nederland, zich baserend
op de soepele toelatingsvoorwaarden die tot 25 november voor Suriname
zouden gelden.
Het naderende einde van het
bij de Surinaamse onafhanke
lijkheid op 25 november 1975
afgesloten verblijfs- en vesti
gingsverdrag, heeft veel Suri
namers doen besluiten voor
die datum hun koffers te pak
ken en het geluk in Nederland
te zoeken Als een van de wei
nige restricties om in Neder
land te worden toegelaten
gold de voorwaarde dat men
al familie in Nederland moest
hebben (maar wie in Surina
me heeft er nou geen familie
in Nederland?) Daarnaast
was het mogelijk om tijdens
een verblijf van drie maanden
in Nederland werk en een huis
te vinden, waardoor men in
aanmerking kwam voor een
verblijfsvergunning.
Revolutie
Al lange' tijd voor de staats
greep in Suriname van 25 fe
bruari was het dan ook be
kend dat vele Surinamers van
deze laatste -gelegenheid om
zich-zonder al te veel proble
men in Nederland te .vestigen,
gebruik wilden makèn. De re
volutie van de Surinaamsé
Nationale Militaire Raad
heeft daaraan weinig kunnen
veranderen. De komende twee
maanden waren alle vluchten
van Paramaribo naar Neder
land al volgeboekt en ook de
„vluchtroutes" via Frans
Guyana en Parijs of via Mia
mi en Londen werden steeds
drukker. Men ging er immers
van uit nog enige tijd vrij on-
belemmetd naar Nederland te
kunnen verhuizen en de plot-
'sellng maatregel van' Den
Hadg is dan ook erg zuur voor
degenen dié alvast waren be
gonnen de schepen achter
zich te verbranden.
De bij de onafhankelijkheid
in 1975 \net Suriname getrof
fen zogeheten toescheidings-
regeling, die de national!fei
tenkwestie regelt, voorziet
niet in het geval dat Surina
mers bij nader inzien toch
maar liever in Nederland wil
len wonen. Wel schept die
overeenkomst voldoende mo
gelijkheden voor het omge
keerde geval: in Suriname ge
boren mensen die naar Neder
land zijn gekomen en nu de
Nederlandse nationaliteit be
zitten. krijgen ruimschoots de
gelegenheid van nationaliteit
te veranderen. Zij kunnen tot
1 januari 1986 zonder pro
bleem weer Surinamer wor
den. Zij moeten op ieder mo
ment met hun gezinnen in Su
riname worden toegelaten en
genieten daar dezelfde rech
ten als hun landgenoten die
zijn achtergebleven. De kin
deren van uit Suriname af
komstige Nederlanders genie
ten deze rechten zelfs tot en
met het jaar 2000.
Vreemdeling
De regeling ging er destijds
van uit dat iedere Surinamer
die in Nederland woonde en
werkte automatisch de Neder
landse nationaliteit behield
(voor de onafhankelijkheid
waren de Surinamers officieel
Nederlanders). Deze regeling
is vooral getroffen om de „Ne
derlandse Surinamers" niet
van de ene op de andere dag
te veranderen in vreemdelin
gen. Dit zou hun toch al niet
zo stevige positie in de Neder
landse samenleving ver
zwakken.
Toch wil de toescheidings-
overeenkomst deze mensen
niet voorgoed vastpinnen op
de toen gekregen Nederlandse
nationaliteit. Met een profeti
sche blik schreef het ministe
rie van justitie destijds in de
toelichting op de overeen
komst: „Het zou ook onjuist
zijn vanuit het gezichtspunt
van de nieuwe staat Surina
me. die voor zijn opbouw en
ontwikkeling behoefte heeft
aan de inbreng van werk
kracht welke bij de uit Surina
me afkomstige Nederlanders
in Nederland aanwezig is."
Remigratie
Dit is koren op de molen van
de Surinaamse regeringslei
der Chin A Sen. Die doet er
alles aan om de stroom naar
Nederland te stoppen en de
remigratie te bevorderen. Dit
in tegenstelling tot zijn voor
gangers, die de naar Neder
land vertrokken landgenoten
volledig links lieten liggen.
Premier Arron had zelfs de
gewoonte de in Nederland wo
nende Surinamers af te schil
deren als een soort landverra
ders, die hun vaderland te
schande maakten
Chin A Sen had met zijn po
gingen de stroom naar Neder
land in te dammen weinig suc
ces. Hij maakte onlangs zelfs
bekend te overwegen een
soort tolgeld in de vorm van
een borgsom te eisen bij het
verlaten van het land. Niet
lang daarvoor protesteerde de
Surinaamse president'pre-
mier nog bij de Nederlandse
ambassade tegen het optre
den van de douane op Schip
hol. die van een aantal Surina
mers een borgsom had ge
vraagd.
Subsidie
Chin A Sen blijkt overigens
met zijn remigratiepolitiek
wel enig succes te boeken. De
statistieken over de maand
juli vertoonden een sterke
stijging in de officiële remi
gratie. die waarschijnlijk ook
wel voor een deel te danken is
aan de per 1 juli aanzienlijk
verhoogde subsidies. De hui
dige machthebbers in Surina
me zijn van plan binnenkort
een delegatie naar Nederland
re sturen om te kijken of er
nog meer aan re stimuleren
valt.
Voorlopig is van een gro
te stroom terug nog geen spra
ke: ondanks de stijging lag
het aantal remigranten de vo
rige maand nog ver beneden
de honderd.
CONSERVATORIUMMODEL. 3 pedalen
Verder nog keute ud Stemeay 4 Sons
Basendorter. Blutbner Yamaha e a
rfJvanURK
WesteKmgel 42. Rotterdam L
Tel. (0101 363500
Dagers geopend van 9 tot 17.30 uw
Vrijdag koopavond van 19 tot 21 uur