lanning wreed wapen in
slag om Zuid-Afrika
Vakmanschap is Meesterschap
- IDAG 28 AUGUSTUS 1980
TROUW/KWARTET
11
nnie Serfontein
^jet-Unie stuurt de communistische regering dissidenten naar werkkampen, ver weg
j, of neemt ze voor onbepaalde tijd „ter observatie" op in inrichtingen. De
kaanse regering heeft haar eigen methode van geestelijke marteling voor diegenen die
theid durven uit te dragen en te trotseren. De naam: „banning" (letterlijk in de ban
xnent dat de regering voor-
j] belangrijke politieke en an-
ideringen op komst zijn, zal
ji grijk aspect van de Zuid
maatschappij zeker niet
de meedogenloze maat-
sgen politieke tegenstan-
rorden verbannen naar een
itaan.
- enblik zijn 155 mensen het
I van ..banning", 120 zwar-
blanken.
gingsvrijheid is beperkt
niet buiten een bepaald
iment komen en zijn on-
aan een aantal andere be-
Voor het werk levert dat
op en een normaal leven
stig bemoeilijkt.
long waar alle „gebanden"
aken hebben is dat zij niet
personen tegelijk rao-
en. Het bezoeken van verga-
is daardoor onmogelijk ge-
tok mogen zij geen contact
iet andere „gebande" per-
een decreet van minister
hlebusch (justitie) kan ie-
een „gevaar voor de staats-
worden beschouwd en op
tot beperkingen worden
1, zonder officiële aan-
jlgeris de formidabele reeks
aanse veiligheidswetten.
ïgen vormen een inte-
leel van het regeringsbe
de „totale aanval" op Zuid-
eerste minister Pieter
[zijn veiligheidsadviseurs de
raciale onrust en confron-
et land bestempelen.
recente verbanningen en
•n tegen gebande personen
dat de Zuidafrikaanse re
in enkel plan heeft dit op de
geënte systeem af te
De laatste verbanningen
een frêle, grijze, 75 jaar ou-
Helen Joseph, die aan kan
en Fanyana Mazibuko, een
ide onderwijzer en leider van
bewustzijnsbeweging.
fen veertig en vijftig steunde
9 Joseph de nu verboden
"laanse nationale raad) in
•t en andere burgerlijke
tamheid tegen apartheid.
teph was de eerste die in
i onder luisarrest werd ge-
jt gebeurde in 1962. Zij werd
veertien jaar verbannen,
aatregel werd in 1971 een
omdat zij aan kanker
ens mocht Helen Joseph
Is niet geciteerd worden, om-
1 onder de wet op het com-
laanden geleden besloot
ch haar voor twee jaar te
n. Mevrouw Joseph zou be-
zijn bij activiteiten die de
orde in gevaar brengen, of
zouden kunnen brengen.
Yït
ig is Joseph het doelwit ge
in de regering en van rechts
Mrika. In 1978 werd zij twee
{vangen gehouden «rndat zij
te antwoorden op vragen
veiligheidspolitie over de be
ing dat zij had gepraat met
Jandela. de verbannen vrouw
Melder Nelseon Mandela, die
nslange gevangenisstraf uit-
obben Eiland.
nde schrijfster Nadine Gordi-
1 de laatste verbanning een
tlijke actie" heeft genoemd,
t: „De onbevreesdheid en
apenheid in de strijd voor de
echten van Helen Joseph
gelt het verstikte geweten
ik Zuid-Afrika. In de uitings
van mensen zoals zij, die
i en levende contacten heb-
t de zwarten, ligt de enige
p vreedzame verandering."
eringsgezinde krant zinspeel-
elijk op de onhandigheid van
ing met de vraag in een com-
„Was dit nu nodig?"
»nning voor drie Jaar van
o twee weken later veroor-
een nog grotere schok dan die
eph. ook onder verlichte aan-
van de regering. Mazibuko is
n de meest gerespecteerde
leiders in Zuid-Afrika. Volgens
tfrikaanse normen is hij gema-
•or zijn verbanning zette Mazi-
moedige en politiek gevaar-
ap. Hij riep op tot een dialoog
twart en blank en vroeg zich af
ïwarte bewustzijnbeweging
n hijzelf een van de oprichters
't zijn zwarte exclusiviteit zou
opgeven.
ens de „banning-order" moest
ko een vroegere leider van
zijn werk opgeven bij het
Ikaanse comité voor hoger on-
en stoppen met zijn privé-
student verdronken
DL (ANP) De student tand-
kle H. J. Veendam (24) uit
Ren is gisteren tijdens schoon-
ferkzaamheden op het terrein
Avebe-fabriek Tonden in Fox
een put gevallen en verdron-
f vierdejaars student was in
ke dienst bij een schoonmaak
toit Oude Pekela. Hij was bezig
F wegspuiten van schuim.
klassen voor jongeren in Soweto.
De ongevoeligheid en de mentaliteit
achter het systeem van verbanningen
werd onthuld door mevrouw Mazibu
ko. ZIJ vertelde dat twee agenten van
de veiligheidspolitie bij haar echtge
noot op bezoek kwamen en vertelden
dat ze een ..cadeautje" hadden. Een
cadeautje dat hem dwingt op te hou
den met het werk waarvan hij hield
les geven en hem afsnijdt van zijn
beste vriend, Curtis Nkondo een
andere leider van de zwarte bewust
zijnsbeweging die een maand eer
der werd verbannen.
Mevrouw Mazibuko zei dat hun oud
ste kind de zeven jaar oude Nokut-
hula in huilen uitbareste toen zij
hoorde dat haar vader niet meer naar
zijn werk kon gaan.
Bisschop Desmond Tutu van de
Zuidafrikaanse Raad van Kerken
noemde de verbanning een van de
meeste onbegrijpelijke maatregelen
van de kant van de autoriteiten. Ver
wijzend naar Mazibuko's recente ge
matigde uitlatingen, zei Tutu: ,.Hij
probeerde een bruggenbouwer te zijn
Als op deze manier iemand wordt
verbannen kun je alleen nog maar in
wanhoop je hoofd schudden."
Zelfs Die Beeld, die doorgaans de
regering slaafs volgt, schreef „met
stomheid te zijn geslagen". De krant
vroeg zich af of waar welwillend
heid van de zwarten doorslaggevend
is voor de nieuwe politieke toekomst
van Zuid-Afrika dit de manier is
om die welwillendheid te vergroten.
Op papier kunnen de beperkingen
van «e „banning-order" verruimd
worden. Maar toen Winnie Mandela
toestemming vroeg om naar India te
gaan op de persoonlijke uitnodiging
van Indira Gandhi om daar namens
haar man de Nehroe-vredesprijs in
ontvangst te nemen, werd dat gewei
gerd. Voor een verhuizing naar Preto
ria, in verband met haar werk in
Brandfort. een dorpje in Vrijstaat,
kreeg zij geen toestemming.
Dr Mamphela Ramphele. een van de
weinige zwarte vrouwelijke artsen en
een naaste medewerker van 8teve
Biko, werd verbannen naar een dorp
in het noorden van Transvaal. Het
verzoek om in Johannesburg aanwe
zig te mogen zijn bij een diploma
uitreiking werd door de minister van
jusitite „na ampele overweging"
persoonlijk afgewezen. Pater Patrick
Smangaliso Mkhatshwa. een verban
nen rooms-katholieke priester, mocht
niet naar Swaziland voor de begrafe
nis van een familielid, bisschop
Zwana.
De lijst is eindeloos. Zolang deze ver
banningen van onschuldige mensen
van alle rassen voortduren is alle ge
praat over verandering of leuzen als
„aanpassen of sterven" zinloos.
Mevrouw Helen Joseph (rechts) in een tijd dat zij nog vrij was te gaan waar zij wilde
ff'.
ariemanscbap