lanning wreed wapen in slag om Zuid-Afrika Vakmanschap is Meesterschap - IDAG 28 AUGUSTUS 1980 TROUW/KWARTET 11 nnie Serfontein ^jet-Unie stuurt de communistische regering dissidenten naar werkkampen, ver weg j, of neemt ze voor onbepaalde tijd „ter observatie" op in inrichtingen. De kaanse regering heeft haar eigen methode van geestelijke marteling voor diegenen die theid durven uit te dragen en te trotseren. De naam: „banning" (letterlijk in de ban xnent dat de regering voor- j] belangrijke politieke en an- ideringen op komst zijn, zal ji grijk aspect van de Zuid maatschappij zeker niet de meedogenloze maat- sgen politieke tegenstan- rorden verbannen naar een itaan. - enblik zijn 155 mensen het I van ..banning", 120 zwar- blanken. gingsvrijheid is beperkt niet buiten een bepaald iment komen en zijn on- aan een aantal andere be- Voor het werk levert dat op en een normaal leven stig bemoeilijkt. long waar alle „gebanden" aken hebben is dat zij niet personen tegelijk rao- en. Het bezoeken van verga- is daardoor onmogelijk ge- tok mogen zij geen contact iet andere „gebande" per- een decreet van minister hlebusch (justitie) kan ie- een „gevaar voor de staats- worden beschouwd en op tot beperkingen worden 1, zonder officiële aan- jlgeris de formidabele reeks aanse veiligheidswetten. ïgen vormen een inte- leel van het regeringsbe de „totale aanval" op Zuid- eerste minister Pieter [zijn veiligheidsadviseurs de raciale onrust en confron- et land bestempelen. recente verbanningen en •n tegen gebande personen dat de Zuidafrikaanse re in enkel plan heeft dit op de geënte systeem af te De laatste verbanningen een frêle, grijze, 75 jaar ou- Helen Joseph, die aan kan en Fanyana Mazibuko, een ide onderwijzer en leider van bewustzijnsbeweging. fen veertig en vijftig steunde 9 Joseph de nu verboden "laanse nationale raad) in •t en andere burgerlijke tamheid tegen apartheid. teph was de eerste die in i onder luisarrest werd ge- jt gebeurde in 1962. Zij werd veertien jaar verbannen, aatregel werd in 1971 een omdat zij aan kanker ens mocht Helen Joseph Is niet geciteerd worden, om- 1 onder de wet op het com- laanden geleden besloot ch haar voor twee jaar te n. Mevrouw Joseph zou be- zijn bij activiteiten die de orde in gevaar brengen, of zouden kunnen brengen. Yït ig is Joseph het doelwit ge in de regering en van rechts Mrika. In 1978 werd zij twee {vangen gehouden «rndat zij te antwoorden op vragen veiligheidspolitie over de be ing dat zij had gepraat met Jandela. de verbannen vrouw Melder Nelseon Mandela, die nslange gevangenisstraf uit- obben Eiland. nde schrijfster Nadine Gordi- 1 de laatste verbanning een tlijke actie" heeft genoemd, t: „De onbevreesdheid en apenheid in de strijd voor de echten van Helen Joseph gelt het verstikte geweten ik Zuid-Afrika. In de uitings van mensen zoals zij, die i en levende contacten heb- t de zwarten, ligt de enige p vreedzame verandering." eringsgezinde krant zinspeel- elijk op de onhandigheid van ing met de vraag in een com- „Was dit nu nodig?" »nning voor drie Jaar van o twee weken later veroor- een nog grotere schok dan die eph. ook onder verlichte aan- van de regering. Mazibuko is n de meest gerespecteerde leiders in Zuid-Afrika. Volgens tfrikaanse normen is hij gema- •or zijn verbanning zette Mazi- moedige en politiek gevaar- ap. Hij riep op tot een dialoog twart en blank en vroeg zich af ïwarte bewustzijnbeweging n hijzelf een van de oprichters 't zijn zwarte exclusiviteit zou opgeven. ens de „banning-order" moest ko een vroegere leider van zijn werk opgeven bij het Ikaanse comité voor hoger on- en stoppen met zijn privé- student verdronken DL (ANP) De student tand- kle H. J. Veendam (24) uit Ren is gisteren tijdens schoon- ferkzaamheden op het terrein Avebe-fabriek Tonden in Fox een put gevallen en verdron- f vierdejaars student was in ke dienst bij een schoonmaak toit Oude Pekela. Hij was bezig F wegspuiten van schuim. klassen voor jongeren in Soweto. De ongevoeligheid en de mentaliteit achter het systeem van verbanningen werd onthuld door mevrouw Mazibu ko. ZIJ vertelde dat twee agenten van de veiligheidspolitie bij haar echtge noot op bezoek kwamen en vertelden dat ze een ..cadeautje" hadden. Een cadeautje dat hem dwingt op te hou den met het werk waarvan hij hield les geven en hem afsnijdt van zijn beste vriend, Curtis Nkondo een andere leider van de zwarte bewust zijnsbeweging die een maand eer der werd verbannen. Mevrouw Mazibuko zei dat hun oud ste kind de zeven jaar oude Nokut- hula in huilen uitbareste toen zij hoorde dat haar vader niet meer naar zijn werk kon gaan. Bisschop Desmond Tutu van de Zuidafrikaanse Raad van Kerken noemde de verbanning een van de meeste onbegrijpelijke maatregelen van de kant van de autoriteiten. Ver wijzend naar Mazibuko's recente ge matigde uitlatingen, zei Tutu: ,.Hij probeerde een bruggenbouwer te zijn Als op deze manier iemand wordt verbannen kun je alleen nog maar in wanhoop je hoofd schudden." Zelfs Die Beeld, die doorgaans de regering slaafs volgt, schreef „met stomheid te zijn geslagen". De krant vroeg zich af of waar welwillend heid van de zwarten doorslaggevend is voor de nieuwe politieke toekomst van Zuid-Afrika dit de manier is om die welwillendheid te vergroten. Op papier kunnen de beperkingen van «e „banning-order" verruimd worden. Maar toen Winnie Mandela toestemming vroeg om naar India te gaan op de persoonlijke uitnodiging van Indira Gandhi om daar namens haar man de Nehroe-vredesprijs in ontvangst te nemen, werd dat gewei gerd. Voor een verhuizing naar Preto ria, in verband met haar werk in Brandfort. een dorpje in Vrijstaat, kreeg zij geen toestemming. Dr Mamphela Ramphele. een van de weinige zwarte vrouwelijke artsen en een naaste medewerker van 8teve Biko, werd verbannen naar een dorp in het noorden van Transvaal. Het verzoek om in Johannesburg aanwe zig te mogen zijn bij een diploma uitreiking werd door de minister van jusitite „na ampele overweging" persoonlijk afgewezen. Pater Patrick Smangaliso Mkhatshwa. een verban nen rooms-katholieke priester, mocht niet naar Swaziland voor de begrafe nis van een familielid, bisschop Zwana. De lijst is eindeloos. Zolang deze ver banningen van onschuldige mensen van alle rassen voortduren is alle ge praat over verandering of leuzen als „aanpassen of sterven" zinloos. Mevrouw Helen Joseph (rechts) in een tijd dat zij nog vrij was te gaan waar zij wilde ff'. ariemanscbap

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 11