leagans beleid
edreigt relatie
S met China'
gyptische vrouw in de ban van haar rol
Kinderen verbannen
naar Robbeneiland
Zuid-Korea krijgt
zijn tweede Park
Nieuwe beschuldigingen
tegen anglicanen in Iran
Portugees parlement:
geen onderzoek naar
Sa Carneiroschandaal
ogelijk zelfs missie dicht
donesië verbiedt
ïkka-gangers
leien met vuur'
VN-commissie voor rechten van de mens:
DDR herstelt
Frederik de
Grote in ere
Franse marine
breekt actie
in Le Havre
reldbank leent
wikkelingslanden
voor energie
VS-faciliteiten
op basis Egypte
NSDAG 27 AUGUSTUS 1980
BUrTENLAND
TROUW/KWARTET
ING (AP, Reuter, APP) Als de republikeinse presl-
ikandldaat Ronald Reagan na een eventuele verkiezing
vasthouden aan zijn politiek van twee erkende China's
lat uiteindelijk ertoe lelden dat Peking de Amerikaanse
issade laat sluiten. Dit heeft de Amerikaanse ambassa-,
ln de volksrepubliek Leonard Woodcock tegenover de
verklaard vlak voordat hij op het Chinese ministerie van
inlandse zaken werd ontboden. Zo'n stap ls uiterst onge-
telljk.
cock zei ln een zorgvuldig opge
verklaring dat Reagans wens
banden met Taiwan te verste-
Amerlka's plaats ln de Interna-
e politiek ernstig kan verzwak-
„op een gevaarlijk tijdstip",
cock vindt het zeer riskant om
Btle tussen de VS en China, die
o goed en zegenrijk ontwikkelt,
raar te brengen.
g ls verbolgen over de verkla-
dle Reagan heeft afgelegd
lijn plan om officiële banden
t knopen met Taiwan. Vlce-pre-
ARTA (Renter) Oe Indone-
e moslims die ln september
Mekka vliegen om bon pel-
tare naar de Ka'aba te ma*
*ljn gewaarsehnwd geen
gbare kooktoestelletjea mee
et vliegtuig te nemen, om te
komen dat cieh de ramp her-
t die vorige week bet téven
te aan 301 inzittenden van
Saoedi-Arablsch vliegtuig,
vloog door ao*n toestelletje in
en verongelukte.
iraarsehuwlng waa afkomstig
het ministerie van goda-
itsaken in Jakarta en van de
Etesisebe luchtvaartmaat-
pplj Garuda. ZIJ verboden
de pelgrims ook de populaire
dnagelslgaret kretek mee te
en. Hiervan springen tijdens
roken vonken af.
sldentskandidaat George Bush
voormalig vertegenwoordiger van de
V8 ln Peking heeft zaterdag tever-
•geefs geprobeerd de Chinese leiding
te bedaren. Bush maakte een wat
onduidelijk onderscheid tussen offi
ciële betrekkingen en banden op re
geringsniveau, maar de Chinezen lie
ten weten dit verhaal onzin te vinden.
Reagan heeft gisternacht al weinig
meer opheldering verschaft met zijn
uitspraak, dat de politiek ten aanzien
van China niet wordt gewijzigd maar
dat Washington daarnaast wel roya
ler moet zijn Jegens Taiwan. Volgens
het verdrag tussen Peking en Was
hington mag Amerika niet officieel
vertegenwoordigd zijn op Taiwan.
Vandaar, aldus waarnemers, dat met
regerlngsgeld een „particulier insti
tuut" wordt bekostigd.
Leonard Woodcock
van de VS. Onderminister Richard
Holbrooke stelde dat Reagan niets
begrijpt van de diplomatie en dat hij
„woorden en symbolen" wil terug
brengen zonder zich af te vragen wat
dit kan betekenen.
Senator Edward Kennedy heeft giste
ren meegedeeld dat hij actief cam
pagne zal gaan voeren voor de herver
kiezing van president Jimmy Carte.
HU iel dit na een bezoek aan het
Witte Huis, waarbU Carters voormali
ge mededinger naar de Democrati
sche kandidatuur er óp aandrong in
het economische programma dat de
president morgen bekend zal maken
meer nadruk te leggen op de werkge
legenheid.
GENEVE (DPI, DPA)
Zuld-Afrlka veroordeelt kin
deren van acht jaar al tot
gevangenisstraffen die moe
ten worden uitgezeten op
het Robbeneiland, de plaats
waarheen de zwaarst ge
straften van Zuld-Afrlka ver
bannen worden. Dit werd
gisteren ln Genêve bekend
gemaakt door de commissie
voor de rechten van de mens
van de Verenigde Naties.
De comznleate «1st niet oen hoeveel
kinderen het seat De voorUtter
van de commljale. Waleed Sadl.
bracht gisteren een brief tn de open-
baarheid die aan de Zuldafrlkaanae
minister van buitenlandje zaken.
Roelof Botha, was gestuurd en
waarin de onmiddellijke vrijlating
van de kinderen wordt geëist. Vol
gens de brief zUn de naar Robbenei
land gestuurde kinderen tevoren
berecht en veroordeeld op een ma
nier die spot met de meest elemen
taire rechten van de mens.
Zn de brief staat verder dat Zuld-
Afrlka moet ophouden met het on
derdrukken van het volk van Nami
bië en Zuld-Afrlka en Namiblsche
gevangenen moet vrijlaten die on
der onmenselijke omstandigheden
worden vastgehouden ln het kamp
van Hardap Dam, dat ten zuiden
van de Namiblsche hoofdstad
Windhoek ligt. Commissie-voorzit
ter Sadl schat dat er ln dit kamp 120
gevangenen zitten, die tijdens ac
ties van het Zuldafrikaanse leger ln
Angola ln 1978 zijn opgepakt. „ZU
zUn onheus bejegend en mishan
deld en enkelen zijn verminkt", zo
zegt de commissie ln de brief.
Volgens een woordvoerder van het
directoraat-generaal voor het ge
vangeniswezen ln Pretoria zitten er
op Robbeneiland maar zes minder
jarigen vast, twee van 16 en vier van
17 Jaar. HU zei dat zij waren veroor
deeld wegens overtreding van de
wet op de veiligheid van de staat,
dat zU gescheiden werden gehou
den van volwassenen gevangenen
en dat ze konden genieten van aller
lei soorten sport, recreatie en elke
week een film konden zien. „Mo
menteel hebben zU het druk met de
studie", aldus de woordvoerder. HU
zei niets af te weten van het bestaan
van een gevangenenkamp ln Har
dap Dam. Wel was er een 16 kilome
ter ten zuidoosten van Windhoek, ln
Mariental dat wordt beheerd door
het plaatselijk bestuur van Zuid
west-Afrika (Namibië), zoals alle an
dere gevangenissen ln het gebied.
OOST-BERLLJN (Reu
ter) Een groot beeld
▼an Frederlk de Grote,
de beroemdste koning
van Pruisen, mal na
dertig Jaar xljn oor
spronkelijke plaats in
het centrum van Ooct-
Berlijn terugkrijgen.
De Ooctdnitse partij
leider Erich Honekcer
maakte dat gisteren
bekend ln een vraagge
sprek met het blad van
de communistische
partij van de DDR
„Neues Deutachland".
Volgens Honecker aal
het de restauratie van
het oude centrum van
Berlijn langs de hoofd
straat „Unter Den Lin
den", voltooien. Het
beeld werd in 1950
door de communisti
sche autoriteiten ver
wijderd, als teken van
hun vastbeslotenheid
alle bindingen met het
„oude" Duitsland te
verbreken.
De terugkeer van Fre
derlk de Grote naar
Unter Den Linden is
een nieuwe stap op
weg van de herwaar
dering in de DDR van
de Pruisische geschie
denis, waartoe ook de
„rehabilitatie" van en
kele oude Pruisische
generaals behoort.
Klok terug
BU de Democraten probeert men in
middels zoveel mogelijk munt te
slaan uit de ultgUJder van Reagan.
Vlce-prealdent Walter Mondale zei
gisternacht op een congres van vak
bondsleiders dat de oud-gouvemeur
van California de klok terug wil draal
en en dat zUn voorgestelde relatie
met Taiwan „onnodig en onwense
lijk" ls en „potentieel gevaarlijke ge
volgen" inhoudt voor de veiligheid
NOTON (Reuter) De We-
zal de komende rijf Jaar
25 miljard gulden ulttrek-
©r leningen ten behoeve van
ter opwekking van
e ln ontwikkelingslanden.
rapport vap de bank, getiteld
,1e in de ontwikkelingslanden"
(dat veel van deze landen voor
afhankeUJk zUn van snel ver-
ïde energiebronnen als hout
utskool. Veel ontwlkkeltagslan-
voor een nieuwe energiecri-
it de vraag naar deze bronnen
slier stUgt dan bet aanbod.
miljard gulden moet aangebo
en aan 92 landen en maakt
mt uit van de totale hoeveel
id die de Wereldbank uitleent,
het rapport. Tegen de tien mll-
worden geleend om de olie-
keningen van ontwlkkelinga
te betalen en de rest zal moe-
srden besteed aan ontwikkeling
teuwe energiebronnen. waarbU
en trales
PARIJS (Reuter. AFP, AP) De
Franse marine heeft gisteravond met
een krachtig waterkanon de blokka
de door Franse vissers van de haven
van Le Havre-Antlfer doorbroken. Le
Havre ls de op een na grootste olleha-
ven van Frankrijk en werd eergiste
ren voor het eerst tijdens het twee
weken durende conflict afgesloten.
De blokkade van de grootste olleha-
ven, Fos-sur-Mer bij Marseilles, en de
meeste andere havens aan het Ka
naal ging gisteren gewoon door. De
Franse minister van verkeer Le Theu-
le heeft met een aantal maatregelen
ten gunste van de vissers echter de
basis gelegd voor een vergelijk tussen
de staat en de vissers.
De „zeeslag" tussen elf marinesche
pen en ruim dertig trawlers duurde
ongeveer drie kwartier. Met water-
spulten en traangas probeerde de ma
rine de vissers te verdrijven die door
het weghalen van de navlgatieboelen
het olleschepen onmogelijk hadden
gemaakt Le Havre-Antlfer binnen te
lopen. Terwijl op het water de marine
de vissers bestreed verdreef de op
roerpolitie op de kade de andere be
manningsleden van de trawlers.
De Franse regering heeft besloten
nog te wachten met acties ln Fos-sur-
Mer de tot de eerstvolgende tanker
wil vertrekken.
De maatregelen die minister Le
Theule heeft bekendgemaakt liggen
onder meer op het vlak van Investe
ringshulp.
Vrouwelijke medewerkers van de Iraanse luchtvaartmaatschappij,
waar ook ter wereld, dragen sinds gisteren een hoofddoekje, nadat
het hoofdkantoor in Teheran besloten had dat dat meer in overeen
stemming was met de Iraanse zeden. Een blik in het kantoor in
Athene.
TEHERAN (APP, Reuter) De anglicaanse kerk ln Iran ls
niets anders dan een verlengstuk van Amerikaanse, Britse en
Israëlische geheime diensten, zo schreef gisteren het Iraanse
dagblad „Islamitische Republiek".
Volgens de krant spionneert de kerk
ln de plaatsen Isfahan. Yazd, Her
man, Chlraz en Ahvaz en ls het Vati-
caan ln Rome op de hoogte van al de
komplotten. In Iran zitten drie angli
canen gevangen en verder zUn nog
drie anglicaanse zendelingen ln de
loop van de afgelopen veertien dagen
aangehouden, aldus de krant Er zou
ln het christeUJk ziekenhuis van Isfa
han een „telecommunicatienet" rijn
opgerold en uit onlangs gevonden pa
pleren zou zUn gebleken dat de voor
malig Britse ambassadeur ln Tehe
ran, John Graham, nauwe betrekkin
gen met de spionnen onderhield. HU
kou onder meer een hoeveelheid dy
namiet hebben geleverd.
De anglicaanse bisschop voor Iran,
Deghanl-Taftl, heeft de beschuldigin
gen tegengesproken. HU noemde ze
„ongegronde en kwaadaardige leu
gens". De bisschop die ln Engeland
woont sinds de moord op zUn zoon ln
Teheran ln mei, maakte zUn ontken
ningen bekend ln Londen. De bis
schop, die zelf vorig Jaar aan een
aanslag op zUn leven ontsnapte,
sprak tegen dat zijn kerk geld had
gekregen van de Amerikaanse Inlich
tingendienst CIA en dat de keric had
samengezworen tegen het leven van
ayatollah Khomeini.
HU noemde de
papleren die hierop souden dulden
.lompe vervalsingen"
CAIRO. WASHDf OTON (Reuter.
AFP, UPD De Verenigde Staten
helpen Egypte bU het uitbreiden en
moderniseren van de Egyptische ba
sis Ras Bannas aan de Rode Zee. De
Amerikanen zullen daar zelf facilitei
ten krijgen om een crisis ln het gebied
van de Perzische Golf het hoofd te
kunnen bieden. Dit werd gisteren
door een hoge Egyptische functiona
ris bekend gemaakt en bevestigd
door wat heet een betrouwbare en al
even hoge functionaris van het Ame
rikaanse Pentagon.
Volgens de Egyptenaar ls de basis
'bedoeld om het de Amerikanen ge-
makkeUJker te maken ln het Midden
oosten een land te hulp te snellen dat
om bijstand vraagt tegen agressie
van buitenaf. Twee voorwaarden zou
Egypte hebben gesteld voor Ameri
kaans gebruik van de basis. Zo'n land
ln het Midden-Oosten moet direct en
onmlddelUJk bedreigd worden en de
Amerikanen moeten Egyptische een
heden trainen.
Uit de Amerikaanse bron werd verno
men dat de Verenigde 8taten 800
miljoen gulden ln de basis zullen ste
ken. Ras Bannas ligt aan het eind van
een smalle landtong ln de Rode Zee,
dicht bU de grens tussen Egypte en
Soedan. Sinds de Russische militaire
inval ln Afghanistan heeft de Egypti
sche president Anwar Sadat zich her-
haaldeUJk bereid verklaard de Ameri
kanen militaire faciliteiten te verle
nen. De Verenigde Staten zouden
echter geen eigen basis krijgen. Mo
menteel maken Amerikaanse verbln-
dingsvllegtulgen, zogenaamde
Awacs, al gebruik van bet vliegveld
Kena ln Zuld-Egypte, terwijl ook een
groep Amerikaanse Phantoms, sa
men roet de Egyptische luchtmacht,
oefeningen houdt vanal de lucht
machtbasis ten westen van Cairo.
Ras Bannas sou ook kunnen dienen
als landingsplaats voor Amerikaanse
strategische bommenwerpers. In tijd
van crisis zou daar een Amerikaanse
divisie op oorlogssterkte, 18000 man,
kunnen worden ondergebracht
De Amerikanen hebben hun aanwe
zigheid ln en rond de Hoorn van Afri
ka de afgelopen maanden aanzienlijk
versterkt Nadat met Kenia overeen
stemming werd bereikt over havenfa
ciliteiten ln Mombassa werd vorige
week een akkoord gesloten met So
malië over de stad Berbera, waar de
Russen Indertijd een stevige marine
haven aanlegden en waar een moder
ne luchthaven gevestigd ls.
Van onze correspondent
LISSABON De ordecommissle van het Portugese parle
ment heeft gisteren geweigerd een onderzoek in te stellen naar
het „Sa Camelro-schandaal". Pedro Roseta, fractievoorzitter
van premier Sa Camelro's partij, de PSD, beloofde een
gedetailleerde weerlegging van de tegen de premier Inge
brachte beschuldigingen, maar vóór de verkiezingen van 5
oktober.
Adao e Stlva van da groep der „Retor-
madoren" gaf de regeringspartijen na
een lang debat tenslotte de ene stem
meerderheid, waarmee het verzoek
van de oppositie werd verworpen. De
socialisten en communisten hadden
een buitengewone zitting van het par
lement gevraagd om een onderzoek
ln te stellen naar de manier waarop
een benkschuld van de huidige pre
mier werd afgelost. Sa Camelro wilde
de door een communistisch dagblad
geuite beschuldigingen alleen voor de
rechter weerleggen. De Reformador
stelde aanvankelijk een gesprek van
8a Camelro met een parlementaire
subcommissie voor, maar trok dit
voorstel later weer ln. Alleen presi
dent Eanes heeft nu nog de bevoegd
heid de parlementaire vakantie te
onderbreken voor buitengewone zit
tingen.
Vorige week kondigde Sa Camelro
aan de communistische beschuldi
gingen te zullen beantwoorden met
een „rood Watergate". Een dag later
werden vier Russische diplomaten
uitgewezen wegens inmenging ln de
binnenlandse aangelegenheden van
Portugal. De minister van buiten
landse zaken, Freltas do Amarai wil
de „om veiligheidsredenen" niet zeg
gen waar de inmenging uit bestond.
Volgens regeringsfunctionarissen
hadden de vier diplomaten de leiding
van een splonagenet in het gebied
van de landhervorming, de Alentejo.
SEOEL (Reuter, AFP) Zuid-Korea's sterke man, oud-
generaal Tsjoen Doo Hwan (hij trok afgelopen vrijdag een
burgerpak aan) wordt vandaag de nieuwe president en ver
wacht moet worden dat hij in de voetsporen zal treden van de
vroegere Zuldkoreaanse dictator Park Tsjoen Hee.
De 49-jarige Tsjoen wordt gekozen
door een kiescollege, dat nog door
president Park ln 1972 ln het leven
werd geroepen, met geen andere be
doelingen dan dat dit college er voor
moest zorgen dat Park president voor
het leven werd. Dat lukte ook want de
president werd ln oktober vorig Jaar,
op het hoogtepunt van zUn macht,
vermoord. Het kiescollege, de zoge
naamde conferentie van eenwording,
bestaat uit 2540 personen en Tsjoen
hoeft niet bang te zUn dat hij niet
wordt gekozen. Tot gisteren was hU
de enige kandidaat. De ster van de
vrijwel onbekende Tsjoen ls ln de tien
maanden na de dood van Park snel
gestegen en hij wist het tot voorzitter
te brengen van het permanente comi
té van de door militairen beheerste
raad die de nationale veiligheid moet
waarborgen. Tsjoen neemt het presi
dentschap over van Park Tsjoeng
Hoen, die het ln augustus weer had
overgenomen van de duldeUjk als
tussenpaus naar voren geschoven
Choi Kyoe Hah. Park werd overigens
zelf ook president om de weg vrij te
maken voor Tsjoen.
Deze ls er ln geslaagd mogeUJke an
dere kandidaten voor het president
schap op tijd aan de kant te zetten. In
december vorig Jaar liet hU generaal
Tsjoeng Seung Hwa oppakken, die na
de dood van Park de staat van beleg
moest handhaven en daarmee toen
de felteUjke macht.ln handen had.
Samen met Tsjoeng Seung Hwa wer
den nog een vijftiental generaals ge
arresteerd, niet nadat er eerst een
stevig vuurgevecht was geleverd.
Een andere mogeUJke presidentskan
didaat was Kim Dae Jung, die er ooit
bUna ln slaagde vla verkiezingen pre
sident Park van de troon te stoten.
Kim, die vanwege zUn feUe oppositie
tegen het militaire regime vaak ln de
gevangenis heeft gezeten, was van
plan na de dood van president Park
mee te doen aan verkiezingen, die er
inderdaad leken te komen. Het leek
erop dat zowel de burgerpolitici als
tal van militairen de tijd rijp achtten
voor een liberaler bewind en na de
dood van Park werd er een een com
missie in het leven geroepen die een
wijziging van de beruchte Yushln-
grondwet (op grond waarvan de presi
dent per decreet kan regeren) moest
bestuderen.
Johanneke Leestemaker
problemen waarmee vrouwen op het platteland kampen, kunnen ze
i lijk alleen zelf oplossen. Alle hulp, die van buiten of bovenaf komt
et direct aansluit bij hun situatie is vergeefse moeite."
Assad ls een gerenomeerde anthropo-
Egypte. Op het moment werkt ze
Wereldraad van Kerken ln Qenève
v problematiek van vrouwen op het
land. Assad verrichtte ln Egypte on-
wlere een onderzoek naar de werking
ueaus voor geboorteregeling op het
land en ln de sloppenwijken van de
l De conclusie van haar onderzoek
at de hulpprojecten nauweUJks aan-
bU de vrouwen, voor wie ze zUn be-
.Voorlichting over geboortebeper-
*of een alfabetiseringscursus ln een
kordt de eerste paar weken druk be-
Daarna laten de meeste vrouwen het
en gaat zo'n goedbedoeld project
»t ln. Als reden geven de vrouwen op
van hun man niet mogen of dat ze
Ud hebben oen naar de cursussen te
a er veel ontwikkelingsprogramma's
'lattelandsvrouwen teleursteUend be
rt- De vrouwen zien het directe nut
>'n ontwikkelingsprogramma niet En
t op langere termijn ls een luxe, waar
eate vrouwen niet aan toe komen. De
en, die de vrouwen worden gegeven,
ibeeld om slecht drinkwater eerst te
▼oor gebruik, zullen ze niet of nauwe-
pvolgen. In de praktijk betekent wa-
«en, meer werk en minder water.
n als de vrouwen een direct econo-
▼oordeel zien ln het volgen van een
cursus, zullen ze bUJven komen en wordt
het project een succes. Daarom ls Inko
mensvergroting vaak de eerste noodzakeüj-
ke stap. om ontwikkeling op gang te bren
gen bij de armste en onderontwikkeldste
vrouwen van een land," meent Maria Assad.
Bijverdienste
Als Egyptische vrouwen naast bun om
slachtige hulshouding Iets bU verdienen
door het verkopen van eigengemaakte pro-
dukten, mogen ze het geld volgens de Isla
mitische wetgeving zelf houden. Dit kleine
eigen Inkomen geeft de plattelandsvrouw
Iets grotere zelfstandigheid ten op zich te
van haar man en familie. Als het Inkomen
vergroot kan worden, door het gebruik van
gereedschappen of de vervanging van tijd
rovende werkzaamheden door efficiëntere
systemen, groeit de vrijheid van de vrouw
en daarmee ook de mogelijkheid voor haar
om deel te nemen aan ontwikkeling, ln de
vorm van een cursus of project
„In elk dorp en Iedere wUk lggen de proble
men van vrouwen anders. Voor elk project
ls dan ook opnieuw onderzoek nodig," aldus
Assad. ZU merkt dat de projecten voor
geboortebeperking, die ln elke wijk op de
zelfde manier waren opgezet niet werkten.
„Een onderzoek naar de behoeften van de
vrouwen, die de hulp of informatie zouden
moeten ontvangen, geeft onmlddelUJk aan
waar de knelpunten zitten ln het vrouwen
bestaan ln een wUk. De ene keer zal het
halen van water veel te veel energie vragen
Maria Assad
maar de andere keer biedt de tocht naar de
waterput de vrouwen de enige bewegings
vrijheid, die ze hebben."
Zo'n actie-onderzoek ls ln de eerste plaats
een Inventarisering van de aanwezige pro
blemen en geeft ln de tweede plaats aan wat
de vrouwen zelf aan ondersteuning willen
ontvangen. De gegevens uit het onderzoek
moeten de basis vormen van een project
Omdat Maria Assad zo'n actie-onderzoek
noodzakelijk acht voor het geven van hulp.
wil zU een onderzoekscentrum ln Cairo op
zetten. Dit centrum moet de geldstroom
kanaliseren, die Egypte binnenkomt als
ontwikkelingshulp.
Schade
„Geld ls er genoeg. Stads de Camp Davld-
akkoorden krijgt Egypte overvloedig ont
wikkelingsgelden uit de Verenigde 8taten
en het Westen. Maar dat geld richt vaak
meer schade aan dan dat het goed doet voor
de vrouwen. Daarom willen we de interna
tionale hulporganisaties vragen eerst on
derzoek te verrichten onder de mensen voor
wie de hulp ls bestemd, zodat het geld heel
gericht aangewend kan worden." Het on
derzoekscentrum bestaat alleen nog ln het
hoofd van Maria Assad en haar medewer
kers. Op een seminar over hulp aan de
allerarmsten op het platteland en ln de
sloppenwijken van de steden, dat ta decem
ber ln Egypte wordt gehouden, moet het
Idee vastere vormen gaan aannemen
Een ander gebied waarop Maria Assad zich
bezighoudt, ls de oorzaken en gevolgen van
clitoridectomle, het gedeeltelijk of totaal
wegsnijden van het vrouweUJke geslachts
orgaan. Assad: ,Jk heb het vroeger als een
gemis beschouwd dat lk niet was besneden.
Toen lk de leeftijd had, was het een onrusti
ge oorlogstijd en hebben nüjn ouders mij
„vergeten". Pas ta 1972, op een conferentie
ln Qenève, waar clitoridectomle aan de orde
kwam, ging lk me realiseren wat besnijde
nis van vrouwen elgenUJk inhoudt Nu be
schouw lk het als een geluk dat lk, als enige
van zeven kinderen, ben overgeslagen."
Sinds die conferentie Is Assad zich ta de
praktijk van clitoridectomle gaan verdie
pen: „Er ls een groot gebrek aan feitelijk
materiaal over de oorzaak van vrouwenbe
snijdenis, de huidige situatie en percenta
ge's van vrouwen, die ta een land worden
besneden. De besnijding werd ta Egypte
door de voorvechtsters van vrouwenrechten
als een uitstervend ritueel gezien en er werd
weinig aandacht aan besteed"
cent van de vrouwen besneden. Alleen de
dochters van de gestudeerden en de op het
westen gerichte elite ontspringen de dans.
Huiverig
Vreemdelingen
Mede door de verontrusting van westerse
feministen over de vrouwenbesnUdenls ls
het onderwerp ta Egypte opnieuw ln de
belangstelling gekomen van de deskundi
gen. Maria Assad is bUJ met deze aandacht
maar wat huiverig voor een al te grote druk
vanuit het westen, waar de besrüjdenls van
de vrouw als een extreme uiting van een
patriarchale wordt veroordeeld.
„De besneden vrouwen zullen zelf naar een
oplossing moeten zoeken. ZU rijn de moe
ders van de komende generatie vrouwen."
Volgens Assad zou de westerse druk om de
besnijdenis van vrouwen af te schaffen, wel
eens averechts kunnen uitpakken en de
oude tradities weer doen opleven.
De oorsprong van de besnijdenisrituelen
ligt voor Egypte ta de tijd van de farao's. In
de natuurgodsdiensten van andere Afri
kaanse volken ta die tijd kwamen ook lnwU-
dtagsrituelen voor met besnijdenis. De fara
o's werden gezien als bl-seksuele wezens. De
mensen, ta hun kindertijd nog een menge
ling van manneUJk en vrouweUJk, werden
pas na de Inwijdingsrituelen toegelaten tot
het terrein van hun eigen sekse. BU de
Jongens moest eerst het vrouwelijk ele
ment, de voorhuid, venrijderd worden,
voordat ze als man meetelden. BU de meis
jes werd het mannelijk element, de clitoris,
weggesneden, om volkomen vrouw en
dus huweUJksriJp te worden. Deze besnU-
denlsrituelen hebben de komst van de islam
en het christendom ln de hele Hoom van
Afrika overleefd. In Egypte wordt tegen
woordig nog minstens vUfenzeventig pro
„De besnijdenis van mijn dochter geeft
haar betere huweUJkskansen", vertelde een
vrouw in een onderzoek van Assad. „Oeen
man wenst een vrouw die seksuele bevredi
ging zoekt. Als vrouwen niet besneden rijn.
zUn ze net zo als mannen, ln Egypte laten
alleen de vreemdelingen hun dochters niet
besnijden." Met vreemdelingen bedoelde
deze vrouw de Egypte naren die zich op een
westeree manier gedragen.
De UchameUJke en psychische schade na
•een besnijding van meisjes tussen de acht
en elf Jaar, ls vaak zo groot dat de aandacht
van een medische hulpverlener dringend »s
gewenst. Mevrouw Assad ls van mening dat
naast onderzoekswerk, gericht op hoe je de
vrouwen zou kunnen bereiken met Informa
tie over de gevolgen van clitoridectomle. de
scholing van de psychische en medische
verzorgers belangrijk ls. ZIJ weten er veel te
weinig vanaf, de besnijdenis van Jongens en
meisjes ls zo'n taboe, dat het ln opleidingen
niet eens aan de orde komt
Assad: „BIJ de bestrijding van de besnijde
nis van meisjes ls het net zoals met de
pogingen tot geboortebeperking of de alfa-
betlsertngscurusssen: vrouwen moeten er
toe ta staat gesteld worden én ze moeten
het zelf willen. Daarom heeft het geen zin
om de besrüjdenls van de vrouwen bij de
wet te verbieden, of te veroordelen. De
moeders moeten zélf, met behulp van infor
matie, tot de conclusie komen dat ze dat
hun dochters niet willen aan doen."
