Havenarbeiders Gdansk krijgen stakingsrecht Akkoord valt slecht bij VVD Beeld Kïesuwkado Benzine goedkoper TCfrvnte* Nederlandse stan t )renert vrede naderbn eperking T 1 r i I'll j. ïrmamers Trouw Zonnig HET WEER et Nieuwe Haag) se/Nieuwe Leidse Courant rauss spreekt: assale botsing Bolkestein stapt lit comité door imbassadezaak Ook acties in andere delen Polen PvdA en CDA willen snel debat over woningbouw Weer aan 't werk Voor openbaar vervoer 1400 bussen erbij Trouw Tot in details Bezorglrouw een nieuwe abonnee Lees een krant met overtuiging: 7/ÜIJW rouw R H S 36E JAARGANG NR. 11028 WOENSDAG 27 AUGUSTUS 1980 Zonnige perioden maar ten zuiden van de grote rivieren wolkenvelden en een kleine kans op een bui. Middagtemperaturen rond eenentwintig graden. Zwakke wind tussen oost en zuid. windkracht twee. Morgen en overmorgen: zonnige perioden, later kans op een bui en weinig verandering van temperatuur. Morgen zon op: 06.43 zon onder: 20.34 maan op: 22.01 maan onder: 09.30 LOSSE NUMMERS 65 CENT umplicht mogelijk PAGINA 2: HAAG (ANP) De Ne- andse regering overweegt aande maatregelen om komst van Surinamers Nederland te beperken, uitgesloten is dat wel- op korte termijn een implicht wordt ingevoerd Surinamers die naar Ne- and willen. k gistermiddag toen minister der Klaauw (buitenlandse zaken) latssecretaris Haars (Justitie) le vari de Kamercommissie voor tnlandse zaken en voor Justitie htingen gaven over de komst van ers naar Nederland. :ring beslist op korte termijn deze zaak. Het overleg was be- om de leden van de beide corn- is op de hoogte te brengen van nvangrijker wordende proble- die achter de komst van de 8uri- rs schuil gaan. Nederland betreft dat de op en huisvesting en het scheppen rerkgelegenheid. Voor Suriname ent het vertrek van veel landge- i een mogelijk „leegloop" waar onder andere de economische rikkeling van Suriname in een moeilijker situatie verzeild irinaamse organisaties in ons zijn gekant tegen elk mogelijk erlands voornemen om de immi- ie vanuit Suriname eenzijdig te ïrken. en reactie verklaarde woordvoer- Boedhoe van de Vereniging van namers in Nederland dat derge- maatregelen moeten worden ge ien in overleg met de nieuwe Suri- mse regering. idee van het beperken van het ;al Surinamers dat naar ons land it, mag volgens Boedhoe niet zon- meer van de hand gewezen wor- De leegloop van Suriname is een Wanneer het echter aankomt op elijke herziening van de overeen- st die ten tijde van de Surinaam- jjtiafhankelijkheid op dit punt "^gesloten, is overleg met de Suri- nse autoriteiten, volgens Boed een eerste vereiste. IBURG (Reuter, DPA) Een iezingsbijeenkomst met de West- se christendemocratische kanse lkandidaat Franz Josef Strauss is smacht in Hamburg uitgelopen een massale botsing tussen de- istranten en de politie. Ruim hon- agenten liepen verwondingen Bij de demonstranten waren er gewonden van wie er een ernstig toe is na een val voor een trein, moeilijkheden begonnen toen de tie de vijftienduizend betogers de ang tot de hal versperde waar uss zijn spreekbeurt hield. De üe had met het oog op de beto- bijna 3500 mensen ingezet. Van onze parlementsredactie >EN HAAG De WD'er Bol- estein heeft zich naar aanlei- ling van de ambassadekwestie eruggetrokken uit het comité fan Kamerleden dat twee Eu- o-Arabische bijeenkomsten in >en Haag voorbereidt. „Ik ind het voeren van een dia oog moeilijk verenigbaar met iet stellen van een ultima- um," aldus de liberaal in een brief aan zijn collega's in Twee de en Eerste Kamer. Op de bijeenkomsten, die in Den Haag op 26 en 27 septem ber worden gehouden, zullen larlementsleden van de negen !G-landen en een aantal Ara- >ische staten met elkaar spre ken over economische en cultu- ele samenwerking. Zulke ont moetingen hebben geregeld "laats. Dit keer is Nederland aan de beurt als gastland. De Kamerleden De Vries (PvdA) en Van Iersel (CDA), die ook van het organisatie-comité deel uitmaken, zeiden gisteren, lat zij het besluit van Bolke- teln respecteren maar niet zul len navolgen. Volgens comité- 'oorzitter De Vries gaat het hier om verschillende verant woordelijkheden. „Wat de Ara- Dlsche druk in de ambassade- kwestie betreft, de regering bad die van de hand moeten wijzen en zulks duidelijk moe ien maken aan de betrokken irabische landen. De Euro- Arabische dialoog is een ge sprek tussen Europese en Ara bische parlementsleden met oen lange termijn karakter. Overigens kunnen hierbij actu ele zaken aan de orde gesteld worden." De sterrenkundige is niet hervormd PAGINA 3: Jan Wit overleden PAGINA 4: EO wil codecommissie voor de media PAGINA 9: Oost en West hoeven niet even sterk te zijn TEL AVTV, CAIRO, DEN HAAG (Reuter, AFP, DPA) De Israëlische regering heeft met „grote bezorgdheid" kennis genomen van het Nederlandse besluit, de ambassade van Jeruzalem te verplaat sen naar Tel Avfv, Israël is door dit besluit „diep teneergeslagen". Het Israëlische ministerie van buiten landse zaken sprak gisteren van „on gepaste inmenging" in de Neder lands-Israëlische betrekkingen. Daarentegen liet de Egyptische rege ring weten dat de Nederlandse beslis sing een „positieve bijdrage" is aan het vredesproces in het Midden-Oos ten. Israël betreurt het dat „een zo moe dig volk" als hetNederlandse door bepaalde Arabische staten zwaar on der druk is gezet tot het overplaatsen van een ambassade. Saoedi-Arabië, Irak, Oman en de Verenigde Arabi sche Emiraten hadden gedreigd de diplomatieke en economische betrek kingen te verbreken met ieder land dat zijn ambassade ln Jeruzalem hield of de Israëlische beslissing om Jeruzalem uit te roepen tot de eeuwi ge en ondeelbare hoofdstad van de joodse staat, zou goedkeuren. Neder land was het enige Europese land dat zijn ambassade in Jeruzalem had. Eerder gisteren reageerden woord voerders van de regerende Likoed- partij veel harder op het Nederlandse besluit. .Schandelijk bezwijken voor oliedruk", aldus Likoed-voorzltter Avraham Sharir. Hij wees erop dat dit door de lcnleên gaan voor olie- chantage geschiedt door „onze beste vriend ln Europa". Maar de wereld van vandaag aanbidt de god van de olie, zo voegde hij eraan toe. Het tot de oppositie behorende lid van het Israëlische parlement, Am- now Rubinstein, zei echter voor de Israëlische radio dat de verantwoor delijkheid voor het Nederlandse be sluit ligt bij de Israëlische regering en de Arbeiderspartij, die de wet over de annexatie van Oost-Jeruzalem door het parlement loodsten. Het zal Jaren duren voordat Israël de politieke schade heeft hersteld. WARSCHAU (Reuter, AP, AFP, DPA) De Poolse vice- premier Miecyslaw Jagielski heelt als belangrijkste onderhan delaar gisteren ingestemd met een gesprek met de stakers in Gdansk over hun eisen voor een vrije vakbeweging. De eis om stakingsvrijheid is gisteren ingewilligd. Vice-premier Jagielski (tweede van links) verlaat na de onderhan delingen de Lenin-werf in Gdansk. Ook in de steden Wroclaw en Lodz de op een na grootste stad van Polen zijn gisteren stakingen uitgebro ken. De leiders van de bestaande Poolse vakbeweging Jan Szydlak is afgetreden en opgevolgd door de lei der van de metaalarbeiders Romual- da Jankowski. De primaat van Polen Stefan kardi naal Wyszynski heeft ln een toe spraak voor de tv gisteren opgeroe pen tot kalmte en geduld. De kardinaal vroeg de stakers niet te ver te gaan in hun eisen en te beden ken dat Polen in de Russische in vloedssfeer ligt. De uitzending van de toespraak van de primaat voor een gehoor van pelgrims in Czestochowa was uniek en moet gezien worden als een gebaar naar de stakers in Gdansk. Vice-premier Jagielski liet gisteren weten dat het stakingsrecht van de Poolse arbeider formeel zal worden erkend in een wet op de vakbonden die thans in voorbereiding is. Jagiels- Van onze sociaal-economische redactie DEN HAAG In het WD-kamp in de Tweede Kamer heerst grote teleurstelling over de afloop van het begrotingsoverleg in het kabinet. Maandagavond besloot het kabinet de nu al afgesloten CAO's voor 1981 ongemoeid te laten en niet nu al te dreigen met een nieuwe loonmaatregel, maar in plaats daar van de sociale premies fors te verhogen. De WD-ministers in het kabinet heb ben zich uiteindelijk bij deze lijn, voorgestaan door CDA-minister Al- beda (sociale zaken), neergelegd toen bleek dat alle CDA-ministers, ook Van der Stee van financiën, op die lijn waren gaan zitten. Het is echter nog lang niet zeker dat ook de WD-fractie in de Tweede Ka mer zich nu bij de zaak zal neerleg gen. In de wandelgangen van het Ka mergebouw maakten WD'ers giste ren geen geheim van hun ontevreden heid. Officiële reacties wilden zij niet geven, omdat de kabinetsbeslissing voorlopig toch niet meer is te beïn vloeden. Het wachten is nu op Prins jesdag, over drie weken, wanneer de rijksbegroting 1981 bekend wordt. Van onze soc. econ. redactie DEN HAAG Minister Beelaerts van volkshuisvesting is door Kamer voorzitter Dolman gevraagd zo moge lijk nog deze week cijfers te overleg gen over de produktie in de woning bouw in de eerste zes maanden van het jaar. PvdA en CDA willen daar aan dan een Kamerdebat wijden. Eind mei was in een bouwdebat al afgesproken dat de Kamer eind au gustus op de zaak zou terugkomen. De zeer negatieve ontwikkeling met de werkgelegenheid in de bouw heeft zich sindsdien voortgezet. De Kamer zal binnen twee weken waarschijnlijk ook een debat houden over de inkomensbeperking voor me disch specialisten. Komende week wordt een beslissing van de regering over deze inkomens verwacht, in het kader van het prijs- en tarievenbeleid voor de vrije beroepen. Het lijkt erop dat het conflict tussen CDA en WD over dreiging met loon- ingreep ofwel forse premieverhoging zich nu zal verplaatsen naar de Twee de Kamer. Die zal half oktober het grote jaarlijkse Kamerdebat over de rijksbegroting houden. Premieverhoging Met name de premieverhoging zit de WD'ers hoog. Het kabinet wil ruim een miljard gulden besparen op de rijksbijdragen in de sociale fondsen door van dit bedrag premies te verho gen. De gezamenlijke premies leggen nu beslag op 20,7 procent van het nationale inkomen. Dat cijfer zou dan rond een half procent stijgen. In WD-kring wijst men erop dat zo'n beleid recht ingaat tegen de filosofie van Bestek '81. Die filosofie was om via bezuinigingen op overheidsuitga ven en sociale uitkeringen meer ruim te te maken voor herstel van bedrijfs winsten, zodat de werkgelegenheid in het bedrijfsleven weer kan opbloeien. In plaats van lastenverlichting komt er nu een forse lastenverzwaring. De WD had gewild dat het kabinet op Prinsjesdag aan werkgevers en vakbeweging precies zou laten weten met hoeveel procent de loonsom in 1981 maximaal mag stijgen. Dat zou zo goed als zeker hebben betekent, dat CAO's die nu al zijn afgesloten voor 1980 én 1981, zouden moeten worden terruggedraaid. Wanneer dat vervolgens niet op basis van vrijwil ligheid zou gebeuren, zou dan een nieuwe loonmaatregel voor het kabi net onontkoombaar zijn. De gedach ten gingen in WD-kring uit naar een verplichte verlaging van de vakantie toeslag. Minister Albeda wilde hier niet aan. Hij heeft gewezen op de discussies binnen de vakbeweging over inleve- De leden van de Tweede Kamer zijn terug van vakantie en hebben het Kamerwerk gisteren hervat. Op de foto een onder onsje van D'66-fractieleider Terlouw, PvdA-aanvoerder Den Uyl en VVD-leider Rietkerk (v.l.n.r.). Minister Van der Klaauw licht op een persconferentie het besluit van de regering toe. plaatsing van deze enige westerse ambassade ter plaatse besloten zou zijn. „Ik heb me steeds tegen deze ultimatums verzet. Deze passen niet in normale verhoudingen, maar on danks alle pogingen om deze te doen verdwijnen, werd de druk toch ge handhaafd We zullen nu aan de ver houding met Israël hard moeten wer ken, we stellen duidelijk prijs op goe de betrekkingen met Israël," aldus de minister. Het feit dat Nederland volgend jaar, als voorzitter van de Europese minis terraad leiding zal moeten geven aan de Europese pogingen een oplossing voor het Midden-Oosten-probleem te zoeken, heeft meegespeeld in de rege ringsbeslissing. „Nederland zou die rol niet hebben kunnen vervullen als alle arabische ambassadeurs uit Den Haag waren vertrokken," aldus de minister. Onze parlementsredactie sluit hier bij aan: In Nederland kwam het besluit van het kabinet-Van Agt om de ambassa de te verplaatsen gisteren nauwelijks als een verrassing. Sinds de Veilig heidsraad van de Verenigde Naties de oproep had gedaan om alle ambassa des uit Jeruzalem terug te trekken, werd een overeenkomstig Nederlands besluit verwacht. De Tweede Kamer zal in meerderheid het besluit van de regering wel aanvaarden, zij het dat er veel kritiek bestaat op het beleid van minister Van der Klaauw buiten landse zaken in deze zaak. De Kamer houdt er donderdag een debat over. Minister Van der Klaauw zei gisteren: „Het was een uitermate moeilijke be slissing. Nederland zat tussen een keiharde Israëlische positie wat Jeru zalem betreft en keiharde eisen van Arabische kant. De eerlijkheid ge biedt toe te geven dat naast het be sluit van de Veiligheidsraad de eisen van de Arabische landen een rol heb ben gespeeld." ki voerde opnieuw de regeringsdele gatie aan die op de Lenin-werf in Gdansk in onderhandeling is met het overkoepelende stakinscomité (MSK) De stakingsleiders gaven bovendien te kennen dat in heel Polen vrije vakbonden gevormd moeten worden. Jagielski hield hun echter voor dat zijn onderhandelingsmandaat niet voor heel Polen geldt, maar alleen voor het gebied rond de drie steden Gdansk, Gdynia en Sopot. De Sowjet-Unie kwam giste ren met haar eerste officiële reactie op de gebeurtenissen in Polen. In een kort communique noemt zij die ge beurtenissen een „volledige Interne zaak"- Het was de eerste officiële reactie van de Sow jet-autoritei ten. In het communique heet het dat „de betrekkingen tussen de Sowjet-Unie en Polen onveranderd blijven. Zij worden gekenmerkt door een volledig wederzijds begrip en door een samen werking op alle terreinen." Ultimatums De Arabische landen hadden Nede- land gedreigd de diplomatieke en handelsrelaties te zuilen verbreken indien niet voor 7 september tot ver- Vervolg op .pagina 8 Reacties in het binnenland Pagina 3 Gratis orders uit Arabië Pagina 3 Forse kritiek op minister Pagina 5 Ons commentaar Pagina 5 Hoe kwestbaar zijn de economische belangen Pagina 11 ring van koopkracht en ook op toe na derende geluiden in het werkgevers- kamp inzake afspraken over de werk gelegenheid in bedrijfstakken. Albe- da vreesde dat het overleg hierover niet van de grond zou komen als het kabinet de stok van een loonmaatre gel al achter de deur klaar zou zetten. Vorig jaar waren vakcentrales en werkgevers het al bijna eens over een centraal loonakkoord. De zaak ketste op het nippertje af doordat een deel van de FNV wenste vast te houden aan de eis van twee procent bruto loonsverhoging. De dreigende geluiden uit het WD- kamp veroorzaakten gisteren al me teen een reactie uit de CDA-hoek. Het CDA-Kamerlid Van Houwelingen liet voor de radio weten dat hij „nog moet zien dat de WD zich verzet tegen plannen waar het CDA en de CDA- ministers unaniem achter staan." Het begrotingsakkoord in het kabi net bevat ook een plan om onder meer met extra geld de werkgelegen heid ln de bouw te verbeteren. Van onze Haagse redactie DEN HAAG Streek- en stadsver voerbedrijven mogen samen in de ko mende twee jaar in totaal 1400 nieu we bussen kopen. In totaal is daar mee een bedrag van rond 260 miljoen gulden gemoeid. Minister Tuijnman van verkeer en waterstaat heeft daartoe besloten. De bussen worden allemaal in Nederland gemaakt. De bewindsman hoopt dat door zo'n bestelling van tijd tot tijd de leeftijdsopbouw van het gehele busbestand in de toekomst wat regel matiger is dan nu het geval is. Vol gens het ministerie levert dat voorde len op ten aanzien van het onderhoud van de bussen en kunnen de bedrij ven die ze leveren gemakkelijker him produktie plannen DEN HAAG (ANP, Reuter) De benzineprijs gaat vrijwel zeker aanstaande maandag omlaag. Een woordvoerder van het ministerie van economische zaken heeft meegedeeld dat op maandag de nieuwe olieprijzen ingaan. Gegeven de prijsontwikkeling op de vrije oliemarkt, is redelijkerwijs te verwachten dat de prijs zal dalen. Hoeveel, is niet bekend. Het ministerie zal daarover in de loop van deze week nadere mededelingen doen. Intussen is in kringen van de olie-industrie in Londen vernomen, dat verscheidene leden van de Organisatie van Olie-Exporterende Landen (OPEC) genoodzaakt zijn geweest de toeslagen op de officiële exportprijzen te veriagen. Dit als gevolg van het overschot aan olie op de wereldmarkt. De prijsverhogingen waartoe sommige leden van de OPEC in juli besloten, zijn inmiddels gedeeltelijk ongedaan gemaakt. De Duitse Democratische Republiek overweegt nog niet, het erfelijk koningschap van Pruisen weer in te stellen. Maar Frederik de" Grote mag weer op zijn oude plek in Berlijn staan. Men kan kennelijk ook té grondig met zijn verleden afrekenen. Toch pikant. Boetseerset (A) Boetseerklei mei verf in 3 kleuren en penseeltje Word! zonder oven ovenhard. Schroevedraaierset (B) Grote, kleine en kruiskopschroeve- draaier in één Handgreepjeimet omslagmechaniek, voor extra gemak. Authentiek Slavisch kleedje (CI met fraai diermotief Als onder legger o f voor de sier. 4 Houten eierdopjes (D) op sierlijk blankhouten hang- plankje plus een zandlopertje als garantie voor zacht gekookte eieren Maak iemand abonnee op Trouw, het othiendblad met een over tuiging. Uit erkentelijkheid ontvangt u een van deze kadoos naar keuze. Naam nieuwe abonnee: Adres nieuwe abonnee: Postcode en plaats: Uw naam: Uw adres: _j_Giro. Postcode en plaats: _TeL Voor hei kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaalperiode een welkomstkorting van 7.50 Kado naar keuze: DA. DB. DU OD (aankruisen a.u.b.) Bon in een open envelop zonder postzegel-zenden aan Trouw. Antwoordnummer 2792.1000 PA Amsterdam Of bel 020-659388 (uitsluitend voor opgaven) Voor bezorginformatie 020-913456

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 1