Plastic fles doorkruist afvalbeleid Commentaar A M 3A55/KV E Pais wil bezuinigen disneyland in de sow jet-unie WW Mnens specialisten (1) Zomens specialisten (2) Minister Ginjaar wil ingrijpen bij invoering op grote schaal IN JERUZALEM Belg verdronken na zinken schip nummer een loenen a.d. het meer over potje AG 26 AUGUSTUS 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET Hal niet (ticc een doorslagge- fcucht toe te kennen aan dc fcimenten die vanuit de kring LdiseH specialisten zijn aan- I tegen de voornemens van (ring om hun inkomens fors Ijgcn Tot die argumenten Jat veel specialisten weken [van wel 60 arbeidsuren, dat [omzet" wellicht geleidelijk cfalen doordat dc mondig len patiënt meer aandacht dat het zwaar werk is om ■beeld drie uren intensief en] hartoperatie gebogen te dat het werk ongerief mee- zoals het 's nachts uit bed en worden, en dat met name pecialisten vaak gigantische en hebben moeten steken in me van een praktijk („good- mmen") en in praktijk- iren stellig argumenten om Bile luisteren. Stuk voor stuk zij echter in meer of mindere ook voor andere beroepen daarmee gaat vergelijken. Ie conclusie zijn dat met deze :nten al meer dan genoeg ig is gehouden in het bedrag iddeld rond 185.000 gulden Jaarinkomen, waarop de spe- h; n zullen uitkomen als de hui- i :geringsplannen volledig zijn •voerd. Veel anderen in ver- n 4a re werkomstandigheden i'hun inkomen gaarne opge- atj i' zien tot genoemd bedrag, inj Al dit soort overwegingen is echter minder belangrijk geworden, nu de specialisten acties hebben aange kondigd waarvan patiënten gemak kelijk het slachtoffer zullen wor den Hoe vaak is niet vanuit de medische stand als argument tegen maatregelen van velerlei aard aan gevoerd dat zij de relatie arts-pa tiënt zouden verstoren'.' Nu blijkt dit argument plotseling niet meer te gelden. Al diegenen buiten de me dische stand met name in de politiek die in het verleden dit argument zwaar hebben laten we gen. moeten zich nu wel bedrogen voelen door de vereniging van spe cialisten. Hun rest slechts één con clusie: de argumenten die de specia listen thans aanvoeren tegen de inkomensmaatregelen, zullen wel even veel waard zijn. Ondanks alle verheven gepraat uit het verleden over de kwaliteit van de gezond heidszorg en de broze relatie arts patiënt. ontpoppen de organisaties van medici zich nu als doodgewone belangengroepen wier argumenten uitsluitend dienen om de eigen za ken te dienen. Er is nog slechts één verschil met de actievoerende amb tenaren en havenwerkers van pre cies een jaar geleden: de volgelingen van Dutman en het duo Schults* Van der Zanden kwamen er ten minste rond voor uit dat zij alleen voor hun eigen portemonnee ijver den. en probeerden niet de goege meente een rad voor ogen te draai en met het voorwenden van verhe ven idealen >P< .«j dus weinig anders op dan de p enten van de regering op hun na merites te beoordelen, zonder sn or te laten hangen naar het a< klaag van de specialisten. De Vl isie moet dan zijn dat de ■rii lijke molens weer eens lang de hebben gemalen, en dat het al ig heeft geduurd voordat er ;n' erkelijk iets werd onderno- tegen de overdreven inko- •ejforming in dit deel van dc dheidszorg. 'ëi anderhalf jaar geleden kwam «gering met het bezuinigings tek om een ziekenfondspatiënt tejtien per dag eigen bijdrage te Bjraetalen bij opname in een aalhuis. De maatregel is niet ndiegaan. Achteraf bezien zou :n wrange vertoning zijn ge- om aan de ene kant de gewo- an die eigen bijdrage te laten terwijl aan de andere kant etzelfde apparaat naar uit inderzoek van de commissie- fensvelt is gebleken men- :rtrekken met een jaarsalaris 170.000 gulden bruto of nog leer. gering had haast met Bestek naar niet zon haast met de che inkomens. Uit het oog van bezuiniging, zo veFónder- de premier Van Agt toen leeft het weinig zin de, specia- aan hun tabberd te trek- Dat zou toch niet veel opleve- Jit het latere onderzoek bleek dat deze inkomens zo om- ijk zijn. dat uitvoering van uidige inkomensplan voor spe len een besparing van 400 mil- gulden kan opleveren. Ofwel wart van wat volgens Bestek iu moeten worden opgebracht gehele gezondheidszorg. achtereenvolgende kabinetten n al een inkomensbeleid voor door Hans Schmft LEIDSCHENDAM De komst van een nieuwe plastic fles voor frisdranken en de weigering van de producent statiegeld op deze fles te heffen, dreigt het afvalbeleid van de overheid ernstig te verstoren. Dat beleid is erop gericht de groeiende stroom afval te beperken, maar de plastic fles zal, wanneer deze op grote schaal wordt ingevoerd, de omvang van de berg huisvuil aanzienlijk vergroten. Zo ver echter wil minister Ginjaar (volksgezondheid en milieuhygiëne) het niet laten komen Als het bedrijf doorzet en het afvalbeleid zal worden doorkruist, ziet hij zich genoodzaakt in te grijpen en de plastic fles als wegwerpartikel te verbieden. ..Wij willen met het bedrijfsleven tot af spraken en regelingen inzake de ver pakkingen komen, maar als bedrij ven dwarsliggen, moet ik mij harder opstellen." aldus dr. L. Ginjaar. De fles die de gemoederen alweer enige tijd bezighoudt, is van zacht plastic, kan anderhalve liter bevat ten, weegt weinig en is veilig. De fles kan niet ontploffen en is ongevaarlijk bij verbranding. De voorvorm van de fles wordt gemaakt in Emmen. waar na de fles door Strongpac in Dongen (Noord-Brabant) in vorm wordt ge blazen De fles wordt gemaakt van polye- theen tereftalaat. een kunststof die met de afkorting PET wordt aange duid. De fles verteert niet en doet door zijn grote volume een zware aan slag op de toch al schaarse stortmo- gelijkheden. Verder is de fles niet hervulbaar, dat wil zeggen dat hij niet, zoals de glazen fles, kan worden gespoeld en opnieuw gebruikt. Het materiaal kan alleen worden gebruikt als grondstof in de tapijtindustrie Gevolgen de vrije beroepen Het is een dege lijk opgezet beleid geworden, met veel onderzoek en veel gepraat In de loop van dit jaar heeft dit beleid eindelijk geleid tot concrete maat regelen voor een aantal vrije be roepsgroepen. De medische specia listen lopen daarbij niet eens voor op. ofschoon daar de grootste inko- mensuitwassen konden worden ver moed. Het inkomensbeleid voor de vrije beroepen is dit voorjaar uitge breid besproken in de Tweede Ka mer. Daarbij moest de regering toezeggen dat te hoge inkomens binnen twee jaar zouden worden afgebroken tot niveau van de norm inkomens. Pas na die toezegging kreeg de regering het groene licht van een meerderheid in de kamer (De minderheid was overigens niet tegen omdat de regering te hard maar omdat zij te zacht van stapel zou lopen) Thans is dan eindelijk de beurt aan de medische specialisten. Het valt niet in te zien dat de regering juist nu bij deze groep de voorgenomen plannen zou moeten uitstellen. Dal zou bovendien geheel onbegrijpe lijk en ook oneerlijk zijn vergeleken met de onverbiddelijkheid waarmee de regering dit voorjaar de loon maatregel heeft afgekondigd De tariefmaatregelen voor de speci alisten zullen in individuele geval len zeker hard kunnen aankomen. Eerder dan hiervan straks de rege ring verwijten te maken, dienen de specialisten en hun organisaties de hand in eigen boezem te steken. Te lang hebben zij financiële uitwassen op hun beloop gelaten. Zoals het ontsta&n van het gebruik dat begin- nende specialisten voor overname van een praktijk goodwill-sommen tot meer dan een miljoen gulden op tafel moeten leggen. De eigenschappen van de fles zijn vanuit verpakkingsoogpunt zonder meer gunstig. Minister Ginjaar tornt daar dan ook niet aan: „Ik heb niets tegen die fles. Maar de verpakking op zichzelf interesseert me niet. Wat mij interesseert, is de vraag wat de gevol gen van het gebruik van deze fles voor het afvalstoffenbeleid zijn. De fles moet als afval beheersbaar zijn. En dat is de fles. wanneer het een wegwerpfles is. niet." Momenteel wordt 93 procent van de koolzuurhoudende frisdranken in re tourverpakkingen verkocht, dat wil zeggen in glazen flessen met statie geld Jaarlijks wordt in Nederland achthonderd miljoen liter fris ver kocht. ongeveer eenderde daarvan is coladrank. Wanneer deze groep fris dranken voortaan in plastic flessen Minister Ginjaar van anderhalve liter wordt verkocht, zoals de plannen zijn. betekent dat een extra hoeveelheid van zo'n drie honderdduizend kubieke meter per jaar. Er zullen tientallen miljoenen extra vuilniszakken op straat worden ge zet, die moeten worden opgehaald door vuilniswagens die al vol zijn voordat zij aan hun vulgewicht zijn. De flessen wegen niet veel. maar ne men wel veel ruimte in. Er moet dus aanzienlijk meer huisvuil worden op gehaald en verwerkt, hetgeen extra lasten voor iedereen met zich mee brengt. ook voor degenen die nooit een plastic fles kopen. Het komt erop neer. aldus minister Ginjaar, dat de samenleving wordt opgezadeld met de nadelige gevolgen van het gebruik van die plastic flessen Retoursysteem Bovendien vormt de komst van de plastic fles een ernstige bedreiging voor het bestaande retoursysteem, dat in feite alleen nog voor frisdran ken overeind is gebleven. Het belang rijkste middel voor het instandhou den van een retoursysteem is het hef fen van statiegeld, dat de dwang voor de consument vormt om de fles terug te. brengen. Minister Ginjaar wil. op grond van de afvalstoffenwet, waar van vorig jaar de eerste onderdelen in werking zijn getreden, een retoursys teem met statiegeld invoeren voor zowel glazen als plastic frisdrankfles sen. De totstandkoming van zo'n re geling vergt echter een jaar tot ander half jaar. zodat het heffen van statie geld op frisdrankflessen niet eerder dan volgend jaar verplicht zal zijn. Wanneer nu op grote schaal plastic wegwerpflessen hun intrede op de markt doen. zal die regeling bij voor baat worden ondermijnd. Minister Ginjaar verwacht dat het retoursys teem zoals het nu bestaat in eikaar zal storten en dat het zeker tien jaar kan duren voordat een dergelijk sys teem opnieuw is opgebouwd. Als je streeft naar een retoursysteem vergt dat overleg met het betrokken be drijfsleven Bovendien zal een rege ling geleidelijk tot stand moeten ko men. zodat de betrokkenen de tijd hebben zich aan te passen. In die tijd van overleg en aanpassing is het ech ter van belang dat een status quo wordt gehandhaafd, de bestaande marktverhoudingen (in dit geval die tussen eenmalige en retourverpak kingen) moeten dan niet worden ge wijzigd Gesprek Vorig jaar is hierover een gesprek op gang gekomen tussen de overheid en het bedrijfsleven. Dat leidde dit voor jaar tot een voorstel van de Stichting verpakking en milieu, namens het bedrijfsleven, om een status quo in te stellen en bij voorgenomen wijzigin gen met de overheid in overleg te treden. Strongpac heeft dit echter nagelaten. Tot teleurstelling van mi nister Ginjaar, die hecht aan overleg en samenwerking met het bedrijfsle ven. In Frankrijk bij voorbeeld is dat wel gelukt, daar werd vorig jaar een akkoord gesloten tussen de overheid en het bedrijfsleven, dat tot doel heeft de hoeveelheid afval van ver pakkingen en de energie die voor het maken van verpakkingen nodig is. te verminderen Strongpac voelt niets voor een statie geldregeling voor de PET-fles. Wel heèft het voorgesteld een vrijwillig retoursysteem in te voeren, waarbij Tekeningen bij voorkeur in liggend for maat. sturen aan Trouw. |ury politieke prent, postbus 859. 1000 AW Amster dam Naam en adres aan de achterzijde vermelden Voor geplaatste prenten is er een boekenbon EL-AVI V Wanneer veel frisdranken in plastic wegwerpflessen zouden wor den verkocht zouden miljoenen extra vuilniszakken op straat worden gezet. gebruik zou kunnen worden gemaakt van de bestaande glasbakken. Minis ter Ginjaar: „Ik zie daar niets in Bij de proeven met de glasbak is geble ken dat ongeveer eenderde van de mensen uit zichzelf het glas naar de bak brengt. Als je wilt dat meer men sen reageren, moet je uitgebreid voor lichting geven En dan kom je nog hooguit op vijftig procent. Bovendien is het onjuist de glasbak voor plastic te gebruiken. De inzameling van glas begint goed te lopen, maar het sys teem zou binnen zes weken kapot zijn wanneer er ook plastic in gegooid zou mogen worden. De glazen flessen val len niet meer stuk, het plastic neemt veel ruimte in zodat de bakken snel vol zijn en de mensen gaan er ook andere soorten plastic ingooien. Wie kan onderscheiden van welke soort plastic iets is?" Proef Tegen een PET-fles met statiegeld bestaan uit het oogpunt van afvalver werking minder bezwaren In West- Dr'-sland is deze maand een proef met deze flessen met statiegeld be gonnen In tegenstelling tot de glazen fles. die gemiddeld zo'n veertig keer kan worden gebruikt, kan de plastic fles niet worden gespoeld en opnieuw* gevuld. De grondstof kan alleen zoals gezegd, worden hergebruikt bij de vervaardiging van tapijt. Overi gens bestaat er wel een plastic fles die evenals glazen flessen meerdere ke ren kan worden gebruikt. Deze speci aal voor melk ontworpen fles is ech ter tamelijk duur Hoewel minister Ginjaar zegt te zui len ingrijpen wanneer Strongpac doorzet en de plastic wegwerpfles massaal op de markt dreigt te komen, rekent hij er niet op dat dit nodig zal zijn. Minister Ginjaar: „De aankondi ging dat volgend jaar een verplichte statiegeldregeling van kracht wordt, is een duidelijk schot voor de boeg. Ik denk dat de bottelaars en de detail handelaars zich bewust zijn van de consequenties volgend jaar wanneer zij nu overgaan tot de plastic weg werpfles." Vervolg van pagina 1 Het ministerie heeft nog gepoogd in vloed uit te oefenen op de verdeling van de ZWO-projecten maar de (onaf hankelijke i organisatie heeft dit reso luut van de hand gewezen Overval Brinkman meent dat de universitei ten nu min of meer worden overvallen met de overheveling van 7.5 miljoen -gulden naar ZWO Aangezien er geen I enkele garantie is voor de verdeling van de ZWO-arbeidsplaatsen. plaatst dit de instellingen voor grote bestuur lijke moeilijkheden, vindt hij. Volgens een woordvoerder van de rijksuniversiteit Utrecht is het tempo waarin Pais de komende jaren wil bezuinigen veel te hoog. Zeker de helft van de bezuinigingen, zegt hij. valt volgend jaar Dat is 2o ingrijpend dat het de grootst mogelijke moeite zal kosten, om de jaren daarna weer enige lijn te brengen in de werkgele genheidssituatie aan de universitei ten. aldus de Utrechtse zegsman LELYSTAD (ANP) In het Oost- vaardersdiep (IJsselmeen. ongeveer vier kilometer ten zuiden van de Houtribsluizen bij Lelystad, is zon dagavond het Belgisch vrachtschip David gezonken. De schipper, de 27- jarige A. Nauwelaers uit Antwerpen, sloeg overboord en verdronk Twee andere opvarenden, de vrouw van de schipper en de stuurman, werden ge red door de bemanning van het everf- eens uit België afkomstige motor schip Rosette De rijkspolitie te water kon gisteren nog niet meedelen wat de oorzaak was van de schipbreuk van de David, een binnenvaartschip van duizend ton. Op het moment dat het schip in moeilijkheden raakte en zonk stond er in het Oostvaardersdiep een be hoorlijke zeegang. Misschien zijn er mensen die me nen dat het in de Sowjet-Unie uitsluitend kommer en kwel is. en dat je voor bij voorbeeld een pretpark in België, Denemarken en desnoods in Nederland moet wezen. Mis dus. Die kommer en kwel kun Je natuurlijk niét weg denken, maar ook vind je er zoals in de meeste Oosteuropese landen een bloeiend theaterle ven en zelfs een heus „Disney land". althans een pretpark in de buurt van Leningrad dat daar veel van weg heeft. Radio Mos kou heeft aangekondigd dat het park klaar is en dat de opzet sterk herinnert aan, wat in het bericht genoemd werd. „het be roemde Disneyland in Cali- fornië". Nu heet de Russische versie naar de Deense sprookjesschrijver Hans Christian Andersen. „An- dersengrad". maar de Moskouse radiospreker heeft het Russische park niet voor niets zo uitdrukke lijk met Disneyland vergeleken De nu 25-jarige creatie van Walt Disney waaraan later in de staat Florida „Disneyworld" is toegevoegd heeft ook op de Russen altijd een magische aan trekkingskracht gehad. Toeris ten uit de Sowjet-Unie die de Verenigde Staten bezoeken, zul len Disneyland beslist niet over slaan. Vandaar dat een eigen „Disneygrad" niet roor de origi nele Amerikaanse versie mag on derdoen. ook al is het park naar een Deen genoemd. Andersengrad is nu net openge steld en de televisiekijkers daar hebben er een glimp van kunnen opvangen. Het heelt een opper vlakte van twee hec*.are en er zijn voornamelijk sprookjes van An dersen uitgebeeld. De kastelen en andere gebouwtjes zijn nauw keurig volgens Andersens be schrijving gebouwc, en behalve het sprookjesgedeelte zijn er'nog een poppentheater, een zwembad en sportvelden bij. Tussendoor zijn ter versiering bijzondere voorwerpen neergeiet, zoals een antiek stuk geschut, dat ooit uit zee is opgevist. Hoe boeiend het nieuwe pretpark ook mag zijn, mogelijk zullen buitenlanders het nooit te zien krijgen. Anderseigrad ligt in Sosnowy Bor, een gebied dat on geveer honderd kilometer ten westen van Leningrad ligt. Dat is een van de gebieden in de Sow jet-Unie waar een vreemdeling geen toegang heelt. Daar dichtbij staat een kerncentrale en ver moedelijk is de vijde omgeving daarom niet toegankelijk voor" buitenlandse pottenkijkers. Om gekeerd geldt in de VS dezelfde regeling. Toeristen uit de Sowjet- Unie mogen in verschillende ge bieden niet komen. Zo is ook een flink stuk van Califomië taboe voor hen. omdat daar nogal wat militaire en industriële installa ties staan. Vanuit Los Angeles mogen Sowjet-burgers alleen recht-toe-recht-aan over de snel weg. via de stad Anaheim naar Disneyland rijden; een sanitaire stop is niet eens toegestaan Oog om oog. tand om tand dus. hoewel beide landen wel een an dere verklaring voor deze maat regelen bij de hand zullen heb ben. Het enige verschil is. dat een Rus uiteindelijk wel in Disney land aankomt, en een Amerikaan of welke andere vreemdeling ook niet in Andersengrad Af en toe verzorgt Intourist. de toeristenor ganisatie van Sowjet-Unie. wel eens een uitstapje voor buiten landse gasten naar een gewoon lijk gesloten gebied, maar naar het Russische Disneyland is dat nog niet gebeurd Komt mis schien nog wel. als Andersengrad een paar jaar verder is. Omdat de 21-jarige Julie Sher- ring bij de examens in Londen voor privé-secretaresse de hoog ste cijfers haalde, is zij uitgeroe pen tot Engelands beste secreta resse van 1980. Voor de foto kreeg ze de traditionele bolhoed op het hoofd en in de hand een paraplu gedrukt, maar ook zon der die attributen ziet Julie er Engels genoeg uit. Natuurlijk was dat als adverten tie geplaatste beroep op de Ver enigde Naties van Amnesty In ternational. om al het mogelijke te doen voor de onmiddellijke en volledige afschaffing van de doodstraf in de hele wereld wel erg duur geworden als het in z'n geheel in de kranten was afge drukt. Tachtigduizend mensen tekenden de petitie, maar enkele honderden gaven bovendien geld om de advertentie te kunnen be kostigen. De namen van die hon derden stonden er gisteren met woonplaats en eventueel beroep in de kranten bij. Dat wil zeggen de hele namenlijst was in drieën geknipt en aan zes kranten ge stuurd, waarbij steeds twee kran ten hetzelfde stuk kregen. Trouw kreeg, zoals u gezien zult hebben, de letters A tot ergens midden in de H te plaatsen, net als de Volks krant trouwens. Nu zijn er veel mensen die ogen blikkelijk zo'n lijst doorlezen om te zien of er iemand bij zit die ze kennen. De Trouw- en Volks krant-lezers konden de lijst vol gen tot en met A. v.d. Heuvel, tv- presentator. Loenen a.d. Daar zal wel „Vecht" achter moeten staan, maar om dat zeker te we ten moest je wel het Algemeen Dagblad of NRC Handelsblad opslaan Inderdaad: Vecht. Maar lijsten in die kranten hielden weer op bij Jan de Pooter. en wie of wat dat is. moest je in Het Parool of de Telegraaf nakijken. Wie het er voor over had die kran ten er bij te kopen, kon zien dat meneer De Pooter ambtenaar te Hansweert is. En die laatste kranten waren de enige die met een complete naam en adres ein digden. omdat de lijst toen uit was. De „schuldige" bleek Amnesty zelf te zijn. die de lijst gewoon in drieën geknipt had en zo naar de kranten gestuurd. Alle namen waren achter elkaar gezet en af gedrukt, en daar kon moeilijk gauw even verandering in ge bracht worden. Tenslotte ging het om haastwerk en daar zijn twee meebetalers „slachtoffer" van geworden Vergeleken bij Het Kanaal lijkt een meer maar niks. Een mens kan eerder bewondering opbren gen voor degene die kans ziet Het Kanaal over te zwemmen dan voor iemand die een meer over steekt. Behalve natuurlijk als dal meer groter is dan het Vierbui- zenmeertje in Badhoevedorp of het Sneekermeer. of zelfs breder dan Het Kanaal. Zulke enorme meren vind je alleen buiten ons land. Het Eriemeer. tussen Cana da en de Verenigde Staten, is er één van. en zo gek is het dan ook niet dat acht geharde zwemmers een poging hebben gedaan dat meer over te steken. Dat was al eens eerder gedaan én gelukt, tussen Pennsylvania en het uiter ste puntje van het Canadese schiereiland Long Point, maar dat was het smalste stukje, der tig kilometer breed maar De acht di£ het nu probeerden, heb ben de breedste oversteek geno men. tussen de stad Cleveland (in Ohio) en een daar tegenover gele gen schiereiland in Ontario. Dat is negentig kilometer zwemmen en vier van de acht die zich zon dag bij Cleveland in het water hadden laten glijden, hebben het na ruim tien uur zwemmen op moeten geven. De vier anderen hebben het wel gehaald: die had den na 25 uur stug volhouden de negentig kilometer afgelegd en kwamen nog op het goeie punt uit ook. Ter vergelijking: Het Ka naai is op het smalste punt 32 kilometer breed, maar in die zee straat staat natuurlijk wel een veel sterkere stroming dan in het meer „Op de boekenmarkt komt een mens naar me toe. slaat dat peu terboekje Wiele wiele stap open op de bladzij waar het kind op een potje zit. „Houdt u dan nóóit op met pornografie voor kinde ren?" vraagt ze. Ik zeg: 'Moet dat jongetje soms op het kamerbreed tapijt poepen0 Nou ja. het pu bliek kwam niet meer bij" (Schrijtster Miep Diekman in de Vara gids)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5