Overigens komt er geen vuils in het boek voor
Wereldraad bezorgd
over leven op aarde
'Ik ben nu eenmaal zo
Den Haag krijgt
een kerkwinkel
Binnenschepen
nu in dienst
van zending
Trouw
Conferen
ONKYO
MAANDAG 25 AUGUSTUS 1980
TROUW/KWARTET
ANC
door A. J. Klei
Wordt schrijvers van advertentieteksten in
hun opleiding ook enige vaardigheid ln het
verzinnen van stichtelijkheden
bijgebracht?
Ik stelde deze vraag aan deskundigen uit de
wereld der reclame en zij antwoordden
ontkennend.
Er zal dus ook wel geen sprake zijn van wat
oefening ln het op gepaste momenten
toedienen van een stichtelijkheid?
vervolgde ik.
Opnieuw knikten ze van nee en één van hen
mompelde verlegen lets over secularisatie
(want ze schrikken wel als Iemand van de
kerkredactle hun zulke dingen vraagt).
Met een koel gebaar nam lk afscheid van de
reclamemensen en naarmate mijn
waardering voor hun opleiding afnam, steeg
mijn bewondering voor de maker van de
teksten der boekbulletlns, waarmee
boekhandel Ben Doornbos zijn waren
aanprijst ln het vrijgemaakte
gereformeerde Nederlands Dagblad.
Lieve deugd, wat een natuurtalent Zonder
er les ln gehad te hebben bedenkt hij een
stichtelijkheid en vloert daarmee een
bezwaarde lezer. Maar laat lk bij 't begin
beginnen.
Er zijn verontruste roomsen, die het
Nederlands Dagblad lezen. Zij doen dit bij
gebrek aan beter. De Tijd bestaat niet meer
als dagblad. Trouw biedt wel katholieke
berichten, doch de wijze waarop getuigt
niet van volledige onderwerping aan de
Heilige Stoel, en over de Volkskrant hoeven
we natuurlijk heleméél niet te denken.
Het Nederlands Dagblad dus. Omdat dit
geen roomse krant is, Is t op sommige
punten een beetje behelpen. Daar staat
echter tegenover, dat we hierin geen mistige
CDA-praat of opstandige taal van PPR-
semlnaristen zullen aantreffen, doch de
kloeke taal en beginselvaste
beschouwingen, welke ln andere kranten en
ln vJJf van de zeven bisdommen zo node
gemist worden.
De roomse lezers van het Nederlands
Dagblad slaan dan ook geen letter over en
aangezien zij een gescherpt oog voor 't
aanstootgevende bezitten, ontging het him
niet dat er ln één der boekbulletlns van de
firma Doornbos iets aanstootgevends
stond.
De aandacht werd gevraagd voor de roman
„Gods linkerhand" en dit geschiedde met
de volgende zinnen uit een bespreking:
„Natuurlijk heb lk bezwaren, waar bet die
r.k-eredlenst betreft Overigens komt er
geen vuils ln het boek voor. De nadruk
wordt gelegd op wat Ood doet".
'n Mooie boel! Volgens de geciteerde
recensent is de rooms-katholieke eredienst
vuiligheid. De enige vuiligheid die ln het
boek aanwezig ls. Overigens komt er ln dit
boek geen vuils voorjawel, en dat staat
dan ln de krant, waarop jij je geabonneerd
hebt uit gewetensnood. Wat verbeeldt dit
slag gereformeerden zich wel! Er gaat een
nijdig briefje naar het Nederlands Dagblad.
Twee boekbulletlns later ls er een
antwoord. De tekstschrijver van
boekhandel Doornbos legt eerst kalm uit
dat we altijd met een vooroordeel lezen. De
tekst op een verkeersbord: „Opgelet,
overstekende kinderen" kan gelezen
worden als gericht tot automobilisten.
Denk erom, voorzichtig rijden, hier steken
kinderen over! Dezelfde woorden kunnen
óók gelezen worden als een rechtstreekse
waarschuwing aan 't adres van
overstekende kinderen.
Welnu, zo ls het ook met die zin uit de
bespreking. Die zou verstaan kunnen
worden ln de door de boze lezer bedoelde
zin. Maar de recensent wilde dit zeggen: we
hebben bezwaren tegen 't boek wat betreft
die r.k.-eredlenst, maar geen bezwaren met
het oog op vleze praatjes of zo, want die
staan er niet ln.
Een gewone reclametekstschrijver zou het
hierbij gelaten hebben. Zo niet de man van
boekhandel Doornbos. Deze gaat thans de
roomse briefschrijver vermanen, omdat
deze in zijn brief dingen zei die voor
gereformeerden „bijzonder kwetsend" zijn.
En dan volgt de stichtelijkheid, die mijn
bewondering heeft gewekt en die een oud-
Hollands gezegde een heenwljzend karakter
verleent Ik citeer
„Laten „pot" en „ketel" maar toegeven, dat
ze belde „zwart" zien en de „hand van de
Meester" nodig hebben om weer ln volle
glans te kunnen schitteren en Hem
dienstbaar te kunnen zijn!"
Nee, zoiets valt niet op een cursus te leren.
Conferenties
udSSS
:rc
ln'
b
ehe
oriëntatie en handreiking c
eigen groep thuis mee v» lS
gaan, 20-21 september, ee
dinck, Laag Zuthem (tel d
De gemeente en
voor (geref.) Jeugdouaerunjw
keraadsleden m.m.v. ds l ih'
huls, saterdag 20 septets d<
16.30 uur. Toerustlngshula, f
(tel. 033-943244).
(111
Jongeren in hun des)
Windroos contactlnit te
Jeugdevangellsatle (geref.h
terdag 13 september 9.45-16 t
dingsdlaconessenhuis, An
Inf. en opg. teL 08380-2i960, ne
in
Paronsla-eontaetdag met n t
delingen, zaterdag 20 septen wr
uur, vrij evang. kerk. Ivo ,ea
Utrecht-Overvecht Inf. i
884566.
door Aldert Schipper
GENÊVE Het thema van de volgende assemblee van de wereldraad van kerken, ln 1983 ln
de Canadese stad Vancouver, luidt: Jezus Christus het leven der wereld. Het centrale comité
van de wereldraad heeft dat vrijdag, zijn laatste vergaderdag, ln een uitvoerige discussie
besloten.
Op het lsstst waren er zoveel verlan-
ten voor het assembleethema ln om
loop, dat de Russische vertegenwoor
diger protopresbyter Vitali Borovol
opmerkte: Onze discussie gaat zo
diep dat straks zelfs Jezus Christus
zelf het niet meer kan volgen. Het
voorstel om met het nu gekozen the
ma te komen was afkomstig van de
Argentijnse bevrijdingstheoloog Jose
Miguez Bonlno. Hij zei: ln het thema
moet tot uitdrukking komen dat wij
niet omwille van onszelf, maar omwil
le van Christus bezorgd zijn over het
leven op aarde, dat bedreigd wordt
door kernenergie, kernoolog, de te
genstelling tussen rijk en arm, de
manipulatie met menselijk erfmateri-
aal en rassenwaan. We stellen onze
hoop op Jezus Christus, niet op ons
zelf. Daarom is het thema voor de
assemblee een geloofsbelijdenis, al
dus Miguez Bonlno.
Het thema Jezus Christus het le
ven der wereld zal een niet onbelang
rijke rol spelen ln het kerkelijk leven
in de komende jaren, omdat de we
reldraad de bedoeling heeft de leden-
kerken zo snel mogelijk ln te schake
len bij de voorbereiding van de as
semblee. Over een jaar moeten de
afgevaardigden van de kerken al be
kend zijn. Er komen bezoeken vanuit
Oenève bij de leden kerken en deze
wordt gevraagd bij elkaar op visite te
gaan om de assemblee voor te be-,
relden.
Op deze manier wordt duidelijk dat
de wereldraad een gemeenschap van
kerken ls, niet een bureaucratie ln
Qenëve, zei de voorzitter van het cen
trale comité, aartsbisschop Edward
Scott uit Canada.
Scott zal vermoedelijk een sterk
stempel drukken op de komende as-
waarin opgenomen: De Rotter -
mat Dordte Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Lektee Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tamminga
Directeur ing. O. Postma
HOOFDKANTOOR
Postbus 859
1000 AW Amsterdam
Wibautstraat 131 Amsterdam
tel 020-913456
telex 13006
Postgiro 660000
Bank Nad. Credielbank
Rekenmgnr 230012 674
X11000
REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
tel. 010-115588 (abonnementen
en bezorging)
tet 010-115588 (redactie)
115700 (uitsluitend voor
REGIO DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
2501 CC Den Haag
te). 070-469445
(abonnementen en bezorging)
tel. 070-469445 (redactie)
tel. 070-468864 (uitsluitend voor
advertenties)
Parkstraat 22 Den Haag
REGIO NOORD/OOST-NEDERLAND
(abonnementen en bezorging
Postbus 3
8000 AA Zwolle
tel 05200-17030
Melkmarkt 56 Zwolle
Abonnementsprijzen
Per maand 16,98
Per kwartaal 50,95
Per half jaar 101.90
Per jaar 201.60
Advtrtentwtanevon op
Telefonische
tmenlenop-
drachten (zie adressen b
Opgave familieberichten 9-19.30
van maandag t/m vrijdag. Op
zondag van 18-20 uur telef. 02O-
913456.
Opgave mmi-advertenties tel.
020-936868 of schr.fleltik aan
Mini-Adv. afdeling, postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adreswijzingen uitsluitend schrif-
teti|k aan onze Amsterdamse
adressen.
sembiee. Hij ia niet alleen als angli
caanse primaat van Canada de gast
heer, maar van hem ls ook het idee
van de Intensieve voorbereiding af
komstig. Scott ls niet bepaald een
visionair van uitzonderlijke klasse,
zoals zijn voorganger de Indiër M. M.
Thomas. Scott's kwaliteiten liggen
meer op het terrein van de practlsche
vroomheid, de zorg om mensen en het
eenvoudige Godsvertrouwen. Het ls
zeker mede aan hem te danken dat de
afgelopen bijeenkomst van het cen
trale comité zo vroom en in een sfeer
van verzoening verliep.
Hier werd duidelijk dat de wereld
raad een uitdrukking ls van de ge
meenschap waarin alle christenen de
len. Er werd veel gebeden en gezon
gen. Maar dat Wilde niet zeggen dat
alle geschillen werden dichtgesmeerd
met bijbelteksten.
De laatste vergaderdag was bijvoor
beeld voor een belangrijk deel gewijd
aan de bespreking van het program
ma tot bestrijding van het racisme,
dat ln het verleden tot hevige tegen
stellingen binnen de wereldraad leid
de. Ook nu weer werden er bezwaren
Ingebracht.
De Engelse anglicaanse kanunnik E.
P. NL Elliot had de Indruk dat de Ierse
afgevaardigde Moreland in de grote
consultatie over racisme ln Noordwlj-
kerhout zijn mening niet had kunnen
zeggen en de eveneens Engelse met
hodist dr. David Russel begon weer
over de kwestie dat het speciale fonds
soms geld geeft aan organisaties van
onderdrukten, die hun toevlucht zoe
ken tot geweld.
De Westdultse afgevaardigde Helns
Joachim Held steunde Russel, en zei
dst er ln de evangelische kerk nog
steeds verschil van mening heerst
over het speciale fonds. Het Jongste
lid van het uitvoerend comité van de
wereldraad, de Zaïrese kernfysicus
Bena 8llu ael dat het overduidelijk ls
dat de kerken tegen geweld zijn. Dat
hoeven we echt niet iedere keer te
herhalen.
En de Amerikaanse Albert J. Price zei
dat de kerken In him steun aan be
vrijdingsbewegingen niet steun verle
nen aan het geweld, maar aan de
slachtoffers van geweld. Ten slotte
werd men het toch eens over een
tiental richtlijnen voor de kerken ln
hun strijd tegen racisme.
Deze richtlijnen zijn:
1. de raciaal onderdrukten geven de
richting van de strijd tegen racisme
aan;
2. financiële en andere steun aan
organisaties van de raciaal onder
drukten;
3. steun aan onderzoek, vooral door
de onderdrukten zelf;
4. deelneming aan boycot-acties en
steun voor het terugtrekken van In
vesteringen;
5. zorgvuldig onderzoek van wetge
ving onder andere op het gebied van
migratie;
6. publlkatles over raciale onder
drukking;
7. het uitdagen van de theologie:
conformeert deze zich aan de maat
schappij of probeert zij deze te veran
deren?
8. het openstellen van de kerk voor
minderheden;
9. het activeren van de kerkleden ln
hun verzet tegen racisme;
10. het aanwijzen van de Internatio
nale verbanden van het racisme.
Openheid
Het afgelopen debat binnen het cen
trale comité was opnieuw opener dan
voorbeen soms het geval was. Dat
viel op bij de behandeling van de
verklaring die het centraal comité
aannam Inzake kernontwapening.
De Russische algevaardigde bis
schop Klril van Leningrad, de opvol
ger als zodanig van de overleden me
tropoliet Nikodlm, legde uit dat de
verklaring van het uitvoerend comité
over bedreiging van de wereldvrede
nogal wat moeilijkheden had veroor
zaakt ln de eigen kerk. Later vernam
lk van Russische zijde dat de heilige
synode van de orthodoxe k;erk blie
ven had ontvangen van „patriotti
sche orthodoxen" die bezwaar maak
ten tegen de kritische noot ln de
verklaring over de Russische actie ln
Afghanistan.
Oorzaak van het brievenschrijven
was volgens mijn Russische zegsman
dat de Westerse radiostations uit de
verklaring over bedreiging van de
vrede vooral de zinsnede over Afgha
nistan hadden geciteerd. Dat ver
klaarde Klrlls uitval naar de nieuws
media. Maar hij distantieerde zich
niet van de verklaring als zodanig en
noemde deze zelfs „evenwichtig".
De openheid van de Oosteuropeanen
bleek eveneens uit het stemgedrag
bij de kwestie van de oproep tot een
moratorium Inzake kernenergie. De
Russische delegatie was er tegen dat
het centraal comité de regeringen sou
oproepen om de komende vijf Jaar
geen kerncentrales te bouwen, maar
enkele Oosteuropeanen, bij voor
beeld Oostduitsers en de Hongaarse
gereformeerde bisschop Bartba spra
ken zich bij de stemming wel uit voor
zo'n oproep. De oproep werd met een
geringe meerderheid aangenomen.
Tijdens de vergadering van het cen
trale comité werd ten zangdlenst ge
houden. Daar werd Doreen Potter
herdacht, de vrouw van de secretaris
generaal, die jaren heeft gewerkt aan
de tot stand koming van het nieuwe
gezangboek van de wereldraad Can
tate Domino.
Zij overleed kortgeleden en kon daar
door niet meer meemaken dat de
orgeleditie van Cantate Domino ver
scheen. Het was een liturgisch hoog
tepunt ln de vergadering, die werd
afgesloten met een gezamenlijke
avondmaalviering, waarbij de Zuld-
afrlkaanse afgevaardigde mevrouw
Evenlyn Mahlatsl preekte.
Zij zette uiteen dat zij als gevolg van
een hooghartig gebaar van een blan
ke vrouw de blanken lange tijd haat
te, maar dat zij door Jezuxhaar haat
had overwonnen. Zo eindigde de ver
gadering ln een sfeer van gemeen
schap, nadat de afgevaardigden el
kaar hadden beloofd om te werken
aan de strijd tegen racisme en de
bedreiging van het leven.
DEN HAAG (PNHK) Den Haag krijgt een kerkwlnkeL Ds. F.N.M. Nljssen,
die onlangs zijn werk als diakonaal predikant ln Den Haag begonnen ls, heeft
het plan opgevat een oecumenisch aandachtscentrum te stichten.
De bedoeling ls een soort winkel met een uitnodigend karakter aan een
drukke straat of ln een winkelcentrum waar veel mensen voorbijgaan. In dase
winkel moeten mensen zich vrijblijvend kunnen oriënteren ten aanclen van
geloof, kerk en levensvragen. Ook moeten zij er een luisterend oor kunnen
vinden voor hun problemen. Op andere plaatsen ln Nederland is al gebleken,
dat een dergelijk centrum een belangrijke functie kan hebben en dat er
duidelijk behoefte aan bestaat.
De kerkwinkel ls een van de Ideeën van de dlakonale predikant, een nieuwe
functie ln het kerkelijk leven. Ds. Nljssen heeft daarbij de hulp van een
commissie van bijstand van hervormd Den Haag.
Ds. Nljssen wil verder proberen, een oecumenisch orgaan voor Haagse
samenleving*vragen van de grond te krijgen. Dat orgaan zou vla deskundige
werkgroepen het overheidsbeleid ten aanzien van de woonsituatie, stadsver
nieuwing werkgelegenheid en vreemdelingen ln Den Haag kritisch moeten
volgen en initiatieven tot verbetering moeten stimuleren.
In de derde plaats gaat ds. Nljssen aandacht geven aan de grootste groep van
vreemdelingen ln Den Haag, de Surinamer*. ZIJ behoren grotendeels tot de
kansarmen en wonen voor 80 procent ln de oudere stadswijken. Omdat van de
30.000 Haagse Surinamer* 18.000 de hindoe-godsdienst belijdt, gaat ds
Nljssen zich speciaal bezig houden met de relatie hindoe-christen. Deze
verhouding krijgt ln Nederland veel minder aandacht dan die tussen moslims
en christenen.
DORDRECHT De Belgi
sche Evangelische Zending
neemt zaterdag 6 septem
ber ln Dordrecht na een
dienst in de Grote Kerk
aldaar twee schepen in
gebruik.
Het ene, de „Eben Haëzer",
ls geschikt gemaakt als
woonschip voor twaalf
mensen, het andere, „De
Ark", ls zodanig verbouwd
dat het ruimte biedt aan
circa honderd bezoekers
van samenkomsten, koffie
bar-, film- en muzieka
vonden.
De BEZ heeft deze ln goede
staat verkerende vracht
schepen verkregen vla de
sloopregellng voor de bin
nenvaart. ZIJ hoefde er
slechts de oud Ijzerprijs
voor te betalen en mits ze
onbruikbaar zouden wor
den gemaakt voor de be
roepsvaart Het benodigde
geld voor de koop kwam
ter beschikking n«nir zij
een glftenaktle vla EO Met
terdaad.
Met „De Ark" en de „Eben
Haëzer" wordt de zgn. va
rende team-evangelisatie,
waarmee ln 1976 met twee
totaal versleten schepen
werd begonnen, voorgezet
Dese methode om evange
lisatie te bedrijven ls vol
gens de heer L. Vermij, vi-
ce-voorzittef van de stich
ting Onze Hoop, zeer effec
tief. De schepen worden be
mand door een groep Jonge
mensen die zich een jaar
voor dit werk ter beschik
king stellen. Langs een
vooraf uitgestippelde route
varen ze naar kleine plaat
sen waar ze telkens voor
drie of vier weken afmeren.
In die tijd houden de team-
door Barend Mensen
De boag van „De Ark" die in Balgié op veel plaatsan kaar
ankera sal aitgooien. Geen vrachtschip
entmoatingseantram van da BEZ.
leden een Intensieve cam
pagne.
Vroeger werkte de BEZ
met de zgn. tentevangeli-
salte, campagnes die twee
of drie weken duurden. Die
worden nog wel gehouden
maar het zwaartepunt ligt
nu op de teamevangelisa
tie. In het kader daarvan
vestigt een groep van 8 10
mensen zich voor minstens
een Jaar ln een stad of een
dorp om met de Inwoners
te spreken, te colporteren
en bijbelstudies en samen
komsten te organiseren. Zij
vormen als het ware de
kern voor een te stichten
gemeente. Er zijn in de
loop van de tijd op deze
manier tal van gemeenten
ln België ontstaan. Die
worden doorgaans vrije
evangelische gemeenten
genoemd, niet met de ge
lijknamige gemeenten hier
maar meer met de baptis
tengemeenten te verge
lijken.
De BEZ bestaat al sinds
1918. Zij ontstond toen aan
het eind van de eerste we
reldoorlog Belgische mili
tairen uit Engeland naar
hun land terugkeerden en
een zekere familie Northern,
die zich met evangelisatie
werk onder hen had bezig
gehouden, verzochten met
hen mee te gaan. Directeur
van de BEZ ln haar huidige
vorm la ds J. Lukasse.
Hij ls tevens voorzitter van
de stichting Onze Hoop, de
Nederlandse steunorgani
satie achter de BEZ. Behal
ve uit Nederland komt fi
nanciële steun uit Amerika
en Zwitserland en, ln gerin
gere mate, uit Engeland,
Duitsland en Frankrijk. De
BEZ ls niet aan een kerkge
nootschap verbonden. Zij
ls, zoals de heer Vermlj het
uitdrukt, een zendingsor
ganisatie die evangelisatie-
posten opeet en heenleidt
naar de vorming van ge
meenten.
Kopgeboorte of De Dnitsen m
uit door Günter Grass. Ultg
hoff, Amsterdam, 150 pag.,
Kardinaal Pirelllg,
Vanmouth door Ronald I
taald door Oerrit KomriJ. U
Amsterdam, 178 pag., 28,5
De aankoop van HiR-apparatuur ia
zaak van vergelijken en dan besJiss m
Ontdek daarom eerst wat Onkyo i,
verstaat onder Quartz Lock, Accu-
an Super Servo.
2 Jaar garantie
bon
U gelieve mij te zenden documents 11
over de ONKYO apparaten 1
Naam-
Adres_
Woonplaats-
U kunt deze bon opsturen in een
envetoppe zonder postzegel aan
Acoustical Antwoordnr. 93
1200 VK 's-Graveland.
door drs. Laura ReeOijk-Boersma
Wij mensen zijn geneigd om onze
ziekte, vooral als het een psychisch
lijden betreft, als een soort noodlot te
beschouwen, waar we zelf niets aan
kunnen doen, waar we als het ware
hulpeloos aan overgeleverd zijn. „Ik
ben nu eenmaal so."
„Ik kan nu eenmaal niet anders."
Of we schuiven de „schuld" voor ons
onvermogen tot werkelijk leven op
anderen, ouders, omstandigheden,
„structuren", gezinsleden of werkge-
We zijn geneigd de ziekte als excuus
aan te grijpen. Zeil kunnen we niets
veranderen, maar de anderen moeten
meer begrip tonen, de dokters moe
ten ons beter maken. Iedereen moet
zijn houding ten opzichte van ons
veranderen. Zelf kunnen wij er niets
aan doen.
Bij sommigen van ons gaat het leven
ten onder in zelfbeklag („ik ben zie
lig"), ln wrok („zo'n slechte opvoe
ding"), ln haat („zij hebben het ge
daan") en ln Jaloezie op anderen.
„Och dominee, ik ben na eenmaal zo
Kortsluiting
In de serie „Pastorale handreiking"
van uiteeverij Voorhoeve, verschenen
twee boeken die over bovengenoem
de problemen handelen. Mlchlalti Ho
rt e, een Japans psychiater die nu ln
West-Dultsland een praktijk heeft,
schreef: „Kortsluiting. Kunnen psy
chische storingen worden verme
den?" Het ls voortreffelijk uit het
Duits vertaald.
Dr Horie beschrijft aan de hand van
voorbeelden uit zijn praktijk, hoe.
communicatiestoornissen ontstaan.
Hij beschrijft het gebrek aan zelfver
trouwen van veel mensen, hun gevoe
lens van minderwaardigheid. Hij be
schrijft depressie en verslaving, eer
zucht en Jaloezie.
Het boekje is met vermijding van
vaktaal geschreven om mensen te
helpen hun problemen te herkennen
en een aanwijzing te geven om veran
dering ln hun leven te bewerkstelli
gen. Het zegt verhelderende dingen
over de verhouding oudera-kinderen,
over gestoorde huwelijken, over het
gezin als strijdperk. En het biedt een
hoopvol perspectief, op grond van het
geloof in Christus: Het ls mogelijk Je
leven te veranderen, door zelf de ver
antwoordelijkheid te aanvaarden,
door niet de schuld op anderen te
schuiven, door de situatie ln een
nieuw licht te zien, ook door andere
mensen te vergeven.
mijns lnzleru al te „vlotte" toepas
sing van bijbelteksten als remedie
voor alle problemen. Maar hij ziet zelf
ook wel het gevaar hiervan. Je kunt
een depressief mens niet helpen door
hem een bijbeltekst voor te houden.
Integendeel, dit werkt averechts.
Wat Horie heeft bereikt bij vastgelo
pen mensen, komt niet door wat hij
zegt, maar door wie hij ls. In zijn
persoon biedt hij veiligheid en liefde,
daardoor krijgen mensen nieuwe
hoop. Na vele gesprekken kén hij dan
iets zeggen, waardoor mensen „het
gevoel krijgen dat Qod hen bij name
roept om hen een taak toe te vertrou
wen". En: „De verandering moet
eerst ln de mens zelf plaats vinden.
Het gevolg ls dan vaak dat ook de
situatie verandert."
Hij bestrijdt dat de mens steeds maar
meer moet presteren, meer succes
moet hebben, aardiger en hulpvaardi
ger moet worden en vooral christe
lijker, „Een mens die steeds christe
lijker wil worden wordt steeds on
geestelijker en meer Farizeeër. Chris
ten zijn ls van Christus zijn. Niets
meer en niets minder."
Kringetje
Christen
Dr Horie schrijft dit boekje als chris
ten. Hier en daar huiver lk voor de
Taak
Ook het boek van de Duitse psycho
loog Relnhold Ruthe: ,jls ziekte een
noodlot? Psychosomatische proble
men ln de pastorale zorg" biedt een
hoopvol perspectief.Zijn boek ls
vooral geschreven voor „zielzorgers".
Ook dit boek ls heel goed vertaald.
Deze auteur legt de nadruk op het feit
dat mensen kunnen veranderen, als
ze zelf de verantwoordelijkheid voor
hun leven op zich nemen. Hij ziet als
taak van de pastor vooral het bemoe-
(dlgen. Veel mensen zijn ln hun leven
ontmoedigd, als kind al: „Dat kun jij
toch niet," „Jij bent toch veel te on
handig," „Je zusje ls veel flinker (of
knapper!)," „Laat dat maar aan mij
over."
Ruthe leert de mensen die lijden on
der minderwaardigheidsgevoelens te
zeggen: „Zoals lk ben, ben ik goed
genoeg." En hij zegt: „Ik beschouw
deze stelling ais een bij uitstek chris
telijke stelling."
Degene die niet tevreden ls met zich
zelf blijft ln een kringetje om zichzelf
heen draalen, ls ongelukkig en kri
tisch ten opzichte van anderen. Hij
wijst Oods liefde af en luidt onder
angst en gebrek aan vreugde ln zijn
werk.
Degene die zichzelf aanvaardt als
„goed genoeg" krijgt daarentegen
zelfvertrouwen. Er kan iets van hem
of haar uitgaan.
Om dergelijke gedachten wü lk dit
boek aanbevelen en ook om wat er ln
staat over angst Overigens heb lk
wel bezwaren tegen de almpllflceren-
de, maar suggestieve manier waarop
Ruthe ln een aantal hoofdstukken
„even" de pereoonlljkheld van „de
potentiële hartpatiënt" of van de
„maaglijder", de „aatmalljder". de
„verslaafde" uit de doeken doet Ook
gebruikt hij mij te veel gewichtig
aandoende medische termen ln zijn
hoofdstuk over de psychosomatische
samenhang van lijden, ziekte en
dood. Al te gemakkelijk deelt hij ook
de mensheid ln vier hokjes ln. Dat
zijn dan „vier dieptepsychologlsche
persoonlijkheidstypen".
Van belang ls het boek om de nadruk
op de bemoediging. En om de hoop
die het biedt. Ziekte hoeft geen nood
lot te zijn. Het ia mogelijk om te
veranderen.
In dezelfde serie „Pastorale B
king" schreef drs J. N. Namm
die als predikant aan een vt
huls verbonden ls, een boekje:
felend geloven en gelovend
len". Ook dit ls een bemoei
boekje, omdat het een goed
doet voor het „recht op twijfel",
felen ls geen zonde.
Het boekje heeft als ondertitel
het omgaan van de twijfel ln d<
tijk van het geloofsleven". Heti
als vormen van twijfel:
1. Twijfel als gevolg van gees
ontwikkeling en groei.
2. Twijfel als gevolg van de stn
van de persoonlijkheid, ook wi
raktertwljfel" genoemd.
3. Twijfel als gevolg van cultui
sociale ontwikkelingen.
4. Twijfel als vertwijfeling. De
radicale vorm van twijfel.
Pastoraal
Het boekje gaat op allerlei vrsj
Het waardeert de twijfel als
van geestelijke groei positie!
maakt ook duidelijk dat allerli
als „geloofsprobleem" aan de
wordt voorgelegd, veeleer e<
venaprobleem" is.
Verder bespreekt het uitroei
vraag of geloof in Ood project!!
het gaat ln op de vragen wal
een bepaalde bijbelopvattlni
stelt. („Wetenschappelijke ti
vragen").
Mijn bezwaar ls, dat hier en
duidelijk de sporen van de
raalscrlptle te zien zijn, in de (t
citaten als blijk van belezenhe
lk zou graag wat meer over X
gaard lezen. Die ls te „groot" wocj
halve bladzij. (Wat fijn. dat de k
Jaren zoveel van Kierkegaard
het Nederlands te lezen is ln dea
prezen boekén van Wlm Schol
uitgegeven door Ten Have, Bal
Aardig ls wat Nammensma zeft
het religieuze symbool en oil
helende werking van de kunst
Het ls een sympathiek geacM
echt pastoraal boekje voor twljJ
de mensen.
Ia de serie Pastorale handri
van uitgever J. N. VoorhoeH
Haag verschenen: Michlaki 1
„Kortsluiting. Kannen peyel
storingen worden vermeden?"
blx., 14,96); Relnhold Rath
stekte een noodlot? Psyche*
sche problemen in de past
sorg". (184 bis., ƒ19,90); Drs.
Nammensma „Twijfelend gel
en gelovend twijfelen." (117
15,90).