'Met de F-16 kun je alles'
Tekening van een lezer
westie-Jeruzalem
vandaag begint een lange dag
hOUVY
Commentaar
sratie en papier
Luchtmacht-vliegers prijzen nieuw toestel na oefeningen:
HET GEVOLG VAN DE AMSTERDAMSE KRAAKflKTlES
jaquar wint
geheimtaal
nog even
TÓAGJ
iAG 22 AUGUSTUS 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
Zes weken lang is de vliegbasis Leeu
warden centrum geweest voor Interna
tionale oefeningen met de F-16, nieuw
ste en veelbesproken aanwinst van de
luchtmacht. Nederlanders zijn er samen
met Amerikanen, Belgen, Oenen en No
ren vrijwel dagelijks mee In de lucht
geweest om uit te testen welke mogelijk
heden het toestel biedt bij operationele
acties In Europese omstandigheden.
Maar ook om na te gaan hoe de mens, de
vlieger, zich houdt In dit „vliegtuig van
I
de nieuwe generatie", uitzonderlijk ge
perfectioneerd en met haast onbegrens
de mogelijkheden. Kan de vliegr hem in
de hand houden, of kan de F-16 meer
dan de mens?
ale rollen papier die dage-
Ejoor wonderbaarlijke machi-
•den opgeslokt en verwerkt
ame stapels keurig opge-
kranten. worden binnen-
izienlijk duurder. Dat is een
[lit dat allereerst sombere ge-
ii zal veroorzaken in de direc-
5 van de Nederlandse dag-
jeverijen. Maar de zorgen
niet tot die kleine kring
f blijven, want deze prijsver-
5 raakt rechtstreeks een poli-
I cultureel goed waaraan de
ving terecht grote waarde
de vrije en veelzijdige pers.
iks de opkomst van radio.
en telefoon speelt het ge-
woord nog altijd een belang-
rol in het maatschappelijk
^er. Voor de verspreiding van
ie d en meningen, de grondstof-
ei «»r de levende democratie, is
rukpers tot nu toe onmisbaar
fan. Het klinkt misschien wat
j, lijs, maar we kunnen er hier
a om heen dat het juist de dag-
|en zijn die de permanenente
■fcm van feiten en meningen, de
ader voor de parlementaire
Bfatie. op gang houden. De
c die zij hierin vervullen heb-
bdere media tot nu toe niet
in overnemen.
van een vrije en veelzij-
lers wordt zelden betwist. In-
teel, er bestaan tal van stuk-
in de overheid en uitspraken
jolitici waarin dat belang
onderstreept. Des te opval-
is de betrekkelijke passiviteit
iee de overheid het wel en
m die pers doorgaans volgt,
e nood in een deel van de
adwereld weer eens erg hoog
egen, wordt er wel wat onder
maar van een persbeleid op
tre termijn is geen sprake. De
voor benodigde moed en visie
[eken kennelijk bij de betrok-
fepartementen en worden vol-
onvoldoende aangewakkerd
it het parlement.
heeft zich vorig jaar gewroken
regering en parlement besloten
kranten het vierprocents btw-
in te voeren. Dat lijkt betrek-
onschuldig, een prijsverho-
van vier procent voor alle
iden. maar het is wel een één
iüjde oorzaken geweest van een
rugval in het aantal nieuwe
Involg van pagina 1
abonnees bij het grootste deel van
de dagbladpers.
Uit de halfjaarcijfers die enkele
uitgeverijen de afgelopen dagen pu
bliceerden blijkt wel dat de dag
bladsector er niet zo goed voor
staat. Er Zit te weinig groei in de
inkomsten uit abonnementen en
advertenties, de kosten stijgen te
snel. Daar komt de nu aangekon
digde verhoging van de papierprijs
nog eens over heen.
Het hoeft geen uitleg dat juist de
kranten die door een bepaalde iden
titeit te handhaven, zich in hun
mogelijkheden op de lezersmarkt
beperken daardoor het eerst in de
problemen verzeilen. Hun aantal
blijkt na iedere magere periode in
de uitgeverij weer geslonken te zijn.
Er dienst zich nu weer een magere
periode aan en de vraag waarop de
samenleving nu eens een antwoord
moet geven luidt: is het haar werke
lijk iets waard dat er in Nederland
een vrije én veelzijdige pers over
blijft.?
Als die vraag met „ja" wordt be
antwoord, moet dat ook gevolgen
hebben. Er zal dan moeten worden
gezocht naar een structurele oplos
sing waarbij het voortbestaan van
een krant niet langer volstrekt af
hankelijk is van economische fac
toren.
Al in de jaren zestig is het idee
geopperd eens te onderzoeken of er
voor de pers geen stelsel kan wor
den ingevoerd dat is te vergelijken
met het Nederlandse omroepbestel.
Daar hoeft ook niet elke
omroepvereniging apart te zorgen
voor genoeg inkomsten om een
duur technisch apparaat te kunnen
onderhouden. Er bestaat daar één
groot technisch bedrijf dat wordt
betaald uit de luister- en kijkgelden
en de opbrengsten uit de reclame.
De omroepvereniging die over vol
doende aanhang beschikt, kan daar
gebruik van maken. Het gaat dwars
tegen de Nederlandse traditie van
de door onafhankelijke onderne
mingen uitgegeven dagbladen in,
maar het moet mogelijk zijn iets
soortgelijks voor de pers op te
zetten. Het zou in elk geval eens
kunnen worden onderzocht. De
aanzet daarvoor zal vanuit het par
lement moeten worden gegeven.
door Dlck Rlnglever
LEEUWARDEN - Als een
paradepaard is de F-16 door
de luchtmacht binnenge
haald, als het vliegtuig van de
nieuwe generatie, dat illuste
re voorgangers als de Star
fighter, eens „het meest veel
zijdige toestel ter wereld" ge
noemd, ver in de schaduw zou
stellen.
Met de F-18 wu alles mogelijk. Een
zeer geavanceerd brok computer
techniek, een geheel nieuw bestu
ringsmechanisme en het gebruik van
niet eerder bij grote produkties toe
gepaste lichte materialen, leverden
de machine de in oorlogsomstandig
heden door vliegers meest begeerde
eigenschap: een optimale wendbaar
heid, gepaard aan hoge snelheid
(tweemaal het geluid).
Op de basis Leeuwarden, waar de
opleiding van de F-16-vliegers nu in
volle gang is, wordt het toestel wat
dat betreft „de hemel in geprezen".
Ook door Starfighter-veteranen, die
in de uitdaging van toen nü niet meer
dan een wel vertrouwde maar toch
logge vogel zien: in de Starfighter
met zijn „vleugels als spatborden"
draaide je niet eens een rondje boven
het veld, de F-16 maakt met gemak
een achtje.
atie F-16'a tijdens een oefenvlocht
Vliegen
Voor toeschouwers een fascinerend
gezicht, dit stuntwerk. De techniek
spreekt en steelt de show. Maar wei
nigen, die zich afvragen welke in
spanningen dergelijke acties eisen
van het enige element in het brok
techniek, dat zich niet automatisch
en feilloos laat bevelen door elektro
nische impulsen: de vlieger. In feite
het meest kwetsbare deel, zoals in de
hele luchtvaart.
Dat zo'n tachtig procent van de oor
zaken van vliegongelukken aan men
selijk falen kan worden toegeschre
ven, is statistisch bewezen en teke
nend. Menselijke reacties zijn minder
berekenbaar dan door de techniek
gecontroleerd handelen.
Nog niet zo lang geleden kwam dat
weer tot uiting bij de crash van de
eerste Nederlandse F-16 (de vierde
met dit toestel tot nu toe): de vlieger
kan niet meer spreken, maar onder
zoek heeft aangetoond, dat een tech
nisch mankement als oorzaak vrijwel
moet worden uitgesloten. Dat de vlie
ger een fout maakte, is niet bewezen,
maar lijkt waarschijnlijker.
Er is gesproken over desoriëntatie,
het volkomen kwijtraken van elk ge
voel voor richting en positie: in welke
stand bevindt het toestel zich ten
opzichte van de horizon, zit de machi
ne in de klim of daalt ze? Natuurlijk
levert, zeker bij de F-16. de computer
daarvoor alle informatie. Op de moni-
,tor staat alles tot in details aangege
ven. Vraag is alleen: kan de vlieger
deze informatie in fracties van secon
den opnemen en vertalen?
Kolonel-vhegerarts O. Maat twijfelt
daaraan, getuige zijn uiteenzetting,
enkele maanden geledeh voor Ka
merleden: „Tengevolge van de onge
bruikelijke prikkels, die de zintuigen
te verwerken krijgen, kan er een toe
stand ontstaan van ruimtelijke des
oriëntatie. De vlieger krijgt een valse
indruk van de positie, de stand van
het vliegtuig, de hoogte. Van de ver
schillende zintuigsystemen krijgt hij
tegengestelde informatie, raakt daar
door in de war en handelt te laat"
Vliegers met ervaring op de F-16 bea
men de problemen. De F-16 stelt II-
«hamelljk hogere eisen dan zijn voor
gangers. Vooral waar het gaat om het
opvangen van de zogenoemde Q-
krachten, de zwaartekracht, die bij
grote versnellingen oploopt tot een
veelvoud van die, welke wij op de
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat, sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859, 1000 AW Amster
dam. Naam en adres aan de achterzijde
vernielden. Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon.
wet
rerschillende buitenland-specia-
hechten niet hetzelfde gewicht
de oproep van de Veiligheidsraad
de ambassade uit Jeruzalem te-
te trekken. De PvdA-woorvoer-
rar. M. van der Stoel en drs. H.
den Bergb noemen deze oproep
eer beslissend. „Er is onvol-
reden een praktijk van 35
waarin we uitspraken van de VN
nu te verlaten", zegt Van der
L Wat de PvdA betreft kan het
net vandaag al tot verhuizing
i, en hoeft het niet tot volgen
vrijdag te wachten. D'66 zit
op deze lijn.
het CDA is de uitspraak van de
migde Naties van zeer groot be-
maar niet de enige doorsiagge-
le, aldus Mommersteeg. Van een
ierheid in de CDA-fractie wordt
verwacht tegen het verplaat-
van de ambassade. Deze Kamer-
willen Israël niet in de steek
op dit punt.
estein vindt dat Nederland hele-
nog geen haast moet maken
een eventueel besluit tot ver-
„Ik sluit een verhuizing
uit. maar eerst moet nog maar
eens blijken of de arabische landen
hun dreigementen werkelijk waar
zullen maken."
Handelsbelangen
De regering zal de Tweede Kamer
nadere informatie sturen over de han
delsbelangen die bij een eventuele
Arabische boycot geschaad kunnen
worden. Het ministerie van economi-
che zaken stelt een lijst van handels
relaties op. Daaruit blijkt dat de han
del tussen Nederland en de Arabische
landen veruit gaat boven het eerder
genoemde bedrag van tien miljard
gulden. Dat bedrag alleen is al ge
moeid met de verschillende bouwpro
jecten die Nederland in Saoedi Ara-
bië uitvoert De directe import-ex-
porthandel met dat land bedraagt
nog eens vier miljard, en voor Irak is
dat ook al een half miljard.
Het centrum voor informatie en do
cumentatie Israël wil dat de Neder
landse regering een onderzoek instelt
naar de kwetsbaarheid van de Neder
landse handelsbetrekkingen met het
midden-oosten. Volgens het centrum
is het een illusie te veronderstellen
dat zelfs als Nederland zijn ambassa
de uit Jeruzalem weghaalt, de econo
mische pressie op ons land vanuit
Arabiê zal ophouden.
LRATSTE R6STJ6
begrip van wer
MEDERLANPSfi
VOLK
begane grond ondergaan. Op de
grond bedraagt deze 10, maar de F-
16 kan deze in volle actie voor de
vlieger oplopen tot 9 O, bijna 2 O
meer dan de Starfighter maximaal
verdraagt Wanneer deze 9 O zou
draaien, zou het toestel uit elkaar
klappen. De F-16 overschrijdt de ma
gische grens van de vliegtuigbouwers
van tóen royaal en kan in principe
zelfs 13 CL doorstaan. Blaar omdat dit
problemen voor de vlieger zou opleve
ren, is die grens op 9 O gehouden.
Conditie
Majoor Wim Sneek, de eerste lucht
machtvlieger, die in 1978 in Amerika
kennismaakte met het nieuwe toe
stel: „Die O-krachten vragen extra
inspanning van de vlieger, vooral
waar het de conditietraining betreft
Van die training hangt het af hoe je
bestand bent tegen die krachten, al
zit daar natuurlijk een grens aan:
9 O-krachten doorsta je nooit langer
dan 45 seconden zonder een zgn.
black-out te krijgen."
Hoe je Je als vlieger dan voelt onder
zo'n druk: „gewoon, je hele lichaam
wordt negen maal zwaarder. Ala Je je
arm optilt, kost dat negen maal meer
spierkracht Oa je ervan uit dat
hoofd plus helm vier kilo wegen, dan
drukt er bij 9 O zo'n 36 kilo op je
halswervel, een belasting, waarop het
menselijk lichaam in feite niet is be
rekend. Vandaar dat dan de techniek
weer te hulp moet komen, in dit geval
met een lichtgewicht helm."
Een ander punt is, dat ook de bloeds
omloop wordt beïnvloed dom* de uit-
zonderlij ke zwaartekracht. Een druk
dan 9 O betekent, dat het bloed,
evenals de organen, omlaag wordt
getrokken. Het hart probeert zich
daarbij aan te passen door het aantal
slagen tot 250 per minuut te verho
gen. En de vlieger door al zijn spieren
te spannen om het bloed zo veel mo
gelijk vast te houden.
Maar afdoende zou dit niet zijn als de
techniek geen handje meehielp. BIJ
de F-16 is het probleem ten dele on
dervangen door de stoel van de vlie
ger schuin in plaats van verticaal te
plaatsen. Bovendien zorgt een specia
le zogenoemde drukbroek er voor. dat
de spieren in de benen bij oplopende
krachten zodanig worden af gekneld,
dat niet al het bloed omlaag wordt
gestuwd.
wel leren al Je spieren te gebruiken.
Als ik een paar weken heb gevlogen,
voel ik me sterk als een beer, maar als
je drie weken met vakantie bent ge
weest, is Je conditie weer een stuk
minder.
Overigens moeten, vindt Sneek, die
eisen ook niet worden overdreven. De
mate, waarin de O-krachten op het
lichaam uitwerken, wordt ook be
paald door de tijd. Meestal gaat het
maar om seconden. De oude schiet
stoel van de Starfighter ontwikkelde
18 O, maar de mens kon dat verdra
gen omdat het maar om fracties van
seconden ging.
Astronauten moeten zelfs krachten
van 20 tot 30 O doorstaan. Blaar dat
laatste is wat anders. ZIJ künnen daar
tegen omdat ze in liggende houding
vliegen en bovendien zijn uitgerust
met een speciaal drukpak. Bij een
Jachtvliegtuig kan dat niet Je moet
uitzicht naar bulten houden en een
astronautenpak zou te lastig zijn."
Werving
Training
Veel O-krachten verdragen, kan
zegt Wim 8neek bereikt worden
door veel training en je lichaam in
een goede conditie houden. Voor
sommige vliegers hield dat in, dat ze
stopten met roken. Een topsporter
hoef je echt niet te zijn, maar Je moet
Zwaardere eisen aan de vliegers:
heeft dat consequenties voor de wer
ving? Majoor W. Lensseri, comman
dant vanrde afdeling, die op Leeuwar
den Starfighter-vliegers opleidt voor
de F-16. zegt, dat bij de selectie in de
toekomst rekening zal worden gehou
den met de eisen, die het nieuwe
toestel stelt „Dit is niet zomaar een
overgang van het ene op het andere
vliegtuig. Het gaat hier om de stap
naar een nieuwe generatie, een over
gang, die groter is dan die van het
propeller-vliegtuig naar de eerste
Jet-
Dat dit de werving van vliegers moei
lijker zal maken, lijkt voor de hand te
liggen. Volgens majoor Lenasen, zou
den er op bet ogenblik direct vijftig
F-16-vliegers kunnen worden ge
plaatst „Blaar van een wezenlijk te
kort mogen we niet spreken, want die
vijftig zitten al in de pot; ze staan te
komen. We zouden er trouwens niet
meer dan nu kunnen opleiden, want
we draalen al op maximale capaci
teit".
Voorlopig gaat het hier om Starfigh
ter-vliegers, die omgeschoold worden.
Tot eind 1982 zal het duren voordat
de twee op Leeuwarden gestationeer
de squadrons (36 toestellen) zuilen
zijn overgeschakeld en tot laat '85
voordat de resterende 64 toestellen
op de andere bases door bemande F-
16*s zijn vervangen.
Nu al zijn de Starfighters op Leeu
warden officieel niet meer operatio
neel. Ze staan te koop en een deel is al
van de hand gedaan. Een afgedankte
oude generatie, die plaats moet ma
ken voor een vogel, die nog zo nieuw
is, dat er zelfs nog geen naam voor is
Het Brabantse Heeze is vandaag
niet gewoon op vrijdag ontwaakt,
maar op een bijzondere dag. Dé
dag, waar de Heezenaren zowat
een Jaar naar toe leven. De 23-ste
Brabantse Dag, al 23 jaar lang
een „dag van tien etmalen. Een
erg lange dag dus, maar daar
heeft het motto „Eeuwige jeugd"
toch niets mee te maken.
In de evenementen die tot en met
zondag 31 augustus in Heeze te
beleven zijn, is maar weinig van
die jeugd terug te vinden. Het
folklore-festival (24 augustus),
het kerkconcert (27), de Vlaamse
toneel- en volksdansmanifestatie
(30 en 31), het edelambachten-
dorp (datzelfde weekeinde), de
kunstmarkt met louter Brabant
se kunstenaars, het optreden van
volksmuziekgroepen (31), daar zit
maar weinig specifiek kihderlijks
of jeugdigs in, of het moet zijn
dat zulke activiteiten meestal ge
dreven zijn door een jeugdig elan.
Maar er is ook een tentoonstel
ling van voorwerpen uit de kin
dertijd van koningin Wilhelmina
in verband met haar honderste
geboortedag op 31 augustus; een
aantal van die voorwerpen (waar
onder de voor een ton verzekerde
doopjurk) is nog nooit aan het
publiek getoond, maar voor deze
gelegenheid uitgeleend door het
Koninklijk Huis-archief in Den
Haag. Op deze expositie, die ,Jn
de kinderschoenen" heet en in
het prachtige kasteel van Heeze
te zien is, staan en liggen boven
dien nog allerlei curiosa uit de
kindertijd in het algemeen. En
dan is er nog het (gratis) popcon
cert van „Massada" (24 augus
tus), verder zijn er een speciaal
onderwijsprogramma voor de ba
sisscholen in de regio, geënt op
het thema „Eeuwige jeugd", en
de kindermiddag, morgen aL
Hoewel het thema op het begin
van het leven slaat, is aan het
eind van deze lange Brabantse
Dag het meeste over kinderen en
jeugd te vinden. Op zondagmid
dag 31 augustus begint om half
drie de traditionele folkloris-
tisch-historische optocht, die 4%
kilometer achter elkaar van alles
rondom de jeugd uitbeeldt, vaak
van vroeger, soms van nu. Zo is er
een praalwagen „kinderarbeid in
de mijn", een andere toont een
kinderkruistocht, weer een ande
re de Vier Heemskinderen. De
rattenvanger van Hameln ont
breekt natuurlijk niet, en verder
zitten er onder andere jeugdben
des, kinderliedjes, het Rasphuis
en duiveluitdrijvers in de stoet;
ze blijven allemaal op de wagens,
zoals men zal begrijpen.
De Brabantse Dag er is bij
wijze van spreken elk uur wel wat
te doen in Heeze is overigens
geen puur Brabantse aangele
genheid. De Dag heeft alles te
maken met het Belgisch-Neder
lands Cultureel Ac coord, en zo
doende zijn er veel Vlamingen
onder de deelnemers. Die zijn
ook terug te vinden in het boekje
„Allemaal kinderen", een specia
le uitgave die op alle „Brabantse
dagen" voor ƒ8,50 op diverse
plaatsen in Heeze te krijgen is.
Het 112 pagina's tellende boekje
bevat verhalen over kinderen
voor het grootste deel niet eerder
gepubliceerd van negen schrij
vers, naast bijvoorbeeld Jan
Naaykens, Toon Kortooms en
Carole Vos ook hun Vlaamse col
lega's Ward Ruyslinck en Gerard
Walschap. Een aantal van hen
maakt de laatste Brabantse dag,
tevens de laatste van deze
maand, extra feestelijk voor de
bezoekers door op de kunstmarkt
het boek te signeren. Zoals ge
zegd: alleen verkrijgbaar in Hee
ze en in een enkele boekhandel in
die contreien. Maar wie het erg
graag wil hebben en geen kans
ziet zelf naar het feest te gaan
kan het ook per giro bestellen. Er
komt dan ƒ2,50 verzendkosten
bij, zodat het bedrag dat op giro
1176268 van de Stichting Bra-
Amsterdam heeft aog meer be
zienswaardigheden dan kraak
panden. Art Is bijvoorbeeld,
waar darelijks ook honderden
mensen heen trekken om de be
woners te bezichtigen. Van de
Jonge dieren trekt op bet mo
ment Kareltje veel bekijks, een
net één maand oud Afrikaans
waterbokje dat veiligheidshalve
nog dicht bij s*n moeder Cuba
blijft.
bantse Dag ln Heeze gestort
moet worden (met vermelding
.Allemaal kinderen") elf gulden
wordt
De Jaquar zal de kleine hagedis
verslaan. Zo zegt een stokoude
Indiaanse horoscoop en dat bete
kent in begrijpelijke taal, dat Ro
nald Reagan (de jaquar) het dit
najaar zal winnen van Jimmy
Carter (de hagedis). Steeds meer
astrologen verdiepen zich in de
horoscopen van de beide presi
dentskandidaten en dat heeft nu
ook „Waffman" schrijvers
naam voor de Argentijn Roberto
Modello gedaan. Omdat deze
Waffman indertijd vrij nauwkeu
rig de moorden op John en Ro
bert Kennedy heeft voorspeld,
evenals het uiteenvallen van de
Beatles en omdat hij ook de man
was die in 1976 aan de hand van
hetzelfde „zonnewiel" van de Az
teken de overwinning van de klei
ne hagedis (Carter) op de kroko
dil (Gerald Ford) verklapte zijn
er, zeker in Argentinië, maar ook
in de Verenigde Staten, tal van
mensen die vast in zijn puzzeluit
komsten geloven. Waffman heeft
ook de gebruikelijke horoscopen
van Carter en Reagan bekeken.
De eerste, geboren op 1 oktober
1923, is een „weegschaal". Rea
gan (6 februari 1911) een „water
man". Zegt Waffman: „Carter
moet het van Venus hebben,
maar die planeet laat hem dit
jaar ln de steek. Daarentegen zal
de Waterman veel aan Uranus
hebben." En nu maar afwachten
of Waffman ook met deze voor
spelling goed zit.
Hoewel er hier en daar hard ge
werkt wordt om de ambtelijke
taal te vervangen door voor ieder
begrijpelijke volzinnen, blijft het
euvel hardnekkig de kop opste
ken. Eén troost: niet alleen in ons
land vind je ambtenaren die ln
dit opzicht ijverig proberen bun
slechtse beentje voor te zetten.
Zweden kan er bijvoorbeeld
ook mee terecht. In Stockholm is
pas een heel rapport als onbruik
baar terzijde gelegd, waar zelfs
gemeenteraadsleden geen stom
woord van begrepen en die zijn
gewoonlijk toch wel wat gewend
op het gebied van geheimtaal
Het rapport was opgesteld door
de gemeentelijke sociale dienst
De bedoeling was, dat de betrok
ken raadscommissie op grond
van de gegevens in het rapport
advies aan burgemeester en wet
houders zou uitbrengen over
hulpverlening aan jeugdige werk
lozen. Maar de inhoud van de drie
volgeschreven vellen was de com
missieleden zo duister, dat ze het
rapport noodgedwongen naast
zich neer hebben gelegd en de
hele zaak van hun agenda ge
schrapt BIJ de voorgestelde
maatregelen ging het uiteraard
om meer geld voor de hulpverle
ners, maar nu in het geheel niet
duidelijk is geworden welke nieu
we maatregelen de sociale dienst
eigenlijk voorstelt kunnen de
werkloze jongeren van Stock
holm voorlopig naar verbetertn
genflulten.
Nog even en alles mag in Schot
land: dode paarden vervoeren
zonder dek erover, buiten kleed
jes kloppen, stieren en hengsten
ln het openbaar intieme betrek
kingen met koelen en merries la
ten aanknopen en zomaar op een
trompet blazen zonder er eerst
vergunning voor aan te vragen.
Nu mag dat allemaal nog niet
maar vanaf 1 Januari 1983 zullen
die vérgaande vrijheden in
Schotland zijn toegestaan. De
Britse minister van Schotse aan
gelegenheden, Younger, heeft be
kendgemaakt dat al dat soort
verouderde vverordeningen over
goed twee Jaar van de baan zul
len zijn. Tot die tijd kan een
fletser daar nog een bon krijgen
als hij een voetganger, paard,
ezel of ander dier passeert zonder
te bellen, begaat een bakker of
schoorsteenveger een overtre
ding als hij zich op de openbare
weg vertoont met de spullen die
hij .voor de uitoefening van zijn
beroep nodig heeft en mag een
huisvrouw niet op de buitenkant
van de vensterbank staan om de
ramen te lappen noch de was
buiten te drogen hangen. Vóór
1983 mag ook niemand aan het
achterbalkon van de tram han
gen, maar tegen de tijd dat deze
vorm van zich openbaar laten
vervoeren wél is toegestaan zul
len die ouderwetse trammetjes
waarschijnlijk al verdwenen zijn.
