VU buigt voor gereformeerde kerken
Visser 't Hooft: Vertrouwen in kerken nodig
'Arabische christenen
moeten moslims worden'
Trouw
Samenwerking Rome en
wereldraad ten einde
Pastoraal overleg
wordt voortgezet
Indonesië voert
leerplicht in
VAN DA A<
VOORBIJGANC
Weer hulp naar
Noord-Oeganda
TV-programma ov
kerk in Hongariji
MAANDAG 18 AUGUSTUS 1980
KERK
TROUW/KWARTET
door A. J. Klei
De 36-jarige Quitse oudtestamenticus dr. W. Dietrich, privaat
docent aan de universiteit te Göttingen, zal geen hoogleraar
aan de Vrije Universiteit te Amsterdam worden, hoewel de
theologische faculteit hem heel graag had gezien als opvolger
van de geëmeriteerde professor dr Nic. H. Ridderbos. Dit
komt, omdat dr Dietrich niet gereformeerd, maar luthers is.
Luthers predikant nog wel.
De defcutaten van de gereformeerde
kerken „voor de oefening van het
verband met de theologische facul
teit van de Vrije Universiteit" hebben
gezegd' die meneer Dietrich, die jullie
naar de VU willen halen, kan wel heel
bekwaam en zeer oppassend zijn, hij
voldoet niet aan de bepaling dat een
hoogleraar in de theologie lid van de
gereformeerde kerken moet zijn en
daarom kan 't niet doorgaan
De VU, of liever, het bestuur van de
vereniging voor wetenschappelijk on
derwijs op gereformeerde grondslag,
waarvan de VU uitgaat en dat uitein
delijk de lakens uitdeelt, wenste geen
conflict met de gereformeerde depu-
taten en benoemde dr Dietrich niet,
hoewel deze de door de theologische
faculteit begeerde man was. Dit bete
kent dat de VU het hoofd buigt voor
de gereformeerde kerken.
Deze enigszins bloemrijke uitdruk
king is niet van mij, ik haal die uit de
jaargang 1909 van het door professor
B. D. Eerdmans geredigeerde Theolo
gisch Tijdschrift. Nader: uit een com
mentaar op de in druk verschenen
rede. waarmee professor L. Linde
boom in 1908 de lessen aan de theolo
gische school van de gereformeerde
kerken te Kampen had geopend en
waarin hij de verhouding tussen de
Kamper school en de theologische
faculteit van de VU aan de orde
stelde.
Het is namelijk zo dat de gerefor
meerden hun predikanten niet alleen
recruteren uit het eigen opleidingsin
stituut van de gereformeerde kerken,
de hogeschool in Kampen, maar ook
uit de theologische faculteit van de
VU. Om nu te voorkomen dat de
aanstaande dominees aan de VU on-
gereformeerde kost voorgezet zouden
krijgen, is een overeenkomst geslo
ten. waarbij onder meer werd vastge
steld dat theologie aan de VU onder
wezen zou worden door mensen, die
behoorden tot de gereformeerde ker
ken. En een deputaatschap „voor de
oefening van het verband" houdt na
mens die kerken de boel in de gaten.
Al sinds 1890 en van 1905 af vijf man
sterk.
Toezicht
Hoe dit werkt en waartoe dit kan
leiden, staat aardig omschreven in
dat commentaEir uit 1909 in het Theo
logisch Tijdschrift. Ik citeer:
„Aanvankelijk heeft, als wij ons wel
herinneren, de Vrije Universiteit
steeds vastgehouden aan den eisch
dat het Theologisch onderwijs aan
die Universiteit geheel vrij ware. De
kerken zouden daarover geen zeg
gingschap hebben, zooeüs over het
onderwijs aan hare eigene inrichting.
Formeel is deze vrijheid op dit oogen-
blik nog gehandhaafd. Er zijn wel
zeven Deputaten benoemd die op het
theologisch onderwijs, der Vrije Uni
versiteit moeten toezien. Wanneer de
ze aan de kerken mededeelen dat dit
onderwijs niet is wat het moet zijn, is
de beslissing aan de kerken in Syno
de vergaderd. De Synode nu kan de
Vrije Universiteit formeel niet gelas
ten de gerezen bezwaren weg te ne
men. Maar de waarschijnlijkheid is
toch groot, dat de Theol. Faculteit
der Vrije Universiteit dit ernstig zal
beproeven, daar het contract, dat nu
is ontworpen anders zoude worde ver
broken en het eenige doel dezer Fa
culteit toch is studenten op te leiden
tot predikant in de Gereformeerde
kerken.
Bij het aanvaarden van bovenge
noemd contract buigt de Vrije dus
feitelijk het hoofd voor de kerken,
wat nog duidelijker wordt, wanneer
men bedenkt, dat het oordeel over de
zuiverheid van de belijdenis van te
benoemen Hoogleeraren of Lectoren
in de Theologie aan de kerken is.
Voorts dienen Hoogleeraren en Lec
toren, ten genoege van de kerken,
hunne instemming te betuigen met
de Formulieren van Eenigheid, en
zich te verbinden in woord of ge
schrift niets te zullen leeren, wat
daarmede strijdig is. De Deputaten
hebben recht de colleges en de exa
mens bij te wonen. Aan de kerken is
het recht gewaarborgd dat zij de
schorsing of het ontslag kunnen vor
deren van ieder Hoogleeraar of Lec
tor. die naar haar oordeel afwijkt van
de belijdenis."
Tot vandaag toe
Tot vandaag toe functioneert dat de
putaatschap. Een deputaat die zijn
twijfels heeft over de rechtzinnigheid
van een docent, kan diens colleges
bijwonen om persoonlijk na te gaan
wat de betrokkene ervan bakt. Hij
kan dit en hij doet dit ook, want
gereformeerden laten nimmer Gods
water over Gods akker lopen, ze kij
ken wel uit. De deputaten spreken
ook een fors woord mee in de behan-
deling van bezwaren tegen opvattin
gen van bepaalde professoren.
Tot voor kort trof Je aan de VU inder
daad geen enkele niet-gereformeerde
hoogleraar in de theologie aan. Onder
de wetenschappelijke ambtenaren en
de lectoren liep en loopt wel eens een
hervormde of luthers theoloog door,
dat viel blijkbaar niet tegen te hou
den, maar het professorenbestand
was een paar jaar terug nog geheel
van ongereformeerde smetten vrij.
Hierin kwam verandering toen na het
vertrek van de kerkhistoricus profes
sor dr. J. van den Berg naar Leiden in
diens plaats de Oostenrijker dr K. U.
Gabler kwam. Een beste kerel, naar
ik verneem, maarniet gerefor
meerd. Zijn benoeming geschiedde
echter met de medewerking van de
deputaten. Waarom? Deden zich „bij
zondere omstandigheden" voor die,
de weg baanden voor een niet-gere
formeerde professor? Dat zal wel 't
geval geweest zijn, hoewel ik me nau
welijks kan voorstellen dat er geen
gereformeerd persoon te vinden was
om aanstaande dominees het verschil
tussen de afscheiding en de doleantie
uit te leggen.
Hoe dit zij, toen er opnieuw een niet-
geformeerde buitenlander opdoem
de, hielden de deputaten voet bij stuk
en, zoals al gezegd, met succes: geen
dr Dietrich aan de VU.
Het begin
Hoewel de gereformeerde zaak-Die-
trich lang zo spannend niet is als de
hervormde zaak-Ter Schegget, lijkt
het me toch dienstig het verhaal te
vertellen, teneinde duidelijk te ma
ken dat waarlijk niet zomaar iemand
wordt losgelaten op de toekomstige
bevolking van gereformeerde pasto
rieën.
Om met 't begin te beginnen: in het
academisch jaar 1975-1976 gaat pro
fessor dr Nic. H. Ridderbos om ge
zondheidsredenen met vervroegd
emeritaat. Hij laat een vakature en
vier medewerkers achter. Na veel en
moeizaam overleg valt het besluit,
voorlopig geen opvolger te benoe
men. Als tussentijdse voorziening
wordt per 1 Juli 1977 één van de
medewerkers, drs H. Leene, benoemd
tot lector in een deel van de oudtesta
mentische vakken.
Aangezien het merendeel van het ge
reformeerd kerkvolk niet ademloos
zit af te wachten, wie de nieuwe oud
testamenticus van de VU zal worden,
is er ook geen spraakmakende ge
meente die precies weet aan te geven,
waarom overleg over de vervulling
van de vakature lang en moeizaam
moet zijn. Eenmaal komt me iets ter
ore van een actie, om op de lege plek
een verontruste gereformeerde te
krijgen, maar als ik er verder naar
vraag, prik ik in zachte boter.
In elk geval draaft er eind 1978 op
nieuw een benoemingscommissie op,
voorgezeten door de nieuwtestamen-
ticus professor dr. Tj. Baarda. en deze
commissie komt in mei 1979 met haar
eindrapport. De vakgroep bijbelwe
tenschappen stemt met de conclusies
in. evenzo de faculteitsraad en aldus
kan met instemming van alle betrok
kenen een benoemingsvoorste! aan
het college van bestuur van de VU
worden gedaan.
Het college van bestuur van de VU
schuift, zoals 't behoort, het voorstel
naar de tafel van het bestuur van de
vereniging, waarvan de VU uitgaat en
dat de benoemingen doet. Op grond
van 't contract met de gereformeerde
kerken legt dit bestuur het voorstel
voor aan het deputaatschap „voor de
oefening van het verband". De depu
taten. voorgezeten door de bekende
jurist mr A M. Donner, moeten na
gaan of de voorgestelde benoeming
zich verdraagt met de bestaande
overeenkomst.
Conflict
Wanneer de deputaten de naam van
dr Dietrich bovenaan het lijstje met
drie kandidaten zien prijken, schud
den zij vastberaden het hoofd. Nee,
de broeders laten zich niets wijsma
ken, die ontsnappingsclausule van
„bijzondere omstandigheden" is dit
maal niet van toepassing. Kijk maar.
als nummer drie staat daar een was
echte vaderlandse gereformeerde en
diet moet 't maar worden." zullen ze
gedacht hebben.
Nu is er een conflict: de faculteit
houdt vast aan haar oordeel, een in
alle opzichten geschikte kandidaat
gevonden te hebben in dr Dietrich en
de deputaten weigeren akkoord te
gaan met het voorstel. Herhaald over
leg, onder andere met het modera-
men van de synode, levert niets op:
aan de éne kant herhalen de facul
teitsraad, de vakgroep bijbelweten
schappen en de benoemdingscom-
missie hun argumenten, aan de ande
re kant doen de deputaten dit
- Nu voorziet het contract met de gere
formeerde kerken in de mogelijkheid,
een beroep te doen op de voltallige
synode van de gereformeerde kerken,
als men 't niet eens kan worden, maar
het bestuur van de VU-vereniging
gaat die weg niet op en wil evenmin
iemand benoemen tegen de zin van
de deputaten in. Kortom, de VU legt
zich erbij neer, men wil de overeen
komst niet verbreken.
Sputteren
De faculteit sputtert nog wat tegen,
maar kan verder ook niets doen, in
elk geval niet op eigen houtje de man
van haar keus benoemen. Het ziet er
naar uit, dat zij niet nog eens met een
voorstel zal komen. De tweede kandi
daat op haar lijstje was ook een bui
tenlander die geen lid van de gerefor
meerde kerken is en om nu nummer
dire, iemand uit eigen huis, nadruk
kelijk als zoveelste keus te etale
ren nee. daar voelt de faculteit
ook niet voor.
Intussen is drs H. Leene met mede
lectoren door minister Pais met de
titel van hoogleraar opgesierd en als
ik goed begrijp, wil men hem vrfagen,
in te stemmen met een uitbreiding
van zijn leeropdracht. Wellicht zal
aan de andere medewerkers een deel-
leeropdracht verstrekt kunnen
worden.
En verder? Op deze vraag antwoord-
Khaddaffi in vraaggesprek;
BEIROET (AFP) De chris
tenen In de Arabische landen
behoren zich volgens de Libi
sche leider Khaddaffi tot de
islam te bekeren. „Het is on-
waarin opgenomen: De Rotter
dammer, met Dordts Dagblad,
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidae Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tamminga
Directeur ing O. Postma
HOOFDKANTOOR
Postbus 859
1000 AW Amsterdam
Wibautstraat 131 Amsterdam
lel 020-913456
telex 13006
Postgiro 66 00 00
Bank Ned Oedietbank
Rekeningnr 23 00 12 574
REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
tel. 010-115588 (abonnementen
en bezorging)
lel 010-115588 (redactie)
tel 115700 (uitsluilend voor
advertenties)
WestWaak 4
Rotterdam
REGIO DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
2501 CC Den Haag
tel 070-469445
(abonnementen en bezorging)
tel 070-469445 (redactie)
tel 070-468864 (uitsluitend voor
adverlenties)
Parkstraat 22 Den Haag
REGIO NOORD/OOST-NEDERLAND
(abonnementen en bezorging
Postbus 3
8000 AA Zwolle
tel 05200-17030
Melkmarkt 56 Zwolle
Abonnementsprijzen
Per maand 16.98
Per kwartaal 50,95
Per half (aar 101.90
Per jaar f 201.60
Advertentietarieven op
aanvraag
Telefonische abonnemenlenop-
drachten (zie adressen boven)
Opgave lamilieberichlen 9-19 30
van maandag t/m vrijdag Op
zondag van 18-20 uur telef 020-
913456
Opgave mim-adverienties lel
020-936868 o! schrif1eli|k aan
Mim-Adv aldelmg. postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adreswijzingen uitsluitend scfvif-
teii|k aan onze Amsterdamse
adressen
mogelijk om tegelijk Arabier
en christen te zijn", aldus
Khaddaffi in een interview
met het Libanese blad As
Safir.
Over de tien miljoen christenen ln de
Arabische wereld zei Khaddaffi: „Ze
szijn fout en ze moeten veranderen, als
ze echte Arabieren zijn."
door Aldert Schipper
Op de opmerking van de journalist,
dat Arabische christenen authentie
ke Arabieren zijn, antwoordde kolo
nel Khaddaffi: „Als dat zo is, moeten
zij het moslimgeloof toevallen. An
ders staan zij, geestelijk gezien, aan
de kant van Israël." De Libische lei
der noemde het abnormaal, als een
Arabier geen moslim is. Deze abnor
male toestand is volgens hem de oor
zaak van de problemen van Libanon,
die hij omschreef als „het probleem
van de verdubbeling van de persoon
lijkheid, om nu eens Arabier en dan
weer christen te willen zijn."
Christenen die in de Arabische we
reld leven hebben nquwe banden met
het Vaticaan, die zij niet met Mekka
hebben, aldus Khaddaffi. „Deze
christenen," zei hij, „hebben een Eu
ropese geest in een Arabisch li
chaam".
Khaddaffi.
HIJ wekte niet de indruk te beseffen,
dat hij sprak over leden van christe
lijke kerken, die al bestonden voor
dat er nog van christendom in Euro
pa sprake was, om nog maar te zwij
gen van de islam, die eerst eeuwen
later in hun landen zou komen.
Khaddaffi zei overigens, christenen
niet te kunnen begrijpen. „Zij hebben
een Israëlitische geest.
Want zij vol
gen de profeet die tot de Israëlieten
gezonden was (Christus, red.) en die
zelf door dezen verworpen ls." „Waar
om straffen de christenen zichzelf
door de leringen te volgen van Chris
tus, die gezonden was om de Israëlie
ten te straffen?"
GENEVE Een jaar eerder
dan de bedoeling was, name
lijk eind van dit jaar, wordt
het samenwerkingsorgaan
Sodepax van de wereldraad
en het Vaticaan ontbonden,
zonder dat er iets anders voor
in de plaats komt.
Sodepax is in 1968 ontstaan als coör
dinator van sociaal en vredeswerk
van de beide grote kerkelijke organi
saties. In Rome gold de commissie
Justitia et Pax en in Genève de afde
ling kerk en samenleving als kader
voor die samenwerking.
Het begin van de samenwerking was
veelbelovend. Aan het eind van de
jaren zestig en het begin van de Jaren
zeventig heerste optimisme over de
relatie tussen Rome en Genève, maar
in de loop van de jaren zeventig werd
het steeds moeizamer om de mede
werking van het Vaticaan te ver
werven.
In deze situatie bleek er niet veel
animo om het mandaat van de com
missie Sodepax. dat tot eind 1981
liep, te verlengen. De twee secretaris
sen van Sodepax, pater John Lucal
(namens de katholieken) en ds Theo
Tschuy lieten de moed zakken. De
laatste is reeds verdwenen en Lucal
heeft ook een andere werkkring op
het oog. Bij zoveel gebrek aan uit
zicht heeft Rome toen maar laten
weten dat het maar per eind 1980 uit
moest zijn.
In de Joint Working Group (gemeen
schappelijke werkgroep), het enige
overblijvende contactorgaan tussen
Rome en Genève, moet men nu zoe
ken naar een andere vorm van prakti
sche samenwerking. In Genève hoopt
men dat er na 1983, als de assemblee
in Vancouver wordt gehouden, een
nieuw begin kan worden gemaakt.
Veel optimisme bestaat daarover
echter niet.
Metropoliet Gregorios van New Delhi
was kortgeleden bij de paus om hem
te interesseren voor de discussie die
de wereldraad voert over geloof en
wetenschap, maar hij kreeg van de
medewerkers van de heilige vader
later een briefje waarin stond dat de
paus met belangstelling hoopt kennis
te nemen van het werk dat de wereld
raad op dit punt doet.
UTRECHT (ANP) De Nederlandse
r.k. bisschoppen, afgevaardigden uit
de bisdommen en de agendacommis
sie hebben dit weekeinde op een ver
gadering in Utrecht overeenstem
ming bereikt over de voortzetting van
het derde landelijk pastoraal overleg
van de r.k.-kerkprovincie.
De eerste zitting van het overleg, in
1978, die als thema had: samen gelo
ven en samen kerk zijn, had een te
leurstellende afloop. De verschillende
geledingen van het overleg hebben
elkaar dit wëekeinde weer gevonden.
De tweede zitting, is de bedoeling,
begint met een bijeenkomst op 17
januari 1981. In het najaar volgt dan
een meerdaags beraad. Onderwerp
van de tweede zitting is de catechese,
de geloofsoverdracht tussen volwas
senen en jeugdigen.
DJAKARTA (AFP, Reuter) Indo
nesië gaat de leerplicht invoeren voor
kinderen van zeven tot twaalf Jaar.
President Suharto heeft dit zaterdag
aangekondigd bij de viering van de
35ste verjaardag van de onafhanke
lijkheid. Er zullen ook andere maatre
gelen worden getroffen om de gehele
bevolking te scholen.
Meer dan de helft van de gevangenen
in Indonesië hebben bij deze feestelij
ke gelegenheid strafvermindering ge
kregen.
door Aldert Schipper
GENEVE De oud-secretaris-generaal van de wereldraad
van kerken, dr. W. A. Visser 't Hooft, heeft gisteren een rede
gehouden, waarin hij nog eens heeft gezegd dat er geen
gezonde oecumenische beweging mogelijk is zonder de
kerken.
In een uitvoerige uiteenzetting over
de manier waarop de wereldraad is
voortgekomen uit jeugdorganisaties,
zendingsverenigingen en actiegroe
pen. legde hij uit dat zulke groepen
nodig zijn voor het doorbreken van
de starheid van de kerken, maar de
kerken zijn nodig om de oecumeni
sche beweging historische betekenis
te geven.
„Een oecumenische beweging dit vol-'
ledig non-institutioneel is kan prach
tige gedachten over eenheid voort
brengen. maar kan geen concrete re
sultaten produceren." zei Visser 't
Hooft.
De oud-secretaris-generaal wordt vol
gende maand tachtig jaar. Dit was
aanleiding voor een bescheiden feest
je. waarbij de jarige zelf de belang
rijkste rede hield, gisteren in de tuin
van het gebouw van de wereldraad,
waar hij nog steeds een bureau heeft.
Visser 't Hooft wees de tegenwoordi
ge gewoonte om de kerken af te val
len scherp van de hand. „Het lijkt er
op alsof zelfs veel mensen in de kerk
het tegenwoordig eens zijn met Goe
the, die eens gezegd heeft dat de
kerkgeschiedenis een hutspot is van
dwaling en geweld." Visser 't Hooft
houdt het meer op Calvijn, die de
kerkgeschiedenis een verhaal van we
deropstanding noemde „Het schijnt
mij toe, dat het defaitisme, dat de
kerken niet in staat acht tot vernieu
wing niet dichter bij de waarheid
staat dan het triomfalisme, dat voor
de strijdende kerk van nu eenzelfde
eer opeist als voor de triomferende
kerk in de komende eeuw."
Defaitisme noemde Visser 't Hooft
een vorm van ondankbaarheid. „Wij
mensen in de oecumenische bewe
ging hebben een bijzondere reden om
met dankbaarheid over de kerken te
spreken. Zij hebben op aanzienlijk
gereageerd op de oproep om hun iso
lement te verlaten, met elkaar in ge
sprek te komen, elkaar bij te staan,
samen te werken in hulp aan de men
sen en zich uit te spreken tegen on
derdrukking en armoede. Juist in on
ze tijd van veel namen toegevoegd
aan de grote rij van getuigen van
mannen en vrouwen in de kerk, die
het grootste offer gebracht hebben
voor de zaak van het geloof. Ik reken
het tot een voorrecht het leven van
deze kerk te hebben mogen delen
Verre doelen
Visser 't Hooft legde nog eens uit dal
oecumene niet alleen bestaat uit een
heid tussen de kerken, op welk ter
rein grote vooruitgang is geboekt. Oe
cumene betekent dat de kerken func
tioneren overeenkomstig de beschrij
ving van het lichaam van Christus
zoals in de brieven van Paulus te
vinden is „Deze volledige wederke
righeid, die volmaakte samendelen,
die tötale solidariteit, die er tussen de
leden van het éne lichaam moet zijn,
zijn nog steeds verre doelen waar we
heel langzaam naar toe bewegen."
De oud-secretaris-generaal zei dat
het juist is dat er regionale oecumeni
sche organisaties zijn ontstaan, om
dat de culturen in de wereld behoefte
hebben hun eigen vorm te vinden.
„Maar als we er aan vasthouden dat
het evangelie er is voor de hele we
reld, moeten we ook de andere kant
van deze medaille in het oog houden.
We kunnen ook zo bezorgd zijn over
onze culturele uitdrukking, dat we
het wereldwijde karakter van ons ge
loof vergeten. Onze culturen mogen
niet onze gevangenissen worden, dan
dreigt gevaar dat de kerk niet meer
profetisch kan spreken. De oecume
nische beweging'is er voor om dit
gevaar te keren."
De oecumenische beweging moet het
hele evangelie op het oog houden, zei
Visser "t Hooft Hij herinnerde er aan
dat hij eens gezegd heeft dat iemand
die zijn verantwoordelijkheid voor de
armen verwaarloost even schuldig is
aan ketterij als iemand die enig ge
loofsartikel ontkent. Jaren later cor
rigeerde hij deze uitspraak door te
zeggen dat kerkleden die ontkennen
dat God zich in Christus met de mens
verzoend heeft, even schuldig zijn
aan ketterij als diegenen die weigeren
betrokken te raken in de strijd voor
gerechtigheid en vrijheid in de wereld
en die hun broeders in nood niet
helpen."
„Maar als we tegenwoordig over het
hele evangelie spreken is het pro
bleem niet zozeer of het gaat over ons
persoonlijke geestelijke leven en de
redding van mensen enerzijds en de
strijd voor bevrijding van de onder-'
drukten aan de andere kant. Binnen
de oecumenische beweging is men
het er wel over eens dat beide kanten
tot het evangelie behoren. Onze hui
dige vraag is veelmeer wat het hart
van het evangelie is.
Aansluiten!
Broeders en zusters, laten wij
aansluiten bij die menigte van
getuigen van het gelooi(Hi
12, vers 1-4)
i on:
[STE
i
"het
ïingr
bes
de een lid der faculteit met een soort
berustende plechtigheid: proberen te
vergeten dat als gevolg van een door
de VU-vereniging bezegelde halsstar
righeid van gereformeerde deputaten
aan de VU een leerstoel in de oudtes
tamentische vakken is verdwenen.
Vragen
Aan 1 eind van dit relaas heb ik als
leek een paar vragen. Goed. de gere
formeerde deputaten kunnen tevre
den zijn, zij hebben laten zien dat niet
die luitjes van de VU maar zij als
kerkelijke instantie uitmaken, wie
theologie aan de VU zal doceren. Zij
hebben het contract aan hun kant,
dat wel, maar hebben ze welen nu
komt een mooi gereformeerd vraag
je de grens tussen de kerk als
Instituut en als organisme goed in de
gaten gehouden? Als vakmensen ver
klaren: die meneer Dietrich deugt,
moeten kerkleden dan met een oude
bepaling gaan wapperen en als kérk
roepen van niet?
Voorts weten we toch al sinds jaar en
dag dat het gereformeerd-zijn niet
bekeken is met wat er leeft en woelt
in de gereformeerde kerken. Integen
deel: Je kunt bulten de gereformeerde
kerken steviger gereformeerden te
genkomen dan erbinnen. Ik vroeg
eens aan een hervormde medewerker
aan de VU, een theoloog, hoe hij zich
voelde ln dit gereformeerde gezel
schap.
Hij antwoordde: ik heb soms 't
gevoel dat ik de enige gereformeerde
hier ben! Welnu, die professor Leene
is. als ik 't goed heb. zo'n Voorlopig-
mannetje. Zou Je dan voor alle zeker
heid toch maar niet beter die luthe
raan erbij gehaald kunnen hebben?
Lutheranen geloven soms veel meer
dan gereformeerde deputaten durven
vermoeden.
Tenslotte zijn de gereformeerde ker
ken zo druk „8amen op weg" met
andere kerken, dat reeds dit feit als
een „bijzondere omstandigheid" kan
dienen om niet dogmatisch aan een
oude bepaling vast te houden.
P.S. De cartoons van Arend van Dam
zijn uit de folder „Theologie aan de
VU".
Mensen moeten zich aansluiten!
dat doen ze dan ook. De vraag ij 5M Z'
waarbij? Of nog beter: bij wie'i -vert
Tweede Wereldoorlog was dat raad
belangrijke vraag. Bij wie sluit P|(
aan? Bij de vijand? Bij de pro!:: tórti'
Bij degenen die afwachtten? 0! tóat
hen die langs welke wegen ook :i 'en'1
verzet gingen tegen de meest gn is e(
schendingen van mensenrecht# mlar
onze lage landen ooit gezien he: ont1
Dat betekende een keuze makes schei
Gelukkig was voor velen de keuj Bij
zich bij die laatsten te voegen nil »ad
moeilijk. Ze konden eenvoudig; met i
anders. Ze hadden al een keus mitei
gemaakt voordat het geweld relat
toesloeg. Hetzij voor een huma-, 1. Vr
radicale naastenliefde hetzij voo liet.
volgen van de Man die als geen a den j
voor de mensen koos. Over hem' in h
de auteur van deze brief aan de te®
Hebreeën het. Hij heeft de scha:
die zijn keus meebracht niet gei*
Dat is het motief voor deze schri; rQl)
om zijn lezers op te roepen: sluit
aan bij die mensen die hem volg »f|r
willen. Hij noemt ze getuigenn f*®
geloof. Veel mensen laten de wc
en water gebeurt over zich kt <1
Dat is niet verwonderlijk. De
onmacht hangt als een mist oma p een
heen. Die onmacht kan gernakti-rj»,
een alibi worden om thuis te b_
de straat en de strijd te mijden.)
getuigen te laten voor wat heti
mag niet, zegt deze brief. We n
ons aansluiten bij de getuigen!
erop uit gaan, die medeplichtig
worden aan de beweging van
dat
GEREFORMEERDE KERK
Bedankt voor Idskenhuizen t
hoen te Augustinusga-SurhuttBls
Ds. C. Batenburg
Op 64-jarige leeftijd is overled
hervormde emeritus-predikantt
tenburg te Vriezenveen. Na zijnt ltte
predikerschap te IJsselmuiden ere
hij de hervormde gemeenten tt en
en Wiel, te Alblasserdam, te Ht
Ido Ambacht en te Vnezenvee '<je
diend. Om gezondheidsredenen m
hij ln het najaar van 1979 me^
vroegd emeritaat. Ds. Bate
heeft tal van kerkelijke bestuui
ties vervuld en o.m. deel uitg
van de generale synode.
Berkouwer
De Kamper gereformeerde pn
J C. de Moor promoveerde
aan de Vrije Universiteit te
dam op een dik proefschrift
Engels over de theologie van
G. C. Berkhouwer, die van 11
1973 aan de VU dogmatiek di
Van dit proefschrift verscheel
handelseditie. De Moor scl
studie in de overtuiging, dat
wer, zij het nog veelal inti
impliciet, een tot nog toe dl
onopgemerkt gebleven
heeft gegeven op de fundi
vraag naar de bijbels juiste en
schappelijk logische verhoui"
sen de objectiviteit van Godsn
baring in de Christus der SchriftM
de subjectiviteit van het mens
geloof daarin. De Moor's boek
doelt „een positief-reflectieve e
catie te zijn van wat in het werk
Berkouwer zelf veelal negatief!
ïtief en impliciet is gebleven".,
boek, getiteld „Towards a biblic
theo-logical method" kost 49 gul
en is een uitgave van Kok, Karr:
Visser 't Hooft wees op Lucas 4, waar
Jezus, sprekend in de synagoge in
Nazareth, de inhoud van het evange
lie samenvat: goed nieuws voor de
armen, bevrijdt de gevangenen,
maakt de blinden ziende en bevrijdt
de onderdrukten. Maar deze inhoud
wordt voorafgegaan door de uit
spraak: de Geest des Heren is op mij.
Volgens Jezus bestaat het evangelie
uit de boodschap dat God zijn volk
bezoekt. Hij is niet alleen de schrijver
van het stuk, hij komt persoonlijk op
het toneel. De vraag voor de oecume
nische beweging is of zij de waarach
tige verkondigster is van de aanwe
zigheid van Jezus Christus. Gaan we
bij ons werk voor gerechtigheid en
vrede uit van ethische overwegingen
of van de wetenschap: ln Christus is
het Koninkrijk onder ons aanwezig
en daarom kun je een verandering in
de wereld bewerken. Zijn we bij ons
werk voor het samenbrengen van de
kerk gemotiveerd door overwegingen
van kerkelijke voorzichtigheid of
door de overheersende zekerheid dat
de Heer van de kerk zelf zijn volk
verzamelt? „De toekomst van de oe
cumenisch beweging", aldus besloot
Visser 't Hooft zijn rede, „hangt af
van de vraag of iedere nieuwe genera
tie in de oecumenische beweging op
nieuw ontdekt dat de oecumenische
beweging niet van ons is, maar toebe
hoort aan de Heer van de kerk."
KAMPALA (Reuter. AP) Dei
enigde Naties hebben de hulpleve
ties aan het door droogte en ge»
geteisterde noordoosten van Oei
da hervat. Twee weken geT
staakten de VN de hulpverlening
dat de meeste transporter! niet c
plaats van bestemming aankwaï
De Oegandese overheid heeft n
bescherming voor de konvooien
gezegd. Zaterdag vertrokken n
vrachtauto's met 49 ton voedsel
de grensplaats Tororo naar het
trict Karamoja, geëscorteerd 1
vijftien Oegandese soldaten.
De verantwoordelijkheid voor
transporten ligt nu geheel bij de
gandese autoriteiten, die ook vr:,
de route te bepalen. De hulpverlei
werd stopgezet nadat driehond
zwaar bewapende mannen eenl
vooi van vijf vrachtwagens van de
hadden overvallen.
BOEDAPEST (PNHK) „Hetl
gaars christendom neemt in de u;
woordige Hongaarse maatscM
een bijzondere en belangrijke plJ
in." Dit zei 'bisschop Tibor Bart
voorzitter van de generale sjra
van de hervormde kerk in Hongi
tijdens een één uur durend tv-
gramma, dat onlangs door de H
gaarse omroep is uitgezonden.
Bartha kreeg tijdens dit prografl
de gelegenheid voor de kijkers uit
te zetten wat de activiteiten van
hervormde kerk zijn binnen en bu
Hongarije. De kijkers kregen ook
deel van een kerkdienst te zien
andere beelden uit het kerkelijk
ven. Bartha ging vooral in op
maatschappelijke verantwoorde
heM van de kerken in Hongarije-
greep daarbij terug op de Hong*
geschiedenis, waarin protest!!
vaak een progressieve en maatsci
pij-kritische rol hebben gespeeld
