^Zeehonden blijven uitsterven
Weekeadpuzzel
w
L
Pittige machten
en pronikken
beschermer Gerrit de Haan: 'Gifstroom moet ophouden'
1
1
O
5
3
b6
G
°4
*3
"X
O
O
4
7
7?
O
O
3
5
3
'*3
O
5
3
O
9
1
X
4
4
6
O
3
5
i
3'
O
I
O
6
9
0
7
i
9
i
Q
O
O
5
O
9
6
e
9
0
4
3
X
9
H
X
O
O
9
5
T-
9
6
5
O
O
I
3
9
5
X
9
1
4
"l
X
O
7-
X
1
0
9
0
0
5
4
Z
"l
8
3
3
3
1
"5
7
X
9
7
9
s'l
7
4
X
X
9
3
4
9
6
9
O
'9
5
5
4
3
O
X
X
5
8
C
ft
3
9
O
X
O
1?
9
O
X
X
5
6
O
8
5
L9
3
5
6
O
'V
5
4
3
a
V
9
6
4
O
7
0
6
5
I
Z
9
O
SI»
9
O
Gemiste
kansen
H p li
iff
d
S3
6
p
IP
n s n
M
Ét
Ét
rer
B
s m.
tit
p
Diagnoses
van Tarrasch
E E I *1
■WfllflAfll
L
eb m mm
■B&B m ai
TPRDAG 16 AUGUSTUS 1980
SVARIAi
JTERDAG
TROUW/KWARTET
19
door Willem Schrama
Voor wie het nog niet wist:
iet gaat slecht met de zee-
londen in het Waddenge-
lied. Hoewel er in Neder-
jnd al sinds 1962 een alge-
jeel Jachtverbod geldt, is
(r de laatste Jaren sprake
tan een schrikbarend uit-
[tervingsproces. Aan het
8t eind van de Jaren zestig
»erden tussen Den Helder
,n Rottum nog zo'n 1500
^eren geteld. In 1974 wer
den er nog 450 waargeno
men en die terugloop duurt
"voort tot op de dag van
5 vandaag.
De oorzaken, die het voortbestaan
van zeehonden In de Waddenzee
bedreigen, zijn nogal verschillend
van aard. Op de eerste plaats ls er
toegenomen rustverstoring in
>t Waddengebied tijdens de
ogperiode (de drukke vakantie
maanden Juli en augustus). In te-
"tgenstelling tot bij bijvoorbeeld
-^walvissen vindt het zogen bij zee
honden plaats op zandbanken tij
dens laag water.
Wadlopers, pleziervaartuigen en
niet te vergeten laag overscheren-
de vliegtuigen jagen de zeehonden
dikwijls het water ln. waardoor
het voeden van de Jongen wordt
onderbroken en er eersteen nieu
we laagwaterperiode moet worden
afgewacht. Herhaalt dit gebeuren
zich vaak, dan treedt bij de nor
maal snel groeiende Jonge zee
hond lichamelijke verzwakking
op. en ln het ergste geval zelfs
ondervoeding met de dood als ge
volg.
Daarnaast ls de toenemende ver
ontreiniging van het Waddenwa
ter een verontrustende oorzaak
van het uitsterven van zeehonden.
De huid kan ontstoken raken van
aangekoekte stookolie. Met name
op zandplaten ln zeegaten komt
dit euvel voor. Het percentage ge
wonden loopt soms op tot twintig
procent.
Maar subtieler nog is de bedrei
ging die uitgaat van de gifstroom
die vanuit de Rijn zijn weg naar
het Waddengebied vindt. De
meest in het oog lopende groep
giftige stoffen, die vla plankton bij
vissen en (dus ook) bij zeehonden
terechtkomt, zijn de zogenaamde
PCB's (polychloorblfenylen) die
onder meer worden toegepast in
de plasticindustrie. Hoewel deze
stoffen lang niet altijd onmiddel
lijk sterfte tot gevolg hebben, tas
ten ze de conditie van zeehonden
aan en verhinderen ze bij vrouw
tjes zelfs een normale zwanger
schap.
Genoemde oorzaken hebben het
noodzakelijk gemaakt dat er in
ons land Inmiddels twee opvang
centra voor zieke of gewonde zee
honden zijn Ingericht Sinds enke
le Jaren is er een zeehondencrèche
ln het Groningse Pleterburen en
het oudste opvangcentrum te vin
den in het Natuur Recreatie Cen
trum bij De Koog op Texel Onder
het toeziend oog van de 55-Jarige
Gerrit de Haan en zijn vrouw An
nie verblijven daar zo'n vijftig zee
honden in bassins met gefilterd
zeewater.
Als beheerder van het vroegere
Texels Museum ontfermde De
Haan zich in 1951 over zijn eerste
zeehondje, dat door de vuurtoren
wachter op het strand was ont
dekt. Het beestje zoogde nog en
kon veertien dagen ln leven wor
den gehouden. Een Jaar later
spoelde er een aan. die zoals nu
herhaaldelijk het geval is door
een zwakke conditie het slachtof
fer van parasieten ln het zeewater
was geworden. Het beest had long-
worm en kon drie maanden in
leven worden gehouden.
Zo is Gerrit de Haan er Ingegroeid.
En hoewel hij zo zijn twijfels over
Gerrit de Haan: „Wat moet Je op
den duur nog beschermen?"
het rendement van zijn werk
heeft, ls er bij hem geen reden om
ermee op te houden. Als er alleen
al een beetje mentaliteitsverande
ring plaats vindt bij de 120.000
bezoekers die Jaarlijks het Natuur
Recreatie Centrum aandoen, dan
bereik Je al heel wat. zegt hij. Maar
zijn twijfels blijven. En de ontwik
kelingen in het onderzoek over de
rol Van PCB's door de bioloog Pe
ter Reijnders bij het Rijksinsti
tuut voor Natuurbeheer op Texel
sterken hem daarin.
Het kan niet anders, zo zegt De
Haan, of de gifstroom is er de
oorzaak van dat jonge uitgezette
zeehonden enkele weken later
weer dood worden aangetroffen.
Bovendien, zo stelt hij somber
vast, kun Je de beesten enige tijd
bescherming bieden, maar in ge
chloreerd zeewater bouwen ze
geen weerstand op tegen parasie
ten. Ook zouden de Jonge zeehon
den roofdieren bij uitstek al
vroeg moeten leren om levende vis
te vangen. Ook daar komt het in
de bassins niet van: ze eten voor
namelijk dode vis.
De Haan: „We houden ze in feite
kunstmatig ln stand. En daarin
kan pas iets veranderen als die
giflozingen worden gestopt Nu
gaat het alleen maar verder ach
teruit. In de oostelijke Waddenzee
worden nog wel jongen geboren,
hier ln het westen stelt de zeehond
niets meer voor. Als er tien of
vijftien zijn, houdt het op. En dan
vraag je je af: als dat zo doorgaat,
wat moet Je dan nog be
schermen?"
Niet piekeren maar puzzelen (oplossing
opgave 643 van de ladderwedstrijd)
Deze opgave br8 vijftien puzze
laars op het idee om de NPMP-
ladder te gaan bestijgen. Wij he
ten hen hierbij van harte welkom!!
Vier puzzelaars, die reeds meer
dan twee Jaren niet hadden inge
zonden, stuurden thans weer een
oplossing in. De reacties op deze
puzzel waren enthousiast. „Grote
klasse", schrijft H. J. van der
Kaay (182) te Den Haag. „Het was
Jammer, dat de puzzel af ls" rouwt
W. Burger (185) te Boskoop.
J. Paulus (164) te St. Annaparo-
chle, oud catechisant van de au
teur, verklapt, dat ds. Beukema de
catechisanten door middel van
puzzels onderwees: HIJ schrijft:
„Regelmatig besloot hij het weke
lijks uurtje met de oplossing van
het raadsel van de vorige week en
een nieuwe opgave voor de week,
die vóór ons lag." En nu hebben
wij catechisatie ontvangen van ds.
Beukema: Hij heeft ons geleerd
met hogere m88 te rekenen!!
Hierbij viel op. dat de hoogste m88
't eerst him identiteit openlegden:
zo was er maar één negende m8,
die in 32V paste. De heer J. O. van
de Putte (134) te Harderwijk zoekt
het in het verkeerde kamp: „De
heer Beukema moet wel een soort
duivelskunstenaar zijn om zo Iets
ln elkaar te zetten" ls zijn reactie.
De uitersten gelijken soms op el
kaar.
Dat 66V op 3 manleren als som
van twee pronik ge tallen kon wor
den geschreven, is door velen ont
dekt: 4160+42; 3782+420 en
3080+1122.
De heer J. Pit te Tananarive (Ma
dagascar), die zich kennelijk door
de titel voelde aangesproken,
schrijft: „Inderdaad een pittige
puzzel, die ik beslist moest maken.
Maar 't viel niet mee, dus reisden
we naar Athene om aan een af
stammeling van Pythagoras raad
te vragen. Het bleek niet nodig,
want in Kigali (Rwandha) hadden
we veel tijd, omdat de controleto
renwachters dachten, dat het tijd
1
'8
F
TT
'4
3
i
5
b
U
3
b
19
8
3
0
8
O
1
b
8
23
1
24
X
1
26
27
26
T-
l
31
32
1
l
34
5
i
37
O
i
b
b
5
O
1
41
9
8
J
3
X
43
6
s
b
1
46
X
t
b
Q
50
b
i
8
8
S
5
b
57
58
b
7
b
1
O
1
O
7?
b
1
X
J
X
5
66
4
i
O
4
s
8
O
X
Horizontaal. 1. uitzonderlijk begaafd,
7. meloenachtlge vrucht, 13. ogenblik,
14. witte suiker. 16. plaats ln Pennsyl-
vanlé, 17. muzieknoot, 18. tas to solo
(afk.), 20. huisdier. 21. gewicht (afk.),
22. nederlands gezag (afk.), 23. vul
kaan, 26. wapenschouw, 28. gezame-
ÜJk verteer, 30. titel 31. sportterm, 33.
handelsgenoot. 35. pers. voornaamw.
36. baan voor balspel, 38. schelk. ele
ment, 39. vooraetsel, 40. echtgenoot,
41. vallei, 42. terug, 43. kippenloop, 44.
snljwerktulg, 45. nikkel (afk.), 46.
scheik. element, 48. eikenschors, 50.
voertuig, 51. tokkellnstrument, 55.
voorzetsel, 56. drijftil. 57. zandaal, 59.
specerij, 62. lid van verdiensten, 64.
Anno Mundl (afk.), 65. titel (afk.), 66.
vruchtje, 68. agence (afk.), 69. lid
woord, 70. deel van de dag, 72. gevoe
lig, 74. denkbeeld, 76. plaats in Lim
burg, 77. kwast als versiering.
Verticaal. 1. beledigd, 2. wild zwijn, 3.
neon (afk.), 4. verblijf, 5. ante meri
diem (afk.), 6. water doorlatend, 7.
kern, 8. rund, 9. stenen opstap, 10.
ondernemingsraad (afk.), 11. end, 12.
doen of iemand er niet is, 15. Jong
schaap, 19. ontvangkamer, 21. reuk
houtboom, 24. Scheik. element, 25.
tropische boom, 26. gebarenspel, 27.
meisjesnaam, 29. gemeente politie
(afk.), 30. bijbel genootschap (afk.),
32. opdracht, 34. gesternte, 35. lange
nekharen van dieren, 37. lokspljs, 40.
bijwoord. 44. In 't oog vallend. 45.
voetpunt, 47. lasten, 49. kruidenwijn.
51. zeemacht, 52. lidwoord, 53. staat
boven drukwerk, 54. treurzang, 56.
ledger (afk.), 58. ten laatste (afk.), 60.
soort struis, 61. plechtige gelofte. 63.
denkbeeld. 66. mand, 67. tennis term,
71. landbouwwerktuig, 72. voorzetsel
73. railroad (afk.), 75. district (afk.).
Oplossing tot en met woensdag a.s.
per briefkaart sturen naar: Dagblad
Trouw/Kwartet, postbus 859, Amster
dam. Links boven vermelden: week
endpuzzel
Oplossing vorige puzzel:
Hor. 1. as. 3..moot, 7. ader, 10. lap. 12.
poespas, 15. elan, 17. rel, 18. na, 19.
ara, 20. rak, 22. lom. 23. Ida, 24. Dr. 26.
palet, 28. de, 29. kaan, 31. madat, 33.
sl, 34. set, 36. Aa, 37. ester, 40. tien, 42.
en, 43. toren. 45. ne, 46. enk, 47. rap,
48. mok. 50. ent, 51. om. 53. tel. 55. lire.
57. ervaren, 60. gem, 61. aloë, 62. nerf,
63. es.
Vert. 1. ale, 2. salade, 4. op, 5. oor, 6.
teer, 7. a.p., 8. dam, 9. es, 11. para, 13.
slap. 14. tam, 16. Nr. 18. nota, 21. kam,
22. Leda, 23. idee, 24. da, 25. ras, 27.
laan, 29. kier, 30. net, 32. tank, 33.
stop. 35. tin, 38. stam, 39. rem. 41. Ee,
42. entree. 44. nota. 46. enig, 47. ros,
49. kern, 50. el 52. pro, 54. lee, 56. Ems,
58. v.e. 59. nr.
De boekenbonnen gaan naar: J. van
Nieuwkerk, Poelkade 40 in 's Gra-
venzande; A. Kokmeyer-Roosenberg,
Irenelaan 15 in Ede; B. P. v.d. Heide,
Laan van Vollenhove 1925 in Zeist.
was om naar huis te gaan". Deze
brief, die op een wereldreis werd
geschreven, droeg het poststem
pel 8assenhelm. De heer R. Conra-
dle (233) te Heerhugowaard dicht:
„Het rekentuig heeft hier de
kracht van rekenkunst gemaakt
tot macht want enkel IJver, staag
betracht had ln geen maand het
eind gebracht", hetgeen wordt te
gengesproken onder meer door de
heer J. W. Oosting (213) te Noord-
wlJk-Binnen, die schrijft: Inder
daad pittig, vooral zonder andere
hulpmiddelen dan pen en potlood
met gom. De overvloedige regen
gaf me voldoende gelegenheid" en
door de heer W. te Kiefte (151) te
Amerongen: „Een fijne puzzel!
Ook zonder kwadratentabellen en
rekenmachientjes op te lossen
dank zij veel tijd (slecht vakantie-
weer), veel geduld en het degelijke
rekenonderwijs van ruim een hal
ve eeuw geleden".
De waardering was gemiddeld
8,85!!!, verkregen uit 5 (0,8%) 6
(1,6%) 7 (7,6%) 8 (21,2%) 9 (40,0%)
10 (28,8%). De top van de ladder
steeg een sport naar 244. Daarbo
venuit stegen:
Mevr. A. Cats-Kleywegt, Noord-
vliet 89 te Maassluis (5e keer). D.
van Doom, Konljnenwal 10 te Tiel
(10e keer). Ing. Joh. Th. de Jong,
Heggeranklaan 42 te Eindhoven
(8e keer). A. C. Maan, Mozartstraat
163 te Lelden (4e keer). De oplos
sing is opgenomen in de figuur. De
heer C. Smitskamp (93) te Voor
burg merkte hierover nog op, dat
van de 249 cijfers er slechts negen
zevens waren.
Enige weken geleden heb ik in
deze kolom al aandacht besteed
aan de in het Russische Minsk
gespeelde tweekamp om de we-,
reldtitel voor dames tussen Lud-
milla Sochnenko en haar jeugdige
rivale Elena Altsjoel. Doordat de
tweekamp ln een 6-6 uitslag resul
teerde, was de titel voor Sochnen
ko, omdat zij in het eerder in
Sneek verspeelde toernooi een be
ter Sonnenborn-Berger puntento
taal had. Toch moet mij van 't
hart dat ik van mening ben, dat de
sterkste hier ten onder is gegaan,
aan de spanning, want dat Elena
Altsjoel verreweg de sterkste is
blijkt wel uit deze tweekamp, die
we vandaag nog eenmaal aan de
hand van wat fragmenten onder
de loep zullen nemen.
had kunnen redden na 30.9-14
met 31. 39-33 28x48, 32. 27-22
18x27,33. 32x21 26x17,34. 49-43! Ik
merkte toen tevens dat 30. 11-
16 zwart goede winstkansen zou
hebben gegeven en illustreerde
dat met een variantje.
Wie van u heeft het volgende nog
ontdekt? 3011-16, 31. 38-33 6-
11, 32. 33x22 12-17, 33. 34-29 24x44,
34. 43-38 17x28, 35. 27-21 26x17, 36.
31-26 25x34, 37. 40x29 23x34, 38.
32x21 16x27, 39. 49x29, maar nu
het gelijk staat, slaat zwart toch
nog toe met 3927-31,40.36x27
19-23!
Diagram 1 is afkomstig uit de eer- Uit de tweede partij halen we het
ste partij en ik heb al eerder aan- moment, waarop de jongste van
gegeven, dat Sochnenko zich hier de twee haar voorsprong had kun
nen uitbreiden tot vier punten.
Wit, Altsjoel 15 schijven op: 24,
26, 28, 29. 31. 33 t/m 40. 45 en 49.
Zwart 15 schijven op: 3, 5, 8, 9,10,
11,12,13,15,17.18.20.22,25 en 27.
Sochnenko vervolgde hier met 27.
...11-16 en haar opponente ver
zuimde het toch niet zo moeilijke
28. 24-19 13x24, 29. 26-21 enz.!
De derde partij gaan we wat nader
bekijken vanuit de tweede dia
gramstand, die is ontstaan na 21.
14-19. Sochnenko had hier met
22. 35-30 het bord in vuur en vlam
kunnen zetten. Een zeer fraai ver
volg luidt dan 22. 17-22, 23. 49-
44 22x31, 24. 36x27 nu dreigt 27-22,
zodat 243-9 wel gedwongen ls.
25. 27-22! 18x27, 26. 32x21 16x27,
27. 29x18 12x23. 28. 33-28 23x41, 29.
42-37 41x32, 30. 48-42 20x29, 31.
34X1 25x34, 32. 40x29 13-19, 33. 29-
24 19x30,34.1-23 en wit wint In de
partij ging Altsjoel echter ook snel
ten onder na 22. 33-28 19x30, 23.
m
m,
Wfr 'Mi 1
r^'Jr'Wr'W
nds
W, 8 3 W,
w
'B
mmm
mmm s
M
8
9 8
w
ili
Wr/.
wfw
8
8
IR
8
m
m
B
B
B
9
m
m
35x24 3-9, 24. 28x19 17-21? Hier
was 18-22 wel zo goed als ver
plicht Na de tekstzet besliste wit
de partij met 25. 27-22 18x27, 26.
37-31 26x28, 27. 29-23 20x18, 28. 38-
33 13x24, 29. 33x2 21-26, 30. 2x35
27-31, 31. 36x27 9-13, 32. 35x21
26x17, 33. 43-38 7-12, 34. 38-32 12-
18, 35. 42-37 17-22, 36. 37-31 10-14,
37. 39-33 14-19, 38. 27-21 16x29,
39.34x14!
Hoewel de match op een behoor
lijk hoog peil stond, zijn er toch
nog al wat fouten gemaakt waar
door verschillende partijen combi-
natlef beslist zijn of combinatief
beslist hadden kunnen worden.
Een voorbeeld daarvan ls ook
weer te vinden in de zesde partij.
Altsjoel had aan remise voldoen
de, maar speelde weer een uitste
kende positionele partij. Toch ver
minderde haar voordeel in het
middenspel, maar in de derde dia
gramstand staat zij nog steeds erg
goed.
Positie na 41. 40-34. Natuurlijk is
de aanval op 23 middels 13-19 niet
door te zetten. Zwart vervolgde
dan ook met 41.6-11?, waarna
wit de match definitief in haar
voordeel had kunnen doen uitval
len met 42.23-19! 14x23 (13x24, 33-
28 enz.) 43. 25-20 15x24, 44. 33-29!
In de partij vervolgde wit met 42.
34-30? 12-17,43. 30-24? Hier was 43.
42-37 wel geboden om dan 13-19 te
kunnen pareren met 44. 33-28
22x42, 45. 37x48 19x28, 46. 31x33.
4313-19! en niet 14-20, 3-9, 13-
19 want dat is nog net remise. 44.
24x13 3-8, 45. 13x2 14-19, 46. 2x32
19x48, 47. 31-26 48-37, 48. 33-29 15-
20, 49. 25x14 37x5, 50. 36-31 5-10,
51. 29-24 10-14 wint
Gelukkig is te constateren dat het
damesdammen volwassener
wordt. Er wordt positioneel erg
sterk gespeeld en gelukkig van het
bijna traditionele klassieke spel-
genre afgeweken. Dat werkt een
verdieping van het spelpeil in de
hand. Onze eigen dames zouden
daar ook meer in moeten experi
menteren, hoewel ik weet dat hun
trainer dr. Frank Teer dat ook
zeker zal propageren, zodat we het
beste mogen hopen.
Enige weken geleden schreef ik in
deze rubriek naar aanleiding van
een blunder van Poloegajewski
een kleine beschouwing over „de
schaakblindheid". Dit verschijn
sel is niet gebonden aan rangen en
standen, want de knoeiers kennen
de demon van de schaakblindheid
even goed als de grootmeesters.
De schaakblindheid is, om een cli
ché te gebruiken, even oud als het
spel zelf. In het zojuist herdrukte
klassieke standaardwerk „Die mo
derne Schachpartle" wijdt Sieg-
bert Tarrasch een hoofdstuk aan
wat hij noemt de .Amaurosis Sca-
chista". Volgens Tarrasch ls de
schaakblindheid een symptoom
van een ernstig ziektebeeld. HIJ
beschrijft zelfs het verschijnsel
van de dubbele schaakblindheid
(Amaurosis duplex benigna ridi-
cula), het geval waarin de beide
spelers over het hoofd zien dat er
een blunder ls begaan. Als voor
beeld geeft Tarrasch een stelling
die in Karlsbad 1911 werd bereikt
in de partij Kostitsch-Rubinstein.
(Zie diagram I)
s
HA
sn
m
Ss
A
HA
a
3?
n
If
ïi
ii
a
B*B£8
B
Met het oog op de komende com
binatie speelde Rubinstein hier: 1.
Ke7-e6?, niet bemerkend dat
2. Pd4+ Ke5x, 3. Pc6+ een volle
toren kost. Maar Kostitsch, over
weldigd door de gedachte dat hij
zijn grote tegenstander een toren
afhandig zou kunnen maken,
raakte hier volledig in paniek. Hij
zag dat hij zelfs twee verschillende
stukken kon winnen! In de veron
derstelling dat het allemaal niets
meer uitmaakte, speelde hij dan
ook na 2. Pe2-d4+ Ke6xe5?? 3.
Pd4xc2?? Nu kreeg Rubinstein
toch nog de kans zijn oorspronke
lijk geplande combinatie uit te
voeren: 3. Tb8-b2, 4. Ta5-c5
Ke5-d6, 5. Tc5-c8 Kd6-d7,6. Tc8-c5
Kd7-d6, 7. Tc5-c3 d5-d4 met remi
se. want de witte toren ontsnapt
niet aan een eeuwige aanval
Tarrasch laat niet na met enig
sardonisch genoegen dit voorval
uitvoerig te beschrijven. Zijn
woordgebruik is trouwens zeer ka
rakteristiek voor hem. Als arts
spreekt hij steeds in termen van
ziekte en gezondheid. Zijn eerste
stelregel was om „gezond schaak
te spelen", hetgeen er doorgaans
op neer kwam dat men eerst de
stukken goed moest ontwikkelen,
voordat men tot de aanval over
kon gaan. Tarrasch was een van
de weinigen, die nog wel eens een
boekje over zijn collega-schakers
open wilde doen. Hij deed dat van
uit een tamelijk veilige positie als
huisarts met een bloeiende prak
tijk, die niet zoals zovele profscha
kers uit de dagen voortdurend
werden gekweld door geldzorgen.
In „Die moderne Schachpartie"
vraagt Tarrasch zich af hoe het
komt dat veel schakers geestes
ziek werden. In een kort bestek
beschrijft hij de gevallen van
Minkwitz, Schiffers en Pillsbury.
Minkwitz leed volgens Tarrasch
aan „prim&re halluzinatorische
Verrückheit". Hij had duidelijk
last van grootheidswaan en zei
eens zonder een spoor van ironie:
„Er zijn drie grote Duitse dichters:
Schiller, Goethe en mijn beschei
denheid verbiedt mij de derde te
noemen." Het was echter de alco
hol, die de oorzaak van zijn ziekte
was, niet het schaakspel, aldus
Tarrasch. Ook Schiffers ging niet
ten gronde aan de virus van de
schaakverslaving. Hij was zo'n
buitengewone persoonlijkheid,
die van de ene uitspatting naar de
andere wankelde, dat hij ten slot
te „stierf aan het leven zelf".
En Pillsbury, de grootste van deze
drie, die wereldkampioen had
kunnen worden, maar reeds op
jonge leeftijd wegteerde? Tar
rasch beschrijft zijn ziektebeeld
uitvoerig. Het schaakspel zelf. dat
een heel mensenleven kan opslok
ken, was niet de oorzaak van zijn
dood. Tarrasch zegt het niet met
zo veel woorden, maar wie tussen
de regels doorleest, begrijpt dat
Pillsbury ls gestorven aan een
huidziekte die tegenwoordig met
een eenvoudige prik in de bil te
genezen is.
Voor wie wil lezen hoe Tarrasch
over de tragisch gestorven Stei-
nitz dacht, moet Die modeme
Schachpartie aanschaffen. De
herdruk is zeer prijzig (ƒ57,60),
maar het gaat om een boek dat
nog niets van zijn glans heeft ver
loren.
Wit: Spielman Zwart: Tarrasch
1. e2-e4 e7-e5, 2. Pgl-f3 Pb8-c6, 3.
Lfl-b5 a7-a6, 4. Lb5-a4 Pg8-f6, 5.0-
0 Pf6xe4, 6. d2-d4 b7-b5, 7. La4-b3
d7-d5, 8. a2-a4 Pc6xd4, 9. Pf3xd4
e5xd4, 10. Pbl-c3 Pe4xc3, 11.
b2xc3 c7-c5, 12. a4xb5 Lf8*7, 13.
Ddl-f3? (Noodzakelijk was. aldus
dr. Tarrasch 13. c4) 13.Lc8-e6,
14. Talxa6 0-0, 15. c3xd4 c5-c4, 16.
Lb3-a2 Ta8xa6, 17. b5xa6 Dd8-a5,
18. La2-bl c4-c3, 19. Df3-g3 Tf8-c8,
20. f2-f4 Le6-f5, 21. Tfl-el Le7-f6,
22. Kgl-hl h7-h6, 23. h2-h3 Tc8-b8,
24. Lcl-e3 Da5xa6, 25. Tel-dl Da6-
al, 26. Dg3-el Lf5-e4, 27. Khl-h2
Lf6-e7, 28. Del-fl f7-f5. 29. Tdl-«1
Le7-h4, 30. g2-g3 Lh4-e7, 31. Le3-f2
Le7-d6, 32. Tel-cl Kg8-h7 (Wel zo
snel won hier 32g5> 33. Tcl-«1
Tb8-b6, 34. Tel-cl (De witte passi
viteit maakt een wat zielige in
druk.) 34. Ld6-a3, 35. Tcl-el
Dal-b2, 36. Dfl-e2 TbG-b4, 37. Tel-
gl Tb4-b6 (Om een eventuele op
mars g4 tegen te gaan.) 38. Tgl-el
Db2-b5,39. De2-h5 (zie diagram H)
Door het komende dameoffer ste
vent zwart rechtstreeks op het
mat aan: 39. Db5xbl! 40.
■ijTii
mm i mm
km m m\
Telxbl TbGxbl, 41. g3-g4 La3-clü
Een schitterende slotzet, die on
middellijk de partij beëindigt
Minder sterk was: 41. Ld6, 42.
Le3 g€, 43. Dh4 g5. 44. Dh5 en er
dreigt nog eeuwig schaak. Wit
heeft na de tekstzet niets meer
tegen de dreiging Lf4x. Twee vari
anten: 42. Kg3 g6, 43. Dh4 Lf4x
44. Kf4x g5+ of 42. Kgl Le3 43.
Kh2 LI4X+. 44. Lg3 Thl mat.
Spielmann gaf het derhalve liever
op.
