Hoteldieven steeds actiever
Trouw
mik was iets anders dan brood
Commentaar
Eigen alarmeringssysteem begint succes op te leveren
'Arbeidsongeschikten' (1)
'Arbeidsongeschikten' (2)
Man (76) dood in zijn huis gevonden
Wat? 600 goede en gezellige restaurants
|7 fwu! serveren het. Tourist Menu.
H6I111661 Een drie gangen menu
diner voor maar 13,75. Overal waar
voorfl3,75? SSStSt
Bestaaat... kent alle adressen.
purdey
zeepbel
DINSDAG 12 AUGUSTUS 19B0
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
Italië mag dan de naam hebben, in Nederland is het verschijnsel ook niet
onbekend: het beroven van vakantiegangers. Zuivere statistieken zijn er
niet van, maar het horecawezen schat dat het elke dag wel een paar maal
voorkomt, dat gauwdieven hun slag slaan en dat hun buit per jaar in de vele
Ruim 600.000 personen staan in
ons land geregistreerd als arbeids
ongeschikt. Wie komend van een
andere planeet en geland in Neder
land. dit getal zou horen, zou onge-
iwijfeld denken dat dit land zojuist
door een verschikkelijke oorlog
pioet zijn geteisterd. Zo erg is het
gelukkig met.
|n één opzicht is het echter juist
frger. Na een oorlog zal het hoge
aantal arbeidsongeschikten geleide
lijk verminderen door veroudering
óf doordat men ondanks de handi
cap weer aan de slag raakt. In ons
land zijn er de afgelopen tien jaren
achter alleen maar arbeidsonge
schikten bijgekomen in WAO en
AAW. en waren er weinig WA
O'ers die weer aan de slag kwamen,
fik jaar komen er netto zo'n 30.000
|>ij.
Sommigen wijzen de sociale voor
zieningen aan als de oorzaak van
dit sluipende proces. Anderen me
den dat het komt, doordat het
arbeidsproces steeds hogere eisen
stelt aan de werkenden, zodat je op
den duur een soort supermens zult
(noeten zijn om niet als „arbeids
ongeschikt" terzijde gesteld te
worden.
Zuiver economisch geredeneerd
zijn beide zienswijzen juist. Als de
WAO-uitkeringcn worden verlaagd
tot een tientje per maand, zal het
aantal WAO'ers ongetwijfeld dras
tisch dalen. Moreel gezien is het
echter verwerpelijk de oplossing in
deze richting te zoeken. Het is on-
Tegen deze achtergrond moet iede
re poging om gedeeltelijk arbeids
ongeschikten weer aan de slag te
krijgen, worden toegejuicht Zo
een poging is de proef die in Til
burg en Rotterdam is ondernomen
door de Gemeenschappelijke Medi
sche Dienst. Via intensieve begelei
ding probeert men WAO'ers die
gedeeltelijk nog arbeidsgeschikt
zjjn, aan een aangepaste baan te
helpen. De eerste berichten over
(jeze proef zijn bemoedigend in die
zin dat de gedeeltelijke arbeidson
geschiktheid niet automatisch leidt
iet»Iledige uitschakeling van kans
qp werk. Wat dat betreft verdient
deze proef uitbreiding en intensive
ring
Er zit echter wel een keerzijde aan
1 dat medaille. Gedeeltelijk arbeids
ongeschikten kunnen van werk ver
stoken blijven, niet vanwege hun
handicap maar domweg door werk
loosheid in de werksoort waarop zij
Iajn aangewezen. In dat geval kan
hun WAO-uitkering gedeeltelijk
worden omgezet in een uiteinde-
lijk lagere werkloosheidsuitke-
d ring.
Het is allemaal precies volgens de
wet, ook al werd tot nu toe dit
stukje van de wet niet zo precies
uitgevoerd. De vraag is echter hoe
je met zekerheid kunt uitmaken dat
iemand als sollicitant is afgewezen
zonder dat daarbij de handicap
meespeelde en dus louter omdat er
Ou eenmaal meer sollicitanten dan
vergeven banen waren. Het ant-
GRONINGEN (ANP) De Gronin- mand opgevallen aangezien hij een
ger W. M. (76) is het afgelopen week- teruggetrokken leven leidde. Alleen
end dood in zijn huis aangetroffen.' de eigenaar van de bar waar de man
wel eens een hapje kwam eten miste
_iDe man bleek al een week geleden hem en schakelde de politie in. Die
overleden te zijn. Dat was nog nie- trof hem zittend in zijn stoel aan.
tonnen loopt. Om zich tegen die praktijken te wapenen hebben vierhonderd
hotels een eigen alarmering»- en opsporingssysteem opgezet. Dat blijkt te
werken: van elke drie hoteldieven wordt er gemiddeld één opgepakt.
juist medemensen die niet meer
kunnen of mogen werken, aan hun
lot over te laten of met een onvol
waardig inkomen af te schepen. De
juiste oplossing is dat arbeidsorga
nisaties leren zich ook op werken
den in te stellen die geen supermen
sen zijn.
In het kader van de sociale voorzie
ningen wordt gemakkelijk gespro
ken over solidariteit die de werken
den via het betalen van premies
opbrengen met de niet-werkenden.
Er wordt dan gezegd dat het einde
van die solidariteit in zicht komt als
de premies nog verder stijgen.
Deze zienswijze is eenzijdig en
daarom onjuist. Wat er feitelijk
gebeurt is dat arbeidsorganisaites,
om meer te verdienen en daardoor
ook hogere lonen te kunnen beta
len, arbeidskrachten via het betalen
van sociale premies afkopen en
„overdoen" aan de sociale fondsen.
Werkelijke solidariteit zou beteke
nen dat ook minder arbeidsgeschik-
ten en rbeidskrachten die wellicht
overtollig gemaakt kunnen worden,
in de arbeidsorganisaties blijven
opgenomen. Dat zou misschien wel
wat meer kosten dan enkel een
verhoging van sociale premies. En
het kan ook inhouden dat via ver
korting van arbeidstijd, gepaard
met enige inlevering van loon, het
beschikbare werk over meer men
sen wordt verdeeld. Zo beschouwd
zijn de steeds hogere sociale pre
mies eerder een teken van tanende
dan van groeiende solidariteit.
woord op deze vraag is nog niet te
vinden in wat tot nu toe bekend is
geworden van de proef van de Ge
meenschappelijke Medische Dienst.
Een andere vraag is of voor deze
nieuwe aanpak veel succes is wegge
legd zolang er niet veel meer banen
worden ingeruimd en geschikt ge
maakt voor gedeeltelijk arbeidson
geschikten. Wat dat betreft mogen
we langzamerhand best moe wor
den van het wachten op de wetswij
ziging die bedrijven en diensten
gaat verplichten vijf procent van de
arbeidsplaatsen te doen bezetten
door minder-validen.
Het wordt tijd voor drastische
maatregelen om het sluipende pro
ces te stuiten waardoor steeds meer
mensen gedwongen worden vanaf
de zijlijn toe te zien hoe een steeds
beperkter groep werkenden steeds
hogere prestaties moet verrichten.
Een uitvloeisel van dit proces is dat
op den duur de sociale uitkeringen
onbetaalbaar kunnen worden. Wie
echter, onder het mom van grenzen
aan de solidariteit, dan maar die
uitkeringen gaat verlagen, doet aan
symptoombestrijding zonder de
werkelijke oorzaken aan te pakken.
Wat er moet gebeuren is, dat het
beschikbare werk wordt verdeeld
over allen die werken willen en
kunnen, inclusief gedeeltelijk ar
beidsongeschikten en minderheids
groepen. Er wordt dan wel échte
solidariteit gevraagd van de huidige
werkenden, ook al gaan de sociale
premies omlaag.
door Dick Ringlever
ROTTERDAM In de hotel
wereld geldt het verhaal als
typerend voor de vindingrijk
heid, waarmee de hoteldieven
opereren. Een Jong stel, dat in
een dure slee voorrijdt bij een
chique Rotterdams hotel. Ja
wel, pas getrouwd en of ze de
bruidssuite kunnen krijgen.
Uit de auto komt een indruk
wekkende hoeveelheid baga
ge, ze hebben nog een lange
reis voor de boeg.
Champagne op de kamer en 's avonds
duur eten bij kaarslicht ln het hotel
restaurant. Een Idyllische noot ln het
hotelleven van alledag. Het personeel
geniet er van mee.
Tot na een paar dagen middenin de
nacht het meisje met slechts een tas
je bU zich hullend voor de ogen van
de nachtportier de straat op gaat.
Een kwartiertje later gevolgd door de
man, ln hemdsmouwen en schijnbaar
al even ontroostbaar. Ze hebben ruzie
gehad en of de portier weet welke
kant zijn weggelopen vrouw Is ultge-
De volgende ochtend blijkt het paar
nog steeds niet terug. De hoteldlrec-
tle voorvoelt Iets. Opent de kamer en
vindt die leeg. Van de vele koffers ls
er niet één meer aanwezig. Later zou
blijken, dat de omvangrijke bagage 's
nachts met touwen uit het raam ln de
wachtende auto werd gedropt Het
paar was spoorloos verdwenen, het
hotel achterlatend met een stapel on
betaalde rekeningen.
Ook bij de vader van de „bruide
gom". een rijke Duitse reder, bleek
later geen verhaal mogelijk: „Vergeet
het maar, zo reizen ze de hele wereld
rond."
Alarmsysteem
In Nederland wordt het dit soort
avonturiers de laatste tijd moeilijker
gemaakt om op deze manier meerma
len hun slag te slaan. Althans: als ze
dat zouden proberen bij een van de
vierhonderd hotels, die zijn aangeslo
ten bij de alarmeringscentrale, waar
van het Rotterdamse hotel Central
het zenuwcentrum ls.
Een Idee van directeur A. Phlllpsen,
Met duur uitziende koffers komt de hoteldief soms aan de balie. Maar als hij zonder betaling is
vertrokken, blijkt de inhoud vaak uit niet meer dan oude kranten te bestaan, zoals in dit geval: een
ervaring van hotel-directeur A. Phlllpsen.
die daarmee de groei ln het aantal
onbetaalde rekeningen en hoteldlef-
stallen wil terugdringen. „Niet in de
laatste plaats", zegt hij, „omdat we
van Justitie weinig steun ondervon
den. Veel van door ons aangedragen
gevallen worden gewoonweg door de
officier van Justitie geseponeerd om
dat opzet moeilijk te bewijzen zou
zijn."
Het systeem is eenvoudig: wordt ln
een van de aangesloten hotels een
gast van flessetrekkerij verdacht dan
gaat niet alleen zijn naam, al dan niet
vals, maar ook zijn signalement per
hoteltelex naar het Rotterdamse cen
trum (kleinere hotels doen het per
telefoon). Vandaar wordt de waar
schuwing rondgestuurd naar alle
aangesloten hotels.
Phlllpsen laat een stapeltje van zo'n
twintig telexen zien, de oogst van de
laatste twee weken. „Meer dan één
geval per dag, maar ln werkelijkheid
moeten het er veel meer zijn want de
vierhonderd hotels vormen maar een
deel van het hotelbestand."
Geraffineerd
Hoewel het nieuwe lnformatle-clrcult
doeltreffend blijkt te werken, zal vol
gens de hoteliers, het euvel van de
oplichting er echter nooit helemaal
mee kunnen worden uitgebannen.
Het gilde gaat steeds geraffineerder
te werk. „Herkenbaar zijn ze nauwe
lijks", aldus Phlllpsen, „Vroeger werd
Je nog wel een s gewaarschuwd door
dat de gast zich sjofel en met weinig
bagage bij de balie meldde. Maar
tegenwoordig zien de grootste oplich
ters er het beste uit, doen zich duur
voor en spreken een aardig mondje
over de grens."
In de praktijk gebeurt het wel, dat
wanneer er argwaan bestaat, de gast
wordt verzocht vooruit te betalen.
Maar dat zijn uitzonderingen, want
de doorsnee hotelier stelt prijs op een
goede vertrouwensrelatie tussen gast
en gastheer en streeft er naar zijn
hotel zo open mogelijk te houden.
Dat betekent dat de gast doorgaans
pas na een week de eerste rekening
gepresenteerd krijgt „Tenzij", zegt
Phlllpsen, „we merken, dat hij wer
kelijk alles op zijn rekening laat
schrijven, tot en met het pakje siga
retten toe. Of wanneer hij bijvoor
beeld elke avond voor honderd gul
den gaat zitten eten. Dan willen we
nog wel eens eerder een nota uit
schrijven."
Oplichting voorkomen, ls nooit hele
maal mogelijk. Neem de man, die een
duur hotel binnenstapte en de direc
tie te spreken vroeg. Zijn opdrachtge
vers hadden hem gevraagd in het
hotel een modeshow te organiseren.
Behalve de zaalhuur werden verterin
gen voor een paar honderd gasten ln
het vooruitzicht gesteld. Voor een ho
tel een leuke meenemer en meneer
werd dus gefêteerd, drankjes aan de
bar. een goede maaltijd en de beste
kamer. Maar de volgende dag was hij
verdwenen en die modeshow ls er
nooit gekomen en niemand, die dat
had kunnen voorzien.
Veel voorkomend la ook de quasi-
zakenman, die bij vertrek de nota
vraagt te zenden naar zijn bedrijf.
Meestal wordt daar aan de balie wel
een telefoontje aan besteed, maar een
oplichter ls daar op voorbereid. Hij
vertoont zich Juist op een moment
van grote drukte en verdwijnt tijdens
het telefoneren.
Trucs
Een bekende truc van de hoteldief is
zich te voegen bij een Juist aangeko
men busgezelschap. In de drukte aan
de balie weet hij zich een sleutel toe
te eigenen, gaat op zijn kamer zitten
en wacht tot het gezelschap aan tafel
gaat. De kust ls dan vrij en omdat er
nog altijd reizigers zijn, die vergeten
hun kamer af te sluiten, is bult altijd
verzekerd.
„Dat soort mensen opereert", aldus
Phlllpsen," bij voorkeur wanneer er
evenementen zijn en de hotels dus
goed bezet Het concours-hlpplque ln
Rotterdam ls er een voorbeeld van.
BIJ zulke gelegenheden stijgt het aaiv-
tal hoteldlefitallen altijd direct".
8oms wordt ook ln georganiseerd ver
band geopereerd. Zoals een bende
van meer dan honderd Zuidamerika
nen, die al ln veel hotels heeft toege
slagen, maar tot nu toe nog steeds
niet opgepakt ls.
Met gestolen, blanco en zelf Ingevul
de vlegückets, komen ze naar Euro
pa, gaan de hotels af en hebben het
daar vooral voorzien op reis cheques
ln de kamers. Met behulp van verval
ste paspoorten worden die later ver
zilverd.
Creditcards zijn ook geliefd. Nog on
langs ls een Britse bende die zich
daarin specialiseerde opgerold. Door
gaans hebben de organisaties die do-
ze kaarten uitgeven, zich tegen mis
bruik ervan gewapend. Zo geeft de
grootste American Express re
gelmatig een brochure uit met dé
nummers van alle vermiste of gesto
len kaarten. De laatste uitgave ver
meldt duizenden nummers en veel
hotels hebben die ln bezit.
Maar tussen aangifte van vermissing
en publlkatle zit altijd een aantal
'weken en daarvan maakten de Brit*
ten gebruik. Op vertoon van de gestdr
len kaart lieten ze ln Engeland direct
een toerlstenkaart uitschrijven en ge
bruikten deze op het continent als
legitimatiebewijs. Niet alleen hotels,
maar ook veel winkeliers werden
daarvan de dupe, want gewaar*
schuwd waren ze op dat moment nog
niet
Verslaafden
Nieuwe verschijnselen (van de laatste
Jaren) zijn de operaties van aan drugs
verslaafden. Vaak betalen zij grif één
nacht vooruit, maar na vertrek blijkt
ln hun naburige kamers een spoor
van diefstallen te zijn nagelaten. Phl
llpsen typeert ze als de zielige geval*
len, evenals de gasten, die uit een
zaamheid him toevlucht tot hotels
nemen. „Vooral ln de lente, de herfst
en met Sinterklaas en Kerst tref Je ze
aan. Mensen, die geborgenheid zoo-
ken omdat se die thuis niet vinden. In
die gevallen halen we er meestal niet
direct de politie bij, maar proberen
vla familie een oplossing te zoeken".
Orove berekeningen van de hotellerie
registreren een jaarlijkse toeneming
van het aantal oplichtingen van vijf
procent Het informatiecircuit ls op-'
gezet om die groei ln te dammen. Dat
lukt, zij het ten dele. „Veel doeltref
fender zou zijn", zegt Phlllpsen, „wat"
meer medewerking van de gasten
zelf. Elk hotel heeft safes, waarin men
kosteloos kostbaarheden ln bewaring
kan geven. Maar daarvan wordt nog
veel te weinig gebruik gemaakt".
Het plein voor het Amsterdams Centraal Station verandert van gedaante. Na de aanleg van de metrosporen
Mlandech Koffiehuis (midden) en de aanleg van
ondergronds la begonnen met de herbouw van het Noord-Zuldhoüa
nieuwe tramsporen en bushaltes aan de oostzijde. Hat gehele gebied wordt autovrij, alleen voor taxfs en
wegbrengers Is er een kleine oprit Het station zelf zal later vernieuwd
Vraag in Friesland naar een bol
of een witte bol, en gegarandeerd
dat de bakker je een wit tarwe
brood overhandigt. In het noord
oosten en oosten van het land
moet je om een witte stoet vra
gen om dezelfde broodsoort te
krijgen, maar in deel van Noord-
Holland en Gelderland weer om
een stoet, zonder meer. Vooral ln
Limburg en de Oelderse Achter
hoek spreken ze van een wegge,
mik en witte mik worden het
meest in Brabant en Noord-Lim
burg gebezigd. Zeeland. Zuid-
Holland, de zuidelijke helft van
Noord-Holland en Utrecht heb
ben het liever gewoon over een-
wit(te) brood of nog gewoner,
over een wit, en verder heb je nog
streken waar ze de bakker om
een witte wegge vragen. En dan
hebben ze het allemaal over het
zelfde witte tarwebrood, al is het
best mogelijk dat ze in het ene
deel van het land een ander mo
del brood in handen krijgen als
elders. Maar ze eten in elk geval
dezelfde soort, en proeven het
zelfde smaakje, als het goed is.
Mevrouw drs. Jozien Jobse-Van
Putten heeft er een studie van
gemaakt waar. hoe en waarom
dezelfde broden zulke verschil
lende namen kregen. Ze maakte
er een scriptie van als onderdeel
van haar doctoraal studie Neder
landse taal- en letterkunde aan
de VU, maar schreef er ook een
eenvoudiger verhaal over voor
De Bakker, het vakblad van u
raadt het al de bakkers ln ons
land. Ze vond veel meer brood
soorten die ln verschillende stre
ken anders genoemd worden
Een krentenbrood bijvoorbeeld
was een krentenmik, krentenbol,
krentenstoet of krentenwegge.
Steeds zie je weer die bol, mik.
stoet en wegge terugkomen, over
welke broodsoort het ook gaat.
Mevrouw Jobse spreekt ln de ver
leden tijd over al die benamin
gen, want. zegt ze, het zijn dulde-'
lijk dialectnamen die steeds min
der gebruikt worden. Niet alleen
jonge mensen zijn ze zo goed als
vergeten, zelfs ouderen gebrui
ken die namen nauwelijks meer.
Maar er zijn tijden geweest dat
de mensen niet anders wisten, en
dus moeten die mik en die stoet
ergens goed voor geweest zijn.
Mevrouw Jobse ls er achter geko
men dat ze uit de broodtraditie
van vroeger zijn ontstaan. Brood
betekende vroeger alleen maar
roggebrood. Wie „brood" zei, be
doelde alleen maar dit, omdat de
mensen in de noordelijke, ooste
lijke en zuidelijke provincies
door de weeks vrijwel niets an
ders aten dan roggebrood. Ande
re broodsoorten werden meestal
alleen op zon- en feestdagen, bij
kermissen en begrafenissen gege
ten. Die moesten ter onderscheid
niet gewoon „brood" heten en zo
bedacht men in diverse streken
mooie namen voor het bijzondere
brood. Roggebrood at je voor Je
gezondheid, vond men, het bij
zondere brood voor het lekker.
Als een Brabants kind om Jek
ker brood" zeurde, zelden de ou
ders: „va breud wordde greut, va
mik wordde dik".
Nu kan mevrouw Jobse gelijk
hebben, dat die benamingen aan
het verdwijnen zijn, zelfs in de
grote steden worden sommige
toch nog gebruikt. Een ,bol' en
een mik bestaan tenminste zelfs
in Amsterdam nog. Bovendien
hebben we weer allerlei nieuwe
namen voor die oude in de plaats
gekregen, die vaak betrekking
hebben op de manier van bak
ken, het model of de graansoort:
een vloerbrood, een boerenwelt,
een volkorenbrood, een tarwebol,
een Rotterdammer. Net als die
oude benamingen worden ook de
nieuwe vaak alleen in bepaalde
streken of zelfs ln een bepaalde
stad gebezigd. Het sterkste voor
beeld ls die „Rotterdammer", een
knipbrood dat ze wel in Amster
naar Cuba te vliegen, onder be
dreiging van een pakketje dat
naar zijn zeggen explosieven be
vatte. In Havana aangekomen
werd de man gearresteerd en zijn
pakket voorzichtig onthuld. Er
zat niets dan een stuk zeep ln.
In de miljoenenstad Tokio was
het snikheet en dus dook de hal
ve bevolking het zwembad in om
een baantje te trekken. Nou Ja,
zwemmen. In zo'n bad mag Je
blij zijn als Je tenen nat worden.
Een lelijk en mislukt werk, vond
de veilingmeester die ln het En
gelse Cornwall een aquarel, on
dertekend door ,A Hitler, 1911"
aan de man moest brengen. Toch
bracht het werk nog zo'n 1400
op. De aquarel stelt een gericht
op een Oostenrijks dorp voor.
Hoewel de veilingmeester bet
werk behoorlijk afkraakte
„aan de schaduwen te zien, moe
ten er twee zonnen geschenen
hebben", zei hU was een Ita
liaanse kunsthandelaar zo tuk op
dit naar zijn overtuiging door
Adolf Hitler geschilderde plaatje
dat hij het geld er graag voor over
had.
drid op een bankje gaan zitten
toen hij daar een dikke envelop
zag liggen. Toen hij er ln keek,
ontdekte hij niet minder dan
honderd biljetten van honderd
dollar, 43 van vijftig dollar, en
nog wat kleiner geld ln Franse
franken en Japanse yens, plus
het paspoort De Spanjaard liep
er onmiddellijk mee naar het po
litiebureau, waar korte tijd later
de Japanner zich meldde. HIJ had
rijn geld gewoon vergeten, zei hij.
dam zo aanspreken, maar nota-
bene ln Rotterdam alleen als een
„knip" kennen. Misschien eten ze
daar wel Amsterdammers, want
die kennen we ln de hoofdstad
weer niet
Geen van de zevenentwintig pas
sagiers en vijf bemanningsleden
van de Boeing 737 van Florida
Airlines is een haar gekrenkt
maar wel hebben ze behoorlijk de
schrik te pakken gehad van een
stuk zeep. Ze zijn er een tijdlang
van overtuigd geweest dat het
zou ontploffen, omdat een kaper
hun dat wijs maakte. Het toestel
was op weg van Miami naar Key
West, ook in Florida, toen een
8paans sprekende man van een
jaar of veertig de piloot dwong
De 29-jarige Japanner Junji Ima-
da heeft geluk gehad dat hij met
zo'n goudeerlijke 8panjaard te
maken kreeg. Was dat anders ge
weest dan was hij rijn paspoort
en minstens ƒ25.000 kwijt ge
raakt. De 8panjaard, een dertig
jarige Andaluslêr, wilde in Ma
Purdey komt terug. Of dat in
onse huiskamers zal zijn vla de
tv. dus ls nog de vraag, ln elk
geval wel in de Engelse en wie
weet welke nog meer, want
weet NleuwzNet er ls een nieu
we serie afleveringen van The
Avengers op komst. Voor wie
Purdey nu nog niet kan plaatsen:
die serie heette bij ons „De Wre
kers", en hoewel John Steed zich
daarin door meer dan één vrouw
heeft laten assisteren ls Purdey
voor veel Wrekers-fans toch al
tijd de enig echte Wreekster ge
bleven. Ze ls wel veranderd: haar
korte, bolle kapsel, door veel
vrouwen nagebootst, ls lang ge
worden. waarmee ze blijkbaar be
ter haar moderne belagers, een
stelletje robots, te lijf kan.
