Deng geen president China Zuid-Korea beknot pers Polen dwingen met stakingen hervormingen af Britse 'persbreidel' roept protesten op Groei bewustzijn bij zwarte stakers Weer 24 mensen in Iran geëxecuteerd Knut Folkerts krijgt levenslang Dalai Lama is in Tibet nog niet vergeten Egypte dreigt VRIJDAG 1 AUGUSTUS 1980 BUfTENLAND TROUW/KWARTETHS 7 LONDEN (AFP, Reuter) In Groot-Brittannië is een golf van protest ontstaan na het besluit van de hoogste ge rechtelijke instantie dat een Britse televisiemaatschappij een vertrouwelijke bron moet onthullen. Vrijwel alle grote Engelse kranten spraken een felle veroordeling uit over de beslissing van de rechter. Het hoogste hof van beroep besliste woensdag dat de televisiemaatschap pij Granada binnen een week moet onthullen hoe zij aan vertrouwelijke documenten over de Britisch Steel Corporation is gekomen. Volgens de president van het hof, Lord Denning, moet Granada de bron onthullen om dat Britisch Steel en de regering in discrediet zijn gebracht. Als de maat schappij dit weigert, kan de rechter een zware boete opleggen of zelfs medewerkers gevangen zetten. De televisiemaatschappij, die sprak van een „trieste dag voor de Britse pers", maakte gisteren bekend de zaak desnoods voor het Europese hof voor de rechten van de mens te bren gen. Het onafhankelijke dagblad The Time noemde de uitspraak in strijd met het algemeen belang en de con servatieve Daily Espress voorspelde dat door deze ontwikkeling het werk van de journalisten er niet eenvoudi ger op zou worden. Inzet van het conflict was een repor tage over het staatsbedrijf British Steel, dat zware verliezen lijdt. Vol gens de directie van dit bedrijf is dat te wijten aan de lage produktiviteit van de arbeiders. Volgens de reporta ge is de hoofdoorzaak van de slechte positie van het bedrijf echter het wanbeheer van de bedrijfsleiding. Het meest opmerkelijk in deze affaire was dat de journalisten deze bewe ring staafden aan de hand van ver trouwelijke documenten van British Steel zelf. Daarin kwamen verschei dene beleidsfouten aan het licht. De Britse pers heeft al vaker met de autoriteiten overhoop gelegen over de inhoud van het begrip persvrij heid. In een aantal gevallen ging het om berichten over de rol van het Britse leger in Noord-Ierland. On langs zond de omroeporganisatie BBC een vraaggesprek uit met een lid van het verboden Ierse Republikein se Leger (IRA). Conservatieve parle mentsleden vonden dat de BBC de wet had overtreden, door de informa tie niet onmiddellijk door te spelen aan de autoriteiten. Er werd echter geen vervolging tegen de BBC inge steld. Een formatie van Egyptische en Amerikaanse F-4 straaljagers vliegt tussen de pyramides in Egypte, als onderdeel van een negentig dagen durende oefening van de Egyptische luchtmacht. PEKING, TOKIO (AFP, Reuter, UPI) De huidige sterke man van de Chinese Volksrepubliek, vice-premier Deng Xiao ping, wordt helemaal geen president. Dit heeft gisteren een lid van het Centraal Comité van de Chinese communistische partij, Tan Quilong, in Tokio gezegd. legatie die een rondreis door Japan maakt. Japanse regeringsfunctionarissen zeiden dat Tan wel had laten weten dat er na de derde zitting van het vijfde volkscongres, de Chinese va riant op een parlement, dat in augus tus bij elkaar komt. wijzigingen ko men in de Chinese top. Volgens Tan, die bekend staat als een vertrouwe ling van vice-premier Deng, zijn de berichten volgens welke Deng presi dent zou worden, „verzinsels van de pers". Dat slaat dan op de Japanse krant „Yomiuri" die afgelopen zater dag het bericht de wereld instuurde, onder vermelding van „betrouwbare bronnen" Achtergrond Tan leidt momenteel een Chinese de- In het verleden heeft Deng die 76 jaar is, meermalen aangekondigd zijn functie als vice-premier in augustus op te zullen geven en alleen nog een adviserende functie te zullen vervul len. Deng zou vice-voorzitter van de partij blijven en op de achtergrond zeker nog de nodige macht blijven uitoefenen. Deng heeft er de afgelo pen jaren voor gezorgd gematigde en pragmatische bestuurders de burelen van partij en regeringsapparaat te laten bevolken en zijn opvolger zal ongetwijfeld een Deng-aanghanger zijn. Ook zijn enkele weken terug berichten verschenen over het aftre den van premier Hua Guofeng, die echter wel zal aanblijven als partij voorzitter. Ook hier wordt verwacht dat Deng er voor zal zorgen dat een hem welgevallige opvolger wordt be noemd. Tussen Deng en Hua bestaat er nogal wat oud zeer uit de tijd dat beide legendarische leiders van China, Zhou Enlai en Mao Zedong kort na elkaar stierven. Deng zou toen pre mier worden, maar onder invloed van radicale leiders (die nu bekend staan als de „bende van vier" en verant woordelijk worden gesteld voor de ellende van de Culturele Revolutie) werd niet Deng premier, maar de tot dan toe vrij onbekende Hua Guofeng, die zich kort daarop ook het partij voorzitterschap toeëigende. Hua was er tevens bij toen Deng voor de tweede keer de politieke vergetel heid in werd gedemonstreerd. Reden voor enige wrevel is er dus te over. Oude mannen Zoals gezegd heeft Deng politieke geestverwanten op hoge posten gezet en dat proces gaat nog steeds door. In augustus wordt een verschuiving in de hiërarchie van hoog tot laat ver wacht. Pekingse kranten meldden gisteren dat er scherper op de leeftijd van kaderleden zal worden gelet. Zoals in de meeste communistische landen maken ook in China oude mannen, bang voor jongelieden die wel eens revolutionaire ideeën zou den kunnen hebben, de dienst uit. Deng wil daar blijkbaar verandering in brengen. Het plaatsen van Deng- aanhangers op verschillende posten is dan mooi meegenomen. Nog immer is de Chinese leiding bezig het volk er aan te laten wennen dat de grote leider Mao niet onsterfelijk en onfeilbaar was. In maart van dit jaar nam het centrale comité een motie aan waarin persoonlijkheids- cultussen rondom Chinese leiders verboden werden. Kort daarop ver dwenen de portretten van Mao van de luchthaven van Kanton, maar ook die van Hua. Gisteren werd Mao's portret verwijderd van het Volkspa leis aan het Plein van de Hemelse Vrede. Er werd geen verklaring bij gegeven. door Hennie Sertontein JOHANNESBURG Het onverwachte succes van een mas sale staking van gemeentewerkers in Johannesburg is een duidelijk blijk van het groeiende politieke bewustzijn van de zwarte bevolking zelfs van die uit de allerlaagste sociale lagen. Daardoor is weer eens de aandacht gevestigd op de wijdverspeide frustratie, verbittering en toorn van de meer dan twintig miljoen zwarten, die ondanks beweringen van de regering van het tegengestelde blijven voortleven in ellende en vernedering. TEHERAN, WASHINGTON (Reuter, AFP, AP) In Iran zijn gisteren 24 mensen door vuurpelotons doodgeschoten. Elf van hen vonden de dood nadat een revolutionaire rechtbank hen schuldig had bevonden aan deelname aan een misluke coup waarbij ook de laatste Iraanse premier Sjahpoer Bakhtiar betrokken zou zijn geweest De rest had zich volgens de rechtbanken schuldig gemaakt aan vergrijpen variërend van drugsmokkel tot spionage. Tot op heden zijn in verband met deze coup-poging zesendertig men sen om het leven gebracht. De mees ten van hen waren afkomstig uit de strijdkrachten. Gisteren bevonden zich een gepensioneerde kolonel en twee luchtmachtpiloten onder de slachtoffers. Buitenlanders in Teheran menen dat er nog ruim 250 verdachten in de gevangenis zitten, hoewel officieel nooit enig cijfer is bekend gemaakt. De Iraanse leider Ayatollah Khomei ni heeft in ieder geval opgeroepen tot de doodstraf van een ieglijk die bij de veronderstelde coup betrokken was. Na de coup in Teheran vond er in Parijs een aanslag plaats op de laat ste premier van Iran, Sjahpoer Bakh tiar, die nog ten tijde van de sjah in functie kwam. Ook die aanslag mis lukte, hetgeen door tal van Iraanse kranten en autoriteiten betreurd werd. De Iraanse minister van buiten landse zaken, Sadegh Ghotbzadeh. distantieerde zich echter van de aan slag, hetgeen daarna weer geruchten veroorzaakte dat hij zijn functie had neergelegd en het was uitgevlucht. Gisteren liet Ghotbzadeh weten dat Frankrijk al van te voren van de aanslag op Bakhtiar op de hoogte was en dat Bakhtiar er op 18 juli, de dag van de aanslag, ook al van wist, omdat hij toen voor het eerst een kogelvrij vest droeg. Ghotbzadeh vond Frankrijk niet aardig omdat het land asiel verleende aan mensen die staatsgrepen voorbereiden tegen het islamitische bewind in Iran. Van het Iraanse premier-front, waar president Bani Sadr en het parlement al dagen lang aan het touwtrekken zijn, was er gistren geen noemens waardig nieuws. Wel over de nog veel langer voortsle pende kwestie van de Amerikaanse gijzelaars. In Rome deelde de Griek- orthodoxe aartsbischop Hilarion Ca- pucci mee dat hij nog dezelfde dag met een boodschap van paus Johan nes Paulus II naar Teheran zal gaan en hoogstwaarschijnlijk met de Iraanse leiders over de gijzelaars zal praten. De boodschap van de paus zou zijn bestemd voor Khomeini en Bani Sadr. De aartsbisschop was no gal optimistisch en zei vertrouwen te hebben in de mensen die hij in Tehe ran zal ontmoeten. Hij heeft waarschijnlijk wel een goe de ingang bij de Iraanse leiders om dat hij tenslotte drie jaar in een Iraë- lische gevangenis heeft doorgebracht op beschuldiging van wapensmokkel voor Palestijnse commando's. En zoiets doet het goed in het huidige Teheran, waar gisteren nog een Iraanse Jood wegens spionage voor Israël werd doodgeschoten. Capucci gaat ook naar Teheran om dat de leiders daar plannen hebben de rooms katholieke scholen te sluiten. Aartsbisschop Capucci Tenslotte zijn in Washington 177 Khomeini-aanhangers, die afgelopen zondag na een treffen met de politie werden opgepakt, in hongerstaking gegaan. Bij het Witte Huis deden 25 andere Iraniërs uit solidariteit het zelfde. Ze drinken alleen maar warm suikerwater. STUTTGART (AP. Reuter) Een Westduitse rechtbank heeft gisteren de 28-jarige Knut Folkerts, lid van de Baader-Meinhofgroep veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf. Hij werd schuldig bevonden aan een drie voudige moord en lidmaatschap van een verboden terroristische organi satie. Folkerts, die in Nederland al eerder tot twintig jaar gevangenis was ver oordeeld wegens de moord op een politieagent, wordt gezien als de hoofdschuldige in de aanslag op de Duitse openbare aanklager Siegfried Buback. Bij deze aanslag op 7 april 1977 kwamen ook twee medewerkers van Buback om het leven. Het proces tegen Folkerts vond plaats in de streng bewaakte Stamm- heim-gevangenis en begon op 20 mei. Folkerts werd herhaaldelijk uit de rechtszaal verwijderd wegens onge oorloofde interrupties en beledigin gen aan het adres van de president van de rechtbank. De economische factoren slechte werkomstandigheden, lage lonen, so ciale onzekerheid en beperkte vak bondsrechten zijn niet de enige die meespelen bij de staking, die gisteren vrijwel ten einde leek. Een zwarte leider zei deze week: „Deze werk- en schoolstakingen vormen een nieuwe fase van lijdelijk verzet en burgelijke ongehoorzaamheid, die er toe moet leiden dat de regering naar de stem van de zwarten luistert. Gebeurt dat niet, dan ben ik bang dat over twee of drie jaar de zwarten niets anders overblijft dan geweld op grote schaal te stellen tegenover de onverzoenlij ke houding van de blanken." De huidige stakingsgolf in Johannes burg kwam voor de werkgevers en de regering als een complete verrassing en liep uit op een belangrijke over winning voor de zwarte werkers. Bij na tienduizend arbeiders tweeder de van het totale aantal sloot zich aan bij de staking, die vitale diensten van Zuidafrika's grooste stad trof. Onder de stakers bevonden zich zo wel de beter opgeleide arbeider zoals buschauffeurs en technici, als het complete peloton vuilnisophalers. Voor het eerst in de geschiedenis van Johannesburg lagen de straten vol met hoog opgestapelde zakken vuil nis en andere rommel. Zoals gebrui kelijk gaf de regering en de stadsbes tuurders de schuld van de onrust aan agitators en buitenlandse krachten. SEOEL (Reuter, UPI) De door militairen beheerste Zuidkoreaanse regering is be zig de pers in het land volledig aan banden te leggen. De cen suur wordt verscherpt, 172 tijdschriften verboden en „onbetrouwbare" journalis ten moeten worden ont slagen. Alle uitgevers zijn gewaarschuwd dat er een eind gemaakt zal worden aan hun uitgaven als ze de normen over treden die door de regering zijn vast gesteld. De 172 periodieken werden door een woordvoerder van het minis terie van cultuur omschreven als „corrupt, vulgair en veroorzakers van sociaal verval en jeugdcriminaliteit." In het algemeen, aldus de regering, past de maatregel in de strijd tegen de corruptie. De 172 uitgaven maken 12 procent van de tijdschriften in Zuid-Korea uit. Dagbladen worden door de maat regelen niet getroffen. Journalisten in het land zeiden dat de maatregelen aan meer dan 10.000 journalisten hun baan zal kosten. Overigens hadden de gezamenlijke dagbladondernemers in Zuid-Korea woensdag al ingestemd met zelfcen suur door een resolutie aan te nemen waarin besloten werd verderfelijke elementen te ontslaan. Enige druk van de regering zal daar niet vreemd aan zijn geweest. De regering heeft duidelijk gemaakt dat Journalisten die niet anti-communistisch zijn, ont slagen moeten worden. Dat het wel degelijk om een politieke maatregel gaat blijkt onder meer uit het verbod van verscheidene dissi dente bladen. Ook de maandelijkse nieuwsbrief van de Koreaanse jour nalistenvereniging moet verdwijnen. Tot nu toe zijn ongeveer 7000 rege ringsambtenaren op allerlei niveaus gezuiverd in een campagne die de militaire autoriteiten in gang zetten om naar hun zeggen de corruptie te bestrijden. Het is allemaal mogelijk omdat Zuid-Korea nog steeds zucht onder de staat van beleg. Deze visie was terug te vinden in een boos redactioneel commentaar in de regeringsgezinde krant The Citizen van gisteren. De krant, die de over winning van de arbeiders toegaf, schreef: „De massa's worden ge bruikt door krachten, die er op uit zijn industriële onrust te zaaien in de republiek. Een stad als Johannesburg in verlegenheid brengen door 10.000 zwarte arbeiders te laten staken, be tekent een overwinning voor deze krachten, die niet geringe gevolgen kan hebben voor de toekomst," aldus het boze commentaar onder de kop: „De afpersing van een stad" In plaats daarvan eiste het stadsbe stuur dat de arbeiders overleg pleeg den met de achterhaalde en in discre diet gebrachte bemiddelingscomité's. De eerste reactie van de regeringsge trouwen stadsbestuurders was de weigering om te onderhandelen met de hongen van de zwarten. De ge meente gebruikte hiervoor het argu ment dat de betreffende vakbond zich niet bij de regering had laten registreren, en dat men niet wilde onderhandelen met een illegale bond. De realiteit was echter anders. De overgrote meerderheid van de sta kers stond achter de zwarte bond van gemeentepersoneel, die zich niet bij de regering had laten inschrijven uit protest tegen het raciale systeem van vakbonden. De regering dreigde ver- olgens alle stakers te ontslaan, op grond van deelname aan een illegale staking. Zij zouden worden terugge zonden naar hun tquislanden, waar hun honger en werkloosheid te wach ten staat. De vertegenwoordigers van de thuislanden in Johannesburg wei gerden echter te voldoen aan het re- geringsverzoek him mensen tot de orde te roepen. Ze moeten toegeven dat ze geen Invloed hadden op deze arbeiders, waarmee ze in feite open lijk zeiden dat de zwarten het sys teem van de thuislanden verworpen. De staking heeft opnieuw een licht geworpen op de schokkende verde ling van de Inkomsten in Zuidafrik's rijkste stad. Arbeiders met een staat van dienst van dertig jaar verdienen vaak niet meer dan het minimumloon van 33 rand per week, terwijl er is berekend dat voor de erste levensbe hoefte minstens 45 rand per week nodig is (1 rand is 2,50 gulden). „Waar gaat al dat geld dan naar toe? Wie zijn die mensen die al dat geld over de balk gooien, terwijl onze mensen let telrijk stervan van de honger?", vroeg een zwarte krant zich dan ook ver twijfeld af LHASA, Tibet (Reuter, AFP) In de Tibetaanse hoofdstad Lhasa hebben naar schatting tweeduizend mensen ten gunste van de door China verdre ven Dalai Lama gedemonstreerd, toen een delegatie van deze god-ko ning in de stad een bezoek bracht: De Chinese autoriteiten braken het. be zoek van de delegatie onmiddellijk af en lieten de leden ervan voortijdig naar Peking vertrekken. De delegatie reisde al bijn adrie maanden door Tibet om de onderzoe ken of de tijd al rijp was voor een terugkeer van de Dalai lama naar zijn land, wawr tienduizenden Tibetanen hem nog steeds niet zijn vergeten. In 1950 trokken Chinese troepen Ti bet binnen en maakten een eind aan het bewind van de Dalai Lama en de Pants jen Lama, de twee wereldelij ke leider in ht bhoeddistische rijk. Zoals verwacht probeerden de Chifezen te vens een eind te maken aan het la maisme, de Tibetaanse variant van het boeddhisme, door tal van kloos ters te vernietigen en de monnikken aan het werk te zetten. Vervolg van pagina 1 Het Amerikaanse ministerie van bui tenlandse zaken toonde zich teleurge steld over het besluit van de Knes- seth. maar noemt de door de nieuwe wet ontstane situatie „een juridisch probleem, waarmee Israël zich bezig moet houden". Voor de onderhande lingen met Egypte en de Verenigde Staten over de toekomst van Oost- jeruzalem hoeft de wet geer* gevol gen te hebben, aldus woordvoerder John Trattner. De Amerikaanse be middelaar Sol Linowitz zal half au gustus weer meedoen aan het over leg. dat sinds mei in een impasse verkeert. De minister van justitie in Israël. Shmuel Tamir, is gisteren afgetre den. Hij gaf als reden op dat het niet billijk is dat zijn partij, de Democra tische Beweging van vice-premier Jiggal Jadin, die in het parlement slechts drie zetels bezit, ook drie ministers levert. Tamir blijft lid van het parlement en zal het beleid van de regering-Begin blijven steunen. Hij is de derde minister die de rege ring in drie jaar heeft verlaten. De liberale minister zonder portefeuil le. Mosje Nissim, van het Likoed- blok zal hem waarschijnlijk op volgen. Ook Frankrijk reageerde teleurge steld en China beschuldigde Israël van agressieven expansionistische politiek. Koeweit waarschuwde de Verenigde Staten dat het nu uit moet zijn met een voortgaande ..ongelimi teerde" steun aan Israël. De West duitse regering verwees in een verkla ring naar het standpunt van de negen EG-landen, die vinden dat Israël de status van Jeruzalem niet eenzijdig mag wijzigen. door J. den Boef Poolse kinderen dromen volgens het bekende in Warschau verschijnen de weekblad Polityka overigens net als kinderen ln niet-communisti- sche landen over een luxueus leven. Een opiniepeiling van dit blad onder tienjarige kinderen zou een diepgewortelde consumenten-mentali teit onder de Poolse jeugd hebben blootgelegd. Te verwonderen valt dat niet. ook niet na meer dan dertig jaar communistische op voeding in Polen, want ook de ouders van de ondervraagde kinderen hebben voorna melijk belangstelling voor dingen, die het alledaagse leven veraangenamen kunnen. Vele jaren is hun voorgehouden dat zij eens in welvaart zouden leven en van alle zorgen bevrijd zouden zijn, die het leven in Polen nog steeds weinig aantrekkelijk maken. Of de kinderen die nü tien jaar zijn, over vijftien of twintig jaren in een echte wel vaartsstaat zullen leven, interesseert hun ouders thans minder dan het antwoord op de vraag, hoe het morgen en overmorgen zal zijn. Want Polen bevindt zich al jaren in een ernstige economische crisis, waarvan de op lossing niet in zicht is. Slechte oogsten spelen daarbij elk jaar een belangrijke rol. maar de voornaamste oorzaak is van struc turele en dus van politieke aard Na het in februari gehouden achtste partij 'congres leek er reden om aan te nemen, dat T regering en bevolking meer op elkaar inge speeld zouden raken om de basis te leggen voor een krachtige aanpak van Polens pro blemen De vervanging van premier Piotr Jaroszewicz (die zelfs zijn zetel in het polit- buro van de communistische partij moest afstaan) door Edward Babiuch, was niet in de laatste plaats bedoeld om vertrouwen terug te winnen. Verzet Sinds februari hebben Babiuch en zijn me dewerkers de bevolking voorbereid op on vermijdelijke prijsverhogingen voor een groot aantal artikelen, in het bijzonder voor vlees dat in Polen een veelgevraagd artikel is. Aanvankelijk leek men de hogere prijzen te aanvaarden, maar nadat de vleesprijzen met zo'n slordige zestig procent omhoog waren gegaan, leidden de onlustgevoelens voor de vierde keer sinds 1956 tot verzet in de vorm van stakingen Naar aanleiding van het verzet van de be volking schreef Mieczyslaw Rakowski, de hoofdredacteur van Polityka (hetzelfde weekblad dat de opiniepeiling onder de tienjarige kinderen publiceerde), dat Poolse economen vaak tegen het gezonde mensen verstand handelen en met statistieken ma nipuleren. Industrie en landbouw voorzien niet in de gerechtvaardige verlangens van de Polen, die 35 jaar na de oorlog nog steeds op een betere levensstandaard wachten Premier Edward Babiuch Rakowski lid van het centrale comité van de communistische partij en dus niet de eerste de beste systeem-criticus erkent dat de door premier Babiuch genomen maatregelen onvermijdelijk zijn. al worden zij veelal niet begrepen. Maar. zegt hij, de economische crisis kan niet overwonnen worden, als er geen algemene economische en bestuurlijke hervormingen worden inge voerd en er geen verstandige decentralisa tie wordt doorgevoerd. Het was niet de eerste keer, dat Rakowski een dergelijk pleidooi hield. Maar steeds waren er krachten binnen de communisti sche partij, die zich alleen al tegen het gebruik van het vieze woord „decentralisa tie" keerden en een debat hierover onmoge lijk probeerden te maken. Aangenomen wordt dat Rakowski een belangrijke stro ming binnen de partij vertegenwoordigt, waardoor het hem mogelijk wordt gemaakt om kritiek te blijven uiten. Beweerd wordt ook dat Rakowski banden onderhoudt met een studiegroep, die al enkele Jaren een discussie voert over de wijze, waarop de Poolse problemen over wonnen kunnen worden. De groep, waarvan ook talrijke communisten deel zouden uit maken, baseert zich op het huidige systeem van de communistische staat, maar bepleit meer democratische vrijheden en een rege ringsbeleid dat meer werk maakt van het realiseren van gelijkheid voor iedereen. Kritisch De groep heeft een rapport opgesteld dat aan partijleider Edward Oierek. premier Babiuch en het hoofd van de rooms-lcatho- lleke kerk, kardinaal Wyszynski, zou zijn aangeboden. Hierin wordt geconstateerd dat de economische crisis ln de eerste plaats een sociaal en politiek karakter heeft. Het systeem zou Incompetent zijn, de controle op de gang van zaken verloren WARSCHAU (Reuter) Trambestuurders in de noordelijke Poolse steden Gdansk, Gdynia en Sopot gingen enkele dagen gele den in staking en kregen volgens dissi denten-kringen nog dezelfde dag tien procent loonsverhoging toegezegd. De ar beidsonrust in Polen, waarover in de pers vrijwel niet wordt gerept, lijkt zich over de belangrijkste industriële gebieden te heb ben verspreid. In Wroclaw zou ook in de agrarische industrie worden geprotesteerd door werkonderbreking. hebben en een groeiende bureaucratie zou noodzakelijke veranderingen tegenhouden. Over de positie van de regering van Babi uch wordt in het rapport gezegd dat het verlies van geloofwaardigheid gevaarlijker is dan een gebrek aan populariteit. Het wantrouwen tegenover de door de overheid gecontroleerde pers zou zo groot zijn, dat de Polen zelfs het slechte nieuws niet meer geloven. Aangedrongen wordt op een beleid dat het wantrouwen van de maatschappij in de politieke leiding herstelt en de creatie ve instincten een kans geeft." Dat zou moeten gebeuren door „een open discussie over de problemen mogelijk te maken, elke vorm van censuur die nog bestaat, af te schaffen, de betrekkingen met de Sowjet-Unle meer op voet van gelijkheid te brengen, concessies aan de kerk te doen, landbouwhervormingen toe te staan, het parlement meer zeggenschap te geven, eer lijke verkiezingen te houden en voorrechten voor een kleine groep onmogelijk te maken." De studiegroep zal niet verwachten dat haar ideeën nu ineens ingang zullen vinden- bij de partijleiding als geheel. Het zou al mooi zijn, als er na verloop van tijd aanwij zingen komen, dat hun waarschuwende woorden niet voor dovemansoren zijn ge sproken. Voorlopig zullen partij en regering nadrukkelijk de indruk willen vermijden, dat eventuele concessies van politieke aard het resultaat zouden zijn van de stakingen van de afgelopen weken. Afwachtend Overigens is het opvallend, dat de onrust onder de Poolse arbeiders niet tot ernstige onlusten heeft geleld, zoals dat in 1970 en in 1976 het geval was. Een verklaring hiervoor is waarschijnlijk dat de overheid een af wachtende houding heeft aangenomen, geen politietroepen heeft ingezet en de di recties van ondernemingen toestemming heeft gegeven om met de stakende arbei ders te onderhandelen. Het is echter de vraag of premier Babiuch werkelijke concessies aan de stakers kan doen, omdat de middelen om die te verwe zenlijken ten enen male ontbreken. De prij zen van vlees en andere belangrijke voe dingsmiddelen zijn in de afgelopen twintig jaren maar weinig omhoog gegaan, omdat men nieuwe „voedaelrellen" wilde voorko man. Intussen stegen de lonen voor Poolse i verhoudingen vrij drastisch. Zolang er geen vertrouwensbasis is tussen regering en be volklng, zullen pogingen om de zaak recht te breien echter op verzet blijven stuiten

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 7