Fedde Schurer zette de wekker op het aanrecht Uit brieven van lezers Trouw Gifgas belemmert kerkelijk hulpwerk Waarheid ^Eenheid „Concordaat in strijd met Duitse grondwet" Hongaarse staatsdrukkerij drukt Karoly-bijbel VANDAAG VOORBUGANGERS „Mensen in nood" driekwart miljoen voor Zimbabwe VRIJDAG 1 AUGUSTUS 1980 KERK TROUW/KWARTET 2 door A. J. Klei Toen Fedde Schurer, een 32-Jarige gereformeerde onderwijzer aan de christelijk-nationale school te De Lemmer, op maandag 17 maart 1930 van zijn werk thuiskwam, liep hij eerst naar de slaapkamer. HIJ pakte de wekker op en ging vervolgens naar de keuken, waar hij hem op het aanrecht neerzette. Wat moet dat klokje daar?, vroeg zijn vrouw Wil verbaasd. Oh, antwoordde Fedde. dat kan voortaan hier wel blijven staan, lk heb het niet meer nodig. Dat was zo. Fedde Schurer hoefde niet meer op tijd op te staan. HIJ was na schooltijd opgewacht door de voorzitter van het schoolbestuur, die hem een brief overhandigde. Daarin stond dat hem vanaf dat ogenblik de toegang tot het schoolgebouw ontzegd was, dat zijn schorsing op 1 april en zijn ontslag als onderwijzer op 1 mei 1930 zou Ingaan. Hij kon dus geen afscheid van zijn leerlingen nemen. Het was overigens al de zoveelste brief, die Fedde 8churer van hogerhand gekregen had. In februari plofte door zijn brievenbus een dikke enveloppe, die twaalf getypte vellen bevatte met onder andere de tekst van een verklaring, die hij vóór de lste maart zou moeten ondertekenen. In die verklaring stond dat hij, Schurer, „alles zal vermijden, wat ln de harten en hoofden der kinderen de overtuiging omtrent de positie van het overheidsgezag, gelijk die ln gereformeerde en confessionele kringen wordt beleden, zou ondermijnen en zich derhalve zal gedragen naar de ten dezen ln gereformeerde en confessionele kringen traditionele opvattingen, zonder reserve." Wanneer Fedde Schurer dit (en nog veel meer) verklaard zou hebben, was hij er nog niet. HIJ zou voortaan moeten afblijven van de harten en hoofden van zijn leerlingen ln de vijfde klas en voor de tweede klas komen te staan, en ook diende hij te breken met vrienden „bulten de eigen kring." Aangezien Schurer de ln gereformeerde en confessionele kringen traditionele opvattingen geenszins deelde, tekende hij de verklaring niet en kon zijn wekker op het aanrecht ln de keuken blijven staan. De zaak was begonnen toen hij op 27 april 1929 ln Leeuwarden een rede hield voor de Christelijke Democratische Unie over „Christendom en oorlog". De ln 1920 door „dissidenten" (zouden we nu zeggen) uit de bestaande christelijke politieke partijen opgerichte CDU was bij de gereformeerden niet bar geliefd en ln 1930 zou de gereformeerde synode het lidmaatschap ervan zelfs verbieden. Fedde Schurer. die destijds al enige naam had als Fries dichter, was CDU'er, evenals zijn latere vriend dominee J. J. Buskes. Op de bijeenkomst ln Leeuwarden riep Schurer uit: „Volg de stem van uw geweten en laat u niet meer africhten en dresseren voor moordenaarswerk, want alleen ln de weg van Christus' geboden ls vrede en vrijheid!" Omdat de rede ln druk verscheen, kon ledereen nalezen wat Schurer gezegd had. De opwinding ln en bulten De Lemmer was groot. Een anti-militarist op een christelljk- nationale school, dat kon niet! Het Friesch Dagblad besteedde zeventien hoofdartikelen aan de zestien pagina's tellende rede, wat ln elk geval ten gevolge had dat de brochure wegvloog en een paar maal herdrukt moest worden. Het schoolbestuur deed Schurer een aantal schriftelijke vragen toekomen. De mannenbroeders wilden bijvoorbeeld weten wat hun onderwijzer van de tachtigjarige oorlog dacht. Fedde Schurer verklaarde dat hij Fedde Schurer met zijn hond. geheel aan de zijde stond van strijders voor vrijheid, recht en religie en schreef ook: „Ik wens dat leder christen ten opzichte van de moderne oorlog en deszelfs toerusting zichzelf ln zijn geweten de vraag zal voorleggen: wat wil mijn Heiland dat lk doen zal?" De foto is uit 1930. Het schoolbestuur bekeek hoofdschuddend deze tekst en vond dat ze er weinig mee opschoten. Vandaar dat Fedde Schurer een tweede serie vragen toegestuurd kreeg. Deze waren opgesteld door mr. P. S. Gerbrandy, die hiertoe was Ingeschakeld door het bestuur. Mr. Gerbrandy, vrijwillige landstormer, bekend als de „rooie" advocaat van Sneek en toekomstig minister-president, vroeg Schurer of deze overtuigd was, „dat een rechtgeaard christen en vaderlander verplicht ls mede te werken tot de verdediging van de zelfstandigheid van zijn land?" En: „ZIJt gij bereid de verklaring af te leggen, dat het uw overtuiging ls, dat een christen verplicht is de overheid als dienaresse Gods gehoorzaam te zijn, ook als die overheid vraagt van haar onderdanen zich ln militaire dienst te begeven?" Fedde Schurer antwoordde: „Mijn overtuiging ls dat een christen verplicht ls de overheid om Gods wil te gehoorzamen. Hierin ligt de erkenning en tevens de begrenzing der staatsmacht. Nooit zal lk toegeven, dat een christen verplicht ls de overheid te gehoorzamen, als die overheid vraagt van haar onderdanen slachtmachines te bedienen, vrouwen en kinderen te vergiftigen en al zulke werkzaamheden te verrichten, waarover de duivel en al zijn engelen zich verblijden." Fedde Schurer werd ontslagen. De zaak kwam voor de commissie van beroep van de schoolraad van de scholen met de bijbel. Op 9 Juli 1930 vergaderde deze commissie. ZIJ wees Schurers opvattingen omtrent oorlog en oorlogsvoering af als ln strijd met de gereformeerde belijdenisgeschriften, zoals deze op dit punt steeds opgevat en uitgelegd waren. Die belijdenisgeschriften vormden de grondslag van de christelijke school ln De Lemmer, dus De zitting van de commlsie, gehouden ln een zaaltje van hotel Terminus ln Utrecht, duurde van half tien tot half zes. Dominee Buskes was er op verzoek van Schurer om hem te verdedigen. Tot de commissieleden behoorde de anti-revolutionaire mr. J. A. de Wilde, die minister van binnenlandse zaken zou worden. Dominee Buskes heeft daarover verteld: „Mr De Wilde was er al tevoren zozeer van overtuigd, dat wat ik te beweren zou hebben van nul en generlei waarde was, dat hij, toen ik aan het woord kwam, een krant De Standaard nam en die ging zitten lezen." Buskes had Fedde Schurer voor het eerst persoonlijk ontmoet toen deze ln 1929 de één Jaar jongere Amsterdamse dominee, die zijn partijgenoot was, kwam opzoeken om over zijn problemen te praten. Dat ging zo: Dominee Buskes fietste de straat ln en zag een man in manchester-pak en metzo'n flodderdas bij hem op de stoep staan. Hij dacht: zeker weer iemand die me potloden of zo wil aansmeren (je had ln die tijd veel kooplui aan de deur) en omdat hij uit ervaring wist dat hij moeilijk van zulke mensen kon afkomen, fietste dominee Buskes zijn huis voorbij en ging een eindje verder staan wachten, tot de man verdwenen zou zijn. Maar die verdween niet, hij ging naar binnen en de deur werd achter hem dichtgedaan. Het jaar daarop konden Buskes en Schurer samen vaststellen dat op de christelijke school geen plaats was voor een pacifist. En op het schoolplein in De Lemmer riep een jongen: „Stem Colljn en ze moeten meester Schurer aan zijn poten ophangen." Dit alles ls vijftig Jaar geleden gebeurd en lk heb er op een regenachtige vakantiedag maar een soort herdenkingsartikel van gemaakt, 't Is immer altijd mooi om iets te herdenken, nietwaar? Mijn bronnen waren: „De beslagen spiegel/Herinneringen" door Fedde Schurer (ultg. Moussault, Amsterdam), „Vier vrienden" door dr J. J. Buskes (ultg. Semper Agendo, Apeldoorn) en „Parade der mannenbroeders" door Ben van Kaam (ultg. Zomer 6 Keuning, Wageningen). Drees (2) Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen berichten, artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gedichten, oproepen of reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te worden). De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor. Hierover of over het niet plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wij helaas niet corresponde ren. Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw, Postbus 859.1000 AW Amsterdam Bij publikatie worden naam en woonplaats van de schrijver vermeld. Vrouw Naar aanleiding van de aangekondig de conferentie ln Trouw van 29-7- 1980, wilde lk mij opgeven voor de studieconferentie, „Leren een man Gods te zijn", aangezien ik me met veel kerkewerk moet bezig houden. Ik ben een vrouw. Hoe gaat dan dan? Zeist W. D. van Binsbergen waarin opgenomen: De Rotter dammer, met Dordte Dagblad, Nieuwe Haagse Courant mat Nieuwe Leldse Courant Uitgave: Trouw/Kwartet BV Hoofdredacteur Jenze Tamminga Directeur ing. O. Postma HOOFDKANTOOR Postbus 859 1000 AW Amsterdam Wibautstraat 131 Amsterdarp tel. 020-913456 tele* 13006 Postgiro 66 0000 Bank Nad. Credietbank Rakeningnr 23 00 12 574 REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT Postbus 948 3000 AX Rotterdam tel 010-115588 (abonnementen en bezorging) tel. 010-115588 (redactie) tel. 115700 (uitsluitend voor advertenties) Westblaak 4 Rotterdam REGIO DEN HAAG/LEIDEN Postbus 101 2501 CC Den Haag tel 070-469445 (abonnementen en bezorging) tel 070-469445 (redactie) tel 070-468864 (uitsluitend voor Parkstraat 22 Den Haag REGIO NOORD/OOST-NEDERLAND (abonnementen en bezorging Postbus 3 8000 AA Zwolle tel 05200-17030 Melkmarkt 56 Zwolle Abonnementsprijzen Per maand 16,98 Per kwartaal 50.95 Per half jaar f 101.90 Per jaar f 201.60 Advertantietarievan op aanvraag Telefonische kbonnementenop- drachten (zie adressen boven) Opgave familieberichten 9-19 30 van maandag t/m vrijdag. Op zondag van 18-20 uur telet 020- 913456 Opgave mm 020-936868 Mmi-Adv afdeling, postbus 433. 1000 AK AMSTERDAM - Adreswi|2mgen uitsluitend schrit- teli)k aan onze Amsterdamse Evolutie Donderdag 24 Juli schreef J. J. Boer- sema ln zijn artikel „De actualiteit van Darwin" het volgende: „De evo lutietheorie ls de laatste tijd ook ln Nederland in verhevigde mate ln dis cussie. Daarbij doel ik niet ln de eerste plaats op de recente bijdrage die van fundamentalistische zijde (bijvoorbeeld door de EO) geleverd wordt, want deze schiet me, niet eens zozeer als bioloog, maar wel als chris ten voortdurend ln het verkeerde keelgat." Als Jan J. Boersema niet zozeer als bioloog aanmerkingen heeft op deze „fundamentalistische bijdrage" kunnen zijn bezwaren dus niet op het wetenschappelijke vlak liggen. Nee, hij heeft er als christen moeite mee, het schiet hem zelfs voortdurend ln het verkeerde keel gat. Hij heeft dus moeite met de letterlijke fundamentallsche) uit leg van de Heilige Schrift, daar liggen dan ln het diepste zijn bezwaren. Dit is dan ook de ooizaak van het feit dat de evolutietheorie in deze tijd zoveel opgang heeft gemaakt. Ik ben blij dat je als christen God ook nog op Zijn Woord mag geloven, dan heb je een houvast (waaraan je Je natuurlijk moet blijven toetsen). Zo is er veel minder gauw de kans dat „het moder ne ongeloof" het werk van de Heilige Geest ondergraaft. Door Gods Woord als een onfeilbaar Woord te handha ven lopen we als christenen minder de kans om van de rechte weg af te dwalen, waar dit fundament vervalt zijn we overgeleverd aan eigen be- denkselen en een onbarmhartige tijd geest, die ook nu, als hem de ruimte wordt gegeven, zijn brandende pijlen afschiet om ons te treffen. (Efeze 6 vers 16). Ri jnsaterwoude H. T. van Dorp Drees Dat Drees zijn gezichtskring wijder uitstrekte dan de politiek, dat hij geen „volstrekt cultuurloze man" (Nederhorst volgens artikel 28 juli) was. bleek mij in 1963. Het verraste en vereerde mij toen een eigenhandi ge brief van hem te ontvangen, waar- In hij mij meedeelde mijn werk „Hoe komen wij aan onze namen?" met belangstelling te hebben gelezen. Mijn mededeling daarin, dat de ge slachtsnamen Goud, Zilver, Koper en IJzer, door Winkler genoemd, mij niet bekend waren, had hem aanleiding gegeven, daar hij personen, genaamd Goud en Ko<o)per had gekend, na te gaan, of die namen ln de Haagse Telefoongids te vinden waren. Dat was inderdaad het geval. „Goud" 8, „Gout" 19 keer, „Kooper" 16, „Ko per" 10 keer. Hij constateerde, dat deze namen dus niet zo heel weinig- schijnen voor te komen. „Zilver" hem ook niet bekend vond hij maar één keer. Overigens, zo eindigde zijn brief, was dit een aanloopje tot een vraag, die hij mij zou willen stel len over de meisjesnaam van zijn vrouw „Hent", die hij bulten de fami liekring nooit tegen gekomen was, terwijl hij ook geen vermoeden had waar hij vandaan komt. Het ant woord is, dat het één van de talrijke met de voornaam Hendrik samen hangende voornamen ls. Zeist G. J. Uitman In een televisieuitzending van 26 ok tober 1977. konden wij de toen 91- Jarige dr. Drees zijn mening horen zeggen over het besluit van de Rot terdamse gemeenteraad het stichten van een zogenaamd „eroscentrum" goed te keuren. Zo'n besluit was een manifestatie, een uitleg van de tijd geest. Veel mensen zien de tijdgeest, waarin wij leven, als het summum van vrijheid, terwijl dat in werkelijk heid niets anders ls dan bekrompen heid. Want het is bulgen voor iets, waarvan de diepte niet wordt beseft. Het woord van dr. Drees, dat ln mijn gedachten is blijven hangen, ls „zon der enige genegenheid" waarbij hij doelde op de mogelijkheden en ge neugten waarvan men dan in dat gebouw zou kunnen profiteren. De levens- en wereldbeschouwing van dr. Drees waren en zijn niet de mijne. Maar de woorden „zonder enige gene genheid" openen een heel ander per spectief, omdat zij dulden op liefde, die onontbeerlijk ls voor het staan ln de Vrijheid en die met geen verstand te benaderen ls. Zó sta lk naast dr. Drees en reik hem de hand, ln de Geest. Naarden M. P. D. Ter Braake-de Waal nen de berichten in Europa door te dringen dat het Ethiopische leger in de strijd tegen de bevrijdingsbewe ging van Eritrea, het Eritrese volks bevrijdingsfront (Eplf), gifgas ge bruikt. Van verschillende zijden is er reeds in de internationale pers op deze situatie gewezen. In de loop van de maand juni begon- icco heeft daarom de Nederlandse ZEIST (ANP) ICCO, de interkerke lijke coördinatie commissie ontwik kelingsprojecten, een samenwer kingsorgaan van de protestantse ker ken en christelijke organisaties op het gebied van de ontwikkelingssa menwerking, heeft de minister van buitenlandse zaken en ontwikke lingssamenwerking gevraagd om in internationaal verband alle mogelij ke stappen te ondernemen die kun nen leiden tot het beëindigen van het gebruik van gifgas in de bevrijdings oorlog die in Eritrea gevoerd wordt. Tankschepen Als tweede stuurman met ervaring op zowel de heel grote tankschepen als op LPG-schepen kan ik niet enthou siast zijn over de door U overgeno men suggestie van de heer van Krim pen, adjunct-directeur van het Rot terdams havenbedrijf, om het laden/ lossen van tankschepen door het wal- personeel te laten overnemen, waar toe de volgende argumenten: Ieder schip is anders. Soms zijn het kleinigheden zoals de nukken van een bepaalde afsluiter, soms ls de uitleg van het leidingsysteem totaal anders. De kans op ongelukken ln verband met onbekendheid ls dus nogal groot. Indien het walpersoneel belading/ lossing zou vereorgen is dat voor ma lafide reders een uitnodiging te meer om slecht geschoold personeel aan boord te plaatsen, hetgeen de veilig heid op zee niet ten goede komt. Aanvaringen zijn voor de Rotterdam se haven niet zo'n probleem maar voor het milieu maakt het weinig uit waar de olie in zee komt Er ls een voortreffelijk alternatief om de veiligheid te verhogen en wel de methode zoals men die in Amerika toepast. Daar ondergaat leder schip dat LPG etc. vervoert met regelmatige tussen pozen een gedetailleerde Inspectie van de U.S. Coast Guard (een zelf standige afdeling van de marine). In dien het schip niet aan de door de Amerikanen gestelde normen kan voldoen of Indien de bemanning de gevraagde demonstraties niet kan vertonen wordt het schip onverbidde lijk naar de ankerplaats terugge stuurd teneinde ln het ontbrekende te vooralen. Voor de officieren aan boord zijn deze inspecties nogal ze nuwslopend, te vergelijken met een examen. Het systeem werkt echter enorm preventief. Reder en gezag voerder zullen zorgen dat het schip in optimale conditie ls, want het niet mogen laden of lossen is zo ongeveer het ergste dat een schip kan overko men. De hiermee gepaard gaande (ho ge) kosten kan de reder namelijk op niemand afwentelen. In Nederland zou hetzelfde mogelijk zijn; men is echter bezorgd voor de concurrentie positie van de Nederlandse havens en daarmee ben ik terug met waar Uw verhaal begon: geld. Malafide reders beknibbelen altijd op de posten vei ligheid en bemanning. Het is geens zins onelegant om dan door middel van harde overheidsmaatregelen enig tegenwicht te geven. Ten slotte Uw argument dat het laten verrichten van de lossing door walpersoneel de opvarenden ln staat kan stellen ook eens te ontspannen. Ik vrees dat dit argument een luchtbel is en ook hier is een beter alternatief voor handen. Indien ln Nederlandse havens uitslui tend schepen behandeld zouden mo gen worden die ln het bezit zijn van een ITF-contract dan is de malafide reder verplicht zijn bemanning in ie der geval een redelijk salaris te beta len en heeft die bemanning althans minimale rechten en is ook in staat om met verlof te gaan. Nu zijn het de slaven van deze tijd. Kortom, laat de verantwoording en het werk bij het schip, maar schep de dwingende noodzaak dat schip en bemanning in staat zijn om aan die verantwoording gestalte te geven. Ede S. van de Pol Rijke mensen De bijdrage, die collega Spijkerboer meent te moeten leveren aan een „theologie van de illegaliteit" wat dat dan ook zijn moge is zowel hem als dagblad Trouw onwaardig. Zake lijk blijkt hij bijzonder slecht geïnfor meerd te zijn. Wat de huisvesting van gastarbeiders en hun gezinnen be treft, zij hem, bijvoorbeeld, lezing van de nota „leegloop en toeloop", over de bevolkingsbewegingen in Rotter dam, door het gemeentebestuur van Rotterdam in november 1979 uitgege ven, aanbevolen. Wat de intenties van de actievoerders betreft waar bij het ook nog om een paar andere dingen gaat dan om het „witten" van een paar duizen illegalen hoeft Spijkerboer niet eens zijn licht op te steken bij zijn Amsterdamse colle gae. Nauwkeurige lezing van Trouw zou hier voldoende zijn. Het meest teft mij echter zijn hautaine be- en tegelijk ver-oordeling „alleen die ac tievoerder heeft sociaal besef Wat dan volgt, is typisch de argumen tatie die telkens weer gebruikt wordt door hen, die de voorlopigheid en de onvolkomenheid van elk ethisch han delen als excuus nemen om niet mee te hoeven doen. In zoverre is deze „buiten-schot-theologie" dan inder daad consequent, dat ze ook duide lijk zégt, op een concreet punt geen consequenties te willen trekken uit het geloof in Jezus Christus. Rotterdam-IJsselmonde J. Mettau Schaakmat? De wereld vernam van de dood van de Sjah van Pereië. Nu is dat laatste feit vervat in de uitdrukking „schaak mat!" Het beduit: sjah maht, de sjah, de koning, is dood. En daar gaat het nu om in het schaakspel, om de te genstander schaak-mat te zetten. Het gaat er in onze dagen óók om. op het wereldtoneel. Maar dan gaat het wel inzonderheid om het schaak-mat zet ten van het koninkrijk Gods. Het zal evenwel niet definitief gelukken. Want „aan Israël" zal hèt koninkrijk weder opgericht worden! (Handelin-, gen 1 vers 6). Dan gaat de koning niet „om", maar wel het Statenbeeld van Daniël 2, dat systeem der elkander opvolgende wereld-rijken gedurende de tijden der heidenen Zal dat alle maal beslist worden in de decennia 1980-2000? Zij onze bede naar Psalm 72! Woerden ADVERTENTIE Uit nr. 28, 32e jaargang d.d. 25 juli 1980; INHOUDSOPGAVE. ACTIEGROEPEN GEWENST (J. J Rippen) HET AMBT VAN DE CHRISTEN ALS PRIESTER (Ds G. Lievaart) ONZE TOEKOMSTVERWACHTING (Ds. M. Vreugdenhil) GEREFORMEERDEN MET COMMUNISTEN9 (J. J. Rippen) DROEFENIS VAN NOORDWIJKERHOUT (Drs J. Klatter) KLASSENSTRIJD BURGERLIJKE ONGEHOORZAAMHEID (Dr A Zeegers) KLEUREN-BELASTINGEN (J. J. Rippen) HET EIGENDOM DES HEEREN Les 23 (Ds. J B v Mechelen) DE NIEUWE SCHOOLAGENDA (J Fekkes) CHRISTENRADICAAL (II) (Drs J Verschuure) EEN PSALM IN DE NACHT (P Mijderwijk) VAN HET HOOFDBESTUUR-PENNINGMEESTER (J. P Wijsman) GELUKKIG? (Ds. M. Vreugdenhil) Gratis-proefnummer verkrijgbaar bij J P Wijsman. Kortonjolaan 22. 5644 KA Eindhoven, telefoonnr 040-113622. giro nr. 1599800 t.n.v. Ver tot opbouw bewaring van het Geref. leven SCHRIFT GETUIGENIS te Eindhoven. Van een onzer verslaggevers AUGSBURG Een van de twee Duitse theologen die onlangs hun kerkelijke leerbevoegdheid kwij traakten gaat de zaak voor het ge recht brengen. Bij het begin van de zomervakantie is aan de universiteit van Augsburg opschudding ontstaan, toen de plaatselijke bisschop, mgr Josef Stimpfle, bekend maakte dat hij Michael Lattke en Wemer Hör- mann niet wilde handhaven aan de theologische faculteit. Lattke was voor hem onaanvaardbaar geworden omdat die weigerde zijn kinderen te laten dopen; Hörmann zou zijn pries terambt hebben neergelegd zonder echter de vereiste formele stappen te ondernemen. Bisschop Stimpfle be riep zich op het concordaat tussen Beieren en het Vaticaan, volgens wel ke de bisschop benoemingen kan wei geren en ontslag kan eisen van docen ten die ook zijn ingeschakeld bij de rk ambtsopleiding. Werner Hörmann wil nu gaan aantonen dat dit concordaat (van 1924) strijdig is met de grondwet van de Bondsrepubliek. A. van der Koolj BOEDAPEST (PNHK) De Hongaarse staatsdrukkerij in Boedapest gaat binnenkort een facsimile-uitgave verzorgen van de Karoly-bijbel. Deze door de hervormde Hongaarse theoloog Gaspar Karoly verzorgde bijbelvertaling verscheen voor het eerst in druk in 1590. De twintigduizend facsimile exemplaren zijn nu al, voordat zij gedrukt zijn. uitverkocht. Met deze uitgave in twee delen wil de Hongaarse staatsdrukkerij de oorspron kelijke tekst van de bekendste Hongaarse bijbeluitgave toegankelijk maken voor studiedoeleinden. Het is voor het eerst sedert zeer lange tijd dat een staatsuitgeverij in Hongarije een bijbeluitgave verzorgt. De Karoly-bijbel, die in de loop van de tijd een aantal malen herzien is, is nog steeds bij een aantal Hongaarse kerken in gebruik De „gebruiksbijbels" worden gedrukt door de Hongaarse bijbelstichting, die aangesloten is bij de wereldbond van bijbelgenootschappen. Met toestemming van de overheid heeft dit bijbelgenootschap in de afgelopen twintig jaar ongeveer 320.000 Karoly-bijbels gedrukt. Sedert 1975 bestaat er in Hongarije ook een bijbel in de omgangstaal, waarvan tot nu toe 80.000 exemplaren uitgegeven zijn. regering veraocht alle mogelijke stap pen te ondernemen, in samenwerking met haar bondgenoten, om aan deze situatie een einde te maken. Speciaal wijst ICCO erop, dat hulpverlening aan de Eritrese kant van de frontlijn onmogelijk is geworden door het ge bruik van gifgas. Wanneer het ge bruik van dit gas, hetgeen door inter nationale conventies wordt verbo den, wordt gestopt, kan een gezamen lijke hulpactie in internationaal ver band voor de bevolking van Eritrea er. voor de vele tienduizenden vluch telingen ter hand worden genomen, aldus ICCO. Pacifist mag zich geen dominee noemen HANNOVER (ANP) De evangeli sche kerk te Hannover heeft de paci fistische theoloog Waldemar Vollrath in dezelfde plaats gevraagd bij publi caties van zijn hand niet meer „pas tor" of „predikant" te vermelden. Aanleiding tot dit verzoek is de bro chure „Een christen kan geen soldaat zijn" met als opschrift „Verantwoor delijk voor deze publicatie: pastor W. Vollrath. Hannover" Hij deelde op 6 mei voor het Weser- stadion te Bremen deze brochure uit bij de feestelijke eedsaflegging van een nieuwe lichting Bundeswehrsol- daten. Legerpredikanten hadden hiertegen protest aangetekend om dat „bij vele soldaten de indruk was ontstaan dat de kerk een soldaat niet meer als chirsten beschouwt". Vollrath was in de jaren vijftig hulp predikant in de evangelische kerk. Nadat hij deze kerk verlaten had. werd hij lid van een zelfstandige evangelische gemeente, waar hij naar eigen zeggen als „echte evan gelische predikant het evangelie van Jezus' vredesboodschap helder en duidelijk" kan verkondigen. KINDEREN Het wordt steeds grimmiger ln onze wereld. Wanneer wij elkaar gewelddadig te lijf gaan met wapenen of met economische -wanverhoudingen kan het niet uitblijven of ook kinderen worden het slachtoffer. Het is nog niet zo lang geleden dat een Afrikaans „staatshoofd" op schoolkinderen liet schieten. Al veel langer zijn het met name kinderen die de dupe zijn van honger en dorst, waarvan wij nog steeds niet vinden dat ze de hoogste prioriteit hebben. Onlangs schoten Basken op een groepje kinderen en zondag J.l. werd Antwerpen opgeschrikt door een handgranaat temidden van een aantal op vakantie gaande joodse kinderen. Dat kinderen mede het slachtoffer worden is onontkoombaar zolang wij menen onze conflicten met dood en verderf te kunnen oplossen. Maar dat men speciaal kinderen uitkiest om zich te wreken of zijn gram te halen kan niet anders dan bijzonder laf genoemd worden. We kenden dit soort laffe moed van de Nazi's en we weten dat ook een bepaald soort communisten daarvoor niet terugschrikt. Met al him gepraat over gerechtigheid en mensenrechten lopen ze niet maar rijden ze over lijken. Daarmee is deze wereld langzaam maar zeker bezig z'n bestaansrecht te verspelen. Een wereld waarin dit gewoonte gaat worden om via bommen temidden van spelende kinderen aandacht voor z'n zaak te vragen duidt op de verderfelijkheid van die zaak, maar nog meer op een wereld waarvan het geen wonder is dat velen er geen prijs meer op stellen. Het gevolg is moedeloosheid. Een ander gevolg is: doe maar niets meer, er verandert toch niets, het wordt alleen maar erger. Werk aan je zelf, aan je diepste ik of wat ook. En dat zal dan werkelijk het einde zijn. We hebben dan geen atoombom meer nodig want we zijn al geatomiseerd. Beroepingswerk NED. HERV. KERK Afscheid: op 3 aug. van Wilp (Gld) H. Faber ber. te IJlst; van Vlaardingen A. Jumelet ber. te Hoek van Holland; van Wanneperveen J. Seton ber. te Ridderkerk; van De Bilt W. A. Vlas blom ber. te Boskoop; van Voorburg G. J. de Vries ber. te Beverwijk- Heemskerk. Bevestiging: te Middelburg (als leger- predikant, reeds sinds april 1979 als zodanig werkzaam op de Wittenberg te Garderen) G. Post, voorheen pred. te Arnemuiden. GEREF. KERKEN Afscheid: van Koudum W. H. G. Si- not ber. te Vianen; van Pinjum ('s morgens) en van Witmarsum ('s mid dags) C. Versteeg ber. Bolnes. Intrede: te Dedemsvaart J. Knol uit Oldebroek; te Vreeland (tijd.dienst) H.A. Starrenburg em.pred. te Bame- veld. GEREF. KERKEN (VRIJG.) Afscheid: van Zaamslag H. M. Smit ber. te Delfzijl. F. TIMMERMANS Het algemeen kapittel van de congre gatie van de paters van de Heilige Geest (CSSp) heeft de Nederlander Frans Timmermans herkozen tot haar generale overste voor een perio de van zes Jaar. De 45-jarige pater Timmermans bekleedde deze functie al sinds 1973; voor die tijd leidde hij de missie van zijn congregatie in Frans Afrika. De congregatie van de Heilige Geest telt ongeveer 4000 le den; het is een typische zogenaamde „missieorde", zoals die vooral in het begin van het grote missiewerk, hon derd jaar geleden, werden opgericht. Het Nederlandse provincialaat is ge vestigd in het kasteel te Gemert. 'S-HERTOGENBOSCH (ANP) Naar aanleiding van een verzoek van de regering van Zimbabwe aan de bisschoppen van dat land om behulp zaam te zijn bij de wederopbouw, stelt de katholieke stichting „Mensen in nood" in Den Bosch driekwart mil joen gulden beschikbaar. Dit geld wordt gebruikt voor de opvang en integratie van ongeveer 500.000 men sen, die gevlucht of ontheemd waren tijdens de onafhankelijkheidsstrijd. Dit werk wordt onder meer uitge voerd door het sociaal bureau van de bisschoppen Voor de hulpverlening aan de slacht offers van de droogte en de hongers nood in Noordwest-Kenia (aangren zend aan het Oegandese Karamoja- gebied), geeft „Mensen in nood" 250.000 gulden. Voor de hulpverle ning in de Middenamerikaanse sta ten El Salvador, Guatemala en Nica ragua, geeft de organisatie meer dan een half miljoen gulden. In El Salva dor gaat het daarbij om hulpverle ning aan de slachtoffers van de bur geroorlog en in Guatemala worden kinderen geholpen die ten gevolge van de onderdrukking in dat land hun ouders hebben verloren. Het geld voor Nicaragua is bestemd voor we- deropbouw-werkzaamheden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 2