Tekeningen van dichter-zanger
Koos Speenhoff in Den Haag
'De wonderbar
schrijfmachine
Geen Telebingogeld
voor derde wereld
Rotterdam tracht weer
verkoop huurwoningen
aan banden te leggen
Kaptein en stuurman
op borgtocht vrijgelaten
Centrumpartij wil van
Utrechtse raad excuses
Pais schenkt
talenlaboratorium
En dan nog
Nieuwe boeken
WOENSDAG 30 JULI 1980
KUNST/RAQIO/TELE VISIE
TROUW/KWARTET
door G. Kruis
DEN HAAQ Tekeningen
van Koos Speenhoff gezien in
het Rijksmuseum Mermanno-
Westreenianum/Museum van
het Boek in Den Haag. In 1903
verscheen bij W. L. J
Brusse de eerste bundel
„Liedjes, wijzen en prentjes"
waarvoor Speenhoff zelf de il
lustraties en de vormgeving
verzorgde J. H. Speenhoff
11869-1945) was populair toen
en die boekjes liepen als een
trein: de eerste druk 3000
exemplaren was binnen
een paar weken uitverkocht
en in 1904 verschenen er ach
ter elkaar een tweede, derde
en vierde druk. Later volgden
er nog zeven nieuwe bundels
en vijf met een selectie uit
eerdere uitgaven. Alles bij el
kaar een oplage van 178.000
exemplaren en dat was, zeker
in die eerste decennia van de
ze eeuw, niet niks.
Speenhoff s liedjes waren wel van een
eenvoudige opbouw, maar vaak heel
fel, satirisch, soms gewoon hatelijk
en recalcitrant en meermalen ook
heel actueel, 't Ging met alleen om
Jantjes broekie, de schutters of over
die ouwe moeder die haar zoon in de
gevangenis schrijft, maar ook over
het vrouwenkiesrecht, de drank- en
zedenwetten, de vivisectie en de cul
tuur zoals over de overdreven aanbid
ding in artistieke kringen van de dan
seres Isadora DUncan of de Mengel
berg-verering van die dagen.
Primitief
En dat allemaal in, wat ze vandaag de
dag, een recht-voor-z'n-raap-stijl zou-
Zelfportret van Koos Speenhoff.
den noemen. Wat primitief maar heel
duidelijk. Zo bij voorbeeld: „Ze had
een lieve groote mond/Die altijd la
chend openstond/Zoo rood en zoo ge
zond/Ze woog wel honderdtachtig
pond/Als ze in haar nachtpon stond.
Maar ook zo, over de feministen van
toen: „Stakkers zijn die vrije vrou
wen/Waar een man geen steek aan
vindt/Kijk ze pakkies boeken sjou
wen/Liever dan een lekker kind".
Liedjes dus waarvan je op z'n minst
kunt zeggen dat er een duidelijke
persoonlijke voorkeur uit spreekt
Je kunt ze uit volle borst meezingen
of je slaat er van dicht, nèt als pas
toor W. P. H. Jansen dat deed in het
tijdschrijft „Lectuur" in 1904. Zijn
kritiek gold Speenhoffs eerste bun
del: „Dit boek is een slecht boek en
een vals boek. Slecht wegens de
schunnige rijmelarijen die er in
staan. Vals, want het zijn geen lied
jes, het zijn geen wijzen en het zijn
geen prentjes. Een de auteur is geen
dichter, is geen zanger. De eigenlijke
titel zou moeten lulden: Misselijke
rijmelarijen, op misselijke dreunen,
misselijke schetstekeningen, door
Speenhoff, prul-poêetDat gaat
dan nog een tijd zo door en eindigt
met een hartgrondig „Bah!"
Op de expositie dus de originele teke
ningen, duidelijk snel gemaakt, soms
geestig en beweeglijk, maar niet echt
karakteristiek zoals het zelfportret,
dat hij in een korte opeenvolging
kubistisch „vertaalt". Dat portret zal
menigeen verbazen door de artistieke
vanzelfsprekendheid waarmee het
gedaan is. Daarom is het Jammer dat
deze tentoonstelling niet iets dieper
ingaat op de achtergronden. Geen
woord over zijn vriendschap met de
wat jongere Kees van Dongen, met
wie hij aan het einde van de vorige
eeuw samenwoonde in een klein ka
mertje aan „het" Groenendaal in
Rotterdam. Ze leefden er in diepe,
maar zeer romantische armoede.
Maar dat viel niet zo op omdat ze het
kamertje van boven tot onder zwart
hadden geverfd. Terwille van de kleur
liep Van Dongen af en toe toen al
rond in een vuurrood gewaad. Kees
vertrok naar Parijs en vond daar we
reldfaam, Koos bleef, maar 't bleef
niet bij schrijven, dichten, zingen en
tekenen alleen. Hij schilderde ook en
exposeerde op verschillende tentoon
stellingen in Amsterdam en Rotter
dam (dèér zelfs bij „De Branding",
een zeer vooruitstrevende kunste-
naarsgroepering).
Abstract
Speenhoff zelf noemde die schilde
rijen „alleen kleur- en lijn-inspira-
ties" en „gevalloos". In 1913 ver
scheen er ook nog een artikel in de
N.R.C.: „J. H Speenhoff als schilder"
Op de tentoonstelling „Het nieuwe
wereldbeeld, het begin van de ab
stractie in Nederland" (Utrecht, 1973)
hing ook een werk van hem en in de
catalogus van deze expositie stelt Ida
Boelema dat Speenhoff waarschijn
lijk als eerste in Rotterdam en ook als
één van de eersten in Nederland ab-
ROTTERDAM Het Rotterdamse gemeentebestuur gaat
opnieuw een poging wagen de verkoop van goedkope huurwo
ningen aan banden te leggen. Het college van B en W gaat de
gemeenteraad op 14 augustus een nieuwe verordening voor
leggen. Deze bepaalt dat geen woonvergunning meer mag
worden gegeven aan kopers van een huurwoning met een huur
tot 570 gulden per maand.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Minister Pais (Onder
wijs en Wetenschappen) heeft giste
ren in Peking een Philips talenlabora
torium aangeboden aan zijn Chinese
collega Jiang Nanxiang. Dit talenla
boratorium zal worden geïnstalleerd
aan de universiteit van de Chinese
hoofdstad.
Pais is maandag in China aangeko
men voor besprekingen met zijn Chi
nese collega en met de leiding van de
Chinese academie van wetenschap
pen over wetenschappelijke samen
werking tussen beide landen. Morgen
en vrijdag zullen de besprekingen
worden voortgezet. Zij zullen worden
afgerond met de ondertekening van
enkele overeenkomsten.
Van een onzer verslaggevers
De verordening zal 1 september van
kracht moeten worden en in de plaats
moeten komen van een eerder besluit
van B en W dat de verkoop van huur
woningen met ingang van 16 juli al
onmogelijk had moeten maken. Dat
besluit heeft het college echter moe
ten intrekken in opdracht van de
president van de Rotterdamse recht
bank
De president deed die uitspraak in
een kort geding, dat HAVAG Holding
BV, een huizenhandelaar, had aange
spannen tegen de gemeente. Eén van
de overwegingen van de rechter bij
zijn uitspraak was, dat B en W de
maatregel eerst aan de gemeenteraad
hadden moeten voorleggen. Ver
wacht wordt, dat de Rotterdamse ge
meenteraad het nieuwe voorstel zal
steunen.
Nieuw geding
Volgens een woordvoerder van HA
VAG Holding zal het bedrijf in dat
geval opnieuw naar de rechter stap
pen. Volgens het bedrijf wordt haar
voorraad woningen onverkoopbaar,
als geen woonvergunning meer wordt
verstrekt aan kopers van huurwo
ningen.
Sinds de uitspraak in het kort geding
is de „uitverkoop" van goedkope
huurwoningen gestaag door gegaan.
Jaarlijks worden er in Rotterdam zo
een tienduizend goedkope woningen
aan de huurmarkt onttrokken. Vol
gens B en W is dit ontoelaatbaar,
gelet op het grote aantal woningzoe
kenden in de Maasstad
Speciaal vandaag
ROTTERDAM De kapitein en eerste stuurman van de
geknakte supertanker „Energy Concentration" zijn op borg
tocht vrijgelaten. Voor elk is een borg van dertigduizend
gulden gestort. Het tweetal moet vrijdagochtend terecht
staan voor de Rotterdamse rechtbank. De kapitein en stuur
man hebben toegegeven fouten te hebben gemaakt met het
lossen van de tanker, waardoor het schip knakte toen het voor
anker lag in de Zevende Petroleumhaven in Rotterdam.
Het lossen van de 110.000 ton ruwe
olie die zich ten tijde van het ongeluk
nog In de tanks van het schip bevon
den. gaat volgens een woordvoerder
van het bergingsbedrijf Smit-Tak ge
staag door. Aanvankelijk verliep het
overpompen van de olie, die dik ge
worden was omdat de machinekamer
deze niet langer kon verwarmen, erg
traag. Met behulp van stoom is men
erin geslaagd, de olie dunner te ma
ken. Hoe lang het duurt, voor alle olie
overgepompt is in de Indiase tanker
„Jag Laxmi" is nog onbekend. Pas
wanneer de tanks leeg zijn. kan het
schip weggesleept worden.
De bergers blazen ook nog steeds
onbrandbaar gas in de geknakte su
pertanker om de kans op explosies te
verkleinen Bij-het leegpompen wor
den ook voortdurend metingen ver
richt naar drukverschillen binnen het
beschadigde schip. r-
Het Paard van Troye be
steedt aandacht aan het leef
klimaat in Rusland. Jan Kui
per maakte in februari van dit
jaar opnamen in de Sovjet-
Unie. Hij sprak met Russen uit
alle geledingen en vin alle
leeftijden over de vraag wat
zij nu eigenlijk van het Westen
vinden. Verder wordt inge
gaan op de staatsgreep in Bo
livia.
Ned 2 18.59 uur
Als Jozef terugkomt. Hon
gaarse speelfilm. Het verhaal
gaat over een jong echtpaar.
Als hij voor enige maanden
naar zee moet trekt zij bij haar
Schoonmoeder in, maar dat
leidt tot onvermijdelijke bot
singen. De situatie komt tot
een climax wanneer de jonge
vrouw een verhouding begint
met een andere man.
Ned 1 19.55 uur
UTRECHT (ANP) De Centrumpartij wil dat de Utrechtse
gemeenteraad zijn excuses aanbiedt voor de „beledigende en
discriminerende" manier waarop de raad zich in schriftelijke
vragen aan burgemeester en wethouders over die partij heeft
uitgelaten. De raad noemde de centrumpartij in die vragen
een racistisch aandoende vereniging. In een open brief aan de
Utrechtse gemeenteraad schrijft de centrumpartij, dat de
raad zich zou moeten schamen, er dergelijke vooroordelen op
na te houden
De fractievoorzitters van alle politie
ke partijen in de Utrechtse gemeente
raad stelden het college van B. en W.
vragen naar aanleiding van een ad-
yertentie van de Centrumpartij, die
op 22 mei in een aantal dagbladen
werd gepubliceerd. Volgens de raads
leden klonk uit de tekst van die ad
vertentie, waarin voor de volgende
dag een openbare partijvoorlich
tingsavond werd aangekondigd, een
bedenkelijke opvatting over buiten
landers.
De Centrumpartij liet via de adver
tentie weten, dat maandelijks dui
zend buitenlanders legaal of illegaal
ons land binnen komen. Tijdens de
partij avond zou, zo bleek uit de ad
vertentie, „dit taboe vraagstuk" bij
monde van een politicoloog worden
besproken.
De raadsleden vroegen het college
van B. en W. onder meer, er bij zalen-
verhuurders op aan te dringen, kri
tisch te zijn ten aanzien van het be
schikbaar stellen van ruimte aan ra
cistisch aandoende verenigingen.
Ook vroegen de raadsleden na te
gaan, of er tijdens de bijeenkomst
van de centrumpartij strafbare feiten
zouden worden gepleegd
De centrumpartij is overigens er niet
in geslaagd om de in de advertentie
aangekondigde bijeenkomst te hou
den. De Utrechtse jaarbeurs en een
hotel in de Domstad weigerden zaal-
ruimte ter beschikking te stellen. De
partij week daarop uit naar een ka
mer in een ander hotel in Utrecht,
maar ook daar kwam men niet aan de
bijeenkomst toe, omdat enige tiental
len tegenstanders van de partij zich
eveneens bij het hotel vervoegden.
Het kwam daar tot felle discussies.
De Utrechtse politie voorkwam een
vechtpartij en maakte een einde aan
de bijeenkomst
Organisaties zeggen waarom
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG „Wij hebben het geld van Telebingo
geweigerd ornaat onze overzeese partners het toch al zo
mpeilijk vilden om geld uit de rijke landen te accepteren.
Wanneer hOt geld dan ook nog op zo'n manier bijeen
wordt gebracht is het helemaal een onverteerbare zaak
voor hen. Het ligt allemaal al moeilijk en gevoelig ge
noeg."
Dat zegt woordvoerder Aad Kik
van de Interkerkelijke coördina
tiecommissie ontwikkelingspro
jecten over het niet aannemen van
gëld dat opgebracht wordt via de
televisie-actie Telebingo „Onze
partners in de derde wereld," al
dus Kik, „menen dat er op den
duur een nieuwe internationale or
de moet komen, met een eerlijke
verdeling van geld en goederen.
Daar maak je natuurlijk geen be
gin mee door aan Telebingo mee
te doen. Bovendien vihdt men het
in de derde wereld erg moeilijk
alleen geld te krijgen uit het rijke
westen wanneer het om voor ons
aardige en goede ontwikkelings
projecten gaat Onze partners in
ontwikkelingslanden willen einde
lijk eens zelf kunnen beslissen,
waaraan zij het geld besteden,
zonder dat wij dat voor hen uit-
stippelen. Ook bij Telebingo zou
den projecten worden uitgekozen,
die wij hier hebben uitgekozen
dus weer over hun hoofden heen."
Behalve de coördinatiecommissie
hebben ook de rooms-katholieke
ontwikkelingsorganisatie Cebe-
mo, de Novib en Hivos (humanis
tisch) geweigerd geld aan te ne
men van Telebingo.
Een van de verwijten, die de Novib
nu te horen krijgt, is dat men wel
geld aanneemt van de lotto en de
toto, maar niet van Telebingo.
Commentaar van Boudewijn
Poelman van de Novib: „Het
klopt, dat wij geld van de lotto en
de toto krijgen, evenals veel ande
re maatschappelijke instellingen.
De overheid heeft besloten, dat
een bepaald percentage van de
opbrengst van de lotto en de toto
bestemd is voor maatschappelijke
organisaties. Dat gebeurt automa
tisch en de toto en de lotto maken
er geen ophef van dat zij een deel
van het ingezamelde geld afstaan
voor goede doelen. Daar worden
de mensen niet mee gelijmd."
„Bij Telebingo gebeurt dat wel;
daar wordt duidelijk een beroep
op de sentimenten van de kijkers
gedaan. Verder kunnen wij het
geld van de lotto en de toto beste
den voor ons bureauwerk, naar
onze eigen maatstaven. Wanneer
we geld van Telebingo zouden
aannemen, betekent dat dat de
stichting Bingonet een project
moet goedkeuren. Tenslotte vin
den we een bezwaar van Telebin
go, dat het een eenmalige zaak is.
Wanneer we met dat geld een pro
ject zouden steunen, kunnen die
mensen het volgend jaar niet weer
bij Telebingo terecht, want die
zijn dan al lang weer met een
ander menslievend doel bezig.
Daardoor wek je verwachtingen,
die je niet waarmaakt. Dat alles
gevoegd bij de spelletjessfeer
waarin het geheel zich moet afspe
len, maakt dat wij 'nee' gezegd
hebben."
Het feit, dat vier organisaties die
zich met ontwikkelingssamenwer
king bezighouden, hebben gewei
gerd geld aan te nemen van de
televisie-actie Telebingo, maakt
noch voor de AVRO, noch voor de
stichting Bingonet enig verschil:
Telebingo gaat gewoon door op de
AVRO-televisie.
Secretaris A. van Emden van Bin
gonet (vroeger directeur-generaal
van het Nederlandse Rode Kruis)
geeft als commentaar: „Graag of
niet. Er blijven nog genoeg andere
organisaties over, die wel geld via
Telebingo willen hebben. Dan
krijgen die gewoon wat meer Het
gaat dan om organisaties als het
Rode Kruis, Unicef, Terre des
Hommes, SOS-Kinderdorpen en
Wereldkinderen, die wel instem
men met onze plannen om geld in
te zamelen voor de derde wereld
via een televisieprogramma.
Wij respecteren de mening van de
Novib en die drie andere organisa
ties, maar we delen die uiteraard
niet. Ook begrijpen we die eigen
lijk niet: het gaat met Telebingo
om een volkomen legale actie,
goedgekeurd door het ministerie
van justitie. Als zo'n actie de goe
de bijwerking heeft dat er geld
binnenkomt voor bepaalde doe
len, vind ik dat alleen maar een
zeer positieve zaak."
Ons commentaar staat op pag. 5
„Bedrog,"het laatste stuk van Ha
rold Plnter, dat dit seizoen zowel bij
de Haagse Comedie als bij het Am
sterdamse Publieks theater op het re
pertoire stond, is in de versie van het
hoofdstedelijke gezelschap van 15 tot
en met 30 augustus in het Nieuwe de
la Martheater te zien. Hoofdrolspe
lers zijn Siem Vroom, Eric Schneider
en Sigrid Koetse. De regie ia In han
den van Adrian Brine.
„Merijntje Gijzens Jeugd," de vier
delige roman van de katholiek socia
listische schrijver A.M. de Jong, die in
1974 voor de televisie werd verfilmd,
staat opnieuw centraal. In het A.M.
.de Jongmuseum aan de Vooratraat In
Nieuw Vossemeer is tot 1 oktober een
tentoonstelling gewild aan Merijntje
Kostelijke novelle van Bergengruen
door Hans Ester
De novelle „De wonderbare schrijfmachine" is een lite
kleinood dat ik iedereen ter lectuur kan aanbevelen,
boekje verhaalt van de betekenis van een oude schrijfma
ne voor de dichterlijke inspiratie en literaire carrière van
jongeman, die tot op het moment van de aankoop al zijni
de pen geschreven literaire voortbrengselen zonder uitzon
ring retour ontvangt van de aangeschreven redacties.
Illustratie bij De Schutterij
stract of bijna abstract schilderde
In de folder van de Haagse tentoon
stelling wordt ook nog even ingegaan
op het Speenhoff toegeschreven on
vaderlandse gedrag tijdens de oorlog.
Ten onrechte, aldus de inleiding, hij
had zich „een enkele maal op wat
naïeve wijze laten strikken in een
kader waarvan later bleek dat het
pro-Duits wasIn ieder geval
vond ik een liedje, waarvan de begin
regels luiden: „We danken voor de
vriendschap van Dultschland en het
Duitsch gedoe/Wanneer we een
bondgenoot behoeven/Dan gaan we
naar de Belgen toe!"
De tentoonstelling „Koos Speenhoff,
dichter-sanger-tekenaar", Rijksmu
seum Mermanno-Westreenianum/
Museum van het Boek, Prinses se-
gracht 30, Den Haag, duurt nog tot 31
augustus. Maandag t/m zaterdag van
13-17 uur. Zon- en feestdagen ge
sloten.
Het gebrek aan succes verklaart de
jonge dichter door het feit, dat hij
met pen en inkt schrijft. Door toeval
weet hij aan een schrijfmachine te
komen. Hij koopt die van een zigeu
nerachtig meisje, dat met haar groot
vader op een achterafplekje woont.
Hun huls is een met kamperfoelie
overwoekerde omgebouwde treinwa
gon: „De jongeman had in het geheel
geen verstand van schrijfmachines,
maar toch genoeg om te zien dat dit
een verjaard model was, met zoveel
uitsteeksels en inhammen dat het
aan de maquette van een middel
eeuws kasteel deed denken. Het toet
senbord had zes rijen." (p: 9)
Van een ordinaire schrijfmachine is
ook in een ander opzicht geen sprake.
De schrijfmachine neemt het initia
tief van de dichter over. Gemaakte
tikfouten die de jongeman wegens
het zogenaamde „onzichtbare
schrift" pas kan constateren als hij
de klep opent blijken in de meeste
gevallen zeer zinvol te zijn. In plaats
van bij een „vreedzame maaltijd"
komt de schrijver bijvoorbeeld bij
een „vreetzame maaltijd" terecht.
„Mettertijd had de machine praatjes
gekregen, en zij verstoutte zich tot
steeds grotere vrijheden en initiatie
ven. Zij leidde de geest van de jonge
man zoals zij zijn hand leidde, ja het
leek wel of zij haar eigen spelletje
speelde, en het was het spel, waarin
alle zwaarwichtigheid van de wereld
oplost." (p. 19 v.)
In de mode
Het resultaat naar bulten toe is. dat
de schrijver bij het grote publiek in
de mode komt. Zijn renommé stijgt,
totdat zijn vriendin een aanschaf,
die bij zijn nieuwe status hoort
hem voor zijn verjaardag een nieuwe
schrijfmachine cadeau doet en de ou
de met de vuilnisman meegeeft. Van
af die verjaardag gaat het bergaf
waarts met de poëtische prod uk ten
en met de algemene gevierdheid van
de dichter.
Uit de nieuwe schrijfmachine vloeit
niets goeds voort. De vriendin verlaat
hem om met een zakenman te trou
wen, het geld raakt op, herdrukken
van zijn werk blijven uit, de vergetel
heid komt nabij. Dan keert de oud
geworden dichter terug naar de
plaats waar hij lang geleden zijn won
derbare schrijfmachine kocht. Intus
sen heeft de „Naamloze Vennoot
schap voor Riante Volksbehuizing"
daar huizenblokken laten zetten.
De dichter huurt hier een klein, don
ker kamertje en sterft dan, onopge
merkt, niet meer dan drie regels
waard ln de krant, zijn oopdrachtge-
ver van weleer: „Hij stierf eenzaam en
verlaten. Alleen de Dagbode kwam
met een drieregelig berichtje over
zijn verscheiden. Er liep niemand
achter de kist. Maar op de dag na de
begrafenis lag er een krans van kam
perfoelie op zijn graf." (p. 42)
Het knappe van deze novelle is,
de verteller twee niveaus van wt
iijkheid gelijktijdig ter sprake bti
zonder de vriendelijke spanning
sen die twee op te heffen. Het spn
jesachtige element blijft aanvi
maar domineert niet, terwijl
„wonderbare" ln het leven van
eenzame schrijver permanent op
achtergrond speelt. De bekoring
„De wonderbare schrijfmachine1
voor een belangrijk deel de pre«
van Pé Hawinkels, de meestem
Ier uit Nijmegen, die ln 1977 overl
en van Kurt Löb, die vier prach
tekeningen bij Hazewlnkels' ver!
ling maakte en ook de band
zorgde.
Curieus
In de colofon zegt de uitgever,
curieus te vinden, dat „aan deze
teur van wereldformaat in ons I
vrijwel nog geen aandacht werd
schonken." Die uitspraak is maar
dele waar. Bergengruen behoort
het vaste Duitse literatuurreperti
dat in schooluitgaven aan de N<
landse jeugd wordt gepresente
Maar de volwassen lezer en het lit
tuuronderzoek zijn in onze tijd i
in de Bondsrepubleik indent
terughoudender.
Een reden hiervoor is, dat de Du
Baltlsche schrijver ën dichter Wei
Bergengruen (geboren in 1892 in
ga. overleden ln 1964 in Badei
den) tijdens het Derde Rijk in Di
land is gebleven en daar ook vet
kon publiceren. Bergengruen is ni
nationaal-sociallst geweest. In
paalde werken stelde hij tirannie
machtswellust zelfs aan de kt
Maar tot actief verzet is hij no
overgegaan. Dat is hem later kwa
genomen. Ook is Bergengruen's s
door menigeen (K. H. Deschner b
in 1957) op de korrel genomen. Di
naast hebben mensen als Reinb
Schneider, Emil Staiger en H
Bönziger zijn literaire kwaliteiten
tijd geprezen en ook geprobeerd,
waardering voor deze auteur te i
groten. Een derde reden voor de
geringe bekendheid van Bergi
ruen's werk in onze tijd ligt in het
dat het nauw«Ujlu in poclc«tuitgi
is uitgekomen. Alleen uitgeverij
clam in Stuttgart heeft twee deel
in haar programma opgenomen. V
het overige werk is de lezer aange
zen op de dure gebonden ultgai
van uitgeverij „Die Arche" ln Zürii
Hoe ook het literair historische oi
deel over Werner Bergengruen u
valt, hij is een schrijver met gn
vertellerskwaliteit.
„De wonderbare schrijfmachia
waarvan de eerste druk in 1975
initiatief van BIM verscheen, is e
uitgave van De VIERGANG, te A
landerveen, telt 42 bladzijden"
kost 13,50.
Tekening van Kart Löb als illustratie bij „De wonderbare schrij
machine" van Werner Bergenfruen
Gijzen. Leidraad van de expositie is
het verhaal van Merijntje Gijzen dat
aan de hand van foto's uit de televi
sie-serie en een film uit 1934, makke
lijk is te volgen. Ook is er een chrono
logisch overzicht van het leven en
werk van de schrijver en zijn docu
menten, handschriften en vertalin
gen te bezichtigen.
Zwolle viert dit Jaar haar 750-ste ver
jaardag. Veel feestelijkheden, waar
bij een tentoonstelling over de Zwol
se kennis die altijd voor de deur
van het Provinciaal Overijsselse Mu
seum wordt gehouden met als top
attractie de „Zolse Mummie". Dat Is
een meer dan 3000 Jaar oude Egypti
sche prinses met vier benen, die eens
in Zwolle terecht kwam, maar ln 1955
werd overgedragen aan het Rijksmu
seum van Oudheden te Leiden. De
expositie duurt tot 7 augustus.
De vos uit zijn hol, roman over D-day
van J. Harris. Uitg. De Kem, Baarn
202 blz - 27.90
De kleine antiquair, bewerkt naar de
15e editie van „The antique dealers
pocketboek". Ultg. Free Spirit Pro
ductions, Baarn. 154 blz. 17.90
Van de Bezige Bij te Amsterdam zijn:
Bert Schierbeek En het onbegrensde,
een inleidende studie over de experi
mentele romans door 8. Bakker en J.
Stassen (326 blz 45 gulden). Negen
verhalen van J. D. Salinger (223 blz
28.50) De Uterataar van Sybren Po-
let, onder redactie van H. R. Heite. H.
Verdaasdonk en P. de Wispelafl
(426 blz. 50 gulden).
Van uitgeverij Unieboek, B
twee kinderboeken: Vechten va
een veldje van C. Hafkamp (139 bli\
14 gulden) en Koning Wikkepokll
de merkwaardige zoekt een rijk vi
W. Hofman (141 blz 14 gulden),
een roman van S. Morris: Galvest
(377 blz 27.50).
ZURICH (KNA) - Volgens het Zw
serse instituut „Geloof in de twee
wereld" is in het dorp Zymna Vodai
de Oekraïne het lichaam gevondi
van de zestigjarige priester KotJ
Het lichaam vertoonde overal spore
van zware mishandeling en de bev(
king zou vermoeden dat hun priest
door de geheime politie is afgeranse
en vermoord.
