ionisme-racisme -vergelijking onaanvaardbaar'
W
ankzinnig dat dit
p een tanker kan
if
Advies vader bezorgt winnaar
van het skütsjesilen de wimpel
aaijeveld gelooft niet dat Nederland zich gauw zal terugtrekken
VN conferentie
van vrouwen
Winst voor
PLO
factie Rotterdams havenbedrijf
Tanker-kijkers
veroorzaken
opstoppingen
Brand verwoest deel chipsfabriek
Landbouwgif in
Friese tuintjes
kan geen kwaad
Boeten voor
baldadigheid
in vakantie
Deurwaarders tegen nieuwe
wet rechtshulp
H 8BDAG 26 JULI 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
gul-
«ten
;vat-
aan-
shof
yest-
had
aan-
azen
deel
West
rrorij.
eek,,
dwest
ENHAGEN „Als het echt nodig is, zal Nederland de
zetten, maar alleen in het uiterste geval. Je terugtrekken
:o'n internationale conferentie, is natuurlijk een lood-
ir punt. Dat doe je alleen na overleg met de andere EG-
In het kabinet is tevoren besproken, dat Nederland zich
zou kunnen terugtrekken, als op de VN-conferentie in
•nhagen de internationale politiek geheel zal gaan over-
;en."
Peter e
nden
ictivt
j het
n wa-
stool,
Het
i van
Hanneke Wijgh
eerste commissie is de vergelij-
ussen het zionisme en het racis-
jt. j aan de orde geweest. In de
omen Ie commissie is de hele Palestij-
erden scussie nog aan de gang. Ik
an dt echt dat we volgende week in de
Ire vergadering met z'n allen het
rogramma kunnen goedkeu-
ord inklaar het blijft tot het einde toe
)renk- aas h°e de discussie over het
het me zal aflopen."
i Ook
an depecretaris Jeltien Kraaijeveld-
sters. :rs. voorzitster van de Neder-
delegatie op de VN-conferen-
Kopenhagen is redelijk optimis-
Zij heeft alle hoop, dat ondanks
vuurwerk dat over de Palestijn-
estie wordt afgestoken, Neder-
ot het einde van de conferentie
ezig zal blijven. „Voor ons staat
nancipatie van de vrouw cen-
Ze wil niet speculeren over de
lljke afloop van het Zionisme-
„Elke speculatie werkt escale-
Je kunt beter per dag en per uur
latie bekijken".
msme
xico heeft Nederland gestemd
de „Verklaring van Mexico"
tegengestemd voor wat betreft
egrip zionisme in de declaratie
•n alle paragrafen waarin het
werd genoemd. Mevrouw
ïveld: „Ik zat toen in de Neder-
delegatie Het was een zware
en we hebben een harde
rerklaring geformuleerd. In Ko-
agen zijn we nu veel beter voor
op dit soort politieke uitspra-
De vergelijking tussen het racis-
het zionisme is voor Nederland
onaanvaardbaar en dat weet
ook".
gen wordt geformuleerd „Zo'n plan is
natuurlijk vaag en globaal, omdat
het voor alle landen geldt. Dat is de
handicap van alle internationale con
ferentiestukken. De praktische verta
ling van het actieplan moet op natio
nale schaal gebeuren. Het Nederland
se actieplan zal voor een deel uit
bekende stof bestaan. Maar er zullen
ook nieuwe punten in komen. Het
plan moet voor vijf jaar gelden.
Erfenis
„Een volgend kabinet, van welke sig
natuur ook, krijgt het nationale actie
plan als erfenis op zijn bord. De
kracht van zo'n plan is tweeledig:
iedereen krijgt zicht op wat is afge
sproken en het plan dwingt tot han
delen."
De praktische vertaling geldt met na
me voor de drie hoofdonderwerpen
van de conferentie: arbeid, onderwijs
en gezondheidszorg. Mevrouw Kraal-
jeveld: „Echt concreet kan ik nog niet
zijn. Veel hangt ook af van de in
breng, die de Nederlandse forum
vrouwen zullen hebben. Op 30 augus
tus is er overleg. Op het forum zijn
vele onderwerpen aan de orde ge
weest en hopelijk heel creatieve
ideeën ontwikkeld. Op het gebied van
ontwikkelingshulp, prostitutie, ver
krachting, mishandeling van vrou
wen en meer. Het is erg goed als die
ideeën samen met onze ervaringen in
het nationale actieplan worden ver
werkt. Het concept-actieplan zal
daarna in brede kring worden bespro
ken, voordat het plan ln het voorjaar
van 1981 in de definitieve versie ver
schijnt."
Migrantenvrouwen
ook redelijk optimistisch over 0p het wereldactieplan is door Ne-
ctieplan, zoals dat in Kopenha- derland een aantal amendementen
Mevrouw Kraaijvcld
voorgesteld. Twee daarvan hebben
nogal de aandacht getrokken: het
voorstel tot verbetering van het lot
van migrantenvrouwen en het voor
stel het zwangerschapsverlof om te
zetten in ouderschapsverlof. Hoe wor
den straks deze amendementen in
het actieplan vertaald? Wat iaat Ne
derland concreet doen voor de „derde
wereld op de stoep?"
Mevrouw Kraaljeveld: „Op het ge
bied van het onderwijs is in de notitie
inzake culturele minderheden van
minister Pais al een groot aantal
voorstellen gedaan, die zo in het ac
tieplan kunnen. CRM en onderwijs
richten hun beleid daar ook al op.
Alfabetiseringscursussen, voorlich
tingsmateriaal in de eigen taal, cur
sussen Nederlands, een betere oplei
ding voor migrantenmeisjes. Bij de
gezondheidszorg zal ook het accent
komen te liggen op goede voorlich
ting."
Migrantenvrouwen werken door
gaans in de slechtst betaalde baant
jes en hebben weinig rechten op een
uitkering.
Mevrouw Kraaijeveld: „Op de minis
teries van sociale zaken en justitie is
een wet in de maak, die de buiten
landse werknemers gelijke rechten
moet geven. Het wetsontwerp is ter
voorbereiding op de ratificatie van
het Verdrag van Europa. Nederland
heeft dat verdrag wel al goedgekeurd,
maar het moet ook nog geratificeerd
worden. De wet geeft recht op gelijke
beloning en gelijke behandeling. Dit
geldt voor buitenlandse werknemers,
maar ook voor hun vrouwen. Als zij
willen gaan werken krijgen ze meer
rechten en meer bescherming dan
Ouderverlof
Het voorstel om het zwangerschaps
verlof om te zetten in ouderverlof
komt wel in het Nederlandse actie
plan, maar staat niet hoog op het
prioriteitenlijstje van het kabinet-
Van Agt, aldus staatssecretaris
Kraaijeveld. „We houden vast aan
wat in de Internationale arbeidersor
ganisatie (ILO) is afgesproken. De
vrouw krijgt zes weken voor en na de
bevalling betaald verlof. Dat is meer
dan in menig ander land gebeurt."
Toch loopt Nederland niet voorop,
zeg ik. Mevrouw Kraaijveld: „Het
zwangerschapsverlof is een geweldige
bescherming van de vrouw, dat moet
ook zo blijven. Waar wij in Nederland
over na willen denken is, hoe na de-
periode van het zwangerschapsverlof
ouders in de gelegenheid kunnen wor
den gesteld om thuis te blijven als
een van de kinderen ziek is of om de
zorg op zich te nemen voor jonge
kinderen. Dat kan dan de vader of de
moeder zijn. Vandaar ons voorstel om
het begrip moederschap te verbreden
tot ouderschap."
In het kader van de nieuwe regeling
voor werknemers met gezinsverant
woordelijkheid, zoals die door de In
ternationale arbeidsorganisatie van
de Verenigde Naties wordt opgesteld,
wordt hard gewerkt aan een betaalde
regeling voor ouders. Nederland heeft
vorige maand geweigerd een uit
spraak te doen over deze regeling."
„De bottleneck zit in de financie
ring", aldus mevrouw Kraaijveld.
„Het accent bij de ILO-regeling ligt
op het behoud van de arbeidsplaats.
Dat is natuurlijk erg belangrijk, maar
je hebt er niet zoveel aan als ook niet
tegelijk de financiering wrdt gere
geld. Over dat punt moeten werkge
vers, werknemers en de overheid pra
ten. De overheid zal dat gesprek op
dit moment niet beginnen."
Op de conferentie in Kopenhagen
overheersen de politieke onderwer
pen, zoals Zuid-Afrika, de Palestijnse
kwestie, en de verhouding tussen rij
ke en arme landen. Loopt men zo niet
met een boog om de werkelijke dis
cussie heen? De machtstegenstelling
tussen mannen en vrouwen?
Mevrouw Kraaijveld: „Het zijn vooral
de westerse landen die het laatste
aspect sterk benadrukken. Neder
land heeft zelfs een amendement in
gediend over de wortels van de onder
drukking. Wij zeggen dat naast aller
lei economische structuren, het feit
dat de vrouw de kinderen baart, haar
in een andere positie brengt dan de
man De derde wereld vindt ons ge
praat elitaior."
„De ontwikkelingslanden bekijken
het van een geheel andere invals
hoek. Zij willen eerst economisch de
zaken op orde stellen. Ik vind het cru
om dan tegen hen te zeggen, dat het
lot van de vrouw op de eerstge plaats
komt. Maar ik zeg wel dat de discus
sie over een nieuwe internationale
economische orde in deze conferentie
KOPENHAGEN De Palestijnse
bevrijdingsorganisatie PLO heeft in
Kopenhagen een overwinning be
haald. In één van de voorbereidende
commissies is met overweldigende
meerderheid een amendement van
India op het ontwerp actieprogram
ma aangenomen. Hierin wordt de
PLO omschreven als „de vertegen
woordiger van het Palestijnse volk".
Nederland en de andere EG-landen,
voor wie het voorstel onaanvaard
baar was, deden niet mee aan de
stemming.
de emancipatie van de vrouw niet
mag overheersen."
Samen
Is ze zelf veranderd door Mexico en
door haar werk als staatssecretaris
van ^mancipatiezaken?
Jeltien Kraaijveld „Mexico was voor
mij belangrijk, omdat ik daar ontdek
te hoe het is als op regeringsniveau
aan de emancipatie van de vrouw
wordt gewerkt. Als voorzitster van de
Gereformeerde vrouwenbond had ik
vroeger actie gevoerd voor de verkie
zing van de vrouw in het ambt. Al dat
werken aan de basis krijgt echter pas
zin alsook wettelijk veel wordt gere
geld. Echt veranderd ben ik niet Mijn
visie op de mens is nog dezelfde als
vroeger. Ik vind het belangrijk dat
mannen en vrouwen hun gaven kun
nen ontplooien en samen verantwoor
delijkheid dragen."
„Dat is het inspirerende van Mexico
en van Kopenhagen. We kunnen het
ons als mensen niet veroorloven zwa
re beslissingen als over kernenergie
en het milieu op de schouders te
leggen van een paar mannen. Het is
van essentieel belang dat mannen en
vrouwen deelnemen aan alle terrei
nen van de samenleving."
leen onzer verslaggevers
1TERDAM De schuldbekentenis van de kapitein en eerste stuurman van de geknakte
irtanker „Energy Concentration" heeft de Rotterdamse havenautoriteiten gesterkt in hun
ituiging dat de bemanning van dit schip „absoluut onbekwaam" was.
zegt adjunct-directeur mr. Chr.
Krimpen van het Rotterdamse
«bedrijf. „Er zijn krankzinnige
en gebeurd aan boord van dat
p, dingen die een beginneling nog
eens in zijn hoofd zou halen."
kapitein en eerste stuurman heb-
gisteren tegenover de Rotter-
ae rivierpolitie verklaard dat ze
en hebben gemaakt, die hebben
ld tot het knakken van de tanker,
noesten onverwacht in de haven
Le Havre lossen, een plaats die ze
'ankelijk later op de reis zouden
ioen. Ze beschikten niet over de
e apparatuur om aangepaste be
ringen te maken en waren bo-
lien nalatig bij de controle op het
;n in de Franse havenstad, aldus
t het tweetal verklaard tegenover
politie De kapitein en eerste
man zullen zo snel mogelijk
rgeleid worden aan de officier van
litie.
het verhaal van de twee is duide-
geworden dat de tanker oorspron-
]k vanuit de Perzische Golf eerst
r Rotterdam zou varen. Daarna
een deel van de ruwe olie in het
[else Immingham worden gelost
vervolgens het restant in Le Ha-
De eigenaar van het schip gaf
lier onderweg opdracht eerst in Le
're te lossen.
jens de twee officieren: de 37-
5e kapitein S. K. L. uit Hong
ig en de 51-jarige eerste stuurman
W. uit Taiwan, vereiste dit bij-
dere maatregelen met het oog op
spanning die op het schee psmate-
ontstaat door onevenwichtige
ROTTERDAM (ANP) De directie
van Mobil Oil in Rotterdam heeft
vrijdag een oproep gedaan aan het
publick om niet massaal te komen
kijken naar de lossing van de ge
knakte tanker „Energy Concentra
tion" bij de Europoort-terminal.
Kijkers veroorzaakten vrijdagmid
dag al een opstopping aan het begin
van de Europoort.
Volgens een woordvoerder van Mo
bil Oil is de drukte bij de bedrijf-
spoort helemaal niet nodig. Het
overpompen is veel beter te zien
vanaf de Noordzee-weg, die over de
scheidingsdam loopt tussen Nieuwe
Waterweg en Calandkanaal. Van
daar is het werk goed te volgen.
belading. Om die maatregelen te kun-
len nemen moesten ingewikkelde be
rekeningen worden gemaakt met
nand-apparatuur. omdat aan boord
;een speciaal hiervoor bestemd com
putertje aanwezig was.
Met de hand-apparatuur kon het
tweetal eigenlijk niet overweg. Bo
vendien was de handleiding in het
voor hen onbekende Noors gesteld.
Daar komt nog bij dat de kapitein de
stuurman opdracht had gegeven na
het lossen in Le Havre een deel van de
olie over te pompen in de lege mid
dentanks van het schip. De eerste
stuurman vergat dat. De kapitein op
zijn beurt vergat de stuurman te con
troleren.
Dat het schip vervolgens onderweg al
niet geknakt is, noemen de deskundi
gen onbegrijpelijk. Volgens Van
Krimpen is dat te danken aan de
rustige zee. „Het is een krankzinnige
zaak dat zoiets kan gebeuren. De
bemanning was totaal incompetent.
Dat kun je rustig stellen. Het pro
bleem is alleen dat je daar meestal
pas achter komt als het al te laat is."
Van Krimpen vindt dat daarom zo
snel mogelijk strengere richtlijnen
moeten komen met betrekking tot
het laden en lossen van olietankers.
Zo zou het wal personeel, dat zonder
meer vakbekwaam kan worden ge
noemd, volgens Van Krimpen de ver
antwoordelijkheid moeten krijgen
voor het lossen en laden van super
tankers.
De belangrijkste havensteden delen
die gedachte, zegt Van Krimpen, die
toegeeft dat de goedkope-vlaglanden
wat dit betreft een uiterst moeilijk
probleem vormen.
Het Rotterdamse bergingsbedrijf
Smit Tak is gistermorgen begonnen
met het leegpompen van de geknakte
supertanker, die in de Zevende Petro
leumhaven ligt. Het karwei zal vijf
dagen duren. De olie wordt overge
pompt in de tanker „Jag Laxmi". Pas
als de olietanks leeg zijn, kan begon
nen worden met het bergen van het
wrak.
Van een onzer verslaggevers
LANGEDIJK Een felle brand heeft
gistermorgen omstreeks elf uur de
fabriek van Smiths Chips op het in
dustrieterrein Zuiderdel in het
Noordhollandse Langedijk voor een
deel verwoest. Volgens een woord
voerder van de rijkspolitie is de oor
zaak mogelijk kortsluiting in een ge
deelte van de fabriek. Er deden zich
bij de brand geen persoonlijke onge
lukken voor. Gisteren aan het einde
van de middag was de brandweer
klaar met het nablussen en het om
trekken van vrijwel ondermijnde
muren.
Het vuur werd bestreden door brand
weerkorpsen uit Langedijk, Warmen-
huizen, Heerhugowaard en Alkmaar,
waarbij onder meer van waterkanon
nen gebruik werd gemaakt. Door de
enorme rookontwikkeling die tot ki
lometers in de omtrek zichtbaar was,
»Tkrj jtrok de brand vele honderden toe-
Nederland en de NAVO', de tentoonstelling in de hal van het schouwers.
Rotterdamse stadhuis, is gisteren door burgemeester Van der Louw
geopend. Hij deed dat in gezelschap van mevrouw J. van Leeuwen, Volgens de directie van Smiths Chips
voorzitster van de Atlantische commissie. bedraagt de schade zaker vele hon
derdduizenden guldens. Zij sluit niet
uit dat een bedrag van twee miljoen
zal worden overschreden.
LEEUWARDEN (ANP) Het land
bouwgif dat begin juli terechtkwam
op daken en in tuinen van het Friese
dorp Midlum, levert geen enkel ge
vaar op. De inwoners van het dorp
mogen weer groenten uit hun moes
tuin eten en ook de kinaeren mogen
weer op de speelplaatsen spelen
Dit heeft de provinciale inspectie
voor de volksgezondheid en milieuhy
giëne vrijdag meegedeeld. Op 2 juli
zou een sproeivliegtuig landbouwgif
op een tarweveld in Midlum spuiten,
maar door de sterke wind kwam het
spul terecht in het dorp. Er wordt nog
onderzocht wie aansprakelijk is voor
de schade: de opdrachtgever of het
luchtvaartbedrijf dat de vlucht ver
zorgde
MAASTRICHT (ANP) De
kantonrechter in Maastricht
heeft vrijdag twintig jongelui
uit Nijkerk, Huizen. Volkel en
Uden overeenkomstig de eis
van de officier van justitie ver
oordeeld tot honderd gulden
boete. De jongelui werden
schuldig bevonden aan het ple
gen van baldadigheden in de
toeristenplaats Valkenburg.
„Het is in Valkenburg ieder
jaar hetzelfde," aldus de offi
cier van justitie, mevrouw mr.
Bouwmans.
De kantonrechter waarschuw
de de baldadige vakantiegan
gers dat ze bij een volgende
gelegenheid gevangenisstraf
konden verwachten.
door Haro Hielkema
SNEEK Ulbe Zwaga, de meest bekende schipper die het Friese skütsjesilen heeft gekend en
die sinds 1946 elf keer als winnaar eindigde, lijkt onverslaanbaar. Weliswaar is deze oude rot al
jaren geen roerganger meer van een skütsje (in 1972 won hij voor het laatst), maar als
rechterhand van zijn zoon Lammert heeft hij toch een zeer belangrijk aandeel geleverd in de
triomf van het skütsje De Twee Gebroeders uit Langweer.
OTTERDAM (ANP) De
Bninklijke vereniging van
rechtsdeurwaarders vindt
wetsontwerp inzake
ïhtshulp onaanvaardbaar.
hoofdpunten is dit ont-
7p zo fundamenteel on-
ist, dat alleen een geheel
euw ontwerp soelaas kan
eden.
conclusie trekt de vereniging in
maandblad „De Gerechtsdeur-
'arder". Daarin wordt een hele serie
zwaren geuit, met name over de
'are opzet van de bureaus voor
totshulp De centrale overheid
'Jgt een forse greep op die bureaus
inet is volgens de vereniging waar-
"jjnlijk dat juist vanwege die zware
«stelling de overheid alle beslis-
tee bevoegdheden naar zich toe wil
fkken.
gerechtsdeurwaarders zien veel
leer in een regeling waarbij de opzet
ar|i de bureaus voor rechtshulp be-
•rkt blijft tot de eerste opvang en
geven van eenvoudige eerste-
tosrechtshulp. Een betere oplossing
zou het naar hun mening zijn het
landelijk beleid te laten coördineren
door een centraal bureau voor de
rechtshulp. De bevoegdheden van de
centrale overheid zouden gering en
strak aan normen gebonden moeten
zijn. Door de zware taak verworden
de bureaus tot een log, semi-ambte-
lijk apparaat, waar de rechtzoekende
slechts moeizaam zijn weg kan vin
den, aldus de vereniging.
Verder valt de vereniging erover, dat
bij de voorbereiding geen melding is
gemaakt van of rekening is gehouden
met de bijzondere positie van de ge
rechtsdeurwaarder bij de eerste-lijns
rechtshulp in ruime zin. De deurwaar
der verleent veel directe hulp in in
casso-, huur- en arbeidszaken. Niet
alleen de minder draagkrachtige
rechtzoekende, ook de welgestelde
burger en het bedrijfsleven wenden
zich voor dit soort zaken tot deze
gerechtsbeambte. Nu komt echter al
le eerste-lijns rechtshulp ln ruime zin
onder de bureaus voor rechtshulp te
vallen.
,Ook in de tweede-lijns rechtshulp is
de gerechtsdeurwaarder waarschijn
lijk de meest uitgesproken rechts
hulpverlener. Merkwaardig noemt de
vereniging het dan ook dat daarover
zo goed als niets in het wetsontwerp
is terug te vinden. Deze tweede-lijns
hulp is nu toebedeeld aan de mede
werkers van het bureau voor rech
tshulp. Die regeling, meent de vereni
ging, zal aanzienlijke gevolgen voor
de gerechtsdeurwaarder hebben, de
minder draagkrachtige kan zich nu
niet meer rechtstreeks tot hem wen
den. De doelstelling van de wet, het
toegankelijk maken van de rech
tshulp, wordt hiermee volgens de
deurwaarders tot een farce gemaakt.
Ook noemt de vereniging het zeer
betreurenswaardig dat in het wets
ontwerp een rechtshulpverlener van
65 jaar geen gefinancierde rechtshulp
meer kan verlenen. In de sfeer van die
hulpverlening is de leeftijdsgrens van
65 jaar een slag in de lucht, meent de
vereniging. Dit onder meer omdat
voor de advocatuur geen leeftijds
grens geldt en voor de rechterlijke
macht, zowel voor notarissen als voor
gerechtsdeurwaarders, die grens bij
zeventig jaar ligt.
Het is beter, menen de deurwaarders,
geen leeftijdsgrens vast te stellèn. Als
dat toch moet, zou aansluiting moe
ten worden gezocht bij andere leef
tijdsgrenzen in de sfeer van de rechts
hulpverlening. Dan zou er een over
gangsregeling moeten worden ont
worpen, waarbij de vrije rechtshulp
verlener voor dit verlies van zijn
praktijk volledig schadeloos wordt
gesteld. Bovendien is dan een pensi
oenregeling niet te vermijden, aldus
de vereniging in haar maandblad.
Dankzij de adviezen van vader Ulbe
kreeg Lammert gistermiddag in
Sneek de skütsjewimpel 1980. Pas
een paar jaar heeft Lammert het roer
van de oude zeilschuit in handen,
maar met zo'n brok ervaring naast
zich is hij een kampioen die moeilijk
te verslaan blijkt. Vorig Jaar had
Langweer ook al de zege kunnen grij
pen, als Lammert in het dagelijks
leven kapitein op een zeer fors bin
nenvaartschip niet wat doldriest
met protestvlaggen had gezwaaid en
zelf herhaaldelijk met strafpunten
het riet werd ingestuurd.
Langweer eindigde met 25,9 punten
ruim voor Jan van Akker uit Sneek
(28,9), Joop Mink uit Grouw (29), en
Tjitte Brouwer uit Heerenveen (30,9),
die gisteren de zeilrace op het Snee-
kermeer won. In de rangschikking
werden zij gevolgd door Lodewijk
Meeter (Huizum), Sietse Hobma
(Lemmer), Siete Meeter (Bolsward) en
Rienk Zwaga (Zuidwesthoek), broer
van de kampioen en vorig jaar triom
fator in het Friese zeilevenement.
Stoer
„Ik dacht dat Friezen van die stoere
mensen waren", was er afgelopen
week smalend naar het hoofd van
Alex Brinksma geslingerd, toen het
skütsjesilen al drie keer was afgelast
vanwege de (te) harde wind. De voor
zitter van de centrale commissie voor
het skütsjesilen antwoordde steeds
dat er best kon worden gezeild, maar
dat een echte wedstrijd er om veilig
heidsredenen niet in zat. De oude
zeilschepen hebben inmiddels zulke
zeilen en masten gekregen, dat het
gevaar voor omslaan of averij bij
windkracht zes a zeven te groot is.
Voor Brinksma is het skütsjesilen al
jarenlang een vorm van recreatie bij
uitstek. De Heerenvener, die direc
teur is van een grootwinkelbedrijf,
was er in 1956 al bij. toen een aantal
inwoners van Heerenveen in navol
ging van Eernewoude een oude tjalk
kocht om die in de jaarlijkse strijd
om de skütsjewimpel in te zetten
„Vijfduizend gulden hadden we toen
gauw bij elkaar, vooral door de activi
teiten van brugwachter Engelsma, de
eerste schipper van het Heerenveense
skütsje."
Initiatief
Het initiatief van de commissie uit
Heerenveen. geboren in een periode
dat nog drie skütsjers aan het jaar
lijkse zeilcircus meedelen, heeft in
middels vrijwel algemeen navolging
gekregen. Er zijn nog maar twee „par
ticulieren" in de vloot van veertien,
maar ook voor deze twee eigenaren is
het onderhoud nauwelijks meer op te
brengen Danzijk de inkomsten van
de wedstrijden redden zij het nog.
Al een aantal jaren bestaat het veld
uit veertien deelnemers, een wat gun
stiger situatie dan in 1953, toen er nog
maar twee liefhebbers waren Sietse
Brouwer, de twee weken voor het
skütsjesilen van dit jaar overleden
rechterhand van Heerenveen-schip-
per Tjitte Brouwer, redde de traditie
door zijn oude skütsje weer op te
tuigen. „Gelukkig," zegt Brinskma
„Elke keer dat ik skütsjes zie. loopt er
een rilling over mijn rug. Ontroering
is misschien een groot woord, maar je
wordt er wel door geïmponeerd, zeker
als je de verhalen kent uit de tijd dat
de schepen nog echt gebruikt
werden."
Het contact met „al die mensen op de
schepen" is voor Brinksma een van
de voornaamste drijfveren om zijn
spaarzame vrije tijd in de organisatie
van het skütsjesilen te steken „Dan
hoor je de geschiedenis van die men
sen, van hun bestaan dat een strijd
voor hun leven was. Van de schippers
hoor je de wonderlijkste verhalen: zij
moesten met hun schip op de zeilen
maar ergens zien te komen. De mees
te skütsjes vervoerden vroeger terp-
grond Dan was elke zeiltocht een
soort skütsjewedstrijd. Je probeerde
steeds als eerste je vracht af te leve
ren om dan weer als eerste voor de
terp aan de wal te liggen."
Skütsjeschippers vormden een zeer
zelfstandig volkje, dat weet Brinks
ma inmiddels wel uit ervaring. „Door
de nood gedwongen. De schipper
moest altijd zelf de beslissingen ne
men, dat kon hij niet aan anderen
overlaten. Die karaktertrek herken Je
nu nog in de vloot. Net als vroeger
zijn er tussen de verschillende schip
persfamilies nauwe banden. Er is erg
veel over-en-weer getrouwd Gebeurt
er iets in zo'n familie, dan heb je soms
ruzie zo hoog als de hemel De men
sen hebben een huid als een olifant en
ze vergeten niks En omdat ze precies
weten wat ze willen, is het wel eens
moeilijk voor de centrale commissie
Brinksma's handelwijze in conflicten
is altijd dat hij de schippers in hun
waarde laat „Je moet ze niet als een
schoolmeester behandelen en zeggen:
dat deed je fout. Want dan kun je het
wel vergeten Zij weten het toch be
ter. wij blijven outsiders", aldus
Brinksma. die zich als hoofddoel stelt
de skütsjes zo lang mogelijk in de
huidige staat te houden. „En met de
mensen die er nu bij betrokken zijn.
lukt dat wel."
