IDNA-onderzoek: bedrijven gretig maar zwijgzaam
sJl.
Portugese textielindustrie in gevaar
Westduitse bank moet
wegens fraude sluiten
Aandeelhouders Holland Sea Search weren zich
Bij toetreding tot Europese Gemeenschap
Fusie tussen Unigro en Albada Jelgersma
AMRO en ABN verlagen rente
Deventer
verliest
5 café's
'Tegenstrijdige geruchten nadelig'
Nieuwe topman
bij Van Gelder
Inflatie in EG
iets afgezwakt
Sluis in
Driemond
failliet
r
iet dan
ijke o
6-125
k«rq
o. «V
«kt.
[ZATERDAG 26 JULI 1980
FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET
21
Bij recombinant DNA-onderzoek worden
'ëistukjes erfelijke code van mensen, die
ren of andere organismen ingebouwd in
de erfelijke eigenschappen van bacte
riën, schimmels en dergelijke. Bij indu
striële toepassing is het dan de bedoe
ling dat de ingebouwde fragmenten in
hun nieuwe omgeving hun oude werk
zaamheden voortzetten.
De in het DNA vastliggen code bevat de
informatie waarmee een specifiek eiwit
wordt opgebouwd. Als het goed is gaat
de bacterie dus het voor hem vreemde
eiwit maken, bijvoorbeeld een hormoon
of een enzym. Aangezien bacteriën zich
onder goede kweekomstandigheden in
drukwekkend snel vermenigvuldigen, is
het mogelijk om ingewikkelde stoffen in
grote hoeveelheden te maken.
Maar „mogelijk" betekent nog niet dat
het ook makkelijk is. Dé bacteriën heb
ben geen „belang" bij het maken van
een vreemde stof die in hun eigen huis
houding geen rol speelt. Om te zorgen
dat ze dat toch in redelijke hoeveelhe
den doen, moet per geval een serie
tructs worden ontworpen of ontdekt.
Dat onderzoek moet, evenals later het
produktieproces, worden uitgevoerd in
een controleerbare omgeving, om te
voorkomen dat de verknutselde bacte
riën ontsnappen en mogelijk een gevaar
voor de gezondheid opleveren. Het on
derzoek is ingedeeld in risicoklassen, al
naar de theoretisch denkbare gevolgen
van mogelijke bedrijfsongelukjes. Voor
produktieprocessen wordt nog aan richt
lijnen gewerkt.
«i
ion r
tor e
i toe
AMSTERDAM Recombinant-DNA-onderzoek: voor sommigen de witmaker van de Neder
landse economie voor anderen een grauwsluier over onze toekomst. Discussies over de chips
i hebben het DNA-onderzoek tijdelijk op de achtergrond gedrongen, maar afgelopen week werd
duidelijk dat de industrie achter de schermen heeft doorgewerkt.
J" Gebonden aan handen en voeten toekijkend hoe buitenlandse bedrijven het ene micro-
i biologische succesnummer na het andere opvoeren en met een prop in de mond om de gehate
kt} „brede discussie" niet opnieuw te doen losbarsten, heeft de Nederlandse industrie de overheid
aoveel mogelijk achter de coulissen onder druk gezet. En met succes, zo blijkt. Minister Van
Trier kondigt aan „haast te gaan maken" met DNA-onderzoek op C m niveau en het advies
van de speciale commissie niet af te wachten.
alles
erdei
inga
door Piet Hagen en Pauline van de Ven
Misprijzen
Binnenkort wordt een begin gemaakt
met de inrichting van een C III labo-
iömI ratorium, dat wordt ondergebracht
bij TNO, waarschijnlijk in Rijswijk.
De overheid tast zelf in de buidel voor
de „enkele miljoenen" die zo'n labo
ratorium gaat kosten. Hoog tijd,
vindt de Nederlandse industrie, die
osibJ haar misprijzen over het feit dat on-
(wac deizoek °P C III niveau in Engeland,
^Amerika. West-Duitsland, Frankrijk
en enkele andere geciviliseerde lan
den wèl mag, heeft laten voelen door
research-afdelingen zoetjesaan naar
het buitenland over te hevelen.
!iin- Natuurlijk geeft de overheid die mil-
n n' joenen niet cadeau: bedrijven die van
iaf[j het laboratorium gebruik maken, be-
>'*<1 talen een soort huur voor de onder-
Ma» zoekfaciliteiten (laboratoriumperso-
w,l|fl neel 100 000 gulden per manjaar,
kl« instrumentarium, gebouwen etc.). Of,
dl tweede mogelijkheid, ze geven TNO
opdracht bepaald onderzoek te ver
richten hetgeen uiteraard door de be
drijven moet worden bekostigd. Een
mooie bijkomstigheid is het verder,
als uit industriële toepassingen van
,stigj het onderzoek patenten voortvloeien.
ma>l Deze komen in handen van het bij het
dan. onderzoek betrokken bedrijf, maar
ort een regeling voor het terugbetalen
lad. ervan tevens waarborg dat de ver
diensten in het land blijven is
getroffen
PM
c,t0ch
1 sjpordé^y
ij
warm plaatsje op deze nieuwe markt
te verzekeren. Regeringen in Frank
rijk, West-Duitsland en Engeland
hebben al grote bedragen gestoken in
DNA-research.
In Engeland onderzocht de Commis
sie Spinks de mogelijkheid voor de
Engelse industrie. Het onderzoek re
sulteerde in de warme aanbeveling
aan de Britse overheid elk jaar min
stens tien miljoen gulden te steken in
een op research gericht concern voor
biotechnologie, en dit minstens vijf
jaar achtereen. Wetenschappers en
mensen uit het bedrijfsleven moeten
nauw samenwerken om ervoor te wa
ken dat het Verenigd Koninkrijk niet
achterop raakt in de race.
Uitnodiging
Koortsachtig
Is de hoop van de "Nederlandse indus
trie dat DNA-onderzoek tot winstge
vende toepassingen kan leiden ge
rechtvaardigd? Je zou het wel gaan
geloven, de koortsachtige activiteit
yap buitenlandse ondernemingen en
overheden in ogenschouw nemende.
En de investeringen, en de beschei-
len resultaten die al zijn geboekt.
n paar voorbeelden:
Het Zwitsers-Amerikaanse Biogen
kondigde begin dit jaar aan dat de
produktie van menselijk interferon
binnenkort mogelijk zal zijn door ver-
knutselde bacterieën. Interferon is
werkzaam tegen virusziekten maar is
vooral in onderzoek vanwege de ver
wachting dat het een rol kan spelen
bij de behandeling van kanker. Dat
bij dit nieuws de aandelen Biogen
stegen tot ongekende hoogte, ver
baast niemand meer die weet dat de
bereiding van interferon tot nog toe
bijna onbetaalbaar was. Als Biogen
erin slaagt, het produkt in grotere
hoeveelheden betaalbaar aan te bie
den, legt dat volgens sommige dro
men op termijn een markt van een
slordige vier miljard gulden open.
Insuline
Het bericht dat het Amerikaanse far
maceutische bedrijf Eli Lilly samen
met Genentech is begonnen met de
bouw van 's werelds eerste fabriek
waar DNA wordt toegepast om men
selijk insuline te produceren inves
tering 40 miljoen gulden kwam
gisteren.
Standard Oil of New Jersey en Natio
nal Distillers hadden zestien miljoen
gulden over voor een belang in de
„Cetecus Corporation", die sinds 1971
DNA-onderzoek doet. Amerika en Ja
pan zijn hard bezig, zich van een
Niet zo verwonderlijk dus, dat onder
zoekers in het Nederlandse bedrijfsle
ven op hete kolen zaten, en dat som
migen hun klachten zelfs eigenhan
dig naar de Tweede Kamer zijn gaan
brengen. Het CIVO-rapport. waarin
de overheid onlangs de bedrijven uit
nodigde te laten weten in hoeverre zij
geïnteresseerd zijn in een C III labo
ratorium, zal bij verschillende bedrij
ven waarschijnlijk met een hardgron-
dig „eindelijk" zijn begroet.
De inventarisatie wijst uit dat vijf
concerns een diepgaande belangstel
ling voor een C III laboratorium aan
de dag leggen: Gist-Brocades, Avebé,
Shell, Akzo en DSM.
Gist Brodaces
Gist Brocades is reeds lang in DNA-
onderzoek geïnteresseerd. Twee jaar
heeft het concern al een laboratorium
op C I-niveau klaarstaan, maar hoe
wel de „Ad-Hoe Commissie" de plan
nen al geruime tijd geleden heeft
goedgekeurd, is het nog steeds niet in
gebruik genomen. Plaatselijke over
heden en met name de hinderwet
maakten dat tot nog toe onmogelijk.
De heer J. de Flines, als onderzoeker Ook Akzo Chemie zal van het CIII-
verbonden aan de laboratoria van
Gist, spreekt in dit verband van „een
lange lijdensweg" en „het belachelij
ke dubbelop," van de hinderwet.
Over het resultaat van de traagheid,
waarmee de zaak in Nederland ver
loopt, neemt hij geen blad voor de
mond: „Wij hebben ons onderzoek op
een gegeven moment naar Engeland
verplaatst. Daar is onderzoek op C
III-niveau allang toegestaan.
Als tweede goede reden voor het over
plaatsen van onderzoek noemt Ie
Flines het feit dat het laboratorium-
personeel daar de helft goedkoper is.
Toch zal het bedrijf van een Neder
lands C IH-laboratorium gebruik
gaan maken, want de research-afde-
ling van het bedrijf zit officieel nog
steeds in Nederland en het is makke
lijker het onderzoek dicht bij huis uit
te voeren. Gist-Brocades, een van de
grootste producenten ter wereld van
enzymen (die onder andere gebruikt
worden in was- en voedingsmiddelen)
zal, naar zich laat raden, trachten
langs biodynamische weg enzymen te
produceren. Ook wordt gedacht aan
produkten die onder de noemer ge
neesmiddelen vallen, zoals interfe
ron. insuline en antibiotica.
Shell is eveneens van plan van het
laboratorium gebruik te maken. Ook
dit bedrijf maakt zich al jaren sterk
voor onderzoekmogelijkheden op
C III-niveau. Evenals Gist Brocades
is Shell er trouwens toe overgegaan
een gedeelte van de onderzoek-afde-
ling over te plaatsen naar Engeland.
Wat Shell precies hoopt te gaan doen
is niet helemaal duidelijk.
Avebé
Voor Avebé zijn de uitkomsten van
CIII onderzoek minstens even be
langrijk als de toepassingsmogelijk
heden. Avebé maakt van aardappe
len zetmeel en van zetmeel een aantal
halffabrikaten, die weer door andere
industrieën worden aangekocht,
zoals de papier- en de textielindus
trie. Avebé is een ware grootverbrui
ker van enzymen. Het moment waar
op deze op grote schaal tegen lage
prijzen kunnen worden gefabriceerd,
wordt dan ook met spanning afge
wacht. Bovendien is het mogelijk zet
meel in de nabije toekomst langs
biodynamische weg om te zetten in
halffabrikaten.
Officieel heeft het bedrijf nog geen
antwoord gegeven op de vraag van de
regering of het gebruik wil maken
van zo'n C Hl-laboratorium. Een in
ventarisatie moet nog worden afge
rond.
Prof. dr. ir. A. A. Th. M. van Trier
Achterop
lab gebruik gaan maken. Waarop het
bedrijf het onderzoek wil toespitsen,
wil het uit concurrentie-overwegin-
gen liever nog niet kwijt. Wel is ook
Akzo duidelijk ingenomen met de
plannen van de overheid. Het bedrijf
is van mening dat Nederland al dui
delijk achterop is geraakt in vergelij
king met het buitenland. Hoewel ook
andere ondernemingen deze mening
zijn toegedaan, kan niet precies wor
den aangegeven op welke punten ons
land de boot heeft gemist.
Twee andere bedrijven, die duidelijk
in het rijtje van geïnteresseerden
thuishoren, hebben negatief op de
vraag in het CIVO-rapport gerea
geerd: Naarden International laat we
ten geen belangstelling te hebben
„noch direct, noch indirect".
Unilever is waarschijnlijk alleen
voorlopig niet geïnteresseerd: het
concern heeft een laboratorium op
C Il-niveau in Vlaardingen op stapel
staan, dat al is goedgekeurd doof de
Ad-hoc Commissie Het wachten is
nog „slechts" op de hinderwetvergun
ning. Bovendien gaat Unilever ten
spoedigste van start met onderzoek
in Engeland, op CI- en CII-niveau.
Getracht wordt in Engeland dieper
door te dringen in het smaakvermo-
?en van de mens.
Voor ondeizoek van een hogere risi
cograad dan C II. hebben wij geen
belangstelling, laat een woordvoerder
weten. Niet direct althans, want Uni
lever is net als Avebé een verslinder
van enzymen. Een deel van het onder
zoek dat Unilever in Engeland gaat
uitvoeren is van landbouwkundige
aard: Het concern gaat proberen
planten te ontwikkelen, die het zon
der kunstmest kunnen stellen. Waar
op het onderzoek dat in Vlaardingen
wordt uitgevoerd is gericht, wil Unile
ver, eveneens uit concurrentieover-
wegingen, niet zeggen
Schoon
Waarom is de industrie zo koortsach
tig bezig te zoeken naar mogelijke
toepassingen van het DNA-onder
zoek? Het antwoord daarop lijkt sim
pel: omdat men winst ruikt. Maar er
zijn ook nobeler motieven denkbaar
De DNA-techniek wordt hier en daar
aangeprezen als „biologisch" en dus
schoon Dankzij de inzet van bacte
riën die zich in ijltempo vermenigvul
digen kunnen stoffen die nu langs
minder schone weg worden gefabri
ceerd. op grote schaal en goedkoop
worden gemaakt. Op het gebied van
de gezondheidszorg (geneesmidde
len) en milieuzorg (waterzuivering)
zou een belangrijke verbetering kun
nen worden geboekt. Of het wereld
voedselprobleem erdoor kan worden
opgelost is nog maar de vraag, maar
vast staat dat ook toepassingen op
het gebied van voedingsmiddelen le
gio zijn.
Het effect op de werkgelegenheid is
moeilijk te schatten. Deskundigen
verwachten eerder een lichte
toename dan een afname van de
werkgelegenheid. Dat de industriële
toepassing van recombinant-DNA-
onderzoek hetzelfde desastreuze ef
fect op de werkgelegenheid zal heb
ben als de chips, lijkt in ieder geval
uitgesloten. Niet in de laatste plaats
omdat de chemische procesindustrie
toch al niet kan worden aangemerkt
als een erg arbeidsintensieve bedrijfs
tak.
Veilig? Wetenschappers neigen
steeds meer tot de conclusie dat wer
ken met DNA althans minder gevaar
lijk is dan aanvankelijk werd ge
vreesd. De normen op dit gebied wor
den dan ook steeds verder versoe
peld. Dat waakzaamheid toch gebo
den is. zal niemand ontkennen. Het
gevaar dat bij voorbeeld ziektever
wekkende bacteriën uit een laborato
rium ontsnappen en een hele epide
mie veroorzaken, is denkbaar De Ad-
hoc Commissie voor Recombinant
DNA-Werkzaamheden beoordeelt
daarom het uit te voeren onderzoek
van geval tot geval, waarbij strenge
veiligheidsvoorschriften in acht moe
ten worden genomen.
LISSABON (Reuter) De textielindustrie is de grootste
werkgever in Portugal en bovendien de grootste bron van
inkomsten uit de export van dat land. Als Portugal zich
opmaakt toe te treden tot de Europese Gemeenschappen, is
de kans groot dat deze tak van industrie in groot gevaar komt.
De organisatie van Portugese textie-
lexporteurs, Portex, meent dat min
stens een kwart van de textielarbei
ders zijn baan zal verliezen als Portu
gal lid wordt van de EG. De rege
ringssteun voor honderden kleine en
ondoelmatig werkende bedrijven met
verouderde machines valt dan weg;
veel ondernemingen zullen ver
dwijnen.
Goedkope krachten
Er zijn in Portugal tweeduizend tex
tielbedrijven. Daarvan heeft maar
een paar meer dan duizend mensen in
dienst. Meer dan de helft van de be
drijven heeft minder dan vijftig werk
nemers. De machines zijn dertig tot
veertig jaar oud. De produktiviteit is
klein en het werkverzuim groot. In de
achtergebleven gebieden, vooral in
het midden van Portugal, verdienen
veel textielarbeiders minder dan het
minimumloon van 7500 escudo (onge
veer 300 gulden) per maand.
De textielindustrie steunt op veel
goedkope arbeidskrachten. Grond
stoffen, machines en energie moeten
worden ingevoerd. Ongeveer veertig
procent van de produktie wordt afge
zet op weinig stabiele exportmark
ten. Deskundigen hopen, dat het EG-
lidmaatschap een hervorming van de
textielindustrie tot gevolg heeft, zo
dat het voortbestaan ervan verzekerd
is. Vorig jaar was een kwart van de
Portugese industrie-arbeiders werk
zaam in de textiel, die 27 procent van
de totale export vertegenwoordigt
van Portugal.
In industriële kringen hoopt men dat
modernisering en vergroting van de
produktie de winstmogelijkheden
van de textielindustrie vergroten.
Men rekent op buitenlandse investe
ringen om dit mogelijk te maken.
Bovendien denkt men ontslagen ar
beidskrachten weer in dienst te kun
nen nemen door meer kleding te ver
vaardigen, wat nu eenmaal een ar
beidsintensief proces is.
Vergroting van de produktie bete
kent echter ook een vergroting van de
export. Exportmarkten hebben te lij
den onder de economische recessie en
onder de invoering van importcontin
genten. Landen gaan over tot verklei
ning van de invoer om hun eigen
textielindustrie te beschermen. Vorig
jaar ging 62 procent van de Portugese
textielexport naar de EG.
Export
Portugals textielindustrie beschouwt
de EG als een van de meestbelovende
exportmarkten. Als Portugal toe
treedt tot de EG, vermoedelijk in
1983, moet de textielexport direct
met twintig procent worden vergroot
om de levenskansen van de industrie
te behouden. Nederland, West-Duits
land, België en Luxemburg bieden de
beste perspectieven voor een grotere
export. De Portugese textielfabrikan
ten zijn bezorgd dat Oroot-Brittan-
nië, dat op het ogenblik de helft van
de textielexport naar de EG afneemt,
zijn invoer zal verkleinen als Portugal
lid wordt van de EG.
Met buitenlandse investeringen kan
Portugal verouderde produktiemet-
hoden verbeteren en weer het hoofd
bieden aan de concurrentie uit lan
den in Afrika, Azië en Latijns-Ameri-
ka. De produktie van kleding moet
hierbij een belangrijke rol spelen. De
Europese markt hiervoor is groot. Als
Portugal eenmaal lid van de EG is, zit
het ook aan de goede kant van de
Europese invoertarieven. Dit neemt
echter niet weg dat veel bedrijven in
het noorden van Portugal hun poor
ten zullen moeten sluiten; de hele
textiel in Europa draait nu eenmaal
slecht. Alleen de sterkste bedrijven
zijn zeker van hun voortbestaan.
Van onze redactie economie
AMSTERDAM Zowel de ABN
Bank als de AMRO Bank hebben hun
rentetarieven voor hypotheeklenin
gen verlaagd. Beide banken hebben
hun tarieven voor vijf jaar vaste rente
met gemeentegarantie gebracht van
11 op 10,5 procent Vijf jaar vast zon
der gemeentegarantie gaat van 11V<
naar 10% procent.
De leningen met één Jaar vaste rente
zonder gemeentegarantie van de
ABN zijn verlaagd van 10s/. tot 10'A
procent. De AMRO Bank vraagt nu
voor tophypotheken 11 procent rente.
Dat was 11% procent.
BREDA (ANP) Albada Jelgersma
zal definitief een fusie aangaan met
Unigro in Utrecht. Het bod van Alba
da Jelgersma op de aandelen van
Unigro is gisteren door een overgrote
meerderheid van de aandeelhouders
aanvaard. Vakbonden, onderne
mingsraden en winkeliersorganisa
ties staan positief tegenover de fusie.
Unigro is een groothandel in levens
middelen die voornamelijk Vivo en
IFA-winkeliers voorziet. Afgelopen
jaar boekte het bedrijf een omzet van
tussen de vijf- en de zeshonderd mil
joen gulden.
Albada Jelgersma is een soortgelijke
en ongeveer even grote grossier. De
nieuwe combinatie zal met een totale
groothandelsomzet van ruim één mil
jard gulden een behoorlijke verster
king betekenen van de aangesloten
winkeliers, die op deze wijze goedko
per kunnen inkopen, omdat een gro
tere grossier hogere kortingen kan
bedingen bij de industrie.
BLADEL De 21-jarige G. Versmis
sen uit het Belgische Turnhout is
gistermorgen in Bladel door verdrin
king om het leven gekomen. Het stof
felijk overschot werd gevonden in het
vijftigmeterbad van zwembad de
Smagtenbogt. De toedracht van de
verdrinking is niet duidelijk.
DEVENTER (ANP) Deven
ter cafébezoekers moeten het
sinds gisteren met vijf gelegen
heden minder stellen. Vijf hore
cabedrijven, waarvan vier aan
het belangrijkste plein van De
venter (De Brink) gelegen, heb
ben plotseling hun deuren
moeten sluiten.
De eigenaar, horeca-exploïtant
M. Hendriks is in financiële
moeilijkheden geraakt. De
rechtbank van Zutphen heeft
hem gisteren uitstel van beta
ling verleend. Curator mr. M.
van Rhijn heeft echter ver
klaard dat het onontkoombaar
is, dat de horeca-exploïtant in
de loop van de volgende week
failliet wordt verklaard. De
sluiting van de café's betekent
tegelijk dat zestien personeels
leden gedwongen ontslag heb
ben moeten nemen. De acht
resterende werknemers hou
den hun werk in Hotel Royal
aan de Brink in Deventer, dat
afgelopen donderdag door
Hendriks ls verkocht aan twee
van zijn werknemers.
WEST-BERLIJN (DPA) Het Westduitse bureau van toe
zicht op het bankwezen in West-Berlijn heeft HKB Handels
kredietbank AG in Frankfort bevolen te sluiten. De schulden
van de bank zijn volgens de commissie te groot geworden door
onregelmatigheden bij de kredietverlening. Zij mag geen
betalingen meer aannemen tenzij het om aflossingen van
uitstaande schulden gaat. De bank heeft een balanstotaal van
154 miljoen mark.
Van onze redactie economie
CAPELLE a/d IJSSEL Een aantal aandeelhouders van
Holland Sea Search heeft, naar aanleiding van elkaar tegen
sprekende geruchten een vereniging van aandeelhouders op
gericht. Naast de behartiging van hun belangen willen de
aandeelhouders een objectieve verslaggeving over Holland
Sea Search, een bedrijf dat zich bezighoudt met olie- en
gaswinning in de Noordzee.
Vooral de laatste tijd is een groot in bepaalde kringen de ronde doen,
aantal publikaties over Holland Sea en die niet bevorderlijk zijn voor een
Search verschenen. Te dikwijls werd -ongestoorde en natuurlijk koersvor-
en wordt volgens de vereniging aan- ming. Chaotische, fragmentarische of
dacht geschonken aan geruchten die tendentieuze berichten komen bo
vendien de reputatie van de onderne
ming niet ten goede, zo merkt de
vereniging op.
Na opzettelijk voorzichtige taxaties
van de winbare gasvoorraden en
prognoses waarop het Jaarverslag is
gebaseerd, kan de zichtbare intrinsie
ke waarde van het aandeel worden
vastgesteld op ca. 28 gulden, aldus de
vereniging. Deze voorzichtigheid
werd in de laatste jaarvergadering
door de commissarissen bevestigd.
De vraagkoers op de incourante
markt (waar de aandelen worden ver
handeld) is op het ogenblik 24 gulden
ook voor de jaarvergadering en voor
de geruchtenstroom losbarstte, lag
de koers onder de 28 gulden. Holland
Sea Search en haar partners hebben
na proefboringen in het Noordzee-
blok P 6 een winningsvergunning
aangevraagd welke inmiddels is ver
leend. Volgens de initiatiefnemers tot
de vereniging is Holland Sea Search
uit het speculatieve vaarwater geko
men door de 40 procent deelneming
van de staat (via DSM) als de win-
plaats economisch mogelijkheden
heeft. Ook de stijging van de olie- en
gasprijzen zou de toekomst van het
bedrijf zekerder maken, menen de
aandeelhouders.
AMSTERDAM (ANP) In de bin
nenkort te houden buitengewone
aandeelhoudersvergadering van Pa
pierfabrieken van Gelder Zonen zal
worden voorgesteld Ir G F van der
Want (59) te benoemen tot lid van de
raad van bestuur Na zijn benoeming
zal de heer Van der Want optreden als
voorzitter van de raad van bestuur, zo
heeft het bedrijf medegedeeld.
De heer Van der Want werd onlangs
verzocht de directie op zich te nemen
van de Rotterdamse Offshore
Scheepsbouwmaatschappij (ROS),
waarvan de oprichting door een rege
ringsbesluit uiteindelijk niet door
ging. Van der Want was algemeen
directeur van de fietsenfabriek Bata-
vus Intercycle in Heerenveen.
De oude voorzitter van de raad van
bestuur, de Amerikaan G. Keith Pro
vo. was op 27 juni afgetreden. Sinds
die datum en tot de benoeming van
Van der Want treedt de heer E. Mit
chell, eveneens een Amerikaan, op als
gedelegeerd commissaris. Hij verte
genwoordigt in de raad van commis
sarissen de grootaandeelhouder
Crown Zellerbach.
Twee directeuren van de bank, Heinz
Karrasch) en Jozef Winter, alsmede
een employee van de bank zijn gear
resteerd en de politie is op zoek naar
de 42-jarige Westduitse geldmakelaar
Helmut Frigger. Dat heeft een woord
voerder van de officier van justitie in
Frankfort vrijdag meegedeeld
Laatstgenoemde wordt ervan ver
dacht de bank 110 miljoen mark af
handig te hebben gemaakt. De twee
directeuren werden gearresteerd om
dat zij ervan worden verdacht gedu
rende lange tijd op de hoogte te zijn
geweest van de praktijken van
Frigger.
Gevolmachtigde
De geldmakelaar Frigger is gevol
machtigde van Montor Anlagen in
Zug (Zwitserland), welke vennoot
schap ruim de helft van het aandelen
kapitaal van twintig miljoen mark
van de bank bezit. De bank werd in
1961 opgericht en zij is aangesloten
bij het depositogarantiefonds van de
Westduitse bankiersvereniging, zo
dat particuliere inleggers geen scha
de zullen lijden van de affaire.
Frigger zou via Ihmatic, een onderne
ming met een adres in Vaduz (Liech
tenstein), leningen hebben opgeno
men en het geld vervolgens in zijn
LUXEMBURG (Reuter) De kosten
van het levensonderhoud in de Euro
pese Gemeenschappen zijn in juni
met 0,7 procent gestegen; ten opzich
te van juni vorig jaar was er sprake
van een inflatie van 14,6 procent. In
mei bedroeg de inflatie ten opzichte
van twaalf maanden daarvoor 14,8
procent. Een en ander blijkt uit voor
lopige gegevens van het Bureau voor
de Statistiek van de Europese Ge
meenschappen.
Van januari tot en met april stegen de
kosten van het levensonderhoud met
gemiddeld anderhalf procent per
maand De stijging in juni was het
grootst in Italië en Groot-Brittannië.
namelijk 0,9 procent. In West-Duits
land werd het leven een half procent
duurder.
eigen zak hebben laten verdwijnen
Het bedrog kwam volgens de woord
voerder aan het licht toen een ac
countant bij een routinecontrole var
de boeken de naam van zijn eiger
schoonvader tegenkwam, die bleek ir
het geheel geen krediet bij de HKB U
hebben opgenomen.
Het bureau van toezicht heeft d«
twee directeuren verboden hun werk
zaamheden uit te voeren en heeft d«
bevoegde autoriteiten verzocht twei
nieuwe directieleden te benoemen.
DRIEMOND Sluis mengvoederfa
briek in Driemond, sluit deze week dc
poort. Afgelopen week werd het fail
lissement uitgesproken over het be
drijf, dat in handen is van de Belgi
sche voederfabrikant „Hens" in Ant
werpen. Bij Sluis werken vierenveer
tig mensen.
Het mengvoederbedrijf vormde tier
jaar geleden een onderdeel van he
bekende „Sluis Vogelzaad" dat in
middels in Amerikaanse handen i:
overgegaan. Voordat de mengvoeder
fabriek in Driemond aan de Belgischr
fabrikant werd verkocht, werkten ei
ongeveer tweehonderd mensen. He'
voederbedrijf is in moeilijkheden ge
komen door zogenaamde egalisatie
contracten, die wel vaker worden ie
hanteerd bij produkten die een land
bouwprodukt als grondstof hebben
In eerste instantie wordt aan afne
mers een vaste prijs berekend. Nï
verloop van tijd wordt een afrekenint
gepresenteerd, waarbij de gestegen ol
gedaalde kosten van de grondsto:
met de afnemers worden verrekend
Dat Hens de vaste prijs wat al te lang
aan de gunstige kant heeft gehouden
heeft het bedrijf tenslotte de das om
gedaan. De terugbetalingen aan de
afnemers liepen na een aantal jaren
uit de hand.
