feer premier
oor Iran
!G waarschuwt Grieken
'Isoleer junta Bolivia'
Natuurpark op giftige bodem van Seveso
Doofpot
dood Biko
niet dicht
VN beraden zich over
Palestijnse kwestie
andaag benoeming
oor Bani Sadr
lanje ontevreden over onderhandelingen
Oproep van politici en vakbondsleiders:
JENSOAG 23 JULI 19B0
BUrTENLAND
TROUW/KWARTET
IERAN (Reuter, AFP) De Iraanse president Bani 8adr,
psteren officieel werd beëdigd in het parlement, zal
jaag een premier benoemen. De meest waarschijnlijke
jidaat voor de post van eerste minister is de huidige
Ister van onderwijs Mohammed All Rajai. Hij geniet het
■ouwen van de oppermachtige Islamitische Republlkeln-
artij (IRP).
pi sommige kranten in Teheran
gtni Sadr de benoeming van
*4 (40) al hebben bekrachtigd,
dé adviseurs van de president
m nog een slag om de arm. Ra-
Ie voordat hij minister van
werd wiskunde aan een is-
middelbare school. De lei-
de IRP en voornaamste poll-
-tegenstander van de president,
iiiah Behesjti, zei dat de premier
11 joQge man dient te zijn en noem-
dat verband de namen van
3 l de onder-mlnlster van binnen
zaken Moestafa Mlr-Sallm en
knister van Jeugdzaken Moessa
ntsri als geschikte kandidaten.
dc üjst van vijf kandidaten die in
It inn de ronde doet staan behalve
genoemde personen, die allen
worden tot de aanhang van
ook de minister voor het
|s Hassan Hablbl en de
leur van de provincie Oost-
an, Noeroeddln Oharavl.
|al morgen In het parlement
(mier wordt voorgedragen,
Iran een eerste minister zonder
buitenlandse ervaring, maar
vertouwen van de geestelijk-
Ident Bani Sadr kreeg gisteren In
kjlis, het Iraanse parlement, een
ut koele ontvangst. In een nog
den minuten durende ceremo-
ftrd hij beëdigd. Aan het einde
de zitting las parlementsvoonlt-
lyatollah All Akbar Rafsanjani.
rerklaring voor gericht aan de
van de revolutie" (Khomeini),
Ayatollah Khomeini heeft gewei
gerd In te stemmen met de benoe
ming van lijn toon Achmed tot pre
mier. Bani Sadr, die een goede ver
standhouding heeft met Khomeini,
junior, had hem als geschikte kandi
daat naar voren geschoven. Het
voorstel dateert al van een maand
terug.
waarin de parlementsleden zich ver
plichten tot een radicale toepassing
van de islamltsiche wetten. De parle
mentsleden verbonden zich ook de
richtlijnen te volgen die Khomeini
zou geven met betrekking tot de be
noeming van de premier en de minis
ters.
Van de vijf buitenlandse journalisten
die eerder deze week ln Iran werden
gearresteerd, zijn er Inmiddels weer
drie op vrije voeten. De andere twee,
een Deen en een Turk, werden nog op
hun kamer ln het Hilton-hotel ln Te
heran vastgehouden. Een Franse fo
tograaf heeft opdracht gekregen het
land te verlaten.
Communisten
De Iraanse communistische partij,
Toedeh, waarvan het hoofdkantoor
de vorige nacht bezet werd door revo
lutionaire gardisten, heeft de overval
lers gisteren beschuldigd van contra
revolutionaire activiteiten. De partij,
die officieel de Moskou-lijn volgt,
heeft zich tot dusver als een van de
trouwste volgelingen van Khomeini
laten kennen. Daardoor heeft de par
tij zich tot dusver steeds weten te
Ayatollah Behesjti
onttrekken aan de grootscheepse
campagne tegen links die in Iran al
enige tijd aan de gang is. Het begint
er nu echter naar uit te zien dat ook
de Toedeh als niet-islamltlsche bewe
ging voor de bijl moet.
In Iran zijn gisteren opnieuw enkele
executies uitgevoerd en weer enkele
hoge militairen aangehouden, onder
wie een generaal en een kolonel, op
verdenking van samenzwering tegen
de staat. In het proces tegen een
vroegere voorman van de modjahed-
dlen (linkse islamieten), Taghi Chah-
ran, ls door de openbare aanklager de
doodstraf geëist.
De Iraanse regering heeft gisteren
een oodbegroting goedgekeurd, die is
aangepast aan de lagere inkomsten
uit de olie. Door de nieuwe begroting
wordt het tekort dat voorzien was
enigszins beperkt. De olleprocuktie
van Iran is de laatste tijd sterk terug
gelopen door sabotage aan de instal
laties en door het niet vervangen van
versleten onderdelen. Volgens berich
ten uit Teheran zouden Iraakse
strijdkrachten bij een Inval ln Iran
weer een olleput bulten werking heb
ben gesteld.
SSSEL (ANP, AFP) Het gaat niet aan dat Griekenland een half jaar voordat het lid
van de Europese Gemeenschap de invoer uit de EG beperkt.
Europese Commissie (het „dage-
ty bestuur") heeft een brief ln die
[ipichreven aan de Orlekse rege-
ify. De lnvoerbeperkende maatrege-
inzljo november vorig Jaar al geno-
atn, teneinde de Import met één
Biljard gulden te verminderen. Dit ls
tilg omdat Griekenland dit Jaar 1,6
UJird gulden extra moet betalen
djn olie, de inkomsten uit het
tflime teruglopen en de Griekse
arbeider» ln het buitenland min-
gdd overmaken. De maatregelen,
op vrijwillige basis worden geno-
treffen vooral de auto-export
West-Duitsland, Frankrijk en
ku.
tO verlangt nu van Griekenland
het de maatregelen uiterlijk eind
ober opheft. De EO zegt ln haar
!f begrip te hebben voor de econo-
ebe moeilijkheden van Grieken-
d, maar. wijst anderszij ds op de
itlge verstoringen in het handels-
keer tussen de Negen en Athene.
EO is met name gebelgd over het
dat zij zo laat door Griekenland
de hoogte is gesteld van de invoer-
«ricingen.
Volgens de Spaanse minister voor
Europese zaken, Leopoldo Calvo 8o-
telo, ls een „onevenwichtige toe
stand" ontstaan ln het overleg over
de Spaanse toetreding tot de EG,
omdat een aantal belangrijke terrei
nen nog niet ls aangesneden. 8panje
moet twee jaar na Orlekenland, op 1
januari 1983, lid worden van de Euro
pese Gemeenschap.
Met name wat
betreft struikelblokken als landbouw
en visserij de EO-landen vrezen
scherpe concurrentie van de Span
jaarden zijn nog geen spijkers met
koppen geslagen. Calvo 8otelo wil nu
dat een werkprogramma wordt opge
steld, opdat werkelijke onderhande
lingen over de moeilijke punten
daadwerkelijk kunnen beginnen.
De Spaanse bewindsman maakte de
balans op, samen met de voorzitter
van de Europese ministerraad, de
Luxemburger Gaston Thorn, van an
derhalf jaar overleg over de 8paanse
toetreding. In Madrid bestond hier
aan behoefte na opmerkingen van de
Franse president Oiscard d'Estalng
dat Spanje eerst intern orde op zaken
moet stellen, voordat van toetreding
sprake kan zijn. Met name de Franse
boeren zijn bang voor 8paanse con
currentie.
De Spaanse onderhandelaar noemde
de Franco-dictatuur niet met name,
maar maakte een duidelijke toespe
ling daarop én op de uitlating van
Gis card toen hij zei dat het betrek
ken van „vreemde en onzekere facto
ren" ln het overleg de periode zou
verlengen waarin Spanje om politie
ke redenen bulten de EG werd gehou
den.
Jk geloof niet dat Iemand daar
voor de verantwoordelijkheid op zich
zou willen nemen", aldus minister
Calvo 8otelo.
De EO heeft de derde kandidaat voor
toetreding, Portugal, laten weten dat
het geduld moet uitoefenen, omdat
eerst de nodige voorbereidingen moe
ten worden gedaan teneinde Portugal
op een „harmonieuze wijze" ln de EG
te Integreren, zo werd gezegd.
Van onze correspondent
JOHANNESBURG De controverse
over de geheimzinnige omstandighe
den bij de dood van Steve Biko, de
leider van de zwarte bewustwordings
beweging, duurt voort. De druk op de
Zuidafrikaanse Medische en Tand
heelkundige Raad (MDC) neemt toe
na het besluit van het 34 man tellen
de bestuur, geen tuchtzaak te begin
nen tegen de drie artsen die verant
woordelijk waren voor Blko's behan
deling ln de gevangenis.
De medische faculteiten van de uni
versiteiten van Wltwatersrand (Jo
hannesburg) en Kaapstad hebben dit
besluit veroordeeld. Dr. B. T. Naldoo,
een Indische kinderarts uit Durban
en de eerste nietrblanke ln het be
stuur van de MDC, heeft uit protest
zijn functie neergelegd. Andere art
sen overwegen hetzelfde.
Verschillende Afrikaanse en Indische
artsen hebben voorgesteld, het Medi
sche Wereldgenoodschap (WMA) te
vragen om maatregelen tegen de
Zuidafrikaanse organisatie. Leidende
medici hebben zich bezorgd getoond
dat, als de zaak niet bevredigend
wordt opgelost, Zuld-Afrlka ln de me
dische wereld Internationaal alleen
komt te staan. Dat zou ernstige ge
volgen kunnen hebben voor de speci
alistische opleiding van Zuidafri
kaanse artsen.
Prof. Clive Rosendorff van de univer
siteit van Wltwatersrand waarschuw
de: „Landen waarmee wij veel te ma
ken hebben en waarmee wederzijdse
overeenkomsten bestaan Enge
land, Australië, Nieuw Zeeland, Ne
derland, België, Amerika, Canada
hebben altijd de goede trouw van de
MDC aanvaard. Maar er zijn al aan
wijzingen dat punt een heroverwe
ging begonnen ls. De commissie voor
ethiek van het Brits Medisch Genoot
schap (BMA) gaat het besluit van de
MDG over de „Biko-dokters" ln on
derzoek nemen."
De BMA heeft verscheidene vragen
opgeworpen „met betrekking tot de
ethische standaarden waarvan wU
het bestaan ln Zuld-Afrlka zouden
verwachten", aldus een woordvoer
der. Deze vragen zijn Inmiddels door
de Zuidafrikaanse zusterorganisatie
MASA voorgelegd aan de MDC. Zij
zullen op de volgende gewone be
stuursvergadering van de raad ln het
openbaar worden besproken.
De vragen zijn:
Of de medische zorg die Biko
kreeg, ln overeenstemming was met
de richtlijnen van de WMA voor de
behandeling van gevangenen, „waar
de medische professie ln bijna alle
beschaafde landen achter staat";
Of de verpleging en behandelings
mogelijkheden waarover de artsen ln
het geval-Blko konden beschikken,
de gewenste kwaliteit hadden;
Of onder de bestaande wetten en
regels, artsen verantwoordelijk voor
de behandeling van gevangenen wel
volledig zijn en onbelemmerd toe
gang hebben tot hun patiënten onder
optimale klinische en veiligheidsom
standigheden, en of de huidige stand
van zaken op dit punt niet veel te
wensen overlaat;
Of, indien de vereiste medische en
verpleegkundige zorg aan Biko be
schikbaar was gesteld met de nodi
ge veiligheidsvoorzieningen de
daaropvolgende „ongelukkige loop
der gebeurtenissen" niet had kunnen
worden vermeden.
Inmiddels overweegt een aantal art
sen ln Kaapstad Juridische stappen
om de MDC te dwingen, zijn beslis
sing in een openbare zitting opnieuw
te overwegen.
In zijn verklaring namens de medi
sche faculteit van Wltwatersrand
stelt prof. Phillip Tobias dat er „op
het eerste gezicht aanwijzingen zijn
voor onpassend of schandalig gedrag,
die hadden moeten worden onder
worpen aan het zorgvuldige onder
zoek van een tuchtcommlssie van de
Medische Raad."
Soldaten houden de wacht op de campus van de San Andres-universiteit, In het centrum van La Pa*.
De universiteit is sinds de militaire machtsovername herschapen in een kazerne.
LA PAZ (AP, AFP, Reuter) Boliviaanse politici en vakbondsleiders hebben gevraagd om
een economische blokkade om zo de nieuwe militaire regering ten val te brengen. De
militairen grepen donderdag naar de macht om de verkiezing van de voor Boliviaanse
begrippen vooruitstrevende Hernan Slles Suazo tot president te voorkomen.
De politici en vakbondsleiders, van
wie het merendeel zich schuil houdt,
hadden al voor de coup het Comité
voor de verdedlgging van de demo
cratie opgericht. Toen al gingen ge
ruchten dat de militairen ln Bolivia
de macht zouden willen overnemen
van tijdelijk president mevrouw Li-
dia Gueller.
Deze bevindt zich nog steeds ln de
pauselijke nuntiatuur, maar zou een
vrijgeleide hebben gevraagd om naar
Frankrijk te reizen. Haar dochter
woont daar.
Volgens het Comité voor de democra
tie heeft de nieuwe junta van Luis
Garcia Meza al een groot aantal men
sen gedood. Hun lichamen zouden ln
massagraven zijn begraven. De Junta
wordt verantwoordelijk gesteld voor
de verdwijning van honderden men
sen. Alle landen ln de wereld wordt
gevraagd de nieuwe „bende van geü
niformeerde psychopaten" niet te er
kennen.
Heman Siles Suazo heeft vanuit zijn
schuilplaats laten weten dat smokke
laren van cocaïne achter de coup zit
ten. Bolivia staat bekend om de on
wettige handel ln cocaïne. „Para-mili
taire elementen, opgeleid door Argen
tijnse Instructeurs", zouden hebben
deelgenomen aan de staatsgreep.
Onder zware druk van de militairen
hernam het leven ln het centrum van
La Paz gisteren zijn normale gang.
Vrijwel iedereen ging weer aan het
werk, winkels en banken waren open
en het openbaar vervoer reed weer.
Bulten het centrum bleven echter
veel winkels nog dicht, en verliep het
BONN (Reuter) De Internationale
topconferentie over de betrekkingen
tussen de rijke en de arme landen die
de commissie-Brandt heeft voorge
steld wordt toch begin volgend Jaar
gehouden in Mexico. Ex-bondskanse
lier Willy Brandt heeft dit meege
deeld ln een Westduits weekblad.
openbaar vervoer veel minder ge
smeerd.
In de sloppenwijken boven de stad
schreeuwden en floten mensen naar
de militairen, die echter niet Ingre
pen. In het rechtse bolwerk Cocha-
bamba viel een groot aantal gewon
den, volgens de junta toen jongeren
met automatische wapens begonnen
te schieten.
Ondertussen worden nog steeds ge
vangenen overgebracht naar het
voetbalstadion, op zeven kilometer
van La Paz. ZIJ worden eerst onder
vraagd op het hoofdbureau van poli
tie ln La Paz, waar zij zich van hun
schoenen moeten ontdoen. De stapel
schoenen voor het bureau blijft groei
en. De Boliviaanse ambassadeur ln
België ls afgetreden uit protest tegen
de staatsgreep, evenals zijn collega ln
8panje. De ambassade ln Madrid
wordt door studenten bezet ge
houden.
NEW YORK, BRUSSEL (Reuter, AP, ANP) Israel en de
Verenigde Staten hebben tijdens de eerste dag van de speciale
zitting van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties
over de Palestijnse kwestie, geheel volgens de verwachtingen,
zware kritiek te horen gekregen.
De voorzitter van de vergadering, de
Tanzaniaan Sallm Achmed Sallm,
verklaarde al direct bij de opening
van de zitting, die gisteren door Israël
geboycot werd, dat de landen van de
VN er nauwgezet op moeten toezien
dat geen enkele lidstaat door geweld
aan uitbreiding van zijn grondgebied
werkt. Er deed al een ontwerp-resolu-
tle de ronde, waarin gevraagd wordt
om terugtrekking van Israël uit de
bezette gebieden met ingang van 15
november en wel onder toezicht van
de volkerenorganisatie. Tot het debat
ln de Algemene Vergadering werd be
sloten nadat de Verenigde Staten eer
der een debat over de door Israël
bezette gebieden ln de Veiligheids
raad met een veto hadden afgerond.
Aangenomen wordt dat de Algemene
Vergadering zich ook zal uitspreken
voor de stichting van een zelfstandige
Palestijnse staat ln de nu nog bezette
gebieden.
Europa
De ministers van buitenlandse zaken
van de EO-landen hebben besloten
hun Luxemburgse collega Thorn een
maximale ruimte te laten voor zijn
consultaties ln het Midden-Oosten
namens de Negen. Thorn zal waar
schijnlijk een ontmoeting hebben
met de Palestijnse „minister van bui
tenlandse zaken" Faroek Khaddoe-
mi. Uitgangspunt voor de missie van
de negen ls een verklaring die werd
aangenomen tijdens de top van half
Juni ln Venetië, waarin wordt gespro
ken over het Palestijnse recht op zelf
beschikking en het betrekken van de
PLO bij vredesonderhandelingen. Is
raël heeft zich nu ook bereid ver
klaard een Europese delegatie te ont
vangen, maar het land wenst niet te
spreken op basis van de ln Venetië
aanvaarde verklaring.
w Mlchlel Koolbergen
WESO Alweer ls er een nieuwe schoonmaakactie begonnen in het
imette gebied in het Noordltallaanse plaatsje Seveso, waar op 10 Juli
IS de giftige stof dioxine uit de chemische fabriek Icmesa ontsnapte,
t regionale bestuur van Lombardlje heeft besloten het gif op te slaan
uien de omheining, die het besmette gebied omringt Wanneer dat
tt, kan op het gebied van tachtig hectare groot een natuurpark
tgelegd worden.
IrUkboven Milaan geiesen dorpje Seve-
«ëdt na de giframp van vier jaar geleden
i rustige aanblik. De bewoners hebben de
öne van het dagelijks leven weer hervat,
ruim achthonderd bewoners die na de
werden geëvacueerd, zijn bijna alle-
*1 weer teruggekeerd. Hun huizen zijn
oongemaakt, de tuintjes van een nieuwe
i aarde voorzien. De kinderen die een
r Jaar geleden door het dioxine een
•ttge huidaandoening chlooracné
Hepen, zijn weer gezond.
leen een geel plastic hek met waarschu-
tabordjes vormt nog een tastbaar be-
k van de giframp in Seveso, vier jaar
*wn. „Besmet gebied, verboden toe-
V', staat er op de brodjes. De omheining
Wngt het zwaarst getroffen gebied, het
W«te gedeelte van de zogeheten zone A.
de besmette bodem staan een dertigtal
Mten hulzen en de Icmesa-fabriek, een
c"teronderneming van het Zwitserse
Jcem Hoffmann-La Roche. Voor de ge-
fabriekspoort bivakkeren zes solda-
l m een caravan. Ze brengen de dag door
leggen van een kaartje, of patroui-
"a om de omheining te Inspecteren.
roeftuin
"'tonnen la het lang stil geweest. Alleen
wetenschappelijke onderzoekers kwamen
af en toe naar „de proeftuin van Seveso".
om ln de beschermende witte pakken en
met gasmaskers, experimenten uit te voe
ren. Ooit is het idee geopperd om zone A
niet te ontsmetten, maar als wetenschappe
lijk werkterrein te gebruiken om de langdu
rige effecten van dioxine op planten en
dieren te bestuderen.
Maar het regionale bestuur van Lombardlje
heeft anders besloten. Het wil een poging
wagen om het besmette gebied gif vrij te
maken. In opdracht van de regio zal de
Ingenieur Noë met een ploeg arbeiders een
eerste experiment uitvoeren: het schoon
maken van een weg In het besmette gebied.
De plannen daarvoor zijn uitgewerkt. Eerst
krijgt de weg een nieuwe laag asfalt, over de
oude heen. Vervolgens graaft men een
strook grond af aan weerskanten van de
weg. Het is de bedoeling om een laag weg te
halen van 15 tot 20 centimeter dik, over een
breedte van honderdvijftig meter langs de
weg. Een aantal besmette fabrieksgebou
wen gaat daarbij tegen de vlakte.
Bassin
Al het afgegraven en afgebroken materiaal
komt terecht ln een nog te bouwen water
dicht bassin, met een volume van ruim
De besmette fabriek in Seveso is na de ramp gebruikt als proefterrein.
tienduizend kubieke meter. Dat is even
groot als bij voorbeeld een zwembad van
vijftig meter lang, vijftig meter breed, en
vier meter diep. Een laag beton met daar
overheen een verse laag aarde zal het bassin
veilig moeten afsluiten.
Als het experiment slaagt kunnen ook an
dere delen van zone A op deze manier
behandeld worden. Dat geldt dan ook voor
zone A-5. Dit ls een speciaal gebied waarin
talloze plastic silo's liggen opgeslagen.
Daarin bevinden zich de resten van aan het
gif gestorven of afgeschoten dieren, de huls-
raad van de schoongemaakte huizen en de
afgegraven aarde van bulten de omheining.
Over het slagen van deze gigantische
schoonmaakactie bestaan twijfels. Niet al
leen bij milieugroeperingen, maar ook bij
het regionale bestuur van Lombarlje zelf en
bij de Inspecteur die de schoonmaakactie
leidt. De inwoners van Seveso zijn dan ook
verontrust over de kansen van een alterna
tief plan van de regio. Dit plan ls aantrekke
lijker, omdat het minder kost en minder
tijdrovend ls. Maar het ls volgens velen ook
minder veilig. Men wil ln het besmette ge
bied een grote hoeveelheid verse aarde aan
voeren, en die mengen met de vergiftigde
bodem. Het resultaat zou zijn dat de con
centraties dioxine ln de bodem sterk ver
minderen.
De Inwoners van 8eveso vrezen dat het
regionale bestuur uiteindelijk toch voor de
laatste oplossing zal kiezen. Want het be
stuur houdt er al rekening mee dat zone A
nooit meer bewoond zal worden. De bewo-
'ners van de hulzen ln het omheinde gebied
hebben op kosten van de staat nieuwe wo
ningen gekregen ln de omgeving, en zullen
niet meer terugkeren. Hun vorige huizen,
binnen de omheining, worden afgebroken.
Er gaan bij de regionale overheden steeds
meer stemmen op om van zone A een na
tuurpark te maken.
Wantrouwen
Dat geeft volgend de milieugroeperingen en
de inwoners van Seveso het gemeentelijk en
regionaal bestuur echter een vrijbrief om
het met de veiligheidsregels voor de ont
smetting van zone A niet zo nauw te nemen.
Vaste bewoners, voor wie het gif gevaar op
zou kunnen leveren, zullen er ln het gebied
Immers niet meer zijn, zo redeneren zij.
Het wantrouwen tegen de plannen van de
regionale overheden spreekt boekdelen.
Niet geheel ten onrechte. Want ln de vier
jaar na de giframp hebben die vaak op
zijn zachtst gezegd merkwaardige beslis
singen genomen. Zoals het besluit om zone
A pas twee weken nadat het dioxine uit de
schoorsteen van de Icmesa-fabriek ont
snapte, te ontruimen.
Ook het Indelen van de verschillende zones
zone A meest besmet, zone B minder
besmet, zone R nauwelijks besmet ver
liep merkwaardig. Zone A, een kegelvormig
gebied van twee kilometer lang en zeven
honderd meter breed, eindigt toevalliger
wijze bij de belangrijke verkeersader Ml-
laan-Como. Maar de directie van Icmesa
zou volgens milieugroeperingen over kaar
ten met andere zone-Indelingen beschik
ken, waarbij de drukke verkeersweg binnen
de besmette zone A zou vallen.
Geen hond
Dan was er ook nog het schandaal bij de
schoonmaak van de hulzen ln zone B, het
minder besmette gebied. Het dioxine werd
aanvankelijk namelijk met het schoon-
maakwater ultgesproeid over de nabijgele
gen akkers onder het motto: beter dioxine
ln het veld, dan ln de hulzea Het ls vooral
dit laatste voorval dat de Inwoners scep
tisch stemt over de plannen van de regio.
Maar erger vinden ze dat hun rust weer
wordt verstoord, net nu het dagelijks leven
weer op gang is gekomen. Ze waren net
gewend aan het uitzicht op de gele omhei
ning en de rust die daarachter heerste. Een
inwoner die naast het hek woont: „Wat mij
betreft ls het een veilige barrière tussen ons
en het gif daarachter. Ze moesten het maar
laten staan." En het park? „Als er daar ooit
een park komt," drukt een boer uit Seveso
zich kernachtig uit, „dan komt daar geen
hond. Het zal er stil zijn, net als nu. Mij zal
Je er ln leder geval niet zien."
