Goldmann, een onorthodoxe zionist
Uit brieven van lezers
Wie een broek heeft,
trekke hem aan
I AMSTERDAM „Het Joodse volk is te groot om geliefd te
I Zijn, het kan alleen maar bewondering krijgen. Geliefd zijn
I alleen de hulpelozen". Deze woorden stonden centraal in de
jnieer dan een uur durende dankrede die de zionistische
I pionier Nahum Goldmann uitsprak ter gelegenheid van de
I festiviteiten die in het Amsterdamse Hiltonhotel waren be-
i in verband met zijn vijfentachtigste verjaardag.
- DONDERDAG 10 JULI 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET P6 RHS"
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
benchten. artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gedichten,
oproepen of reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te
worden) De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor Hierover of over
het met plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wij helaas niet corresponde
ren. Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw. Postbus 859.1000
AW Amsterdam Bij publikatie worden naam en woonplaats van de schrijver
vermeld.
Boycotdebat (14)
De befaamde nacht van Scholten
mij met mijn neus op een be
paald aspect van het Zuldafrikaanse
vraagstuk gedrukt. Zoals Trouw \an
28 juni bericht, heeft de WD-er Keja
lu die nacht tijdens de stemming over
een eenzijdige olie-boycot geweigerd
zijn stem uit tebrengen. Nadien werd
hij door fractieleider Rietkerk en par
tijvoorzitter Korthals Altes hardhan
dig tot de orde geroepen. De reden
was dat Keja onoverkomenlijke be
zwaren heeft tegen de door Van Agt
toegezegde visumplicht voor inwo
ners van Zuld-Afrika. Hij gaat er van
uit dat straks vele duizenden Neder
landers, ex-Nederlanders en blanke
Zuidafrikanen misschien ook nog,
hun toevlucht zullen willen zoeken ln
Nederland Het verplicht aanvragen
van een visum bemoeilijkt hun ver
trek. Nu staat het als een paal boven
water, dat de zwarte Zuidafrikanen
alsmede de kleurlingen daar hun vrij
heid al dan niet gewelddadig zullen
afdwingen. De gebeurtenissen ln het
voormalige Rhodesië kunnen als
voorbeeld dienen. Maar worden wij
hier ln Nederland straks opgescheept
met vele duizenden racistisch den
kende „stamgenoten" die Jarenlang
mede geprofiteerd hebben van de on
derdrukking van onze gekleurde me
demensen? Vele malen heeft staats
secretaris Haars gestald, dat ons land
meer dan vol is. Nu ben ik wel be
nieuwd of voor dit slag figuren straks
een uitzondering wordt gemaakt.
Want laten we wel wezen. Mensen als
da. Beyers Naudé zullen niet trachten
»'n visum te bemachtigen. Volgens
mij kunnen de blanke Zuidafrikanen
beter (het best is nu al) zien te emigre
ren naar landen zoals Australië, Ca
nada of Nieuw-Zeeland.
Heerlen W. N. Wagemakers-Feibach.
Boycotdebat (15)
Naast de echte AR-mensen moeten
tu toch ook andere CDA-partners tot
het inzicht gekomen zijn, dat de wens
vin de volksvertegenwoordiging
steeds weer genegeerd wordt. Maatre
gelen die de gewone man treffen wor
den binnen een dag een feit. Maar
faken die de beter gesitueerden moe
ten treffen worden met smoesjes en
omwegen of met Juridische spitsvon
digheden op de lange baan gescho
ven. Het olie-embargodebat was hier
van het zoveelste bewijs. Zelfs een
man als Lubbers met al zijn kernach
tige waarschuwingen laat zich daar
mee afschepen. Een crisis zou pas een
echt beleid zijn geweest. Dit regeren
w een macaber spel met inzet: zelfbe
houd.
Schiedam J. MaanJka.
Boycotdebat (16)
Er zijn mensen die menen dat zij het
alleen weten en daardoor verblind
I raken, zo ook Kamerlid Jan Nico
I Scholten. Wat beweegt deze man om
I 2o door te drammen? Natuurlijk is de
I apartheidspolitiek niet goed te keu-
I ran, maar er zijn zoveel landen waar
het systeem funest is. Er kan mets
I voorgesteld worden door de regering.
of hij trapt er tegen aan. reeds bij het
j j-erate optreden van de regering ging
!r3 /n ^et verzet met de bekende
jjiasidenten, telkens hield men zijn
I art vast bij belangrijke beslissingen
wat zullen zij nu weer doen? Deze
heer Scholten hoort niet thuis bij de
ARP. Hij sprak van de olieboycot als
een signaal, maar hij begreep het
signaal niet, dat hij bij de kandidaat
stelling niet meer op een verkiesbare
plaats staat. Hij geniet het vertrou
wen niet. Hij ziet het alleen goed, hij
is alleen de echte AR-man. Maar het
is wel vreemd dat hij zijn heil zoekt
bij groeperingen, die van zijn begin
sel, waar hij zegt vóór te staan, niets
moeten hebben. Zegt het hem niets,
dat hij altijd gesteund wordt door de
linkse groeperingen? Hij heeft zich
onmogelijk gemaakt bij de andere
AR-vrouwen en -mannen. Hij had zijn
bezwaren in eigen kring moeten uit
praten, en zich bij de meerderheid in
eigen kring moeten neerleggen. HIJ
was een man van eer, als hij bij het
begin uit de partij was gestapt. Hij
vertegenwoordigd mij en vele ande
ren niet meer. hij heeft geen recht van
spreken namens de AR (CDA).
Amsterdam F. Wiersma
Boycotdebat (17)
Er is nog hoog voor diegenen die door
het aanblijven van het kabinet-Van
Agt vertwijfeld zijn geraakt. Er wordt
gewerkt aan een motie om onszelf te
„olieboycotten". Verwijzing naar de
wijze waarop wij onze minderheden
behandelen in combinatie met het
realpolitieke niveau van onze Tweede
Kamer staan er garant voor, dat deze
motie zal worden aangenomen. Een
tweede keer zal het kabinet niet dur
ven weigeren aan de gerechtvaardig
de verlangens van de Kamer tege
moet te komen. Zo krijgt Nederland,
dat objectief gezien slechts een stofje
aan de weegschaal is, subjectief ge
zien weer zijn progressieve gewicht
en gezicht terug.
Rotterdam drs. A. D. van Tienhoven
Boycotdebat (18)
In de praktijk van mijn werk maak ik
mee dat mensen die in uiterste gel
dnood verkeren een motief zoeken
om een onjuist geldbeheer te verdoe
zelen. door b.v. de Incontinentie van
een gezinslid als de grote boosdoener
aan te wijzen. Het natte laken wordt
uitgespreid om een gat in de hand te
bedekken. Dit beeld stond mij voor
ogen na de krant goed bijgehouden
te hebben toen deze week het CDA
uiteraard gesteund door de vrien
den van de oppositie het natte
laken van Zuid-Afrika ten toon
spreidde, terwijl het al maanden be
zig is volgens de krantenberichten
dan altijd het kabinet te laten
vallen.
Oneigenlijke motivatie dus. Je kunt
het verder opmaken uit de verbin
ding die er ligt tussen het leed van
miljoenen kleurlingen en de salaris
sen van honderd topambtenaren en
datzelfde leed en de hypotheekrente
van duré woningen. Spoedige verkie
zingen lijken mij de enige juiste weg
om het volk de gelegenheid te geven
deze politiek met een „kern'Tading
op te blazen. Het CDA verdient een
gevoelige dreun.
EMMEN J. Pool
Boycotdebat (19)
Zuid-Afrika met zijn enorm lange
kustlijn van Mozambique in het oos
ten tot Angola in het westen. Z.-A. de
bewakers van de olielijn van de Perzi
sche Golf rond Z.-A. naar Europa en
de U.S.A. Z.-A. een land met een grote
voorraad mineralen en steenkool, die
de westerse landen voor hun voortbe
staan niet kunnen missen. Is het won
der dat Z.-A. Namibië niet aan Swapo
wil overgeven, want dat betekent
overgave aan de Sowjet en Cuba, die
in Angola en Mozambique nu reeds
de baas zijn en door verlies van Nami
bië de kustlijn weer wordt ingekort
In plaats van Z.-A. diplomatiek te
steunen ter verdediging van de wes
terse belangen, gaan AR gedogers
vooraan met bestrijding van olie-aan
voer naar Z.-A. wel een verschil met
Koningin Wilhelmina die een Neder
lands oorlogsschip zond om Paul
Kruger af te halen. Dat was een moe
dige daad. Gelukkig dat de grote mo
gendheden Groot-Brittannië, Frank
rijk en West-Dultsland zich afzijdig
houden van de olie-boycot. Wij zijn
ervan overtuigd dat de achterban van
de AR het met Jan Nico Scholten c.s.
niet eens is.
Groningen, H. Hoogsteen
J. Wigboldus
Boycotdebat (20)
Ieder die iets weet over de wettelijk
gereguleerde apartheid ln Z.Afrika
zal zich ln geweldloze actie hiertegen
kunnen vinden, mits zo'n actie ge
loofwaardig is. Je moet offers voor
willen brengen. We hebben echter ge
hoord dat een olieboycot door ons
land ons niets kost en slechts als een
politiek signaal gezien kan worden.
Het Is bulten kijf dat de motie niet
ingediend zou zijn respectievelijk
geen schijn van kans gemaakt zou
hebben indien een boycot tot het
verlies van bijvoorbeeld enkele dui
zenden arbeidsplaatsen ln ons land
zou leiden. Conclusie: wat een schijn
heilig en ondermaats gedoe. En dan
clurft Scholten zijn inzet nog te verge
lijken met die van het verzet tegen
het natlonaal-socialisme. De mensen
uit dat verzet wisten van offers bren
gen, mijnheer Scholten. U kunt zich
van het maken van dit soort vergelij
kingen maar beter onthouden.
Rijswijk J. Molenaar
Boycotdebat (21)
Een trieste zaak. een man als Schol
ten te horen in het Kamerdebat over
de olieboycot. Het is dan ook niet
verwonderlijk, dat deze man op de
kandidatenlijst van ARP zover is ge
zakt. Scholten zegt in het lijst van
ARP zover is gezakt. Scholten zegt in
het interview in deze krant van 30
Juni. dat zijn bezoek met Relus ter
Beek (PvdA) aan Guinee-Bissau,
„daar proefde je de verzetsgeest".
Maar wij weten, dat deze verzetsbe
weging in bijzondere mate door de
communisten werd gesteund. Er zijn
betere bronnen. Ik ken iemand met
een fabriek waar een paar honderd
mensen werkzaam zijn, zwart en
blank werden er samen; het gaat pri
ma. De regering van Zuid-Afrika
geeft aan geld per Jaar méér uit, om
de situatie te verbeteren voor de
zwarten, dan de gehele wereld voor
ontwikkelingshulp. Met een boycot
treft men niet allen blank maar even
goed zwart. Blijf volhouden in het
gesprek; bij boycot sluit Je het ge
sprek uit. Mijns inziens zit Schol ten
nu op het verkeerde pad.
Winschoten R. Smid
Boycotdebat (22)
Zoals de heer Leerling ln Boycotde
bat (13) reageert, is het te erg „Niet
de weg van de revolutie, die de AR
Scholten wil. Hoe vtflt dit te rijmen
met de oorsprong van zijn partij?"
Ten eerste propageert de heer Schol
ten geen revolutie, doch recht doen
aan hen die dat missen. Daarnaast
wordt de scribent aanbevolen zijn
vaderlandse geschiedenis nog eens
op te frissen. Hij moet zich afvragen,
of zijn zienswijze niet falikant in
strijd is met de oorsprong van ons
volksbestaan Kennelijk weet hij niet
dat een opstand gewettigd kan zijn.
Reeds Althusius heeft daar een boek
je over open gedaan.
Fijnaart A. Schrier
Boycotdebat (23)
Mevrouw A. M. Feenstra-Ringalda
pleit in uw blad van 3 juli voor het
desnoods met verlies van leven en
verlies meestrijden met de onder
drukte broeders en zusters op aarde.
Dat zou onze Heer Jezus Christus
willen. Een nieuw soort kruistochten
dus. Of een nieuw soort inquisitie. In
elk geval een nieuw soort, met dwang
opgelegde, christelijkheid Eén van
vrijheid, gelijkheid en broederschap.
En dat in deze tijd, die terecht van
een gedwongen christelijkheid niet
horen wil. Waar komt deze gedachte
toch vandaan, die menigeen begint
voor te staan? Was de weg van de
oude kerk dan toch een verkeerde?
En is de Heer dat nu in de hemel gaan
Inzien? Dat kan toch niet? Of meent
men, dat de Heer het oordeel over de
wereld aan de christenheid van van
daag heeft opgedragen? Waar haalt
men dat vandaan?
Zou het herstel van de gemeente tot
het lichaam-van-Christus-wlllen-zijn,
in de bereidheid tot het meedragen
van schuld en het meedragen van de
lasten van bijvoorbeeld Zuid-Afrika,
de Heer niet meer verheugen? Ten
slotte: heeft de Amerikaanse slaven
oorlog de problemen van de voorma
lige slaven opgelost?
Alphen a.d. Rijn Dr H. van Vliet
Bob Dylan (2)
De heer Willem-Jan Martin struikelt
over Bob Dylans nieuwste LP ge
naamd: „Saved". Naast de matige
muzikale kwaliteit kan hij Dylans
„fanatisme" niet meer uitstaan. Ech
ter: in al zijn beschrijvingen van het
hedendaagse popgebeuren, waarin
helaas zeer grove en ontmenselijken
de elementen zitten, krijgen deze
fenomenen niet meer dan een vak
kundig etiket opgeplakt en worden ze
verder met rust gelaten, onder de
bescherming van de moderne narcis
tische cultus: „ieder zijn eigen ple
zier, zolaNg het een ander geen pijn
doet" ten zij er een Jong christen
het podium op komt die het zelfs in
deze voor hem nieuwe fase presteert
niet af te glijden naar evangelisatie,
maar christenkunstenaar probeert te
zijn en dat vrij goed doet. Dan moet
de man, omdat hij trouw blijft aan
oeroude non-conformistische trekken
van het vroege christendom, „met
zachte, doch vastberaden hand van
het muzlektoneel verwijderd wor
den". Dit doet me te veel denken aan
wat zijn Leermeester ooit is over
komen
Utrecht Alfred van Wijk
Rijksweg 19
Met blijdschap las ik uw artikel over
Rijksweg 19. Eindelijk een plan voor
een weg, dat geschrapt kan worden.
Nu maar hopen dat de Tweede Ka
mer dat ook doet. Maar al te vaak
lijkt het erop, dat een eenmaal op de
kaart gezette streep voor de een of
andere weg nooit meer uit te vlakken
is. Het zou te denken moeten geven
dat aanleg van deze weg niet alleen
onnodig is, maar ook nieuwe proble
men schept. Zou het geen aanbeve
ling verdienen meer van deze plan
nen, die vaak restjes natuur en stille
gebieden bedreigen, aan een deugde
lijke grondige studie te onder
werpen?
Tweedeling (4)
„Welk evangelie bedoelt de EPV?"
vraagt de Heer H. Boeve uit Olde-
broek. De EPV bedoelt m.i. het enige
ware evangelie van het Koninkrijk
Gods zoals dat Mattheus 9:35-38 als
volgt wordt beschreven: „En Jezus
ging alle steden en dorpen langs en
leerde in hun synagogen en verkon
digde het evangelie van het Konink
rijk en genas alle ziekte en alle
kwaaL" Dit evangelie heeft Jezus vol
gens de H Schrift talloze malen ln de
gelijkenissen en redevoeringen uitge
legd en met daden voorgeleefd. Hier-
Bob Dylan (1)
In „Trouw" van 5 Juli stond een .re
censie" van de nieuwste LP van Bob
Dylan. Wij hebben verschillende be
zwaren tegen dit verhaal.
1. Er wordt beweerd dat Bob Dylan
zich zou hebben aangesloten bij „een
vrij onverdraaagzame religieuze sek
te". Dit misverstand is naar ons
beste weten ln de wereld geholpen
door de Haagse Post, die beweerde,
dat Dylan Mormoon zou zijn gewor
den. Dit is echter niet waar. Dylan is
„gewoon" christen geworden, heeft
he* ^loof ln de levende Heer gevon-
d U verwachten van een christe-
11 Jk dagblad als Trouw, dat het derge
lijke informatie over „sektes" natrekt
en vinden het kwalijk, dat Iemand die
met enthousiasme over zijn geloof in
Christus zingt wordt aangeduid als
behorend tot een „vrij onverdraagza
me religieuze sekte" en omhangen
wordt met het etiket „fanatisme".
Zulke woorden zijn zéér tendentieus
en uitermate slim gekozen. Had Je
Dylan „radicaal" genoemd, dan was
het opeens wél goed geweest.
2. De teksten worden met „clichés"
aangeduid. Men oordele zelf: ze zijn
ln leder geval heel wat origineler en
diepzinniger dan de meeste teksten
van gospelgroepen en dus ook dan
die van de meeste liedjes die Hilver
sum III dagelijks laat horen. Over
clichés gesproken?
Voor ons ls het onbegrijpelijk, dat
een dagblad als „Trouw" dergelijke
verhalen publiceert. Waar een krant
als „Vrij Nederland" positief ls over
de muziek van Dylan en alleen onbe
grip toont voor het „moralisme" van
zijn geloof, hadden we van „Trouw"
iets méér verwacht (bv. een Inhoude
lijke bespreking van de teksten). Het
is minder geworden. Daar zijn we boos
over en dat bedroeft ons óók.
Amstelveen Frank Dijkstra
Nynke Dijkstra-Algra
Amsterdam J.SMIT
Twintig miljoen
Het is bijzonder Jammer, dat Anne
van der Bijl in zijn extase om twintig
miljoen gulden bijeen te brengen
voor het verspreiden van bijbels ln
China (Trouw 3 Juli) niet meteen zijn
ambitieuze plan heeft uitgebreid tot
Azië, Afrika, Zuld-Amerlka en Euro
pa, waar niet één miljoen mensen,
zoals ln China, maar vele tientallen
miljoenen mensen hunkerend uitzien
naar een bijbel ln hun moedertaal. De
honderdduizenden NIET-lezers van
het blad „Kruistochten" zouden dan
wellicht zich het lot van deze tiental
len miljoenen kunnen aantrekken
maar dan bij voorkeur in het kader
van het werk van de wereldbond van
bijbelgenootschappen, waarbij, voor
wat ons land betreft, het Ned. Bijbel
genootschap financieel betrokken ls
onder andere vla de bijbel per
maandclub, welke ln 1979 met zijn
dertien duizend leden één miljoen
gulden op tafel heeft gelegd. Indien
de internationale organisatie „Kruis
tochten" zelfstandig opereert, zou de
ze vooral ook ter besparing van dub-'
bel werk en dure wervingskosten er
m.i. goed aan doen alle geldwervings-*
acties t.b.v. het verspreiden van bij
bels vla de wereldbond van bijbelge
nootschappen te doen lopen. Ook an
dere groeperingen en personen ln ons
land, die op dit gebied soms zeer
eenzijdig bezig zijn, zouden het aan-,
boren van financiële bronnen ln ons
land beter kunnen overlaten aan het
N.B.O., waarin immers praktisch alle
kerken en geloofsgemeenschappen
samenwerken. Het zei de lezers overi
gens goed doen te vernemen, dat er ln
augustus ln Singapore honderddui
zend bijbels naar China scheep gaan.
In maart gingen er op deze wijze al
tienduizenden nieuwe testamenten,
zulks in nauwe samenwerking met de
wereldbond van bijbelgenoot
schappen.
'Rotterdam Bram Riederweerd.
mee heeft Jezus de „weg van God"
die als een witte draad door de gehele
bijbel loopt ongekend duidelijk geo
penbaard en aan de gehele mensheid
als de smalle weg ter verlossing van
het verderf voorgehouden. Met deze
„goede boodschap" ondergroef hij de
schijnzekerheden van de stammen
van Israël en hun autoritaire clericale
en monarchale structuren en die van
de Romeinse bezetters zodanig, dat
hij telkens moest vluchten. Als uiter
ste consequentie Volbracht hij zo
„het geven van zijn gehele leven voor
velen" en werd op Golgotha gekrui
sigd. Dit Messiaanse evangelie leerde
dat men niet God en de Mammon
tegelijk kan dienen, maar dat men
vóór alles het Koninkrijk Gods en
zijn gerechtigheid en vrede moet zoe
ken. Hieraan moeten wij nu toevoe
gen dat men niet de Messias en Marx
tegelijk kan dien en navolgen omdat
Marx de klassenstrijd wil laten uit
vechten en geen beroep doet op beke
ring naar gerechtlgheidsverwerking
door gemeenschapszin in gelijkwaar
digheid, zoals Jezus deed, waardoor
hij de Messias werd. Het uitvechten
van de klassenstrijd tussen Mammo-
nisten en Marxisten leidt de mens
rechtstreeks naar de afgrond. Dat ls
tegen de wil van van God, want hij
wil het bewaren van de schepping.
Daarom wil de EPV indruk maken
met en voor de evangelische op
dracht door deze als enige uitweg, als
derde weg, aan te bevelen in de we
reldburgeroorlog tussen kapitalisme
en communisme, voor een mensheid
in doodsnood.
Amsterdam Johan W. E. Riemen»
Sociale vaardigheid
In uw artikel „School als oefening in
sociaal gedrag van zaterdag 5 juli
schrijft u, dat de enige pedagogische-
academie die sociale vaardigheid als
vak geeft de Rijks Pedagogische Aca
demie is te Maastricht.. Echter, ik
geef, als sociaal psychologe al vier
jaar dit vak (sociale vaardigheden)
aan de Christelijke Pedagogische
Academie te Amsterdam (voorheen
de gereformeerde kweekschool" Dit
wordt als zelfstandig vak gegeven
Maarssen L. T. de Vries-Geervliet
Bang
Ik las, dat ln Den Haag elf mensen bij
een bushalte lijdelijk toezagen hoe
een meisje door jongelui weggesleept
werd. Ik kan ze geen ongelijk geven.
Hadden ze het meisje in bescherming
genomen, dan waren ze waarschijn
lijk aangeklaagd dat ze eigen rechter
speelden. Mogelijk waren ze ook bang
voor represailles
Alphen a/d Rijn H. Wiegman
door Edith Wltzleb
door Herman Amelink
I De bijeenkomst ln de grote zaal van
I bet Hilton-hotel, waar het Wereld
I joods Congres (WJC) voor een drie-
I daagse conferentie bijeen is, had een
I teer bijzonder karakter. Ooldmann
I verwoordde- dat karakter in zijn
I dankrede door te wijzen op het feit
dat de de hoogste leiding van een
land. dat veertig Jaar geleden nog op
zijn vernietiging uit was, hem nu
Kwam feliciteren met zijn verjaardag.
Ulet alleen de Westdultse bondskan
selier Helmut Schmidt, maar ook de
christen-democratische fractievoor
zitter Helmut Kohl en de Westduitse
minister van buitenlandse zaken Die
trich Oenscher voerden het woord.
Alle drie gewaagden van de grote
verdiensten van Goldmann voor de
verzoening tussen Joden en Duitsers
en zeiden gelukkig te zijn de zionistl-
tie sche leider met zijn verjaardag te
Kunnen feliciteren.
Duits
ooldmann op zijn beurt bracht dins
dagzijn diepe verbondenheid met het
Duitse volk tot uitdrukking door er
op te wijzen dat hij zijn culturele
verworvenheid in Duitsland heeft op
gedaan „Ik droom nog steeds in het
Duits," aldus Goldmann. Reeds op
vijfjarige leeftijd verhuisde hij naar
Duitsland, na op 10 Juli 1895 ln Wisz-
nevo in Litouwen geboren te zijn. Hij
studeerde geschiedenis aan de uni
versiteiten van Heidelberg, Marburg
m Berlijn en werd later redacteur en
uitgever van de Encyclopedia judai
ca. In 1933 werd hij lid van het uitvoe
rend comité van de zionistische we-
iddorganisatie Vanaf 1935 vertegen
woordigde hij deze organisatie bij de
Volkenbond in Genève. Hij was een
van de oprichters van het Wereld
Joods Congres, waarvan hij in 1949
voorzitter werd. Hij speelde ook een
belangrijke rol bij de onderhandelin
gen die vooraf gingen aan de stich
ting van de staat Israël.
Binnen de zionistische beweging
heeft Ooldmann steeds een zeer apar
te plaats ingenomen. Ook in zijn
dankrede bracht hij dat weer tot uit-
drukking door te gewagen van zijn
goede persoonlijke contacten met de
voormalige secretaris-generaal van
de Verenigde Naties, Dag Hammars-
kjöld (door Ben Goerion tegenover
Goldmann eens omschreven als een
Nazi) en met de Oostenrijkse kanse
lier Bruno Kreisky, die bij de huidige
Israëlische leiders en bij een groot
deel van de Joodse gemeenschap
geen goed meer kan doen sedert hij
de Palestijnse leider Jasser Arafat
ontving.
Palestijnen
Reeds ln een zeer vroeg stadium on
derkende Goldmann, dat niet de En
gelsen maar de Arabieren het grote
probleem voor een op het grondge
bied van Palestina te stichten staat
Israël vormden. We zouden veel meer
hebben aan een Arabische dan aan
een Britse Balfour-declaratie (die de
Joden het recht op een nationaal te
huis toegezegde) zo formuleerde hij
het eens. Goldmann is van oordeel
dat de Israëlische leiders zich veel
krachtiger moeten Inspannen voor
een betere verstandhouding met de
Arabieren.
Een paar Jaar geleden schreef hij ln
het Amerikaanse tijdschrift Foreign
Affairs, dat het niet aangaat dat de
regering van premier Menachem Be
gin op grond van bijbel en Talmoed
De Westduitse bondskanselier Helmut Schmidt (rechts) feliciteert
Nahum Goldmann met zijn vijfentachtigste verjaardag. Schmidt
kreeg tijdens de bijeenkomst de Nahum Goldmann-medaille uitge
reikt voor zijn inspanningen voor de zaak van de vrede en de
mensenrechten in de wereld.
bepaalde grenzen heilig verklaart, ln vendien maakt het bij de nuidlge
de geschiedenis heeft Israël steeds stand van de militaire techniek wei-
heel verschillende grenzen gehad. Bo- nig uit voor de veiligheid van een
land waar de grenzen liggen, meent
de zionistische leider.
Ook tijdens zijn toespraak voor de
leden van het WJC liet hij er weinig
misverstand over bestaan, dat hij
weinig heil ziet in het beleid van de
huidige Israëlische regering. In Fo
reign Affairs drukte hij dat aldus uit:
„Levi Esjkol, Israëls eerste minister
ten tijde van de zesdaagse oorlog,
verklaarde enkele dagen voor de oor
log begon, dat Israël geen behoefte
had aan territoriale expansie; maar
na de grote veroveringen van 1967 ls
die belofte vergeten zoals de Fran
sen zeggen: „de eetlust komt met het
eten."
Massa
Goldmann heeft er steeds naar ge
streefd van het zionisme een pro
gressieve beweging" te maken. Hij
waarschuwde voor het gevaar dat de
beweging zou vervallen in de „hypno
se van militaire heroïek en een mili
taire mentaliteit". Ook tijdens de vie
ring van zijn verjaardag hekelde hij
(en hij richtte zich daarbij tot Helmut
Schmidt) de hysterie, de emoties en
het ontbreken van Iedere rem die de
'aanwezigheid van massa's kenmer
ken. „Ik haat massa's, hoewel ik ln
mijn leven vele malen massa's heb
toegesproken".
Het liefst zou Goldmann zien dat
Israël een neutrale staat werd, naar
het voorbeeld van Zwitserland of
Oostenrijk. Zo'n staat zou onder be
scherming moeten staan van de Inter
nationale volkerengemeenschap. In
eerste Instantie zouden Israëls gren
zen daarbij gegarandeerd moeten
worden door de aanwezigheid van
een Internationale strijdmacht. Het is
absurd te veronderstellen dat zoiets
een schending zou betekenen van Is
raëls soevereiniteit, want ook de aan
wezigheid van Amerikaanse troepen
in West-Europa ls dat niet.
Het ls dan ook niet aan te nemen dat
Goldmann zelf even koel heeft gerea
geerd op Schmidts uitspraak tijdens
het congres, dat het zelfbeschikkings
recht van de Palestijnen een van de
elementen van een vredesregeling in
het Midden-Oosten moet zijn, als de
conferentiegangers deden.
PARIJS Behalve dat we deze
winter onze schouders moeten op
halen dat wil zeggen: we moe
ten er breedgeschouderd bij lopen
ls er nog wat anders dat we flink
moeten laten uitdijen, willen we
tenminste met de mode meedoen.
Dat zijn de heupen. De lange
broek (vroeger zelden we panta
lon) blijft in de mode. Maar hij zal
deze winter heel anders van snit
zijn.
De broek kan in de taille een ge
rimpelde band hebben of een
strakke tailleband. Vanuit die
strakke band springen allemaal
openvallende plooitjes. Dat wordt
ruim. Hierdoor komt er ook flink
wat stof losjes om de heupen te
vallen. De pijpen zijn op de dijen
wijd en worden naar onderen toe
steeds nauwer tot ze strak om de
enkel sluiten. Het ziet er op het
eerste gezicht wat hobbezakkerig
uit. Een felt ls echter dat Je onder
zo'n broek Je te smalle heupen of
je te dikke heupen heel goed kunt
verbergen.
De lengte van de broekspijpen va
rieert. Zo'n broek kan op de knie
ophouden. Daar wordt hij dan met
een band samengehouden. De
broek kan ook kuitlang zijn. Een
mlnibroek is ook in de mode. Wie
nog broeken met wijde pantalons
heeft kan zich er heel goed mee
redden. Een elastiekje door de
zoom halen en op maat van Je
enkel vastbinden. Een hypermo
derne broek is ontstaan, waar Je je
heus deze winter mee kan verto
nen. Liever mini dragen? Knip
dan die ouderwetse wijde broek zo
ver boven de knie af als Je zelf wilt.
De mlnibroek mag namelijk best
wijd zijn.
Blouson
Bij rokken zowel als bij broeken
dragen we blousons die tot over de
heup vallen. Ook hiermee kunnen
weer vele lichamelijke ongerech
tigheden verborgen worden. Je
hoeft er niet hyperslank voor te
zijn.
Mantels
Veel mantels hebben een lengte
van zevenachtste. Dat wil zeggen
ze zijn net iets korter dan de rok
die eronder gedragen wordt. Ze
vallen ongeveer op de kuit. Dikke
rulle stoffen worden ervoor ge
bruikt. Ook zijn de mantels vaak
gewatteerd of doorgestikt. Dat
doorgestikte kennen we wel van
de windjacks. De mantels hebben
vaak enorme cols of hoogopstaan-
de kragen Die kragen staan dan
werkelijk tot aan je kruin.
De kuitlange broek
Gebreide wat korrelig aandoende
capes zijn ook nieuw. Vaak zijn
die capes in twee kleuren en hoort
er een broekpak bij. Dat broekpak
kan bij voorbeeld op de linkerhelft
wit en op de rechterhelft zwart
zijn. De mantel, die erbij hoort, is
dan net andersom. Dat is wel een
grappig effect, maar het is niet
bepaald geschikt om elke dag te
dragen. Mantels kunnen echter
ook van glanzende chintz zijn of
van stevige (maar dan doorgestik
te) katoen. Ook de skijacks wor
den echter in het dagelijks leven
gedragen. Je hoeft er niet per se de
piste mee op.
Ruiten
De Schotse ruiten maken het deze
winter wel helemaal. Rokken Jur
ken en broeken in Schotse ruiten
waren er op de Parijse shows erg
veel te zien. Vaak zijn die ruiten in
felle kleuren uitgevoerd. Veel zag
men ook het „militaire" groen.
Combinaties van geel, khaki en
bruin blijven echter modern. Veel
jasjes hebben een raglan-mouwln-
zet. Dat moet ook wel wil je ze
over die brede schoudervulllngen
heen kunnen krijgen.
De minibroek
Brede schouders met nauwe
kuitlange broek
