de
kleine
krant
Een monument voor de zeevisserij
KLEINE
Trouw
Poeh, wat heet!
r
musea
n
Rh
s6ars
Suriname lacht, Suriname huilt
Ronde van
Frankrijk
1
O
Schuld
-X
V
3 Directeur Joop van Dorp ziet nauwelijks nog lichtpuntjes
Bodem steeds
meer vervuild
in Oldenzaal
IN NEDERLAND
HNSDAG 8 JULI 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
9
8 juli 1980
ue rvieine r\rai
Medewerkenden
Piet Hagen
Hanneke Wijgh
Johanneke Leestemaker
Gilles Stoop
Brieven en reacties naar
Trouw, postbus 859.
1000 AIV Amsterdam
Van een onzer verslaggevers
TEXAS Het zuiden van de Verenigde Staten
wordt al twee weken geteisterd door grote hitte.
Minstens 138 mensen zijn er door overleden.
De hete lucht wordt vanaf de
Golf van Mexico naar de zui
delijke staten geblazen. Daar
komen temperaturen voor
van 45 graden en hoger. Op
zichzelf kan de mens die tem
peraturen best uithouden.
Het ergste is dat de aange
voerde lucht ook nog erg
vochtig is. Daardoor kan het
lichaam moeilijk warmte af
geven door middel van zweet.
Het zijn vooral bejaarden en
baby's die het slachtoffer
worden van de hitte. Zij heb
ben meer last van warmte
omdat hun bloedsomloop
minder intensief is. De afvoer
van warmte verloopt daar
door minder vlot. Bovendien
hebben oudere en heel jonge
mensen minder zweetklieren.
Mensen kunnen zich wel wa
penen tegen de hitte. Woes
tijnvolken maken regelmatig
hoge temperaturen mee (al is
de lucht dan meestal droger)
en zij beschermen zich daar
tegen door het dragen van
dikke wollen kleding.
Amerikanen blijven echter
vrolijk rondlopen in een T-
shirt en kunnen veel minder
goed tegen de hitte. Ze staan
ook meer bloot aan wisseling
van temperatuur. Het ene
moment zitten ze in een door
air-condition gekoelde auto.
pal daarop stappen ze uit. in
de zengende hitte. Ze drinken
een cola met ijs, maar als ze
daarna tien minuten over
straat lopen vallen ze flauw.
Ook als je ongezond leeft
(veel vet), kun je minder goed
tegen de hitte.
Niet alleen mensen sterven
als gevolg van de hitte, ook
dieren komen in grote getale
om. Vooral kippen leggen het
loodje Landbouwers vrezen
dat hun oogst door de droog
te minimaal zal zijn en spre
ken nu al van een ramp.
Mijn Afghaanse windhond
Mijn hond is heel eigenwijs, hij doet alleen waar hij zin
in heeft. Eerst heeft hij melk uit een pannetje ge
dronken.
En Bimba (zo heet hij) piest ook wel eens tegen de was.
Dan krijgt hij heel erg op zijn kop.
Ik ga ook wel eens met hem naar een tentoonstelling en
één keer werd hij eerste^y^e Afghanen en tweede bij
de windhonden.
nt Bo Bimba loopt weg. Ik
aag.
Diana Marren (11)
Putten (Gld)
Toen Suriname in 1975 onaf
hankelijk werd, waren veel
mensen in Nederland en Suri
name blij. Het land was vrij
geworden zonder ongeluk
ken. En Nederland had be
loofd Suriname meer dan drie
miljard gulden ts geven voor
de opbouw van het land
Mooier kon het niet.
Vijf jaar later, vorige week
om precies te zijn, vroeg de
Surinaamse premier Chin a
Sen meer geld aan minister
de Koning (van ontwikke
lingssamenwerking) Buiten
op straat stonden woedende
mensen. „De Koning, hoepel
op!" riepen zij De Surinaam
se militairen, die op het ogen
blik veel te vertellen hebben,
geven de Nederlanders de
schuld van de armoede van
Suriname.
Wat is er gebeurd in die vijf
jaar? Veel Surinamers zijn
naar Nederland verhuisd in
de hoop op een beter bestaan.
Nu wonen er eigenlijk te wei
nig mensen in Suriname om
het land op te bouwen. Neder
land heeft de afgelopen jaren
inderdaad veel geld aan Suri
name gegeven, meer dan aan
andere arme landen. Toch
gaat het niet goed met Suri
name. De mensen in Surina
me zijn hierdoor erg teleurge
steld.
De vroegere Surinaamse re
geringen hebben te veel geld
•gestoken in ondernemingen
die te weinig opleveren. De
peperdure aanleg van een on
geveer honderd kilometer
lange spoorlijn is bedoeld om
gedolven bauxiet te vervoe
ren. Bauxiet is de grondstof
voor aluminium. Nu blijkt (of
eigenlijk wist men dat allang)
dat de Surinaamse bauxiet
nauwelijks te verkopen is op
de wereldmarkt en dat het
eigenlijk geen zin heeft om de
bauxiet te delven. De dure
spoorlijn ligt er nu voor niets.
Zo zijn er meer van die pro
jecten, die mooi leken maar
weinig voorstellen.
Is dat allemaal de schuld van
Nederland? Misschien wel
een beetje, maar de vroegere
Surinaamse regeringen zijn
net zo goed schuldig Het Su
rinaamse volk is nu erg boos
op Nederland en het zal wel
even duren voordat dat weer
is bijgetrokken
Bijna heel Nederland is in de
ban van de Ronde van Frank
rijk, ofte wel de Tour de Fran
ce. Wie 's middags niet naar
de radio kan luisteren, waar
het verslag van de aankomst
direct wordt uitgezonden,
kijkt 's avonds wel naar de
televisie. Heel in het begin
van de Tour de France was
dat anders. Toen gooiden de
Fransen met rotte tomaten
naar de renners, die door de
dorpen reden. Het kwam zelfs
voor dat de wielrenners wer
den afgetuigd.
De ronde van Frankrijk werd
voor het eerst gehouden in
1903. Henri Desgrange, een
enthousiaste wlelersuppor-
ter. organiseerde de tour. De
renners reden toen nog voor
de eer. Ze deden dat ln hun
eentje, dus zonder de hulp
van een ploeg. Onder Invloed
van de rljwlelfabrlkanten, die
er wel brood ln zagen, ont
stonden er merkenploegen.
Het ene merk fietste tegen
het andere en wie won kreeg
de beste reclame.
Desgrange was niet zo geluk
kig met dit commerciële ka
rakter. In 1929 kwam hij op
het idee om landenploegen in
te stellen. Maar vanaf 1962 is
de leiding daar weer vanaf
gestapt. Op een keer na, in
1967 werd nog een keer per
land gereden.
Scheve Pisa
Wie de scheve toren van
Pisa wil zien, moet snel
zijn. In het begin van de
volgende eeuw valt de to
ren om, zo zegt een Itali
aanse deskundige. Nu zeg
gen Italiaanse geleerden al
sinds de twaalfde eeuw dat
de toren eens om zal vallen.
Maar dat is nog steeds niet
gebeurd.
Wel is waar dat jaarlijks de
toren een millimeter sche
ver wordt. Ook is waar dat
de toren van Pisa een stevi
ge attractie is voor de toe
risten, die de gemeente Pi
sa veel geld in het laatje
brengt. Pisa zal er wel alles
voor over hebben om hun
toren te behouden. Zo'n
vaart zal het dus wel niet
lopen.
en aan WiE DRAAG jy
JE OVERWINNING OP
J Aan MyN POES Mi Ml,
JDiE vanavond WEER
EEN EXTRA PORI-.E T-AAÏ
\KATTEVOER kRyST.
WAAROM DICHTTE NlE
MAND HE T GAT TOEN JÜ
DEMAREERDE
r\i
DANKZy DE PLOEG VANl
T-AAi KATTEVOER
WEB&EN wy VOOR T-Mi,
WAT OVERiGENS GoED
KATTEVOER IS, DE OVER-
de baas van t'aal zal
wel biy zyn met de1e
Reclame en SoRRy,
met de2e overwinning
^voor t-AAi kattevoep
moeten we het^
laten dames en hereV
wy TAAiEN SNEL AT
NAAR DE STUDIO VOOR
n06 meer reclame elij/
Vjournaal r
QCA>
Het parcours gaat ook bulten
Frankrijk. Dit jaar vertrok de
tour uit Frankfurt. De moei
lijkheidsgraad wisselt sterk.
Er zijn renners die goed ln de
bergritten zijn. Anderen doen
het uitstekend bij de tijdrit
ten. De commercie heeft een
grote greep op het sportieve
gebeuren. Elke aankomst-
plaats moet flink dokken. /-n
Voor de renners uit rijdt een I
karavaan, die voor alles en 1
nog wat reclame maakt De I
renners zelf hebben geen be-
zwaar tegen de commercie.
Ze pikken zo een graantje
mee van de vette kluif, die de I
Tour wel degelijk ls.
„Wij geloven dat het tijd ls dat de kerk
erkent dat ze heeft meegewerkt aan de
onderdrukking van de armen van La
tijns Amerika." Dat schreven meer dan
duizend priesters uit alle landen van
Zuid-Amerika aan de paus Johannes
Paulus De priesters vragen de paus om
voor de armen te kiezen en toe te geven
dat de rooms-katholieke kerk ln de ge
schiedenis van Latljnsamertka grote
fouten heeft gemaakt
De priesters stuurden de lange brief aan
de paus die op het moment door Brazilië
reist. Brazilië ls het grootste land van
Zuid-Amerika en ook het rijkste. Toch
zijn de meeste Brazilianen heel erg arm.
De rijke Brazilianen hebben het voor het
zeggen ondanks het feit dat er veel min
der rijken dan armen zijn. De paus heeft
de brief nog niet beantwoord.
De paus heeft wel een mening over de
situatie ln Zuid-Amerika. Hij vertelt
vaak ln redevoeringen hoe de mensen
zich zouden moeten gedragen. Paus Jo
hannes Paulus vindt het belangrijk dat
de armen van Zuid-Amerika over het
geloof en de bijbel leren. Daarnaast
vindt hij de onrechtvaardige verdeling
van de rijkdom niet goed. De politieke
leiders van een land moeten zorgen voor
een rechtvaardige samenleving. In Bra
zilië zullen er vreedzame veranderingen
moeten komen, vindt de paus. De rege
ring moet de arme mensen helpen. Maar
de paus is niet voor gewelddadigheden.
De armen en de priesters mogen geen
8 juli 1980
veranderingen nastreven met het ge
bruik van geweld. De priesters, de armen
en de rijken moeten samen streven naar
een betere maatschappij.
De paus heeft nog nooit gezegd dat de
rooms-katholleke kerk ook weieens fou
ten maakt. Nu vragen zijn priesters ln
Zuid-Amerika hem te bekennen dat de
kerk het niet altijd bij het rechte eind
heeft. Of de paus ingaat op dit verzoek is
maar de vraag. De paus heeft al vaker
gezegd dat de priesters zich niet met
politiek bezig moeten houden. Zij moe
ten zich vooral met het geloof bezighou
den en de mensenjBOÜloiiden op een
goede manier t«roren. Volgens de paus
kunnen andere-tfrenaen, ook\elovigen.
zich dan bemoeien met de^olitiWc om zo
een bete;/ samenleving tekrijacn. De
priestersr vtuT Zuld-Arjierika bpfervin-
den in him werk dat de p
onmogelijk maakt dat'
goede
'~l
3.
Door Henny de Lange
VLAARDINGEN „Het Visserijmuseum kun je beschouwen
als een monument voor de Nederlandse zeevisserij. In dit
museum wordt een overzicht gegeven van een belangrijk
aspect van de Nederlandse geschiedenis."
Directeur Joop van Dorp van het
Visserijmuseum is trots op „zijn" mu
seum dat, zo zegt hij, weliswaar in de
oude vissersstad Vlaardingen staat,
maar van nationaal belang moet wor
den geacht. Het museum heeft de
laatste jaren een forse groei doorge
maakt en de ontwikkelingsmogelijk
heden zijn nog lang niet uitgeput.
Maar toch ziet de toekomst er somber
uit voor het museum. Hét grote pro
bleem is het geld.
Van Dorp spreekt de geruchten als
zou het museum zelfs met sluiting
worden bedreigd, heftig tegen, maar
het is wel degelijk zo dat het museum
ernstig wordt bedreigd in zijn ontwik
kelingskansen. „We moeten aan alle
kanten bezuinigen en de pas inhou
den, terwijl we in feite onze activitei
ten enorm zouden willen uitbreiden,"
zegt hij.
Gejuich
Twee bezoekers bekijken een van de scheepsmodellen in het Visserijmuseum te Vlaardingen.
(OLDENZAAL (ANP) - De
bodemverontreiniging in Oldenzaal
neemt steeds grotere vormen aan, nu
er in deze Twentse gemeente twee
nieuwe met alpha-hexachloorcyclo-
J nexaan (hch) vervuilde terreinen zijn
ontdekt. De ene vervuiling, waarvan
de omvang nog niet bekend is. be
vindt zich onder een camping op het
i recreatieterrein Het Hulsbeek en de
I andere verontreiniging, binnen de be-
I schermingszone van het waterwinge
bied, is in elk geval aanzienlijk groter
aan de enkele maanden geleden aan-
|i getroffen verontreiniging.
v
e.en paar maanden geleden ging het
I in totaal om vijftienhonder kubieke
meter ernstig en matig aangetaste
grond De nieuwe besmetting omvat
vijftienhonderd kubieke meter ern-
«Hg en drieduizend kubieke matig
Gemeente vraagt hulp
vervuilde grond. Licht besmet is
12.500 kubieke meter. Om te voorko
men dat het waterwingebied wordt
aangetast moet de ernstig en matig
besmette grond worden verwijderd,
heeft de inspectie voor de volksge
zondheid en milieuhygiëne bepaald.
De vervuilde grond, die in eerste in
stantie werd aangetroffen, is inmid
dels uitgegraven en in Oldenzaal
voorlopig opgeslagen.
Of de gemeente er in slaagt alle aan
getaste grond binnen een half jaar (de
termijn die de inspectie heeft vastge
steld) weg te krijgen, is zeer de vraag.
Financieel zijn er voor de gemeente
ook moeilijkheden, er zou een bedrag
mee gemoeid zijn van zeker zes mil
joen gulden, een investering die Ol
denzaal bankroet zal maken Van
daar dat de gemeente financiële hulp
heeft gevraagd van het ministerie
van volksgezondheid en milieuhygië
ne. Het verwijderen van de verontrei
nigde grond onder de camping in Het
Hulsbeek komt volgens de gemeente
volledig voor de verantwoordelijk
heid van het gewest Twente, dat het'
recreatieterrein in eigendom heeft
Enkele jaren geleden zag de toe
komst er voor het Visserijmuseum
nog zonnig uit. De nota „Naar een
nieuw museumbeleid" van de toen
malige CRM-minister Van Doorn
werd met gejuich ontvangen in Vlaar
dingen. Alles wees er immers op dat
het Visserijmuseum, dat nu voor het
leeuwendeel ten laste komt van de
gemeente Vlaardingen, op grond van
deze nota een „museum van natio
naal belang" zou kunnen worden. „In
feite verwachtten we toen elk mo
ment de mededeling dat het rijk voor
taan de kosten van het museum zou
gaan dragen." zegt Van Dorp. Tot op
heden zijn de adviezen in deze nota
echter niet omgezet in daden en Van
Dorp constateert nuchter dat voorlo
pig geen mededeling hoeft te worden
verwacht dat het Visserij museum een
nationaan museum wordt
De gemeente Vlaardingen ziet het
museum inmiddels als een steeds
zwaardere last op de begroting druk
ken en heeft zojuist laten weten dat
ook het museum aan de noodzakelij
ke bezuinigingen zal moeten geloven.
Het gevolg daarvan is dat alle ont
wikkelingsmogelijkheden van het
Visserijmuseum afgeremd moeten
worden Het ziet er zelfs naar uit dat
het museum steeds vaker „nee" zal
moeten verkopen wanneer er verzoe
ken binnenkomen om rondleidingen.
Die verzoeken komen vooral uit de
onderwijswereld. Het Visserijmu
seum heeft namelijk een uitstekende
naam opgebouwd bij het onderwijs
en dat komt onder meer, vertelt Van
De toekomst van de kleinere musea
in ons land ls bepaald niet zonnig.
Financiële problemen en moeilijkhe
den met de huisvesting zouden er
wel eens toe kunnen leiden dat som
mige musea moeten verdwijnen. In
de krant van donderdag 3 juli had
den wij over dit onderwerp een ge
sprek met de hoofdconsulent voor de
musea op het ministerie van CRM.
Vandaag een artikel over het Visse
rijmuseum in Vlaardingen, dat als
voorbeeld mag dienen voor de moei
lijkbeden waarmee kleine musea te
kampen hebben.
Dorp, door onze uitstekende docu-
mentatle-afdeling. „Bovendien wordt
hier tijdens de rondleiding ingehaakt
op de leerstof zodat de kinderen dui
delijk verband gaan zien tussen het
geen ze in de schoolboeken leren en
ze hier in het museum zien als de
werkelijkheid."
Kamervragen
Directeur Van Dorp zegt zelf nauwe
lijks nog lichtpuntjes te zien in de
toekomst. Wel is hij erg blij met de
onverwachte publiciteit voor zijn mu
seum in de vorm van Kamervragen
Twee PvdA-Kamerleden vroegen de
ministers van CRM en landbouw en
visserij onlangs met klem extra geld
beschikbaar te stellen om van het
Visserijmuseum alsnog een nationaal
museum te maken
„Dit museum is inderdaad van natio
naal belang", meent directeur Van
Dorp. „De initiatiefnemers hebben
dat indertijd al heel duidelijk inge
zien. Toen namelijk in 1959 werd be
sloten een Vissesrij museum op te
richten in Vlaardingen, werd duide
lijk gesteld dat ln dit museum de
totale Nederlandse zeevisserij zou
moeten worden belicht In dat jaar
was het belang van de visserij al flink
aan het teruglopen en toen heeft men
gelukkig al ingezien dat het tijd werd
dit aspect van de Nederlandse histo
rie te bewaren," zegt Van Dorp
Het pand waarin het museum gevestigd is.
Het Visserijmuseum werd in 1962 op
gericht op basis van de visserijcollec
tie van de voormalige Vereniging
Vlaardingsche Oudheidkamer en Vis-
scherijmuseum, die in 1956 was opge
heven. Het museum was eerst geves
tigd in het „Reedershuys", een mooi
pand uit de achttiende eeuw, dat ech
ter al gauw te klein werd. In 1971
werd het museum ondergebracht ln
het huidige gebouw, een pand dat in
zijn oorspronkelijke vorm uit de acht
tiende eeuw dateert.
Lindeboom
Het staat bekend als „Het Huis met
den Linden boom" naar de man die
het in 1743 liet bouwen; Abraham van
der Linden. Deze was burgemeester
van Vlaardingen, touwslager en had
ook belangen in het visserijbedrijf.
Een lindeboom ln snijwerkversiering
boven de hoofdingang herinnert nog
aan de eerste bewoner. Het Visserij
museum staat aan de Westhavenka
de. een eeuwenoude vissershaven in
Vlaardingen, een stad die van ouds
her een toonaangevende rol heeft ge
speeld in de geschiedenis van het
zeevisserijbedrijf
In het museum wordt de geschiedenis
van het visserijbedrijf van Nederland
op de Noordzee belicht, vanaf het
begin (omstreeks 1400) tot nu toe. In
het museum zijn onder meer tal van
scheepsmodellen, vissersvaartuigen
en zelfs een compleet Ingericht stuur
huis op ware grootte te bezichtigen.
Poppen in klederdracht Illustreren de
manier waarop de visserslui leefden
De trots van het museum is een groot
aquarium met allerlei soorten vissen
van de Noordzee; ook is er een bassin
met grotere zeedieren. Voorts wordt
een beeld gegeven van de diverse
vangtechnieken.
Visafslag
Dat het museum geen kunstmuseum
is, maar een ruig technisch-ambach-
telijk museum dat verleden én heden
van het zee visserij bedrijf belicht,
blijkt duidelijk uit het nog steeds
functioneren van de visafslag. Van
oudsher wordt de op zee gevangen vis
geveild door middel van het afslag
systeem: dat wil zeggen het inzetten
van de vis op een hoge prijs om
vervolgens af te zakken naar een la
ger bedrag. In het Visserijmuseum is
een ruimte ingericht als visafslag met
het oorspronkelijke meubilair van de
grote, bekende Vlaardtngse visafslag
van vóór de Tweede Wereldoorlog.
Nog steeds wordt de haring die door
Vlaardingse schepen wordt gevan
gen, in het Visserijmuseum geveild of
afgeslagen.
En met de zilte lucht van de gezouten
haring nog in je neusgaten kun je
vervolgens koffie gaan drinken in het
„vooronder" van het museum, een
geheel in stijl ingerichte koffiekamer.
Het Visserijmuseum, dat jaarlijks
zo'n dertigduizend bezoekers trekt, is
op werkdagen geopend van 10 tot 17
uur en op zon- en feestdagen van 14
tot 17 uur. De toegangsprijs bedraagt
70 cent voor volwassenen en 40 cent
voor kinderen tot 14 jaar. Voor groe
pen bestaat de mogelijkheid het mu
seum te bezoeken onder deskundige
leiding. Het Visserij museum staat
aan de Westhavenkade 53-54, op en
kele minuten afstand van het N8-
station Vlaardingen-Centrum.
