iyrië raakt
in isolement
India erkent Phnom Penh
^Guerrilla veranderde de positie van de vrouw
Noord-Zuidgesprek
op losse schroeven
Illegalen in woestijn beroofd
jliestaten stoppen steun
eer gevechten
issen Libanese
roeperingen
Minstens dertien doden in Arizona
VN-zegsman maant gelijkgezinde landen
Uniform
voor
Iraanse
vrouw
Einde aan voedselhulp Rode Khmers
India arresteert 3000 betogers
Israël en Egypte
verdagen overleg
AG 8 JULI 1980
BUFTENLAND
TROUW/KWARTET
James Dorsey
gematigde Arabische oliestaten trekken hun handen af
de Syrische president Hafez al Assad. Dit hebben Arabi-
'e diplomatieke kringen in de Jordaanse hoofdstad Amman
Waard.
voortgezet kunnen worden. Een aan-
wijzing voor de ernst van de situatie
vormt de recente mislukte aanslag op
het leven van president Assad. Ruim
twee weken geleden zou een van As-
sads lijfwachten een handgranaat
naar de president hebben gegooid en
onmiddellijk daarna door andere lijf-
met een groeiende burgerop-
j geconfronteerde Baath-bewind
ontvangt jaarlijks miljarden
Jens aan economische steun uit
rablsche wereld. Goed ingelichte
jsche diplomatieke kringen we
lnu echter te vertellen dat Saoedi-
Cbié en Koeweit hun tijdens de
Jnbtsche top in Bagdad in novem- wachten zijn gedood.
If 1978 aangegane financiële ver-
Min gen tegenover Syrië niet
r nakomen.
De gematigde Arabische oliestaten
zouden bereid zijn Assad te laten
-vallen mede omdat Syrië de Pales
tijnse bevrijdingsbeweging (PLO) en
Libanon als een particulier speelter
rein beschouwt, waarin de andere
Arabieren niets te zoeken hebben.
i bewind van Hafez al Assad zal
uchien nog een jaar overeind blij-
1 staan. Assad kan op een sterk
-r ^rug vallen waarin de Alawie-
d (een religieuze secte in Syrië, „Vergeet niet dat de oliestaten over
Lrtoe ook Assad behoort) sleutel-
titles innemen. Maar uiteindelijk is
iad gedoemd te vallen", aldus poli
te kringen in Amman.
ie kringen wijzen erop dat grote
len van het Syrische volk Assad
ver vandaag dan morgen zien ver-
Opvallend is dat Irak, dat eveneens
door een vleugel van de Baathpartij
wowordt geregeerd maar het Assad-be-
'kken"Het stadium waarin Assad wind haat, Syrië financieel blijft steu-
n hoofd had kunnen redden door nen. Irak zou echter grote sommen
roeiing van de corruptie in zijn naar de PLO overmaken in een po-
md en door het ontslag van zijn ging de Syrische greep op PLO los te
hate en gevreesde broer, Rifaat, weken. PLO-functionarissen bevesti-
ie bevelhebber is van de veiligheid- gen dat nu. twee jaar nadat Irak en de
roepen) is verleden tijd. „Het ver- Palestijnen elkaar naar het leven
tk van Rifaat is niet meer voldoen- stonden, Irak en de PLO een wapen
de bovendien heeft Assad Rifaat no- stilstand van „secundair belang"
niet om z'n bewind voorlopig boven hebben gesloten. Syrië heeft echter in
eer,nter te houden", aldus Syrië-ken- de afgelopen weken herhaaldelijk la-
riet
enorme investeringen beschikken in
Libanon, die zij niet zomaar kwijt
willen raken," aldus kringen dicht bij
de olie-Arabieren.
ten doorschemeren dat het de PLO
sident Assaf liet gisteren weten ervan verdenkt steun te verlenen aan
t elke moslembroeder die opge- de Moslembroeders.
kt wordt de doodstraf krijgt. Ara-
che diplomaten wijzen erop dat de
ilembroeders inderdaad verant-
orielijk zijn voor de reeks aansla-
op vertegenwoordigers van de
ering. Maar zij wijzen er tevens op
dergelijke acties op die schaal
it zonder steun onder het volk
3ROET (AFP, Reuter, UPI) In
«non hebben zich hevige botsin-
i voorgedaan tussen twee rivalise-
nde christelijke partijen. Zeker vier
tnsen zouden zijn gedood. Door de
rechten is bijna alle hoop op ver
ging en eventuele samenwerking
uen de rechtse falangisten en de
terale partij vervlogen.
gevechten begonnen in de christe-
wijk van de hoofdstad Beiroet
en In de twintig kilometer noordelij
ker gelegen kustplaats Safra.
pe botsingen hebben de laatste twee
vken aan zeker tien mensen het
ven gekost. Het Libanese leger
keft tevergeefs geprobeerd een buf-
r te vormen tussen de strijdende
De situatie in 8yriê lijkt ernstig ge
noeg te zijn om te pogen pottekijkers
te weren. Buitenlandse journalisten
krijgen alleen nog met de allergroot
ste moeite visa voor 8yrië. En verle
den week werden twee Algerijnse di
plomaten vertegenwoordigers van
een land dat nauwe betrekkingen
met Syrië onderhoudt op het vlieg
veld van Damascus de inreis gewei
gerd en met het eerst volgend vlieg
tuig weer naar huis gestuurd.
Leden van een grenspatrouille bergen een van de dertien lichamen, die zij in de woestijn van
Arizona aantroffen.
AJO (AP, Reuter) Beroofd en verlaten door hun „gidsen" hebben vijftig tot zestig illegale
vluchtelingen dagenlang door de hete woestijn in het zuiden van de Verenigde Staten
gezworven. Minstens dertien mensen zijn daarbij om het leven gekomen.
Een groep van dertien mensen, al
len afkomstig uit de Midden-Ameri
kaanse republiek El Salvador,
slaagde er in na vier dagen zwerven
door de woestijn een Amerikaanse
politiepost te bereiken. De groep
was het slachtoffer geworden van
een bende mensensmokkelaars, die
vluchtelingen vanuit Mexico ille
gaal de Verenigde Staten in loodste.
De vluchtelingen hadden voor deze
dienst 2400 gulden per persoon be
taald. Midden in de woestijn op
Amerikaans grondgebied beroof
den de begeleiders de vluchtelingen
echter van al hun kostbaarheden en
drank. Vervolgens werden ze in de
steek gelaten.
Volgens een van de overlevenden.
de twintigjarige Yolanda Estela, is
zij aan de dood ontsnapt door het
drinken van after-shave, cactus-
vocht en ten einde raad haar eigen
urine. De staat Arizona, waarin de
woestijn ligt, wordt getroffen door
een hittegolf, die aan veel mensen
het leven heeft gekost. De tempera
turen in de woestijn lopen op tot
boven de vijftig graden.
Onmiddellijk na het ontdekken van
de overlevenden is er een speur
tocht begonnen naar andere leden
van de groep van naar schatting
vijftig tot zestig vluchtelingen. Der
tien van hen werden dood aange
troffen, onder wie enige kinderen.
Volgens plaatselijke politie-autori-
teiten is er weinig hoop nog overle
venden te vinden. „Niemand leeft
langer dan vier dagen in de Arizona-
woestijn zonder water," aldus een
woordvoerder. De enige hoop is nu
dat de mensen zijn teruggevlucht
naar Mexico.
De grens tussen Mexico en de Vere
nigde Staten is in de uitgestrekte
woestijn nauwelijks te controleren
en daardoor een gewild gebied voor
mensensmokkelaars. Vermoedelijk
hebben dit soort berovingen in de
woestijn zich vaker voorgedaan. De
vluchtelingen uit El Salvador, dat
wordt getroffen door een burgeroor
log, worden door de Verenigde Sta
ten niet als politieke vluchtelingen
erkend.
door Nico Kussendrager
GENEVE In het overleg tussen industrielanden en ontwik
kelingslanden zijn in een klap drie zaken op losse schroeven
komen te staan: een speciale zitting van de Verenigde Naties,
eind volgende maand, het VN-ontwikkelingsplan voor de
jaren tachtig, en wereldwijde onderhandelingen tussen Noord
en Zuid, als vervolg op de conferentie die vier jaar geleden in
Parijs werd gehouden.
Hier in Geneve wordt over de stand
van zaken somber gesproken. Dat het
overleg tussen arm en rijk vastzit is
niets nieuws, maar een zo grote im
passe als op het ogenblik wordt toch
wel een uitzondering genoemd.
Gevraagd naar zijn verwachtingen
voor het derde ontwikkelingsdecen
nium van de VN (1981-1990) valt Om-
prakash Talwar in de rede: „Als er
een derde ontwikkelingsdecennium
komt". Talwar is adviseur van het
bureau voor onderzoek en ontwikke
ling van de VN, en als zodanig nauw
betrokken bij het opstellen van de
plannen voor de komende Uen jaar.
Als belangrijke oorzaak voor de moei
lijkheden op het ogenblik noemt hij
het door elkaar lopen van de voorbe
reidingen voor de speciale zitting van
de VN, die 25 augustus in New York
zou moeten beginnen, en die van de
nieuwe wereldwijde onderhandelin
gen over ontwikkelingssamenwer
king.
Om dat laatste gesprek heeft de der
de wereld gevraagd na de conferenUe
van niet-gebonden landen in Cuba,
vorig Jaar. Volgens Talwar is op dat
moment onvoldoende voorzien dat
voorbereidingen elkaar zouden over
lappen. Bij de westerse landen be
staat de neiging alle zaken (handel,
grondstoffen, energie, financiën en
het wereldgeldstelsel) bij voorbaat al
van de speciale VN-zitting door te
schuiven naar de wereldwijde onder
handelingen, die pas volgend Jaar be
ginnen.
„Wie dan leeft wie dan zorgt", en
„komt tijd komt raad", redeneren
woordvoerders van de behoudende
westerse landen. Dat heeft ertoe ge
leid dat zowel de commissie die de
VN-zitting voorbereidt, als de zoge
naamde commissie van het geheel
van de VN (de COW, waarvan alle
ledenlanden deel uitmaken) uit el
kaar zijn gegaan, zonder dat enige
vooruitgang is geboekt.
ommunisten Italië
'eer naar Moskou
OME (Reuter) De Italiaanse com-
unlstische partij (PCD heeft gis te
en een delegatie naar de Sowjet-
nie gezonden voor gesprekken met
Russische communistische partij,
ingenomen wordt dat de ideologi-
Jie verschillen tussen de twee zus-
rpartijen het voornaamste punt
in bespreking zullen vormen,
e betrekkingen tussen de PCI en
loskou verslechterden nadat PCI-
ider Enrico Berlinguer de Russische
in Afghanistan sterk veroor-
4de.
TEHERAN (Reuter,
AP, AFP) Iraanse
vrouwen die bij de
overheid werken moe
ten een islamitisch
uniform gaan dragen,
waarbij inbegrepen
een sluier. Radio Tehe
ran heeft verklaard
dat alle vrouwen die
ongesluierd op hun
werk verschijnen ont
slagen zullen worden
en bovendien geen
recht meer hebben op'
hun salaris. De revolu
tionaire raad en aya
tollah Khomeini moe
ten nog hun goedkeu
ring hechten aan het
uniform. Naar ver
luidt kan de aankondi
ging betekenen dat het
voor de Iraanse vrouw
niet meer verplicht is
de traditionele chador,
een lange zwarte sjaal
te dragen op hun werk.
Afgelopen zaterdag
hebben ongeveer 2000
vrouwen bij het kan
toor van president Ba-
ni Sadr gedemon
streerd en trotseerden
de woedende aanval
len van mannelijke te-
gendemonstranten.
Het blad van de Isla
mitische Republiek
publiceerde gisteren
over twee volle pagi
na's de foto's van de
demonstrerende vrou
wen. De foto's hadden
tot doel de vrouwen er
van af te brengen nog
een dergelijke demon
stratie te houden. Een
andere krant, Azage-
dan (Vrijheid) vroeg
zijn lezers om informa
tie te verschaffen over
de vrouwen die de pro
testbijeenkomsten
hadden bijgewoond.
De Revolutionaire
raad verbood voor gis
teren alle demonstra
ties van vrouwen te
gen het dragen van
sluiers en waarschuw
de dat demonstranten
onmiddellijk gearres
teerd worden.
Radio Teheran meldde
gisteren ook dat een
eind moet komen aan
de straathandel zonder
vergunning. „Deze
mensen bewijzen de
revolutie een zeer
slechte dienst en hin
deren de burgers," al
dus Radio Teheran.
NEW DELHI, BANGKOK (AFP, AP, Reuter) India heeft het door Vietnam gesteunde
bewind van Heng Samrin in Cambodja erkend en zal binnenkort diplomatieke banden met
het land aangaan. Het Internationale Rode Kruis en het Kinderfonds van de Verenigde
Naties, Unicef, zullen geen voedsel meer verschaffen aan vluchtelingenkampen van de Rode
Khmer in het Thais-Cambodjaanse grensgebied.
Volgens de Indiase minister van bui
tenlandse zaken Narasimha Rao
voordele van Heng Samrin te laten
verlopen. De zetel wordt nu nog
heeft India het bewind van Heng steeds bekleed door een vertegen-
NEW DELHI (AFP, Reuter) Ruim
drieduizend mensen, voor het meren
deel vrouwen, zijn gisteren gearres
teerd in de Indiase deelstaat Assam.
De arrestanten namen deel aan de
monstraties voor uitwijzing van Ben-
galese immigranten. Door de acties
lag het openbare leven in Assam vrij
wel geheel stil.
Het afgelopen Jaar zijn in Assam hon
derden mensen om het leven geko
men als gevolg van acties tegen ille
gale immigranten, voornamelijk uit
Bangladesj.
Samrin erkend omdat het land „na
verschrikkelijke beproevingen inter
nationale steun nodig heeft om weer
een soeverein, vrij en niet-gebonden
land te kunnen worden." India is het
eerste niet-communistische land dat
het huidige bewind in Cambodja er
kent.
Het Russische persbureau Tass heeft
opgetogen op de erkenning door In
dia gereageerd. De erkenning komt
op een tijdstip dat de landen in zuid
oost Azië verdeeld zijn over de hou
ding die zij tegenover Vietnam en
Cambodja moeten aannemen. De
Sowjet-Unie hoopt dat India zijn in
vloed zal aanwenden om de stem
ming in de Verenigde Naties over de
zetel van Cambodja in september ten
woordiger van het Pol Pot-regime.
Voedselhulp
Het Internationale Rode Kruis en
Unicef willen hun voedselhulp aan de
vluchtelingenkampen van de Rode
Khmer stopzetten, omdat het vol
gens hen duidelijk was dat een groot
gedeelte van het voedsel direkt door
gegeven werd aan de strijders van Pol
Pot. De voedselhulp in het Thais-
Cambodjaans grensgebied blijft wel
van kracht voor vluchtelingen onder
wie zich geen gewapende groepen be
vinden.
De hulporganisaties hebben ook ge
vraagd om meer veiligheid en om een
betere controle op de voedseldistri
butie. Zij vinden dat Cambodjaanse
leidinggevende personen die de orga
nisaties hun werk willen bemoeilij
ken uit de vluchtelingenkampen ge
zet moeten kunnen worden. Het In
ternationale Rode Kruis wil wel in
gebieden die door de Rode Khmer
gecontroleerden worden, medische
hulp blijven verlenen, evenals Unicef,
die wil doorgaan aan de kinderen van
de aanhangers van Pol Pot voedsel te °®ver- pe voorstellen zijn in overeen-
De Pakistaanse voorzitter van het
voorbereidend overleg wil nu in een
kleine „vriendenclub" zoals het
wordt genoemd verder praten om
te proberen alsnog een agenda voor
de officiële onderhandelingen op te
stellen. De niet-gebonden landen zijn
niet bijster gelukkig dat zijzelf een
wereldwijd gesprek hebben voorge
steld. als vervolg van de conferentie
van Parijs. Van het idee dat tijdens
de VN-zitting harde afspraken zou
den worden gemaakt, die dan tijdens
de latere onderhandelingen, die ge
ruime tijd in beslag gaan nemen, uit
gevoerd zouden kunnen worden komt
niets terecht
De industriestaten zien de VN-zitting
immers niet meer als een bijeen
komst om afspraken te maken, maas
willen dat op zijn best veel later doen.
VN-functionaris Talwar doet
„strikt persoonlijk" een oproep
aan de gelijkgezinden (onder meer de
Scandinavische landen en Neder
land) die naar zijn idee zich vergele
ken bij voorgaande onderhandelin
gen erg op de achtergrond houden.
Nederland en Denemarken „sluiten
zich op binnen de Europese Gemeen
schap", in plaats van te proberen de
impasse, met steun van andere VN-
leden, te doorbreken, aldus Talwar.
Als oorzaak van de terughoudend
heid van de westerse landen noemde
hij tenslotte het feit dat dit Jaar in de
Verenigde Staten verkiezingen wor
den gehouden, en met name dat de
Industrielanden alleen willen praten
over energie, terwijl de derde wereld
het gehele ontwikkelingsprobleem
aan de orde wil stellen.
JERUZALEM (Reuter, AFP) De
besprekingen tussen Israël en Egypte
over autonomie voor de Palestijnen
in de bezette gebieden, die donderdag
zouden plaatsvinden, zijn verplaatst
naar begin volgende week. Volgens
de officiële lezing zijn technische pro-'
blemen de oorzaak van dit uitstel
Het is niet bekend of het uitstel iets
te maken heeft met nieuwe Egypti
sche voorstellen over de Westelijke'
Jordaanoever.
Egypte wil gecombineerde Jordaans-'
Israëlische eenheden vormen, die de
veiligheid moeten handhaven van al
le betrokken partijen op de Westeljke
Jordaanoever. Voorts, moet de grens
op „kleine punten" worden gecorri
geerd. Dit maakte de Egyptische vi
ce-premier en minister van buiten
landse zaken, Kamal Hassan Ali be-
kendin een vraaggesprek met de
Amerikaanse krant Washington Star.»
De vorming van deze patrouilles kan
volgens Kamal Hassan All plaatsvin
den als Jordanië de uitkomst aan
vaard van de autonomleonderhande-
lingen. De „kleine grenscorrecties"
hebben volgens Ali ten doel dorpen te
herenigen, die op de grens liggen tus
sen Israël en de Westelijke Jordaan-,
verschaffen, op voorwaarde dat het
voedsel hen dan ook daadwerkelijk
bereikt.
Aan de Vietnamees-Chinese grens
stemming met de akkoorden van
Camp David en resolutie 242 van de
Veiligheidsraad van de Verenigde Na
ties, aldus de Egyptische minister.
Over het Israëlische plan om de be-
blijft de sfeer gespannen. De landen zettingsmacht op de Westelijke Jor-
beschuldigen elkaar over en weer van
„herhaalde gewapende provocaties".
Sinds de Vietnamees-Cambodjaanse
aanval op vluchtelingenkampen in
Thailand, twee weken geleden, heeft
Peking Hanoi twee keer officieel ge
waarschuwd.
daanoever de orde te laten handha
ven zei Ali dat dit dageljkse onder
drukking van de bewoners inhoudt.
Een dergelijk plan kan volgens hem
nooit echte vrede brengen en schept
geen klimaat van vertrouwen tussen
de betrokken partijen.
an een medewerker
j uim tienduizend jonge meisjes, die in de guerrilla hebben meegevoch-
■1 n, zitten nog in kampen rond Salisbury. Sommigen hebben baby's,
ideren zijn zwanger. Gewend aan de spanningen van een oorlogsleven
«ipen ze nu enigszins ontworteld rond in een bevrijd Zimbabwe. Terug
^jaar het platteland om weer de ondankbare zware rol te gaan spelen van
iiisvrouw: water sjouwen, hout sprokkelen, kinderen veizorgen, meel
ampen, etc., willen ze niet meer. De laatste jaren hebben ze immers als
tlijken. zij aan zij met de mannen, gestreden in de chimurenga
levri jdihgsoorlog)
ttgens Sally Mugabe, de vrouw van Ro
ut Mugabe, Zimbabwe's eerste democra-
Kh gekozen zwarte premier moet het
nancipatorisch ijzer gesmeed worden nu
rt heet is. „De guerrilla heeft erg veel
daan voor het bevrijdingsproces van de
Duwen." zegt ze. „In de gewapende strijd
a nationale onafhankelijkheid hebben de
duwen bewezen, dat ze niet onderdoen
tor de mannen. Op alle gebieden zijn de
duwen ingezet. Ze hebben aan het front
fvochten als soldaten, oorlogsmaterieel
ïtransporteerd. ze hebben bewustwor-
ingswerk gedaan onder het volk, de dorpe-
ngen geleerd hoe ze gewonde kameraden
wapens moesten verbergen, ze hebben
"onagewerk verricht in vijandige kam
en; kortom, ze hebben talloze revolutionai-
t taken verricht. Ze hebben bewezen dat
touwen, als hun maar de gelegenheid ge
dronken wordt hun talenten te ontplooien,
p>k tot heldendaden in staat zijn."
vaar
y zegt zich echter terdege bewust te zijn
i het gevaar dat een groot deel van de
•uwen, nu de oorlog over is en het norma-
leven weer begint, geruisloos terug zullen
"uipen in de traditionele huisvrouwenrol,
'to dit te voorkomen moeten we de vrou-
ton meer kansen geven, speciaal op het
"bied van onderwijs," zegt ze. „In het
verleden hebben ze die kans nooit gehad
Het blanke regime heeft de opleidingen
voor vrouwen, om politieke redenen, steeds
links laten liggen. Moeders zijn immers de
eerste onderwijzers van de kinderen. Als
moeders geschoold zijn, kunnen ze de poli
tieke toestand van het land, de onderdruk
king van de zwarten en speciaal van de
zwarte vrouwen, beter begrijpen en beter
doorgeven aan hun kinderen. Dat beteken
de een gevaar voor het blanke regime. Wij
hebben geen reden om de vrouwen dom te
houden. Wij hebben nu de verantwoorde
lijkheid om de grote achterstand van de
vrouwen weg te werken."
Volgens Sally heeft de Zanu, de politieke
partij waarvan haar man Robert de leider is
en die in april van dit jaar op overtuigende
wijze de verkiezingen won, een nieuw onder
wijssysteem ontwikkeld, dat reeds tijdens
de oorlog is toegepast in kampen in bevrij
de gebieden. Sally: „In het nieuwe onder
wijssysteem wordt het vaste rolpatroon los
gelaten. De politieke lessen moeten de men
sen ervan doordringen dat echte vrijheid
niet kan bestaan, zolang de vrouwen, de
helft van de bevolking, gediscrimineerd
blijven. De vrouwen hebben immers even
fel gestreden voor een vrij Zimbabwe. Iede
reen is nodig voor de opbouw van het land.
Bestuurlijke functies in de nieuwe dorpsge
meenschappen mogen ook niet louter meer
Sally Mugabe
voor de mannen gereserveerd worden. Tij
dens de guerrilla hebben vrouwen bewezen
ook leidinggevende kwaliteiten te hebben."
Leiderschap
Een van die vrouwen die haar sporen in het
leger heeft verdiend is Teurai Ropa Nhon-
go. in het huidige kabinet minister van
Jeugd. Sport en Recreatie. Teurai Ropa
ging al heel jong bij het leger (de Zanla). In
1974, na een training van drie maanden in
Zambia, werd ze medisch assistente en te
vens lid van de generale staf. Al vrij snel
verschoof haar taak van de medische naar
de politieke kant. Als politiek commissaris
en later als politiek instructeur (een rang
hoger) moest ze de soldaten de principes
van Zanu bijbrengen. In 1976, na de moord
op Herbert Chipeto de toenmalige vooralt-
ter van Zanu, werd bijna het hele leider
schap door de Zambiaanse autoriteiten ge
arresteerd. Bij gebrek aan mannelijke lei
ders kreeg Teurai de kans de leiding te
nemen over zes kampen. Ze deed het zo
goed, dat men haar in 1977, bij de herstruc
turering van de partij, vroeg het vrouwen
departement van de Zanu en het vrouwen
detachement van de Zanla, te gaan leiden.
Sally Mugabe haalt het voorbeeld Teurai
Ropa graag aan om aan te tonen, dat het de
Zanu ernst is met de vrouwenemancipatie.
„We hebben echter veel meer vrouwen no
dig met leiderscapaciteiten," zegt ze. „We
hebben echter te kampen met een groot
leger van vrouwen die analfabeet zijn. Toch
hebben we het in de strijd juist van die
groep vrouwen moeten hebben. De vrouwen
die gestudeerd hadden, zaten aan de goede
kant van de streep. Die hadden goed te
eten. kregen privileges van het blanke regi
me. Ze waren niet strijdbaar, omdat ze bang
waren hun bevoorrechte positie te verlie
zen. We zijn van plan op grote schaal met
volwassenenonderwijs te beginnen. Vrou
wen die niet verder kunnen studeren, moe
ten de kans krijgen meer praktisch gerichte
cursussen te volgen, waar ze wat leren op
het gebied van naaien, veefokkerij, kinde
ropvoeding. We zijn in de kampen in Mo
zambique al met een dergelijke opzet be
gonnen.
Voor de ruim tienduizend meisjes in kam
pen rond Salisbury is een speciaal cursus
pakket op poten gezet. Een eerste groep van
52 meisjes tussen de veertien en twintig jaar
heeft inmiddels zo'n speciale bewustwor
dingscursus gevolgd. Doel van die cursus is
de meisjes te oriënteren op hun nieuwe
functioneren in de maatschappij.
Sally, die eind juni in ons land was om een
cursus te volgen op het Institute of Social
Studies in Den Haag, greep haar verblijf in
Nederland aan om de Nederlandse vrou
wenorganisaties te interesseren voor deze
vrouwenbewustwordingsprojecten. Over de
opzet van de cursus zegt ze: „In grote lijnen
vertellen we hun wat het inhoudt leiders te
zijn van dorpscomités. We proberen duide
lijk te maken dat het leggen van contacten
erg belangrijk is. Ze moeten leren een pu
bliek te bespelen, vrouwen benaderen op
markten, huis-aan-huis-bezoek. Aan het
eind van zo'n cursus willen we de meisjes in
groepen indelen. Ze moeten dan in staat
zijn aan te geven wat ze willen worden.
Daarna zullen we hen korte, op de praktijk
gerichte vervolgcursussen geven."
Begrip
Sally vindt bij de Nederlandse vrouwenbe
wegingen veel begrip voor haar strijd voor
meer vrouwen op invloedrijke posten Het
gebrek aan vrouwelijke leiders is een punt
dat speelt in alle vrouwenorganisaties, zo
wel in de derde wereld als in het westen.
Toch zijn er volgens haar ook wezenlijke
verschillen tussen het Afrikaanse en wester
se feminisme.
Sally: „In het westen kunnen de vrouwen
gebruik maken van hun economische
macht Ze werken, brengen geld in en kun
nen zich onafhankelijk opstellen. In Afrika
ligt dit anders. Daar zijn de vrouwen econo
misch vaak erg afhankelijk van de man.
Daarom kunnen ze zich ook niet permitte
ren de felle methodes van westerse feminis
ten toe te passen. Bovendien liggsn de pro
blemen anders. Westerse feministen willen
praten over huisvrouwenloon. prostitutie,
homofilie. Wij moeten nog vechten voor
hele elementaire zaken, zorgen dat er vol
doende voedsel is voor iedereen, dat ieder
een kan profiteren van onderwijs en medi
sche voorzieningen." Sally ziet ook weinig
in groots opgezette vrouwenconferenties,
zoals die in Mexico in "75 en Kopenhagen
juli '80. „De problemen zijn té anders", zegt
ze. „De prioriteiten liggen te ver uiteen."