De politie als puinruimer Tekening van een lezer Trouw 'n circus met stijl Commentaar Suriname Toeristen mijden Spanje Agent in moeilijke positie in probleem van 'illegalen' zomertijd geen zegels diplomatie VRIJDAG 4 JULI 1980 BINNENLAND Tröuw/kwartet j Het klinkt paradoxaal, maar de grote moeilijkheden waarvoor Suri name zich bij zijn ontwikkeling J gesteld ziet. zijn eerder het gevolg van een teveel dan van een tekort aan ontwikkelingsgeld in het land. Daarom moet louter en alleen om I 'praktische redenen minister De Ko ning geprezen worden over zijn weigering ook maar enige toezeg ging aan Suriname te doen voor vermeerdering van de bij verdrag vastgelegde hulp. Een hard en misschien zelfs wel „paternalistisch" oordeel. Maar er kend moet worden dat ook de Suri naamse regering niet gediend zou zijn met een toezegging over de l inflatiecorrectie of iets dergelijks op j'dit moment. Men kan begrip voor de/frustraties op dit punt van een n/an als premier Chin A Sen, die een buitenlands succes goed kan [gebruiken om de binnenlandse emoties wat af te leiden. Als echter toch deze factoren bepalend moe ten worden voor de verhouding tussen Suriname en Nederland, be lwijst Chin A Sen dat er na de 25ste februari 1980 niets wezenlijk veran derd is in Suriname en ook deze regering op de populistische toer moet gaan om zich staande te kun- nen houden. 'Er zijn. van deze afstand af gezien, drie redenen waarom minister De Koning geweigerd heeft Suirname tegemoet te komen. Aan de eerste «wee argumenten (ten eerste heeft Nederland het geld op dit ogenblik niet en ten tweede zou er in het I Nederlandse parlement geen meer- derheid te vinden zijn om eventuele 't extra fondsen voor Suriname bij ,j andere arme landen weg te halen) i hoeft de Surinaamse premier in zijn j verhaal voor de eigen bevolking 'f geen boodschap te hebben J Maar d3t geldt niet voor het derde, j en ook doorslaggevende argument. - namelijk dat Suriname op dit ogen- blik het geld helemaal niet nodig heeft. Nogmaals: er is eerder sprake van een teveel dan van een tekort aan hulp. Andere landen en inter nationale hulporganisaties die ken- nis nemen van de omvang van de door Nederland toegezegde bedra gen. wenden zich lachend van Suri name af als dat land alleen of samen met Nederland om nog meer hulp komt vragen. ij Het gevolg van een en ander is dat Suriname in de vijf jaar van zijn |i onafhankelijkheid nog nooit zó af hankelijk van Nederland geweest is als nu. Dat is én voor Suriname én voor Nederland een ongezonde si- waaraan zo gauw mogelijk een einde moet komen en die voor- i lopig zeker niet verergerd moet worden door het vastleggen van nog hogere bedragen voor hulp. Ook al moet natuurlijk voorop staan dat er nooit sprake is geweest van een boosaardige opzet, toch is ér wel reden om vjf jaar na Surina- mes onafhankelijkheid vast te stel- Den dat Nederland mede schuld fheeft aan de huidige situatie in dat De visie op de toestand in (Suriname en zijn toekomstig moge- II jijkheden was in 1975 te rooskleurig en Nederlands ambitie om voor de buitenwereld een voorbeeld van de kolonisatie te ontwerpen, is net iets te groot geweest voor dat kleine land. Dat oordeel richt zich niet alleen tegen Nederlandse ministers die het toen voor het zeggen hadden (Pronk, Den Uyl. De Gaay Fort man). maar evenzeer tegen vrijwel het hele Nederlandse parlement en tegen onszelf. Trouw deelde in 1975 de hoogges pannen toekomstverwachtingen voor Suriname en het was juist deze krant die zich in de zomer van 1975 in dezecommentaarkolom druk maakte om de hulp aan Suriname waardevast te maken. Het kan zijn dat het hierboven gegeven oordeel in Suriname als bevoogdend (of om het even welke modekreet ook) zal overkomen Toch is het te hopen dat Surina- mers enig begrip kunnen opbrengen voor de teleurstelling, waaruit een Nederlander een dergelijk oordeel heeft. Want ook de Surinaamse macht hebbers hebben het er in de afgelo pen vijf jaar lelijk bij laten zitten. Bij het afsluiten van het verdrag over de ontwikkelingssamenwer king beloofde de Surinaamse pre mier Arron dat er nog een aanzien lijk bedrag uit eigen besparingen voor de ontwikkeling van het land beschikbaar zou komen en dat Suri name bij andere landen leningen zou sluiten (met Nederlandse ga rantie ook dat was in het verdrag overeengekomen) zodat de toe komst verzekerd leek. Van al die beloften is niets terecht gekomen. De eigen besparingen (de meeropbrengst op bauxiet bijvoor beeld) is de Surinamers als los zand door de vingers geglipt en leningen zijn er niet gesloten (omdat er toch geld genoeg uit Nederland kon ko men en Suriname zich liever de kosten van rentebetaling op lenin gen bespaarde). Bovendien bleek maar al te gauw dat Suriname op namecapaciteit voor het bedrag van 3,7 miljard gulden in tien jaar veel te klein was. Het is waar: deze fouten van de Nederlandse en de vorige Suri naamse regering mogen Chin A Sen en zijn ministers niet aangerekend worden. Maar ze zullen toch wel begrip moeten hebben voor de kat terige stemming, waarin ook Ne derland na vijf jaar onafhankelijk heid van Suriname zich bevindt Het overgrote deel van de contrac tueel vastgelegde 3,7 miljard gul den moet nog worden uitgegeven Het is het beste dat de regering- Chin A Sen daar voortvarend en doelmatig mee aan de slag gaat. Aan het einde van deze contractpe riode kunnen Nederland en Surina me dan. in het licht van Surinames ontwikkeling en mogelijkheden op dat ogenblik, nog eens nader bekij ken wal er verder moet worden gedaan. Ook dat is trouwens in 1975 bij Surinames onafhankelijk heid afgesproken. 11 l MADRID (AFP) De „vakantie-oor- log" die de ETA, de militante Baski- sche afscheidingsbeweging, heeft i ontketend, kan wel eens de genade slag betekenen voor de Spaanse toe- "^nindustrie. Sinds twee jaar be- gt deze zich bergafwaarts en zij indt zich nu op de rand van een door H«ro Hlelkema NIEUWEQEIN Een Marok kaan die zij het Illegaal al Jaren ln Nederland werkt, wordt ln Amsterdam door twee agenten achterna geze ten en opgepakt. Voor hij het weet zit hij weer ln zijn Ber berdorpje ln Marokko. Een bus vol Illegale buiten landers, die een belangrijke bijdrage leveren aan het in leven houden van Westlandse tulnbedrljven, wordt door een Haagse agent aangehouden en naar het politiebureau ge dirigeerd. De agent die dacht weer een goede daad te heb ben gedaan, krijgt van zijn chet een uitbrander. De bus moet zo snel mogelijk het po litieterrein verlaten, de Illega len kunnen die dag toch weer naar hun werk. Over vreemdelingenbeleid en gelijk heid ln rechtsbedeling gesproken. Het zijn twee eenvoudige voorbeel den, die erop duiden dat het-de poli tieagent in het vraagstuk van de ille gale buitenlanders niet gemakkelijk wordt gemaakt. De Amsterdamse agenten past nauwelijks enige vol doening, want met het opppakken van die ene toevalligerwijs aangetrof fen Marokkaan is het probleem van de illegalen en illegale arbeid niet opgelost. De Haagse diender zal het een volgende keer misschien wel la ten om een bus illegale tuinders knechten aan te houden, ook al rijden ze hem in rijen van tien voorbij. De politie valt tussen wal en schip, ls de conclusie van Piet Kruizinga (34). secretaris van de Centrale Politie Vakorganisatie, waarin de twee grote politiebonden samenwerken Krui zinga is daarnaast ook penningmees ter van de Algemene Christelijke Po litiebond. Hij meent dat de politie langzamerhand de rol van puinrui mer heeft gekregen. Niet alleen in de kwestie van de Illegalen, maar ook ln andere zaken die de afgelopen maan den nogal sterk de aandacht trokken de krakersrellen in Amsterdam, de de ene plaats is er dan goed overleg, in de andere rijden een paar snuiters in een Golf een Marokkaan klem. Dat krijg Je dan. Omdat er geen structure le oplossing komt, moet de politie er maar klaar mee zien te komen. Naar mate de politieke onmacht (of soms ook onwil) groter wordt, raakt de poli tie onzekerder." De politie staat onder verantwoorde lijkheid van de burgemeester (en in direct de gemeenteraad). „Dat is dan een extra prikkel om die verantwoor delijkheid waar te maken. Je kunt als burgemeester de politie laten aan rommelen. maar dat komt dan toch bij je terug. Als burgemeester zou je de opdracht om kerken binnen te vallen kunnen weigeren, omdat er een te grote verstoring van de open bare orde mee gemoeid zou zijn." Dat kan niet Piet Kruizinga: de politie tussen twee vuren demonstraties tegen kerncentrales je kraakacties en protesten tegen en de protestacties tegen de dumping kernenergie of dumpen van ker- van kernafval nafval." „Door de wijze waarop problemen als het lllegalenvraagstuk door de over heid worden aangepakt, moet de poli tie als puinruimer gaan fungeren," zegt Kruizinga. „Vroeger lag dat an ders. Toen legde men zich bij regelin gen of beslissingen neer. De laatste tijd ls het zo dat mensen zich blijven verzetten, ook al hebben kabinet en parlement een besluit genomen. Je ziet dat bij grote maatschappelijke problemen. De motieven om verzet te plegen zijn vaak juist en rechtvaar dig. Het gevolg is dan weer dat de overheid de zaak laat lopen, geen duidelijk beleid voert Daardoor gaat de verkrotting om maar een voor beeld te noemen door en het verzet neemt toe. De politieke macht om zo'n probleem aan te pakken, wordt kennelijk niet gevonden. Daarom zie 'Altijd fout' De onmacht van het bestuur en het bevoegde gezag moet de politie dan maar in daden omzetten, meent Krui zinga. „Omdat politieke beslissingen uitgesteld worden of omdat er een ad hoc-beleid wordt gevoerd (een aspi rientje tegen de pijn), wordt de politie midden in het probleem geplaatst. De politie komt tussen de overheid en de bevolking in te staan. En wat de politie ook doet, zij doet het altijd fout: óf naar de maatschappij toe. óf naar de centrale overheid toe. De maatschappij schuift de politie de zwarte plet toe en de overheid vindt dat het beleid uitgevoerd moet worden." Ook in het probleem van de illegale Tekeningen, bij voorkeur in liggend for maat, sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859. 1000 AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden Voor geplaatste prenten is er een boekenbon Nog voor men de weerslag heeft kun nen berekenen die de bomaanslagen op de toeristenstroom hebben, geeft men in toeristenkringen in Madrid toe. dat de eerste helft van 1980 aan zienlijk minder vakantiegangers naar Spanje zijn gegaan buitenlanders is de politie midden tussen twee vuren geplaatst. Ook al worden er illegalen opgepakt, het ille galen-vraagstuk wordt er niet door opgelost. Kruizinga heeft niet de in druk dat het héle politiekorps zich om dit soort zaken druk maakt, „maar menig politieman stelt wel vraagtekens," zegt Kruizinga. die vo rige week deelnam aan een rondeta felgesprek over de gevolgen van de Wet arbeid buitenlandse werknemers (ook wel „1 november-wet" genoemd) in Amsterdam Kruizinga haalt prof. Bianchi. crimi noloog aan de Vrije Universiteit, aan: „Als je ziet dat in Lekkerkerk de bodem verontreinigd is. dat de schul digen daar maximaal twintig jaar voor kunnen krijgen, maar dat er niet tegen opgetreden kan worden omdat het al zo lang geleden gebeurd is. dan druist dat wel in tegen het rechtsge voel van een politieman. Moet je dan wel rücksichtslos maar alle werkne mers oppakken of najagen, wier straf baar feit illegale aanwezigheid is? Bo vendien. als je echt intensief gaat speuren naar de tien- of twintigdui zend Illegalen in ons land. dan storten wel de vleesverwerkende industrie en de hele tuinderswereld in het West- land en elders in elkaar Alsof dat zo gunstig is voor de economie in dit land." Weerstand Twee maanden geleden liet staatsse cretaris Haars van justitie weten dat de politie illegale buitenlanders, die hun heil in schuilkerken hadden ge zocht, daaruit vandaan mocht halen Niet alleen in brede maatschappelij ke kringen wekte die opmerking nog al wat weerstand op. maar ook in het politiekorps waren tal van mensen die het er moeilijk mee hadden „Vooral gelovige agenten zaten er mee om eventueel een kerk binnen te vallen." zegt Kruizinga ..Maar daar naast bracht het de politie in een conflictsituatie. De taak van de poli tie is het optreden namens justitie (boeven vangen», het handhaven van de openbare orde en het hulp verle nen. Als je een kerk gaat ontruimen, handel je in opdracht van justitie, maar het heeft tegelijk tot gevolg dat de orde wordt verstoord want er ko men toestanden van. Bovendien treed je op tegen mensen die juist hulp nodig hebben. Het betekent dat je als politie moet handelen zonder dat je een daadwerkelijke oplossing van het probleem aandraagt." In de kwestie van de illegalen is een groot verschil te zien tussen het op treden van de politiekorpsen. In Vel- sen is er een uitstekende samenwer king tussen het steuncomité voor de daar verblijvende buitenlanders en de politie. In Alkmaar lijkt „de jacht geopend", zoals de steunverleners het daar noemen „Ais het beleid weife lend is. reageert de politie net zo. In Nu worden veel te vaak conflicten over het al of niet optreden uitge vochten binnen de politie-organisatie en dat kan niet. vindt Kruizinga „Dat verdeelt de geesten en ls niet bevorderlijk voor het optreden van dc politie. Kijk. dat de politie in de ene gemeente anders handelt dan in de andere is niet zo verbazingwek kend, omdat de verantwoordelljkhe den bij de burgemeester en de raad liggen. Maar het optreden moet niet afhankelijk zijn van de persoonlijke opvatting van de plaatselijke politie chef." Kruizinga vindt dat de overheid in de kwestie van de illegalen met een dui delijke oplossing moet komen: óf alle illegalen het land uit óf een generaal pardon voor elke buitenlandse werk nemer die voor de invoering van de gewraakte 1 novemberwet in ons land was. Persoonlijk neigt de vakbonds vertegenwoordiger naar de laatste mogelijkheid, want zegt hij „wij moeten als politie optreden tegen mensen die onschuldig zijn aan hun situatie. Tegelijk moet je een vergrijp op grote schaal zoals bodemvergifi- ting laten lopen." Hypcrisie Kruizinga is dan ook niet erg geluk kig met het antwoord van minister De Ruiter van justitie op vragen van het Kamerlid Roethof, dat de politie chefs aanwijzingen hebben gekregen om intensiever te speuren naar illega le gastarbeiders. Kruizinga neemt het woord „politieke hypocrisie" in de mond. „De bedoeling van de 1 novem ber-wet wordt daarmee niet bereikt, zeker niet als een neveneffect is dat belangrijke bedrijfstakken als de vleesindustrie in de knel raken. Het enige wat je doet is extra opletten om een paar honderd illegalen, die met hun asiel in kerken in de openbaar held zijn gekomen, op te pakken." Als het parlement van mening is dat het doel van de 1 november-wet niet bereikt kan worden (en een meerder heid heeft dat via de motie-Buurmeij- er duidelijk kenbaar gemaakt), moet je de wet afschaffen, vindt Kruizinga „Men moet iets doen. Maar ik heb de indruk dat politiek Den Haag ook doodziek van de zaak is. De Tweede Kamer heeft te weinig politieke wil om haar macht te gebruiken. De vraag: „Wat is een groter kwaad, het aanblijven van het kabinet of het laten lopen van de illegalenkwestie?' is al beantwoord. Maar aan de basis zit je ermee. De problemen van ver krotting, woningnood, opvang en on derwijs van de tweede generatie gast arbeiders. kernenergie, die komen al lemaal op de politie af. Verscherping van de opsporing van illegalen heeft geen effect. Wel algehele regularisatie van de illegalen tot 1 november 1979 Dat lost het huidige probleem op en het geeft je een duidelijke handrei king om op te treden tegen de men sen die né 1 november hier zijn geko men. Bovendien kun je dén ook de illegale werkgevers aanpakken, geef ze desnoods maar zo'n boete van 10.000 gulden als ze er mee door gaan." Kruizinga hoopt dat het illegalen- vraagstuk de mensen binnen het poli tiekorps aan het denken zet. „De de mocratie is ermee gediend als men sen met een beschermende taak als politieagenten zich maatschappelijk bewust zijn. Laat er maar in de wacht of de surveillancewagen over gespro ken worden De kwaliteit van het politieapparaat is met zo'n bewust wordingsproces alleen maar ge diend." Circus Krone kent alleen heng sten, geen merries. Als er in de stallen van dit grootste circus van Europa merries zouden rond lopen, zouden de hengsten „ganz verrückt" worden en zou er geen land meer met hen te bezeilen zijn. Dat vertelde Carl Sembach. echtgenoot van directrice Frieda Krone, aan de vooravond van de komst van het circus naar Neder land. Merries of hengsten, de première van Krone in Amsterdam (afgelo pen woensdag) was er niet min der om. Een adembenemende op voering, waarin eigenlijk alleen de pauze even tijd bood om bij te komen. De voorstelling kent een ongelooflijke vaart, vanuit de stallen worden de talrijke dieren in een hoog tempo de piste inge stuurd en de artiesten vertonen een temperament waar Je af en toe bijna niet goed van wordt. Circus Krone is een immense on derneming. een klein dorp haast. Vierhonderd mensen zijn er werkzaam, het beestenspul is al even talrijk en de karavaan die sinds 2 juli tot en met 21 septem ber door ons land trekt, telt maar liefst 332 wagens. Er is een eigen school, een eigen brandweer, een smederij. timmermanswerk plaats en zadelmakerij en bij het voortdurend opbouwen van het hele spektakel hoort ook de in richting van een restaurant. Krone is een circus met stijl, heb ben kenners ai voor de première verteld. Het klopt als een bus, want de circusgemeenschap ziet er prima uit: de kostuums zijn bijzonder fraai, er is een nieuwe tent aangeschaft (met een ruimte voor 5600 zitplaatsen) en ook bui ten de voorstellingen maakt Kro ne een zeer goede indruk. Rom mel wordt altijd direct opge ruimd, weet iemand te vertellen: zodra het wat modderig wordt, worden er planken gelegd. Het programma, dat het duurste in het al zeer lange bestaan van circus Krone moet zijn. wordt voor een belangrijk deel gedra gen door de paardennummers van Christel Sembach-Krone. Schitterende hengsten brengt zij in de piste en vooral in het hoge schoolnummer blijkt hoe groot haar dressuurtalent is. De paar den vormen het meest traditione le dierenprogram in het totaal Verder zijn het vooral exotische verschijnsels, zoals een giraffe en een nijlpaard, een stoet van oli fanten en een gezelschap roofdie ren. dat de grootste gemengde groep ter wereld genoemd wordt: leeuwen, tijgers, zwarte panters, ijsbeer, zwarte beren, poema's en Christel -Sembach-Krone steelt de show met een van haar paarden. Zolang er circus is. zijn er dieren, wordt er gezegd. Het is een dis cussie die zal voortduren, zolang het circus blijft bestaan. Dat neemt niet weg dat circus Krone op het gebied van dressuur nau welijks te overtreffen is Het is bovendien de vraag of Krone's dieren elders (bijvoorbeeld in een dierentuin) met evenveel liefde en zorg behandeld zouden worden als de goedheid zelve twee Sint Bernhardhonden. Er wordt nogal verschillend ge dacht over een dergelijk beesten spul: een fietsende olifant is lach wekkend en tragisch tegelijk, van de roofdieren zegt de excel lente temmer René Strickler dat de arbeid in het circus „de beste vervanging voor de wildernis" is. maar vooral voor het nijlpaard en de giraffe lijkt de circustent een uiterst oneigenlijke plaats te zijn met klamme handen is wegge legd voor The Flying Jlminez, vliegende mensen uit Mexico. De 17-jarige Raulito is de grootste held en durfal in deze groep en met zijn drievoudige, geblind doekte salto zorgt hij voor een werkelijk wereldnummer Rauli to, die met de andere trapeze artiesten 's nachts verder schaaft aan hun luchtacrobatiek. heeft al aangekondigd nog dit seizoen een viervoudige salto uit te willen voeren De Italiaanse clowns kwamen de eerste voorstelling nog niet zo geweldig uit de verf, maar het taalprobleem zal daar niet vreemd aan zijn. Ongelooflijk flitsend tenslotte is de Zergen tijnse folkloreshow waarmee het programma eindigt: een nummer dat volgens echte circusfans mis schien niet in een circus thuis hoort. Het is niettemin een stormachtige afsluiting Circus Krone, dat in München een vast circusgebouw heeft, trekt (met dagelijks twee voor stellingen. 14 en 20 uur) naar Alk maar. Haarlem. Den Haag. Lei den. Rotterdam. Utrecht. Breda. Tilburg en Eindhoven De meeste bewondering zij het Met de invoering van de zomer tijd in 1977 is het verkeer er niet veiliger op geworden. Dat is de mening van dr H. ten Kate, oud hoofd van de klimatologische dienst van het KNMI. Hij zegt dit in het blad Wegwijs van Veilig verkeer Nederland Door de zomertijd is namelijk de kans. dat er 's morgens in de spits mist optreedt groter geworden Iemand die om 8 uur 's ochtends de deur uit gaat, hoort gemiddeld op 95 dagen via de verkeersinfor matie. dat er kans is op plaatse lijke mistbanken. Als er geen zo mertijd zou zijn. dan was dat maar gemiddeld op 62 dagen ge weest. Ten Kate wijst op de ket tingbotsing bij de Haringvliet brug in mei vorig jaar. waarbij drie doden en vele gewonden vie len Oorzaak, mistbanken. Drie kwartier na het ongeluk was er echter geen sprake meer van mist. Voorzichtige conclusie hier uit: bij de gewone „wintertijd" was dit ongeluk hoogstwaar schijnlijk niet gebeurd Na spoorwegen en luchtvaart maatschappijen. die moeilijkhe den ondervonden bij het samen stellen van hun „spoorboekje" blijkt dus nu. dat ook het vervoer op de weg niet al te blij kan zijn met de invoering van de zomer tijd. Maar de zomertijd lijkt zo ingeburgerd, en door de meeste mensen te worden gewaardeerd, dat dit gegeven er niet toe zal leiden, dat hij wordt afgeschaft Niet naar Moskou? Dan ook geen postzegel, vinden de Candadese poesterijen. die zulke fraaie fran keerzegels hadden laten maken met het oog op de Olympische Spelen in Moskou. Maar ja. Can- da gaat niet, uit protest tegen de inval van Sowjet-troepen in Af ghanistan. Daarom wordt de hele voorraad nieuwe postzegels ver nietigd Als je een flinke vent bent en je vindt dat Nederland niet moei deelnemen van de Olympische Spelen in Moskou, dan zeg je dat Maar je kunt ook doen als onze ambassadeur in Rusland F J Th J van Agt (nee. geen grapjes), die tijdens de Spelen netjes naar Nederland komt om hier vakan tie te houden. Een logisch gevolg van het regeringsstandpunt dat Nederland Moskou eigenlijk zou moeten boycotten, vindt het mi nisterie van buitenlandse zaken. Een logisch gevolg. Flink hoor. En het ambassadepersoneel dan? Dat moet blijven werken. Het kan zich maar beter niet laten zien bij de wedstrijden en cere moniële bijeenkomsten. Oeen va kantie en kijken mag ook al niet. Tja. als de regering anders over de Spelen zou denken, dan zou onze ambassadeur wel in Moskou zijn gebleven, aldus buitenlandse zaken

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5