Statenleden kiezen Senatoren Tekening van een le-zer Trouw Zes provincies wijzen 38 leden Eerste Kamer aan Kernleveranties in overlegstructuur Commentaar Brazilië Zes op de tien Amerikanen bij een kerk Voor doodsteken Turk drie jaar dubbelganger van pais regendekens speciale spelen geen pakkerd weke chansons 'DINSDAG 1 JULI 1960 BINNENLAND TROUW/KWARTET 5 Dc paus heeft doorzijn vele reizen zelf de inflatie van dit verschijnsel aangewakkerd. Belangstelling is er nog wel. zowel van de media als van de kant van de bewoners van de landen die hij bezoekt. Maar het enthousiasme wordt geringer en de kritiek wordt luider, zo luid zelfs dat de paus zich de laatste dagen is gaan verdedigen. Kenne lijk hebben ook in zijn naaste om geving mensen laten merken dat ze al die begrotelijke uitstapjes nu wel welletjes vinden en dat volgens hen de paus maar eens even achter zijn bureau moet gaan zitten voor de verandering. De paus vindt echter dat hij in de voetsporen van Petrus en Paulus het evangelie moet gaan verkondi gen tot aan de uiteinden der aarde en aan alle schepselen. Deze over tuiging zal de kritiek niet wegne men De vergelijking is immers nogal willekeurig. De levensge vaarlijke reizen van Paulus staan in geen verhouding tot de geoliede, miljoenen verslindende, door tien duizenden militairen en politie mensen beschermde jeubeltochten van Johannes Paulus II. Het zou niet van deze tijd zijn als de paus zich in nauwgezette navolging van wrakke bootjes ging bedienen, maar het zou dan ook voorkeur verdienen om geen argumenten en verdediging te zoeken in vergelij kingen die niet opgaan. De enige maatstaf voor de recht vaardiging van deze reizen zijn de reizen zelf. Is wat de paus te bren gen heeft zozeer de moeite waard of is datgene wat hij van zijn reizen meeneemt zo vruchtbaar voor zijn verdere bewind en voor het welzijn van zijn kerk. de christenheid, de wereld, dat het de kosten en moei te volledig loont? Waarschijnlijk is de twijfel daarover of het ongeloof daarin de oorzaak van veler er gernis. De vele reizen hebben tot nog toe weinig verrassends opgeleverd. De boodschap die de paus bracht, viel juist op door de voorspelbaarheid ervan. En als men wil: dat kon het gehoor van Paulus destijds niet zeggen. Het enthousiasme dat de paus oogst lijkt ook niet zozeer opgewekt door zijn woorden, maar meer door de entourage en door zijn verschijning. Velen raken on der de indruk, niet door wat hij zegt. maar door de wijze waarop: de vitaliteit, de overtuiging, het optimisme waarmee hij het brengt, zo gans anders dan zijn voorganger Paulus VI die door zijn kommeren geklaag gaandeweg wel de meewa righeid van velen verwierf, maar geen geestdrift. Maar als er al twijfels zijn ten aanzien van al die al lang kant en klare toespraken, groter nog zijn de aarzelingen ten aanzien van het pauselijk vermogen om van zo n reis echt veel wijzer te worden en zich te bekeren tot een nieuw be leid. een herboren kerk. Het lijkt juist of alles in het werk wordt gesteld om de paus af te schermen van onthutsende indrukken. Een ritje door de achterbuurten van Rio strooit zand in de ogen. hoe goed bedoeld ook voor het even wicht. Juist de reis naar Brazilië waar alle problemen van kerk en wereld bin nen één land bijeen zijn. is beslis send voor het nut. ook van toe komstige reizen. Hij kan daar niet volstaan met toespraken over wel ke liturgie moet worden gevolgd of over priesters, die zich buiten de politiek moeten houden, waar op datzelfde ogenblik velen voor zich zelf of anderen zijn gewikkeld in een strijd op leven en dood, voor een menswaardig bestaan of voor ondergang. NEW YORK (EPD) Van de 220 miljoen Amerikanen beho ren er 134 miljoen tot de een of andere christelijke kerk, vol gens de gegevens van het nieuwste kerkelijke jaarboek voor Noord-Amerika. De grootste kerk in de VS is de rooms-katholieke, met 49,6 miljoen mensen. Daarna komt de zuidelijke baptistenconven tie (een van de vele baptisten- groepen in Amerika) met 13,1 miljoen. De trend van de laat ste jaren houdt aan, dat de „oecumenisch" georiënteerde kerken leden verliezen aan de meer confessioneel belijdende kerken en aan charismatische of pinkstergroepen. door Co Weigraven AMSTERDAM Morgen worden er verkiezingen ge houden voor de Eerste Ka mer. Daarvoor komen enkele honderden leden van de Pro vinciale Staten van de provin cies Noord-Holland, Fries land. Zeeland. Noord-Bra bant, Limburg en Utrecht in vergadering bijeen om hun stem uit te brengen. Deze zes provincies zijn aan de beurt om 38 van de 75 Eerste-Ka- merleden te kiezen. De verkie zingen voor de Provinciale Staten van maart 1978 gaan voor het eerst doorwerken in de samenstelling van de Se naat. Het ziet er overigens naar uit, dat de verkiezingen van morgen de laatste zullen zijn volgens de oude ingewik kelde formule, waarbij om de drie jaar de helft van de Eerste Kamer in samenstelling wordt vernieuwd. Vol gend Jaar namelijk wordt de Eerste Kamer ontbonden in verband met enkele grondwetsherzieningen. Eén van die herzieningen houdt in. dat voortaan binnen drie maanden na de Statenverkiezingen in de Eerste Ka mer in haar eeheel wordt Kekazen. karakter. Normaal gesproken zou de uitslag, door het raadplegen van de uitkomst van de Statenverkiezingen van 1978, exact te voorspellen moe ten zijn, maar de procedures zijn zo ingewikkeld en er worden zoveel af spraken gemaakt, dat dat vrijwel on mogelijk is De Statenleden leggen per provincie een verschillend gewicht in de schaal, al naar gelang het aantal inwoners dat zij vertegenwoordigen. Een Sta tenlid uit Friesland bij voorbeeld mag morgen een stem uitbrengen, die een waarde heeft van 105 punten, een collega in Noord-Holland kan bogen óp 291 punten. Bij de stemming ontstaan restzetels. Vooral de verdeling van deze zetels is voorwerp van koortsachtig overleg. Hoe dan overleg verloopt ls een zeer goed bewaard geheim en dat maakt een voorspelling juist zo moeilijk. Daarbij komt, dat er dit jaar veel lijsten zijn Ingediend en, zoals gebrui kelijk, lijstverbindingen zijn ge maakt. Richting De Eerste Kamer in vergadering bijeen. Prestige WENEN (Reuter) De raad van bestuur van het Internationaal bureau voor atoomenergie (IAEA) in Wenen heeft een commissie ingesteld die manieren gaat overwegen om internationale leveranties van nucleaire apparatuur en brandstof te verzekeren op een meer voorspelbare lengte-termijnbasis. De commissie gaat proberen, orde te brengen in een ingewikkelde situatie, met niet alleen tegenstellingen tussen exporterende en kopende landen, maar ook tussen exporteurs onderling. Zo staan Amerika en Canada op „volledige beveiliging", waarbij niet alleen op de geleverde spullen internationale inspectie tegen misbruik moet worden toegelaten, maar op alle kerninstalla- ties in het betrokken land. Belangrijke ontwikkelingslanden als India en Brazilië wijzen deze eis als eenzijdige discriminatie van de hand. Om dezelfde reden weigeren zij, het verdrag tegen spreiding van kernwapens te tekenen. De vier Jaar geleden door de exportlanden in Londen opgestelde regels, die onder andere door West- Duitsland en Frankrijk worden gehanteerd, gaan niet verder dan inspectie op het gebruik van het geleverde materiaal. Diplomaten verwachten dat de studie van de commissie erg lang kan duren, maar vinden het belangrijk dat alle partijen nu met elkaar in gesprek zijn, in plaats van diplomatieke onaangenaamheden uit te wisselen. Het kenmerkende van een grond wetswijziging is echter, dat deze in twee lezingen door de beide Kamers moet worden behandeld, eenmaal in de oude en eenmaal in de nieuwe samenstelling. Het heeft er alle schijn van, dat die tweede lezing niet alge- rond is op het moment van de eerst volgende Statenverkiezingen, in het voorjaar van 1982. In dat geval zou de huidige formule nog moeten worden gevolgd, wat inhoudt, dat de helft van de Eerste Kamer in 1984 (drie jaar na de ontbinding van 1981) zou moeten worden gekozen. In dat jaar echter zijn de grondwetswijzigingen waarschijnlijk wél in tweede lezing aangenomen, waardoor het grond wettelijk onmogelijk is de helft van de senatoren te kiezen. De zaak moet dan worden uitgesteld tot de Staten verkiezingen van 1986, hetgeen bete kent dat de uitslag van de Statenver kiezingen van 1978 voor wat betreft de Eerste Kamer doorwerkt tot 1986. Dergelijke onvolkomenheden verho gen het prestige van de Eerste Kamer natuurlijk niet. De getrapte verkie zing op zichzelf is velen altijd al een doorn in het oog geweest en een argu ment om de Eerste Kamer af te schaf fen. De invloed van de kiezers is vol gens deze tegenstanders vla het ge trapte stelsel zo gering, dat nauwe lijks van een vertegenwoordigend li chaam kan worden gesproken. De verkiezing-via de Staten is in 1848 in onze grondwet gekomen. Daarvóór werden de leden door de koning be noemd, wat de Eerste Kamer de spot naam „Manégerie du roi" (circus van de koning) opleverde. De bedoeling was om de Eerste Kamer, ln 1^15 mede op aandringen van de Belgi sche adel opgericht, de Tweede Ka mer te behoeden voor de „waan van de dag". Anders gezegd, de senatoren moesten er op toezien, dat er in de Tweede Kamer geen gekke dingen werden gedaan. In een toelichting bij de grondwetsherziening van 1848 wordt openlijk de vrees uitgesproken, dat bij het bestaan van slechts één Kamer de regering blootstaat om „in een geval van opgewondenheid, als de driften het bedaard overleg heb ben verbijsterd, ten onregte te wor den omvergeworpen. De Eerste Ka mer is daartegen een dam". Door de geschiedenis heen ls het be staansrecht van de Eerste Kamer om streden geweest. Zo merkte Thorbec- ke eens schamper op, dat de nlet- openbaarheld haar enige bestaans grond was. In die tijd waren de verga deringen niet voor publiek en pers toegankelijk. In 1922 werd een amen dement in de Tweede Kamer, waarin werd aangedrongen op afschaffing van de Senaat, met een gering ver schil in stemmen (46-38) verworpen. Tijd De bezwaren richten zich, behalve Tekeningen, bij voorkeur in liggend for maat, sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859, 1000 AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon OLIEBOYCOT Z.-AFRIKA "leg maar naast ons neer MANS. OPAL die andere tegen de wijze van verkiezing, ook tegen het in sommige ogen overbodi ge werk, dat de Eerste Kamer doet. Er wordt beslag gelegd op kostbare tijd van ministers en ambtenaren, en de wetgevingsprocedure wordt er door vertraagd. Een ander bezwaar is, dat in een eenheidsstaat als Neder land een tweekamerstelsel eigenlijk niet past. In landen als de Verenigde Staten en West-Duitsland is het tweekamerstelsel er om uitdrukking te geven aan het karakter van het land, dat is opgebouwd uit diverse (deel)staten. Het verzet tegen de Eerste Kamer kan door bepaalde gebeurtenissen ineens heftig worden. Dat ls meestal het geval, wanneer deze Kamer ge bruik maakt van haar recht een wets ontwerp te verwerpen. Een recent voorbeeld daarvan ls de verwerping van het initiatief-wetsontwerp voor een regeling van de abortus. Dit wets ontwerp was met een aanzienlijke meerderheid aangenomen door de Tweede Kamer. Bezwaren tegen en kele onderdelen leidden tot afwijzing in de Senaat. De Eerste Kamer mist namelijk, in tegenstelling tot het or gaan aan de overzijde van het Bin nenhof, het recht wijzigingen in een wetsontwerp aan te brengen. De be zwaren tegen de onderdelen waren (kennelijk) zo groot, dat het wetsont werp werd afgestemd. De roep om afschaffing van de Eerste Kamer werd weer groter. Veranderingen Toch bestaat de Senaat nog steeds en het ziet er niet naar uit, dat het be staan in de naaste toekomst in ge vaar komt. Wel ls ln de afgelopen tijd geprobeerd de bevoegdheden en de wijze van verkiezing te veranderen. Zo stelde de PvdA voor, de Eerste Kamer door de Tweede Kamer te laten kiezen. Een ander recent voor stel van de socialisten was, een wets ontwerp tot wet te verheffen, drie maanden nadat het door de Tweede Kamer is aangenomen. De Eerste Ka mer zou dan de bevoegdheid krijgen om een voorstel één keer naar de Tweede Kamer te sturen om er nog eens over na te denken. Deze Kamer zou dan het laatste woord houden. De voorstellen zijn niet aangenomen. Verder is wel eens voorgesteld, de Eerste Kamer zodanig samen te stel len, dat vertegenwoordigers uit het sociaal-economische leven er zitting ln hebben. Omdat dat echter in de buurt zou komen van de werkzaam heden van een adviesorgaan als de Sociaal-Economische Raad, is het ook daar niet van gekomen. Geheimzinnig Hoe de verkiezing van morgen zal verlopen ls niet met zekerheid te voorspellen. Al sinds jaar en dag heeft het geheel een geheimzinnig Toch kan er wel een bepaalde rich ting worden aangegeven. Zo staat vrijwel vast, dat de PPR gehavend uit de strijd zal komen. Deze partij is nu met vijf zetels in de Eerste Kamer vertegenwoordigd, omdat ze bij de Statenverkiezingen van 1974 een zeer goed figuur sloeg. In 1978 zette de tendens van de Kamerverkiezingen van 1977 zich echter door en verloor de PPR aanzienlijk terrein. De ver wachting is, dat de radikalen drie zetels verliezen en op twee komen. Voor D'86 ziet het er precies anders om uit. In 1974 werd deze partij bijna helemaal weggevaagd en dat leidde ih 1977 tot de verdwijning uit de Senaat. Vreemd genoeg was deze par tij enkele weken daarvoor sterk te voorschijn gekomen uit de verkiezin gen voor de Tweede Kamer (acht zetels). Bij de Statenverkiezingen van 1978 deed D'66 het ook goed. zodat nu wel op twee zetels mag worden gere kend. Bij de kleine partijen verandert er niet zo veel, vooral omdat men niet aan de beurt is om af te treden (SOP, GPV, PSP). Alleen de CPN zal naar verwachting een veer moeten laten en van twee naar één zetel zakken. Wat de grote partijen betreft: de ver wachting ls. dat de WD een stapje terug moet doen en twee zetels ver liest: er blijven er dertien over. Het CDA mag hoogstwaarschijnlijk reke nen op een winst van twee zetels en komt daarmee op 26. Voor de PvdA is een voorspelling vrij moeilijk, maar een winst van twee drie zetels lijkt aannemelijk: totaal 27 28. De Boerenpartij tenslotte zal vrijwel zeker uit de Eerste Kamer verdwij nen. Eigenlijk had deze partij al geen vertegenwoordiger meer, want de heer Maris maakte zich een paar jaar geleden los van deze partij en nam in de Eerste Kamer zitting als onafhan kelijk Ud. AMSTERDAM (ANP) De recht bank in Amsterdam heeft gisteren de 22-jarige Turk S. S. wegens doodslag veroordeeld tot drie jaar gevangenis met aftrek van voorlopige hechtenis. Dit was ook tegen S. geëist. 8. heeft op 9 februari dit jaar zijn 31-jarige landgenoot Tayar Gurkan ln Amster dam met messteken om het leven gebracht, omdat deze zich laatdun kend zou hebben uitgelaten over S' geboortestreek. Zo zou Gurkan gezegd hebben dat alle vrouwen en dochters uit die streek verkracht dienden te worden. Zo'n uitlating is de grofste belediging die in Turkije denkbaar is en leidt dikwijls tot bloedvergieten. S. stak zijn slachtoffer tot vijf maal toe met een mes. Het beroep van de advocaat op noodweerexces verwierp de rechtbank, evenals dat op psychi sche overmacht. Sinds de universitaire pers vol wassen is, besteden dagbladen duidelijk minder aandacht aan het wel en wee van de universitei ten. Geen wonder, want de redac teuren van de universitaire week bladen zijn zo goed ingevoerd in al die academische kwesties, dat je het als dagbladjournalist graag aan hen overlaat om gehei me nota's uit nog geheimere bu reauladen te jatten. En zo ver schijnen er af en toe wat armzali ge berichten in de krant dat mi nister Pais, naar wij uit Folia Civitatis vernemen, weer iets van plan is. Folia is het weekblad van de Uni versiteit van Amsterdam en on betwist het beste in zijn soort. Dat zeggen we niet omdat Trouws tekenaar Tom ook aan Folia meewerkt. Want in het deze week verschenen nummer heeft Tom juist afscheid genomen van zijn universitaire publiek. Lezersonderzoek (net als kijkers- onderzoeken het eind van alle wijsheid) heeft echter de altijd zo consciëntieuze redactie van Folia geleerd, dat lezers het blad te serieus en te saai vinden (de gelij kenis met Trouw dringt zich op nieuw aan ons op). En dus heeft de redactie een nieuwe stijl be dacht. Het nul-nummer is al ver schenen: een getrouwe kopie van het Westduitse Bild. „Folio" (zo gaat het nieuwe blad heten) is een mengeling van rod delrubrieken en blotigheden. Niet alleen een persiflage op Blld, maar ook op het universitaire be drijf. En keihard nieuws natuur lijk: een eredoctoraat voor prins Bernhard, Brigitte stript voor Cambodja, de zelfmoord van Mo nica („Was ze maar uitgeloot," snikt haar moeder) en onthullin gen over de dubbelganger van Pais. Als kranten volgend jaar merk waardige berichten afdrukken, ontleend aan Folio, weet u alvast welke doorgaans betrouwbare bron daaraan ten grondslag ligt. Mevrouw I. Luitsz uit Almelo nam na turbulente gebeurtenis sen op 30 april in Amsterdam het initiatief tot het inzamelen van regendekens voor de bereden af deling van het korps rijkspolitie onder het motto „Goed dat er politie ls". Zij heeft er inmiddels vijftig bij elkaar en die worden morgen in Bilthoven aan de agenten-te-paard uitgereikt. Na de overdracht zullen acht leden van de bereden groep Bilthoven een demonstratie geven, aldus de aankondiging van het feest. Voor Zoterdag, 28 Juni 1980 ONAFHANKELIJK - ONPARTIJDIG deze demonstratie zijn geen ste nengooiers uitgenodigd. Hoe enthousiast je kunt zijn over het feit dat honderden lichame lijk gehandicapten zich willen en kunnen meten in het leveren van sportieve prestaties, er zijn ook heel wat kritische geluiden te spuien over deze Paralympics. Voor de Olympische Spelen voor geestelijk gehandicapten is dat net zo. In het juni/juli-nummer van het maandblad voor de zwakzinnigenzorg Klik laat Hans van der Wielen die geluiden ho ren, nadat hij op 31 mei in het Belgische Nivelles internationale sportwedstrijden voor geestelijk gehandicapten heeft bijgewoond. Van der Wielen blikt in een arti kel vooruit op de speciale Olym pische Spelen, die volgend jaar plaatsvinden en vraagt zich na het bezoek aan Nivelles af of der gelijke „geldverslindende ge beurtenissen" enige betekenis hebben voor geestelijk gehandi capte mensen. „Deze spelen zijn prima voor de acceptatie en integratie van zwakzinnige mensen," citeert Van der Wielen de voorstanders van dergelijke sportevenemen ten. Van der Wielen ls het er echter niet mee eens. Tegenover opmerkingen als „Moet je zien wat een plezier ze hebben. Geef ze een kans om te laten zien wat ze kunnen. Als je het verbiedt is dat betutteling" stelt hij grote vraagtekens. Hij gelooft niet in de redenatie dat de zwakzinnigen door deel te nemen laten zien dat ze „erbij" horen. Als de sport gebruikt wordt om de integratie te bevorderen, kan dat niet gebeuren via aparte spe len. Door de organisatoren wordt een duidelijk onderscheid ge maakt tussen zwakzinnigen en niet-zwakzinnigen. Bij de wed strijden in Nivelles zag de mede werker van Klik dat de belang stelling van de kant van niet- gehandicapten minimaal was. Het publiek bestond uit deelne mers, vrijwilligers en familiele den. „De poging om een nauwe band te smeden tussen niet-ge- handicapten en gehandicapten is dólr mislukt. Trouwens, de deel nemers hadden onderling ook nauwelijks enig contact met el kaar," aldus Van der Wielen. Hij vraagt zich af of dergelijke speciale spelen wel de moeite waard zijn, omdat er een hoop tijd, energie en geld in zitten. „Er kan maar een heel beperkte groep aan meedoen, namelijk die mensen die enigszins snappen waar het om gaat en die tot sport prestaties in staat zijn. Een vorm van topsport eigenlijk." Van der Wielen vindt dat het ge ven van geld voor dergelijke spe len inhoudt „dat je er tevens voor kiest om dat geld niét te beste den aan sport waar veel meer geestelijk gehandicapten aan kunnen meedoen". En dat is vol gens hem sport waarbij het indi viduele plezier voorop staat en niet de prestatie, het beter zijn dan de ander, aldus Klik. José de Moura wordt op het poli tiebureau in Rio de Janeiro vast gehouden, totdat paus Johannes Paulus II Brazilië weer zal heb ben verlaten. José zit vast om hem te beletten zijn hobby uit te leven tijdens de reis van de paus aan het land. José verzamelt zoe nen, of Uever: hij deelt ze uit en dan bij voorkeur aan beroemde bezoekers aan zijn land. En om dat José al had laten weten dat hij de paus bij wijze van variatie op diens traditionele stoffige grondkussen een stevige pakkerd zou geven, zit hij tijdelijk op het bureau Van de politie mag hij wel schrijver.. Luisteren naar lichte muziek uit het buitenland leidt, volgens het volksdagblad van Peking, tot misdaad. Dat is niet zó maar een Chinese wijsheid, het blad komb ook met voorbeelden. Want als Li Guo Sheng en Zhang Wen Ming niet naar die „weke chansons" uit het westen zouden luisteren, hadden ze ook nooit een bank in Peking overvallen. Met het geld dat ze bij de inbraak hoopten te bemachtigen wilde het tweetal een bandrecorder kopen. Het langzaam afglijden naar een bourgeois-achtige levensstijl hebben de twee Chinezen met de doodstraf, respectievelijk gevan genisstraf van twintig jaar moe ten bekopen. Van een van de „we ke chansons" citeert het volks dagblad een gedeelte: „Als ik „x" ben en jij bent „y", bij het teken „plus" voor liefde, dan is „x" plus „y" liefde." Misschien klinkt zo'n zin in het Chinees best aardig. Bovendien: wie Hilversum 3 da gelijks beluistert, vindt dit nog een tekst-met-inhoud. Je kunt een Volendammer niet meer kwetsen dan hem voor Marker uit te maken. Wie wel eens achterin de NZH-bus door Waterland heeft gezeten, kan dat bea men. Met Friezen en Gronin gers is het precies zo. Daar om begrijpen we ook heel goed hoe verdrietig de ou ders van de leerlingen van de Bonifatiusschool in Utrecht zijn, die vorige week zater dag met koningin Beatrix op de foto in onze krant ston den. Volgens het bijschrift zouden het Turkse meisjes zijn,maar het waren Griekse. mè siengchorietè-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5