es CDA'ers zeggen vertrouwen op
„Bewijzen tegen Menten
zijn niet sterk genoeg"
Derde wereld moet meer zelf gaan doen
Boycot
Een voorproefje van
Sail '80 Amsterdam
:itie van afkeuring kabinet Van Agt met 74 tegen 72 stemmen verworpen
WEG IN
EIGEN
LAND
Raadsman beschuldigt getuigen van samenzwering
UITGEVERIJ
DE VUURBAAK BV
Verlies 1500
banen bij
universiteiten
erkloosheid Adviesraad stelt ontwikkelingsverdrag voor
brs gestegen
tRDAG 28 JUNI 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
onze parlementsredactie
'H HAAG Zes CDA-Kamerleden hebben gisterochtend vroeg hun vertrouwen in hét
Bet-Van Agt opgezegd. Zij stemden voor een motie van afkeuring die was ingediend door
A-iractieleider Den Uyl. De motie werd overigens met 74 tegen 72 stemmen verworpen,
iflrdoor het kabinet ternauwernood overeind bleef.
was toen kwart over vijf. Drie
tier eerder leek het er op dat het
,et alsnog zou stranden Een Ka
neerderheid stemde toen voor
motie van het PvdA-Kamerlid
Beek, waarin (voor de tweede
werd aangedrongen op een on-
leiiijke eenzijdige boycot van Ne-
md tegen Zuid-Afrika. Die motie
Imet 79 tegen 66 stemmen aange-
stemden dertien CDA'ers, na-
(jlc Hans de Boer. Buikema, Cou-
J Van Houwelingen. Scholten,
Lan, Faber, Veerman, Borgman,
Lma, De Kwaadsteniet, Joep de
|en Lansink. De eerste zes (vijf
ARP'ers plus KVP'er Dijkman) stem
den later voor de motie van afkeu-
ring.
In de motie van Ter Beek werd feite
lijk gevraagd de vorige week aan
vaardde motie van het CDA-Kamer-
lid Scholten in haar geheel uit te
voeren. Die motie behelsde onder
meer de uitspraak dat er „thans" een
eenzijdige boycot tegen Zuid-Afrika
moet komen.
Minister Van der Klaauw (buiten
landse zaken) had de motie met de
„grootst mogelijke bezwaren" ontra
den. Scholten gaf de bewindsman
toen de ruimte om alsnog met nadere
argumenten op tafel te komen
Afgelopen woensdag kwam Van der
Klaauw daarmee op de proppen in de
vorm van een brief aan de Tweede
Kamer. Daarin stelde hij dat een een
zijdige boycot door Nederland niet
effectief was. Beter was het om met
steun van de negen landen van de
Europese Gemeenschap een boycot
af te kondigen, schreef de be
windsman.
Voet bij stuk
Prins Bernhard viert morgen zijn 69ste verjaardag
In het langdurige kamerdebat van
donderdag op vrijdag hield de Kamer
echter voet bij stuk. Lubbers deed
zelfs een dramatisch beroep op het
kabinet om „politieke moed" te to
nen en alsnog tot een boycot te be
sluiten.
Omstreeks zes uur .donderdagavond
ging het kabinet daarover in beraad.
Rond halfeen 'n nachts verschenen
premier Van Agt en Van der Klaauw
weer in de Kamer. Van Agt verklaar
de toen dat de regering .het bijna
dogma" van een olieboycot door de
negen EG-partnere had prijs
gegeven.
In plaats daarvan zou het kabinet _w t
naar aanleiding van de zich vererge- Hoekstenen
rende situatie in Zuid-Afrika een
nieuw initiatief ontwikkelen. Het zou
proberen steun te zoeken bij de Bene
lux-partners en de Scandinavische
landen voor een olieboycot tegen
Zuid-Afrika.
Van Agt sprak van een nieuw, een
ander, een meer uitzicht biedend ini
tiatief. Maar een meerderheid in de
Kamer bleek daar niet gevoelig voor
te zijn.
hij stélde tevreden vast dat hel kabi
net bij zijn standpunt bleef dat een
eenzijdige boycot niet gewenst is.
Rietkerk achtte de boycotkwestie,
evenals een meerderheid in het CDA,
GPV, SGP en DS'70, geen kabinets
crisis waard.
PvdA, D'66. PPR, PSP. CPN en. zoals
gezegd, de zes CDA-dissidenten dach
ten daar anders over.
Het CDA-Kamerlid Scholten. niet
langer sprekend namens een meer
derheid van zijn fractie, constateerde
dat het nieuwe initiatief van het kabi
net „een uiterste poging om tege
moet te komen aan hetgeen in de
Kamer leeft," volgens Van Agt iets
geheel anders was dan wat de over
grote meerderheid van de Kamer vo
rige week had uitgesproken.
Hij stelde verder vast dat deze zaak ai
sinds november vorig jaar speelt. De
Kamer gaf het kabinet toen de ruim
te om met de EG-partners tot over
eenstemming te komen. ,,De minister
van buitenlandse zaken is met vol
strekt lege handen uit het overleg
thuisgekomen." aldus het Kamerlid.
„Ik Ben niet bereid," vervolgde Schol
ten, „als ik moet kiezen tussen het
voortbestaan van dit kabinet en dit
duidelijke signaal (een olieboycot -
red.) voor de onderdrukte mensen op
de wereld, het kabinet voorrang te
verlenen. Dat is in strijd met mijn
wezenlijke overtuiging."
CPN-fractlelelder Bakker meende
dat het kabinet twee punten had la-
ten vallen die de hoekstenen vorm
den van het optreden van Van der
Klaauw: de EG-aanpak en de schade
die een boycot zou toebrengen aan de
economische ontplooiing van Zim
babwe.
PvdA-woordvoerder Ter Beek sprak
de bewering van Van Agt tegen als
zou de regering op optimale wijze
tegemoet zijn gekomen aan de wens
van de Kamer. „Wij zijn in feite weer
terug in november van vorig jaar.
Want toen al heeft de Kamer als haar
oordeel uitgesproken dat er een olie-
embargo jegens Zuid-Afrika moest
komen," zei hij.
Het D'66-Kameriid Brinkhorst meen
de dat het kabinet met de nieuwe
opstelling een half ei had ingeruild
voor eén lege dop. „In feite is dit het
meest ridicule voorstel dat de minis
ter-president had kunnen doen," zei
hij.
Na een nieuwe schorsing de motie
van Ter Beek was toen inmiddels
ingediend motiveerde Van Agt het
nieuwe initiatief van het kabinet met
een verwijzing naar „de ernst van de
situatie In Zuid-Afrika" vanwege die
situatie waren volgens de premier
„dienovereenkomstige beleidsbijstel
lingen geboden."
Waarop Scholten hem toebeet: „dit
allemaal binnen een week of 24 uur?
Kom nou."
Van Agt meende dat de Kamer de
regering onrecht deed door de aan
dacht voor een olieboycot te Isoleren
van de economische steunmaatrege
len die zij in het vooruitzicht had
gesteld voor o.a. Zimbabwe. Hij
meende dat hiervan en ook van overi
ge maatregelen (visumplicht voor
Zuid-Afrikanen, opzegging cultureel
verdrag met Zuid-Afrika) duidelijke
signalen zullen uitgaan.
In het kader van de manifestatie
„Sail '80" die van 6 tot 12 augustus
in Amsterdam zal plaatsvinden,
wordt in het paleis op de Dam een
tentoonstelling gehouden over de
■ontwikkeling van de Amsterdamse
zeilvaart. De expositie is samenge
steld uit materiaal van de histori
sche topografische atlas van de ge
meentelijke archiefdienst en geeft
aan de hand van tekeningen, aqua
rellen, prenten en foto's een over
zicht van de Amsterdamse zeilvaart
tussen 1600 en 1940. Het materiaal
is elke dag te bezichtigen van 12.30
tot 16.00 uur.
Op een flinke steenworp afstand,
aan de Oostelijke Handelskade,
meert vandaag een Engels onder
steuningsschip voor amfibische
operaties af. Het schip heet „Intre
pid" en is zondag van 14.00 tot 17.00
uur voor het publiek toegankelijk.
In Margraten (tussen Maastricht en
Vaals) begint morgenmiddag om
13.30 een bondschutterefeest
Morgenmiddag van 13.30 uur is er
weer de jaarlijkse show van de mo
delvliegclub „De Kicks" in Erp
(zuidoostelijk van Veghel, N.-Br.).
Hanen kraaien morgen om het
mooist voor de wissel beker van de
VW in Gasselte (Dr.). Het evene
ment vindt vanaf 10.00 uur 's mor
gens plaats op camping „De
Kremmer".
De stichting botanische tuin „Jo-
chem Hof" in Steijl (gem. Tegelen)
houdt vandaag en morgen beide
dagen van 10.00 tot 19.00 uur een
cactussenweekend met onder ande
re een tentoonstelling In de tn>
penkas.
De modelbootvereniging „Nautilus
'75" houdt morgen vanaf 11.00 uur
open wedstrijden op de vijver van
het recreatiepark „De Merwelan-
den" in Dordrecht.
In het kader van de Haarlemse Or-
gelmaand Is er morgen van 13.00 tot
17.00 uur een draaiorgelmanifesta
tie op de Grote Markt in Haarlem.
In dezelfde stad zijn de kunstschat
ten van het Frans Halsmuseum tot
en met 6 september op zaterdaga
vonden van 20.30 tot 22.00 uur bij
kunstlicht en barokmuziek te be
zichtigen.
In het Tropenmuseum in Amster
dam is een overzichtstentoonstel
ling te zien van moderne kunst uit
Afrika. Ruim driehonderd werken
van honderdvijftig kunstenaars. In
de weekeinden van 12.00 tot 17.00
uur en op werkdagen van 10.00 tot
17.00 uur.
Aan de hand van vierhonderd geëx
poseerde stukken krijgt men tot en
met 20 Juli in de Haagse Pulchri
Studio een overzicht van de foto
grafie in Japan sinds 1848. Geopend
van 10.00 tot 17.00 uur (zondag van
13.00 tot 17.00 uur).
Alleen CDA-fractieleider Lubbers,
die vorige week nog vqor een eenzijdi
ge boycot had gestemd, ging met een
belangrijk deel van zijn fractie door
de knieën. Na een langdurige schor
sing verwees hij naar zijn eerdere,
dramatische oproep aan het kabinet
om moed te tonen.
Moed
Hij toonde zich tevreden met het ant
woord daarop van het kabinet. „Ech
te moed," aldus Lubbers, „is door
gaan met dit proces. Echte moed is
voor mij niet zeggen: ik had meer
willen hebben, het is mij wel gedaan,
het is te weinig, kabinet ga heen. Voor
mij is echte moed doorgaan."
WD-fractieleideT Rietkerk verklaar
de dat hij wel moeite had met het
prijsgeven van de EO-aanpak. Maar
Vervolg van pagina 1
Van Agt bleef echter weigeren daar
over een uitspraak te doen. „Het ka
binet." zei hij, „spreekt vanavond
niet uit dat het wis en zeker zal ge
beuren. Het heeft ook zijn betekenis
dat wij vanavond hier evenmin ko
men met de boodschap dat wij hoe
dan ook geen eenzijdig Nederlands
émbargo wensen."
Op vragen uit de Kamer zei de pre
mier dat hij goede hoop had dat de
Benelux-partners en Denemarken
zich buiten de Europese Gemeen
schap dus als afzonderlijk gesprek
spartners aiider zullen opstellen
dan erbinnen. Van Noorwegen en
Zweden verwachtte hij een „ver bo
ven gemiddelde bereidheid" om iets
tegen de misstanden in Zuid-Afrika
te onderhemen.
ADVERTENTIE
De Vuurbaak-
schoolagenda 1980-'81
In samenwerking.met het
Wereld Natuur Fonds
Thematekst ovfer.mët uitroeiing'
bedreigde diersoorten.
Illustraties in lull-cplor!'
Informatie over de ste.rrenhemef
in elk jaargetijde
Cartoóns en puzzels
ln fraaie,
kleurige band
Pwstbus 189:9700 AlXironinKen. telefoon 050-183450
Van ön2e onderwijsredactie
DEN HAAG De universiteiten wil
len spoedig met minister Pais praten
over de aangekondigde bezuiniging
van tachtig miljoen gulden. Volgens
de academische raad gaan daardoor
volgend jaar vijftienhonderd arbeids
plaatsen verloren. In 1985 loopt dat
getal zelfs op tot tweeduizend.
De instellingen van wetenschappelijk
onderwijs zouden al donderdag een
gesprek met de minister hebben,
maar door de moeilijkheden in het
kabinet kwam daar niets van. De
academische raad wil nu zo snel mo
gelijk een nieuwe afspraak, omdat de
gevolgen van dé bezuiniging hard
aankomen.
Vooral Jonge academici die rekenen
op een aanstelling als docent of on
derzoeker worden getroffen door de
maatregel, pok medewerkers in tijde
lijke dienst zullen het moeten ontgel
den. Eveneens zal bezuinigd worden
op het technisch en administratief
personeel.
door Leo Kleyn
ROTTERDAM Volgens de raadsman van Pieter Menten
heeft het openbaar ministerie niet aannemelijk kunnen ma
ken dat zijn cliënt betrokken is geweest bij een op 7 juli 1941
in het toenmalige Poolse dorp Podhorodce gepleegde massa
moord. In zijn pleidooi kwalificeerde mr E. W. J. H. de Liagre
Böhl gisteren het requisitoir van de officier van justitie mr L.
C. M. Meijers als „een vele vragen openlatend verhaal". Hij
vroeg de bijzondere strafkamer van de Rotterdamse recht
bank Menten vrij te spreken.
In zijn pleitrede, waarvan de voorle
zing meer dan drie uur in beslag nam,
zei Böhl het „toch minimaal ge
wenst" te achten dat de bewijsvoe
ring „plausibel" is. Hij noemde het
opvallend „dat het openbaar ministe
rie de discussie over de plausibiliteit
ontwijkt". Er zijn dan ook, meende
hij, „geen bevredigende antwoorden
te geven op de brandende vragen van
de verdediging". Het is. voegde hij
hieraan toe, „strijdig met een intelli
gente benadering het zonder deze
antwoorden té stellen".
Met vaste hand schoot de raadsman
bressen ln de muur die de officier
twee weken geleden optrok, toen hij
twintig Jaar gevangenisstraf en een
boete van honderdduizend gulden te
gen Menten eist. Böhl zaaide, zoals
het een verdediger betaamt, twijfel
aan de schuld van Menten, maar be
vestigde daarnaast de indruk dat hij
niet louter beroepshalve diens on
schuld probeerde aan te tonen. Aan
het slot van zijn pleidooi sprak hij
van zijn „meer dan volstrekte over
tuiging dat Menten niet kan worden
veroordeeld".
De aan Menten toegevoegde raads
man had het vooral gemunt op de
getuigenverklaringen, die dan ook de
belangrijkste bouwstenen van het re
quisitoir vormden. Hij betoogde dat
alle oude en nieuwe beschuldigingen
aan het adres van zijn cliënt afkom
stig zijn uit een kring waarvan de
Israëlische journalist Chaviv Kanaan
en diens nicht Mina Cygielstrejch het
middelpunt vormen
Mevrouw Cygielstrejch is een dochter
van Izak Pistyner. met wie Menten in
vele civiele processen verwikkeld is
geweest en in wiens tuin hij zich aan Wplppvallpfl
zijn slachtoffers vergrepen zou heb-
ben. Evenals Kanaan. door wiens toe
doen Menten in 1976 opnieuw achter
de tralies belandde, is zij zowel in
Amsterdam als ln Rotterdam op de
zitting als getuige gehoord.
drevenheid niet", zei Böhl. „Dat hij
zijn Intense haat op de familievijand
Menten concentreert, is niet onbegrij
pelijk. Haat zoekt een object, en als
zodanig voldoet Menten uitstekend.
Maar haat creëert geen feiten."
Volgens de raadsman hebben Ka
naan en Mina Cyglelstiejch „elkaar
geïnspireerd". De twee zouden een
web van beschuldigingen tegn Men
ten hebben gesponnen door getuigen
uit verschillende landen voor hun
karretje te spannen. Kanaan zou zich
na 1952. toen van vervolging van
Menten werd afgezien, rustig hebben
gehouden en gewacht hebben totdat
hij opnieuw zou kunnen toeslaan.
„Hij beidde zijn tijd en heelt zich in
dit opzicht een ware olifant betoond,
die na veertig jaar nog steeds niet is
vergeten."
Kanaan is meermalen de kroongetui
ge ln het proces tegen Menten ge
noemd. Böhl zei die kwalificatie niet
te begrijpen, omdat deze ..romanti
cus, ten aanzien van wiens onpartij
digheid lichte twijfel mogelijk is"
geen ooggetuige is geweest van de
massamoord. Hij drukte hem wel een
andere kroon op het hoofd. Menten
heeft volgens zijn raadsman zijn ver
volging te wijten aan een „voortdu
rende titanenstrijd" van Kanaan. die
het tot zijn levenstaak heeft gemaakt
zijn aartsvijand aan de galg te
brengen.
„Ik ontzeg Kanaan het recht op ge-
AG In de maand juni is de
x>sheid opnieuw fors gestegen
8 16.400. wat het aantal geregis-
we werklozen brengt op 221.700.
karnen tot eind deze maand 6.500
[Boze mannen en 9.900 werkloze
iwen bij, aldus voorlopige cijfers.
Igeerd naar de invloeden van
seizoen is de werkloosheid met
gestegen tot 239.000, aldus het
sisterie van sociale zaken.
vraag naar personeel, die bij de
leidsbureaus is geregistreerd daal-
jn juni met 5600, gecorrigeerd naar
loeden van het seizoen. De werke-
e vraag daalde met 6.900 tot 63.600
instaande banen.
door Nico Kusscndrager
DEN HAAG De armen in de ontwikkelingslanden kunnen het alleen beter
krijgen, als de derde wereld daaraan zelf meer aandacht geeft. De industrie
landen kunnen eraan bijdragen door mee te werken aan een nieuwe economi
sche orde. zoals die door de derde wereld wordt bepleit.
gang van het derde ontwikke
lingsdecennium moet worden
verbeterd."
Hoopvol
wilde zelf toch per se zien, wat ik
ra,jn tas had?"
De Nationale adviesraad voor
ontwikkelingssamenwerking
(NAR) is met een rapport, ge
komen. waarin deze uitgang
spunten terug te vinden zijn
Het rapport is opgesteld in
verband met de speciale zit
ting van de Verenigde Naties
over het derde ontwikkelings
decennium, die eind augus
tus, begin september in New
York wordt gehouden. Daar
moet een nieuw, plan worden
opgesteld voor de ontwikke
lingssamenwerking tussen
1980 en 1990.
Veel ontwikkelingslanden
voelen daar niet zo veel voor.
De strategie voor het tweede
ontwikkelingsdecennium
heeft immers ook Weinig uitr
gehaald. Plannen vielen in
duigen, onder meer door de
oliecrisis en de onwil van de
westerse landen om tegemoet
te komen aan de verlangens
van de derde wereld. Toch
heeft een nieuwe strategie vol
gens prof. dr. H. C. Bos wel
degelijk zin. Hij is lid van de
adviesraad en maakt deel uit
van de VN-commissie voor
ontwikkelingsplanning
Het is naar zijn idee zinnig
doelstellingen voor ontwikke
lingssamenwerking te formu
leren. Al was het alleen maar
om industrielanden erop te
kunnen wijzen, dat zij alle
goede voornemens aan hun
laars hebben gelapt. Als voor
beeld noemt prof. Bos de 0,7
procent (van het bhito natio
naal produkt) voor ontwikke
lingshulp, waaraan maar een
paar landen zich gehouden
hebben.
Twijfels
Twijfels van de ontwikke
lingslanden over een speciale
VN-zitting en eeh nieuwe stra
tegie gingen zo ver, dat zij1
daar alleen voor voelden als er
ook een nieuwe onderhande
lingsronde tussen Noord en
Zuid van start gaat, als ver
volg op de mislukte Noord-
Zulddlaloog ln Parijs. Volgens
prof. Bos kan dat tot „compli
caties" lelden en wordt de bij
zondere bijeenkomst van de
Verenigde Naties bij voorbaat
laag gewaardeerd.
De deelnemers aan de zitting
in New York willen hun krult
niet verschieten, en wachten
liever op het begin van het
wereldwijde Noord-Zuidge-
sprek, volgend Jaar. Ook de
westerse landen hebben grote
belangen op het spel staan,
omdat zij afspraken willen
maken over de energievoor
ziening. „Tijdens de nieuwe
Noord-Zulddialoog wordt On
derhandeld. De strategie is
vee! vrijblijvender", aldus
prof. Bos.
Nu heeft de adviesraad wel
voorstellen gedaan om meer
inhoud te geven aan de ont
wikkelingsplannen. dan het
afgelopen decennium het ge
val is geweest, „De evaluatie
was ln het verleden", zo meent
het NAR-lid, „betrekkelijk
passief. We kwamen niet veel
verder dan vast te stellen hoe
slecht het wél ging". In het
jongste NAR-ödvles aan de
minister voor ontwikkelings
samenwerking staat dan ook
dat „de controle op de voort-
Als „hoopvol punt" van de de
nieuwe strategie zoals die er
nu uitziet, vergeleken met het
vorige ontwikkelingsplan,
noemt prof Bos het onder
scheiden van de armste ont
wikkelingslanden. In de vori
ge ontwikkelingsstrategie
(1971-1980) werd de derde we
reld als een geheel be
schouwd, wat zij niet is. Ne
derland heeft voorgesteld de
beoordeling van het interna
tionale ontwikkelingsbeleid
aan te vullen met een regel
matige toetsing van het beleid
van de afzonderlijke landen.
Die „landenexamens" zouden
moeten worden afgenomen
zowel aan ontwikkelingslan
den (hoe staat het met hun
Interne beleid ten behoeve
van de arme groepen) als de
industrielanden (hoe veel
hulp geven ze, wat doen ze
aan het overhevelen van in
dustrie naar de derde wereld?)
De ontwikkelingslanden voe
len weinig voor het Neder
landse toetsingsplan. Zij noe
men het „neo-koloniaai" dat
andere landen hen op de vin
gers kijken wat betreft het
interne ontwikkelingsbeleid.
Niets is volgens de voorzitter
van de adviesraad, drs J. H
var. Oostveen, minder waar.
„Wat we wei willen is dat der
de-wereldlanden met hun ont
wikkelingsplannen op tafel
komen, zodat we daar op zijn
minst over kunnen praten
„Maar het blijft een hyperge
voelig onderwerp",, vult prof
Bas aan.
Ontwikkelingslanden kunnen
naar het idee van de advies
raad levensomstandigheden
van de hele bevolking (met
name de arme groepen) daad
werkelijk verbeteren door
voorrang te geven aan het
scheppen van werkgelegen
heid, met name op het platte
land door het stichten van
kleine, arbeidsintensieve be
drijven. Ook moet veel aan
dacht worden besteed aan het
vergroten van de voedselop
brengsten, niet door uitbrei
ding van het areaal, maar
door een meer intensieve be
bouwing van de grond. Een
betere verdeling van het na
tionale inkomen, waaraan het
in veel ontwikkelingslanden
schort, kan daarvoor een prik
kel zijn.
Als internationale maatrege
len noemt de adviesraad een
regeling voor de grondstoffen-
prijzen (waarover Juist deze
week binnen de Unctad enige
overeenstemming is bereikt),
ruimere toegang voor de ont-
wlkkelingslanden tot de wes
terse markten, meer ontwik
kelingshulp en een regeling
voor de schulden van de derde
wereld, en hervorming van het
internationale geldstelsel.
Ook de Oostbloklanden, die
tot nu toe iedere verantwoor
delijkheid voor het ontwikke
lingsprobleem van de hand
hebben gewezen, zouden een
bijdrage moeten leveren.
Voorbeeld
Ten slotte oppert de advies
raad de mogelijkheid van een
ontwikkelingsverdrag tussen
een aantal arme en rijke lan
den, dat verder gaat dan de
strategie die binnen de Vere
nigde Naties wordt afgespro
ken De Scandinavische lan
den, Nederland en andere ge
lijkgezinde landen, zouden
met een aantal armste ont
wikkelingslanden een derge
lijk verdrag kunnen sluiten.
Gevraagd of het dan voor
ande westerse landen niet erg
verleidelijk wordt nóg minder
aan ontwikkelingssamenwer
king te doen. zegt drs. Van
Oostveen: „Het is een oplos
sing ln tweede aanleg. Als er
op bepaalde punten tussen in
dustrie- en ontwikkelingslan
den een impasse bestaat, kan
zo'n verdrag worden gesloten.
Niet om te laten zien hoe goed
wij het wel doen, maar om als
voorbeeld te dienen voor an
dere Westerse landen."
Menten zelf heeft zijn vervolging
steeds aan een Russisch initiatief ge
weten. Zijn raadsman verwierp die
theorie, al meende hij dat de Sowjet-
Unie de geboden mogelijkheden wel
dankbaar heeft aangegrepen. „Het
kan de Russen niet zijn ontgaan dat
de zaak voor onze rechtsorde polari
serende en ontluisterende kanten
heeft. Men behoeft geen Kremlino-
loog te zijn om te weten dat zulke
zaken in het oosten met een zeker
welgevallen worden bekeken."
In dat licht bezag de verdediger ook
de verklaringen van de getuigen uit
de Oostbloklanden. Hij hield de recht
bank voor dat de getuigen slechts
hebben kunnen verklaren wat de au
toriteiten van hen verlangden. De
overvloedige publiciteit die in de
Sowjet-Unie en Polen aan de zaak-
Menten is gewijd, heeft volgens Böhl
ook zijn uitwerking niet gemist.
Aan de verklaring van Dirk Menten.
„veruit de meest overschatte persoon
in deze procedure", zei de raadsman
geen waarde te hechten. De confron
tatie in de rechtszaal tussen de broers
Pieter en Dirk Menten kenschetste
hij als „een folkloristisch hoogtepunt
in ons rechtsleven".
Uitvoerig stond Böhl stil bij het mo
tief dat Menten gehad zou moeten
hebben en waarnaar al in Amsterdam
naarstig, maar tevergeefs is gezocht.
De Amsterdamse rechtbank heeft in
het vonnis een verband gelegd met de
zucht van Menten naar geld en goed.
Böhl stelde vast dat „het patroon van
Menten als vermogensdelinquent
zich niet verdraagt met het patroon
van Menten als levensdelinquent"
Onwaardig
Niet uitgesloten is dat de rechtbank
in Rotterdam aan de schuldvraag
niet toekomt. Evenals twee jaar gele
den hun Haagse collega's zouden de
rechters tot de conclusie kunnen ko
men dat het openbaar ministerie
Menten niet meer kan vervolgen. De
raadsman heeft vorige week al uit
drukkelijk die zogenoemde ontvan
kelijkheid aan de orde gesteld.
Rekening houdend met de mogelijk
heid dat Menten wel zal worden ver
oordeeld tot een vrijheidsstraf, vroeg
de verdediger om een straf die gelijk
is aan het voorarrest, met inbegrip
van het huisarrest waaraan de ver
dachte is onderworpen. Hij noemde
het „onwaardig" Menten in de gevan
genis te laten overlijden.
Maandag krijgt Menten de gelegen
heid zijn „laatste woord" te spreken.
Gistermorgen ontving de rechtbank
een telegram waarin Menten vroeg de
raadsman niet aan het woord te la
ten, vanwege een „onoverbrugbaar"
verschil van mening. Dat verzoek
werd zowel door de rechtbank als de
raadsman genegeerd.