ütrop Van Gelder dit
naar al vijitig miljoen
Petrochemie herstructureert
In glastuinbouw
verouderd beleid
l'hilips CAO rond
ehangselpapier
verliest aan textiel
Goudprijs wederom
in stijgende lijn
Prijsconcurrentie in
lederwaren neemt toe
Grootste chemische
produktie in VS
Problemen
Stok-Groep
wii* own Zellerbach beschuldigd van bedrijfsspionage
Albeda: Arbeidsklimaat verbeteren
MP's tegen nieuwe CAO
Minder winst
Volker Stevin
Jaarverslag
van
Philips no. I
Tachtig man weg
Heuga in gesprek
Onderzoek naar
toekomst Coq
'bee
JERDAG 28 JUNI 1980
FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET
23
OM
d n. gr.j
>adk. ii.
I schoa
in h«
;po«dig onze redactie economie
k' 4?5; STERDAM Van Gelder Papier heeft over het eerste halfjaar van 1980 een verlies
OQ, eden van tussen de 50 en de 55 miljoen gulden. Dat is al evenveel, als het verlies van 54
ljoen gulden dat het concern over het hele afgelopen jaar leed.
>tert>e#
i pj 1
>300
boroV gisteren tijdens de jaarverga-
nMI«. ing verwoede pogingen deed. de
iwezige aandeelhouders deelge-
,t te "maken van haar optimisti-
jxevisie op de tweede helft van dit
op 1981, bleef de stemming in
toch zwartgallig. Kortgeleden
Jiden al ingrijpende reorganisatie-
W6 „jen aangekondigd, die variëren
Cuis het dichttimmeren van de twee-
>f 55- ingang van het hoofdgebouw (be-
irt Van Oelder het salaris van een
'OW tier) en de sluiting van Van Oelder
)0 former, waar 140 mensen werken.
1911 iendien wil het bedrijf per 1 juli
sruimt prijsverhoging voor krantenpa-
gar. r van tien procent doorvoeren.
Mi
164 ik de voorzitter van de Stichting
nderzoek Bedrijfs-Informatie
orn
iburglt
(SOBI), stak het gevoel dat er geen
volgend jaarverslag meer zou ver
schijnen niet onder stoelen of
banken.
Verkeken
Hij ls van mening dat de enige red
ding voor Van Gelder een samenwer
king met KNP zou zijn geweest; een
kans die na het mislukken van de
Lakeman noemde dit bedrijfsspio
nage.
Nog voordat Crown Zellerbach een
belang in Van Gelder nam, had Van
Oelder al gewag gemaakt van de
noodzaak een papiermachine in ge
bruik te nemen met een Jaarcapaci
teit van 150.000 ton; een investering
van 300 miljoen gulden. De machine,
die er kwam door toedoen van Crown
Zellerbach, zorgde tot op heden voor
onderhandelingen in 1971 verkeken grote aanloopmoeilijkheden en ver-
Papiermachines in bedrijf bij Van Oelder in Wormer, dat op 1 Juli aanstaande
wordt gesloten.
is.
liezen.
Van Gelder." Bestuurslid E. A. Mit
chell (afgevaardigde van Crown) die
op het moment dat Lakemans be
schuldiging hem via de koptelefoon
ter ore kwam enige tinten roder werd,
ontkende de klacht overigens niet
Lakeman verweet het Amerikaanse Twee Jaar nadat de apparatuur bij
Crown Zellerbach. dat voor vijfUg Van Gelder Renkum werd geïnstal- Meegesleurd
procent aandeelhouder is van Van
Gelder, dat het Van Gelder heeft mis
bruikt om ervaring op te doen met de
vernieuwing van het machinepark.
leerd, nam Crown in Amerika eenzelf
de machine in gebruik. Lakeman:
„Een gratis trainingsrondje voor
Crown vijftig miljoen verlies voor
tal,
000.
ind.,
1. afin onze sociaal-economi-
be redactie
NDHOVEN De industrle-
:0ET inden CNV en FNV en de
5100 feratie van hoger Philips
Bsoneel hebben bij Philips
m principe-akkoord bereikt
rer een nieuwe twee-jarige
A0 voor de ruim 80.000
wtfcknemers. De Unie BLHP
"«mi reekt van een definitief
fa koord
modaal inkomen te handhaven, wor
den de vloeren van de vakantietoe
slag, de prijscompensatie en de ein
dejaarsuitkering opgetrokken. De 26
gulden regeling van de loonmaatregel
wordt in het loon verwerkt in de vorm
van één procent loonsverhoging.
Toeslagen
;1 moeten de industriebonden
de federatie het resultaat nog
irleggen aan de achterban. De be-
urders lieten na afloop van het
OPfcprek echter weten goede hoop te
bben. dat het akkoord zal worden
nvaard.
|idens het nu afgesloten overleg
■"Tfbben de bonden met Philips afge-
^^oken, dat tijdens de looptijd van
nieuwe CAO zal worden gewerkt
in een fundamentele wijziging van
t beloningssysteem. Een en ander
n dan worden vastgelegd voor de
tO voor de daarop volgende
riode.
twee-Jarige CAO loopt van 1 april
n dit jaar tot 31 maart 1982. Met
ng van volgend Jaar zal weer een
Óledige automatische prijscompen-
worden gegeven. Om de koop-
jht van de werknemers met een
Voorts zijn een aantal speciale maat
regelen afgesproken die gericht zijn
op loonsverbetering van werknemers
in de industriële sector en ploegen-
werkers. Ook de toeslagen voor vuil
en onaangenaam werk worden ver
hoogd. Ploegen werkers krijgen bo
vendien een toeslag. Ten aanzien van
de arbeidstijdverkorting is afgespro
ken, dat er een extra brugdag komt
die door de onderneming zal worden
vastgesteld. Bovendien krijgen ploe-
genwerkers een dag extra vakantie
en is voor hen de VUT-regeling uitge
breid.
Het laatste gesprek tussen Philips en
de vakbonden over de reorganisatie
plannen van de onderneming, dat gis
teren zou plaatsvinden is op verzoek
van de werknemersorganisaties niet
doorgegaan. Philips zou tijdens het
overleg reageren op het commentaar
dat de vakbondsbestuurders in het
verleden hebben geleverd op die
plannen. Volgende week dinsdag zou
het concern de concrete maatregelen
bekend maken. Zoals bekend, drei
gen door de reorganisatie 1.500 ar
beidsplaatsen te vervallen, waarvan
ruim 700 in Eindhoven.
Van onze redactie economie
iïRECHT Op het gebied van wandbekleding zijn de laatste jaren
«wikkelingen gaande, waarbij behangselpapier in toenemende mate con-
urcentie krijgt van textiel, vinyl, kurk en granol.
ehangselpapier blijkt voor het grootste deel een ..vervangingsmarkt" te zijn
eworden, waarbij het aandeel in de totale verkoop van wandbekleding is
Edaald van 92 procent tot 87 procent Het meeste terrein werd verloren aan
inyl en textiel.
leze trendmatige verschuiving is het duidelijkst waar te nemen in de
andbekleding van de woonkamer en de gang of de hal.
«schoon de markt in behangselpapier is teruggelopen, ls het aanbod toch
bijzonder groot. Voor de textiel-wandbekleding blijkt de belangstelling
oe te nemen, waarbij uit het oogpunt van kosten de voorkeur uitgaat naar
iet goedkope jute-weefsel. BIJ vinyl-wandbekleding ontwikkelt zich een
terke vraag naar materiaal met een papieren rug, waardoor het aanbrengen
femakkelijk is.
cl, Van een onzer verslaggevers
["RECHT Van de zestien institu-
i voor multidisciplinaire psycho-
ffapie (IMP's) hebben er dertien
I fan lidmaatschap opgezegd van de
Van onze redactie economie
ROTTERDAM Het aannemings
concern Volker Stevin verwacht vooi
Ut jaar een aanzienlijk grotere daling
van de winst, dan eerder was aange
nomen.
het jaarverslag werd gedacht aan
|on maximale teruggang van de net-
«winst tot ongeveer 60 miljoen. In-
alddels heeft echter een leidingwerk
Oman een zodanige verslechtering
Jozien gegeven, dat met een aanzien
de grotere teruggang van de netto-
Jtost rekening moet worden gehou-
kn Dit werk zal eind dit Jaar gereed
«men
®orbij wordt nog aangetekend dat
«arbij niet in aanmerking is geno
®on, het eventuele resultaat van de
'ndafrekening van een aantal al uit
voerde werken. Een afwikkeling
'iervan in dit jaar zou de negatieve
®vloeden op het resultaat groten-
toe's, zo niet geheel, teniet kunnen
«oen.
Riddels is de orderportefeuille van
"olker Stevin verder toegenomen tot
"dn 3,5 miljard. De kwaliteit daar
van ls zodanig dat, onvoorziene om-
jwndigheden voorbehouden, een
Esthers tel op iets langere termijn
ma8 worden verwacht.
LONDEN (Reuter) Het Jaar
verslag van Philips is uitgeroe
pen tot het beste jaarverslag
van 200 officieel genoteerde
grote maatschappijen. In 20
landen is een onderzoek uitge
voerd door Financial Times
Business Information, een
dochter van de Londense Fi
nancial Times.
Volgens de Financial Times is
dit onderzoek de eerste syste
matische poging om de kwali
teit en de bruikbaarheid van
Jaarverslagen van 's werelds
grootste ondernemingen te me
ten. Het onderzoek toonde ver
der aan, dat de kwaliteit van de
Jaarverslagen het hoogste is in
Amerika en Nederland en het
laatst is o.m. Zwitserland, Ja
pan en België.
De inhoud van de verslagen is
in het onderzoek afgewogen
aan de hand van Internationale
maatstaven zowel op financieel
als niet-financieel terrein. Deze
maatstaven zijn afgeleid van
voorstellen en uitspraken van
o.m. de V.N., de OESO, en de
EG. De onderzoekers merken
overigens op, dat er een buiten
gewoon grote mate van ver-
scheldenheid is in de verslagge
ving van de grote maatschap
pijen. Aangezien meer dan
driekwart van de onderzochte
bedrijven wordt gecontroleerd
en geadviseerd door niet meer
dan negen grote internationale
accountantsfirma's, achten zij
de tijd rijp om meer aandacht
te besteden aan de bereke
ningsgrondslagen van de grote
accountantsfirma's.
De bestuursleden van Van Gelder lie
ten er geen twijfel over bestaan, dat
het bedrijf doorgaat met de papierdi
visie. Al ls het alleen maar, omdat de
andere drie divisies, door hun min of
meer bevredigende resultaten, het
verlies bij de papiersector voor een
deel kunnen goedmaken, aldus be
stuurslid J. P. Hebley in zijn rede.
Desgevraagd werd door de raad van
bestuur bevestigd, dat het gevaar be
staat dat de papierdivisie van Van
Gelder de overige divisies meesleurt
in de rode cijfers. De kleine winsten
die de overige divisies maken, worden
namelijk gebruikt om het gat bij de
papiersector te dichten.
Op dit punt verschilt de raad van
bestuur duidelijk van mening met
SOBI-voorzltter Lakeman, die vreest
dat het Van Gelder moederbedrijf
door de dochterondernemingen
wordt uitgehold, zodat tegen de tijd
dat het moederbedrijf failliet gaat, de
schuldeisers worden geconfronteerd
met een lege vennootschap. Hij eiste
daarom dat Van Gelder een liquidi
teitsbalans in het jaarverslag
opneemt.
De Vereniging voor Effectenbescher
ming drong tijdens de Jaarvergade
ring aan op de formatie van een onaf
hankelijke „herstelcommissie", die
bindende adviezen zou moeten kun
nen uitbrengen. Daarin zouden naast
afgevaardigden van werknemers, van
de raad van bestuur en van de vak
bonden, ook aandeel- en certificaat
houders zitting moeten hebben. „Een
raad van bestuur en een raad van
commissarissen zijn onder de huidige
omstandigheden onvoldoende", al
dus de heer Splerings van de vereni
ging. .Aandeelhouders zien hun bezit
machteloos wegsmelten."
Buiten de moeilijkheden met de pa
piermachine in Renkum, heeft Van
Gelder het afgelopen Jaar ook sterk
te lijden gehad onder de stijgende
energie- en grondstofprijzen. Het con
cern heeft behoefte aan aanvullende
financiering, waaraan volgens het be
stuur dit Jaar zal worden voldaan.
Over de kredietfaciliteiten bleef het
bestuur uiterst vaag. Commissaris
sen E. A. Mitchell en P. Smidt Van
Gelder werden herbenoemd. Mitchell
zal tijdelijk als gedelegeerd commis
saris optreden. In de plaats van be
stuurslid G. K. Provo moet nog ie
mand worden benoemd. Tot nieuw
lid van de raad van bestuur werd de
heer J. Sawka benoemd, afgevaardig
de van Crown Zellerbach.
DEN HAAG
(ANP) Minister
Albeda van socia
le zaken vindt, dat
de ondernemers
in de glastuin
bouw hard aan de
slag moeten om
het arbeidskli
maat in hun be
drijven te verbe
teren.
Momenteel werken
nog vrij veel illegale
buitenlanders in de
glastuinbouw, maar
Albeda verwacht dat
die door het hardere
optreden van de over
heid tegen illegalen,
binnen twee Jaar ver
dwenen zullen zijn.
De ondernemers moe
ten er, zo stelt Albeda.
dan ook voor zorgen,
dat hun bedrijven aan
trekkelijk genoeg zijn
voor Nederlanders en
legale buitenlandse
werklozen, om de vrij
gekomen arbeids
plaatsen op te vullen.
De bewindsman zegt
dit in een interview
met het vakblad voor
De Bloemisterij. Nu al
zijn een groot aantal
vacatures in de glas
tuinbouw en een inten
siever speuren naar il
legalen zal dit aantal
nog vergroten, aldus
de minister. Hij zal.
zich bovendien afwij
zend blijven opstellen
tegenover het legaal
werven van buitenlan
ders.
Het sociale beleid ls
volgens Albeda con
servatief en verouderd.
Albeda denkt bij het
aantrekkelijker ma
ken van het werk on
der andere aan extra
loonsverhogingen voor
werk dat als onaange
naam wordt ervaren.
Bovendien zouden de
promotiemogelij khe-
den en de onregelmati
ge en soms lange werk
tijden bekeken moe
ten worden. Voor een
succesvollere werving
en een betere presen
tatie op de arbeids
markt lijkt het Albeda
nuttig, als de onderne
mers dit soort zaken
gezamenlijk aan
pakken.
TILBURG Bij de Stok-
Groep Nederland zal een der
de van het personeel worden
ontslagen.
Deze projectontwikkelingsmaat
schappij heeft namelijk medege
deeld, dat het aantal kantoren van
achttien tot zeven zal worden terug
gebracht en dat hierdoor 80 van de
240 werknemers zullen moeten af
vloeien.
De Stok-Groep kwam met deze me
dedeling, nadat de Dienstenbonden
FNV in Tilburg dit nieuws ln de publi
citeit had gebracht. De Dienstenbond
liet weten, dat er tien kantoren geslo
ten zouden worden, waarbij 60 tot 90
arbeidsplaatsen gevaar zouden
lopen.
De vakbonden werden pas dinsdag
van de problemen bij de Stok-Groep
op de hoogte gesteld. Daarbij werd
meedegedeeld, dat vorig Jaar een
aanzienlijk verlies is geleden als ge
volg van de stagnerende woningver
kopen.
De Stok-Groep behoort tot de groot
ste projectontwikkelaars van het
land. Na de reorganisatie zal, zo
meent de directie, de toekomst van
het bedrijf zijn veiliggesteld. Met de
parte in Steenwijk overneemt en ter vakbonden zal nog verder overleg
plaatse halffabrikaten voor Heuga- worden gepleegd, met name over de
Bonaparte gaat Droduceren. opstelling van een sociaal plan.
LONDEN De goudprijs
stijgt weer flink de laatste
tijd. Vrijdag werd in London
tijdens de ochtendhandel een
notering van 631,50 dollar per
ounce (31,1 gram) opgemaakt.
Donderdagmiddag was een
prijs van 624,50 dollar uit de
bus gekomen. De handel be
gon vrijdag op ongeveer 627
dollar en in de loop van de
ochtend werd een hoogtepunt
van 632 dollar bereikt. Op dit
peil hebben de goudprijzen
zich sinds begin maart niet
meer bewogen. Het slot van
vrijdag was nog iets hoger op
637,50 dollar.
De opleving van de vraag naar het
edelmetaal wordt toegeschreven aan
de toeneming van de politieke span
ningen in de wereld, maar ook aan
technische factoren. De goudprijzen
hebben nog lang niet het krankzinni
ge peil van 875 dollar van begin dit
Jaar bereikt, maar liggen toch al flink
boven het niveau van 500 520 dollar
waarop begin mei werd gehandeld.
Minder aanbod
Van invloed ls ook de daling van de
rentevoet in de Verenigde Staten, die
de dollar als belegging minder aan
trekkelijk maakt. Er gaan de laatste
tijd bovendien geruchten over een
mogelijke vermindering van het aan
bod, vooral van Zuid-Afrika. Dat land
zou de prijzen op peil willen houden
door minder goud op de markt te
brengen.
Het kan dat doen gezien zijn goede
betalingsbalanspositie. In goudhan
delskringen wordt er echter op gewe
zen dat Zuid-Afrika zijn deviezenre
serves zal moeten aanspreken als het
veel minder goud aanbiedt.
Wat de politieke spanningen betreft
die voor beleggers aanleiding zouden
vormen om goud in te slaan, wordt
gewezen naar de moeilijkheden aan
de grens tussen Libië en Egypte.
Voorts op het grensconflict tussen
Thailand en Cambodja en de kwestie
Zuid-Afrika, Irak-Iran en Afgha
nistan.
Van onze redactie economie
STEENWIJK Tussen Heuga-Bona
parte in Steenwijk en Betap in Gene-
muiden zijn gesprekken gaande over
samenwerking. De bedoeling is dat
Betap een gedeelte van de produktie-
bedrijven, met name de tuft- en la-
texeerafdelingen, van Heuga-Bona-
Van onze redactie economie
TILBURG De lederwaren-
Industrie houdt voor dit Jaar
en volgende Jaren rekening
met een toenemende prijs-
te geestelijke gezondheidszorg. Zij
deden dit uit protest tegen het aan
vaarden van de eerste CAO gisteren,
waar ze als enige hebben tegenge
stemd.
De instituten vinden dat deze CAO
niet alleen schadelijk is voor de ont
wikkeling van de psychotherapie in
Nederland, maar ook volledig voor
bijgaat aan de belangen van deze
instellingen en van psychothera
peuten.
Opzet van de CAO is het gelijk trek
ken van de arbeidsvoorwaarden in
alle instellingen voor ambulante
geestelijke gezondheidszorg, zoals de
medisch opvoedkundige bureaus, de
consultatiebureaus voor alcohol en
drugs en de IMP's. In totaal gaat het
om ongeveer 2.500 werknemers.
De CAO. die na jarenlange strijd tot
stand is gekomen, wordt maandag
getekend, maar de IMP's zullen daar
niet bij zijn.
Zij willen zo spoedig mogelijk een
eigen CAO afsluiten, maar het is twij
felachtig of ze daarmee veel zullen
opschieten, nu de Ziekenfondsraad
heeft besloten het mes te zetten in de
salarissen van de psychotherapeuten,
werkzaam bij deze instituten.
DEN HAAG (ANP) Het aantal ln
het kadaster ingeschreven hypothe
ken is in 1979 fors gedaald ten opzich
te van het Jaar daarvoor: met 20 pro
cent tot 333.296. Ook de daling van
het aantal overgeschreven akten ln
verband met transacties zette zich
(met 16 procent) met totaal 273.256
overschrijvingen in 1979 voort Ver
der is het aantal schriftelijke verzoe
ken om inlichtingen met 5,5 procent
teruggelopen.
Van onze redactie economie
AMSTERDAM De Westeu-
ropese petrochemische indus
trie, gebaseerd op olie en
aardgas, bevindt zich in een
periode van herstructurering.
In snel tempo voltrekken zich
wijzigingen, nu overal ter we
reld het economische klimaat
en ook het groeipercentage
van de industrie zelf, veran
deren.
Het lijkt waarschijnlijk, dat het ac
cent zal verschuiven van petrochemi
sche produkten, die in grote hoeveel
heden worden geproduceerd, de zoge
naamde bulkprodukten, naar de ont
wikkeling van geheel nieuwe technie
ken en produkten met een hogere
toegevoegde waarde. Daaronder te
verstaan farmaceutische produkten
landbouwchemicaliën en dergelijke.
De herstnictuering van de petroche
mie zal met verschuivingen in de
werkgelegenheid gepaard gaan. Pe
trochemische fabrieken zullen naar
elders worden overgeplaatst, dan wel
zullen werkzaamheden van de chemi
sche industrie naar andere sectoren
moeten worden overgeheveld.
drietal oorzaken aan te wijzen:
1. een geringere groei van de indu
striële produktie dan in andere ge
bieden,
2. hogere kosten voor grondstoffen en
brandstof, vooral ten opzichte van de
olie-exporterende landen en
3. landen met een centraal geleide
economie en ook een aantal andere
landen zullen trachten de invoer van
petrochemische produkten te beper
ken door een eigen industrie op te
bouwen.
Verschuivingen
Wat de internationale concurrentie
aangaat zou in de olieproducerende
landen een gesubsidieerde grondstof-
fenpositie en mogelijk een gunstige
financiering thans de economische
basis voor investeringen in de petro
chemische industrie kunnen vormen.
Toch zal mede als gevolg van de
problemen rondom de bouw van de
benodigde fabrieken in het Midden-
Oosten, het aandeel van de oliepro
ducerende landen in de totale petro
chemische produktie tegen 1990
waarschijnlijk niet meer dan vijl pro
cent bedragen.
Omdat menige nieuwe fabrikant ln
het Midden-Oosten geen afzetgebied
in zijn directe omgeving heeft, is het
heel goed mogelijk dat de huldig be
langstelling voor de ollieproduceren-
de landen daar zal verschuiven naar
Zuidoost-Azië. Taiwan en Zuid-Korea
behoren in dat gebied tot de meest
succesvolle nieuwe produktielanden
met goede afzetkansen op snel groei
ende lokale markten.
De Verenigde Staten blijven aantrek
kelijk voor investeerders door de la
gere kosten en kortere aanlooptijden
van nieuwe fabrieken, de omvang van
de binnenlandse markt en de lagere
bedrijfskosten, die ruimere winst
marges toestaan. Uitgaande van de
verkoopprijzen in Europa werken de
fabrikanten in de VS, dank zij deze
factoren, met een voordeel van ten
minste tien procent ten opzichte van
hun Europese concurrenten.
Oost-Europa
De niet onbelangrijke concurrentie
Snel tempo
Het noodzakelijke herstructurerings
proces zal zich in een snel tempo
moeten voltrekken. Verwacht wordt
namelijk, dat in de jaren tachtig de
Europese petrochemische industrie
waarschijnlijk voortdurend zal wor
den geconfronteerd met concurrentie
uit andere gebieden.
Het wellicht grootste probleem
kan echter worden gevormd door het
feit, dat in West-Europa en in de
traditionele Westeuropese exportge-
bieden de invoer uit het buitenland
toeneemt. Niet van chemicaliën als
zodanig, maar van fabrikaten die veel
chemicaliën bevatten.
Aandeel lager
Verwacht wordt, dat het aandeel van
West-Europa in de fabricage van pe
trochemische produkten tegen het
einde van deze eeuw vrijwel zeker
lager zal zijn dan op dit moment, zo
blijkt uit een onderzoek dat Shell
heeft ingesteld naar de vooruitzich-.
ten van de petrochemie in West-Euro
pa. Voor deze ontwikkeling is een
Van onze redactie economie
AMSTERDAM De chemische
industrie is hoofdzakelijk gecon
centreerd in Noord-Amerika,
West-Europa en Japan. Uit deze
gebieden is meer dan 90 procent
van de wereldproduktie afkom
stig, terwijl zij 85 procent van het
wereldverbruik voor hun rekening
nemen. Het land met verreweg de
grootste produktie is de Verenigde
Staten. De helft van het wereldim
port-totaal en meer dan 60 pro
cent van de totale wereldexport
komen voor rekening van West-
Europa en dan nog vooral van
West-Duitsland, de grootste im-
en exporteur van chemische pro
dukten in de wereld.
In de geïndustrialiseerde landen
ligt het chemicaliën verbruik van
de individuele consument aan
zienlijk hoger dan elders. In 1977
bij voorbeeld werd in Noord-Ame
rika per hoofd van de bevolking
474 dollar aan chemicaliën uitge
geven, vergeleken met 329 dollar
in West-Europa en 367 dollar in
Japan. Voor Australië en Niew-
Zeeland was dit 259 dollar, terwijl
het verbruik in de rest van de
wereld (exclusief Sowjet-Unie,
Oost-Europa en China) slechts 20
dollar bedroeg. Binnen West-Eu
ropa lopen de verbruikscijfers
overigens sterk uiteen. Zo was in
West-Duitsland het verbruik per
hoofd ruim tienmaal zo hoog als in
Portugal.
In West-Europa investeert de che
mische industrie jaarlijks een be
drag van ruim negen miljard dol
lar, dat is ruim achttien miljard
gulden. In de Verenigde Staten is
dit bedrag ongeveer zeven miljar
den in Japan circa drie miljard
dollar.
uit Oost-Europa bestaat voorname
lijk uit geïmporteerde produkten,
waarvoor in West-Europa een overca
paciteit bestaat Overigens is het ver
bruik van de belangrijkste chemische
produkten in de Oosteuropese landen
per hoofd van de bevolking bijzonder
laag. Met zo'n 380 miljoen inwoners
en een economie, die sneller groeit
dan die van West-Europa, vormen de
landen van Oost-Europa evenwel een
groot afzetgebied voor de Westeuro
pese chemische Industrie.
Met betrekking tot de grondstoffen
voor de petrochemie ziet het er niet
naar uit dat deze industrietak te ma
ken zal krijgen met langdurige grond
stoftekorten. Veeleer is te verwach
ten dat, terwijl de wereld eraan went
dat er minder olie beschikbaar ls, de
grondstoffen voor de chemische In
dustrie een belangrijke toepassing
van olie zullen blijven, in concurren
tie met toepassingen zoals autoben-
zien.
In 2000
Tegen het Jaar 2000 zal wellicht onge
veer 20 procent van een vat olie wor
den gebruikt voor het maken van
grondstoffen voor de chemische in
dustrie, tegen 8 procent nu. Nafta zal
in West-Europa nog wel geruime tijd
de belangrijkste grondstof blijven,
maar het gebruik van gasolie zou in
de jaren tachtig wel eens aanmerke
lijk kunnen stijgen.
Op den duur zal waarschijnlijk de
invloed merkbaar worden van aard
gascondensaten zoals ethaan, pro
paan en butaan, die in toenemende
hoeveelheden uit o.a. de Noordzee
beschikbaar komen. Een andere mo
gelijkheid, die overigens pas aan het
einde van de jaren tachtig merkbaar
zal worden, is de ontwikkeling van
een petrochemische industrie op ba
sis van synthesegas, een mengsel van
waterstof en koolmonoxyde. dat met
behulp van stoom wordt verkregen
uit steenkool en aardgas.
Welke mogelijkheid echter ook wordt
gekozen, er zullen enorme uitgaven
mee gemoeid zijn. Dure nieuwe
grondstoffen dan wel dure nieuwe
installaties zullen er dan ook toe bij
dragen, dat de komende Jaren voor de
petrochemische industrie deze zal
overigens ook in de toekomst zeker
nog profiteren van de ontwikkeling
van synthetische stoffen ter vervan
ging van de traditionele grondstoffen
verre van gemakkelijk zullen zijn.
concurrentie vanuit het bui
tenland. Niettemin worden
voor tal van bedrijven
(groel)perspectleven gezien,
wanneer die een kwaliteit we
ten te leveren die het prijsver
schil voor de consument
rechtvaardigt
De concurrentie van de buitenlandse
aanbieders ls, aldus het jaarverslag
van het Bedrljfsschap Lederindus
trie, in hoofdzaak een prijsconcurren
tie, vooral uit Zuidoost-Azië en lan
den met staatshandeL
Dat de verhouding tussen aanbie-
dingsprijs en marktprijs soms volle
dig zoek ls bleek, zo klaagt het be
stuur, begin dit Jaar. Toen werden uit
Oost-Duitsland boekentassen inge
voerd voor een gemiddelde prijs van
acht gulden, terwijl de waarde van de
daarin verwerkte grondstoffen (leder)
tenminste op tweeëntwintig gulden
per tas getaxeerd moet worden.
Daling
Tegen de verwachting in, zette de
trendmatige daling zich ook in het
afgelopen Jaar voort. De verkoop van
de Nederlandse bedrijven daalde met
drie procent en in samenhang hier
mee liep de produktie en de werkgele
genheid eveneens met drie procent
terug.
De invoer nam met zestien procent
toe tot 269 miljoen, terwijl de uit
voer met achttien procent steeg,
105 miljoen. Hierdoor nam het in-
voeroverschot per saldo toe tot 164
(was 157) miljoen. Dit verschil bete
kende een evenzo groot verlies voor
de nederlandse bedrijven aan afzet
UTRECHT (ANP) Een extern on
derzoeksbureau gaat bekijken, welke
mogelijkheden er zijn om bij het
Utrechtse staalbedrijf Coq (onder
deel van het Holecconcern) de proble
men op te lossen met maximaal be
houd van werkgelegenheid.
Bij het bedrijf, dat hoogspannings
schakelaars maakt, staan 180 tot 270
van de 430 arbeidsplaatsen op de
tocht vanwege reorganisatieplannen.
In overleg met vakbonden en onder
nemingsraad heeft de directie beslo
ten, de toekomstmogelijkheden van
het bedrijf in zijn huidige vorm te
laten doorlichten, waarbij ook even
tuele afsplitsing van het Holeccon
cern tot de mogelijkheden behoort.
Het rapport van het bureau. Bakke
nist en Co uit Amsterdam, moet over
drie vier maanden klaar zijn.
De werknemers van Coq kwamen eer
der deze maand massaal de straat op
voor het behoud van hun werk. Zij
vrezen dat de reorganisatie voor Coq
betekent, dat de verdere ontwikke
ling van de „trisep"-hoogspannings-
schakelaar wordt stopgezet.