Kritiek op babyvoeding blijft flii Tekening van era lezer ADVERTENTIES TrouwCommentaar Rookverspreiders in actie Jen (laatste?) signaal Speelruimte Industrie geeft gemaakte fouten in derde wereld deels toe TUIJNMAN BEELAERTS VAN DER STEE PARTNERS B.V. Huren kamers veel te hoog Zwijgen minister over wapenvondst Limburg was juist uruguay visserij museum vervuiler betaalt lUDAG 27 JUNI 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET H S 5 |e! is. zeker gegeven de weerbar- Tgheid van het onderwerp, verlei- elijk nog maanden door te praten Cr de voor- en nadelen van een fcboycot tegen Zuid-Afrika. Jaar alleen al de omstandigheid. L| een ruime meerderheid van het rlement zich uiteindelijk voor j olie-embargo heeft uitgespro- i. maakt die discussie weinig zin- li meer parlement heeft het signaal ;ven waarom de zwarte bevol- e van Zuid-Afrika zelf gevraagd left. Het heeft de balans opge hakt en vastgesteld, dat het ten i leste niet zinvol meer is het stische regime van dit land met reien handschoenen aan te pak- Het heeft doelbewust gekozen r vergroting van de druk bui- argumenten die het kabinet te- i deze keus heeft aangevoerd, ijn weliswaar de moeite van het «rwegen waard, maar per saldo licht. Het is waar dat de omrin- tndc landen in moeilijkheden kun- tn komen bij een volledig embar- d. Maar het is niet waar. dat zij jarom een boycot nü zouden af- rjjzen: zeker waar vast staat dat Nederland voorlopig in deze kwes- alleen staat en de boycot voor- fel de dag wordt de speelruimte Helmut Schmidt als hij vol- week het Kremlin bezoekt. Af en toe moet hem toch de neiging bekruipen zich ziek melden; een lelijke kou is zo it bij het zeilen in Kiel en voor het bezoek aan Mos- moet een nieuwe datum wor- vastgesteld. Eerst vakantie, uis an verkiezingen, in het late na- ;V! ar misschien? bej k T an alle kanten zit de bondskanse- oaj, r klem. De rivaliteit tussen Fran- an n en Duitsers is nog altijd reël noeg om het voor Parijs tot een ^aantrekkelijke gedachte te ma- vr: (i dat een Duitse bondskanselier dd|er zou kunnen bereiken dan een president. Ito argusorgen zullen de Fransen j; dan ook Schmidt volgen: komt hij niet te veel tegemoet aan de A me wl rikaanse verlangens door Europa's 41 Wangen ..uit te verkopen?" Pro- lieert hij niet toch nog in het ge- W niep Moskou tegemoet te komen ntjom dat in Duitsland nooit geheel t;egeven droombeeld van een itse hereniging niet geheel bui en het zicht te laten verdwijnen? w darters nauwverholen kritiek op t Franse president zijn steun u roor een Spaans lidmaatschap van Europese Gemeenschappen 1st met Giscards voorstel Spanje de andere kandidaat-leden nog [J at te laten wachten zal de ransen alleen maar nog kritischer m lemmen. lan de andere kant is er de pressie an Washington. „We moeten on kenbaar duidelijk maken dat isie harde tegenstand zal on- vinden." zei de Amerikaanse mi- ter van buitenlandse zaken Mus deze week op het NAVO-beraad Ankara. En NAVO-secretaris- aal Luns zette dit advies aan lidt nog wat concreter uiteen: verwacht niet dat „de leiders in alsnog alleen maar symbolische be tekenis heeft. Het is gegeven die situatie onver standig (om niet te zeggen: onver antwoord) van het kabinet om van het parlement in ernst te verlangen van de ene op de andere dag af te zien van de boycot. Dat is vragen om moeilijkheden. Terecht heeft CDA-fractievoorzitter Lubbers een dramatische oproep gedaan op het kabinet op dit punt geen brok ken te maken Een zichzelf respecterend parle ment kan het zichzelf niet aandoen door een kabinet te worden ge dwongen Pretoria alsnog in de kaart te laten spelen. Lubbers vroeg daarom van het kabinet de benodigde politieke moed op te brengen zich alsnog achter het par lement te scharen. We kunnen hem alleen maar gelijk geven. Aan politieke zelfontbranding heeft niemand behoefte, zoals de fractie voorzitter terecht vaststelde. Bij het ter perse gaan van deze aantekeningen was nog niet duide lijk hoe de regering zich uiteinde lijk heeft opgesteld. We kunnen slechts hopen dat een zo belangrijk signaal niet tevergeefs geklonken zal hebben. door Willem Schrama Sinds de journalist Mlke Muller ln 1974 zijn brochure „The babyklller" publiceerde, is er over het vraagstuk van kunst matige zuigelingenvoeding in de derde wereld nogal wat te doen geweest. Met name het Zwitserse concern Nestlé werd ln die jaren door actiegroepen verantwoordelijk gesteld voor de dood van duizenden baby's. Andere klachten waren: agressie ve en misleidende reclame voor babyvoeding, onduidelijke gebruiksaanwijzingen en eenzijdige voorlichting Voorts trof de babymelkproducenten nog het verwijt dat ze nauwelijks onderzoek ten behoeve van het ge bruik van hun produkten hadden ge daan. Bij het bereiden van kunstma tige poedervormige babyvoeding doet zich immers het probleem voor dat zuiver water vaak niet beschik baar is. En dan waren er nog de „mothercraft nurses", verpleegsters die in dienst van babyvoedingfabri kanten de moeders bezoeken en wier wijze van voorlichten in de ogen van critici slechts commerciële bedoelin gen zouden hebben. Misleiding het Kremlin positief zullen reageren op de druk die uitgaat van een veroordeling. De alliantie zal nu moeten overgaan tot het nemen van politieke en militaire maatregelen die internationaal ontzag inboeze men." Zo de Amerikanen momen teel ergens gevoelig voor zijn, dan is het voor nieuwe bewijzen van Europese „ontrouw". Na Iran. Olympische Spelen, kernbewape ning en Afghanistan is voor hen de maat wel vol. Alsof deze achterdocht aan hel thuisfront niet voldoende is om het bezoek aan Moskou problematisch te maken, is er ook nog de compli catie dat de leiders in het Kremlin doorgaans niet zülke soepele ge sprekspartners zijn. Met genoegen zullen ze na afloop vaststellen dat Schmidts visite vrede en veiligheid heeft gediend. Maar daar wezenlij ke bijdragen toe leveren is niet Moskous sterkste punt. Heeft de Sowjet-Unie niet al besloten man schappen en tanks eenzijdig terug te trekken uit de DDR? En vertrek ken er niet reeds Sowjet-troepen uit Afghanistan? Wat zeun het Westen dan als een klein kind over die nieuwe raketten tegen West-Euro pa, waarom drenst het dan toch dat alle Russen Afghanistan moeten verlaten"7 Toen Schmidt zijn reisplannen voor deze zomer aankondigde, bood hij het uitzicht op een zinvolle poging de twee machtsblokken in gesprek met elkaar te houden. Dat uitzicht is er nog immer. Maar met het voortschrijden van de tijd zijn de verwachtingen steeds hoger ge spannen geraakt: Schmidt mag niet met lege handen terugkomen. Zijn bezoek zal echter zonder meer een succes zijn als hij erin slaagt Mos kou duidelijk te maken dat het Westen ondanks alle meningsver schillen één is, een eenheid waar mee beter gepraat dan gespot kan worden. Om meer te bereiken moet het een echt „wonderkind" zijn. Ook in eigen land is de kritiek niet uitgebleven. Meermalen werden Ka mervragen gesteld over de handel en wandel van Nederlandse zuivelfabrie ken, die ln kinderrijke ontwikkelings landen een groeiende markt zien en zodoende ook nog een mogelijkheid creëren om van de zuiveloverschot- ten af te komen. Onlangs nog publiceerde de stichting Oecumenisch Studie- en Actiecen trum voor Investeringen (OSACI) het rapport „Babyvoeding in ontwikke lingslanden de betrokkenheid van ondernemingen", waaruit bleek dat ook Nederlandse ondernemingen ge wone melkpoeder of gecondenseerde melk in de derde wereld op de markt brengen. En dat in een verpakking die suggereert dat het om echte baby voeding gaat. Als gevolg van een ont oereikende exportwetgeving zouden zij blijkens dit rapport nog steeds handelen in strijd met de aanbevelin gen van de Wereldgezondheidsorga nisatie en Unicef. Onder de bedrijven die in het rapport worden genoemd, bevindt zich ook de Coöperatieve Condensfabriek Fries land (CCF) in Leeuwarden. Nog altijd voert dit bedrijf zijn assortiment in ontwikkelingslanden op onder de door critici gewraakte verzamelnaam „Dutch Baby". Maar anderzijds siert het de CCF dat zij zich van de kritiek kennelijk toch iets aantrekt. „Bij de CCF is het veranderingsproces in vol le gang". Zo valt te lezen in de jongste editie van het personeelsblad Inter com, dat geheel aan deze problema tiek is gewijd. En wat wel zo aardig is: ook gepeperde kritiek op de babyvoe dingsindustrie krijgt daarin ruim baan. Hieronder een bloemlezing. Even koest Allereerst de Haagse jeugdarts me vrouw T. Wennen, die zegt niet te geloven in een mentaliteitsombui ging van de industrie. „Ze houden zich nu even koest. Als de aandacht straks wat is weggeëbd, gaan ze weer helemaal hun eigen gang," meent ze. Volgens haar kan pas op kunstmatige babyvoeding worden overgegaan als er elektriciteit en betrouwbaar drink water aanwezig zijn, en als de moe ders voldoende scholing hebben ge noten om gebruiksaanwijzingen te kunnen begrijpen. Ze is van mening dat de industrie ten koste van alles babyvoeding heeft willen introduceren, ook in landen die daartoe volledig ongeschikt waren. Ze ziet wel enkele verbeteringen veranderde etiketten, minder agres sieve reclame maar aan de andere kant is het de jeugdarts, die tien jaar in Afrikaanse landen werkte, een doorn in het oog dat nu juist de artsen met alle mogelijke middelen worden bewerkt met boekjes waarin staat dat borstvoeding niet meer vol doende is. Bovendien vindt zij babyvoeding voor arme landen een veel te duur produkt. „Ik ben van mening dat Je kinderen als er niet voldoende borstvoeding is produkten moet geven uit het land zelf. In die lokale babyvoeding zit meer dan voldoende. Dan kun Je daar eventueel nog een scheut gecondenseerde melk bij doen. De mensen in arme gebieden kunnen de volwaardige gehumani seerde babyvoedingen toch niet beta len. En als ze het kopen, lijdt daar het hele gezin onder Of het produkt wordt te sterk verdund." Voorbeeld van enkele verpakkingen van melkpoeder en geconden seerde melk in ontwikkelingslanden. De waarschuwing „niet ge schikt voor baby's" is een verbetering, maar het beeldmerk bij Dutch Baby (moeder en kind) suggereert nog altijd dat het om echte babyvoeding gaat. Met dat laatste is dr. H. de Waard, kinderarts en verbonden aan het Ne derlands Instituut voor Zulvelonder- zoek, het niet helemaal eens. Hij acht „lokale papjes" ongeschikt omdat ze doorgaans te weinig voedingswaarde hebben. Gehumaniseerde babyvoe ding is beter, zegt hij. maar bevat even weinig afweerstoffen als de lager aangeslagen koemelkvoedingen en raakt minstens even snel besmet met bacteriën, vooral wanneer het drink water niet zuiver is Borstvoeding „Mijn stelling is dat we er alles aan moeten doen om de borstvoeding te Tekeningen, bij voorkeur in liggend for maat, sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859, 1000 AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon ZATERDAG 21 JUNI 1900 oes^s. IJsselmeerpolders MAKELAARSKANTOOR Vrwgprl|9D. O OO ÖOO. O OO orutff*lue: o.r. tc. stimuleren. Alle facetten die dat be lemmeren moeten uit de weg worden geruimd", aldus dr De Waard. In dat verband merkt ook hij op dat baby voedingfabrikanten grote fouten heb ben gemaakt bij de verkoop van fles voeding. „Deze werd min of meer opgedrongen door reclame, cadeau- systemen, proefmonsters en voorlich ting van mothercraft nurses (ook wel .melkzusters' genoemd). Bovendien rommelde men maar wat aan met de etikettering. Er werden verkeerde beeldmerken gebruikt die tot verwar ring leidden. Voedingstabellen op niet geschikte produkten suggereer den dat het om babyvoeding zou gaan. Ik denk dat de fabrikanten tot voor enkele jaren zelf ook nauwelijks beseften hoe ernstig deze zaak is." Maar ook hij ziet nu enige verbete ring: „Ik heb de indruk dat de mo thercraft nurses in sommige landen veel beter geïnstrueerd worden. Wan neer deze dames zich aan de Instruc ties houden, kunnen ze best goed werk doen. Vooral duidelijkheid is belangrijk. Verwarrende merknamen keur ik zonder meer af", aldus dr De Waard. Gedragscode Sjoerd Swart, zesde jaars medisch student en deel uitmakend van de werkgroep Babyvoeding en de Derde Wereld, hoopt dat de Wereldgezond heidsorganisatie (WHO) nog dit jaar een stringente gedragscode zal afkon digen. die een concrete taakbeper king van de industrie inhoudt en waarmee in de toekomst alle fouten en verschillende interpretatiemoge lijkheden worden uitgesloten Een goed beleid van zuivelfabrikan- ten op de derde wereldmarkt zou er volgens hem als volgt moeten uitzien Allereerst zouden alle vormen van reclame voor zuigelingenvoeding moeten worden afgeschaft, evenals de verbindingen van de industrie met de gezondheidszorg en de medische wetenschap (uitgezonderd niet be taalde adviezen). Alle andere melk- poederprodukten zouden moeten worden voorzien van een duidelijke waarschuwing „niet geschikt voor baby's" Voort zou het afzetgebied slechts mo gen bestaan uit plaatsen waar aan de voorwaarden voor een verantwoord gebruik van zuigelingenvoeding kan worden voldoen (bij voorbeeld vol doende opleiding, inkomen en hygië ne). De industrie zou dientengevolge moeten verdwijnen uit ontwikke lingslanden waar een vrije markt, aanwezig is en onwetende moeders verleid zouden kunnen worden tot het gebruik van ongeschikte flesvoe ding. Ook zouden mogelijkheden moeten worden onderzocht om melk poeder in ontwikkelingslanden een plaats te geven als eiwitgrondstof in plaatselijk gefabriceerd voedsel. En ten slotte, zo zegt Swart. zouden borstvoedingscampagnes financieel moeten worden gesteund om mee te helpen de aangerichte schade te her stellen. Tenslotte de CCF zelf. die er als blijk van een stukje bekering prat op gaat drie jaar geleden te zijn toegetreden tot de Internationale Organisatie van Babyvoeding Industrieën. Dit li chaam, uit kritiek geboren en door een aantal ondernemingen zelf opge richt, heeft zich in elk geval aan een aantal gedragsregels gebonden, waaronder ook het staken van recla me-activiteiten valt. Export-direc teur R. Schippers zegt dat het bedrijf nu ook inziet dat „de verantwoorde lijkheid niet bij de fabriekspoort ein digt" Marketing manager W A. Bouwes. belast met de verkoop van CCF-pro- dukten buiten Europa, zegt het niet eens te zijn met de kritiek dat Dutch Baby-produkten suggereren baby voeding te zijn. „In veel landen is 'Dutch Baby' net zo synoniem met melk als bijvoorbeeld Gilette met scheermesjes. Waarin we wel bezig zijn te veranderen is de visuele pre sentatie van de produkten. We geven toe dat er in het verleden te weinig onderscheid was tussen verschillende produkten. We streven nu naar een verpakicing waarop de consument duidelijk kan zien waarvoor het pro dukt gebruikt moet worden. Dat zou kunnen betekenen dat het bekende beeldmerk van Dutch Baby (moeder en kind) van bepaalde verpakkingen gaat verdwijnen. In dit verband heb ben de critici op belangrijke dingen gewezen." Wet werkt niet AM8TERDAM (ANP) Gedwongen door de woningnood betalen hon derdduizenden kamerbewoners in Nederland vaak te hoge huurprijzen voor veelal slechte kamers Daarbij komt nog dat het huurprijzenstelsel voor kamers niet wordt uitgevoerd en dus een loze wet is. Dit schrijft de „landelijke organisatie belangen groepen huisvesting" uit Amsterdam, in een zwartboek. De gegevens werden verzameld na een kamerhuren-actieweek in elf Ne derland-steden in Nederland. Volgens het boek wordt voor zeventig procent van de meer dan tweehonderd onder zochte kamers méér huur betaald dan de maximale huur volgens het wettelijk huurprijzenstelsel. Daar naast zouden veel kamerbewoners van hun verhuurder geen opgave van netto huur en servicekosten krijgen, zodat zij niet na kunnen gaan of ze wel of niet te veel betalen. Huurverla- glng durven de meeste kamerbewo ners niet te vragen uit angst voor huisuitzetting en knokploegen. Veel kamerbewoners hebben ernstige klachten over de onderhoudstoe- stand van de kamers Kamercommissie: DEN HAAG (ANP) - De commissie voor de inlichtingen- en veiligheids diensten uit de Tweede Kamer vindt dat minister Scholten (defensie) te recht gezwegen heeft op vragen van de PSP'er Van der Spek over de wa penvondst in het Limburgse Heyt huysen. De minister heeft de commissie ver trouwelijk ingelicht en is tot de con clusie gekomen dat de bewindsman bij zijn weigering de Kamer te infor meren zich met recht op de grondwet heeft beroepen. „Hou rekening met elkaar/er zijn rokers en niet-rokers": als het aan de Stichting sigarettenindus trie ligt, zal een groot aantal openbare gebouwen in Neder land worden opgevrolijkt met een affiche waarop deze tekst te lezen staat. Het plaatwerk wordt kosteloos toegezonden aan ge meenten, gemeentelijke sociale diensten, gewestelijke arbeidsbu reaus en soortgelijke instanties die daarom verzoeken. De meer dan 4000 affiches die twee jaar geleden werden verspreid (toen onder het motto: „Denk aan an deren als je rookt") waren kenne lijk aan vervanging toe. Wat beoogt de stichting met deze campagne? Een gestencilde brief van het Bureau voorlichting siga rettenindustrie. ondertekend door W. G. van Haersma Buma, verschaft daaromtrent ophelde ring. „Wij gaan er van uit", zo heet het, „dat er positieve kanten aan het roken zijn en dat het roken in onze maatschappij zo is ingeburgerd, dat verbieden on vermijdelijk verzet zal oproepen Anderzijds dienst de roker die het recht heeft om te roken toch rekening te houden met zijn omgeving, terwijl de niet-roker zoveel mogelijk tolerantie tegen over de roker dient te be trachten." Het mag geen verbazing wekken dat de sigarettenindustrie zeer afkerig is van een rookverbod, waarover volgens de brief hier en daar wordt gesproken. „Het in voeren van een dergelijk ver bod". deelt het voorlichtingsbu reau mee, „lijkt ons een ondemo cratische. onnodige en zware maatregel." Het is „iets anders", zo wordt eraan toegevoegd, „het roken op vrijwillige basis te be perken" Hoe loffelijk is het streven van de sigarettenindustrie, die met cam pagnes als deze haar verantwoor delijkheid niet uit de weg lijkt te willen gaan9 Bij de Stichting volksgezondheid en roken wordt daarover, zo wordt desgevraagd gezegd, „nogal genuanceerd" ge dacht. „Wij hebben er natuurlijk bedenkingen tegen", deelt direc teur public relations A. H. Pon- foort mee. De kern daarvan is dat de voorlichtingsacties van de si- garrettenhandelaren in strijd worden geacht met hun bewering dat omtrent de schadelijkheid van het roken (nog) geen bewij zen voorhanden zijn Ponfoort meent dat de sigaret tenindustrie er beter aan zou doen eindelijk eens ernst te ma ken met de effectuering van de vorig jaar tot stand gekomen re clamecode „Daarin wordt ge steld dat er geen verbinding mag worden gelegd tussen roken en jeugd en tussen roken en sport Maar wat zie je? Windsurfers worden nog steeds gesponsord door een sigarettenfabrikant. Er bestaat een grote kloof tussen daden en woorden." Van Haersma Buma. met die be denkingen geconfronteerd, be grijpt er niets van. Het gaat, meent hij, om een actie die nie mand kan schaden en die slechts ten doel heeft rokers zowel als niet-rokers erbij te bepalen dat zij „best rekening" met elkaar mogen houden. De affiches, al dus Buma. behelzen niet meer dan een oproep tot wederzijdse tolerantie. „Laten we even wel wezen: er zijn een heleboel men sen die om allerlei redenen roken, en er zijn mensen die dat niet zo fijn vinden of er last van hebben Dan moet je. vind ik. niet gaan polariseren" Ponfoort beschuldigt, de sigaret tenindustrie ervan „een beetje manipulerend bezig" te zijn. Buma vergelijkt de roker met ie mand die wel eens een borrel drinkt. „Daar ga je je toch ook niet tegen afzetten? Iemand die een borrel drintk. heeft toch ze ker het recht om zelf uit te maken wat hij doet?" Zeven jaar geleden namen mill tairen de macht in Uruguay over en veranderde het land van een democratie in een van de ergste dictaturen in Latijns-Amerika Vakbonds- en politieke activitei ten zijn er verboden, er is een scherpe censuur en in de afgelo pen jaren zijn honderden burgers doodgemarteld. Zo'n vijfhon derdduizend Uruguayanen heb ben hun land om politieke of eco nomische redenen verlaten. Ter herdenking van de machtso vername in 1973 en als protest tegen de poging van de dictatuur om de politiek van terreur en onderdrukking te institutionali seren wordt vanavond op de Noordermarkt in Amsterdam een manifestatie gehouden. Deze bij eenkomst is ook bedoeld om de dictatuur duidelijk te maken dat de vrije wereld achter de eisen van het Uruguayaanse volk staat, namelijk algemene en on beperkte amnestie, vrijheid voor alle politieke gevangenen, ophef fing van alle politieke en vak bondsverboden. terugkeer van de ballingen en herstel van de demo cratie. De Manifestatie wordt ge steund door PvdA, CDA, WD. D'66, CPN. PSP PPR FNV en CNV Het Visserijmuseum in Vlaardin gen verkeert in financiële moei lijkheden. De kans dat het geslo ten moet worden wegens geldge brek heeft twee PvdA-Kamerle- den ertoe gebracht de minister Gardeniers (CRM) en Braks (landbouw en visserij) te vragen eens met de leiding van het mu seum te gaan praten. De Kamer leden. De Boois en Roels, vinden dat de bewindslieden ook de ge meente Vlaardingen en het Insti tuut voor de Nederlandse Zeevis serij bij dat gesprek moeten be trekken Het Visserij museum mag niet dicht, aldus de Kamer leden. omdat het grote culturele en historische waarde bezit Op de hoek van de Kleine Hout straat en de Anegang in Haarlem verschijnt maandag een ver keersbord. dat door de Echte Ne derlandse Fietsersbond (ENFB) is ontworpen en een parkeer plaats voor fietsers aangeeft Bij het bord (een grote P met een fiets-uit-oma's-tijd in een fiets- klem) zijn door de ENFB twaalf fietsklemmen geplaatst. Het ca deautje van de ENFB aan de gemeente Haarlem (de wethou der van verkeer A. J. A. Vos zal het nieuwe bord onthullen) is be kostigd uit het geld dat foutpar kerende automoblisten de afgelo pen maanden aan de ENFB heb ben betaald. Leden van de fiet sersbond hadden zelf-ontworpen bonnen uitgedeeld met de mede deling dat het binnenkomende geld zou worden besteed aan fietsklemmen in Haarlem. Vol gens de ENFB is een flink aantal automoblisten zo sportief ge weest de bon te betalen en heb ben zij daarmee hun sympathie betuigd met de actie, die het mob to „De vervuiler betaalt" mee kreec De actie is het begin van een grootscheepse poging de menta liteit van automoblisten te veran deren ten gunste van het gebruik van de fiets of het openbaar ver voer Wethouder Vos van Haar lem overweegt het nieuwe bord (dat overigens geen rechtsgeldig heid heeft) op grotere schaal in de gemeente te plaatsen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5