Simpele menselijkheid
van Vittorio de Sica
achtmerries worden sprookjes
10,27%
Onmisbare lectuur
voor Auto-GAS rijders.
Iteve McQueen als de
uiten staander
Uit brieven van lezers
De kraai komt terug
Umberto D.
NMB Kapitaalmarkt-Renterekening
- tar Trek, Sheriff Roller Boogie
Prolongaties
en reprises
Reclamefilmpje Bio-vakantieoord
Betrouwbaarheid Kwaliteit.
trouw/kwartet
ADVERTENTIE
door 0. Ouwendijk
De Slca, een der meesters van het ItaHaanse neo-reallsme, dat van zoveel Invloed Is geweest op de
ontwikkeling van de westerse filmkunst sinds 1950, Is zijn loopbaan begonnen als acteur. Hij had een
opvallende stijl van acteren. Pathetisch, druk doenerlg, zich acterend helemaal uitlevend in het type
.(dikwijls „de gentleman", graag een beetje aan lager wal) dat hij moest uitbeelden.
Het wonderlijke is, dat de Slca deze
nadrukkelijkheid in spel weerde uit
de films, die de beste getuigenis vor
men voor xljn groot talent als filmer
„Fietsendieven", „Wonder in Mi
laan" en vooral Umberto D, nu wede
rom in omloop gebracht.
De meeste films die door de Sica zijn
gemaakt en zeker de films waarin
hij acterend is opgetreden zijn in
vergetelheid geraakt. Maar zijn „klas
sieken" zijn onverwoestbaar. Neem
„Umberto D", bijna dertig Jaar oud,
maar als totaal nog in het geheel niet
gedateerd. Een paar details die geda
teerd genoemd kunnen worden heb
ben en dat is typerend vooral te
maken met een manier van acteren,
zoals van de Slca zelf. Maar die mo
menten verschijnen zo sporadisch in
de film, dat ze volledig te verwaarloen
zijn.
Volmaakt
Het is te hopen dat, als dat mogelijk
Is, ook „Wonder in Milaan" net als
„Umberto D." een herkansing krijgt
met een nieuwe roulatie. Een film
over de hulpeloosheid van de armen
berto D. met het dienstmeisje, gespeeld door Carlo Battlsh en met betrekking tot aardse „schatten"
rli-Pia Casilio. (van zonlicht af tot en met bontman
tels en hoge hoeden). Maar ook een
film over de menselijke solidariteit
van de armen. Die zelfde solidariteit
doorstraalt de verhouding tussen de
twee hoofdpersonen van „Umberto
D." een gepensioneerde oud-amb
tenaar, Umberto Domenlco Ferrari
en een jeugdig dienstmeisje in het
pension, waar Umberto Domenlco
woont. De rellen van deze twee men
sen, gespeeld door respecüvelljk Car
lo Battisti als de oude heer en Maria-
Pia Casilio als dienstmeisje, hebben
de Vittorio Sica's beste stijl-Interpre
tatie die van een dóódsimpele on
gedwongen menselijkheid opge
drukt gekregen. Het woord volmaakt
is een ernstig woord, maar het ls hier
zeker op zijn plaats. Het past zelfs
voor de presentatie van het hondje
FUke. Umberto's kameraad (de on
derlinge aanhankelijkheid en afhan
kelijkheid van het tweetal heeft een
zeer broze gevoeligheid, zonder dat er
sprake is van enige sentimentaliteit.).
De oude man wordt door de camera
als het ware bij toeval uit een menig
te gelicht. Bij gelegenheid van een
openbare demonstratie van gepensio
neerden, die met hun pensioen niet
kunnen toe komen. De demonstran-
5
W. Wielek-Berg
i weer zomer. Wie volwas-
films wil zien moet zich
Hen op Film Intematio-
dat brengt, onder andere
t Amsterdamse Krite-
oi een formidabel program-
ran klassieke films, vooral
nse en Italiaanse. In de
>ne bioscopen draait
namelijk oude en nieuwe
Van het nieuws hieron-
icte.
omgeslagen: Russen en Amerikanen
werken, ais het zo uitkomt, samen om
ruim te gevaren te keren, NASA en het
gezonde mensengevoel overwinnen,
de nachtmerries zijn sprookjes ge
worden. Zo'n ruimte-sprookje is ook
„Star Trek", van regisseur Robert
Wise, gebaseerd op de zeer populaire
tv-aerie die in 79 afleveringen in 52
landen werd uitgezonden. De acteurs
zijn verwisselbaar, het verhaaltje
doet er niet toe, het gaat om de speci
ale effecten. Die mogen er zijn, er is
dan ook een fortuin aan gespendeerd,
maar dat komt er waarschijnlijk wel
weer uit.
klei
i iKtoce-fictiongolf woelt en bruist
J/flWeen aard heeft. De pesslmisti-
Ajlltoekomstvisie, die de meeste sf-
k nog enkele Jaren geleden ken-
ffkte, ls overigens in zijn tegendeel
Het ruimteschip „Enterprise", na
tuurlijk ternauwernood startklaar,
maakt zich in de 23ste eeuw op om de
grootste en geheimzinnigste bedrei
ging aller tijden te keran. Het trekt en
trekt de ruimte door, wordt bijna
opgeslokt door de „black hole" (daar
krijgen we ook nog een film over) en
aangezien de bemanning uit louter Amsterdam -Cinema International
brave bonten van diverse planeten en Bellevue Cinerama; Den Haag-
bestaat loopt het gekissebis om sta
tus en bevoegdheden zo'n vaart niet:
als het erop aankomt wordt een ge
sloten front gevormd. Alleen een ge
heel kaal geschoren meisje van de
planeet Delta valt letterlijk en figuur
lijk uit de boot, maar dat kan zij niet
helpen. De opbouw ls veel te uitvoe
rig en langdradig, het kijken naar
zteeds wisselende kurketrekker-ef
fecten ls in het begin wel leuk maar
gaat vervelen, alleen het einde bergt
een kleine verrassing in zich. Milde
metafysica, zullen we het maar noe
men, duidelijk afgekeken van Ku
brick's onvolprezen Odyssey", maar
wat niveau betreft zijn die twee films
onvergelijkbaar.
„Star Trek" is waarschijnlijk wel leuk
voor kinderen en geen vader of moe
der hoeft bang te zijn dat zij door
doemdenken zullen worden aange
tast, want optimisme is het wacht
woord geworden.
ielrol In de western Tom
van William Wiard
vervuld door Steve
[ueen, wiens verweerd ge
it duidelijk getekend lijkt
r de ziekte, waaraan hij,
lens geruchte, zou lijden.
McQueen is vrijwel
i gekozen voor het ver-
1 van rollen met een ty-
i „harde mannelijkheid".
Iheeft in de loop der jaren
1 ook grote bedrevenheid
!en in het gestalte ge-
|un die mannelijkheid.
je het goed, dan ls het zuiver
'werk, in herhaling van stan-
Juffakteristieken in houding,
"Lïd, gebaren. Toch slaagde
i er over het algemeen wel in
dat cllchéwerk toch een per-
e cachet te geven, meer dan,
vergelijkbare figuren te nemen,
torion Brando of een Klrk Doug-
Ook in de film Tom Hom heeft de
welde figuur, behalve zijn her-
Mrheld als McQueen, iets tndl-
*1*. Je kunt daardoor geloven,
to McQueen een vrij getrouwe
otatng is gegeven van de origine-
öm Hom. Hij is een man die in
ÖJkheid heeft bestaan; geen
B-bedenksel.
'bereikt zijn levenseinde dood
ophanging in het begin van
'®*uw. Hij stierf ten gevolge van
erechtelijk vonnis, maar een on
waardig vonnis, uitgelokt door
*nten. Hom was een bekende
ton die, na aan de staat bewezen
ton, een reputatie van fascine-
out-law genoot: meedogenloos,
eerlijk. Hij wordt aangezocht
J de buurt van een stadje in „the
Hagerville, de veeboeren te
w in de bestrijding van veedle-
hJ ruimt ze de een na de ander
1 weg. Hij doet dat zo grondig,
veeboeren geen einde aan zijn
"elten willen maken.
«beriff, die Jaloers is op Horiu
totle, slaagt erin hem de moord
rijf tienjarige jongen in de
le®*h te schuiven. Hom, die zich
een gedoemde is gaan be-
"wen, verzet zich ternauwernood
®*t voor zijn onverschilligheid
*t*lg
kttei
Iteb!
Steve McQueen (links) nis Tom Hern voor zijn rechters.
grootste deel uit het Jagen" van
Hom op de veedieven, die hij van een
afstand met zijn geweer neerschiet.
Er is geen sprake van opwindende
achtervolgingen of iets dergelijks:
het neerschieten van mensen is bijna
„saai vakwerk". Dat verstoort elk ge
voel van „meeleven". d.o.
Amsterdam - Tuschinski 1; Den
Haag - Cineac 1; Rotterdam - Thalia
en verder in 8 theaters, overal in het
Asta en Babylon I; Rotterdam
Cinerama 1 en Metro 1 en verder in
II theaters, overal in het land.
Glsse oogjes
't Kan niet op met de bovenaardse
wezens en verschijnselen: in „The
sheriff and the satellte kid" van Ml-
chele Lupo komt een Amerikaanse
sheriff een verdwaald baasje van een
andere planeet tegen. Het kind heeft
glsse oogjes en ls bovendien ln het
bezit van een ding, waarmee hij won
deren kan verrichten: dieren laten
spreken en zoal meer. Het boze leger
wil dat ding best hebben. Hoewel het
knaapje eigenlijk onoverwinnelijk is,
moet de sheriff hem toch steeds red
den en dat gaat het logische vorstand
wel eens te boven, maar enfin. De
hoofdrol wordt gespeeld door Bud
Spencer, de massieve Italiaan met de
aangemeten Amerikaanse naam en
dan weet u het vermoedelijk wel:
onschuldig geweld, kwakken, smak
ken en smijten zonder een druppeltje
bloed of een centje pijn. Keurig net.
Amsterdam - Calypso 1 en Blalto;
Rotterdam Calypso 1; Den Haag
Apollo en Babyion 2 en verder in 16
theaters overal in het land.
Rolschaatsen
„Roller Boogie" van Mark Lester is
een film voor tieners die dol zijn op
rolschaatsen en anders niets. De 19-
Jarige Jim Bray, een beroemde Ame
rikaanse rollerskater, speelt de
hoofdrol en aan zijn zijde bevindt
zich Linda Blalr (het bezeten meisje
uit „The Exorcist", u weet wel) die
met de Jaren is uitgegroeid tot een
zeer stevige loensende tante met
hamsterwangetjes. Zij dansen. In dis
co's. Op rolschaatsen en dat zijn, hoe
ei het ook wendt of keert, logge attri-
uten. Het verhaaltje is zo uit de
derderangs computer komen rollen,
er wordt geen poging gedaan om enig
inzicht te geven in de achtergronden
van die rolschaata-bezetenen, daar
om mist de film alle charmes van de
eerste disco-film „Saturday Night Fe
ver" waar hij wel zwaar tegen aan
leunt De muziek it ran Cher, Earth
Wind en Fire en The Emotions. Mis
schien is dat genoeg.
Amsterdam - Rembrandtpl.th.; Rot
terdam - Corso en verder in 18 thea
ters overal la het laad.
Directeur
De raad van beheer van de «richting
Algemeen Nederlands Persbureau
ANP heeft donderdagmiddag C. N. F.
van Ditshuizen (40) benoemd tot alge
meen directeur van het ANP en pen
ningmeester van de stichting. Van
Ditshuizen volgt mr. J. Jolles op (54),
die morgen afscheid neemt. Sinds au
gustus 1978 is Van Ditshuizen reeds
directeur van het persbureau.
Tot onderdirecteur van het ANP is
benoemd G. van der Heijden (51),
eerder adjunct-directeur van het
ANP en hoofd van ANP-foto. In beide
gevallen waren er positieve adviezen
van ondernemingsraad en redactie
raad.
ten worden door politie verspreid.
Een paar oude heren hebben zich in
een groot gebouw aan de politie kun
nen onttrekken. Onder hen een grijs
heertje met een hond. Geen man die
opvalt, maar toch met een gezicht dat
meegevoel en belangstelling wekt
Het lijkt de natuurlijkste zaak ter
wereld, dat zijn lot wordt afgeschei
den van de rest. Niet omdat hij apart
of uniek zou zijn, een buitenbeentje;
hij is de individuele expressie van een
maatschappelijke groep. De manier
van filmen haalt hier onmiddellijk
alle opzettelijkheid uit „het geval".
De toeschouwer krijgt meer het ge
voel ongemerkt ln het bestaan van de
sympathieke grijze kleine heer te
worden meegenomen dan dat hij de
man in diens levensomstandigheden
zou „betrappen".
Armoede
De film beschrijft alleen maar het feit
dat de oude man arm is. Het gaat om
de armoede van mensen die, na een
bescheiden carrière, met pensioen
gaan, een nauwelijks toereikende
oude dags voorziening, die hen voor
durend voor de vrees brengt het gel
delijk niet te kunnen halen. Het is een
uitzichtloze situatie. Umberto D. leeft
in zijn appartement eigenlijk „boven
zijn stand" van pensioen trekker.
Maar hij heeft er jaren lang gewoond,
zodat het appartement ais het ware
een levend deel van hemzelf is gewor
den. Hij heeft huurschuld bij de mon
daine huisbazin, die weigert om met
afbetaling genoegen te nemen: of al
les ineens of het gemeentelijk armen
tehuis, het grote schrikbeeld van de
oude heer. Op de lange duur is de
man het gedreig en gesar moe, hij wil
zich met zijn hondje voor een trein
gooien, maar de wilde angst van het
hondje stuurt alias ln de war. De
levenswil van het dier en de trouwe
genegenheid er van redt de mens Um
berto, die in de menigte wegglijdt,
zoals hij ook door de camera uit een
menigte is gelicht.
Beklemtoning
Naast en in relatie met deze klein-
menselijke geschiedenis verbeeldt de
film een kleine greep uit het leven
van het al genoemde dienstmeisje,
Maria. Die persoonlijke geschiedenis
vormt als het ware een extra beklem
toning van wat ook de oude man
overkomt: beklemtoning van het feit,
dat het weinig moeite kost en onder-
liggenden in hun weerloosheid uit te
buiten. Met hun optimisme het meis
je gelooft te gewillig in de goede be
doelingen van haar minnaars) werken
ze er zelfs aan mee. Weerlozen worden
te gemakkelijk geraakt in hun leven,
terwijl ze, als Je ze van dichtbij be
kijkt, volledig recht blijken te hebben
op voorzichtigheid, steun en genegen
heid.
Het Jonge meisje is op een aandoen
lijke manier bijzonder kwetsbaar in
haar eenzaamheid. Dat is de band
tussen haar en de oude man. Het
onderlinge meegevoel tussen de twee
is heel sterk. Maar aan de andere
kant ook weer te zwak om elkaar te
kunnen helpen. Umberto's meegevoel
voor de wat armzalig zwanger geraak
te Maria kan hem niet zijn eigen
zorgen laten vergeten, terwijl Maria
ln haar jonge optimisme Umberto's
wanhoop niet tot het einde toe aan
voelt. Dat is de tragiek in de relatie
van de twee, even ongelijk aan elkaar
als gelijk.
Men verzuime niet deze film, die even
zuiver ls in haar simpel menselijke
inhoud als in haar vorm schoonheid
(men lette op de ochtend sfeer in het
pension bij het wakker worden van
het dienstmeisje), te gaan zien.
Amsterdam KrIterion en Bindba
ren Krabbedans.
Rente voor de maand Juli.
De NMB Kapitaal
markt-Rentereke
ning geeft een rente die
een half procent boven
het gemiddelde rende
ment op aflosbare Ne
derlandse staatslenin
gen ligt. Een hoog ren
dement dus.
*Uw geld blijft
dagelijks opvraagbaar.
Over de opgenomen
bedragen berekent de
NMB een geleidelijk
afnemende retourrente.
Folder met uitge
breide informatie bij
elk NMB kantoor ver
krijgbaar.
De NMB denkt met u mee.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
berichten, artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gedichten,
oproepen of reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te
worden). De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor. Hierover of over
het niet plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wij helaas niet corresponde
ren. Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw, Postbus 859,1000
AW Amsterdam. Bij publikatie worden naam en woonplaats van de schrijver
vermeld.
Heidens
De strijd van ds. G. Th. Vollebregt
(Trouw, 21 Juni) is goed bedoeld,
maar helaas gehéél éénzijdig gericht,
namelijk alléén tegen de zogenoemde
alternatieve geneeswijzen. De officië
le geneeskundigen prediken Immers
nog in veel fataler mate de zélfverlos-
sing van de mens onder meer door:
atheïsme, fascisme, materialisme,
schljnwetenschap, fouten, fraudes,
moderne techniek zonder menselijk
heid, schadelijke geneesmiddelen en
valse magie. De Centrale Patiënten
Unie strijdt terecht vóór één geïnte
greerde geneeskunst op christelijke
grondslag, omdat er immers slechts
één geneeskunst bestaansrecht kan
hebben: universitair en niet-universi
tair. Afgezien van de vraag wat ge
neeskunst en religie met elkaar te
maken hebben, is het derhalve een
duidelijk misverstand te menen dat
de huidige officiële allopathische ge
neeskunde zou zijn gebaseerd op de
christelijke religie en de zogenoemde
alternatieve geneesmethoden op val
se religies.
Den Haag K. R. Oosterhuis
Weegsteen
Die «ritte Geaeratloa Rslner Werner
Fissbinder vilt in een barokke film
sowel de derde generatie vaa terroris
ten aan als de maatschappij waardoor
die werd voortfebracht. De gehele
week ln Camera, Den Haag.
Die Sleehtremmel Film van Volker
Schlöndortt naar de roman van Oünter
Oraas waaraan David Beun ent een
unieke bijdrage levert als Oskar de
kleine trommelaar. De gehele week in
City I, Amsterdam; Lux or. Haarlem;
Royal, Roermond; Centraal, Helmond;
Luxor, Zutphen; TlvoU I, Apeldoorn; t
Saentje, Zaandam.
Eboll Film van Francesco Roti naar
het boek van Carlo Levi over het verlo
ren en verraden Zuiden van Italië. De
gehele week ln KriUrion, Amsterdam.
In einem Jahr mit drelsehn Monden
Navrante film vol gefrustreerde men
senliefde van Ralner Wemer Fassbln-
der. 27 te.m. 2» Juni Filmhuis Maas
tricht
SUlker Geheimzinnig meesterwerk
van de ln eigen land niet geëerde Russi
sche regisseur Andrej Tarkowski. 27
Juni Kljkhuls, Leiden.
Les petltes Fagats Zeer charmante
film van de Zwitserse regisseur Yves
Yersin over een oude boerenknecht die
op zijn brommer de vrijheid verkent 28
Juni Filmclub Handel; 30 juni De
Lage Witsche, Tilburg; l juli en 2 Juli
Oud Poelgeest, Oegstgeast
Zeer onaangenaam werd ik getroffen
door uw kommentaar op het niet ont
vangen van de demonstrerende on
derwijzers door minister Pais (Trouw
21 juni). Ik had kritiek verwacht op
de stakende onderwijzers, die hun
klassen ln de steek lieten en niet op
de minister, die deze mensen, die op
een andere plaats hadden moeten
zijn, niet ontving. Is er met alle ver
langens die er nog zijn ook niet veel
reden tot dankbaarheid? Ik geloof
niet, dat de leerlingenschaal ooit zo
gunstig is geweest En kiest ons volk,
dat geen of erg weinig kinderen wil,
niet zelf voor minder werkgelegen
heid in het onderwijs? Wat dat bete
kent, weet ik: van 1938-1942 „kweke
ling met akte." Solidariteit doet Je
dan goed; maar dan wel in de juiste
vorm en in het bewustzijn van de
moeilijkheden, die hier liggen.
Rotterdam drs. W. Zeldenrust
Strauss
Het is verbijsterend om voor de twee
de maal, net als in *30-'33, mee te
maken hoe een uiterst autoritaire,
militaristische en fanatieke Duitse
revanchist vanuit München tracht,
via parlementair-democratische weg,
het kanselierschap te veroveren en
■hoe, net als toen, tientallen procenten
van het Duitse volk bereid zijn op
zo'n man te stemmen en ook hoe de
CDU-CSU bereid zijn zo'n man als
kandidaat te gedogen. Bovendien ge
beurt dit alles nu niet onder het sym
bool van het hakenkruis, maar onder
Christelijk symbool. Trouw van 21
juni geeft zijn lezers schokkende in
formatie. Maar het ergste wordt nog
niet eens vermeld, namelijk hoe
Strauss tientallen jaren, zelfs in boe
ken, pleit voor het openbreken van de
veiligheidssfeer om de Sowjet-Unie
via revoluties in Oost-Europa en dan
ingrijpen la Praag (1948 en 1958)
Hongarije (1956) met de dreiging van
een Europese atoommacht, waaraan
West-Dultsland volwaardig meedoet,
te bedwingen. Strauss ideeën noemde1
mr. D. U. Stikker, de vroegere minis
ter van buitenlandse zaken en Secre
taris-Generaal van de NAVO. Strauss
„het ergste van alles".
Amsterdam J. W. E. Riemens
ADVERTENTIE
't Meest complete
standaardwerk
overautogas
en autogas ap
paratuur is uit!
Haal dit unieke
boekwerk bij een
tankstation met
BK-GAS pomp.
Voort 2,50 ligt 't
voor u klaar.
u «ra heeft de film weinig span-
bieden. Zij bestaat voor het
Van onze fllmredactie
AMSTERDAM De kramende
kraai, die vlak na de oorlog op dwarse
wijze reclame maakte voor het Blo-
Va can tieoord ln een filmpje van Ge
orge Pal en met zijn „Hee dat gaat zo
maar niet! Dat kost centjes om hier
binnen te komen!" het gerammel van
de collectebussen Inluidde, blijkt zo
populair te zijn gebleven, dat hij ln
een nieuw Bio-filmpje een reïncarna
tie beleeft
Het BIO-vacanüeoord op het Rus
senduin ln Bergen aan Zee is geen
vacantieoord meer, omdat de stadse
„bleekneusjes", ondervoed door de
oorlog, gelukkig ophielden te
bestaan.
De Blo wijdt zich nu aan kinderreva-
lldatie. Het revalidatiecentrum werd
in 1960 bij Arnhem geopend, er wordt
veel aan experimenteel onderzoek ge
daan. Prima werk, bet is goed dat de
Blo-bussen elk Jaar zo'n 600.000 gul
den opleveren. In de komende zomer-
collecte zal de kraal, terug van wegge
weest, weer zijn duit in het zakje
doen.
In een animatiefilmpje van BJm
Frank Jensen, gerealiseerd door
Toonder'a 8tudio's komt hij even
Jachtig als altijd aankarren op zijn
fietsje. Van 3 juli tot 30 juli ln de
bioscopen.
