eloverwogen zelfdoding
lelijk aan euthanasie
sTijd
m
8225^
Welvaart op wielen,
maar de helft blijft thuis
Uit brieven van lezers
Na ons de zondvloed
van gif en straling
ïidooi van stichting in discussienota:
skblad
is in
dgen huis
erder:
UIT DE WEEKBLADEN
DAG 26 JUNI 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
11
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
berichten, artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gedichten,
oproepen of reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te
worden). De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor Hierover of over
het niet plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wij helaas niet corresponde
ren. Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw. Postbus 859,1000
AW Amsterdam. Bij publikatie worden naam en woonplaats van de schrijver
vermeld.
Leegstand
i onzer verslaggevers
AO Weloverwogen zelfdoding dient uit ethisch en
oogpunt te worden erkend als een gelijkwaardig
[tiet voor euthanasie en verdient soms zelfs de voor-
ilp daarbij zou in afwachting van verder onderzoek
dezelfde voorwaarden toelaatbaar moeten zijn als
sen van euthanasie nu al in de praktijk is.
hf pleit de Stichting Vrijwillige
in haar discussienota
en zelfdoding", waarin
[wordt dat het euthanasle-
jc niet kan worden losgezien
[zelfdoding. In het rapport
nken van balans-zelfdo-
e wordt beboeld dat het
I een toerekenbaar iemand
l vanuit een voor hem bllj-
jelljke situatie, waarover
g Is voorgelicht, het voor en
_n doorleven heeft overdacht
ieconclusle is gekomen dat hij
it te sterven.
elling tot de crisis-zelf-
waarbij het in wezen om on-
zelfmoord zou gaan. Zo le-
>nt in de eerste plaats geen
maar levenshulp te
[>as als het niet lukt om voor
D leven weer dragelijk te ma-
l een helper denken dat de
D stervenshulp echt gemeend
»ie
alp, mag, aldus de nota die
jl om een fundamentele dis-
ng te brengen ten aanzien
sie en zelfdoding, alleen
jeven aan balans-zelfdo-
aan crisis-zelfdoders dient
k tijde strafbaar te blijven,
bet aanzetten tot zelfdoding
Geconcludeerd wordt
1 die dood wil, maar nog In
b een zelfdoding uit te voeren,
gronden niet om eutha-
t te vragen, maar om hulp
ihte" (nlet-gruwelljke) zelf-
lentaüe voert de stichting
men ten eerste een ander
of andere hulpverlener)
mag belasten met (de
lom) een dodende handeling.
dat bij onnodige euthanasie,
respect voor menselijk
dt ondermijnd. En tot slot
lar voor afstomping der hel
let gewenning zo klein moge
gehouden. Daarom zou
t alleen mogen worden ult-
ADVERTENTIE
en er toch op uit:
onderddertigduizend
Werlandse caravans
•kken dezer dagen naar
el buitenland.
Jn Kroon belicht het
ehraartsfenomeen van
ods volk dat met
Kelkasten. kopse keukens
idwarssiapers best wel
tterweg wil.
PPR en de
Industriepolitiek: gesprek
net Leo Jansen
Nieboycot 1een crisis
faard Olieboycot 2:
toordwijkerhout kiest voor
oorlogspolitiek Milieu:
nolengevaar dient in de kiem
osmoord H. J. Neuman:
o les van loos alarm Chili
•fug naar af: de 'ware'
Jvolutie van Pinochet De
Jtacio van Nijmegen: Wam
to Moor portretteert Frans
taters
TR-26
voor
nnement
[••ben de Tijd voer 7% gulden
PjOwpoetzegef zenden aan de Tijd
Fvoordnummer 6,
jWO PA Amsterdam.
F*"»!} na ontvangst acceptgiro.
JJJ*. ook in hot wekend):
gevoerd ten aanzien van „machtelo
ze" patiënten: zij die om welke reden
ook geen zelfdoding kunnen uitvoe
ren. Anderen zouden eventueel voor
zachte zelfdoding hulp kunnen krij
gen in de vorm van daarvoor geschik
te medicijnen met een gebruiksaan
wijzing.
Voorwaarden
Wal te koop: f3,-
In de nota staat verder dat ethisch
gezien alleen stervenshulp mag wor
den gegeven na een echt gemeende
vraag en mits tegens tegelijk is vol
daan aan vijf voorwaarden. Die voor
waarden zijn: volledige informatie
aan de hulpvrager over-zijn toestand
en mogelijkheden; afweging daarvan
door hem (hij moet helder genoeg van
geest zijn en tijd en energie daarvoor
hebben); zijn situatie moet blijvend
of langdurig (lichamelijk en/of geeste
lijk) ondragelijk voor hem zijn; hij
vraagt vrijwillig en volhardend ster
venshulp en die hulp wordt gegege-
ven door de behandelend arts of psy
choloog. Alleen als aan al deze voor
waarden tegelijk is voldaan kan ster
venshulp ethisch verantwoord zijn en
behoort dan buiten het bereik van de
strafwet te vallen, aldus de stichting.
Het besluit om stervenshulp te geven,
mag niet door een persoon alleen
worden genomen. Voorafgaand colle
giaal overleg is één van de voorwaar
den voor het niet strafbaar zijn van
de helper. Zowel zelfdoding als eutha
nasie kan voor of in de sterrensfase
worden uitgevoerd. Het verschil daar
tussen ligt niet in de vraag of iemand
stervende is of nog niet, maar wel in
wie de beslissende dodende hande
ling uitvoert en dus daarvoor de ver
antwoordelijkheid draagt
De samenstellers van het rapport
onder wie artsen, Juristen, sociologen,
psychiaters en psychologen, vinden
verder dat Juridisch gezien zelfmoord
gesplitst zou moeten worden in ba
lans-zelfdoding (naar schatting 3%
van het aantal zelfmoorden) en crisis-
zelfdoding (ongeveer 97%). Zij achten
het algemeen van belang dat de gru
welijke zelfdodingen onnodig woeden
en verwachten dat een meer openba
re discussie over zelfdoding en de
ethische toelaatbaarheid van ster
venshulp dit aantal zal doen
afnemen.
Opgemerkt wordt verder, dat zolang
vrij algemeen aanvaarde richtlijnen
over de toelaatbaarheid van stervens
hulp ontbreken, alle betrokkenen rijn
overgeleverd aan de persoonlijke wis
selende en oncontroleerbare Inzich
ten van de dienstdoende helper en
officier van Justitie. Vrijwillige (zelf
gevraagde) euthanasie valt als „do
den op verzoek" onder artikel 293 van
het wetboek van strafrecht en hulp
bij zelfdoding, als deze erop volgt,
onder artikel 294.
De stichting ls echter van mening dat
er desondanks onder de genoemde
voorwaarden ruimte moet zijn voor
deze vormen van stervenshulp, zodat
mensen op een naar hun mening
menswaardige manieren op de juiste
tijd kunnen sterven zonder angst
voor een langdurig en moeilijk sterf
bed. Dit geldt'niet alleen voor ernstig
lijdende zieken in een laatste levens
fase, maar ook Voor zwaar invaliden
en mensen die blijvend diep ongeluk
kig of eenzaam zijn. Het geldt voor
allen die oprecht vinden dat hun le
ven voorgoed ondragelijk of zinloos is
geworden.
BIJ de presentatie werd erop gewezen,
dat meer dan de helft van het Neder
landse volk begrip kan opbrengen
voor euthanasie, hetgeen duldt op
een snelle verschuiving vergeleken
met een aantal Jaren geleden. „Op
zelfdoding rust een veel zwaarder ta
boe, maar ook ten aanzien hiervan ls
er een kentering waar te nemen.
Daarom ls het noodzakelijk dat hier
over wordt gediscussieerd. De nota is
bedoeld om grenzen aan te reiken aan
medici, Justitie en wetgevers om on
zorgvuldig gebruik uit te sluiten," al
dus de voorzitter van de stichting,
prof. A. J. Pekelharing. „Het gaat om
veiligheidsnormen, waarbij er een
vrij sterk accent ligt op de arts, het
geen de hulp van anderen onder zijn
verantwoordelijkheid overigens niet
per saldo uitsluit."
ADVERTENTIE
In Trouw van 19 Juni stonden twee
artikelen, die over hetzelfde pro
bleem gingen. Het eerst betrof het
Wllhelmina Gasthuis in Amsterdam,
waar leegstand is veroorzaakt door
een personeelsstop, het tweede ging
over een tehuis voor zwakzinnigen,
-Het Hertejong, dat waarschijnlijk
moet worden gesloten. Oorzaak in
beide gevallen: gebrek aan geld, ge
volg: patiënten en zwakzinnigen het
slachtoffer. In plaats dat er wordt
bezuinigd op materiële zaken, wor
den de patiënten en ook het verple
gend personeel de dupe, maar het
kan ook anders. Ziekenhuizen dienen
niet zo luxe te worden uitgevoerd dat
het hotels lijken. Er hoeft niet met
dure medicijnen te worden gesmeten
en de honoraria van specialisten kun
nen best iets minder hoog. Nog een
recent voorbeeld: het ls niet nodig
dure apothekers aan te stellen, waar
apotheek-houdende artsen beter en
goedkoper hun patiënten van medi
cijnen voorzien. Sluiting van Het Her
tejong zal een ramp zijn voor de pu
pillen en hun ouders. Denkt niemand
eens aan die ouders? Het is een
schande dat de kwetsbaarsten in
onze samenleving, de zwakzinnigen,
het gelag moeten betalen in een pres-
tlge-kwestle van hoge ambtenaren. Ik
vraag me wel af wie de grootste stum-
perds zijn; de zwakzinnige kinderen
met hun ouders of die ambtenaren.
Zeist M. de Groot
Olieboycot
Hoe een welvarend werelddeel als
West-Europa, en een rijk land als het
onze in het bijzonder, te zuchten en te
klagen heeft, het staat ook ditmaal in
de nationale weekbladen te lezen.
Daarnaast bieden de meeste bladen,
het moet gezegd, ook lectuur over
landen waar mensen het écht moei
lijk hebben. Turkije (Vrij Nederlaag
Elseviers Weekblad, de Groene) Chili
(De Tijd) Kampuchea (de Groene),
Indonesië (Nieawe Linie), Colombia
Hervormd Nederland) en Zuid-Afri-
ka (vele bladen, maar daarover straks
meer).
Een van de fenomenen van de wel
vaart signaleert De Tijd. Honderd
dertigduizend Nederlandse caravans
rijden in deze zomerse dagen naar het
buitenland. Het huisje op wielen ls
hier te lande populairder dan waar
ook ter wereld, en geen camping tus
sen De Krlm en letland waar niet op
een gegeven moment een auto met
caravan en NL-bord zal binnenrijden.
„Vermoedelijk heeft de welvaart In
geen enkel opzicht zo'n karakteristie
ke uiting gevonden als in dat malle
ding."
NieuwsNet heeft een Grote Vakantie
Enquête georganiseerd om de weinig
verbijsterende conclusie te trekken
dat Nederlanders gewoon met vakan
tie gaan, „crisis of geen crisis". En ze
gaan in meerderheid per auto, hoe
duur de benzine ook geworden ls.
Derde vondst uit dit NlPO-onder-
zoek: de Nederlander zoekt het in het
algemeen wat minder ver van huls. Er
wordt dus veel minder gevlogen dan
vorig jaar. De .massale uittocht" en
de „grote volksverhuizing" flatteren
echter het beeld van de werkelijk
heid, want meer dan de helft van de
Nederlanders gaat helemaal niet met
vakantie. Waarom niet? Uit de
NleuwsNet-enquête: ziekte, zwanger
schap. geboorte, werkloosheid, echt-
schelding. dienstplicht, verhuizing,
huis opknappen, politieke situatie
hier en daar, de vuile Middellandse
Zee, en in Nederland is het ook mooi.
bestaansniveau leven, zich die ook
permitteren? Vrij Nederland publi
ceert het eerste van een serie gesprek
ken over wat je kan doen, maar voor
al over wat Je moet nalaten met een
minimuminkomen. Eén op de vijf
huishoudens in Nederland komt rond
van het minimumloon. Dat is een
schatting, want echte cijfers over dit
toch niet onbelangrijke onderwerp
ontbreken. De gegevens die VN com
bineert, leveren een onthutsend beeld
op. Ursula den Tex sprak met mensen
die leven van AOW en een klein pen-
Dat leidt naar de signalering van een
artikel ln Hervormd Nederland over
de belastingfraude, die Immers juist
de zwaks ten dupeert. Conclusie van
mr. H. Mobach: dat door de om
vang van de fraude en het daaruit
gevoede zwarte circuit de officiële
verdeling van de collectieve lasten
nauwelijks meer serieus is te nemen.
Dat betekent dat de snel stijgende
lasten nog eens extra zwaar neerko
men op een paar groepen: de uitke
ringentrekkers en op hen (loontrek
kend en ép ondernemers) die niet
zwart willen of kunnen werken."
Zorgen voor minister Van der Stee,
die als opvolger van Andriessen de
vuurproef nadert, met de begrotings
slag 1981 ln het vooruitzicht. Else-
viers Magazine noteerde dat Van der
Stee de haalbaarheid van de koop
kracht van de sociale minima in 1981
niet het allerbelangrijkste vindt.
„Het ls onzinnig dat ze er zoveel druk
te om maken. Als je ziet hoe we in de
financiële moeilijkheden zitten, en
boe de sociale minima de laatste ja
ren toch nog procenten vooruit zijn
gegaan, is het dan zo verschrikkelijk
als er een half procent af gaat? Tot nu
toe heb ik geen krimp gegeven. In het
loondebat heb ik er 800 miljoen extra
tegenaan gegooid, in de vorm van be
lastingverlaging, terwille van de
koopkracht van de laagste inkomens.
Maar zo kunnen we niet verder gaan.
Echt niet!!!
Op de rand
Reisjes naar het buitenland kun
nen mensen die op de rand van bet
Kabinet
In betzelfde EM neemt de voorzitter
van bet christelijk werkgeversver
bond, Steef van Eykelenburg, geen
blad voor de mond. Alice Oppenhelm
interviewde deze „werkgever van de
koude grond", die niet vindt dat het
kabinet voldoende voor het bedrijfs
leven heeft gedaan. Als het deze zo
mer zou vallen, zou dat hem niet in
paniek brengen. „Als ik de situatie
vandaag bekijk dan zeg ik: is het niet
beter voor verhoudingen ln de Neder
landse samenleving dat er toch een
kabinet met de PvdA komt? Zo'n
kabinet zou wat dichter bij de FNV
staan, en er zou wat sneller een con
sensus komen."
Ook De Nieuwe Linie stelt de vraag
of het kabinet-Van Agt op zijn laatste
benen loopt. Een analyse van de poli
tieke situatie leidt tot de conclusie1
dat Jan Terlouw van D'66 een spilpo-
sitie kan gaan innemen. „Terlouw
premier. Te dol? Zeker niet zo dol als
een kabinet met Den Uyl en Van Agt.
En ook niet ondenkbaar ln de over
gangssituatie waarin we verkeren."
Speculaties over de nabije toekomst
van het kabinet leiden als vanzelf
naar het komende vertrek van minis
ter Scholten naar de Raad van State.
De commotie over deze benoeming
vindt zijn weerslag ln verscheidene
weekbladen. Vrij Nederland wijdt er
een openingsartikel aan: „Van Agt
laat geen gelegenheid voorbij gaan
om de socialisten te bruskeren". Else-
vlers Magazine, overigens ln krom
Nederlands: „Als sleutelfiguur bij
toekomstige kabinetsformaties
wordt opnieuw een beroep gedaan op
zijn politiek vernuft. Als voorbeeldig
soldaat van het kabinet-Van Agt lijkt
een ideële kloof tussen de nieuwe
vice-voorzitter van de Raad van Sta-,
te en zijn christendemocratische ach
tergrond ondenkbaar. Van Agt kan
tevreden zijn." Columnist I. A. Die
penhorst rangschikt in hetzelfde blad
de kritiek op de benoeming van
Scholten onder muggenzifterij en
maant overigens tot voorzichtigheid
met de romantiek van het „onderko
ningschap" van de vice-voorzitter
van de raad. Dirk Kuin schrijft in
NieuwsNet het benoemingsbeleid
van het kabinet weliswaar onhandig
en onelegant te vinden, maar de
PvdA moet oppassen voor „overreac
ting": „Bet is natuurlijk vervelend
wachten. En zou dit beter zijn voor
het CDA en het vrije westen? Ten
slotte de vraag ln hoeverre christenen
als voorstanders van de olieboycot
mede schuldig zijn aan de slachtof
fers van de rassenonlusten ln Zuid-
Afrika. Met name vanuit Nederland
worden kleurlingen daar opgezet te
gen hun regering die hen nog altijd
een betere levensstandaard garan
deert dan vele andere staten van dit
continent.
Andel T. van Vugt
anders dan over tweezijdige ontwape
ning, al meer dan 30 Jaar lang! Het is
een politiek die, zolang er over ontwa
pening wordt gesproken, al wordt ge
hanteerd en die alleen maar tot resul
taat heeft gehad dat de bewapenings
wedloop weerzinwekkende vormen
heeft aangenomen. Het IKV voert
een welbewuste, goed doordachte en
niet op onchristelijk doemdenken ge
baseerde strategie voor de vrede. Al
leen uit bezorgdheid over het resul
taat van deze strategie ls er de „SJa-
loomkrant" gekomen. Van enige op
rechte bezorgdheid ten aanzien van
het uit de hand lopende proces van
overbewapening, dat met veiligheid
niets meer van doen heeft, ls uit deze
hoek geen sprake.
Eenrura Eppo Vroom
Vijf mei
Olieboycot
De Tweede Kamer heeft weer een
groot aantal uren besteed aan de olie-
boycot-hysterie die een aantal van
zijn leden beheerst. De motie van Jan
Nico Schol ten de strijder voor de
mensenrechten en het zelfbeschik
kingsrecht der volkeren, met uitzon
dering van de Papoea's ls aangeno
men. Er behoeft echter niet gevreesd
te worden voor de effectieve beteke
nis want een Nederlandse olieboycot
heeft slechts een signaal-functie,
waarvan geen schade te verwachten
valt. (De boycot ls economisch gezien
niet effectief, aldus de mening in de
PvdA-fractie, Trouw 19 april.) En zo
bedrijft Nederland signaal-politiek ln
tijden waarin effectieve realistische
politiek ten aanzien van de Neder
landse problemen noodzakelijk is.
Terecht kunnen wij dan ook stellen
dat een olieboycot van Zuid-Afrika,
oliedom is.
Berkel en Rodenrijs P. J. G. A. Ego
Olieboycot (2)
„Wat gij niet wilt dat u geschiedt,
doet dat ook een ander niet" aan, zo
luidt een bekend spreekwoord. De
oliekraan dichtdraaien, betekent ln
deze tijd zoiets als geen leven meer.
Zouden wij het fijn vinden zonder
auto, bij een kaarsvlammetje ln de
kou met een hongerige maag? Boven
dien bedenke men dat als de blanke
regering van Zuid Afrika voor de ras-
senrellen moet wijken, het wel eens
een communistisch bolwerk zou kun
nen worden. Daar zit Moskou op te
Kerkelijke leiders sporen aan tot ten
minste een olieboycot van Zuid-Afri-
ka. Maar zou het niet meer van radi
caal christendom getuigen als wij
dachten aan de zonden onzer vade
ren, die ook op ons wegen? Discrimi
natie in allerlei vormen was hen niet
bepaald vreemd. En de verwijten
daarover leven nog in ons midden.
Zou het vermaan aan de dwalende
broeders en zusters daarvan geen
melding moeten maken? Zuid-Afrika
zou anders zijn als Nederland en Eu
ropa vroeger anders geweest waren.
En zou het dan niet van evangelische
geest getuigen als de christenen aan
de regering van Zuid-Afrika ruime
financiële hulp aanboden voor verbe
tering van het onderwijs, woning
bouw en grondaankoop voor nlet-
blanken? Zou het.Draagt elkanders
lasten" op die wijze niet beter uitge
voerd worden en ook niet-blank Zuid-
Afrika niet meer van het radicale
christendom leren dan van de weg die
nu gevolgd en aangeprezen wordt?
dr. H. van Vliet
Alphen aan den Rijn.
Mooie woorden
Op één en dezelfde pagina van Trouw
van 23 juni kon men lezen „Eendrach
tig constateerden de paus en presi
dent Carter dat zij tegen oorlogen,
geweld in alle vormen en honger zijn"
en „Twee Jaar nadat president Carter
overheidssteun beloofde voor de ver
nieuwing van een deel van de Bronx,
een verpauperde buurt in New York,
is de wijk nog steeds een puinhoop".
Amsterdam Jan Bood
Vredeskranten (2)
De heer O. A. Offringa uit Paterswol-
de reageert nogal verbolgen op het
feit dat de hervormde kerk ln de
provincie Groningen gekozen heeft
voor de verspreiding van de „Vredes-
krant" van het IKV. Het ls logisch,
dat een kerk, die al Jaren lang zich
verbonden heeft aan het IKV, dat ook
nu blijft doen en niet dezelfde ruimte
geeft aan een organisatie met een
blad dat niet anders doet dan twijfel
zaaien aan de oprechtheid van het
IKV. Deze „Sjaloom"-krant zou „een
ander geluld" laten horen, dat van de
tweezijdige ontwapening, wat de her
vormden toch o zo weinig horen! Wel
meneer Offringa, de hervormden en
niet alleen zij horen in de media niets
Het is onthutsend ln de krant van 20
juni te lezen, dat de confederatie van
oranjeverenigingen een brief naar mi
nister-president Van Agt heeft ge
stuurd om de viering van de bevrij
dingsdag niet jaarlijks te laten
plaatsvinden. Notabene, alsof het
vermogen of onvermogen van deze
verenigingen een motief zou kunnen
zijn om te herdenken, dat onze wes
terse wereld en dus ook Nederland
verlost werd van een beestachtige
tirannie. Het is mijn oprechte hoop,
dat de democratische vrije stem van
het volk sterker blijkt te zijn, dan de
hierbedoelde georganiseerde me
ningsvorming.
Velp A.H.Stevens
Oranjeliefde
A J. Klei ging ln Trouw van 19 Juni
kritisch ln op een bijbelshop, die in
een kerkbladadvertentie rond de
30ste april de waarde van de Schrift
voor de wereld vergelijkbaar achtte
met die van Oranje als vorstenhuis
voor ons volk. Logisch gezien inder
daad een niet geslaagde gevolgtrek
king, en theologisch aanvechtbaar
omdat gezag en betekenis van de
Bijbel worden afgeleid van (of geme
ten naar) een aards instituut. Echter
naar Intentie is de genoemde adver
tentie toch niet helemaal te versma
den. Er wordt, zij het dan in parallel
lie van twee paren, uiting gegeven
aan een verbinding die eertijds ln de
trits „Kerk-Oranje-Vaderland" onder
ons haar beslag heeft gekregen. Later
werd het vertaald in „God-Neder
land-Oranje", doch ten diepste bleef
bewaard dat vanuit de geschiedenis
een lijn naar het heden ls te trekken
waarbij de betekenis van Oranje voor
ons land een Christus be lijdende ach
tergrond heeft De nieuwe koningin
heeft in het bekende citaat uit haar
inhuldigingsrede deze draad opgevat
tot verrassing voor velen juist op een
moment dat de kerken deze draad
lieten liggen. Niet eerder is een
troonswisseling door de kerken zo
mager afgedaan. „Trouw" vatte des
tijds waarschijnlijk de Juiste strek
king, toen naar aanleiding van de
brief van het moderamen van de gen.
synode van de Ned. Herv. Kerk ge
schreven werd: „De synode is blijk
baar wat bevreesd voor spektakel-
kerkdiensten". Vandaar de sterke na
druk op afgepaste voorbede en alstu-,
blieft niet een of ander arrangement
buiten de zondag om. Waarschijnlijk
dat de pontificale diensten en hoog
dravende preken, gehouden bij eerde
re gelegenheden, hun reaktle kregen
in de versoberde gang anno 1980.
Maar het mes van de kritiek op de
'bijbelshop snijdt allereerst in eigen
vlees. In zover de een boven de maat
zit, ls de ander eronder gebleven.
Daarbij ls het nog de vraag wie van
beide het meest ls ontspoord.
Beerzenreld (Ov.) B. H. Weegink
ADVERTENTIE
door W. F. Stafleu
voor de club dat ze geen mannetje
mogen leveren, maar voor het land
maakt dat niet veel uit. De post van
vice-voorzitter van de Raad van Sta
te heeft geen partijpolitieke beteke
nis. Ooit gemerkt dat Ruppert een
AR-man was?"
Industrie
,Het rapport van de Wetenschappelij
ke raad voor het regeringsbeleid over
de toekomst van onze industrie is
aanleiding voor de Haagse Post om
met prof. Arie van der Zwan, en voor
De Tijd om met het Kamerlid Leo
Jansen te gaan praten. Van der Zwan,
voorzitter van de WRR-commlssie
die het rapport heeft gemaakt: „Ver
nieuwing kun je niet doorvoeren bij
meerderheid van stemmen, omdat
vernieuwing altijd gevestigde belan
gen aantast. Als je altijd maar kiest
voor Inspraak van het georganiseerde
belang, kom je in een complete ver
starring terecht." De industrienota
blijkt te mikken op een forse econo
mische groei, en dat schiet Leo Jan
sen in het verkeerde keelgat. Groei
kan volgens hem niet meer, en het is
de vraag of het eigenlijk wel moet.
„Economische groei betekent groei
van consumptie en dat betekent:
meer auto's, meer wegen, meer
afval."
Meer afval. Wouter van Dieren houdt
zich ermee bezig in Hervormd Neder
land („De zondvloed na ons bestaat
niet alleen uit water, doch ook uit
straling, vergif en een milieu dat niet
meer doet wat het moet: het leven op
aarde mogelijk maken"); Vrij Neder
land rapporteert dat er in de kernaf-
valfabriek van La Haque (Norman-
dië) regelmatig iets mis gaat; HP is
nog eens naar Lekker kerk getogen en
schrijft bovendien over het „kern
energieparadijs" België; Elseviers
Magazine klaagt over de vervuiling
van de Middellandse Zee en De Tijd
waarschuwt voor het gevaar van een
grootscheepse toepassing van steen
kool.
Racisme
De actuele discussie over de wense
lijkheid van een olie-boycot van Zuid-
Afrika wordt in de weekbladen voort-
Deze weekin Hervormd Nederland:
Wouter van Dieren over het verborgen leven In de oceanen: al hel
atoomafval keert onherroepelijk in het milieu terug Verder:
Interview met zenuwarts Frank van Ree over de ontregelde mens:
'Ik zie veel ellende door te goede opvoeding en te goede
huwelijken' Belastingfraude In Nederland: Moraal speelt geen
rol, enkel de lielde voor de eigen portemonnaie Hel grole verschil:
Als Breznjew de bewapening wil stoppen kan hij dal doen, Carter
niet Bisschop Zichem van Suriname: Militairen willen strijden
tegen de wortels van ellende Het gaat slechl met Colombia
Onderwljsdlscussle: Eerst de maatschappij veranderen, daarna
misschien de school Literatuur: Martin Ros over idylle en
anti-idylle in Oostenrijk.
En: Olieboycot een teken Hypotheekrente: de vuist op tatel De
benoeming van Scholten.
Ik neem een proefabonnement van twee maanden voor 6,-
Ik weet al voldoende van HN. Ik abonneer me 36,50 per half jaar
Adres
Code/plaats
Bon sturen naar Antwoordnr. 1776, 2500 XJ Den Haag*
(in open envelop, geen postzegel). Of bel: 070-5121H.
overal in de losse verkoop 1,85
gezet. Het kamerlid Jan Nico Schol
ten ln een kritisch gesprek met Else
viers Weekblad: „Ik ben geen voor
stander van een totale economische
boycot van Zuid-Afrika; dat past niet
ln mijn strategie. Ik ben vóór olie,
omdat dat het enige produkt is dat
Zuid-Afrika niet zelf in de bodem
heeft. Als Je het land wilt treffen, dan
moet je het dus met olie doen Ik
ben tegen een totale economische
boycot, omdat dit binnen de kortste
keren zou lelden tot een grote interne
clash daar, met alle rampspoed van
dien Ik wil een zo geweldloos mo
gelijke omwenteling in Zuid-Afrika.
Daarom kies ik voor de theorie van de
speldeprikken." En Scholten zal zich
hard maken dat zijn motie door de
regering wordt uitgevoerd.
Intussen besloten in Noord wij ker-
hout vertegenwoordigers van de ker
ken in alle werelddelen tot intensive
ring van de strijd tegen racisme. De
Nederlandse pogingen om boycot
plannen op het weegschaaltje van de
doelmatigheid te leggen, werden in
Noordwijkerhout veroordeeld,
schrijft De Tijd. „In een oorlog pas
sen geen weegschalen: je vecht met
alle middelen die binnen je bereik
liggen, of Je vecht niet." De vraag na
Noordwijkerhout is overigens hoe de
alom bepleite strijd van de kerken
tegen het racisme moet worden ge
voerd. Daarover schrijft Cors van den
Brink in Hervormd Nederland. En
volgens Elseviers Magazine zal de
kritische aandacht die de Wereldraad
van kerken ln de jaren zeventig bijna
uitsluitend richtte op de strijd tegen
het racisme in zuidelijk Afrika in de
jaren tachtig verdeeld worden over
een veel grotere reeks van brandhaar
den in de wereld.
Mag ik kortheidshalve besluiten met
het noemen van Interviews met of
portretten van: staatssecretaris
Haars in de HP („Hoe rechtvaardig is
Haars?') Prof. Bram Peper in Nieuws
Net (over de matheid van de jaren
tachtig) en de zenuwarts Frank van
Ree in Hervormd Nederland („ik zie
veel ellende door te goede opvoeding
en te goede huwelijken").
