Ragtimes voor slagwerk hoogtepunt slotavond Kindertoneel terechte keus Holland Festival rijker dan ooit Dans is in opmars Nieuwe radio-ideeën in VARA's Zomerkwartaal Edison 1980 voor Jasperina de Jong ar Dick Wama (63) overleden Bert Kaempfert overleden En dan nog... DINSDAG 24 JUNI 1980 KUNST/RADIO/TELEVISIE TROUW/KWARTET JSC UTRECHT Nog onopval- lender dan andere jaren is het Holland Festival 1980 gister avond met een voorstelling van het Stuttgarter Ballet in Amsterdam besloten. Een dag daarvoor (zondagavond) was er in het Muziekcentrum Vredenburg in Utrecht al met een matig interes sant muziekfeestje de officiële punt achter gezet. Nog geen 1500 bezoekers bevolkten afwisselend de grote en kleine zaal en de omliggende ruimten in Neerlands nieuwste en meest centraal gelegen concertzaal. Maar doordat in alle kruip- en sluip-door hoeken en gaten van het gebouw wel wat mensen za ten. en doordat vooral de kleine zaal niet altijd alle belangstellenden kon bergen, leek het veel drukker dan het was. En later op de avond (die om zeven uur al was begonnen) werd het met dansen op de muziek van het orkest Arie Ribbens zelfs een beetje feestelijk. Daar leek het in het begin nog maar door Ralph Degens weinig op. met in de grote zaal nogal steriele vertoningen als selecties uit operettes van Sullivan en Offenbach door solisten koor en omroeporkest onder Jan Stulen, en met de serieuze Harry Mooten die zijn Bach-bewer- kingen op accordeon liet horen voor een handjevol publiek. Offenbach (Péplto) en, wat later, met het Harry Verbeke Kwartet dat in een mum van tijd alle stoelen vol speelde. renalssance-muziek uit Engeland, 8panje en Italië. Hoogtepunt Na-proefje In de kleine zaal ging het inmiddels wat levendiger toe met een in kos tuum gespeelde opera comique van Wie niets van het afgelopen Holland Festival had bijgewoond kan er hier nog even een heel klein na-proefje van krijgen door het optreden van bij voorbeeld Willem Breuker in een se lectie uit Boven Drijven, van ensem ble Kaproen met 15e en 16e eeuwse liederen en blokfluitmuziek en het magnifieke Engelse koor The Clerkes of Oxenford met middeleeuwse en Alles bij en doorelkaar een soort mu zikale supermarkt met doorlopende bewegingsvrijheid (anders dan bij de Promenos-concerten waar Je moet blijven zitten tot Je door een pauze verlost wordt) en waar de vrije keus alleen werd belemmerd door de on overzichtelijkheid van het interieur, waarin vele nieuwelingen dan ook prompt de weg kwijtraakten. Wat dacht ik niemand gemist heeft, was het optreden van de Slagwerk groep Den Haag in de grote zaal. De deuren stonden wijd open en Je hoef de dus alleen maar op het geluid af te gaan. wat iedereen kennelijk deed. waardoor de zaal voor het eerst van de avond vol dreigde te lopen. Dit dank zij de onweerstaanbare aan trekkingskracht van de „ragtimes" die daar in een bewerking van de Amerikaan Bob Becker door hem op xylofoon met begeheiding van drie marimba's en drumkit werden ge speeld. Naar mijn smaak het eerste feestelijk muzikale hoogtepunt van de avond dat direct daarna werd geë venaard door de opwindende trom- muziek uit Ohana die het publiek tot nog laaiender enthousiasme bracht. In de andere lokaliteiten excerceer- den daaromheen nog het pianistenk wartet Orgella dat zich specialiseert in het met acht handen bespelen van twee plano's, het Radio Blazers En semble, en de Utrechtse Popgroep Braak, en een ander ter completering van deze „groots opgezette slotmani- festasie" die naar schatting een halve ton heeft gekost waarvoor Holland Festival. NOS-radio en Vredenburg/ Utrecht gezamenlijk opdraaien. lai door Dirkje Houtman AMSTERDAM De glanzen de voorstellingen van de Schaubühne am Halleschen Ufer, de lichte neiging tot nos talgie en de introductie van kindertheater zijn elementen die het toneelaanbod van het Holland Festival 1980 hebben bepaald. Dit keer werd de toneelliefhebber ln staat gesteld het werk van twee bui tenlandse toneelgezelschappen te le ren kennen. De Schaubühne kwam met drie voor stellingen naar Nederland en liet hier- door Franz Straatman AMSTERDAM Het was al van te voren uit het programma boekje af te leiden, maar het werd pas echt duidelijk naar mate het drieweeks cultuurfeest zijn einde naderde: het Holland Festival 1980 was inhoudelijk rijker dan ooit te voren. Niet alleen waren er zoveel nieuwe produkties voorhanden op gebied van muziektheater, waren het toneel en ballet zeer prikkelend, maar was ook de afwisseling buitengewoon groot. Vrijwel iedereen kon aan zijn trekken komen, de kinderen dit jaar voorop. En toch zaten de zalen lang niet altijd vol. De leiding van het Ballet van Stutt gart was bijvoorbeeld hoogst ver baasd dat de drie voorstellingen ln het Haagse Congresgebouw van Ka- meliendame niet uitverkocht waren. Dat zou betekend hebben: 3 x 1800 bezoekers. Toch wijst het Festival bij monde van directeur Frans de Ruiter trots op de cijfers: 600, 1200 en 900 mensen zagen dit avondvullende bal letspektakel waarvoor men in Duits land elkaar bij de kassa's bevecht om de laatste kaartjes. Inderdaad een veel beter bezoek dan vorig jaar bij de Newyorkse dansgroep van Merce Cunningham. Maar zet de cijfers voor Stuttgart eens naast de twee avon den, vrijwel uitverkocht, met Die Zu- berflöte door de Opera van Keulen in datzelfde Congesgebouw. Beleid De leiding van het Congresgebou (zij haalde de Keulenaren in huis onder de vlag van het festival) kan zichzelf feliciteren, want deze bezoekscijfers zijn het resultaat van een beleid: re gelmatig opera te presenteren uit het ijzeren repertoire gebracht door ge renommeerde huizen (dat zo'n voor stelling in feite toch tweede-rangs uit pakt, wordt als zoete koek geslikt). Hier wringt de schoen: het Holland Festival mist als organisatie contact met het publiek. Want buiten Am sterdam bestaat geen echte nieuws gierigheid die het publiek en masse naar de zaal doet lopen. Beste bewijs: de uitermate bedroevende opkomst bij de twee uitvoeringen van de zeer spectaculaire opera Thijl in het Sche- veningse Circustheater. Tweemaal vierhonderd bezoekers ln een zaal met capaciteit voor 1700! Zie daartegen Amsterdam: Thijl ln de te kleine (700 plaatsen) Stadsschouw burg driemaal uitverkocht. Stock- hausen met zijn mystiek muziekcir- cus ln het Concertgebouw 1100 bezoe kers (capaciteit ruim 2000 naar grote delen van de zaal waren gereserveerd voor decorstukken en luidsprekers). Live-Life door het Nationale Ballet in Carré (notabene een reprise van vorig Jaar) acht avonden vrijwel uitver kocht. Het Festival zal dan ook bulten Am sterdam moeten gaan aanknopen bij publieksorganisaties met abonne mentsseries. En dat betekent: losla ten van de enge tijdsgrenzen waar binnen het Festival zich afspeelt 1-23 juni. Voor Amsterdam biedt dat de kans om in de te kleine accommoda ties voorstellingen beter te laten uit spelen. Treurig Het Festival 1980 heeft ook een dlep- treurig feit opgeleverd namelijk het volstrekte wanbegrip bij de culturele en andere hoge autoriteiten voor wat belangrijk is. De opera Thijl is daar van het pijnlijke voorbeeld. We zagen H. M. de Koningin met groot gevolg wèl bij het voor Nederland volstrekt onbelangrijke optreden van het Fil harmonisch Orkest van Mexico. De minister van CRM kwam wel naar het onbenullige jubileumconcert van het Nederlands Kamerorkest, terwijl al lerlei prominenten (WD-fractieleider Rietkerk, de president Ned. Bank de heer Zijlstra) zich met gratis kaarten en een rijk buffet na, lieten lokken naar het Berlijns Orkest onder lei- Frans Festival-directeur Ruiter trots op de cijfers Foto: Oer Dijkstra ding van Von Karajan. Natuurlijk, een geweldig evenement, maar het geeft te denken. tii pol mee zien hoe pijnlijk goed n 1, retoneel gemaakt kan wortr spelers zelf bepalen wat zt en actief meedenken tijdetu tltleproces. el zu *1 ke Het Gripstheater bracht zijn voorstellingen mee land, voornamelijk Zowel de Schaubühne als Theater kunnen beschouwï als de vruchten van een theaterverleden. Beide g« pen ontstonden eind jaren de studentenbeweging patronen niet alleen in eifcJïac ren maar ook daarbuiten schroeven zette. De gedeeld» woordelijkheid tussen tone en spelers werd sindsdien H delsmerk van de SchaubtM^ sulteerde ln voorstellingent nationaal befaamd werden;! Theater legde zich toe op k ter waarmee het dit genuien: boven de cliché-matige en kb «o tige aanpak. Pr Kindertheater is sindsdien i i»r 1 onder invloed van dit gezel# ine stuk volwassener geworden i terecht dat het Holland Fes theatervorm in zijn prograi_^ betrokken. Het is Jammer gezelschap zich niet bij de vijj voorstellingen heeft gehoudei hji Grips-stukken bleek uiteindt .n te veel van het goede te nx deze groep al zijn stukken eens voor kindervoorsteilini lit wikkelde structuur bleek tti Het toonde de onmacht vanlj schap dat wanhopig i gen zoekt. Het denkt die tc^ een andere pubiieksgroep.il nen die daarmee een langi' nig spirituele „gespeelde i taire" over de laatste vijfj voorgeschoteld kreeg, „Eine linke Geschichte". meeste toeschouwers een li verleden dat zonder de van enige nieuwe of oorspi vormen was uitgewerkt. door Ineke Sluiter en Eefje van Schalk AMSTERDAM De geïnteresseerden in de internationale dansontwikkelingen hebben dit jaar in het Holland Festival zeker hun hart kunnen ophalen, want in vergelijking met enkele jaren terug is de dans in de opmars. Dat is duidelijk uit het gevarieerde aanbod gebleken. De organisatoren van dit festival hebben deze trend goed aangevoeld: de diverse stijlen met hun specifieke uit gangspunten, zowel in de klassieke als de moderne dans, waren ruim vertegenwoordigd. Als het kostbaarste neusje van de zalm gold het befaam de klassiek georiënteerde Stuttgarter Ballet, met de ruim drie uur durende spektakelproduktie van Kamelienda- me. Dit ballet van John Neumeier was jammer genoeg alleen in de Haagse Congreszaal te zien. een voor dans erbarmelijke accommodatie, die bovendien slecht bezet bleef. Dat deze gToep zich in de rijke aankleding van Jürgen Rose beter kon uitleven dan ln de kortere op moderne dans gerichte balletten van de vroegere huis- choreograaf John Cranko is op zijn minst opvallend: in zuiver technisch opzicht blijken de Nederlandse gezel schappen beslist niet voor deze Duitse groep onder te doen. Integendeel. Nog meer dan het Nationale Ballet vaart het Stuttgarter Ballett op een aantal solisten. Raak geschoten Uit het feit dat niet alle voorstellingen van het Stuttgar ter Ballett uitverkocht waren en de Nederlandse gezel schappen voor afgeladen huizen optraden, blijkt dat het Nederlandse publiek zich ervan bewust is dat ons eigen land zowel in danstechnisch als choreografisch opzicht een gouden tijd meemaakt. Zowel het Nederlands Dans theater als Het Nationale Ballet hebben in de roos geschoten met respectievelijk de Soldatenmis van Jiri Kilian en de reprise van Live/Life van huischoreografen Van Manen. Van Dantzig en Van Schayk. Door geldge brek kon Het Nationale Ballet dit jaar geen nieuwe enscenering van de Schone Slaapster uitbrengen (de dansers weigerden terecht een deel van hun salaris hiervoor in te leveren), maar de herhaling van Live/Life in 10 Carré-voorstellingen is zeker de moeite van het terug zien waard geweest. Er is geen enkel groot en gevestigd gezelschap ter wereld dat aan een dergelijke produktie durft te denken, laat staan te beginnen. Kan Van Manens Live door zijn unieke en tevens geniale gebruik van ruimte, video en dans niet vaak genoeg herhaald worden, en zal de lange levens-encyclopedie van Life door velen als te naiëf, schijnheilig of zelfs wrang ervaren worden het geheel blijft een indrukwekkende produktie. Stijgende belangstelling Ook de moderne dans was op allerlei manieren aanwezig. In de eerste plaats was er de grote trekpleister Pilobolus, een intrigerende groep, bij welke de acrobatiek in de dansbeweging is opgenomen, dat af en toe tot komische situaties leidt. Er waren twee kleinere Nederlandse dans groepen te zien, al eerder gesignaleerd als een verheu gend feit, namelijk het Werkcentrum Dans met nieuwe choreografieën van Ton Simons en Hans Tueriings (wel ke laatste opmerkelijke muziek liet schrijven door Henk Alkema), en Pauline de Groot met een nieuwe solo. ZIJ was opgenomen in de serie Nieuwe Vormen van Bewe- Het Nationale Ballet schoot in de roos met Soldatenmis van Jiri Kilian. Foto Jorfe Fatmros. ging en Dans, een ware staalkaart van choreografen en dus verschillende stijlen. De Amerikanen die erin optra den, stoelden duidelijk op de vernieuwingsbeweging die in 1960 in Amerika is begonnen. Uit Londen was er een groep die voor een absoluut dieptepunt zorgde, maar daartegenover was er een absoluut hoogtepunt in het optreden van Tanaka Min uit Japan. Inmiddels zijn de bezoekersaantallen bekend, en lijken andere cijfers over een stijgende belangstelling voor de dans in het algemeen, overeen te komen met die van het Holland Festival: de dansmanlfestaties waren van goed tot zeer goed bezet. Als er nieuwe dansliefhebbers bijge komen zijn, en dat lijkt waarschijnlijk, dan zal dit Holland Festival daartoe zeker bijgedragen hebben. Dagboeknotities van milieuman en gevangene Van onze radio- en tv-redactie HILVERSUM Waar veel vaste radio- en televisieprogramma's in de vakantieperiode tijdelijk verdwijnen of, als ze blijven, in een zomerdommel voort sudderen, krijgt de lnforadiogroep van de VARA er nu Juist zin in om deze tijd te gebruiken voor nieuwe initiatieven. Onder de titel Zomerkwartaal worden op de woensdagochtenden negen weken lang morgen te beginnen een aantal gevarieerde programma-onderdelen gebundeld. De afleveringen zijn steeds van 7.20 uur tot 's middags een uur op Hilversum 2. al vandaag Brandpunt, de tv-actuali- teitenrubriek van de KRO, heeft een reportage over plaats en toekomst van de Ne derlandse industrie n.a.v. het pas verschenen rapport daar over van de Wetenschappelij ke Raad voor het Regeringsbe leid; vraaggesprek uit Rome met bisschop Bluyssen van Den Bosch over de moeilijkhe den bij de uitvoering van de besluiten van de synode aan het begin van dit jaar; de be slissing in de Tweede Kamer over het lidmaatschap van het Koninklijk Huis Ned. 2/21.15 Wat heet beter de KRO- rubriek over andere manieren van genezen is geheel ge wijd aan de uitslag van een onderzoek naar de tevreden heid van de Nederlander met zijn arts. Ned. 2/21.50 Iedere week wordt een cassetterecor- dertje meegegeven aan Nederlanders die een bijzondere episode in hun leven meemaken pn die op dat bandje hun dagboekachtige notities opne men. Morgen is dat de eerste mede werker Abel Hertzberger (30), lid van de milieu-aktiegroep BAN Breek Atoomketen Nederland. Hij zal onder andere vertellen hoe die organisatie, die zich geweldloos verzet, werkt en wat voor intensieve training daaraan voorafgaat. Een aantal gasten in de studio zal met hem in discussie gaan. AMSTERDAM (ANP) Dick van der Maat, bekend onder zijn arties tennaam Dick Wama, is zondag op 63-jarige leeftijd overleden. Dick van der Maat verwierf vooral bekendheid door zijn aandeel in het komische duo „De Wama's", dat liij samen met Wim Wama (Wim van Wageningen) vormde. Het duo be stond 35 jaar. Een echtpaar zal in de komende we ken over zijn ervaringen in Colombia vertellen toen het daar was voor het ophalen van een adoptiekind. Een gevangene geeft een indruk van het leven in de gevangenis en wat er gebeurt als hij wordt vrijgelaten. Ook de jongen die ln militaire dienst moet legt zijn ervaringen vast. Een blinde komt aan het woord bij de afsluiting van de Olympische spelen voor ge handicapten. Ochtendkranten De redactie van Zomerkwartaal heeft bij een aantal gewone luisteraars de vier ochtendkranten Trouw, de Volkskrant, Algemeen Dagblad en de Telegraaf laten bezorgen. In plaats van de professionele krantebespre kers zullen zij de kranten lezen op de manier zoals zij dat gewend zijn en ze zullen er hun mening over geven. Dan zal er Iedere week een andere gastpresentator zijn, van wie een spe ciale eigen inbreng wordt verwacht. Morgen opent de Journalist Ischa Meijer de rij. Hij zal trachten meer te weten te komen over de mens achter de buitenlandse correspondenten die dagelijks in de rubriek „Dingen van de dag" op de VARA-radlo te beluis teren zijn. Haitink onderscheiden voor Symfonie nr. 7 Edgar Cairo. Edgar Cairo is ook gastpresentator en hij zal voor de uitzending naar zijn geboorteland Suriname gaan om ge wapend met een bandrecorder te pei len hoe het culturele klimaat daar op het ogenblik is. Cairo is schrijver van Surinaamse literatuur. Andere gast- presentatoren zijn: Cri Stellweg, Ju les de Corte, Ina Müller, lid van de PvdA-fractie ln de Tweede Kamer en tekstschrijver Hans Dorrestijn. Traditie VARA-radlo heeft wat betreft de zo- merprogramma's een traditie op te houden die een paar Jaar geleden begon met VARA's Voettocht, waarin bekende Nederlanders een wandeles tafette hielden die zowel voerde langs brede asfaltwegen als door mooie na tuurgebieden. Tegelijk gaven ze re gelmatig verslag van wat hen het KlaSSiek meeste opviel. Met „Terug naar metwerd met personen als Ire ne Vorrink, Cri Stellweg en Jules de Corte een bezoek gebracht aan plaat sen uit hun Jeugd die een bijzondere Indruk hadden gemaakt AMSTERDAM (ANP) Jas perina de jong en Boudewijn de Groot zijn in de sector po pulaire muziek van Neder landse herkomst onderschei den met de Edison 1980 voor hun respectievelijke platen „Thuis Best" en „Van een af stand". De Edison is een on derscheiding die het artistie ke niveau en de kwaliteit van de produktie en presentatie honoreert. De jury heeft de uitslag gisteren bekend ge maakt. De winnaars ontvan gen de prijs eind oktober. Edisons waren er ook voor Ge Titu- laer met „What's new" en Margriet Eshuys met „On the move again" in de sector buitenlands zangrepertoire en in de sector instrumentaal voor „Gevecht met de engel" van Flairck terwijl Robert Long met „Homo Sa piens" onderscheiden werd in de sec tor cabaret en theater. De Nederland se popgroep Lancee krijgt de prijs voor „Models", en Spargo maakte volgens de Edison-jury de single van het jaar met „You end me". certgebouworkest. In de sector con certen gaat de onderscheiding naar Itzhak Perlman voor zijn uitvoering van de vioolconcerten van Berg en Stravinsky. Pierre Boulez krijgt de prijs als diri gent van solisten en het orkest van de Parijse opera voor „Lulu" van Berg, een werk ln de sector van opera en operette. In de sector bijzondere uitgaven krijgt P. Veenstra de Edison wegens de plaat „400 jaar Nederlandse mu ziek" van diverse componisten, door het Residentie-orkest, onder leiding van diverse dirigenten. Lindsay Kemp Dat die neiging tot nostali alleen inhoudelijk beperkt ble in deze voorstelling maar i uitstrekte naar de vormen Jaren zestig zijn ontwikkeld tl „Flowers", een mime-spekta de Lindsay Kemp Company al jaar op het repertoire heeft Misschien Is het wel teveel gt om alleen gefêteerd te willen op nieuwe, oorspronkelijke ei kende theaterprodukties, die het theaterseizoen niet te zie - Het schijnt niet te kunnen. Me het Nederlandse aanbod wai opzicht nogal mager. Evenals vorig jaar werd 1 in het programma opgen gezelschap dat al jaren werkwijze hanteert door l stellingen te laten bep; steeds wisselende ruimte i speeld wordt. „De ontdek Bruce Gray was evenmin kige keuze en Jozef van i verwerkte in zijn „Moekt t] dwaas" de resultaten van i gramm's. Het meest geslaaj. riment van eigen bodem was,,2) gasten" van het Onafha: neel waarin spelers uit divei landse repertoire-gezela ren samengevoegd en wau gezelschap opnieuw de 1 de acteurkunst ter discussie M r Ook deze keer blijkt weer Holland Festival op de goede* met zijn presentatie van rep« overzichten. De toneeillefii krijgt in korte tijd een idee *i zo'n gezelschap doet en bov hebben Nederlandse groepen dl contacten te leggen zodat de stellingen niet beperkt blijven li kijk-incident. Spreiding Bij al het moois dat uit het t land komt blijkt de plaats vani rën steeds weer problemen op tl ren. Het is natuurlijk logisch het kader van de kunstspreld iedereen betaalt belasting en daarmee bij aan de subsidie i Holland Festival deze voors gen niet uitsluitend in Amsten omgeving geprogrammeerd wc Maar als een Rotterdamse sd burg bij een prachtige voort als „Dialog Curious Oeorge" v5 bert Wilson en Christopher KM nog niet eens halfvol zit. „Auj Fremde" van de Schaubühne min op een volle zaal kan rekem bij „Gross und Klein" van heC gezelschap een groot aantal schouwers de voorstelling vroeg! verlaat om de trein te halen, 4 het misschien het overwegen* dergelijke voorstellingen het vc de festival op een meer eet plaats te programmeren. De buitenlandse single van het jaar met een Edison is „We don't talk anymore" van Cliff Richard. De dirigent Bernard Haitink is onder scheiden met de klassieke Edison 1980 voor „Symfonie nr. 7" van Bruckner, uitgevoerd door het Con- Van onze kunstredactie PALMA DE MALLORCA Tijdens zijn vakantie op Majorca is op 56- jarige leeftijd de bekende Duitse componist, arrangeur en orkestleider Bert Kaempfert overleden. Kaemp fert, die in 1923 in Hamburg werd geboren, werd bekend door hoogst populaire liedjes ais Strangers in the Night, Swinging Safari, Spanish Eyes en Die Oitarre und das Meer. Zijn platen behaalden miljoenenoplages. Kaempfert richtte direct na de Twee de Wereldoorlog zijn eerste band op en speelde onder meer in clubs in Bremerhaven en Hamburg. Zijn eer ste succes met de hit Wonderland by Night werd uit nood geboren: toen hij geen Duitse maatschappij kon vin den die het nummer wilde uitbren gen, stuurde Kaempfert het naar New York waar het een internationaal suc ces werd. Toen Al Marti no zijn nish Eyes ging zingen en Frank tra Strangers in the Night opi was Kaempferts naam gemaakt Ter gelegenheid van de recent gave van het boek Schrijver»1 apartheid organiseert de Boycol span Actie (BOA) op woensdag* 25 juni om 20 uur een poëzie-*' tegen de apartheid in De PoPJj Nieuwe Herengracht 93 in AS dam. Op deze avond worden gen geleverd door onder meer 6 Vinkenoog, Huub Oosterhuis,» el Kneepkens en leden van de P" groep van het PEN-centrum wie Jana Beranova en Jan B# Surinaamse muziek omlijst Wl gramma.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 4