Consumenten gaan meer op kwaliteit letten lisconto omlaag Lichtpuntjes op woningmarkt Industriepolitiek in Nederland Oppassen geblazen met liquidatieverkopen 'goedkope' woonhuizen Compleet in computers Duitsland optimistisch over economische groei Attentie V D: Nederlander nu nog erg prijsbewust or het eerst sinds april 1978 PS verlaagt fpotheekrente Uitspraken over Zonnatura betreurd P. E. de Hen blikt terug in proefschrift IOAG 21 JUNI 1980 FINANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET 31 Art» onze redactie inomie [STERDAM Het is lassen geblazen met de inaamde „liquidatie- ïkopen" van woningen, iarmee door bepaalde adelaren ln onroerend cd wordt geadverteerd. stond onlangs (op 10 juni) een vertentie betreffende een liqui- tieverkoop in deze krant. Hierin rd door D F-Beleggingen in isterdam onder meer een vier- jjerappartement in Amster- n-Buitenveldert aangeboden, yvan de koopprijs van 47.000 op 165.000 was gesteld. 870, Djvraagd deelde directeur U. nneboom van D(enneboom) igel?) mee, dat deze apparte- enten werden aangeboden na ns iemand in financiële moet heden en geen eigen eigendom iren. Jet b pompen of verzuipen", zo ini bij |egde de heer Denneboom hier- sstraai n toe. De banken willen name- soms niet verder met het ver- ien van krediet, terwijl op het genomen krediet hoge rente t worden betaald, meeste aangeboden panden n leeg en zijn vooralen van een „jtierapport, dat door beëdigde xateurs is opgesteld. De koper u dus in de meeste gevallen di et de gekochte woning kunnen ètrekken, als ten minste wordt ddaan aan de huisvestingsnor- van liquklatlevertcoop appartementen resteert slechts: I groot twnor-opp OVERTOOM c v. Koopprijs van 247.000 naar149.000 1 3-kamar-app. BOVEN HOTEL SLOTANIA, c.v.. Ml. Koopprijs van 147.000 naar110.000 1 3-kamer-app. WARMONDSTRAAT. Koopprijs van 142.000naar7 80.000 14-kimar-app. BUITEf iVELDERT. c v., lift, grool balkon etc. Koopprijs van 247^000 naar16?rWB 1 4-lum«f-spp. AMSTELVEEN, hoogbouw, achter- stalig ondertv Koopprijs van 205.000 naar155 000 Prijzen k.k. bij voktoancJe Intomen hoge Inl. 020-727352 Binnenkort wordt een aanvang gemaakt met het real luxe «pparteman^ i«ü mon'jf ntaal gemeente Am- men van sterdam. Volgens directeur lng. 8. van der Werf van het makelaarskantoor Boomsma Comp. in Amster dam, is de prijsvergelijking van ƒ247.000 voor ƒ165 000 apekool. om niet te zeggen pure volksver- lakkerlj. De advertentie is volgens hem op deze manier opgesteld, in de hoop dat het publiek denkt, dat er koopjes te halen zijn. Maar die 247.000 is op dit mo ment bepaald niet meer de markt waarde, zoals in de advertentie wordt voorgesteld. Niets is minder waar, aldus de heer Van der Werf. Voor flats als deze in Buitenvel- dert, zijn volgens hem op het hoogtepunt van de woningmarkt eind 1978 wel eens prijzen in die orde van grootte gerealiseerd. Thans is de marktwaarde echter geenszins meer het bedrag, dat in de advertentie wordt gesugge reerd. In hoeverre de genoemde koop prijs van 165 000 k.k. (kosten ko per) thans reëel is, kan de heer Van der Werf niet zeggen. Dan zou hij precies moeten weten om welk pand het gaat. Vandaar dat hij een eventuele koper adviseert niet alleen in dit geval, maar in 611e gevallen een eigen „echte deskundige" in de arm te nemen. Misverstand De heer Van der Werf heeft boven dien bezwaar tegen de term „liqui datieverkoop" wegens het misver stand dat dit woord kan oproepen. Het publiek denkt bij liquidatie- verkoop al gauw aan een failliete boedel, terwijl het in dit geval alleen maar gaat om het snel te gelde maken van onroerend goed. Ten slotte wijst de Amsterdamse. makelaar erop, dat bij het kopen van een eigen huis het niet alleen een kwestie is van de prijs, maar dat het ook gaat om de vraag of de financiële situatie van de koper dat toelaat. Van onze redactie economie AMSTERDAM De Nederlandse consumenten zijn meer prijsbewust dan in omringende landen het geval is. Dat betekent echter tevens, dat het kwaliteitsbewustzijn bij ons wat zwakker is ontwikkeld. Dit merkt Vroom Se Dreesmann op in een intern jaarverslag over 1979- 1980. In de komende jaren moet worden verwacht, dat bij de strijd om het marktaandeel de prijsconcurrentie weliswaar nog wat zal verscherpen, maar dat het kopend publiek daarbij steeds meer zal gaan letten op hand having van de kwaliteitseisen. De sterkte van het warenhuis ligt juist in de combinatie van goede kwaliteiten tegen scherpe prijzen, en het is vooral hierom dat wordt verwacht dat het warenhuis ln de huidige periode van vertraagde groei een rol van toene mende betekenis zal spelen. De eerste prille tekenen van zulk een renaissan ce doen zich bij de warenhuizen in een aantal landen reeds voor, aldus V it D. Groeiend geweld Het verslag gaat ook in op de proble men waardoor het warenhuis wordt geplaagd. Vele binnensteden, zo wordt opgemerkt, zijn onvoldoende toegankelijk en hebben te weinig ADVERTENTIE en thuis in uw branche Europa's grootste computerfabrikant K I. Nederland H.V.. Zwaansvlid 20.1081 Al' Amsterdam, tel.: 020-42 45 45 onze redactie economie ilSTERDAM De Nederlandsche Bank heeft het discon- de officiële rente) met een half procent verlaagd. Met ng van maandag bedraagt het promessedisconto 11 ent. in feite al bewogen rondom het nu door te voeren lagere peil. ruimte voor kort parkeren. Daarbij komt, vooral wat de grote steden be treft, een hoge mate van verdraag zaamheid gebrek aan moed? ten aanzien van het groeiende geweld" met politieke en/of criminele achter grond. Juist het warenhuis is in deze kwetsbaar door zijn veelal centrale ligging in de binnensteden, de grote verkoopoppervlakten en een groot aantal in- en uitgangen. Een en ander leidt soms tot onvol doende politiebescherming, zo zegt V D. Bovendien is het seponerings- beleid niet uniform en daarom ondui delijk. Plannen om met uniformering ook tot publikatie ervan over te gaan lijken verwerpelijk, omdat dit een vrijbrief zou geven voor winkeldief stallen tot een bepaald bedrag. De afkalving van het normbesef zou daarmee worden geïnstitutionali seerd, zo meent het warenhuiscon cern. Ondanks de ongunstige economische omstandigheden heeft Vroom en Dreesman in het op 31 januari afge sloten boekjaar 1979-1980 de handels- omzet verder zien stijgen van 5,6 miljard tot 6,5 miljard en de netto winst (naar aanschafwaarde) van 100 miljoen tot 112 miljoen. V it D (behalve onder deze naam ook actief onder namten als Edah, Siebel. Kreymborg, Hunkemöllers, Staal Bankiers en City Courier) voorziet een verdere internationale expansie, waarbij vooral gedacht wordt aan de V.S.. Brazilië en het Verre Oosten. Expansie buitenland De buitenlandse deelnemingen krij gen dan ook een toenemend gewicht. De conjuncturele neergang in Ameri ka manifesteert zich nu na een lange vertraging. De verwachtingen van V D zijn met betrekking tot de Ame rikaanse belangen niet zo somber. In het algemeen heeft de detailhandel zich er goed op kunnen voorbereiden en heeft betrekkelijk lage voorraden. Een herhaling van de neergang van 1973-1974 zal zich dan ook waar schijnlijk niet in die heftigheid voor doen. Bovendien zijn de deelnemin gen er merendeels gelegen in econo- misch-geografische gebieden, die re latief minder kwetsbaar lijken voor een conjuncturele daling. Het is. volgens V Si D. moeilijk de verwachtingen voor het lopende jaar te formuleren. De bedrijfsresultaten zullen die van 1979 80 vermoedelijk wel evenaren. Vooruitzien op middel lange termijn ls echter niet mogelijk. Het vertrouwen van de mensen in de economische en sociale ontwikkeling in de tachtiger jarsn is danig uitge hold. Recente onderzoekingen wijzen op een snel om zich heen grijpend pessimisme, dat zijn uitwerking op het consumptieniveau niet zal mis sen. Toch zullen zich ook dan weer onverwachte opklaringen en nieuwe mogelijkheden voordoen. ihet promessedisconto van De ndsche Bank plegen de han- ïken hun voornaamste rente- a voor kortlopende kredieten jen aan het bedrijfsleven te Ide andere rentetarieven van de iche Bank zijn met een •nt omlaaggegaan. Het wis- ïto is met ingang van de ko- week 9,5 procent en de voor- ite 10,5 procent. ktkringen toonde men risteren nauwelijks verrast over itregel van de centrale bank, irvan wordt gezegd dat de gewij- i verhoudingen op de valuta- en de daarmede samenhan- daling van de geldmarktrente rtoe de aanleiding hebben ge- nd. Al enkele dagen was de geld- voorbereid op een discontover en wel omdat de tarieven zich FRANKFURT (Reuter) De economische groei van de Bondsrepubliek heeft in het eerste kwartaal van dit jaar één procent bedragen, ondanks de snelle stijging van de olie prijzen. Het warenhuis van Vroom Dreesmann in Amstel veen. Onder de naam V D worden momenteel 57 warenhuizen geëxploi teerd. Het concern is van oordeel, dat het bestaande warenhuisapparaat vol doende is en geen verdere uitbreiding behoeft. De aandacht is daarom geheel gericht op vernieuwing van bestaande vestigingen. aï onze redactie economie STERDAM Met ingang maandag verlagen de o en de Rijkspost- arbank de hypotheekren- 0p diezelfde datum neemt Bouwfonds voor Limburg- kmeenten eenzelfde stap. rente voor gewone hypotheken maandelijkse betalingen wordt procent (effectief 11,49 procent) Tor tophypotheken 11,0 procent ttief 11,71 procent). De rente gewone hypotheken met half- lijkse betalingen wordt 11,0 pro feffectief 11,44 procent) en voor ^P/potheken 11,2 procent (effectief 5 procent). de Postgiro/RPS vermindert de otheekrente voor maandbetalin- met 0,2 procent en voor half j aars- dingen met 0,3 procent, het Bouwfonds voor Limburgse «centen gaat de hypotheekrente 10,9 naar 10,7 procent. Voorts wordt er van die kant opge- wezen, dat de centrale bank al enkele dagen steun heeft verleend aan de Duitse mark. De gulden ls namelijk vast in het Europese Monetaire Sys teem. Overigens wordt eraan getwij feld, of de dalende tendens van de rente zich zal doorzetten. Er zouden tekenen zijn, die op het tegendeel wijzen. De verlaging van het disconto, die nu is aangekondigd, is de eerste se dert april 1978. De laatste wijziging, die overigens de nodige verrassing teweeg bracht, dateert van 2 mei van dit Jaar. Toen verhoogde De Neder landsche Bank voor de negende maal in successie sedert 26 juli 1978 haar tarieven over de gehele linie met een half procent. Een ontwikkeling, die niet werd ver wacht gezien de tendens tot renteda ling. De centrale bank moest echter wel tot discontoverhoging overgaan, omdat West-Duitsland eveneens de officiële rente een half procent duur der maakte. Ook nu was op de geld markt wel verwacht, dat het Neder- landse besluit tot discontoverlaging f s.ooo (spanvisien br36 "25" soö.ra«/ 25 900. 7n„ 7nn vnnrnfepeaan door een soort- KW 167 8 800. wr 57 23 200. vier IJMUIDENA- zou Zijn vooraigegaan aoor een soort REN. IJM s /2200 24 f 57 600 154 fl lQ0 209 gelijke Westduitse stap. ƒ6.300: bxtx - 100.000. Visserijnleuws 1JMUIDEN, 20 Juni - 3.570 kg tong, 137 kisten tarbot en griet. 25 kisten kabeljauw, 42 kisten schelvis, 052 kisten wijting, 2.100 kisten schol, 98 kisten schar. 18 kisten makreel en 02 kisten di versen. Prijzen per kilogram: tarbot 12.91-11.59. gr. tong 10.51-12 01. gr. m tong 15.95-13.13. kl. m. tong 16.91-15.08; tong I 10.62-15.17. U 16.29-15.16: zalm 16.01-12.78. Per 40 kilogram: horstmakreel 66-37. r. poon n 190. r. poon in 160-132, krab 39. steenbolk 47-27. heek 166-142. haal 128-124. tarbot 392-266. griet 346-172; kabeljauw I 114-102, II 128-96. III 106-80, XV 90-84, V 88-55; schol 1 128-84. n 112-90, m 90-63. IV 74-41; schelvis I en II 144-72. III 154-82, IV 96-56. makreel II96-56, schar 66-31. muilets 512, poontjes 36-24. inktvis 356-240. tongschar 267-042. BESOMMINGEN VAN VRIJDAG Eenentwin tig enkelingen en een span. Zeven URKERS: UK 7 ƒ11.500. 94 6.200. 129 2.500. 138 5.900. 141 1.900. 216 2 700. 235 1.700; UK 135 en UK 145 Van onze redactie economie HOEVELAKEN President-commissaris dra O. van Veenen van het Bouw fonds Nederlandse Gemeenten in Hoevelaken, ziet een aantal lichtpuntjes voor de woningmarkt. Dit bleek gisteren uit zijn toespraak bij de opening van de jaarvergadering. Hij dacht dat de 7.500 extra gesubsidieerde premle-A-woningen er dit Jaar ongetwijfeld wel komen. Van het succes van de premie-B-woningen, die ook extra worden gesubsidieerd, was hij minder zeker. Maar, zo zei hij, al wordt de markt er dan weinig groter door, hopelijk wordt ze wel weer wat geani meerder. Andere lichtpuntjes zag hij in de verhoging van de koopsomlimiet bij de gemeentegarantie voor bestaande huizen van 125.000 tot 200.000. Deze verhoging kan meehelpen, de vraag naar bestaande koophuizen weer op gang te brengen en dat heeft dan weer een gunstig effect op de animo tot het kopen van een premie-B-woning of vrije-sectorwoning. Een lichtpunt noemde hij ook, dat verschillende gemeenten gaan beseffen, dat de achteruitgang van de eigen-woningbouw uit volkshuisvestingsoog punt als een ernstige zaak moet worden beschouwd. Positief is ook, dat de rente over de top heen lijkt. Het geheel overziende kwam hij tot de conclusie, voor dit jaar niet pessimis tisch, maar gematigd optimistisch te zijn. Op de wat langere termijn vreesde hij echter, dat de problemen rond de nieuwbouw als geheel toenemen. Dit cijfer is afkomstig van de West duitse Centrale Bank, die heeft uitge rekend dat een groei van één procent in het eerste kwartaal overeenkomt met een groei van 3,5 procent over het hele jaar. De Westduitse regering ver wacht voor dit jaar een reële toene ming van de produktie van alle goe deren en diensten van 2,5 procent. De cijfers wijzen, volgens de Bundes bank, op innerlijke kracht van de Westduitse economie in een tijd, waarin de meeste landen het extra zwaar hebben als gevolg van de hoge olieprijzen en pogingen om de inflatie in de hand te houden. In de Europese Gemeenschap wordt rekening gehou den met een gemiddelde groei van 1.5 procent op jaarbasis, voor de leden van de Gemeenschap. Voor Neder land schatte de Europese commissie de groei op 0,7 procent. De mate waarin de produktiecapaci- teit van de Westduitse economie wordt gebruikt ls in het eerste kwar taal toegenomen, wat tot gevolg had, dat in veel sectoren de werkgelegen heid verbeterde, zo bericht de Bun desbank. Het totale aantal werklozen nam echter toch niet noemenswaard af, omdat veel buitenlanders naar de Bondsrepubliek kwamen om werk te zoeken. Duitsland breidde de exportleveran ties vooral uit aan oile-producerende landen. De Bundesbank is van me ning dat de geldvoorziening krap moet blijven omdat inflatie nog steeds het grootste economische pro bleem is waar de Bondsrepubliek mee kampt. AMSTERDAM (ANP) De Stichting Alternatief Warenonderzoek (SAW) betreurt het, dat een van haar mede werkers Zonnatura heeft betiteld als een „oplichtersclub". Temeer omdat Zonnatura een van de weinige com merciële bedrijven is. die ten minste nog enige kwaliteitscontrole op zijn reformprodukten uitvoert, aldus de SAW. De SAW vindt het niet terecht, dat hierdoor deze firma de zondebok is gemaakt van de beunhazerij in de reformhandel in het algemeen. In een interview in het maandblad Milieudefensie waaraan in een deel van deze krant aandacht werd be steed trok SAW-medewerker Arie van Genderen onlangs van leer tegen de valse aanbevelingen waarmee in ons land alternatieve voedselproduk- ten aan de man worden gebracht. Hij noemde daarbij „Zonnatura" als eni ge firma met naam en toenaam door dr. Hille de Vries Waardebonnen 1 foor teruggebrachte finkelwagentjes IV Van onze redactie economie I* AMSTERDAM - Het Haagse upermarkt,bedrijf Konmar, onderdeel van het V ii D-con- *rn, gaat volgende week be nnen met een nogal ongewo- waardebonnen-actie. De tent krijgt de waardebonnen temelijk niet voor het kopen '«n artikelen bij dit bedrijf, jnaar voor het na gebruik terugbrengen van zijn winkel wagentje. Wet deze actie denkt Konmar •en middel te hebben gevon- ten om het ongewenste „rond zwerven" van door parkerende «'anten in de omgeving van de teak achtergelaten wagentjes voortaan tot een minimum te peperken. Voor zijn terugge dachte wagentje ontvangt de latent één waardebon. Op tien waardebonnen kan hij gratis een appeltaart halen. Eén van de eersten die het begrip economische politiek combineerde met het bijvoegelijk naamwoord actief was dr Hans Max Hirschfeld, vóór en tijdens de Tweede Wereldoorlog secretaris-generaal van economische za ken en gaf zijn boek de titel: „Actieve economische politiek 1929-1934". Hij kon toen (1946) niet vermoeden dat een jonge doctor in de economie nog eens niet alleen zijn werk zou overdoen in een twee maal zo dik proefschrift, maar ook de titel zou verdubbelen. „Actieve en re-actieve industriepolitiek in Nederland" noemde P. E. de Hen de dissertatie, waarop hij eind april promoveerde aan de Tilburgse hogeschool. De 34-jarige auteur was van 1970-1980 redacteur van Vrij Nederland en is sinds kort verbonden aan de redactie van het Financieele Dagblad. Wat bedoelt hij met de benaming actief en re actief, toegepast op een onderdeel van de economische politiek? Reactief wil in dit verband zeggen dat de regering pas dan tot actie overgaat, wanneer personen of groepen uit het bedrijfsleven daarom uitdrukkelijk vragen. De term actief is gestempeld in de discussie over de handelspolitiek: vrijhandel of protectie (bescherming). Tot aan de op richting van de E.G. overheerste in ons op internationale handel en scheepvaart aange wezen land de mening dat protectionisme verwerpelijk was. Hirschfeld, de eerste directeur-generaal van het nieuw gevormde departement van econo mische zaken, gaf stem aan dót deel van de openbare mening dat vraagtekens plaatste achter dit traditionele standpunt. Daarbij had hij een open oog voor de groeiende noodzaak om Nederlands industriële basis te verbreden. Met het oog op de dogmatische tegenstellingen over handelspolitiek, zelfs binnen éénzelfde politieke partij, waar bij voorbeeld de anti-revolutionairen Kuyper en Colijn verschillend over dachten, lag een be hoedzaam woordgebruik voor de hand. IJve raars voor protectie en industriebevordering van overheidswege noemden zich daarom heel voorzichtig voorstanders van „actieve" economische politiek. Nieuwe gegevens De grote verdienste van de studie van De Hen ligt in de massa nieuwe gegevens die hij naar voren brengt, waarvoor hij in het bijzonder heeft geput uit het archief van economische zaken. Dat brengt wel het nadeel mee dat het boek als geheel min of meer vanuit dit depar tement is geschreven. „Gouvernementeel" noemt de schrijver het zelf in zijn inleiding. Hij heeft zijn stof sterk chronologisch inge deeld, waardoor centrale vragen wèl worden aangesneden, maar vaak onvoldoende wor den uitgewerkt. Eigenlijk ligt dit voor de hand. want een regeringsdepartement werkt soortgelijk. Het houdt zich een tijdlang met een bepaalde zaak bezig, zet dingen op. maar de uitwerking is dikwijls niet in het archief terug te vinden. Daardoor maakt dit inhoudrijke boek hier en daar een wat onevenwichtige indruk. Zo be handelt de schrijver ook de eerste vijf jaren na de Tweede Wereldoorlog wanneer onze industriepolitiek pas echt van de grond komt. maar de eigenlijke problematiek van het boek wordt in hoofdzaak bepaald door de vraagstukken van vöör de oorlog. De jaren twintig met een duidelijk oneven wichtige arbeidsmarkt en de jaren dertig met de massale werkloosheid staan centraal. Toen ging het niet alleen om industriepoli tiek. maar om economische politiek in het algemeen. De schrijver erkent dit zelf door in den brede in te gaan op een algemene kwestie als de ordeningsvraag, zoals men destijds het streven om, al of niet met overheidsdwang, tot beperking van de concurrentie te komen, noemde. Het sterkste vind ik de hoofdstukken waarin De Hen handelt over initiatieven om de indu striële basis van onze volkshuishouding te verbreden en over de wijze waarop de over heid in dit opzicht werd geadviseerd. Het curieuze van de zaak is dat het niet ontbrak aan raden en commissies, bedoeld om een rol te spelen in de advisering van de overheid over economische aangelegenheden. Meteen in 1918 stelde Den Haag een Nijverheidsraad en een Middenstandsraad in. Beide zijn in de jaren tussen de wereldoorlogen blijven bestaan. Systematisch onderzoek naar het effect van hun functioneren is nog niet verricht, maar mijn verwachtingen zijn. ook na lezing van De Hen's studie, niet hoog gespannen. Het heeft er alles van dat de regering door middel van haar ambtenaren slechts oppervlakkig voeling hield met het bedrijsleven, commen taar vergaarde op wetsvoorstellen en uitvoe ringsmaatregelen. maar dat er nauwelijks oorspronkelijke adviezen uitkwamen. Al van af 1971 dateerde een Staatscommissie voor de Economische Politiek, waarin op hoog niveau beraad over economische zaken tus sen vertegenwoordigers van bedrijfssectoren en departementsambtenaren moest plaats vinden. Op het laatste moment traden nog vertegenwoordigers van vakbonden toe, maar een succes werd ook deze uit enkele tientallen leden bestaande commissie niet. Vooral op aandrang van de rooms-katholieke minister T. J. Verschuur kwam in 1931 onge veer gelijktijdig met de instelling van het departement van economische zaken de Eco nomische Raad tot stand. Deze was veel kleiner: slechts 15 leden, die officieel zonder last of ruggespraak zitting hadden. De func tie van de raad was in opzet vergelijkbaar met de na-oorlogse SER, al gaat het mij te ver om te stellen, zoals De Hen doet. dat deze op de traditie van de Economische Raad heeft kunnen voortbouwen. Waar het de een zijdige invloed betreft van de president van de Nederlandsche Bank, die in de persoon van Mr. L. J. A. Trip zéér veel in de melk had te brokkelen, is er in eik geval weinig over eenkomst. Plaats veroveren Het belangrijkste verschil met de huidige tijd is dat al deze door de regering ingestelde organen vanuit het parlement maar weinig morele steun ontvingen. De Economische Raad. die heel belangrijk had kunnen wor den, kwam zodoende in de lucht te hangen. Dat dit adviescollege verdeeld was over de te volgen monetaire politiek betekende een gro te misser, maar veel erger was dat ook de Tweede Kamer verdeeld was. Colijn en Trip prezen de gave gulden ijverig aan maar de politieke partijen verdienden hem! In feite moest de regering in haar streven om de economische politiek op een bredere basis te schoeien, optornen tegen de overheersende handespolitieke traditie. Op de Amsterdam se Grote Club gaven handel, scheepvaart en bankwezen de toon aan, fabrikanten van een lagere status hoorden thuis in de Industriële Club. Trouwens niet alleen de industrie moet nog zijn plaats veroveren, maar in veler ogen gold hetzelfde voor de rooms-katholieken, onder wie zich de krachtigste voorstanders voor een op bescherming gerichte (actieve) handelspo litiek bevonden. Dat socialisten en werkne mersvertegenwoordigers zich hadden in te vechten sprak heiemóól vanzelf. Maar de laatsten ontbrak het destijds ook wel eens aan voldoende deskundige vertegenwoordi gers. Toch is het departement van economische zaken er in de jaren dertig in geslaagd om de grondslag te leggen voor de vernieuwing en uitbreiding van de Nederlandse industrie. De Hen beschrijft het allemaal, gedetailleerd en op boeiende wijze: de oprichting van T.N.O. en van de provinciale economisch-technolo- gische instituten en de moeizame wijze waar op de industrie-financiering van de grond werd getild. Al gauw wordt de groei van een moderne industrie ruw onderbroken door de tweede wereldoorlog. Deze keer zou het be drijfsleven zijn contacten met de overheid na afloop van de oorlog niet opnieuw prijsgeven. De bestaansmogelijkheden van een deel van de pas na de tweede wereldoorlog tot volle wasdom gekomen Nederlandse industrie worden in onze tijd steeds meer problema tisch. De afstand die erdoor tot de hier be schreven periode wordt geschapen opent te gelijk perspectief voor een lange-termijnzicht op onze industrie. Dit belangrijke boek. ge schreven in een heldere stijl, biedt daartoe alle gelegenheid. „Actieve en re-actieve industriepolitiek in Nederland", door dr. P. E. de Hen. Uitgave De Arbeiderspers, Amsterdam. 431 blad zijden. Dr. Hille de Vries is hoogleraar in de Econo mische Geschiedenis aan de Rijksuniversi teit te Leiden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 31