Paralympics ondanks
alles
Tekening van een lezer
apart schrijversprotest
Commentaar
I hoolstaking
Vraag blijft of recreatiesport ermee gebaat is
Sponer ontploft huis aangehouden
S*
vf 'r
9
muppets
voetbalkranten
Minister De Koning
bezoekt Suriname
zeilboten
IDAG 19 JUNI 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
H S
rO0Ljaag beleven we een landelijke
jUl) olstaking die de eerste is in de
liedenis van het Nederlandse
^jjs. De stakingsoproep is
an van de Algemene Bond
lerwijzend Personeel en het
Daj t zal daarom tot het openbaar
rwijs
i beperkt blijven.
t Co r dat doet niet af aan de ernst
dit verschijnsel. De confessio-
bonden KOV en PCO vinden
Jiswaar nog niet nodig om
r)ipen van de staking in stelling
Uu< engen, maar zij staan toch zij
zij met de stakers als het gaat
toewliet behoud van arbeidsplaatsen
ottflpm de strijd voor beter onder-
rkej
aoj
stïïde werkgelegenheid in het on-
Bojnjs met een paar duizend ba-
.20^ per jaar afneemt, kan men de
eT( rachten nauwelijks het recht
eggen op te komen voor de
itras ngen van de tienduizenden col-
,ede; 5 die ontslagen zijn of met
|ag worden bedreigd. Volgens
"Nederlandse wet hebben leer-
hten bij het openbare onder
formeel geen stakingsrecht.
ir in feite wordt dit door de
fheid reeds erkend, zulks in
reenstemming met het Europese
l.Ê
leerkrachten die vandaag staken
dit niet omdat zij kortere
J^trtójden of beter salaris eisen.
och zou dat althans wat de werk-
coe jdtnbetreft, best begrijpelijk zijn,
tes groot deel van de onder-
3 wer'(t aanzienlijk lan-
pé veertig uur per week
Hdtstaking van vandaag gaat het
tier om een andere zaak. Doel
de acties (ook van de confessio-
bonden) is te voorkomen, dat
b veertig tot vijftig duizend
w erwijsgevenden aan de kant
JJ n. terwijl er nog zoveel werk te
va: i is De strijd voor het behoud
Mrt arbeidsplaatsen valt hier inder-
voor een deel samen met die
verbetering van het onderwijs.
deze achtergrond is het niet
J^fonderlijk, dat de bonden reke-
reJiopde steun van de ouders en de
tyjsvertegenwoordiging. Voor ou-
W'ikan het wel eens lastig zijn als
.Hmderen onverwachts een dag
Maar als men weet hoe
'Ijk veel ouders extra va-
'ragen, doet het wat
lig aan om meteen te roe-
kinderen nu de dupe wor-
Als per school wordt gezorgd
|i wde opvang van kinderen, die
niet terecht kunnen is er geen
iijeaan de lucht.
Kunnen de actievoerende leer
krachten ook rekenen op steun van
het parlement? CD A-woord voer
der Deetman heeft al verklaard dat
minister Pais ook dit jaar moet
zorgen dat er extra geld op tafel
komt voor het onderwijs. Ook hem
kost het geen moeite knelpunten te
bedenken, waarbij extra mankracht
soulaas zou kunnen bieden. Te
recht vraagt Deetman. net als de
socialist Van Kemenade. om een
meerjarenplan voor de werkgele
genheid in het onderwijs.
De keus waarvoor regering en par
lement staan, is of zij het aandeel
van onderwijs in de totale rijksbe
groting steeds verder willen laten
afkalven, of dat zij het onderwijs
opnieuw voorrang willen geven bij
de afweging van belangen.
De vragen die daarbij aan de orde
komen zijn niet gemakkelijk te be
antwoorden. Wat hebben de Ne
derlandse ouders over voor het on
derwijs van hun kinderen? Wat is
het hun waard dat klassen van
dertig of meer kinderen verdwij
nen? Hoeveel mag goede opvang
van niet-Nederlandstalige kinderen
onze samenleving kosten? Op hoe
veel extra hulp mogen scholen in
kleine dorpjes of verpauperde
stadswijken rekenen?
Veel wensen van de vakbonden
zouden al kunnen worden ingewil
ligd, indien de door een daling van
het geboortencijfer verkregen be
sparingen althans ten dele hiervoor
zouden worden aangewend. Ook
uit het oogpunt van werkgelegen
heidsbeleid zou dat geen onverstan
dige zaak zijn. Het nuttig effect van
die uitgaven is in ieder geval sneller
zichtbaar dan die van de miljarden-
steun die nu aan noodlijdende be
drijfstakken wordt gegeven
Mocht men op de hier aangegeven
wijze niet uit de problemen komen,
dan zou te overwegen zijn degenen
die onderwijs vragen een hogere
prijs te berekenen Vooral studen
ten in het hoger onderwijs zouden
best iets meer kunnen bijdragen in
de kosten van hun opleiding. Des
noods zou ook het schoolgeld voor
de niet-leerplichtige jeugd ver
hoogd kunnen worden, mits daar
bij het beginsel van de draagkracht
overeind blijft. Zowel uit de VVD
als uit PvdA zijn de laatste tijd
stemmen te beluisteren, die een
grotere bijdrage van de onderwijs-
genieters bepleiten. Ons zou dat
niet onredelijk lijken, wanneer hier
door de kwaliteit van het onderwijs
verbetert en een groot stuk werkge
legenheid kan worden behouden.
J«n onzer verslaggevers
h" R8FOORT AMSTERDAM In
nmersfoortse binnenstad is gister-
üpt dag de 38-jarige H.W. aangehou-
aar: k ®an die door de politie werd
Da tot In verband met de explosie
dj ndagmorgen in de Amsterdamse
ifu Winstraat. Zijn 35-jarige vriendin
hai is nog spoorloos. W. is gister-
art ld naar Amsterdam ©verge
rs ht, waar hij verder zal worden
[itj »rd in verband met de ontplof-
et onderzoek dat de afgelopen
i is ingesteld is duidelijk gewor-
dat er geen sprake is geweest van
,i exploderen van gasflessen, wat
ft als een mogelijkheid werd aan-
ibj «nen. Op de parterre-verdieping
in bet ontplofte huis bevond zich
\i hjk een schildersbedrijf. Uit ge-
die in de puinhopen zijn ge-
i is nu met vrij grote zekerheid
vast te staan dat de reden van
de ontploffing het voortijdig explode
ren van springstoffen is geweest. Hoe
die in het huis aanwezig konden zijn
is een vraag waarop de politie nu
spoedig antwoord hoopt te krijgen
van de bewoner zelf
Zowel de aangehouden man als C.B.
zouden lid zijn geweest van een ex
treem linkse organisatie en volgens
de politie hebben verkeerd in kringen
die „in het verleden met explosieven
te maken hebben gehad". De man
van C.B., een Drentse onderwijzer,
werd enige tijd geleden verdacht van
een bomaanslag op het huis van de
Arnhemse officier van justitie
Bij het onderzoek is ook Interpol in
geschakeld. niet alleen omdat het ge
zochte tweetal mogelijk naar het bui
tenland was uitgeweken, maar ook
omdat de recherche in andere landen
ook belangstelling heeft voor de zaak
door Willem Schrama
ARNHEM Ondanks veler
lei kritiek en een weinig aan
lokkelijk politiek voorspel is
het er dan toch van gekomen.
Na Rome, Tokio, Tel Aviv,
Heidelberg en Toronto, zal
Arnhem de komende veertien
dagen het middelpunt zijn
van de zesde Olympische Spe
len voor Gehandicapten, ook
wel Paralympics genoemd.
Ruim negentienhonderd in
valide sporters uit 42 landen,
nemen er aan deel. Ze zijn
ondergebracht in de Oranje
kazerne in Schaarsbergen, die
voor dit doel is ingericht en
inmiddels het aanzien van
een heus Olympisch dorp
heeft gekregen.
Een lange en bewogen voorgeschiede
nis kan dit evenement niet worden
ontzegd. Van verschillende zijden is
er in de afgelopen jaren kritiek gele
verd op de besteding van de vijftien
miljoen gulden die deze Paralympics
gaan vergen. De tweeduizend spor
ters zullen er ongetwijfeld weer veel
plezier aan beleven, maar zo rede
neerde men weegt dat betrekkelijk
korte genoegen wel op tegen het gro
te tekort aan voorzieningen dat de
80.000 gehandicapten vandaag de
dag in Nederland nog moeten ontbe
ren? Om maar bij de sport te blijven:
het ontbreken van aangepaste voor
zieningen in zwembaden en sporthal
len is nog altijd eerder regel dan
uitzondering.
Geen kader
Maar los daarvan waren er ook pro
blemen van organisatorische aard.
Toen het hoofdbestuur van de Neder
landse Invaliden Sportbond (NIS)
zich in het najaar van 1976 officieel
kandidaat stelde voor de Paralym
pics, stapte de toenmalige voorzitter
Wim Ruth op. Hij was van mening
dat de bond nog lang niet aan het
organiseren van een dergelijk mon
sterevenement toe was. In zijn ogen
ontbrak het de NIS aan een uitgeba
lanceerde organisatie en voldoende
kader om het effect van deze spelen
op te vangen.
Maar ook waren er intern nog veel
r*
Een van de deelnemers aan de Paralympics legt de ingebruikneming van de Oranjekazerne in Schaarsbergen als
Olympisch dorp op de gevoelige plaat vast. Haar hondje heeft meer aandacht voor een andere fotograaf
problemen. Zo dreigden de basket
ballers op te stappen als Zuid-Afrika
tot de Paralympics zou worden toege
laten. Zes boogschutters stapten uit
de selectie naar aanleiding van een
conflict over de onkostenvergoeding.
Juist nu er in Arnhem met geld ge
smeten wordt achtten zij het onbillijk Zuid-Afrika
dat de bond niet wilde toegeven aan
hun wens om de kilometervergoeding
van vijftien cent met een dubbeltje te
vermeerderen, zoals dat bij coaches
en bestuurders reeds het geval was
geweest. Maar de dieper liggende oor
zaak van het conflict was ook al door
Ruth voorzien: het selectiebeleid
faalde door onvoldoende kennis van
technische commissies.
En dat was er natuurlijk de kwestie
Zuid-Afrika. Nadat het parlement
zich vorig jaar oktober defintief tegen
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat. sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859. 1000 AW Amster
dam Naam en adres aan de achterzijde
vermelden Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon
deelneming van de Zuidafrikaanse
ploeg multi-raciaal of niet had
uitgesproken, stelden stichtingen als
„Zuid-Afrika Welkom" en „Wij horen
erbij" nog van alles in het werk om
deze zaak ongedaan te maken. Maar
toen afgelopen vrijdag de Raad van
State regering en parlement omtrent
de uitsluiting van de Zuidafrikanen
definitief in het gelijk stelde, hield de
ploeg de eer aan zichzelf en telegra
feerde vanuit Johannesburg dat van
de reis naar Arnhem was afgezien.
Als voorwendsel werd opgegeven dat
de ploeg tijdens de spelen gevaar zou
kunnen lopen vanwege mogelijke
„gewelddadige demonstraties". Een
mogelijkheid die mr. Geertsema.
commissaris van de koningin in Gel
derland en vice-voorzitter van het Pa-
ralympics-stichtingsbestuur, in een
brief aan de Zuidafrikaanse ambassa
deur in ons land had aangeroerd
De huidige voorzitter van de NIS, Cor
Westerneng, reageert nogal diploma
tiek op dit voorval. „We hebben ons
er als bond niet over uitgelaten, om
dat we wisten dat onze sporters er
ook verschillend over dachten," zegt
hij. „Om de eenheid te bewaren heb
ben we ons daarom van een politiek
standpunt onthouden. Al vind ik het
wel jammer dat de sport door sommi
gen altijd weer als speelbal wordt
gebruikt. Maar je kimt er niet om
heen. Het zijn onze eigen gekozen
politici met hun achterban die het zo
wensen."
Telebingo
Westerneng zegt ook geen oor te heb
ben voor de kritiek op Telebingo (op
brengst 27 miljoen), het smakelijke
tv-spelletje waar te elfder ure de ge
handicaptensport nog een charitatief
plaatsje in kreeg. „Hoewel we een
garantie van de lotto/toto en de Alge
mene Loterij Nederland hadden, was
er veel geld nodig. Dan stel je je op als
koopman en dan moet je geloven in je
zaak. En wij waren ervan overtuigd
dat de AVRO voor ons het beste
kantoor was. Daar had men ook in
Toronto al aandacht aan de Paralym
pics besteed en van zieligdoenerij
was toen bepaald geen sprake. Maar
dat er kritiek op kwam ook van
gehandicapten zelf dat is gebruike
lijk in Nederland. Maar de kritiek
kwam van niet-sporters. En wij waren
bezig met het organiseren van een
De bloedige botsingen in Kaap
stad en de discussies op het Bin
nenhof over een olieboycot tegen
Zuid-Afrika hebben de
apartheidspolitiek opnieuw in het
middelpunt van de belangstelling
geplaatst. Als het niet al te cy
nisch zou klinken, zou Je kunnen
zeggen dat het gisteren versche
nen boekje „Schrijvers tegen
apartheid" op een gunstig mo
ment de boekhandel bereikt. In
elk geval zou de belangstelling er
voor wel eens groter kunnen zijn
dat in rustiger tijden aan het Zuid
afrikaanse front.
Samensteller Manuel Kneepkens
zet in de inleiding uiteen dat het
boekje een uitvloeisel is van de
eind vorig jaar gehouden manifes
tatie „Leiden tegen apartheid"
Onder auspiciën van de al jaren
tegen de apartheidspolitiek strij
dende Stichting Boycot Outspan
Aktie (BOA) werd toen onder
meer de nu gepubliceerde poëzie
van Nederlanders en Zuidafrika
nen ten gehore gebracht.
Leiden is, behalve de zetel van de
BOA, ook de bakermat van een
groep schrijvers waartoe bekende
publicisten als Maarten t Hart en
Hannes Meinkema wel eens gere
kend worden. Naast die van de
dichters prijken ook hun namen in
„Schrijvers tegen apartheid", hoe
wel hun bijdragen niet direct op
roepen tot verzet tegen de Zuid
afrikaanse regeringspoli tiek Het
proza van 't Hart, waarin hij zich
tegen het celibaat keert, heeft zich
zelfs zeer ver van het onderwerp
verwijderd. Het stukje werd trou
wens eerder in een dagblad gepu
bliceerd.
Evenmin een eerste druk beleeft
de bijdrage van Piet Grijs, waarin
weliswaar Zuid-Afrika zijdelings
ter sprake komt, maar waarvan
ook niet kan worden gezegd dat de
auteur de apartheid aanvalt. Ook
andere prozaschrijvers die Kneep
kens heeft geselecteerd, blijken
over van alles en nog wat, maar
niet over apartheid te schrijven.
De samensteller heeft zich tegen
dat verwijt in zijn inleiding al in
gedekt, door aan het begrip een
ruimere betekenis toe te kennen.
In die betekenis valt onder apart
heid alles wat niet is gefundeerd
op „solidariteit met de sociaal
zwakkeren". maar op „hiërarchie"
en „vermeende superioriteit"
Kneepkens moest ook wel, want
maar weinig schrijvers blijken
zich in geschrifte over apartheid
te hebben uitgelaten
de gemiddelde Nederlandse
schrijver"
Overigens zal niet deze kritiek op
het boekje de Zuidafrikaanse am
bassadeur in Nederland er giste
ren van weerhouden hebben een
exemplaar in ontvangst te nemen.
Een handvol dichters en andere
tegenstanders van de apartheid
hadden zich voor de ambassade in
Den Haag verzameld, maar ze kre
gen de ambassadeur niet te zien.
De politie maakte een eind aan de
bijeenkomst. Kneepkens heeft het
voor de ambassadeur bestemde
exemplaar toen maar aan een
agent gegeven.
Illustratie van Hilbrand Bruijning uit „Schrijvers tegen apart
heid": .Pas op, achter je".
Het is, aldus de inleiding, een „ha
chelijke zaak" geweest om een
boekje als dit samen te stellen:
„Nederlandse schrijvers weten
als de meeste weldenkende Neder
landse burgers heus wel wat er
ui Zuid-Afrika gaande is. Maar
hun werk getuigt daar niet van
Dat komt niet alleen door het feit
dat Zuid-Afrika ver weg is. Het
heeft evenzeer te maken met het
geringe politieke engagement van
De Muppetshow is een belediging
voor iedere vrouw, vindt de on
derwijzeres Margaret Gallagher
(35) uit Ierland. Vrouwen zijn in
series als Sesamstraat en de
Muppetshow domkletsende. ij-
deltuitige wezentjes, alleen ge
schikt voor de rol van huismoe
der of van prostituée. Dit zwart
wit beeld vindt Margaret Gal
lagher volkomen uit de tijd. Een
huismoeder is beslist niet altijd
behulpzaam en lief en een hoer is
niet slecht.
Maar niet alleen het beeld van de
vrouwen is stereotiep. Mannen
staan te boek als de goede sul of
de dominante vechtersbaas. Mar
garet Gallagher vindt het vooral
zo erg omdat de series speciaal
zijn gemaakt voor kinderen, die
daardoor een beeld krijgen van
mannen en vrouwen dat totaal
niet overeenkomt met de werke
lijkheid.
Voor haar is het dus een verade
ming dat de medewerkers van de
serie hebben besloten om per au
gustus van dit jaar met de Mup
petshow te stoppen. Een stap die
de fans van miss Piggy, Kermit.
Gonzo en alle anderen zal spij
ten. De serie is gedurende vijf
jaar in 106 landen uitgezonden en
bleek overal een groot succes te
zijn. Maar zij hoeven niet voor
altijd afscheid van de Muppets te
nemen, omdat men van plan is
een vervolg te maken op de vori
ge bioscoopfilm. En misschien,
volgens een voorlichtster van de
commerciële Engelse omroepor
ganisatie de ATV die de serie
maakt, komen ze in de toekomst
nog wel eens terug op de tele
visie
Jan Zwartkruis, de coach van de
nationale voetbalploeg, was na
de nederlaag van Nederland te
gen West-Duitsland (3-2) zo bang
dat zijn spelers niet tegen de kri
sportevemenent, dus dat was onze
zaak niet."
In sommige kringen wordt al lange
tijd gevreesd voor een financiële en
organistorische kater na de spelen,
maar Westerneng gelooft wel degelijk
in rendement. „De aandacht wordt er
op gevestigd dat gehandicapten kun
nen sporten. Het is niet reëel om te
veronderstellen dat we 80.000 leden
aan deze spelen overhouden. Er zijn
er genoeg die al naar gelang hun
leeftijd en de aard van de handicap
niet in aanmerking komen voor
sportbeoefening. En er zijn natuurlijk
ook die niet willen. Maar er zullen
meer mensen gaan sporten, dat weet
lk zeker. Gewoon eerst als recreant,
dan komen de wedstrijdsporters er
later wel uit."
Winst
„Ons probleem was om meer kader te
krijgen om de mensen op te vangen.
We hebben contacten gelegd met de
opleidingen voor sportinstructeurs
(CIOS), de Vereniging Leraren Licha
melijke Opvoeding en tal van institu
ten. We zijn begonnen met kadercur
sussen voor onze eigen leden. Die
mensen vangen de winst van de spe
len op. Verder streven we er naar om
gehandicapte sporters, die daar rijp
voor zijn, onder te brengen bij valide
bonden. Dat is al begonnen met de
basketballers en dat gaat door met
andere takken van sport. Er zijn al
verschillende tafeltennissers die com
petitie spelen tegen valide tegenstan
ders. Dat is een goede vorm van inte
gratie.
Terug naar de Paralympics, die zich
zullen afspelen op het sportcentrum
Papendal, de Arnhemse Rijnhal en
het zwembad „De Vallei" in Veenen-
daal. Voor de ruim negentienhonderd
deelnemers zijn niet minder dan 2700
medailles te verdienen. Dit grote aan
tal houdt verband met de vele catego-
riën van sportbeoefening, die op hun
beurt weer worden veroorzaakt door
de verschillende handicaps.
De Nederlandse Spoorwegen rijden
de komende veertien dagen van een
groot aantal stations met „uitgebro
ken" treinen naar en vanuit Arnhem.
Op de stations zal hulp aanwezig zijn
bij het in- en uitrijden van de rolstoe
len. Wel is het wenselijk dat rolstoel
reizigers zich tevoren telefonisch mel
den (030-353768). De complete dienst
regeling voor deze speciale treinen is
te vinden in een folder die op de
stations is te verkrijgen. Het Rode
Kruis zorgt in Arnhem voor gratis
verder transport.
En dan resten ten slotte nog de over
gebleven miljoenen van Telebingo
die overeenkomstig de afspraken
met de AVRO destijds zinvol moe
ten worden verdeeld onder de gehele
gehandicaptensport in Nederland
Nu al wordt ervoor gepleit om deze
gelden niet links en rechs te versnip
peren. maar ze te gebruiken in het
kader van een algemeen ontwikke
lingsplan voor gehandicaptensport
Een taak voor de Federatie Sport
Gehandicapten, die de kas beheert
Maar ook voor de NIS, die volgens
zijn critici hard aan basisverbreding
toe is. Met andere woorden: het mo
ment lijkt gekomen dat de recreatie
ve sportbeoefening onder gehandi
capten veel meer aandacht moet
gaan krijgen dan de kleine elite van
topsporters die de komende dagen in
Arnhem hun opwachting maakt.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Minister De Koning
van ontwikkelingssamenwerking
brengt eind volgende week een be
zoek van vijf dagen aan Suriname
Het is het eerste bezoek van een Ne
derlandse mlinister aan Suriname
sinds de machtswisseling in februari
De Koning zal besprekingen voeren
over de richting en uitvoering van de
Nederlandse hulp aan Suriname
Minister De Koning gaat eerst naar
Colombia. Hij zal daar projecten be
zoeken. die met Nederlandse hulp
worden uitgevoerd. Colombia is een
zogeheten concentratieland voor de
Nederlandse hulpverlening Voor dit
jaar bestaat de hulp uit een schen
king van veertien miljoen gulden, die
geheel ingezet zal worden voor aktivi-
teiten voor de armste groepen.
tiek in de Hollandse pers opge
wassen zouden zijn, dat hij de
KNVB verbood de speciaal uit
Nederland overgevlogen kranten
aan de voetballers uit te delen.
Met het oog op de wedstrijd te
gen Tsjechoslowakije zouden de
voetbalverslagen wel eens een
negatieve uitwerking op de spe
lers kunnen hebben. Jammer
voor de censuurplannen van
Zwartkruis was dat de voetbal
lers de kranten daarop gewoon in
een winkel in Milaan kochten.
Hadden ze het maar niet gedaan.
Nederland kwam immers niet
verder dan een gelijkspel en
moest teleurgesteld naar huis te
rugkeren. In 1982 is er weer een
wereldkampioenschap (in Span
je). Als dan alle voetbaljournalis
ten eens thuis bleven, moeten we
toch eindelijk eerste kunnen
worden?
De stichting „Zeilen met gehan
dicapten" krijgt drie speciaal
voor gehandicapten gebouwde
zeilboten van de Amsterdamse
vrijmetselaarsloge CVA. Met de
vaEutuigen kunnen gehandicap
ten met dezelfde kansen als niet-
gehandicapten aan zeilwedstrij
den meedoen. De boten worden
vandaag op de Loosdrechtse
plassen aan de stichting overge
dragen