Nieuwe muntmeester benoemd
i
Ik neem tvoor mijn salaris.
Ik neem t voor mijn vakanticbaan.
Ik neem t voor mijn studiegeld.
Ik neem t omdat ikgeen kopzorg wil.
J
Ik neem Giroblauw omdat ikvan simpel hou.
Zorg van justitie voor gedetineerde
ontroert maar privacy blijft bedreigd
Vliegveld Markerwaard
economisch geen succes
PROVINCIALE STUDIETOELAGE-
REGELING NOORD-HOLLAND
provinciaal bestuur
van noord-holland
Trouw
postgiro en
rijkspostspaarbank
ieder,
arvoo,
'ngen
dat d|
«H
'n ij,
ig alt
it OV|
n: g!
om
en Uj
te»
Haag,
rdaad
uid is
Iscnrn
chter
adati
eüjnl
iMie
betei
idep,
rden.
den is in de zekerheid des Geloofs ontslapen
in lieve vrouw, onze zorgzame moeder,
lot- en overgrootmoeder
Maria Antoinette Touwen-
van der Boon
leeftijd van 09 jaar.
Eens verschijn ik voor den
Heer,
vindt mijn ziel het danklied weer:
Hij, mijn God, Hij heeft mijn leven
altijd van de dood ontheven.
Psalm 42/7 B
r ter
langt
wicht
'ten
op
de i
lat
lERPAG 19 JUNI 1980
Familieberichten
Zeist,
L. Touwen
J. M. Touwen
Wateringen,
G. A. Lindhout-Touwen
M. L. Lindhout
Ferwerd,
J. J. Touwen
J. C. Touwen-Bijloo
Rotterdam.
C. J. Touwen
klein- en achterkleinkinderen
II WC Zeist, 18 juni 1
Looborch"
ibergseweg 42
Geen bloemen.
Jd«i
begrafenis zal plaatshebben te Zeist op de
mene Begraafplaats op maandag 23 juni
om 14.00 uur.
voorafgaande zal om 13.00 uur een
uwdienst gehouden worden in „De Loo-.
ch".
iheid tot condoleren aldaar na afloop
de rouwdienst.
m'UP THE SAWDUST BAND
CKENSTEIN - LA CONFRÉRIE DES FOUS
WLEVEL RANTERS - PIEREMACHOCHEL
CADDICK, PETER BOND TIM LAYCOCK
HNES VAN DE VELDE- KETT S OAK- FLUfTEKRUID
ENGELAHO NCOEm
TON PLUT BAND - ALBION MORRIS MEN
«U«C ENGELAND
PA RAAT- MUCKRAM WAKES
EIVICTORVBAND - GERARD VAN MAASAKKERS
UWOA - GRUPPO FOLK INTERNAZIONALE
n: LUNCHCONCER1EH p/A'AfS uur qroie M};-
!0:IS in* t*rt4 MH, graf* MiV. kltmu
(Fotoclub)
«r Donoem.\G3juijin-
no;VRrjaAacjuitn>j!f
CERTÊN2UNGR*TtS TOEGANKELIJK
atnaekiss* vtnötOelan
3»s»i,<iop«n»in 10-16 uur. t ZomWg* ra
DoBHn. KrwMtrêH 2. 3012 CJ Rotfrdim
de Doelen 3-4-5 JULI 1980
Ook voor het studiejaar 1980-1981 bestaat de mogelijkheid
om een studietoelage te krijgen van de provincie Noord-
Holland. Een studietoelage wordt door Gedeputeerde
Staten van Noord-Holland toegekend in de vorm van een
gift of een renteloos voorschot.
WIE KOMT IN AANMERKING?
- inwoners van Noord-Holland;
bij minderjarigheid moeten de ouder(s) of verzorger(s)
in Noord-Holland wonen
- het bruto inkomen mag - afhankelijk van de gezins
samenstelling - niet meer bedragen dan een bepaald
maximum
- los daarvan moet men volgens provinciale maatstaven
niet in staat zijn de studie zelf helemaal te betalen.
WELKE STUDIEKOSTEN?
- school- of lesgeld
- leermiddelen, materialen
- dagelijkse reiskosten van en naar school
- speciale schoolkleding (niet: sportkleding)
LET OP: de studiekosten moeten tenminste fl. 450,
bedragen.
HOE GROOT IS DE
STUDIETOELAGE?
- de toelage is nooit hoger dan !6 van de studiekosten na
aftrek van een eventuele eigen (ouderlijke) bijdrage
- de maximum toelage bedraagt fl. 3470,-
- toelagen beneden fl. 100 - worden niet toegekend.
WELKE OPLEIDINGEN?
- instellingen voor onderwijs of kunsten
- kursussen
- tweede-kans onderwijs (dagschool voor volwassenen)
NIET- gewoon of buitengewoon lager onderwijs
- hoger beroeps onderwijs
- hogescholen
- universiteiten
WAAR EN WANNEER AANVRAGEN?
- zo spoedig mogelijk en in ieder geval vóór 1 oktober
1980 bij Gedeputeerde Staten van Noord-Holland,
Dreef 3.2012 HR Haarlem
- aangeraden wordt ook een aanvraag te richten tot het
ministerie van Onderwijs en Wetenschappen,
Kempkensberg 4, te Groningen en tot de gemeente van
inwoning.
NADERE INFORMATIE
Telefoon 023-163368/163370/163372
Elke zaterdag in
bet oMterwiJ* vraagt
vacatara ia ét
fleaaadheifeaarg
i hagerpcrsaaeel
wclxijas ca voraiiugswcrk
Zorg ervoor dat uw advertentiemateriaal donderdag
met de eerste post in ons bezit is.
Voor alle inlichtingen:
Telefoon 020-913456 tst. 794,783 en 750
TROUW/KWARTET
PR 15-HS 17
door Jac. Lelsz
APELDOORN Tot 's rijks
muntmeester is per 1 oktober
1980 benoemd Ir. J. de Jong
(39) uit Wijchen. Hij volgt als
zodanig dr. ir. M. van dien
Brandhof te De Bilt op, die 'pp
1 januari van dit jaar met
pensioen is gegaan. De heer
De Jong, die aan de Techni
sche Hogeschool te Delft stu
deerde voor metaalkundig ih-
genieur, vervult op het ogeh-
blik een functie in het parti
culiere bedrijfsleven.
Wat moet men zich voorstellen tyj
iemand, die aan het hoofd staat vah
de Rijksmunt te Utrecht? 's Rijks
muntmeester ia verantwoordelijke
voor de muntslag. Met papiergeld
heeft hij niets te maken, dat is eep
zaak van De Nederlandsche Bank.
Ook draagt hij, uiteraard, geen verb
an twoordeiijkheid voor het muntbej-
leid als zodanig, al zal hij wel in
bepaalde opzichten adviseren.
Of er nieuwe munten komen en hoe*
veel, of ze rond blijven dan wel vierj
4e
kant worden, of de rijksdaalder uit di
circulatie gaat om plaats te makèrf
voor een vijf guldens tuk, dat zijn alle-j
maal zaken voor een politieke beslis-;
sing op het ministerie van financiën,
in dit geval de staatssecretaris.!
,,'s Rijks muntmeester is met name'
verantwoordelijk voor de technische!
kant. Hij staat aan het hoofd van een
metaalwarenfabriek. Maar wel een;
van een bijzonder soort," aldus een
functionaris van het ministerie van! Teken
financiën.
Aan de vermaarde, wat scheef gezak
te Waag in Deventer hangt nog zo'n
ketel, waarin eens een stadmunt-
meester is gestoofd tot de dood erop
volgde. De man werd met kokende
olie „gezoden". In de rekeningen van
het jaar 1434 komt een post voor met
de aantekening „ene ketel gecoft,
daar die muntemeister in gezoden
werd". Als bijkomende straf werd de
dode niet in een kist begraven, maar
ging hij in een ton de grond in.
Het staat allemaal netjes in de munt
wet beschreven waaruit onze munten
moeten bestaan. Al komt de intrinsie
ke waarde van de munt niet meer
overeen met de door haar vertegen
woordigde waarde, er moet nauwkeu
rig worden toegezien op de voorge
schreven samenstelling van de ver
schillende metalen, 's Rijks munt
meester draagt verantwoordelijkheid
voor de kwaliteit van de munt. Op het
ministerie van financiën werd giste
ren opgemerkt: „De laatste munt
meesters van Nederland zijn, meestal
gepensioneerd, naderhand op natuur
lijke wijze aan hun eind gekomen."
Op de Rijksmunt, die ook de munten
voor Suriname enzovoorts heeft ge
maakt, worden niet uitsluitend mun
ten geslagen. Ook de Nederlandse
eretekenen, zoals kruisen en medail
les. En ook worden wel eens speciale
opdrachten uitgevoerd, zoals onlangs
voor een bank die een groot aantal
gouden dukaten liet vervaardigen,
geen wettig betaalmiddel meer en
eigenlijk meer bedoeld -voor beleg-
ginsgdoeleinden. In stille -weken is er
ook nog wel eens tijd voor een in dit
verband bijna triviale klus als de pro-
duktie van penningen voor koffie-
automaten. Ten slotte werken er bij
de Rijksmunt 135 mensen.
een haantje. Na 1 januari, toen de
heer Van den Brandhof aftrad, is daar
een sterretje aan toegevoegd. Alles,
zoals gebruikelijk, zo minuscuul, dat
het nauwelijks zichtbaar is. Het hui
dige, tijdelijke muntmeestersteken
wordt voorlopig gehandhaafd. Ook al
oiil er het zeldzaamheidskarakter aan
te ontnemen. Wel komt er een nieuw
muntmeesters teken voordat de eer
ste munten met de beeldenaar van
koningin Beatrix worden geslagen.
H^.'t laatste gebeurt pas over geruime
tijd, misschien in 1981.
Kamers van koophandel waarschuwen:
Van een onzer verslaggevers J j
BREDA De aanleg van een tweede nationale luchthaven in
Ygezien onaanvaardbaar. Dit is
de Markerwaard is economise!
de conclusie van de Kami
Brabant in een commentaar O]
luchtvaartterreinen.
van koophandel in Noord-
het structuurschema burger-
Volgens de Kamers slaat de regering
de plank mis, wanneer zij overweegt
een tweede nationale luchthaven aan
te leggen buiten het gebied waar de
grootste behoefte aan luchthavenac
commodatie is, namelijk in de zuide
lijke vleugel van de randstad. Zee
land, Noord-Brabant, Limburg en de
regio Arnhem-Venlo. In die streken-
bevinden zich die industriële en dien-;
stenbedrijven, die zowel in mensen!
als goederen een belangrijk aandeel MiliPlI
in het luchtverkeer hebben.
van Nederland, aldus het commen
taar.
De Kamers pleiten er verder voor de
luchthaven Zestienhoven een minder
ondergeschikte rol in het nationale
luchthavenplan toe te kennen en
voorzieningen te treffen dat dit Rot
terdamse vliegveld optimaal wordt
gebruikt.
Overigens loopt 's rijks muntmeester i
op geen stukken na de risico's, die in j
vroegere eeuwen aan de positie van
muntmeester zaten. Vijf eeuwen gele-
den kende ons land diverse stedelijke
munten, (bijvoorbeeld in de LJsseLste- j'
den), landschapsmunten (in het ge-
west Overijssel) en landsheerlijke
munten (onder anderen door Philips J
n geslagen). Wanneer de muntmees-
ter bedrog pleegde door er te weinig i
edelmetaal in te doen en te veel lood,
dan kon hij zwaar worden gestraft, in
laatste instantie zelfs door letterlijk
te worden gekookt.
Op iedere munt, hoe klein ook en
weinigen valt het inderdaad op, staat
een muntmeestersteken. Zoiets als
een garantie van 's Rijks muntmees
ter dat de munt aan de eisen voldoet.
Normaal wordt dit gewijzigd als een
nieuwe muntmeester aantreedt. In
dit geval is dat niet dadelijk per 1
oktober van dit jaar het geval. De
staatssecretaris voor financiën heeft
hiertoe besloten om speculatie te
voorkomen. Hierbij speelt ook vooral
de kwestie dat op 30 april de troons
wisseling heeft plaats gehad.
Het laatste muntmeestersteken was
Een luchthaven in de Markerwaard
zal volgens de Kamers zonder twijfel
leiden tot afvloeiing van personen ery
goederen naar buitenlandse luchthui
vens. Wat de overheid ook doet, het
verkeer zal zijn eigen weg zoeken,
want de Markerwaard is voor bevol
king en bedrijfsleven afgelegen, aldus
de Kamers die hun commentaar de
titel „De plank mis" hebben
genoemd.
In het rapport, waaraan ook de Ka
mers van koophandel Rotterdam en
Venlo meegewerkt hebben, wordt de
regering aangeraden een supra-regio-
nale luchthaven in Zuidwest-Neder-
land mogelijk te maken, omdat de
goederen- en passagiersstroom zich j
in de driehoek Rotterdam-Antwer-1
pen-Ruhrgebied concentreert. Zo'n i
vliegveld in Noord-Brabant zou juis,t
een stimulans kunnen betekenen-
voor de economische ontwikkeling
Zestien organisaties op het gebied
van natuur- en milieubescherming,
visserij en watersport alsmede de
ANWB hebben de regering gevraagd
een studie te laten verrichten naar
alternatieven voor de Markerwaard.
Een beslissing over het al of niet
inpolderen van dit deel van het IJs-
selmeer, mag volgens de organisaties
niet alleen afhangen van de bestaan
de waarden, maar ook van de ontwik
kelingsmogelijkheden die het IJssel-
meer te bieden heeft voor natuur en
landschap, de beroeps- en sportvisse-
rij en de recreatie.
In een brief aan de regering wordt er
op gewezen dat onvoldoende duide
lijk is welke keuze er is, als de
Markerwaard er niet komt. Er is geen
uitgewerkt alternatiaf plan voor be
stemming, inrichting en beheer van
het IJsselmeer, dat gericht is op het
instandhouden en versterken van de
huidige kwaliteit.
door Koos van Weringh
De minister van justitie, mr J. de Ruiter, heeft onlangs richtlijnen bekend gemaakt die in acht
moeten worden genomen bij het verrichten van criminologisch onderzoek, voorzover daar
gedetineerden en kinderen bij betrokken zijn die „onder justitie" vallen. De minister is
hiermee tegemoet gekomen aan de Tweede Kamer die hierom gevraagd had. Dat wasUn april
1978 bij het debat over de toen in de publiciteit gekomen plannen van de in Leiden benoemde
criminoloog Buikhuisen
I
Ik schrijf hier „plannen", maar in
feite was daarvan toen nog in he£
geheel geen sprake. Het reclasse-
ringsblad KRI was erachter gekomen
dat Buikhuisen van plan was zich in
Leiden toe te leggen op de biosociale
criminologie en in de pubiikatie die
het blad vervolgens aan de zaak wijd
de heette het dat er hersenonderzoek
onder delinquenten zou worden ge
daan. Sindsdien is Buikhuisen met
dat hersenonderzoek verbonden
geraakt.
Dat blijkt ook nu weer, nu hij in het
nieuws is met zijn eerste echte plan
nen. In verschillende kranten heb ik
gelezen dat zijn eerdere plannen her
senonderzoek te verrichten onder ge
detineerden geen doorgang konden
vinden. Maar die plannen zijn er hele
maal niet geweest. Na zijn oratie van
vorig jaar komt hij nu voor het eerst
,met een concreet voorstel voor onder-
•zoek.
Buikhuisen
De aanleiding tot de ministeriële
Je gaat van school en hebt een baan. Anderen gaan studeren of verdienen wat bij.
Zo heb je allemaal een reden om je geldzaken goed te regelen. Wil je het niet ingewikkeld
maken, dan kies je Giroblauw. Giroblauw is immers de kleur van de postrekening, 't Is j
gratis. Geld ontvangen gaat automatisch. Contant halen kan,óók op zaterdag. Betalen is
eenvoudig. Girobetaalkaarten krijg je bij voldoende inkomen op je postrekening. fl
Sparen gaat makkelijk. Lenen kan na je eenentwintigste. En je regelt alles thuis. Simpel. 5
richtlijnen wordt dus gevormd door
de kwestie-Buikhuisen. Dat heeft zo
wel voor- als nadelen. Een voordeel is
dat op betrekkelijk grote schaal be
sproken wordt wat de gevolgen van
wetenschappelijk onderzoek kunnen
zijn. Zo vaak gebeurt dat niet. Voor
iedereen kan duidelijk worden dat
over de beoefening van de weten
schap en de uitgangspunten daarvan
belangrijke controversen kunnen be
staan. Het behoort tot de taak van
het parlement ervoor te zorgen dat er
regels komen die verhinderen dat
„wetenschappers" zich maar kunnen
uitleven op groepen mensen die zich
niet kunnen verdedigen. In dit geval
zijn door de Tweede Kamer enige
voorzorgen genomen door de minis
ter te vragen richtlijnen op te stellen
voor het verrichten van onderzoek,
waarbij gedetineerden betrokken
zijn. De minister heeft dat vervolgens
keurig gedaan. Niemand kan daarte
gen zijn en ik ben dat ook niet.
Niettemin lijkt het mij van belang op
een aantal nevenaspecten te wijzen
die in de gesprekken geheei over het
hoofd worden gezien. De nu bekend
gemaakte richtlijnen zijn het uit
vloeisel van één felle discussie over
een zaak, die nauwelijks precies te
omschrijven was toen zij speelde.
Alle aandacht was en is nog gericht
op de mogelijke schending van de
privacy door wetenschappelijke on
derzoekers. Op dat ogenblik was die
privacy door Buikhuisen nog niet ge
schonden en die privacy is, voorzover
mij bekend, nog nimmer door een
criminologisch onderzoeker ge
schonden.
De suggestie is echter min of meer
aanwezig dat het tijd wordt die on
derzoekers eens aan banden te leg
gen. De samenwerking tussen crimi- Schade
nologische onderzoekers en „Justi
tie" beweegt zich in Nederland op een
redelijk niveau, al zijn er soms wel
strubbelingen. Het ministerie heeft
vele keren financiële middelen ter
beschikking gesteld voor onderzoek
in gevangenissen en instellingen van
de kinderbescherming.
toezicht. Een tijdje geleden heb ik
een gedetineerde bezocht die stu
deert en gedurende het uur dat ik in
de bezoekersruimte van amper twee
bij drie meter doorbracht zat er een
bewaarder bij. Een paar maanden
later mocht ik met hem alleen zitten»
na daarom gevraagd te hebben. Zon
der toezicht kon ik toen een door hem
gemaakte scriptie met hem bespre
ken, maar in het algemeen is bij het
bezoek geen sprake van enige priva
cy. In dit verband zou ik willen ver
wijzen naar het in 1977 verschenen
boek van Martin Moerings, De gevan
genis uit, de maatschappij in, waarin
zeer uitvoerig op de problemen van
gedetineerden en hun families wordt
ingegaan.
Seksualiteit
Over de seksualiteit van gedetineer
den wordt zwaarwichtig gesproken in
vergaderingen, waarvan de leden na
afloop gewoon weer naar huis gaan.'
Studies over de gevangene houden
rich bijna allemaal bezig met eecj
door het systeem „gesloopte" per
soonlijkheid. In de beginselenwet ge
vangeniswezen worden roerend e
woorden gewijd aan de functie van die
straf in het kader van de terugkeer
van de gedetineerde naar de maat
schappij. maar de eerste studie waar
in te lezen valt dat er van die resocia
lisatie ook maar iets terechtgekomen
is zou ik graag vast willen houden.
De parlementaire en ministeriële zorg
voor het wel en wee van de eens in de
zoveel tijd door een onderzoeker be
dreigde gedetineerde is buitenge
woon ontroerend, maar mooier zou
nog zijn als de parlementariërs hun
zorg zouden uitbreiden tot de dage
lijkse problemen van de gevangenen.
Misschien kunnen zij de minister ook
zover krijgen dat deze betere regelin
gen voor het bezoek ontwikkelt, om
dat de privacy van de gedetineerde
bij de huidige regelingen in ernstige
mate wordt bedreigd. En als. zij toch
bezig zijn kunnen ze wellicht ook de
arbeid van de gedetineerden eens wat
nader bekijken, want ook die draagt
maar weinig bij tot de ontplooiing
van de persoonlijkheid.
Systeem
IK NEEM EEN POSTREKENING.
J IK HEET (ACHTERNAAM)
I (VOORNAMEN VOLUIT)
j IK WOON
M/V
POSTCODE/PLAATS
j IK BEN GEBOREN OP
IK BEN TE BELLEN OP
I IK STUUR DEZE BON IN EEN ENVELOP ZONDER
POSTZEGEL AAN: POSTGIRO EN RIJKSPOSTSPAARBANK,
POSTBUS 99955,8900 GA LEEUWARDEN.
Trouw-25
i
i l
-1
Wat uit die door het ministerie zelf
betaalde onderzoeken blijkt is dat de
privacy van gedetineerden in hoge
mate wordt aangetast door het sys
teem waarmee wij in Nederland den
ken gevangenen te kunnen verbete
ren of resocialiseren. Gedetineerden
hebben geen enkele privacy. Hebt u
daar ooit van gehoord.
Ik behoor niet tot diegenen die van
mening zijn dat de maatschappij het
zonder gevangenissen kan stellen,
zoals ik al verschillende keren in deze
krant uiteengezet heb Maar dat bete
kent niet dat wij tevreden moeten
zijn met de plaats die de gedetineerde
in het bestel inneemt. Het uitzitten
van een door de rechter opgelegde
straf hoeft nog niet te betekenen dat
een gedetineerde als een tienjarige
behandeld en van alle verantwoorde
lijkheid beroofd wordt.
Als een gedetineerde zijn vrouw,
vriendin of wie dan ook op bezoek
heeft, gebeurt dat bijna altijd onder
In een toelichting op rie richtlijnen
voor het onderzoek zei de minister in
het televisieprogramma Brandpunt
dat een verzoek wordt afgewezen als
er „vrees voor schade'1 aanwezig ge
acht wordt. De gedetineerden mogen
op geen enkele wijze schade onder
vinden. Zij mogen trouwens ook wei
geren mee te doen.
Dat lijkt mij nogal vanzelfsprekend,
al kan „vrees voor schade" natuurlijk
ook worden uitgelegd in een voor het
justitiële beleid zeer gunstige rich
ting. Wat de gevolgen van deze richt
lijnen in dit opzicht rijn, zal moeten
worden afgewacht.
De vraag rijst echter wat het ministe
rie doet als de gevangenen werkelijk
schade ondervinden, bij voorbeeld
door de persoonlijke levenssfeer aan
tastende regelingen, waarmee zij elke
dag te maken hebben. Het is niet te
hopen dat de parlementariërs zich
tevreden zullen stellen met een inci
denteel succesje, waarmee in de pu
bliciteit hoge ogen kunnen worden
gegooid. Het tot stand komen van
deze richtlijnen wordt hopelijk geen
alibi het er verder maar weer bij te
laten zitten wat de werkelijke proble
men bij het gevangeniswezen betreft.
Koos van Weringh is hoogleraar cri
minologie aan de universiteit van
Amsterdam.