'Vrije radio' in Frankrijk bestrijdt staatsmonopolie Toekomst jongeren optimistisch verbeeld u Regering wil invloed op het zendwezen behouden Rusland dag op AVRO-radio Actiecomité geeft steun aan VPRO cffla archivering j Dood van Prinses op tv in Israël En dan nog Margot Fonteyn in brons Nieuwe boel Drie gevangenen ontsnapt uit Huis van Bewaring WOENSDAG 18 JUNI 1980 KUNST/RADIO/TELEVISIE TROUW/KWARTET )E door Jean Louis Michels AMSTERDAM De Franse autoriteiten zijn een grootscheeps offensief tegen de lokale illegale radiozenders begonnen. Deze zenders, die voornamelijk gesteund worden door de communistische vakbond COT, beroepen zich op de vrijheid van meningsuiting en willen op een andere manier „radio maken" en het staatsmonopolie van de radio en televisie doorbre ken. Dat wil zeggen: de oppositie moet ook in de ether vertegenwoordigd zijn. De algelopen weken heelt de Franse politie een einde gemaakt aan de uitzendingen van drie grote illegale zenders. Ondanks de storingen van de technische dienst van de staatsra dio TDF waren de stations toch druk beluisterd. De drie zenders hebben hun uitzendingen inmiddels weer her vat. De politie-invallen bij de illegale ..vrije" zenders vielen samen met de ingebruikneming van door de over heid gestuurde regionale zenders. Dat kan geen toeval zijn. In maart volgend jaar zijn presidentsverkiezin gen in Frankrijk en het lijkt erop dat de overheid het staatsmonopolie in de ether voor die verkiezingen niet wil prijsgeven. De ..vrije" zenders beschuldigen de overheid ervan het staatsmonopolie te overtreden De commerciële radio zenders Radio Monte Carlo en Radio Luxemburg zijn in heel Frankrijk te horen en worden door de overheid gedoogd. Maar ja. de regering be schikt over een meerderheid van de aandelen van de beide zenders, wat de Franse schatkist jaarlijks zo'n ze ven miljoen gulden oplevert. Radio Quinquin verzorgt sinds sep tember 1971 regelmatig uitzendingen vanuit een dependance van het ge meentehuis van Auby. een dorpje bij Lille. De communistische burgemees ter heeft geen bezwaar tegen de door de COT-vakbond gesteunde zender Des te meer bezwaar heeft de over heid. Inval Op 4 juni deed de oproerpolitie, gewa pend met geweren, een inval in de studio. Zij wilde de programmama- Van onze radio- en tv-redactie HILVERSUM De AVRO-radio-uit- zendingen staan morgen via Hilver sum 2 de gehele dag in het teken van Rusland. Praktisch alle programma's worden dan op een of andere manier gewijd aan dit immens grote land met zijn 260 miljoen inwoners. Onder meer de inval in Afghanistan en de Olympische Spelen worden vanuit verschillende invalshoeken be sproken. Een AVRO-team reisde gedurende twintig dagen door het land om zo mogelijk actuele zaken met de Sowjefc-burgers te bespreken. Het gaat er de makers om een beeld te vormen van het alledaagse leven in Rusland. De omroep zocht niet alleen de grote steden op. maar ook Siberië. Het materiaal zal aangevuld worden met commentaren en analyses van Rusland-kenners in Nederland. De ochtend is voornamelijk gewijd aan de Russische historie en ideolo gie. Voor deze onderwerpen zijn prof. J. W. Bezemer en prof. Karei van het Reve uitgenodigd. In de middag ko men onderwijs, gezinsplanning, reli gie. kernenergie, de media en milieu aan de orde. Moskou-correspondent Koen Corver, theoloog Theo van de Voort en criminoloog prof. Veldbrug- ge zorgen voor achtergrondinforma tie. De middag wordt afgesloten met een discussie over de rol van Rusland in de internationale politiek. Verte genwoordigers van een aantal politie ke partijen praten onder meer over mensenrechten, expansiepolitiek en de kwestie Afghanistan. s Avonds ligt het accent meer op cultuur, muziek, literatuur en film. Na iedere nieuwsuitzending zal de inhoud hiervan vergeleken worden met die van het Russische nieuwsbul letin. Tijdens de uitzendingen be staat er voor de luisteraars gelegen heid telefonisch vragen te stellen, die in de loop van de dag in blokken van een kwartier worden behandeld Speciaal vandaag Voetbal. Rechtstreeks ver slag van de wedstrijd Spanje- Engeland in het Europees kampioenschap voor landen- Ned. I 17.40 uur Voetbal. Rechtstreekse re portage van de wedstrijd Ita- lië-België in het Europees kampioenschap voor landen teams. Ned. I 20.27 uur Studio Sport brengt samen vattingen van de vandaag ge speelde voetbalwedstrijden, evenals een terugblik op het verloop van de wedstrijden uit de eerste ronde. Ned. I 22.45 uur Genghis Khan. Speelfilm uit 1965 met in de hoofdrollen Omar Sharif. James Mason en Telly Savallas. Het verhaal gaat over een Mongoolse krijgsheer die in de dertiende eeuw grote delen van China overheerste en terroriseerde. Ned. II 20.32 uur kers op heterdaad betrappen. De zen der en de antenne werden in beslag genomen. Het lijkt er echter meer op dat de overheid geen concurrent wil hebben voor de onlangs gestarte offi ciële regionale zender Fréquence Nord in Lille. Twee dagen na de inbeslagneming van de zendapparatuur hervatte Ra dio Quinquin zijn uitzendingen weer. Wanneer de programma's niet ge stoord worden, zijn zij in een straal van twintig kilometer rondom Auby te horen. Een nieuwe zender staat opgesteld in het gemeentehuis en op de kerktoren staat een nieuwe antenne Radio Paris-80 had op dezelfde dag als Radio Quinquin een inval van de oproerpolitie te verduren. Ook hier trachtte de politie de programmama kers op heterdaad te betrappen. En ook hier was het duidelijk dat de illegale zender het zwijgen opgelegd moest worden om de nieuwe officiële regionale zender Paris-7 een kans te bieden. Paris-7 is op de hand van Giscard d'Estaing en zendt voorna melijk jongerenprogramma's uit. Op de dag van de inval was Radio Paris-80 anderhalve maand in de lucht, en kon overal in Parijs ontvan gen worden. De politie nam voor meer dan vijfduizend gulden aan ma teriaal in beslag. Maar twee dagen na de inval zond de „vrije" zender weer uit. Diezelfde avond deed de politie weer een inval maar de zender werd ditmaal niet gevonden. Verzet Nog een inval vond plaats bij Radio Lorraine Coeur d'Acler in Nancy. Dit station heeft ook een dependance in Longwy, waar veertien maanden ge leden grote onrust onder de bevol king ontstond toen de regering de plaatselijke ijzerertsmij nen wilde sluiten. In tegenstelling tot de andere zenders stuitte de oproerpolitie hier op hevig verzet. Voordat de politie kon binnen dringen in het buurthuis van waar werd uitgezonden, werd zij met fles sen en dakpannen bekogeld. De zen der werd echter niet gevonden. Wél werden negen mensen gearresteerd. Tijdens het proces dat volgde hadden de gearresteerden willen ingaan op de vrijheid van meningstuiting en het staatsmonopolie op het radio- en tele visiewezen. Hun reactie bij de politie- inval bestempelden zij als „zelfverde diging". De vertegenwoordigers van de rechterlijke macht wilden echter alleen ingaan op de begane „geweld dadigheden" De rechter wilde niets zeggen over het principe van het staatsmonopo lie. Hij zag het alleen als zijn taak de bestaande wetgeving te toetsen en die houdt in dat alleen de overheid radioprogramma's mag verzorgen. Niettemin blijft dat monopolierecht de inzet van een politieke discussie De socialisten zijn voor behoud van het monopolierecht. maar dat moet dan wel verruimd worden. Linkse woordvoerders moeten in de ether net zo vrij aan bod kunnen komen als hun rechtse collega's. Ook moet er verandering komen in de regeling dat de overheid op welk moment dan ook zendtijd kan eisen. De socialisten zijn tegen de „vrije" radio's, wat hen er overigens niet van weerhoudt ze wel te hebben. Zij vre zen dat wanneer deze zenders een legitieme status krijgen, de ether overspoeld zal worden door commer ciële radiostations. De communisten vinden dat de ether helemaal vrijgegeven moet worden. ADVERTENTIE Grilleren of barbecuen ixm vis (Gebruik niet al te dikke vis of moten Een wat dik ker uitgevallen platvis m 't midden op de hoofd- graal inkerven Bestrijk voor en tijdens hel roosteren de vis goed met olie. Geef er stokbrood bi| met kruidenboter (100 g zachtgemaakte boter vermengen met 4 fijngewreven eierdooiers Voeg naar smaak toe fijngehakt sjalotje, halve theelepel fijngesneden bieslook en evenveel dragon, kervel, peterselie en enkele druppels citroensap) Doe meer mei vis. omdat 't zo lekker is. Produktschao voor Vis en Visprodukien s-Gravenhage Het behoort volgens hen tot het recht op vrije meningsuiting dat iedereen die dat wil zijn eigen radioprogram ma kan maken Die schönste Zeit im Leben van Grips door Dirkje Houtman UTRECHT „Die schönste Zeit im Leben" van het Orips Theater uit Berlijn opent met stevige rockmuziek die vanaf Principe-uitspraak een verhoogd achterpodium door een band de zaal in wordt geslingerd. Van onze radio- en tv redactie HILVERSUM - Onder het motto „Voordat 184.541 VPRO- leden met vakantie gaan moet er nog even iets geregeld worden'' begint de VPRO deze week via de omroep-gids een grootscheepse actie voor de redactionele onafhankelijkheid van de programmamakers. Illegale radiomakers doen hun uiter ste best om een principe-uitspraak over hun activiteiten te krijgen. Een entwintig medewerkers van Radio Paris-80 hebben hun identiteit prijs gegeven In de hoop voor de recht bank gedaagd te kunnen worden. Ge zien de ervaringen in het proces tegen de medewerkers van Radio Lorraine Coeur d'Acier is het echter de vraag of een rechter over het principe van het monopolierecht een uitspraak wil doen. Bij het Europese Hof in Straatsburg kunnen de „zendpiraten" hun toe vlucht niet vinden. Frankrijk is het enige land binnen de Europese Ge meenschap dat het voor individuen onmogelijk maakt een klacht in te dienen bij het Hof van beknotting van vrije meningsuiting. De Franse illegale radiomakers wachten daar om met smart op een Europese bui tenlander. die in Frankrijk op heter daad bij het bedienen van een illegale zender betrapt wordt. Hoewel deze mogelijkheid erg onwaarschijnlijk lijkt, is dit de enige kans voor de Een aanstekelijk begin dat jongeren, voor wie deze voorstelling is ge maakt. zeker aanspreekt Zij staan centraal met al hun twijfels, onzekerheden, ontsporingen en toe komstverwachtingen waarvoor snelle motoren en „toffe" melden een on ontbeerlijke compensatie vormen. Maandag werd de voorstelling in de Utrechtse schouwburg voor het eerst opgevoerd onder het toeziend oog van menig Nederlands theatermaker, die voor dezelfde publieksgroep speelt. Vanavond is „Die schönste Zeit im Leben" nog te zien in het Rotterdamse Zuidpleintheater, waar hopelijk meer jongeren naar toe komen. Grips Theater heeft vooral naam ge maakt met kinderstukken maar om haar werkterrein te verbreden richt het gezelschap zich nu ook op Jonge ren en volwassenen. Na het zien van het Grips-repertoire, over recht te krijgen. De leden wordt gevraagd steun te betuigen voor de strijd tegen de op stelling van een meerderheid van de ledenraad (de hoogste macht van de VPRO), die vindt dat de raad direct invloed moet kunnen uitoefenen op de programmering. De symphatisan- ten wordt vereocht telefonisch of schriftelijk te reageren en massaal op te komen bij districsvergaderingen van de vereniging. Inmiddels is er ook een actiecomité opgericht dat gaat ijveren voor de redactionele zelfstandigheid van het bedrijf In het comité hebben onder meer zitting: Fenna van den Burg, oud-voorzitster VPRO, Ton Planken, oud-medewerker NOS. Wil Wilbers, raadsadviseur CRM, Maarten van Traa. internationaal secretaris PvdA. Herman Cohen Jehoram, hoogleraar auteursrecht, en Kees de Gruiter, af getreden VPRO-bestdurslid. Het coi- té is van mening dat het klimaat waarin creatieve vermogens optimaal worden benut en waarin vernieuwing plaats vindt die zo wezelijk is voor de VPRO door de plannen van het be stuur op ontoelaatbare wijze wordt aangetast. Tijdens een gisteren gehouden verga dering van het overgebleven bestuur liet kandidaat-voorzitter Jager weten zich niet meer beschikbaar te stellen wanneer een ..meerderheidskabinet" wordt gevormd dat het zelfbeschik kingsrecht van de programmakers aan banden wil leggen. Franse „vrije" radio's om een princi-' pe-ultspraak over het monopolie- SSiSSÏS heeft gesteld, kan alvast één conclu sie worden getrokken: hoe ouder het publiek is, des te langer worden de voorstellingen, waarin te veel onder werpen aan bod komen. Ze missen daardoor de compactheid die zo kenmerkend is voor de knap geconstrueerde kinderstukken, ter wijl de struktuur hetzelfde blijft. Kor te scènes die in razend tempo wisse len onder muzikale begeleiding en waarin specifieke „leer"-situatles met een lied worden becommentarieerd. Het lijkt een voortborduren op een eens ontwikkelde methode, die bij „Die schönste Zeit im Leben aan ADVERTENTIE brengt rust èn dynamiek I in uw organisatie L 02510 2564^1 ADVERTENTIE Olieboycot Zuid-Af rika Olie-dom OSL PB 160 2650 AD Berkel en Rodenrijs Giro 16880 Stoun on*. JERUZALEM (AFP/Reuter) De Is raëlische televisie heeft gisteren de omstreden film „Dood van een Prin ses" van de Britse cineast Anthony Thomas uitgezonden. Volgens een woordvoerder van de Israëlische staats-tv is de film het meest bekeken programma uit de Israëlische tv-ge- schiedenis De film haalde ook bij zonder hoge kijkcijfers bij de zes mil joen Egyptenaren. Jordaniërs en Li- banezen die de Israëlische program ma's vanuit het grensgebied kunnen ontvangen, aldus de woordvoerder. Op de vertoning volgde een discussie over de samenleving in Saoedi-Ara- bië in het algemeen en de plaats van de vrouw in het bijzonder. Enige pa nelleden achtten het verkeerd con clusies uit de film te trekken. In de film was niet geknipt. Zo zagen de Israëliërs onverkort de door de Saoe- dische autoriteiten zo fel bekritiseer de gefilmde terechtstelling van de Arabische prinses en haar minnaar „De mens als Jager" heet de ten toonstelling die laat zien hoe de pre historische mens leefde en Jaagde. Zij wordt tot en met 29 september in het Volkenkundig Museum, Klooster straat 24 in Tilburg gehouden. De nadruk wordt bij deze tentoonstel ling gelegd op prehistorische vond sten in Zuid-Nederland. Bij voldoen de belangstelling wordt er elke zon dag tussen 15.00 en 16.00 uur de film „Oerbewoners van Amerika" ver toond die een beeld geeft van de wijze waarop stenen werktuigen werden vervaardigd. In het Brabantse Hilvarenbeek wordt voor de derde maal het Inter land Totaal Theater Festival georga niseerd op 27, 28 en 29 juni. Een groot aantal amateurstoneel-, muziek- en dansgroepen uit België en Nederland doet hieraan mee en ook de kinderen kunnen zich in workshops met aller lei theaterfacetten bezighouden. Tij dens het festival voert de openlucht- spelgroep Maet hout Staet „De wijze Kater" van Heijermans op in een tot openluchttheater verbouwde binnen plaats van het gemeentehuis in Hil varenbeek Hoe de laatste anderhalve eeuw de spot werd gedreven met het medische bedrijf is te zien op de tentoonstelling „Ik lach me ziek" die tot en met 28 september in Museum Boerhave, Steenstraat la in Leiden wordt ge houden. De expositie is opgebouwd uit cartoons die in kranten, tijdschrif ten en als reclame werden gepubli ceerd en de dokter in zijn dagelijkse doen en laten bespotten De Amerikaanse mezzo-sopraan Marilyne Home zal in het komende seizoen voor een eenmalige uitvoe ring naar ons land komen. Op 17 september brengt ze ln de grote zaal van het Concertgebouw een program ma van liederen en aria's, Haar optre den vormt onderdeel van een serie van drie internationale „bel canto coryfeeën". Later in het seizoen ko men de Spaanse tenor José Carreras en de Italiaan Luciano Pavarotti naar Nederland De beroemde balletdanseres Dame Margot Fonteyn is in haar geboorteplaats Reigate in Engeland de eer toegekomen in brons te worden vereeuwigd. Het meer dan vrouws hoge beeld dat haar in een karakteristieke danshouding laat xien, is ontworpen door Nathan David. Programma's vi !'su woensdag 18 in *,c >gel AMSTERDAM. Zuidei laai (20.15 uur): A. Hflndel ft >kke cio. Tent. Frankendael j uur): Aap verslaat de kn 'as geest. Mickery (20.30 Humboldt's Current. Univ ie teitstheater (20.30 uur): ,u i Ontdekking. Stadsschouw (20.15 uur): Het NatJ< Ballet. iner i d DEN HAAG. Circusthe ic (20.15 uur): De Toekomst. ,t_t derlands Congresgebouw 12 uur): Nederlands Kamerorl fd Koninklijke Schouwburg )te busvervoer 19.30 uur): Zo: gasten. HOT (20.30 uur): J van den Berg. aar Ktt ROTTERDAM. Luxor (j rtij' uur): Lindsay Kemp. Scho /D) burg (19.30 uur): Opera Theater Zuidplein (20.15 Die schönsten Zeit im I De Doelen (Kleine Zaal, jlrh< uur): Poetry International nd< UTRECHT. Qeertekerk l> 'S*1 uur): Radio Kamer Orki lcs Stadsschouwburg (Blau pol zaal. 15 uur): Banana. Cent, rij 't Hoogt (20.30 uur): Ni$ i. vormen van beweging/dans t in EINDHOVEN. Philips^, (20 uur): Beiaardconcert. j|ee BREDA. Grote Kerk q n uur): Nieuwe vormen vanbn *dri ging/dans III. e fi MIDDELBURG Kuypei (20.30 uur): Nieuwe vorm< beweging/dans Ib. spirituele zeggingskracht heeft inge boet. Een probleem bij deze voorstel ling vormde echter wel de taal waarin de dubbelzinnige woordgrappen in plat Duits voor een groot deel aan mij voorbijgingen. Ze schijnen de voor stelling een zekere rauwheid mee te geven, die ik als buitenstaander miste. Dooddoener De titel van het stuk slaat op de bekende dooddoener van veel teleur gestelde ouderen dat de jeugd de mooiste tijd van het leven is. Daar blijkt weinig van te kloppen. Veel jongeren, ook al zijn ze niet werkloos, worden geplaagfl door een gebrekkig toekomstperspectief. Ze vluchten in drank en drugs, beschouwen motoren als het symbool voor de vrijheid en gaan op een autoritaire manier met meisjes om die. met een huwelijk in het achterhoofd, nog de slechtste vooruitzichten hebben Landenvademecum, feiten e van 160 landen, samengesteld] Goedvolk. Uitg. Keesing, dam. 3e druk 260 blz - 29Ji Van uitgeverij Polak/Van Amsterdam zijn: Een man - der roman van I. Sevvo ƒ42.50) en twee dichtbund Gerhardt: Twee uur: de klc woordden elkaar (6 blz ƒ11] druk) en Nu ik hier iets zeg (38 blz - 16.50). Al déze onderwerpen komen aan bod in de voorstelling in de levensverha len van acht jongeren. Hun leeftijd varieert van vijftien tot negentien jaar en ze zitten op de middelbare school, werken of zijn werkloos. In een jeugdsociëteit. die gesloten dreigt te worden, ontmoeten ze el kaar. en vanaf deze plek waaieren ze uit naar verschillende plaatsen waar hun maatschappelijke en sociale si tuatie wordt belicht. Er moet ten slot te gesolliciteerd en samengewoond worden en de ongelukkige moeder heeft troost nodig. Maar zij blijken van alle gebeurtenis sen te leren. Aan het slot wordt de stoere motor-Jimmy door de meisjes niet meer blind geadoreerd, maar zelfs afgewezen. Wolle heeft eindelijk zijn baan, Sylvia is van de drugs en Schnuppe wenst na twee jaar gevan genisstraf zijn leven te beteren Eind goed. al goed. Een optimistisch eind waarmee de toeschouwer moed wordt ingesproken. Niettemin laat het stuk een vlakke indruk na door de eenduidige verbeelding van te veel zaken waardoor de voorstelling soms langdradig werd ROTTERDAM (ANP) Het ministe rie van justitie heeft gisteren beves tigd dat afgelopen zondag uit het Huis van Bewaring in Rotterdam drie gevangenen zijn ontsnapt. Het drie tal nam de benen via een raam in de spoelkeuken. De mannen war an daartoe in de gelegenheid, omdat ze als hulpen werkten in de spoelkeu ken. Er was op het moment van de ontvluchting geen toezichthoudend personeel aanwezig. In verband met een verbouwing van het Huis van Bewaring worden de warme maaltij den voor de gevangenen op het ogen blik op de luchthaven Zestienhoven bereid. Dit heeft tot gevolg dat diver se personeelsleden regelmatig daar aan het werk zijn De ontsnapte gevangen zaten in af wachting van hun berechting in voor arrest. Zij worden verdacht van dief stal en poging tot doodslag. De om vangrijke speuractie naar de ont vluchte gedetineerden heeft tot nu geen resultaat gehad. Uitgeverij Van Gorcum in zond: Organisatie van ,det4 captenzorg, door drs G. J. K e.a. 216 blz - ƒ29.50) en Men V ting en gezondheidszorg, van pi J. P. Kuiper. (229 blz - 29.51 Het ogenblik van de vrijheidJ van J. Bjomeboe (202 blz - a Het principe van de omwej meling korte essays van K i (182 blz - ƒ29.50) zijn uitgeverij Meulenhoff te t Wij leven van de wind, rorr Terpstra. Uitg. Zomer en j Ede 191 blz - 17.90 De Haarlemse Oude Gracht,*] ter tot weg, over wonen en*| Historische werkgroep van uitg. Vrieseborch te Haai blz - 45 gulden. Van uitgeverij De Kern in Dj zijn de volgende boeken: Alsbd 1 uitgaat, roman van K. M. Car. over een plotselinge energiecm! J blz. - 29,90) en Apollo en de stenmakers, een roman van 11 ton (164 blz - 17.50). Naar een kritische orthopedago 8 in het bijzonder van de zwakzli mens, geschreven door A. vanl nep. 116 blz. - 16,50. Uitg Bo: Meppel. Vlot koken en lekker eten, gered in 30 minuten. De recepten k< van I. Hoffmann. Uitg. Zomeren! ning, Ede. 125 lz. - 24,90. Gezondheid, geschreven door* J. Horwood. In dit boek gaat hel lichaamsfuncties, voeding, werk. spanning en oefeningen voor een de conditie. Uit. Ideeboek. Air dam. 128 blz. 20,75. Salades en koude voorgerechten recepten op 176 pagina's van i verij Time/Life, Amsterdam De is: 35.75 Anewei, roman van T. Visser tekeningen van T. de Haas. UitjO Lu ten. Amstelveen 224 blz. Woorden tegen vernietiging, EU se poëzie uit de Tweede WereK log. Samengesteld door B. Dijl uitgekomen bij uitgeverij Van( nep. Amsterdam. 194 blz. - 22j Het dodelijk document, Spioi verhaal van T. Gifford. Uitg. Utrecht. 286 blz. - 23.50 Schaakjaarboek 1980, met bijdfl van H. Bouwmeester. C. van Wij den en L. Hofland. Uitg. Speet! Utrecht. 181 blz. - 19,50. In ditb is opgenomen een overzicht var belangrijkste nationale en intern* nale schaakevenementen in 19781 uitslagen, commentaar, analyse* register. In de serie sociale blauwdrukke» De Horstink. Amersfoort is nurnö verschenen: Zelfhulp doe je niet leen geschreven door B. Bakkeren Karei. 35 blz - 6.50 Christenen en marxisten boni noten op weg naar morgen. Kerk vrede-brochure nr 5, door Harry denrust en anderen. De schrijver* pen met dit werkje de discussie* nen de kerken te bevorderen over betekenis van het marxisme. Uitg Horstink, postbus 400. Amersfoort blz 6.50

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 4