itgaven van ministeries grens ïKV> Conflict Kamer-kabinet om olieboycot Z.-Afrika Invoering alphahulpen stuit op verzet utoverkoop stort in Neemt weinig plaats in maar kanu heel wat narigheid besparen. n der Stee waarschuwt in Voorjaarsnota: BVD moet beter gaan letten op geheime stukken Personeelsstop bij bussen in streekvervoer 'nfleuropkikker is altijd welkom Ondernemingsraad Arnhemse stichting bejaardenhulp wil kort geding jjjDAG 18 JUNI 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET H S 3 i HAAG (ANP) Minister Wiegel (binnen- fjaken) wil, dat de Binnenlandse Veilig- njenst (BVD) maatregelen neemt om te ,men, dat geheime, voor het archief bestem- 1 iIrAman iran Klirrparc ADVERTENTIE leken i handen komen van burgers. heeft dit opgedragen aan de dienst, nadat -Utse galeriehoudster, mevrouw Zoetmul- gen door het rijk afgedankte kopieermachi- e geheime BVD-documenten aantrof. De Kocht de kopieermachine op een veiling Dienst domeinen in Wateringen. een woordvoerder van het ministerie wil lister uitgezocht zien hoe de bewuste docu- menten in de machine onopgemerkt konden ach terblijven. Een van de stukken bevatte gëgëvens over een Oostduitse journalist, die een interview van Kruisinga wilde kort natfat.diéWaé^afgetre den als minister van defensie. Het tweede stuk had betrekking op een Amster dams bedrijf, dat nauw wilde gaan samenwerken met een Oostduitse firma. Het derde stuk maakte, melding van het feit, dat de Oostduitse inlichtin gendienst familieleden had benaderd van een oorspronkelijk Oostduitse vrouw, die inmiddels de Nederlandse nationaliteit heeft. Volgens de woordvoerder van Binnenlandse Za ken zijn de stukken niet te betitelen als „uiterst geheim". „Het is echter wel vervelend voor de betrokkenen", aldus de woordvoerder. Voor zover hem bekend kwam iets dergelijks nog niet eerder voor in het bestaan van de BVD. et le onze sociaal-economi- i*| redactie HAAG De uitgaven verschillende departe- ten dreigen gedurende de J de helft van dit jaar de J elde plafonds te over- oii ijden. Var. der Stee (financiën) jftdit in de gisteren bij de Twee ter ingediende voorjaarsnota, lissentijdse balans over de uit- ng van de begroting 1980. De iter zal er echter nauwlettend op toezien, dat de ministers zich aan de gemaakte afspraken zullen houden. Hij verwacht daarom ook dat er nog al wat departementen in moeilijkhe den zullen geraken. Om welke departementen het gaat en welke omvang ongeveer de over schrijdingen zullen aannemen staat niet in de nota. Duidelijk is wel dat het steeds moeilijker wordt de'finan ciële eindjes aan elkaar te knopen. De financieringsproblemen zijn nog verder vergroot doordat het kabinet al wel een uitgavenoverschrijding heeft aanvaard van rond één miljard gulden. Voor verschillende onderwijs- categorieën moest zo'n honderd mil joen gulden extra op tafel worden gelegd. De giframp van Lekkerkerk vergde een uitgave van negentig miljoen. Ruimtevaart Steun aan ontwikkeling van ver keersvliegtuigen en ruimtevaart kostte honderd miljoen meer dan was begroot, en ten slotte moest er meer geid worden uitgetrokken voor steun aan individuele bedrijven (110 mil joen) en het fonds dat bestemd is om AOW- en AAW-trekkers niet méér be lasting te laten betalen dan andere inkomenstrekkers die net boven het ervolg van pagina 1 bestuurder Joop van Tol, die ions de FNV onderhandelt met de ag. is het intussen niet eens met Utrechtse collega. Hij zegt de Jk te hebben dat veel bedrijven de publiciteit gebruik maken om sen op straat te zetten en kleine (anisaties door te voeren. Tol meent dat de problemen van lijke aard zijn. Hij denkt dan ook irbeidstijdverkorting de beste sing is, naast een mogelijke verlaging op de duurdere Talbot. Niet alleen dus de „benzine- slurpers" maar ook andere Europese merken. Met name de importeurs en dealers die van deze merken afhanke lijk zijn, hebben het moeilijk. De mer ken die nog relatief goed worden ver kocht zijn BMW, Citroën, Mercedes en Volkswagen. Merken die niets van het instorten van de verkoop te duchten lijken te hebben, zijn de Japanse. De verkopen van Japanse auto's (Datsun, Honda, Mazda, Toyota en Mitshubishi) staan bij de RAI onder het kopje „goed tot uitstekend" geregistreerd. «1 ook de Bovag aanvankelijk taeriing was toegedaan dat de tierende autoverkopen van tijde- fluur zouden zijn, is deze organi- daar toch van teruggekomen. Eens de Bovag zijn de problemen njunctureel en structureel". De ag heeft de regering gevraagd steeds opnieuw de auto te belas- :en heeft verder gepleit voor tijde- e maatregelen voor de liqulditeits- blemen van de garagebedrijven. legering heeft toegezegd, dat de 'iduele bedrijven een beroep mo- doen op de belastingdienst om ïl van betaling te vragen. Boven- >s afgesproken, dat tijdens de van dit kabinet geen belasting waring voor auto's zal worden gevoerd buiten de reeds aange- de. ens secretaris van de Bovag, C. le«uw, zal ook worden getracht een algemene maatregel voor 'tijdverkorting te komen. »ens cijfers van de RAI, was 1979 de verkoop van nieuwe auto's .topjaar: 569.000 kopers reden 1 met eeri splinternieuwe auto de jeuit. Voor dit jaar is de verkoop op tussen de 480.000 en de 000 auto's. De RAI deelt desge- 'gd mee dat in het eerste kwartaal dit jaar 160.763 auto's werden 't, tegen 183.423 in dezelfde 'e van vorig jaar. .Winkt niet zo vreselijk ernstig, os een woordvoerder van de RAI, e het, niet dat de achteruitgang in verkcop in zijn geheel rust op •J» enkele merken: Fiat. Ford, Lelyland, Peugeot, Volvo en Koningin Beatrix wordt niet alleen met ernstige zaken ge confronteerd. Bij het bezoek dat de dochter van de Mexi caanse president haar gister middag op het paleis aan het Lange Voorhout in Den Haag. bracht ging het er huiselijk toe. Carmen Romano de Lopez Portillo vergezelt op het ogen blik een Mexicaans orkest, dat op toernee.is in Nederland. De presidentsdochter kwam niet met lege handen. Hoewel geen nadere bijzonderheden wer den gegeven, had zij zo te zien voor de koningin een bijzon der muziekinstrument meege bracht. minimumloon zitten (240 miljoen). Een andere tegenvaller is dat de ex tra bezuinigingsronde van drie mil jard gulden slechts voor 1,8 miljard gulden „hard" is gemaakt. Tegenover deze somberheid staan ook enkele lichtpuntjes. De belastingontvang sten vielen voor het eerst sinds tijden eens mee: 665 miljoen meer dan was verwacht. De winst bij de Nederland se Bank pakte wat hoger uit (205 miljoen) en de verkoopopbrengsten van de speciale inhuldigingsmunten bedroegen maai' liefst 105 miljoen gulden. Deze meevallers kunnen echter niet verhinderen, dat ook deze voorjaars nota zijn schaduwen vooruit werpt op de begroting voor het volgend jaar. Minister Van der Stee becijfert dat alleen al uit hoofde van de uitvoering van de begroting van dit jaar het volgende jaar een extra bezuiniging noodzakelijk zal zijn van twee mil jard gulden. .Van onze parlementsredactie DEN HAAG Minister Tuijnman van verkeer en waterstaat heeft de streekvervoerbedrijven een perso neelsstop aangezegd. Per 1 juni mag het personeelsbestand van deze openbaar vervoersbedrijven niet verder groeien. Tuijnman heeft deze maatregel genomen, omdat de ex ploitatiekosten van deze (voorname lijk) busdiensten onverwacht sterk stegen, vanwege het groeiend aan bod van passagiers, dat ook deze bedrijven te verwerken krijgen. Op grond van deze groei bestaat er een grote behoefte aan personeel bij de streekvervoersbedrijven, die in middels protest bij de minister heb ben aangetekend. De PvdA zal bin nenkort de minister over deze kwes tie aan de tand voelen. De personeelsstop kwam gisteren ter sprake in een overleg dat de Tweede Kamer met minister Tuijnman had, over de wens van de spoorwegen extra materieel aan te schaffen. De Tweede Kamer is vanwege de onver wachte groei die de spoorwegen doormaken, sterk geporteerd voor de bestelling van 220 extra treinstellen, om het toenemende aantal passa giers te kunnen verwerken. Het aantal reizigers-kilometers bij de NS stijgt nu gemiddeld met viereneenhalf procent, tegen een da ling van één procent in voorgaande jaren. Tijdens spitsuren in het wes ten van het land is het reizigersaan bod zelfs twintig procent hoger dan voorheen. De NS lopen dan ook, zoals Tuijn man het noemde „op de tenen" om voldoende materieel rijdende te hou den. De minister noemde de bestel ling zelf al noodzakelijk en verwacht per 1 juli een beslissing in het kabi net over de kosten van de extra treinstellen. De Kamer rekent, ge zien de uitspraken van Tuijnman, op een positieve beslissing. Niet uitstellen; nü halen! Bij uw ANWB-kantoor, de Rabobank en de Grenswisselkantoren. Van onze parlementsredactie DEN HAAG De meerderheid van de Tweede Kamer en de regering zijn duidelijk tegenover elkaar komen ts staan inzake de olieboycot van Zuid-AJrika. Namens de meerderheid van zijn fractie diende het CDA-Kamerlid mr. J. N. Scholten een motie in die de regering verzoekt „thans een olie-embargo jegens Zuid-Afrika in te stellen". Het kabinet zal zich naar verwacht later deze week over de motie beraden, wanneer deze vandaag met steun van de linkse fracties wordt aangenomen. Minister Van der Klaauw zei „de grootst mogelijke bezwaren" tegen de motie op het punt van de boycot te hebben. Hij wilde niet ingaan op de vraag wat de gevolgen zijn van aan neming van de motie. Tegen twee anderen delen van de motie had hij geen bezwaar: opvoering in Europees verband van de hulp aan zuidelijk Afrika en vaststelling van een datum voor de verkiezingen in Namibië. De Kamermeerderheid ziet in de olie boycot een laatste vreedzame moge lijkheid om de Zuidafrikaanse rege ring te pressen het apartheidssys teem af te schaffen voordat er gewel ddadige botsingen tussen blank en zwart ontstaan. De regering heeft zich tot nu toe steeds tegen een een zijdige Nederlandse boycot verzet. De regering ziet het zonder steun van de Europese Gemeenschap als een niet- effectief drukmiddel en vreest eerder schade voor de omringende staten in zuidelijk Afrika. Premier Van Agt wilde niet direct een harde botsing met de Kamermeerder heid inclusief de meeste leden van de CDA-fractie riskeren. Hij had minis ter Van der Klaauw daarom opdracht gegeven de zaak in de eerste ronde niet op de spits te drijven. Verwacht wordt dat de uiteindelijke ontkno ping van het conflict pas volgende week, na het vrijdagse kabinetsbe raad, in de Tweede Kamer zal plaats vinden. Dan kan blijken of het kabi net zijn verzet tegen de boycot opge eft dan wel voet bij stuk houdt waar na het aan de CDA-fractie is om al of niet met de mogelijkheid van een kabinetscrisis door te zetten. De heren Ter Beek (rechts) en Scholten, die gisteren voor PvdA en CDA het woord voerden tijdens het olieboycotdebat in de Tweede Kamer. Van een onzer verslaggevers ARNHEM De ondernemingsraad van de stichting gezinsverzorging en bejaardenhulp Arnhem, waar zo'n zeshonderd mensen werken, heeft zich unaniem uitgesproken tegen de invoering van de zogeheten alpha-hulp, zoals het ministerie van CRM die voorstaat. De leden van de raad zijn van mening, dat het bestuur van de stichting een eigen verantwoordelijkheid heeft en niet voor de druk van het ministerie moet zwichten. »cht. ode v; De ondernemingsraad wil dan ook dat het bestuur een kort geding aanspant tegen het verplicht invoeren van deze vorm van hulp zoals CRM die eist. Alpha-hulpverlening is in strijd met de doelstelling van de stichting, met de geest van de wet en van een goed be stuurder mag niet geëist wor den hiervoor verantwoorde lijkheid te dragen, aldus de ondernemingsraad. De kwestie van de alpha-hulp verlening speelt al geruime tijd sinds het ministerie van CRM onder druk van de bezuinigingen besloot dat deze hulpvorm moet worden ingevoerd bij de gezinsverzor ging. Het gaat hier^em huis houdelijke hulpverlening zon der begeleiding en/of verzor ging aan hoogbejaarden, ge handicapten of langdurig zie ken, die zelf niet de financiële draagkracht kunnen opbren gen en dikwijls ook de weg niet kennen om deze hulp te verkrijgen. De opzet is dat mensen' (leeé: vroüweh) die de2!e htilp tferlëften, biet in dienst komen van de stichting geziftsVerzorging, maar' van dè cliënt, waarbij de stichting een bétriïddelëhde rol speelt. De- centrale raad voor de ge- zinsVëizorgmg hééft zich hier tegen nogal gekant, maar het zijn 'uiteindelijk 'de' stichtin gen zelf die beslissen of al dan niet tot deze vorm van hulp verlening wordt overgegaan. Vooral in steden als Ensche de, Groningen, Utrecht en nu ook Arnhem, is hiertegen ver zet gerezen. De „werkers in het veld" maar ook stafleden vinden dat aan deze vorm van hulpverlenen meer nadelen dan voordelen zijn verbonden. Niet alleen voor de cliënt, maar ook voor de alpha-help- ster. Nadelen voor de cliënt zijn: geen begeleiding van de helpsters, geen vaste werktij den, bij ziekte, vakantie of zo maar wegblijven geen hulp en de cliënt moet het geid voor schieten en op tijd de formu lieren inleveren. Ook voor de helpster zitten er nogal wat nadelen aan vast, met name ten aanzien van haar rechtspositie, want zii kan geen aanspraak maken op sociale voorzieningen. Zij kan te allen tijde ontslagen worden, maar geen beroep doen op de WW, bij ziekte volgt na zes weken geen uitke ring meer en er zijn geen mo gelijkheden voor vorming en opleiding. De ondernemingsraad van de Arnhemse stichting voor ge zinsverzorging en bejaarden hulp vindt het een zeer kwalij ke zaak, als de instelling waar werkneemsters een goede rechtspositie bezitten hieraan haar medewerking verleent. Vooral omdat het weer een verzwakking is van de vrouw op de arbeidsmarkt. De raad is van mening dat de vraag naar puur huishoudelijk werk zonder verzorging en/of be geleiding wel door de stich ting gehonoreerd moet wor den. Deze mensen dienen te worden geholpen, maar alleen door helpsters die in dienst zijn van de stichting en daar door een goede rechtspositie hebben Begeleiding De stichting in Arnhem biedt momenteel hulp in die situa ties waarin naast de behoefte aan huishoudelijk werk een duidelijke behoefte bestaat aan begeleiding en/of verzor ging. Het ministerie van CRM wil echter dat zij per 1 januari volgend jaar cliënten over neemt die nu nog thuishulp via de gemeentelijke sociale dienst ontvangen. Een deel van deze cliënten heeft zuiver huishoudelijke hulp nodig en hiervoor wil CRM dan de zo geheten alpha-hulp invoeren. Hoewel de ondernemingsraad zich unaniem hiertegen heeft uitgesproken heeft het dage lijks bestuur van de stichting eind mei inmiddels besloten de alpha-hulp wel in te voeren en de cliënten van de sociale dienst over te nemen. Wel wordt gesteld dat de stichting er naar streeft die hulp zoveei mogelijk te laten veiTichten door personeel m dienst van de stichting en de rechtsposi tie van aipha-helpsters te ver sterken. Voor die helpsters draagt deze hulp echter veelal het karakter van ..betaald vrijwilligerswerk" Maandagavond komt het al gemeen bestuur van de stich ting bijeen om zich over deze kwestie te buigen en de onder nemingsraad ziet hierin een laatste kans deze zaak nog te kunnen tegenhouden. De le den zijn van mening dat het bestuur te weinig heeft ge daan aan het zoeken naar al ternatieven. Bovendien vin den ze dat dit bestuur niet zomaar voorbij kan gaan aan het standpunt van de onder nemingsraad. een groot deel van de staf en de medewer kers in het veld. En dat stand punt is: geen invoering van alphahulp op deze manier. Volgende week speelt in de Kamer ook het dreigende conflict rond de aftrekbaarheid van de hypotheekren te, die het CDA wil beperken en de WD niet. In politieke kring wordt aangenomen dat het kabinet de CDA-fractie niet op allebei de punten de voet dwars kan zetten. Verdeeld De meningen in de CDA-fractie over de xnotie-Scholter. waren verdeeld. Twaalf fractieleden waren tegen in diening. Een groep van tien tot vijf tien fractieleden is in ieder geval voor de motie. De rest was wel voor indie ning, rnaar zal de uiteindelijke stem ming laten afhangen van de argu menten van de regering. Het is nog volstrekt onduidelijk hoe deze ver houdingen in de fractie zullen liggen als de vraag van een kabinetscrisis aan de orde komt. De tegenstanders in de CDA-fractie menen, evenals de fracties van de VVD, SGP en GPV, dat een olieboy cot van Nederland alleen niet effec tief kan zijn nu Nederland er niet in is geslaagd de Europese Gemeenschap voor zo'n olieboycot mee te krijgen. De voorstanders ontkenden dit niet. Een olieboycot is materieel een klei ne zaak maar moreel een daad van solidariteit met de zwarte bevolking en een signaal voor het onderdruk kende blanke regiem" zei het CDA- Kamerlid Schol ten Minister Van der Klaauw benadrukte in zijn antwoord dat hii van het pas onafhankelijk geworden zwarte land Zimbabwe (voormalig Rhodesië) een positieve invloed verwacht op ds gang van zaken in zuidelijk Afrika Volgens hem zou een olieboycot van Zuid-Afrika direct ook Zimbabwe schaden. Minister Van der Klaauw deelde mee dat de regering van Zim babwe Nederland nog slechts erucele dagen geleden ervan op de hoogte heeft gesteld dat andere manieren voor Zimbabwe om aan olie te komen momenteel niet goed werken. De raf finaderij in Zimbabwe is al jaren bui ten werking, de bruggen zijn kapot, de havens zijn verzand, en, zo bena drukte minister Van der Klaauw. mo menteel sluit Zimbabwe contracten voor olieleveranties met Zuid-Afrika. De communist Bakker wees er echter op dat de minister van buitenlandse zaken van Zimbabwe deze week nog ontkend heeft dat een olieboycot zijn land zou schaden. Voorts meent minister Van der Klaauw dat een olieboycot de moge lijkheden om invloed in Zuid-Afrika uit te oenenen en om de zwarte meer derheid in Zuid-Afrika humanitaire hulp te verstrekken zal bemoeilijken. De CDA'er Mommersteeg had tevo ren verdedigd, dat een Nederlands gebaar juist door de verwantschap tussen Nederland en het blanke Zuid- Afrika. wel speciale invloed in Preto ria zou hebben. „Dat signaal is juist nu nodig, nu de spanningen steeds hoger oplopen", zei hij. De WD'er Bolkestein verwachtte eerder dat het de rechtse krachten in Zuid-Afrika zou versterken. CDA en de linkse fracties kritiseer den de inzet waarmee Nederland bin nen Europa voor de olieboycot ge pleit heeft. „Het was politiek met een knipoog naar de Europese Gemeen schap. De minister geloofde er zeil niet in en kon de EG-partners niet overtuigen", zei Brinkhorst (D'66). Ter Beek (PvdA) zei: „Het stond van tevoren vast, dat deze regering zich er niet echt voor zou inspannen." De voorstanders van de boycot von den algemeen, dat minister Van der Klaauw veel te optimistisch is over mogelijke „natuurlijke veranderin gen" binnen Zuid-Afrika en de in vloed die Zimbabwe daarop kan uit oefenen. „Van de eerder toegezegde veranderingen door de regering-Bot- ha is niets terecht gekomen en dat kan ook niet anders in een racistische maatschappij", zei mr. J. N. Scholten

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 3