aatregelen kunnen 60.000 ntslagen in bouw voorkomen Vakantiewerk kan studiebeurs in gevaar brengen [ieuwe instituten bij vernieuwing weinig zin [leine bouwbedrijven financieel kwetsbaar Rabobank maakt bezwaar tegen gelddiensten PTT WL ederlandse Participatie Maatschappij: [ïdernemingsraden komen met voorstellen Voorkeur voor eigen huis blijft Steunoperatie bij Chrysler thans bijna rond Hotelprijs voor hulpvaardigheid Teleurstellend jaar voor wegvervoer een nieuwe CAO bij Gist-Brocades Overleg over werk in de scheepsbouw Soms recht op teruggaaf belasting en ziekenfondsgeld Verdienste (Meer) veiligheid in vrije tijd Wegwijs in het nieuwe huurrecht lENSPAG 18 JUNI 1980 FINANCIEN EN ECONOMIE I TROUW/KWARTET «STERDAM (ANP) De Nederlandse Participatie Maat- lapP'J wijdt in haar jaarverslag over 1979 een beschouwing het starten van nieuwe ondernemingen. Daarbij wordt de fcdacht vaak gericht op innovatie (vernieuwing). laatschappij gelooft niet dat het »eft daarvoor nu nieuwe institu- j gaan oprichten. Zij vindt het Ivoor de hand liggen, dat be nde Instellingen die zich bezig jen met de financiering van on- ningen. inclusief het verschaf fen van risicodragend kapitaal, zich meer dan tot nu toe openstellen voor innovatieve ondememingsinitiatie- ven. Zelf denkt de NPM in deze rich ting meer dan voorheen actief te zijn. De directie van de NPM gelooft overi gens, dat bij de beschouwingen over innovatiebevordering relatief een te zwaar accent wordt gelegd op het beschikbaar stellen van financiering. Zij vraagt zich af of er werkelijk zo veel reële innovatieprojecten tevoor schijn zouden komen als men de fi nanciering aan de aanbodzijde rond zou krijgen. Het aantal nieuwe deelnemingen is ln 1979 betrekkelijk gering gebleven. Vijf nieuwe deelnemingen kwamen tot stand en wel in Bosch en Keunlng. Schouten-Giessen, Tabl, Wessanen en Wltteveen Holding. Met de nieuwe deelnemingen en uitbreiding van be staande was een bedrag gemoeid van 24 min tegen 13,3 min ln 1978. Het aantal ondernemingen waarin het be drijf sinds de oprichting ln 1948 heeft deelgenomen is in 1979 gestegen tot 233 en het daarmee gemoeide bedrag tot 266 min. De winst ter verdeling steeg vorig jaar van 9,7 tot ƒ11,6 min. Dit is voldoende om voor te stellen een dividend van 12 pet (onv.) uit te keren. i onze redactie economie iN HAAG In een open fel aan minister van volks- ivesting Beelaerts van lldand en staatssecretaris Jjkx, hebben de gezamenlij- ondernemingsraden van r grote bouwbedrijven een fctal maatregelen voorge- fld, die moeten voorkomen t ie huidige malaise in de jgbouw tussen de 50.000 i de 65.000 werklozen gaat en. nemingsraden van de vier rijven: Sanders in Arnhem, rs ln Arnhem, Nijhuis in en Brand-Evers in Apel- Sonstateren dat het „een triest tyjnsel is, dat er zoveel ontsla- reigen in de bouw, terwijl er leen schrijnend gebrek aan wo- igtn bestaat. Zij noemen de drei gde werkloosheid in deze sector rekt overbodig en ten enen Ie onterecht". Het bouwfonds Nederlandse Gemeenten Is op langere termijn niet pessimis tisch over het eigen-woningenbezit. Het fonds schrijft dit in haar jaarver slag over 1979. De huidige problemen zullen de tijdelijk in de ijskast geplaatste voorkeur van veel mensen voor een eigen woning niet aantas ten," meent het fonds, dat overigens wel van mening is dat het voor een gezonde woningmarkt een voorwaarde is, dat het klimaat voor eigen woningen niet verder verslechtert. Het Bouwfonds pleit dan ook voor een verlichting van de onroerend- goedbelasting en van de vermogensbelasting. De winst van het fonds halveerde in 1979 van 41 miljoen (1978) tot bijna 20 miljoen. In 1979 heeft het fonds bijna 5.000 woningen in aanbouw genomen, bijna 900 meer dan in het Jaar daarvoor. De vier ondernemingsraden stellen voor, de BTW te verlagen van 18 naar 4 procent. Een percentage van vier procent wordt gehanteerd voor de primaire levensbehoeften. „Een dak boven je hoofd hoort volgens ons in deze categorie thuis", zo menen de ondernemingsraden. Het verlagen van de BTW zou ertoe leiden, dat de kooplast voor een wo ning sterk wordt verminderd. De wo- ningproduktie zou bovendien op peil blijven en niet, zoals is voorspeld. 30.000 woningen lager uitvallen. Bo vendien zou sociale zaken de uitke ringen voor 65.000 mensen die drei gen te worden ontslagen, in zijn zak kunnen houden. Hypotheekrente De ondernemingsraden bepleiten voorts het weer aftrekbaar maken van onderhoudskosten. Zij denken dat hiermee een stimulans wordt ont nomen aan het zwart-geld-circuit, dat het een effectieve bestrijdlngsvorm is van beunhazen, en dat de fiscus een beter zicht krijgt op de inkomsten en uitgaven van de huizenbezitter, waar door de bedragen die het rijk uit BTW ontvangt, aanmerkelijk zullen stijgen. De vier ondernemingsraden verzet ten zich tegen een beperking aan de aftrekbaarheid van hypotheekrente zoals is voorgesteld door CDA-frac- tieleider Lubbers, omdat potentiële kopers erdoor worden afgeschrikt. Als vierde maatregel wordt in de brief voorgesteld een reële huurprijs ln te stellen. Voor bewoners die dit niet kunnen betalen, kan het thans gel dende huursubsidlebeleld van toe passing blijven, zo menen zij. Naast nog enkele andere maatregelen als een beperking van gemeentelijke In vloeden en een regeling van de dyna mische kostprijs, zijn de onderne mingsraden van mening dat de maat regel om leegstaande koopwoningen te verhuren, geen enkele bijdrage le vert aan de voorkoming van de drei gende werkloosheid, evenmin als sum het oplossen van het schrijnende wo ninggebrek. BTERDAM (ANP) Ofschoon kleine bouwbedrijven aans winstgevend werken, loopt het voortbestaan daar- tóch gevaar omdat de financiële positie zwak is. Dit blijkt en rapport van het Economisch Instituut voor de Bouw- lerheid (EIB), dat gisteren is gepubliceerd. lerzoek heeft betrekking op de lële positie van 78 bouwbedrij- 0, die gemiddeld niet meer dan Mi mensen in dienst hebben. De «tojisgegevens beslaan een periode vm i^l aaneengesloten jaren (1973 1977). Een voorbeeld van de wankele kaspo- sltievan kleine bedrijven is, aldus het r, de termijn waarop zij vorde- op opdrachtgevers laten uit staan. Niet minder dan vijftig dagen verstrijken tussen het moment van de rekening uitschrijven en het incas seren. Niet vlot Hiertegenover staat, dat bouwbedrij ven op hun beurt ook niet vlot van betalen zijn. Crediteuren verstrekken hün krediet voor een periode van ddeld 78 dagen. Deze vorm van finan cieren is vanuit een oogpunt van kos-, tenbeheersing niet erg aantrekkelijk Veel leveranciers passen een krediet- beperking toe. Zowel de debiteuren- als de crediteu rentermijn kunnen worden beperkt. Dit zal de financiële positie en niet in de laatste plaats de rentabiliteit ten goede komen, aldus het rapport Naarmate bedrijven in verhouding tot hun eigen kapitaal steeds meer aangewezen zijn op financiering met vreemd geld verslechtert hun finan ciële positie. Dit kan nadelig zijn voor de rentabiliteit, die over het eigen vermogen wordt behaald. Oorzaak is wat men een negatieve werking van het hefboomeffect noemt -OS ANGELES (Reuter) et is te verwachten, dat de lanciële reorganisatie bij et Amerikaanse autocon- m Chrysler eind van deze eek kan worden afgerond, t heeft topman Lee Iacocca n Chrysler gisteren mede- deeld. u ven van de vierhonderd banken die de steunoperatie zijn betrokken, •eten het contract nog tekenen, ie banken worden thans onder uk gezet om met het geld over de ug te komen. te komen met de particuliere schuld eisers wil het bedrijf in aanmerking komen voor overheidskredietgaran- ties van in totaal 1,5 miljard dollar (ongeveer 3 miljard gulden). Iacocca acht de kans groot, dat volgende week de eerste partij schuldbewijzen van Chrysler van in totaal 500 mil joen dollar die worden gegaran deerd door de overheid op de markt zullen worden gebracht. Ver wacht wordt dat zij vlot geplaatst kunnen worden. Iacocca voorziet grote veranderingen voor Chrysler. De nieuwe modellen met aandrijving op de voorwielen die zuinig omspringen met brandstof kunnen zich reeds nu verheugen in een grote belangstelling van o.a. au toverhuurbedrijven. Chrysler hoopt van de Plymouth Reliant en de Dod ge Aires circa een miljoen stuks per Jaar te produceren. De dealers daar entegen gaan nog een moeilijk kwar taal tegemoet. Hun omzet is gehal veerd en het aantal faillissementen is hoog. HILVERSUM (ANP) Gol den Tulip Hotels Holland, waarbij circa 30 hotels zijn ungesloten, heeft het initia tief genomen een jaarprijs in te stellen voor hulpvaardig heid en dienstbetoon. Dit heeft de voorzitter van het bestuur, ie heer P. F. Tichelaar, gezegd tijdens de jaarvergadering. Het idee van de heer Cees Schelling, voorzitter van de voedingsbond FNV, die denkt un een soort sociale dienst plicht leek de heer Tichelaar wel interessant, wanneer het althans niet de bestaande werkgelegenheid zou aantas ten. Hij gaf echter de voorkeur aan vrijwilligersteams die als ^Hulptroepen" bij stations, uchthavens en openbaar ver roer hun medemens onder wie nvaliden en gehandicapten de ulpende hand kunnen bieden en wellicht ook toeristen op een vriendelijke wijze behulp- *a*m kunnen zijn. ROERMOND De Centrale Rabobank heeft ernstige bezwa ren tegen de plannen van staatssecretaris Smit-Kroes om de gelddiensten van de PTT toestemming te geven tot het aantrekken van zakelijke gelden in de termijnsfeer met daar aan gekoppeld uitzetting bij bedrijven zonder hieraan de status en bijbehorende rechten en verplichtingen volgens de Wet Toezicht Kredietwezen te verbinden. Een Postbank onder voorwaarden die ook van toepassing zijn op de rest van het Nederlandse bankwezen kan de Rabo, zij het zonder enthousias me. wel accepteren. Dit zei de heer C. G. A. Mertens, voorzitter van de Raad van Beheer van de Centrale Rabo bank, bij de opening van het regio kantoor van de bank in Roermond. Gelddiensten die een uitbreiding zoe ken in zakelijke dienstverlening, zon der de daaraan verbonden herstruc turering van haar status en die als zodanig niet vallen onder de regels zoals deze gelden voor het overige bankwezen scheppen ongelijke con currentieverhoudingen. Daarom zijn de voorstellen van de staatssecretaris onaanvaardbaar. „Ik hoop dan ook dat de staatssecre taris door het parlement zal worden teruggefloten", aldus de heer Mer tens. De Rabobank staat zeker niet te Juichen bij de komst van de Post bank, al heeft men er toch wel begrip voor dat terwille van de continuïteit de gelddiensten van de PTT een ge wijzigde structuur noodzakelijk ls. In 1974, bijvoorbeeld, was de rentabi liteit van het totaal geïnvesteerde vermogen bij de onderzochte bedrij ven positief (gemiddeld 3,1 procent). Desondanks werd als gevolg van de financieringsstructuur en daarmee samenhangend de omvang van de rentelasten een verlies geleden van 2,5 procent. Uit het onderzoek ls ge bleken, dat vooral de kleinste bedrij ven hier gevoelig voor zijn. In de onderzochte periode groeide de omzet van de bedrijven met gemid deld elf procent per Jaar. Houdt men rekening met de bouwkosteninflatie dan was de reële jaarlijkse groei van de omzet slechts twee procent RIJSWIJK (ANP) Het vorig Jaar was ln het algemeen teleurstellend voor het beroeps goederenvervoer over de weg. Volgens het jaarverslag van NOB-Wegtransport vertoonden de rendementen in het binnenlands vervoer vergeleken met 1978 een lich te daling en was er slechts een gerin ge stijging bij het grensoverschrij dend vervoer. De NOB zei gisteren bij de presenta tie van het Jaarverslag over 1979, dat voor dit Jaar een verbetering wordt verwacht. De organisatie ls de groot ste vertegenwoordiger van werkge vers in het goederenvervoer over de weg. De problemen van 1979 waren voor een belangrijk deel te wijten aan de sterk stijgende energieprijzen en de minder gunstige economische situa tie in de verladerswereld. Van nega tieve invloed waren ook de strenge winter van 1978-1979 en het late tijd stip waarop de CAO over 1979 tot stand is gekomen. De organisatie blijft zich zorgen ma ken over de energie-situatie. De ver wachting is dat de prijzen zullen blij ven stijgen. NOB vindt dan ook dat voorlichting over energiebesparing aan transportbedrijven steeds be langrijker wordt De economische problemen waar de transportwereld mee kampt gaan bo vendien gepaard met wat NOB noemt „politieke problemen". Wan neer de overheid tekorten heeft, schrikt men er niet voor terug de eigenaars van personen- en vrachtau to's aan te spreken. Deze worden, volgens NOB, vaak „willoze slachtof fers" van de financiële problemen van de overheid. niECHT (ANP) Het overleg tus- n de vakbonden en het Glst-Broca- |<oncern (negen vestigingen, ruim «duizend werknemers) over een •uwe CAO is al bij het eerste onder- ndelingsgesprek afgebroken. Jst-Brocades wilde een tweejarige ui?'.met een looptijd tot 1 april Maar volgens een gezamenlijke «waring van de industriebonden [NV en FNV, de Unie BLHP en de •niging van hoger personeel bij -Brocades wil het bedrijf geen de concrete afspraak maken over het handhaven van de koopkracht en de automatische prijscompensatie. Zij zijn tot de slotsom gekomen dat Gist-Brocades geen behoefte aan ver der onderhandelen heeft en dus de onderhandelingen afbreekt. Volgens een woordvoerder van de industrie bond FNV was namelijk ook niet dui delijk, waarover de onderhandelaars van Gist-Brocades dan wel wilden praten. „Het heeft weinig zin verder te praten over niets." De vier organi saties gaan nu eerst hun respectieve lijke achterbannen informeren. Van een onzer verslaggevers GRONINGEN De noordelijke scheepsbouwers en de vakbonden zijn in gesprek over het maken van een werkgelegenheidsafspraak. De industriebond FNV heeft hiertoe het initiatief genomen om op die manier te proberen betere waarborgen te krijgen voor de 1800 werknemers in deze sector. Onlangs zijn plannen voor herstructurering van de noorde lijke scheepsbouw getorpedeerd. Die waren geboren toen veel werven moeite hadden het hoofd boven wa ter te houden. Nadat het weer wat beter ging haakten ze af. De vakbon den hebben echter steeds vastgehou den aan de herstructurering. „Maar we moeten ook realistisch zijn", aldus districtsbestuurder J. Cupenis. De werkgevers hebben gisteren tegen de vakbonden gezegd dat er met hen wel over een werkgelegenheidsaf spraak (sociaal beleid, beperking overwerk, zoveel mogelijk vaste aan stellingen en dergelijke) te praten valt, maar niet over een arbeidsplaat senovereenkomst. Dit laatste houdt ln dat ze geen garantie voor werk willen geven. Volgens districtsbe stuurder J. Cuperus wil de vakbond dit wel graag. De werkgevers zullen nu met nieuwe voorstellen komen. Voor scholieren en studenten, die van een studiebeurs of een studietoelage „van thuis" moeten zien rond te komen, ls een vakantiebaantje vaak een welkome moge lijkheid om de inkomsten wat bij te spijke ren. Het probleem hierbij is echter, dat deze inkomsten niet boven een zeker be drag mogen uitkomen, omdat anders de studiebeurs of de kinderbijslag ln het ge drang kan komen. Deze limiet is bij een beurs 1.220 schoon en bij de kinderbij slag 1.826,50 bruto. Het ministerie van Soci ale Zaken heeft onlangs weer een folder uitgege ven, waarin de wetens waardigheden over va kantiewerk op een rijtje zijn gezet Zo wordt erop gewezen, dat iedereen die vijftien jaar of ouder Is, ln de schoolvakanties mag werken. Vanaf vijftien Jaar heeft de vakantie hulp ook recht op het wettelijk minimumloon, dis tenminste langer wordt gewerkt dan een derde dat ls meestal dertien uur per week van de gebruikelijke ar beidstijd. Hoe hoog dat minimumloon bij een vijfdaagse volle werk week bij een bepaalde leeftijd is, blijkt uit het tabelletje dat bij dit arti kel is afgedrukt. Behalve aanspraak op het minimumloon, heeft de vakantlehulp ook recht op vakantie en va kantietoeslag. Iemand die bij voorbeeld één maand full-time werkt, heeft recht op minstens één dag vakantie. Daar naast kan aanspraak worden gemaakt op ten minste Th procent va kantietoeslag. Verzekerd Als er een arbeidsover eenkomst ls afgesloten, dan wordt door de werk gever premie voor de ver schillende sociale verze keringen ingehouden. Dat is aan de ene kant misschien vervelend, maar aan de andere kant geeft die Inhouding be paalde rechten. Zo kan, bij voorbeeld bij ziekte tijdens het werk, aan spraak worden gemaakt op een ziekengelduitke ring. In het geval geen ar beidsovereenkomst wordt aangegaan (zoals bij voorbeeld ln de agra rische sector het geval ls). is de vakantiekracht in vele gevallen niet voor de sociale wetten verze kerd en kan daarop dan ook geen aanspraak maken. Voor elke scholier of stu dent geldt dat, wanneer dit Jaar meer dan 104 gulden belasting wordt Ingehouden, een verzoek om teruggaaf van loon belasting kan worden in gediend. Dit moet gebeu ren met een t-biljet, dat (volgend Jaar) bij het be lastingkantoor kan wor den gehaald en dat ver volgens vóór 31 decem ber 1982 moet worden in geleverd. Enig geduld ls niet overbodig, want de fiscus is soms erg traag met terugbetaling; zélfs met een eenvoudig t-bil- Jet. In sommige gevallen, na melijk als de ouders par ticulier of vrijwillig bij een ziekenfonds zijn ver- ,e>o Leeftijd 15 jaar 16 jaa Bruto (per week) ƒ168,60 17 jaarl231,80 18 jaar263,40 19 Jaar295,10 20 jaar326,70 21 Jaar358,30 22 jaar389,90 23 jaar en ouder421,50 Dexe netto-bedragen zijn berekend voor ongehuw- den. Ze kunnen per bedrijfstak verschillen en geven daarom slechts een gemiddelde aan. Alle bedragen worden op 1 juli 1980 gewijzigd. 135,- 156,- 178,- 199,-' 219,- 238,- 255,- 273,- 290,- zekerd, kan de vakantie hulp ziekenfondspremie terugvorderen. Dat is dan de premie, die de ou ders gedurende het va kantiewerk voor hem (of haar) hebben betaald. Hierover kan het zieken fonds de nodige inlich tingen geven. De terug betaling gebeurt vlot. Inkomen Zoals opgemerkt, mogen beursstudenten maxi maal 1.220 gulden netto per Jaar bijverdienen (let ook op de vakantietoe v M .i slag), zonder dat dit na delige gevolgen heeft voor de studiebeurs. Het kan echter geen kwaad de zaak tevoren met de dekaan door te praten. Wat de kinderbijslag be treft is het zo dat, als met vakantiewerk in totaal niet meer dan 1.826,50 (dit bedrag wordt per 1 Juli verhoogd) wordt ver diend, dit geen invloed heeft op de kinderbijslag over het derde kwartaal. Hierover kan de Raad van Arbeid zonodig meer inlichtingen verschaffen. Het „extra zakcentje" mag dan voor een vakan tiehulp punt één zijn, minstens zo belangrijk zijn de veiligheids-voor schriften. Werkende jon geren worden beschermd door speciale regelingen en die gelden ook voor vakantiewerk(st)ers. Iemand die nog geen achttien jaar is, mag bij voorbeeld geen nacht werk doen. In vele be drijven bestaan speciale veiligheidsvoorschriften, die vanzelfsprekend in het eigen belang moeten worden nageleefd. Het is goed naar het bestaan van veiligheidsvoor schriften te vragen. Scholieren en studenten die in het buitenland gaan werken doen er ver standig aan te informe ren, hoe het daar met de verzekering is gesteld. De sociale verzekeringen in ons land zijn niet van toepassing in het buiten land en een hier gesloten reisverzekering geldt al leen voor toeristen en dus niet voor vakantie werkers. Onder de verzameltitel „veiligheid ln vrije tijd", heeft het Veiligheidsin stituut in Amsterdam vier voorlichtende bro chures gemaakt, die veel nuttige voorlichting en goede tips bevatten voor de veiligheid bij recrea tie en sport Deze brochures zijn: Een goed begin is de halve reis; Kamperen ln tent en caravan; Tips voor een behou den vaart; Trimmen en sporten; De prijs per brochure is 1,80, terwijl de prijs van de vier brochures sa men 5,25 bedraagt. (Postgiro 66788 ten name van Leef Veilig Am sterdam). In dit verband kan ook nog worden gewezen op de eerder verschenen brochure ..Doe het zei ver, doe het veilig" 1,80) en „Veilig barbe cuen, een feest" 1,20). Deze brochures zijn eveneens te bestellen door het overboeken van het verschuldigde be drag op bovengenoemd gironummer. Flessegas De ministeries van Bin nenlandse Zaken en van Sociale Zaken hebben gezamenlijk een brochu re samengesteld onder de titel: „Pas op flesse gas Tips voor veilig gebruik". Het is een interessante en bepaald niet overbo dige brochure, die ver krijgbaar is bij de Ar beidsinspectie. de Dienst voor het Stoomwezen en de Inspectie van de Ha venarbeid. In de brochure wordt een aantal wetenswaardig heden en waarschuwin gen gegeven. Zo wordt geadviseerd voor ge bruik binnenshuis bu taan te nemen, voor ge bruik buitenshuis in de zomer butaan of pro paan en in de winter pro paan en voor gebruik op de boot propaan Ge waarschuwd wordt met name voor het vullen van een gewone gasfles met LPG. Mening over reclame A. Mallens (siekenhuiseconoom): Reclame maken moet bij de wet verbaden werden. Deze wet dient de normen aan te geven waaraan de informatie mini maal moet voldoen, die door producenten/leveran ciers aan de potentiële, volwassen consument (al léén op diens verzoek) gratis moet worden verstrekt. Dus: de klant baalplicht, de producent/leveraneier gratis-informatieplicht. (Bijeengebracht door FHV/BBDO) ROKEN" -.VOE EN VUUR 4HR» - VERBODEN Het nieuwe huurrecht, dat op 1 juli vorig jaar is ingegaan, is voor de he ren D. Hartkamp, H. Ru- esink en B. Tomlow die alle drie werken in advocaten-collectieven aanleiding geweest een boek te schrijven over de rechten van de huurder. Het boek is bedoeld, zo zeggen de schrijvers, voor leder die regelmatig heeft te maken met vra gen over huur en verhuur van woonruimte en het is geschreven voor de „ge schoolde leek tot en met de kantonrechter en al les wat daar tussen of boven zit." In verband met de (toe nemende) woning- en ka- mernood en de uitwas sen die hiervan het ge volg zijn is het uitermate belangrijk, dat huurders en onderhuurders hun rechten kennen of weten te vinden. Daarom zou het goed zijn geweest en juist van een advoca- tencollectief zou dit ver wacht mogen worden dat dit boek ook was ge schreven ten behoeve van de „óngeschoolde leek." In het algemeen zullen deze mensen ech ter voldoende de infor matie kunnen vinden in de gratis publikaties van het ministerie van Volks huisvesting en in drei gende omstandigheden te rade kunnen gaan bij de Huurcommissies, bij rechts- en wetswinkels of bij advocaten-collectie- ven. Recht voor de huurder (wegwijs in het nieuwe huurrecht) van de heren Hartkamp, Ruesink en Tomlow is uitgegeven bij De Mandarijn in Go- rinchem. De prijs be draagt 19,50.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 11