Katholiekendagen leveren fijne gevoelens op
Voor wie 'zalig' alleen
maar betekent: heerlijk
E
Remonstranten
praten met IKV
H
Opvolger Romero past wel op zijn vingers te branden
Trouw
Zondagsschool ook voor
kinderen der gemeente
Aaron ver
dwenen
Waarschuwing tegen
eenzijdige dialoog
Conferenties
De bijbel in omgangstaal
VANDAAG
De
MAANDAG 9 JUNI 1980
TROUW/KWARTET
door Pieter van der Ven
BERLIJN De Duitse katholiekendagen maken duidelijk
dat ook zonder de paus de roomskatholieke kerk grote men
senmassa's op de been kan brengen. Dat bleek deze dagen aan
één stuk door, maar toch vooral zaterdagavond bij een groot
volksfeest in de Berlijnse hoofdstraat, de Kurfuerstendamm,
en zondagmorgen bij de slotdienst in het Olympisch Stadion.
Vóór deze plechtigheid dromden kinderen rondom de tiental
len wachtende bisschoppen en verzamelden handtekeningen.
Veel vaandels, pauken, bazuinen, met koor- en samenzang en
handgeklap lieten zien en horen wat het thema beoogde:
„Christus' liefde is sterker" en „Liefde schept vrede en een
heid".
AMERSFOORT (ANP) De dialoog
met Oosterse religies, vooral met het
hindoeïsme, is belangrijk om deze
godsdiensten ernstig te nemen en te
respecteren, maar zo'n dialoog mag
nooit gaan ten koste van de procla
matie van het evangelie. Dat zei drs
P. J. van Kampen op de informatie
dag van de bijbelse en medische zen
dingsgemeenschap in Amersfoort.
Drs. Van Kampen waarschuwde te
gen een eenzijdige dialoog alsof er
weinig verschil zou zijn tussen de
Oosterse religie en het christelijk ge
loof. In de dialoog moet de nadruk
worden gelegd op het unieke karak
ter van Christus als verlosser, zei hij.
De secretaris van de Bibel and Medi
cal Missionary Fellowship in Austra
lië, Keith Wilson, wees erop dat in de
zending de gehele mens de aandacht
vraagt. Er moet lichamelijke, maat
schappelijke en geestelijke hulp wor
den geboden als dat nodig is.
De bijbelse en medische zendingsge
meenschap is een interkerkelijke zen
ding, die zich verwant voelt met de
evangelische alliantie.
Dit leverde het gevoel op van erbij te
horen, de ervaring van gemeenschap,
vriendelijkheid en eensgezindheid,
een vage zekerheid althans samen
mensen van goede wil te zijn. Het is
opvallend dat zulke katholiekenda
gen eigenlijk tot niets leiden: er wor
den geen resoluties aangenomen of
moties in stemming gebracht, er wor
den geen plannen gemaakt of knopen
doorgehakt. Veel meer geeft het een
zeer breed overzicht van alle gebie
den waar de kerk belangstelling voor
heeft, of waar mensen van de kerk
iets over willen zeggen, vroom, theo
logisch, kerkpolitiek, sociaal, econo
misch: milieu, oorlog en vrede, derde
wereld, onderwijs, cultuur, oecume
ne, gehandicapten, vrouwen, genera
tieconflicten, buitenlanders.
In veel van de forums ontbrak het
niet aan kritische geluiden tegenover
allerhande misstanden of kwamen te
gengestelde meningen duidelijk naar
voren. Vooral de kritische opmerkin
gen van arbeiders en jongeren, ook
aan het adres van de kerk, werden
verwelkomd als voltooiing van het
kleurenspectrum van de kerk.
Abortus
Op enkele gevoelige punten konden
de meningsverschillen niet tot hun
recht komen. Zo was de werkgroep
„homoseksualiteit en kerk" genood
zaakt naar de alternatieve dagen van
mand zich boven de anderen stelt.
Wezenlijk is zich één te voelen met de
kerk. Daarom is er niet zoiets als een
katholiekendag van onderen, net zo
min als er een van boven is, er is
alleen maar een katholiekendag-on
derweg. Laten wij dan ook dit katho
liek-zijn niet begrijpen als een inper
king. maar als een stuk gemeen
schapsbeleid, vriendschap, liefde in
een door haar verscheurde wereld."
Zuinig
Hans Küng
onderen uit te wijken. Ook wat be
treft het abortusvraagstuk kreeg ei
genlijk alleen de officiële kerkelijke
en christendemocratische stellingna-
me een kans. In een van de lezingen
werd het absolute respect voor het
ongeboren leven als voorwaarde ge
noemd voor een maatschappij, die
zich van het nationaalsocialisme had
afgewend. Handtekeningenacties te
gen de kruisraketten op Duitse bo
dem en tegen de verspilling van zo
veel voedsel, papier en plastic gedu
rende deze dagen waren haast onder
grondse activiteiten.
„Wie kan er ook maar één stroming
van belang noemen," één belangrijke
getuigenis die hier niet aan het woord
kwam?" Aldus de president van het
centrale comité der Duitse katholie
ken. „Wezenlijk is slechts dat nie-
Van verschillende kanten is er kritiek
geleverd en eigenlijk de zuinige ma
nier waarop de jongeren bij deze da
gen begrokken werden. Ze hadden
hun eigen centrum en er was van
allerlei te doen, maar bij de forums
was er voor het overgrote deel voor de
jeugd niets te beleven. Dit leidde ech
ter niet tot grote problemen, omdat
velen zich toch wel amuseerden.
Maar de vraag is gesteld of de katho
liekendagen hun programma ook in
houdelijk meer moeten instellen op
de zo massaal aanwezige jeugd. Zeker
is het voorbarig om nu al te juichea
dat de kerk de jeugd weer terugge
wonnen heeft.
Küng en Metz
„De toekomst van de kerk" was het
onderwerp van het belangrijkste pro-
grammadeel van de zogenoemde
„katholiekendagen van onderen". De
organisatoren hadden twee kopstuk
ken van moderne theologie uitgeno
digd: Hans Küng, onlangs door de
kerk als katholieke theoloog aan de
kant gezet, en Johann Baptist Metz
uit Münster. Hoewel deze discussie
een eind uit de buurt werd gevoerd, in
de grote aula van de Freie Universi
teit, waren ook hier vele duizenden,
veelal jonge mensen, naar toe geko
men. Tot rondom de open ramen van
de aula en aangrenzende collegezalen
probeerde men minstens de woorden
en liefst nog een glimp van de discus
sie op te vangen.
Küng keerde zich vooral tegen de
verkettering van de kerkelijke oppo
sitie en tegen de kerk die langzamer
hand zo'n wereldlijke bedrijfsstruc
tuur gekregen heeft dat ze een kari
katuur van zichzelf geworden is.
„Slechts in een totalitair systeem
wordt een totale gelijkvormigheid
van het instituut verlangd", aldus
Küng. „De officiële kerk mag graag
anderen tot boete aansporen, maar
als het erop aankomt zichzelf te beke
ren, is zij uiterst onboetvaardig."
Volgens de politieke theoloog Metz
zou het niet per se beter gaan in de
kerk als er een betere paus was, maar
pas als er aan de basis meer verander
de. De basis moest volgens hem de
drager worden van een nieuwe kerk
en men moest zich dan ook niet zo
richten tegen de hiërarchie, want zo'n
verandering kon wezenlijk niet „van
boven", dat wil zeggen van paus of
bisschoppen komen. Volgens Metz
was het eigenlijk erg Duits om zo
naar boven te kijken. Duitsers waren
mensen die als ze een station gaan
bezetten wel eerst een perronkaartje
willen kopen, meende hij.
Metz richtte zich tegen wat hij noem
de de „burgerlijke" religie, die men
sen slechts inschakelen in zoverre zij
er behoefte aan hebben en het overi
ge houden zij op afstand. De waarden
waar het christendom voor zegt te
staan, kunnen alleen gered worden
door de werkelijke oorzaken bloot te
leggen, welke die waarden bedreigen.
Metz ziet in de huidige tijd van de
naburgerlijke en laatkapitalistische
maatschappij een „dreigende barba
rij". In politiek en religie zitten vol
gens hem de mogelijkheden om deze
dreiging te weerstaan.
Debuut
De onlangs benoemde bisschop van
Berlijn, Joachim Meisner, maakte
juist deze dagen zijn debuut in het
Westen. De grootse vertoning in dit
deel van zijn bisdom staat in schril
contrast met het bescheiden katholi
cisme waarmee hij in de DDR ver
trouwd is.
Er werd dezer dagen overigens met
grote omzichtigheid over de verdeel
de stad gesproken. Er was geen enkel
forum gewijd aan godsdienstvervol
ging, mensenrechten in de Sowjet-
Unie, en dergelijke. Meisner werd niet
in verlegenheid gebracht, maar ogen
schijnlijk ook niet ingepakt door dit
Westduitse, roomse spektakel. Daar
lijkt hij trouwens het type niet voor.
Over bisschoppen zei hij: „Het is net
als met asperges, als priesters van
boven paars worden, dan maakt ze
dat ongenietbaar."
Spiritualiteit
De katholieke dagen in Berlijn heb
ben veel deelnemers fijne gevoelens
bezorgd. Van ouds zijn misschien de
grote Duitse volkskerken gedragen
door mensen die hun geestelijk heil
kunnen vinden in korte leuzen, geza
menlijke vroomheid en een duidelij
ke hiërarchie.
In deze dagen komt een katholicisme
te voorschijn dat veel meer dan in
Nederland al een zogenaamde „leken
spiritualiteit" ontwikkeld heeft. Een
sterke lekenbeweging, die haar rech
ten en plichten kent en ontwikkelt,
maar die niet over gestelde grenzen
heen wiL
Geheel in de geest van wat ook deze
paus wil en de Nederlandse bisschop
pensynode probeerde te verwoorden,
moeten leken zich met alle kracht
inzetten voor de kerk, waar ze moeten
wegblijven van wat niet tot hun ter
rein behoort: kerkelijke discipline,
orthodoxie en ambten. De eigen ver
antwoordelijkheid van bisschoppen
geldt als een heilig begrip. Dat maakt
de kerk tot een uiterst solide bolwerk.
Alleen erg oppervlakkig toezien kan
de indruk wekken dat hier sprake is
van folklore die voorbij en onbedui
dend is.
Verkennend geloven, geloofs- en
gebedspracticum, 25-30 juni, Em-
maus Priorij, Maarssen (tel. 03465-
62146).
Weet wat je waard bent, voor li
chamelijk gehandicapten samen met
nietrgehandicapten, 27 juni-4 juli,
Het Zilveren Schor, Arnemuiden (tel
01182-1610).
Als de kinderen de deur uit gaan,
voor vrouwen 45-65 jaar, 23-27 juni,
Ons Erf, Berg en Dal (tel. 08895-1744).
(Herhaling: 28 juni-1 augustus).
Van een medewerker
HAARLEM We mogen van mensen niet verwachten dat ze taalkundig kunnen terugstappen
in de 17e eeuw. Voor mensen voor wie .zonde"; jammer": betekent en „zalig": „heerlijk",
zullen wij de bijbel heel direct en heel gericht moeten vertalen in hun taal van vandaag. Dit zei
dr. A. de Kuiper op de 166ste algemene vergadering van het Nederlands Bijbelgenootschap
(NBG) zaterdag in Haarlem. Hij sprak over: „De bijbel in omgangstaal".
Woorden in het Grieks en het He*
breeuws dekken in hun betekenis
nooit de Nederlandse woorden volko
men. Woorden ontlenen bovendien
hun specifieke betekenis aan het
zinsverband. Daarom kan een woord
uit de grondtekst niet alijtd vertaald
worden door een en het zelfde Neder
landse woord.
waarin opgenomen: De Rotter
dammer, met Dordts Dagblad,
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tamminga
Directeur ing. O. Postma
HOOFDKANTOOR
Postbus 859
1000 AW Amsterdam
Wibautstraat 131 Amsterdam
lel 020-913456
telex 13006
Postgiro 6600 00
Bank Ned Credietbank
Rekeningnr 23 06 12574
REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
tel. 010-115588 (abonnementen
en bezorging)
lel 010-115588 (redactie)
lel 115700 (uitsluitend voor
advertenties)
Westblaak 4
Rotterdam
REGIO DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
2501 CC Den Haag
tel 070-469445
(abonnementen en bezorging)
tel 070-469445 (redactie)
tel 070-468864 (uitsluitend voor
advertenties)
Parkstraat 22 Den Haag
REGIO NOORD/OOST-NEDERLAND
(abonnementen en bezorging
Postbus 3
8000 AA Zwolle
tel 05200-17030
Melkmarkt 56 Zwolle
Abonnementsprijzen
Per maand 16,98
Per kwartaal 50.95
Per half jaar 101,90
Per jaar 201,60
Advertentietarieven op
aanvraag
Telefonische abonnementenop
drachten (zie adressen boven)
Opgave familieberichten 9-19 30
van maandag t/m vrijdag Op
zondag van 18-20 uur telel 020-
913456.
Opgave mini-advertenties tel
020-936868 of schriftelijk aan
Mim-Adv. afdeling, postbus 433.
1000 AK AMSTERDAM
Adreswiizingen uitsluitend schrif
telijk aan onze Amsterdamse
adressen.
Toch kan In principe alles vanuit de
ene taal in een andere worden overge
zet, maar dat moet dan wel eens op Vcrdi&lStC
een andere manier gebeuren of met
omschrijvingen. Pas dan kunnen de
lezers of hoorders van nu op dezelfde
wijze op een boodschap reageren als
die van toen.
lijke handboeken voor vertalers die
bezig zijn het oude testament in het,
Grieks te vertalen.
UTRECHT (ANP) De zondagsscholen hebben niet alleen
een evangeliserende taak, zij zijn er ook voor de kinderen van
de eigen gemeente. Vooral nu er in de gezinnen steeds minder
terecht komt van het bijbelonderricht. Dit zei ds. I. de Bruyne
tijdens de viering van het gouden jubileum van de bond van
christelijke gereformeerde zondagsscholen, zaterdag in
Utrecht.
Maar, zei dr. De Kuiper, we zullen de
cultuur van een bijbelgedeelte geen
geweld aan mogen doen. Hij achtte
het verwerpelijk om psalm 23 bijvoor
beeld te vertalen met de woorden: de
Heer Is mijn eerste versnelling, met
Hem neem ik ieder helling.
Volgens dr. De Kuiper is het niet
meer mogelijk met een vertaling te
volstaan. Naast een vertaling voor
studiedoeleinden en een vertaling
voor lithurgisch gebruik in de kerken
is er in onze tijd behoefte aan een
vertaling voor mensen aan de rand
van en bulten de kerk, opdat ook zij
kunnen zeggen: „God spreekt mijn
taal".
De vergadering besloot om vier men
sen tot leden van „leden van verdien
ste" te benoemen: de Rotterdammer
Bram Apon, die vijftig jaar lid is
geweest van plaatselijke afdelingen
van het NBG en nog steeds actief is;
de Amsterdammers E. J. Brugman,
die al in 1925 bij het NBG als secreta
ris werd benoemd en mr. C. P. Starre-
veld, die twee perioden van tien jaar
lid van het hoofdbestuur was en meer
dan tien jaar 2e penningmeester; en
de Utrechtse zenuwarts dr. L. Verha
gen, lid en sedert lang voorzitter van
de commissie bijbeluitgaven voor
geestelijk gehandicapten. Deze com
missie heeft 28 boekjes van de serie
„wat de bijbel ons vertelt" met de
platen van Kees de Kort geredigeerd.
Deze boekjes zijn al in meer dan 25
talen vertaald.
Ds. de Bruyne herinnerde eraan hoe
het zondagsschoolwerk vijftig jaar
geleden vaak gedaan werd zonder
kerkelijke erkenning. Het zondags
schoolwerk ging vaak gepaard met
sociaal werk. Er is thans reden voor
kritische bezinning. Men zou de vraag
onder ogen moeten zien, of met de
achterbuurten ook de zeggingskracht
van het zondagsschoolwerk is ver
dwenen en of men geen nieuwe wegen
moet vinden om het welvaartskind te
bereiken.
Spel
Wereldwijd
Deze 166ste jaarvergdering was op
merkelijk goed bezocht. Tijdens de
middagbijeenkomst in de Noorder-
kerk van Haarlem deelde de penning
meester prof. dr L. F. van Muiswinkel
mee dat besloten Is dit Jaar 850.000
gulden extra te geven voor het we
reldwijde werk. Hieruit kan de nieu
we drukpers gefinancierd worden
voor de bijbeldrukkerij in Bogor, In
donesië, bijbels voor Cuba en bijbel
uitgaven voor Afghaanse vluchtelin
gen in Pakistan en vele andere bijbel
uitgaven.
Een klein deel van het geld zal ook
gebruikt worden voor wetenschappe-
Tijdens de middagvergadering werd
een spel van Jan J. van Capelleveen
„Het verwoorde Woord" opgevoerd.
Het gaf een kijkje in de vertaalkeu
ken en boeide de aanwezigen zozeer
dat ze vergaten dat het een spel was.
Uit de zaal klonken telkens weer
stemmen die de spelers, leden van de
staf van het NBG, adviezen gaven
over de wijze waarop de bijbeltekst
het beste kon worden vertaald.
Alle aanwezigen ontvingen bij de uit
gang een brochure van de heer van
Capelleveen, getiteld: „De bijbel in
omgangstaal", over de problemen die
opduiken bij deze wijze van bijbelver-
talen. De brochure is bij het NBG
gratis op aanvrage te verkrijgen.
ADVERTENTIE
Hagemeyer ILV.
Statutair gevestigd
te Amsterdam
Oproep tot het bijwonen van een buitenge
wone algemene vergadering van aandeel
houders, te houden op dinsdag 24 juni
1980, aanvang 15.00 uur, in één der zalen
yan het Amstel Hotel, Prof. Tulpplein 1 te
Amsterdam.
Deze vergadering wordt bijeengeroepen
aangezien in de jaarlijkse algemene verga
dering van aandeelhouders dd. 30 mei
1980, niet het in artikel 33 der statuten
vereiste quorom aanwezig was voor het
nemen van een besluit omtrent het in deze
vergadering aan de orde gestelde voorstel
tot statutenwijziging.
In de vergadering van 24 juni 1980 kan een
besluit ten aanzien van het voorstel tot
statutenwijziging genomen worden, onaf
hankelijk van het ter vergadering verte
genwoordigde gedeelte van het kapitaal.
Een afschrift van het voorstel tot statuten
wijziging, waarin de voorgedragen wijzi
gingen zijn opgenomen, ligt ter inzage en is
kosteloos te verkrijgen ten kantore van de
vennootschap, Rijksweg 69 te Naarden,
alsmede bij de hoofdkantoren van de
Amro Bank n.v. en de Algemene Bank
Nederland n.v. te Amsterdam.
Aandeelhouders die de vergadering wen
sen bij te wonen, dienen hun aandeelbe-
wijs(bewijzen) uiterlijk 17 juni 1980 tegen
depotbewijs ten kantore van de vennoot
schap, of bij één der bovengenoemde ban
ken te deponeren.
Het depotbewijs geldt tevens als bewijs
van toegang tot de vergadering.
Hagemeyer n.v.
Raad van Bestuur.
Bijbels
De jubileumactie „van het kind-
voor het kind" bracht twintigdui
zend gulden op. Dat bedrag is be
stemd voor het aanschaffen van bij
bels die uitgereikt worden aan kinde
ren bij het verlaten van de lagere
school in Vendaland, het zendingster
rein van de christelijke gereformeer
de kerken in Zuid-Afrika.-
Er is een jubileumboekje verschenen
getiteld „Ons werk? Zijn werk". De
secretaris van de bond, de heer P.
Middelkoop te Zwijndrecht, die al
bijna veertig jaar aan het zondags-
schoolwerk verbonden is en zestien
jaar secretaris van de bond is ge
weest, ontving de eremedialle in goud
verbonden aan de orde van Oranje-
Nassau. De burgemeester van Zwijn
drecht mr. C. Pijl Hogeweg reikte de
onderscheiding uit
AMSTERDAM (ANP) Het gebruik van kernwapens heeft
leven-bedreigende effecten en is strijdig met de opdracht het
leven te bewaren. Het bestaan van kernwapens ls uiting van
het denken in machtsverhoudingen. Dit staat in een motie,
die de algemene vergadering van bestuur der remonstrantse
broederschap zaterdag te Amsterdam met circa negentig
stemmen voor, één tegen en acht onthoudingen heeft aange
nomen.
De vergadering besloot voorts In het
najaar een extra algemene vergade
ring te houden waarop de broeder
schap een standpunt bepaalt over het
interkerkelijk vredesberaad (IKV).
Deze vergadering zal plaats vinden
na hetinhoudelijk gesprek, dat het
IKV in oktober met de remonstrantse
broederschap zal voeren. Tot nu toe
hebben de remonstranten zich niet
direct uitgesproken over de IKV-ac-
tie „help de kernwapens de wereld
uit, om tebeginnen uit Nederland".
Dr H. J. Heering, emeritus-hoogleraar
te Leiden, noemde de motie „tijd
loos" omdat er geen consequenties
aan zijn verbonden.
Geheimzinnig
WAT VERWACHTEN MENSEN?
We lezen nu verder in het verhaal vat
de verlamde in de Schone Poort. De
apostelen hebben hem opgeroepen
om eens goed op hem te letten. En
dat doet hij. „Hij lette op hen In de
verwachting iets van hen te zullen
krijgen." Natuurlijk verwachtte hij
dat. Hij was niet anders gewend.
Mensen konden hem alleen op die
manier helpen. Z'n verwachting was
laag gespannen. Een geldstuk, verd«
ging het niet. Hij had ervaring: daar ver»
draaide het altijd, in 't gunstigste
geval, op uit. Over het vernederende lemei
van zo'n aalmoes was hij
waarschijnlijk allang heen. Zo zat de
wereld in elkaar: rijk en arm,
geslaagd en getroffen. Daar had hij a zaterc
Het is
van de
over v
wapen
hangei
terse
zal do
van et
vormd
naar
delen
nerwaï
CDA-
de CF
lulp
tpraal
Andei
al zittende en piekerende zijn
filosofie over. „Hij verwachtte iets
van hen te zullen ontvangen." Veel
mensen zullen vandaag van de kerk
ook niet veel meer verwachten. Een
beetje hulp. Een handje hulp. Niet
van alle belang ontbloot, want als je
er zo voor zit is alles welkom en ben jt
allang gewend plichtmatig te
bedanken. Maar niets bijzonders, een
stukje humaniteit. In sommige tijden ers 0|
kan het uitgroeien tot iets groters.
Als humaniteit schaars wordt. Als in
de volstrekte degeneratie van alle
naastenliefde voor zulke dingen
zeldzaam worden. Maar ook dan kan
niemand daar de bazuin voor aan de
mond zetten. Wat verwachten
mensen vandaag van apostelen en
profeten, van kerkmensen en
geestelijken? Dat zou je kunnen
afvragen? Als we er eerlijk over
nadenken: niet veel. Vaak blazen we
te hoog van de toren en doen alsof w
iets bijzonders hebben en dan valt
het tegen. De boodschap wordt in
zulke verheven en tegelijk zulke
uitgesleten woorden op retorische
wijze gebracht dat geen zinnig mem
daar meer van opkijkt. Of: treedt hij
er in, hij wordt teleurgesteld
(Handelingen 3 vers 1-10).
uitspr
pft
denhe
toeko
Het
naar
zing
CDA
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het Bijbels
Museum in Amsterdam is zijn
hogepriester kwijt. Sinds en
kele weken mist conservator
P. de Roos het kleurige houten
beeldje va Aaron bij het model
van de tabernakel.
Het 33 cm. hoge beeldje, dat
nog uit de oorspronkelijke col
lectie van ds. Leendert Schou
ten stamt, is beschilderd vol
gens de gegevens van Exodus 'j
28, met de mooi geborduurde1
efod als een overgooier over de
blauwe efodsmantel, waar on
deraan de belletjes en granaat
appelkwastjes zitten. Op de
voorhoofdsband staat in het
Hebreeuws „De Heiligheid des
Heren".
De Roos heeft geen idee, wie
de dader is. De waarde is moei
lijk te bepalen. Het (vooral
jeugdige) publiek is gedu
peerd, want er ontbreekt nu
iets aan het klank- en licht
spel. Vervanging kost meer
dan duizend gulden. Vandaar
de dringende vraag van de
conservator wie Aaron gezien
heeft, bij iemand als speelgoed
thuis, of misschien bij een han
delaar.
lijke
het g
Will
prete
re v<
dan
man
men
maa
IjjC
W
VI
r
ter
De
fcX
MI
ich
de
hel
dis
enl
Pi
tra
Be
to
De werkgroep „Waakt en weegt", die
circa vierhonderd verontruste remon
stranten herbergt, „blijft een geheim
zinnige zaak, zowel wat programma
als wat werkwijze betreft", zei me
vrouw A. A. in 't Veld, in haar ope
ningsrede. Zij betreurde het zeer dat
de werkgroep omgezet zal worden in
een vereniging van remonstranten.
Het gaat er op lijken dat, ondanks
verklaringen van het tegendeel, het
de bedoeling is om als splijtzwam te
gaan werken, aldus mevrouw In 't
Veld. Zij pleitte ervoor openlijk de
wederzijdse bezwaren te bespreken.
Hervormde wereldbond
naar Oost-Europa
DEN HAAG (PNHK) De Europe»
groep van de hervormde of gerefor
meerde wereldbond (WARC), waar
van kerken uit West- en Oost-Europa
lid zijn, houdt van 9 tot 14 september
in Poiana Brasov in Roemenië een
conferentie over de betekenis van het
protestantisme in Oost en West en de
rol van de WARC op interconfessio
neel en oecumenisch gebied in Euro
pa. Met deze conferentie, waaraan
tweehonderd gedelegeerden zullen
deelnemen, begeeft de WARC zich
voor het eerst in zijn honderd-jarige
geschiedenis voor e?n vergadering
naar een land in Oost-Europa. Thema
van het beraad is: „Ik zal uw God
zijn, gij zult Mijn volk zijn". Alain
Blancy van het oecumenisch insti
tuut te Bossey zal de bijbelstudies
inleiden over „het verbond".
dooT Koos Koster
Zondagmorgen, eind mei in de basi
liek van San Salvador, waar vroeger
de op 24 maart vermoorde bisschop
Oscar Romero diens beroemde pre
ken hield. Voor de helft vol, met men
sen uit de arme lagen van de bevol
king. De preek wordt viermaal met
applaus onderbroken, vooral als de
naam van „Monsignor" valt.
Meer dan een half uur lang wijdt de
apostolische administrateur van het
bisdom de tijdelijke opvolger van Ro
mero, bisschop Rivera y Damas, uit
over de hemelvaart van Jezus.
Slechts tien minuten besteedt hij
aandacht aan de schending vari de
mensenrechten ln El Salvador.
Het ls uit met de zondagmorgenpre-
ken van Romero, die over het hele
land werden uitgezonden en een pro
test vormden tegen de ellende in zijn
land. De profetische aanklacht klinkt
nog door in de preken van z'n opvol
ger, maar de oriëntatie van de gelovi
gen, hoe dezen zich in de huidige
situatie moeten opstellen, is bijna
helemaal afwezig.
Monseigneur Rivera probeert door
een voorzichtige middenkoers te va
ren, naar het schijnt op aanwijzing
van het Vaticaan, te voorkomen dat
de definitieve opvolging van Romero
in rechtse handen overgaat. Mis
schien wil Rivera tevens zijn handen
vrijhouden om eventueel als bemid
delaar op te treden, wanneer de vaak
aangekondigde en steeds weer uitge-.
stelde volksopstand eindelijk los
breekt.
Naar guerrilla
Onder de christelijke basisgroepen in
El Salvador is een verloop op gang
gekomen naar de guerrilla. De bevol
king trekt zich niet veel meer aan van
de, stem van de kerk, nu deze na de
moord op Romero aan kracht heeft
ingeboet. Een drietal priesters is al
bij de guerrilla gegaan, enkelen zijn
uitgeweken naar het buitenland, om
dat ze met de dood bedreigd werden,
terwijl sommigen zijn ondergedoken.
Als Romero nog drie preken gehou
den zou hebben, was de hele bevol
king in opstand gekomen, zegt zo'n
ondergedoken priester. Juist de laat
ste drie maanden van zijn leven he
kelde Romero voortdurend het tegen
het volk gerichte karakter van de
christen-democratische militaire Jun
ta en het Amerikaanse ingrijpen in El
Salvador, zegt een jezuïet mij. De
bevolking gingen daardoor de ogen
open voor het mengsel van hervor
ming en onderdrukking dat de junta
toepast.
Het aartsbisdom heeft vijf opvang
centra voor honderden vluchtelingen,
die van het platteland naar de hoofd
stad stromen. Van sommige priesters
krijgen zij te horen: Waarom zaaien
jullie niet in en bewerken jullie je
grond niet, in plaats van je met de
politiek te bemoeien?
De dood van Romero heeft een leegte
achtergelaten, die de nieuwe bis
schop Rivera Y Damas niet weet op
te vullen. Hij is gebonden aan de
Vaticaanse diplomatie. De radio van
het aartsbisdom zendt nog regelma
tig gedeelten uit van preken van Ro
mero. Een aanslag op het radiosta
tion eind mei was daarvan het ver
moedelijke gevolg.
Monsignor Ricardo Urioste, die drie
jaar lang vicaris in het bisdom van
Romero is geweest, zegt: „Theore
tisch begrijp ik wel dat de gewapende
strijd de enige uitweg uit de crisis is.
De praktische verwezenlijking acht
ik op dit moment echter niet moge
lijk. Mijn land kan daardoor opnieuw
in een bloedbad terechtkomen, zoals
in 1932, toen dertigduizend boeren
door het leger gedood werden."
