Kennedy gaat door
na Carters winst
Sanjay weer in
opmars in India
'VS moet tegenover Iran rol toegeven'
Afghaanse situatie
niet te veranderen
z
Vakbondsleider bij
Moskou aangehouden
President heeft nominatie op zak
I NAVO maant
Sowjet-Unie
Chili ontbindt
vakcentrale
Rode Kruis gaat
weg uit Tsjaad
Dertig doden
bij overval in
de Filippijnen
Paus en Carter
kandidaten voor
Nobel-vredesprijs
Veiligheidsraad
stelt debat over
westoever uit
Vijf handelaren
in drugs in Iran
doodgeschoten
Dorp tegen
kern
energie
ontruimd
Aanval op Iraakse
ambassade in Rome
DONDERDAG 5 JUNI 1980
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
7
?e:
Dn
ge:
d
jrr WA!
?e: dy l
er van
WASHINGTON (Reuter, AP, AFT) Senator Edward Kenne-
heeft gisteren de als verzoeningsgebaar bedoelde „hand
van vriendschap" van president Jimmy Carter geweigerd. De
eej Amerikaanse president kreeg gisteren tijdens de laatste voor-
verkiezingsdag genoeg gedelegeerden achter zich om in au
gustus de Democratische nominatie voor het presidentschap
te krijgen maar Kennedy boekte zoveel overwinningen
Californië, New Jersey, South Dakota, Rhode Island en New
Mexico dat hij besloten heeft door te gaan tot op de
partijconventie in New York City.
BODOE (Noorwegen) AFP,
DPA) De landen van de
NAVO hebben de Sowjet-
Unie dringend opgeroepen
het westerse aanbod te onder
handelen over wapenbeheer-
'ts sing niet langer af te wijzen,
aa -
In een communiqué dat werd uitge-
"rïj geven na tweedaags beraad van de
nucleaire planning groep van de
NAVO in bodoe, in het noorden van
Noorwegen, werd betreurd dat Mos-,
kou aan het wapenbeheersingsover-
leg de onaanvaardbare voorwaarde
heeft gesteld dat de NAVO terug
komt van haar moderniseringsplan
nen voor de strategische nucleaire
bewapening. Terzelfdertljd drukten
de ministers van defensie van twaalf
in de planning groep vertegenwoor
digde NAVO-staten —Frankrijk,
Luxemburg en IJsland zitten er niet
in—hun bezorgdheid uit over het feit
dat de Russen naast massaproduktie
van de SS-20-raket, de oude modellen
SS-4 en SS-5 niet afvoeren.
Op deze manier zal het nucleaire
overwicht van het oosten in het mid
den van de jaren tachtig groter zijn
dan in het westen werd aangenomen.
De Verenigde Staten willen hier niet
de consequenties aan verbinden en
hun besluit over het terughalen van
1000 raketten uit Europa ongedaan
maken. Het westen zal de voorsprong
van de Russen op het terrein van de
middellange raketten pas eind 1983
met de stationering van samen 572
moderne raketten inhalen.
„De strijd begint nu pas," riep Ken
nedy in Los Angeles zijn enthousiaste
aanhang toe. De senator wil proberen
de conventie open te breken zodat de
gedelegeerden niet hoeven te stem
men naar gelang de uitslag was van
de voorverkiezingen of de partijbij
eenkomsten. Een aantal gedelegeer
den zou dan alsnog naar het Kenne-
dykamp kunnen overlopen.
Maar volgens de president is het
voorbij en heeft hij de nominatie op
Van een onzer verslareevers
UTRECHT Nadat vorige maand
bij een door de Chileense vakcentrale
FUT georganiseerde 1-meibijeen
komst 37 mensen waren aangehou
den en zonder proces verbannen naar
afgelegen delen van het land, is de
FUT nu tot verboden organisatie ver
klaard. Arbeidersrechten werden vo
rig jaar al ingeperkt in het kader van
„plan laboral" (arbeidswetsgeving).
De FUT heeft zich vanaf het begin
sterk verzet tegen de nieuwe wetge
ving.
CLAT-Nederland heeft bij de Chi
leense regering scherp geparotes-
teerd tegen de afgekondigde maatre
gel. Aan minister Van der Klaauw, de
Nederlandse vakcentrales FNV en
CNV en aan de Nederlandse politieke
partijen is gevraagd snel potesten te
laten horen bij de Chileense regering
om te voorkomen dat de FUT metter
daad wordt ontbonden. Ook heeft
CLAT-Nederland al haar leden opge
roepen protestkaarten te sturen naar
president Pinochet.
Russische minister Andrej Gromiko:
MOSKOU (AFP, AP. Reuter) Pogingen om de bestaande
werkelijkheid in Afghanistan te veranderen zijn hopeloos, zo
zei gisteren de Russische minister van buitenlandse zaken,
Andrej Gromiko, in een toespraak ter gelegenheid van het
bezoek van zijn Indiase collega Narasimha Rao.
De Russische minister zei erbij dat de
Afghaanse kwestie kon worden opge
lost door onderhandelingen maar
vond dat dan eerst de „agressie van
buitenaf" tegen Afghanistan gestopt
moest worden.
De Indiase minister zei dat zijn land
voorstander is van een „veilig en sta
biel" Afghanistan, dat in staat moet
worden gesteld een niet-gebonden en
soevereine koers te volgen. Het Rus
sische partij-orgaan Prawda bracht
een samenvatting van de toespraak
van de Indiër, maar liet daaruit de
uitspraken van Rao over Afghanistan
weg.
Volgens Indiase bronnen had Rao
Gromiko verteld dat „in sommige de
len van de wereld de ijzige wind van
een nieuwe koude oorlog waait en
recente ontwikkelingen in Zuidwest-
lingen niet zonder zorg aanschou
wen". De Indiase minister zou tevens
de ontwikkeling van de ontspanning
in Europa hebben verwelkomd, waar
op hij van Gromiko te horen kreeg
dat de Europese ontspanning een op
zichzelf staande zaak is die niet in
verband moet worden gebracht met
moeilijkheden elders in de wereld.
In New Delhi aangekomen diploma
ten zeiden gisteren dat de Sowjet-
Unie bezig is met het overbrengen
van 25.000 man aan troepen van de
grens met Afghanistan naar de pro
vincie Khun ar, die tegen de grens
met Pakistan ligt.
Op de tegen Amerika gerichte confe
rentie in het Iraanse Teheran werd
gisteren de Russische spreker voort
durend in de rede gevallen toen hij
Azië deze wind dichter bij ons heeft zijn visie over Afghanistan te berde
gebracht. Wij kunnen deze ontwikke- bracht.
zak. „Een wonderbaarlijke zege,"
noemde hij de afloop van de voorver
kiezingsstrijd en hij wees er op hoe
hij vanuit een kansloos geachte posi
tie was teruggekomen. Vorig jaar
voorspelden waarnemers nog een ver
houding 2 1 in het voordeel van
Kennedy en nu ziet het er naar uit dat
de president in dezelfde verhouding
de kandidatuur krijgt.
Carter won in drie van de acht staten,
waar de Democraten aan de voorver
kiezingen meededen. De belangrijk
ste overwinning was in de noordoos
telijke industriestaat Ohio waar de
president 51 procent van de stemmen
haalde tegen Kennedy 44. In Monta
na kreeg Carter ook 52 procent tegen
Kennedy 37 en in West Virginia stem
de 62 procent op de president, met 38
procent voor de senator.
Kennedy's belangrijkste zege was in
Californië, de bevolkingsrijkste staat
van de VS en die met de meeste-
gedelegeerden. De senator had met
44 procent zes procent meer dan Car
ter. In New Mexico (46 tegen 43) en
South Dakota (48 tegen 46) waren de
overwinningen nipt. Dik waren ze in
New Jersey met 56 procent voor Ken
nedy en 37 voor Carter en in Rhode
Island, waar de senator 68 procent en
de president 26 procent behaalde.
Van de 696 bij de Democraten te
verdelen gedelegeerden zijn er 361
naar Kennedy en 334 naar Carter
gegaan.
Bij de Republikeinen won de Califor-
nische oud-gouverneur Ronald Rea
gan gemakkelijk alle voorverkiezin
gen nu zijn laatst overgebleven mede
dinger George Bush zich achter hem
heeft geschaard. Reagan heeft nu
1461 afgevaardigden 998 is vol
doende en 202 zijn er gebonden aan
Bush.
Iran-crisis
Peilingen onder de inwoners van Cali
fornië, Ohio oen New Jersey hebben
uitgewezen dat tweederde van de
Kennedy-aanhang niet van plan is op
4 november op Carter te stemmen. In
Californië gaf het onderzoek van New
York Times-CBS aan dat Carter in
populariteit achterligt op Reagan en
Anderson. De ontevredenheid van de
kiezers betreft vooral Carters econo
mische beleid en de wijze waarop hij
in de Iran-crisis handelt.
De Californische kiezers hebben gis
teren met een grote meerderheid ge
stemd tegen een referendumvoorstel
van Howard Jarvis om de belastingen
die de staat kan heffen, fors te beper
ken. Twee Jaar geleden wist Jarvis de
eigendomsbelasting te halveren en
dit leidde tot een reeks van belasting
verlagingen in Californië. Ook voor
stellen om de huren vrij te geven en
een belasting te heffen op de winsten
van oliemaatschappijen haalden het
niet.
GENÊVE (AP) Het internationale
Rode Kruis heeft bekend gemaaklt
dat al haar activiteiten in het gedeel
te van Tsjaad, dat door de minister
van defensie Hissen Habre wordt be
stuurd, wegens het grote gevaar zijn
stopgezet.
Het Rode Kruis verklaarde dat een
„verslechtering van de politieke si
tuatie" tezamen met de vergrote risi
co's voor het leven van de vertegen
woordigers van het Rode Kruis tot
dit besluit hadden geleid.
De medische teams zijn teruggetrok
ken uit het gebied waar de „noordelij
ke strijdkrachten" van Habre de
macht in handen hebben. Habre's le
ger bevecht de „strijdkrachten van
het volk" die door president Goukou-
ni Weddei worden geleid.
NEW DELHI (Reuter) Bonzen binnen de Congres-I-partij
van de Indiase premier mevrouw Indiar Gandhi hebben er
sterk bij haar op aangedrongen er voor te zorgen dat haar
zoon Sanjay premier wordt van de noordelijke deelstaat
Oettar Pradesj. Het ziet er naar uit dat mevrouw Gandhi daar
graag aan tegemoet zal komen.
President Jimmy Carter en zijn vrouw Rosalyn danken hun aanhan
gers voor het verkeren van „een absolute nederlaag" in een „won
derbaarlijke overwinning".
De partij moet vandaag nieuwe pre
miers aanwijzen in acht deelstaten
waar zij deze week de deelstaatsver
kiezingen won. Oettar Pradesj, met
zijn honderdmiljoen inwoners, is de
dichtstbevolkte deelstaat in India en
de staat is de machtsbasis geweest
van alle Indiase premiers, uitgezon
derd de premier van de Janata-rege
ring, Morjarji Desai.
De leider van de Congres-I-partij (de I
van Indira) in Oettar Pradesj, Dha-
ram Veer, zei gisteren in Lucknow dat
alleen Sanjay de capaciteiten had om
leiding te geven aan de staat. Hij
vloog daarna naar New Delhi om dat
ook aan mevrouw Gandhi te vertel
len. Leden van de partij zeggen dat
het vooral Sanjay ls geweest die voor
de overwinning in Oettar Pradesj ge
zorgd heeft. Ook de „Hindustan Ti
mes" voorspelde dat er voor Sanjay
nog een mooie toekomst in India lag
en zei dat hij na zijn moeder de enige
politicus is die nationale bekendheid
geniet
Maar de „Indian Express" waar
schuwde zijn lezers tegen „ambitieu
ze jongelieden die aan de macht gero
ken hebben en niet zullen rusten voor
ze die macht bereikt hebben". Veel
Indiase oppositieleiders bewaren
nare herinneringen aan de Indiase
noodtoestand van enkele jaren gele
den, toen Sanjay op het hoogtepunt
van zijn macht was.
OSLO (KNA) Paus Johannes Pau-
lus n, de Amerikaanse president Jim
my Carter, de Spaanse koning Juan
Carlos en de Zweedse socioloog Alva
Myrdal behoren tot de 66 voorgedra
gen kandidaten voor de Nobelprijs
voor de vrede, zo heeft de directeur
van het Nobelinstituut, Jacob Sver-
drup, in Oslo medegedeeld. De prijs,
die met ruim 400.000 gulden wordt
gehonoreerd, ging in 1979 naar moe
der Teresa van Calcutta.
NEW YORK (Reuter) Leden van de
Veiligheidsraad van de Verenigde Na
ties hebben besloten het debat over
de situatie op de Westelijke Jordaan-
oever uit te stellen en eerst over de
ontwikkelingen in Zuid-Afrika, waar
de raciale onrust toeneemt, te praten.
De Palestijnse verzetsorganisatie
PLO had om een spoedzitting ge
vraagd nadat op de westelijke Jor-
daanoever twee Palestijnse burge
meesters bij aanslagen zwaar gewond
werden. De PLO kreeg de steun van
de Arabiscxhe Liga voor haar ver
zoek, hetgeen nodig was omdat zij
zelf slechts waarnemer is bij de VN en
niet het recht heeft de Veiligheids
raad een verzoek te doen. Maar de
Afrikaanse landen in de VN vonden
een debat over Zuid-Afrika belangrij
ker. De Israëlische politie heeft mee
gedeeld nog niet te zijn opgeschoten
met het onderzoek naar de daders
van de aanslagen. Wel is de rechter
hand van rabbijn Meir Kahane, Jossi
Dajan, opgepakt. Kahane is leider
van de militante Joodse defensie-liga.
Hij werd zelf geruime tijd vóór de
aanslagen al gearresteerd.
TEHERAN (AP) Vijf handelaren in
verdovende middelen zijn gisteren in
de Iraanse stad Hamadan door een
vuurpeloton ter dood gebracht, aldus
radio Teheran. Een bijzondere recht
bank voor drugmisdrijven veroor
deelde vijf andere personen tot le
venslange gevangenisstraffen.
GORLEBEN (AFP,
AP, DPA) Bijna
3.000 Westduitse poli
tiemannen en leden
van de grensbewaking
hebben met groot
machtsvertoon het
„anti-atoomdorp" ont
ruimd, dat ongeveer
3.000 tegenstanders
van kernenergie ruim
een maand geleden
had opgericht bij Gor-
leben. Daar zal ge
boord worden voor de
opslag van kernafval.
Nadat gistermorgen
om half negen een ulti
matum was afgelopen
zonder dat de demon
stranten zich hadden
teruggetrokken, ruk
ten de politiemannen
en militairen met lich
te pantserwagens, wa
terkanonnen en bull
dozers en met gummi
stokken en honden aan
de lijn het uit houten
keten bestaande
„dorp" binnen. De be
zetters die de dag tevo
ren de vrouwen en kin
deren hadden wegge
stuurd, boden slechts
passief verzet. Zij wer
den van het terrein ge
dragen of gesleept
Volgens ooggetuigen
sloegen enkele politie
mannen daarbij in op
de demonstranten.
Hardnekkige tegen
standers hielden in de
middag nog twee hou
ten torens bezet. Deze
bouwwerken werden
met prikkeldraad af
gezet Datzelfde werd
gedaan met het gehele
terrein voor de voorge
nomen boring.
De leider van de ont
ruimingsoperatie
dankte met nadruk de
bezetters voor de wijze
waarop zij hun verzet
geweldloos hielden.
Onder de demonstran
ten bevonden zich
eveneens buitenlandse
tegenstanders van
kernenergie. Journa
listen en cameramen
sen die de ontruiming
wilden verslaan, wer
den verwijderd.
Tegelijk met het over
heidsoptreden in Gor-
leben werden in ver
scheidene Westduitse
steden acties gehou
den om solidariteit
met de atoomenergie
tegenstanders te betui
gen. Daarbij werden
kerken bezet en pro
testmarsen gehouden.
MOSKOU, PARIJS (AFP, AP) De oprichter van de Russi
sche onafhankelijke vakbond, SMOT, Wladimir Borisow, is
dinsdag in de omgeving van Moskou opgepakt en met onbe
kende bestemming meegenomen.
De vrouw van Borisow, Irina Ka-
ploen, belde dit door aan de buiten
landse vertegenwoordiger van de
vakbond in Parijs, Victor Feinberg,
die de pers inlichtte. Hij zei dat Bori
sow door negen KGB-agenten was
aangehouden en meegenomen.
Irina Kaploen zei dat de KGB ont
kent iets met de ontvoering te maken
te hebben. De KGB deelde haar mee
dat haar man door „onbekenden"
was meegenomen.
Borisow heeft al negen Jaar in psychi
atrische inrichtingen doorgebracht.
Op 27 maart werd hij voor het laatst
geïnterneerd. SMOT is de vrije vak
bond van arbeiders.
Irina Kaploen schreef toen een open
brief, die in Trouw van 23 april werd
gepubliceerd, aan Lord Killanin, de
voorzitter van Internationaal Com-
mité. In die brief wees zij op de .mas
sale voor-Olympische schoonmaak"
die in Olympische steden onder dissi
denten plaatsvond. Zij schreef hem
dat in de Sowjet-Unie een „interne
pacificatie" plaatsvond zodat de
Olympische Spelen „rimpelloos"
konden verlopen.
Borisow werd toen begin mei weer
vrijgelaten. Dat was volgens hem met
name te danken aan de inzet van
president Carter van de Verenigde
Staten en president Glscard d'Es-
taing van Frankrijk.
Sacharow
Negen vrienden van de Russische dis
sidentenleider Andrei Sacharow heb
ben in een brief aan de Russische
president Breznjew gevraagd door
een speciale parlementaire commis
sie een onderzoek te laten verrichten
naar de levensomstandigheden van
de dissidentenleider.
Zijn vrienden bestrijden de juridi
sche gronden, waarop Sacharow in
januari van dit jaar naar Gorki ver
bannen is. Onder de ondertekenaars
van de brief horen Georgy Vladimow,
hoofd van de officieuze Moskouse
sectie van Amnesty International en
Lev Kopelew, een schrijver die in de
officiële pers in Rusland hevig is aan
gevallen.
MANILA (AFP) Bij een overval op
het stadhuis van het Filippijnse Ca-
banatuan, een stad op 110 kilometer
ten noorden van de hoofdstad Maila,
zijn gisteren zeker dertig mensen om
het leven gekomen. Volgens het Filip
pijnse persbureau PNA behoorden de
overvallers tot een communistische
guerrillagroepering. Twee van de
acht aanvalers werden door de politie
gedood toen een derde werd gearres
teerd, zo heeft de burgemeester van
Cabanatua meegedeeld. De burge
meester zelf raakte bij de overval
gewond.
ROME (Reuter, AFP) Twee, ver
moedelijk Iraakse mannen zijn giste
ren de Iraakse ambassade in Rome
binnengedrongen en hebben het vuur
geopend op het ambassadepersoneel.
Bij de aanval werd een Iraakse be
ambte doodgeschoten en een andere
gewond.
Toen de aanvallers probeerden te
ontvluchten werd een van hen neer
geschoten door de bewakers van de
ambassade. Hij werd ernstig gewond
aan de benen. De ander slaagde er in
te voet te ontkomen. Dit werd giste
ren meegedeeld door de Romeinse
politie. De politie arresteerde ver
scheidene personen in verband met
de actie, de vijftiende terroristische
aanval in Rome dit Jaar. Ooggetuigen
zeiden dat de aanvallers „leve Kho
meini" riepen. De aanvallers lieten
een tijdbom achter, die tien minuten
daarna had moeten ontploffen. Maar
de politie wist het ding op tijd on
schadelijk te maken.
De politie dacht eerst van doen te
hebben met Iraniërs, maar de gewon
de overvaller bleek in het ziekenhuis
een inwoner van de Iraakse hoofd
stad Bagdad te zijn.
Vanuit het Libanese Beiroet werd la
ter gemeld dat een groep, die zich de
„Iraakse islamitische verzetsstrij
ders" noemde zich verantwoordelijk
had gesteld voor de aanval. Dezelfde
groep heeft eerder gezegd verant
woordelijk te zijn voor een serie bom
aanslagen op Iraakse kantoren in
Beiroet.
Storm over Nebraska
GRAND ISLAND, (Nebraska) (AP,
UPI) Een reeks stormen heeft huis
gehouden in het hart van de derde
stad in grootte van de Amerikaanse
stad Nebraska, Grand Island, en
veertig mensen gedood en honderd
gewond. De schade is groot. De gou
verneur van de staat. Charles Thone,
heeft aan president Carter gevraagd
het getroffen gebied tot federaal
rampgebied te verklaren, waardoor
dit in aanmerking komt voor rijks
hulp.
door Maarten Huygen
WASHINGTON „De president maakt een machteloze indruk, nu onze
delegatie tegen zijn uitdrukkelijke bevel in naar Iran is vertrokken. Het
was niet onze bedoeling tegen de president in te gaan. Wij hoopten dat de
regering het een constructieve poging zou vinden."
Richard Falk is hoogleraar internationaal
recht aan de Princetown-universiteit en
Irankenner. Falk was een van de Initiatief
nemers tot de reis van een aantal Amerika
nen, onder wie oud-minister van justitie
Ramsay Clark, naar Teheran voor de confe
rentie over de „misdaden tegen Iran".
Het ministerie van buitenlandse zaken
heeft de delegatie met strafvervolging ge
dreigd. Een juridische grondslag daarvoor
was moeilijk te vinden, maar nu heet het
dat de delegatie de economische boycot
tegen Iran overtreedt door het voldoen van
de hotelrekening. Falk kon zelf door per
soonlijke omstandigheden niet mee met de
delegatie, maar staat wel helemaal achter
de reis.
Voorvechter
Hij is altijd een van de voorvechters ge
weest van de Iraanse revolutie. Aanvanke
lijk werd er naar zijn mening veel te hard
Beoordeeld over Khomeini. Falk is nu een
8tuk minder optimistisch. „Ik hoopte dat er
e«n meer vooruitstrevende groep mensen
aan de macht zou komen." Volgens Falk
heeft. Khomeini president Bani Sadr onder
druk gezet om de conferentie in Teheran te
organiseren. „Wij dachten dat het nuttig
was eraan mee te doen."
Eerder heeft ook president Carter gepro
beerd tegemoet te komen aan de wensen
van Iran. Hij had geen succes, en de vraag is
hoe dan nu wel een opening gevonden zou
kunnen worden. Volgens Falk ls er verschil
tussen een particulier en een officieel initia
tief. „Khomeini heeft altijd onderscheid ge
maakt tussen het Amerikaanse volk en de
Amerikaanse regering. De Amerikaanse re
gering heeft een confrontatie met Iran uit
gelokt door de sjah in het land toe te laten.
De officiële verklaring dat dat om medische
redenen noodzakelijk was klopt niet. Alleen
al in Mexico had de sjah op vijftien verschil
lende plaatsen voor zijn ziekte behandeld
kunnen worden. De Amerikaanse regering
is er zelf schuldig aan dat de diplomaten in
gijzeling werden genomen. Washington*
moet toegeven welke rol het gespeeld heeft,
zodat de sfeer tussen de twee landen kan
verbeteren en het conflict opgelost kan
worden."
Verongelijkt
Naar de mening van Falk is er geen echt
machtscentrum in Iran. Sommige leiders
zeiden dingen die ze nooit konden waarma-
Ayatollah Khomeini sprak gisteren de gedelegeerden naar de „internationale
conferentie over de Amerikaanse inmenging in Iran" toe. Naast hem zit
minister van buitenlandse zaken Sadegh Ghotbzadegh, die de toespraak in het
Engels vertaalde. Khomeini zou president Bani Sadr meer de vrije hand willen
geven zodat deze een economisch beleid op poten kan zetten
ken, omdat ze geen politieke basis hadden, van de macht trokken. Ook de VS deed
Iran kwam, aldus Falk, toezeggingen niet echter altijd minder dan van haar verwacht
na omdat steeds anderen aan de touwtjes werd.
„Daarom zijn beide partijen verongelijkt",
aldus de hoogleraar in Princeton. Carter
schippert naar zijn idee veel te veel. „Hij
zegt goede dingen, maar handelt heel an
ders, Carter is niet consequent, maar het
zou erger hebben gekund. Hij had meer
militaire stappen kunnen ondernemen."
Aan de ene kant, zo zegt Falk, laat Carter te
weinig zijn tanden zien om de militairen
tevreden te stellen, aan de andere kant is hij
ook niet gevoelig genoeg voor de eisen van
de progressieven.
„Carter weet nooit wat hij moet doen. Kis
singer had tenminste een visie op de wereld.
Je kon het ermee eens zijn of niet, er was op
te vertrouwen. Zijn beleid was voorspel
baar. Carter is onsamenhangend."
De Amerikaanse Iran-kenner heeft gehoord
dat Bani Sadr „liever had gehad, dat de
Amerikaanse militaire actie was geslaagd.
Dan was hij tenminste van het gijzelings-
probleem af geweest en had hij aan een
economische politiek kunnen beginnen. Nu
is het land verlamd. De president kan niets
doen en het gijzelingsdrama zit zijn plan
nen in de weg".
De reactie van Bani Sadr op het mislukken
van de Amerikaanse operatie was, aldus
Falk, onder meer gematigd omdat de presi
dent de Sowjet-Unie als de voornaamste
vijand van Iran ziet en niet de VS. „Ik ken
hem redelijk en heb met zijn voornaamste
adviseurs gesproken. Bani Sadr vindt dat
Iran betrekkingen moet hebben met de VS,
maar dat vereist wel enige medewerking
van Washington. De mislukte Amerikaanse
operatie heeft het er voor Bani Sadr niet
eenvoudiger op gemaakt. De Amerikaanse
politiek tot nu toe is slecht voor de gematig
de krachten binnen Iran. Volgens de Prince
ton-professor is het moeilijk uit te maken
hoe sterk de basis van Bani Sadr is.
Achterdochtig
„Khomeini is nog steeds achterdochtig te
genover wereldlijk leiderschap. De presi
dent wordt verlamd als hij geen steun krijgt
van_#. B«*sfc!liJkheid. Er zijn nu echter
aanwijzingen dat er sprake is van een nieu
we werkverdeling, waarbij Bani Sadr de
vrije hand zou krijgen met het economissch
beleid".
De huidige Amerikaanse politiek ten aan
zien van Iran geeft onnodige kansen aan de
SowjetrUnie haar invloed uit te breiden. „In
zeker zin is Iran anti-marxistisch en anti-
Sowjet. Ook de VS wil de invloed van Mos
kou verminderen Dat bereik Je niet met een
economische boycot tegen Iran en andere
pogingen om het land te vernederen. In die
zin heeft Europa een veel verstandiger
koers gevolgd.
De reis van de Amerikaanse delegatie zal er
volgens Falk niet toe leiden dat dat de
gijzelingszaak wordt opgelost, maar wel
kan de lucht wat opklaren. „Er zijn funda
mentele verschuivingen nodig. Anders kan
de situatie nog verder verslechteren en lei
den naar een toestand waarin de VS en Iran
beide op een openlijke confrontatie aan
sturen".