Kamer wil hogere prijs
voor gas van buitenland
Meer duidelijkheid over
zwangerschapsdiabetes
Verontwaardiging over arrestatie illegaal
De oplossing voor grote
problemen in het buitenland
zit vaak in een klein
boekje.
bnët
1980
i Geen acties
na!®
interna^
Albeda prijst CAO's
Hoogovens en Philips
'Uitvoering milieuwetten
komt in gevaar'
Van Aardenne geeft voorkeur aan onderhandelen
Van Aardenne wil
in 1981 telling
arbeidskrachten
'Richtinggevende betekenis'
Israëlische minister
van buitenlandse
zaken in Nederland
'Strategische verhuizing nodig voor veiligheid buitenlanders'
Kamer ongerust
over koopkracht
van laagstbetaalden
Z JA/OENSDAG 4 JUNI 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
H S 3
ADVERTENTIE
,p Van onze parlemmtsredactie
DEN HAAG Minister Van Aardenne (economische zaken) dreigt het met Tweede Kamer
J aan de stok te lrijgen over verhoging van de aardgasprijzen voor buitenlandse afnemers De
tt minister voelt e: niets voor om spoedig minimumprijzen te gaan „dicteren" ln het buitenland.
De bewindsmai mikt nog steeds op resulaten (hogere exportprijzen) via onderhandeling
0 Vervolg van pigina 1
1 Wens de verpiering gisteren her- *15355!did"zijn
e haalde yooreittei Jan Schroer dat ongeduld niet onder stoelen of ban-
zijns inziens de rotterdammers aan- ken gestoken De financleel-economi-
sturen op „actie om de acüe Vol- sche speCiallst van de kleinere rege-
ringspartaj VVD: De Korte, zegt, net
Van Aardenne wil de Tweede Kamer
binnenkort officieel laten weten, dat
topdiplomaat mr. D. Spierenburg de
onderhandelingen zal voortzetten.
Het is echter zeer de vraag of de
Kamer genoegen zal nemen met deze
procedure. Fractievoorzitter Lubbers
nieuwe argumenten aangevoerd die
een keuze voor iet negeren van de
loonwet rechtvairdigen. De mensen
worden lege deppen verkocht, zei
Schröer: „Juridisch maken dergelijke
acties geen schi.n van kans". Dat er
met de onderhandelingstactiek die
u het bestuur voorstaat meer succes te
behalen is blijk; volgens Schröer uit
Jde afspraken de al met Hoogovens,
Philips en Unibver zijn gemaakt en
die over de wercing van de loonmaat
regel heenspriigen.
Ik -•
De onderhandelaars van de werkge-
I vers in de Rotterdamse haven ir. G.
i Zeebregts wil nog geen reactie geven
ii op de uitslag van de federatieraad.
„Ik wacht rustig af tot de bonden me
uitnodigen voor een gesprek en me
zo ongeduldig als Lubbers" te zijn.
De CDA-voorman, die momenteel in
het buitenland verblijft, zei vorige
maand in een interview: „Als de on
derhandelingen over de verhoging
van de aardgasprijzen voor het bui
tenland eind deze maand (mei red.)
geen geloofwaardig resultaat hebben
opgeleverd, moet het kabinet gebruik
maken van de wettelijke bevoegdhe
den om de prijzen te verhogen."
G«en resultaat
Van Aardenne kan de Kamer echter
nog geen enkel concreet resultaat
melden, sinds hij vorig jaar een rond
gang maakte langs de landen, die
Nederlands aardgas afnemen. Van
een zeer gezien man in de Europese
Gemeenschap, de onderhandelingen
voortzet. Frankrijk, België, Duits-
landen Italië zijn de landen, waaraan
Nederland aardgas levert.
De inzet van mr Spierenburg bete
kent, dat Van Aardenne voorlopig
niet wil ingrijpen naar de wet aard
gasprijzen. Maar ook zijn eigen partij,
de WD, meent dat de tijd dringt. De
Korte: „We kunnen niet veel langer
wachten. Ook wij hebben gezegd, dat
de minister de wet moet hanteren als
onderhandelingen tot niets leiden.
Daar houden we de minister aan." De
Korte tekent daarbij wel aan, dat ook
met behulp van de wet de extra aard
gas-baten „niet van vandaag of mor
gen" zullen binnenstromen.
Minister Van Aardenne is steeds hui
verig geweest om zijn toevlucht te
zoeken tot de wet. Een al te lichtvaar
dige maatregel zou ons land te staan
komen op internationale juridische
acties. Zijn voorganger op het depar
tement van economische zaken, Lub
bers, vindt echter dat Van Aardenne
veel te lang getreuzeld heeft. Ons
land had al veel eerder en slagvaardi
ger moeten reageren op de enorme
stijgingen van de olie-prijs sinds eind
'78. De wet aardgasprijzen biedt de
mogelijkheid om de aardgasprijzen
aan te passen aan de prijs van stook
olie.
Een complicatie is, dat ons land het
buitenland niet kan „aanpakken", als
men tegelijkertijd de binnenlandse
aardgasprijzen min of meer buiten
schot laat.
Niet uitstellen; nü halen!
Bij uw ANWB-kantoor,
de Rabobank en de
Grenswisselkantoren.
r OA*
RAAG
«rteld hebten wat ze nu precies wü- Allderme bezocht z,jn coUegas
len. Aan de a and daarvan zal ik-raet pïrik.n Rnnn (wPAmnai ie
de achterban gaan overleggen."
Hoongelach
De beslissing van de Rotterdamse
"vaardiging om zich toch neer te
I leggen bij het op democratische wijze
tot stand gekomen meerderheids-
I) standpunt in de federatieraad, wordt
I door woordvoerder Flip Schults van
j het actiecomité in de Rotterdamse
I haven met hoongelach ontvangen,
j „Dat noemen ze dan democratie,"
t zegt hij. Volgens Schults is de bond
hard op weg alle voeling met de ach
terban te verliezen. Het actiecomité
Ij staat op het standpunt dat zijn „ge-
Parijs en Bonn zelfs tweemaal. Het is
nt de bedoeling dat mr. Spierenburg,
DEN HAAG (ANP) In plaats van
ce uitgestelde volkstelling wordt in
:981 een arbeidskrachtentelling ge-
louden. Dat schrijft minister Van
Aardenne van economische zaken in
een brief aan de Tweede Kamer.
itvaardigde" eisen aUeen nog ïïïn- arbeidskrachtentelling zal op ba-
gehaald kunnen worden door nu sis van een vijf procent steekproef
Jtie te gaan voeren tegen de loon- worden uitgevoerd. Dit in plaats van
j vet. Het comité is van plan de ko- de gebruikelijke 2,5 drie procent. De
- mende weken de havenwerkers uit te minister schrijft dat met deze telling
m leggen wat het verschil is tussen wat een deel van het op korte termijn
M de bonden willen en wat het actieco- ontstane informatieverlies kan wor-
mité wil, zegt Schults.
den opgevangen.
Van onze sociaal-economische redactie
EMMELOORD Minister Albeda van sociale zaken heeft ln
Emmeloord zijn waardering uitgesproken over de bereikte
CAO-akkoorden bij Hoogovens en Philips. De bewindsman
noemde de bereikte resultaten in de industriële sector van
grote richtinggevende betekenis voor de arbeidsvoorwaarden
ontwikkeling in 1981.
Van onze redacteur weteischappen
UTRECHT Van elke luizend pasgeboren baby's krijgen er één tot drie last van een sterk
verlaagd suikergehalte m het bloed. Dat kan de hersenen beschadigen en leidt meestal tot
Rijvende lichamelijke of psychische afwijkingen. Het is veelal de nasleep van een tijdelijk
optreden van suikerzitkte bij de moeder: zwangerschapsdiabetes. Behandeling verlaagt het
risico aanzienlijk.
Maar over die afwijking leerste in
medische vakkringen een diepgaan
de spraakverwarring, totdat gisteren
de Utrechtse vrouwenaris H. J. T.
Coelingh Bennink op he; onderwerp
^promoveerde. Tekenendis dat vroe-
'■r in zijn eigen kliniek m het acade-
isch ziekenhuis veel te veel vrcu-
en uit voorzorg werden behandeld
sof zij zwangerschapsdiabetes
idden.
>elingh Bennink heeft dus erüg
recht van spreken als hij vaststelt dat
tover zijn onderzoekterrein „heel
1 kletspraat" bestond. En mede
promotor prof. dr. L. A. M. State
denkt dat de dissertatie „internatio
naal hét standaardwerk is".
[Zwangerschapsdiabetes is een slii-
pende bedreiging, omdat de moeder
er zelf niets van merkt. Zonder verde
re symptomen is in één tot twee pro-
it van de gevallen de suikerstof-
eling gestoord. Het hormoon in-
te, dat voor de verwerking lan
:ose (suiker) nodig is, wordt te
saam of te weinig gevormd,
door wordt glucose opgehcopt
het bloed, en dus ook in het blaed
de ongeboren vrucht. De biby
lageert daarop „gezond" door self
ra insuline te vormen,
it kind verwerkt de extra süker
wel, maar groeit daardoor te
Dat veroorzaakt een aantal "isi-
's. Er kan „onverklaarbare" stefte
len in de laatste weken vai de
igerschap. De geboorte vaneen
zware baby kan complicaties ge-
*en (tangverlossing, keizersnee) En
ook als alles goed gegaan is, dreigt
ren ernstige verlaging van het bloed-
uikergehalte na de geboorte: taby
gaat nog een dag of wat door mft de
erk verhoogde insulineprodiKtie,
aar nu geen verhoogde suikfftoe-
oer meer tegenover staat.
Al die moeilijkheden zijn te verko
pen door tijdens de zwangeschap
ét bloedsuikergehalte van moe-
Ier binnen de perken te houcfen. Het
itobleem is. die één tot twee procent
«tiënten op te sporen. Omdit ze zelf
merken, kan dat alleenmet een
atoriumtest. Jammer (enoeg is
rme voor het laboratorium bewerke-
I lijk (dus duur) en voor de /rouw be-
lastend. (Mede-promotor pof. dr. A.
A. Haspels: „Wij hebber wel eens
ooeite om de patiënten ecoe te moti-
yreen.")
Het principe is eenvoudif volgen hoe
,het lichaam onder standiardomstan
en een flinke hoeveelheid glu-
verwerkt. De praktjk is: melden
negen uur en op je mchtere maag
ten vijf minuten eei hoeveelheid
rwater naar birnen werken
an sommige meisen gaan bra-
«i. (Die moeten dan ;en andere dag
terugkomen voor een nieuwe poging.)
En dan de rest van de ochtend blij
ven, zodat om het uur een bloedmon
ster genomen kan worden waarin het
suikergehalte wordt gemeten.
Coelingh Bennink vindt het niet haal
baar ook financieel om die „glu-
cose-tolerantietest" (GTT) op alle
zwangere vrouwen los te laten. Het is
wel zinnig als bepaalde omstandighe
den een verhoogd risico op zwanger
schapsdiabetes waarschijnlijk ma
ken. Een deel van de heersende
spraakverwarring betrof die „bepaal
de omstandigheden".
De auteur publiceert naast elkaar het
rijtje criteria zoals dat vóór en na zijn
onderzoek in Utrecht werd gehan
teerd. De herziene lijst is korter en
scherper geformuleerd. Toch valt nog
ongeveer de helft van de zwangeren
binnen de termen voor een GTT,
schat Coelingh Bennink. Een erg ge
deeltelijke oplossing dus.
Belangrijker voor de praktijk is dat
hij de interpretatie van de testuitsla
gen aanzienlijk kon aanscherpen.
Daardoor hoeft aan veel minder vrou
wen uit voorzorg een dieet voor dia
betici te worden voorgeschreven of
zelfs insulinebehandeling met de
bijbehorende suggestie dat ze eigen
lijk ziek zijn. En in een groot aantal
gevallen blijkt een diabetische afwij
king tijdens de zwangerschap goed
onder controle te brengen met een
onvermoed eenvoudige behandeling,
een flinke dosis vitamine B6. Hoe dat
werkt is (nog) niet erg duidelijk ge
worden, maar het werkt.
DEN HAAG (ANP) De Israëlische
minister van buitenlandse zaken
Jitzhak Shamir is gistermiddag op
Schiphol gearriveerd voor besprekin
gen met zijn collega Van der Klaauw.
Tijdens de besprekingen zal onder
andere de situatie in "het Midden-
Oosten aan de orde komen. De Israë
lische minister wilde bij zijn aan
komst op Schiphol de pers niet te
woord staan en vertrok onmiddellijk
naar elders. Een woordvoerder van
het ministerie van buitenlandse za
ken verklaarde gisteren dat tijdens
de besprekingen tussen de beide mi
nisters vermoedelijk ook de toezeg
gingen van Van der Klaauw om wat
terughoudender te zijn bij het onder-
De restauratie van het Bredase
Begijnhof is na elf jaar voltooid.
De feestelijkheden die vanwege
dit feit gisteren werden georga
niseerd werden bijgewoond door
prinses Margriet. Prof. dr. L. Mi-
lis, hoogleraar kerkgeschiedenis
aan de rijksuniversiteit in Gent,
hield in de kapel van het Begijn
hof een feestrede. Foto: Prinses
Margriet bezoekt tijdens de
rondwandeling het woonhuis
van zuster Frijters (links).
Hoewel de CAO's nog door de leden
moeten worden goedgekeurd en ook
het loonbureau nog voorbij moeten,
zei Albeda dat hij de belangrijkste
punten positief waardeert. „Er is
sprake van duidelijke loonmatiging,
de initiële verbeteringen zijn bijna
volledig gericht op extra-beloning
van ongemakken," aldus de bewinds
man. Hij vond dat „zowel inkomens
politiek als arbeidsmarktpolitiek een
goede zaak".
Albeda miste structurele afspraken
over de arbeidsduur, die hij juist bij
het afsluiten van CAO's voor twee
jaar had verwacht. Albeda hoopt dat
er overleg hierover op gang komt in
de tussentijd.
Kok
Ook FNV-vooizitter Kok zei het te
betreuren dat er in de CAO-afspraken
geen arbeidstijdverkortende maatre
gelen zijn opgenomen. Kok zei later
voor de AVRO-radio dat hij overleg
wel zinvol vindt, maar dat dan eerst
de dreiging van een nieuwe loon
maatregel moet verdwijnen. „Onder
handelen met het mes op tafel is er
voor ons niet bij," aldus Kok.
Van onze redactie economie
houden van contacten met de PLO DEN HAAG De Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie
ter sprake zullen komen.
Van een EG-plan voor het Midden-
Oosten, zoals gesuggereerd door de
Franse minister van buitenlandse za
ken Poncet, is volgens het ministerie
geen sprake. De ministers van de
Negen hebben alleen afgesproken de
hele situatie nog eens in een rapport
op een rijtje te zetten. Het is niet
uitgesloten dat de Negen op grond
hiervan tot een nieuwe verklaring ko
men, aldus de woordvoerder van bui
tenlandse zaken.
(VNCI), uit in haar zojuist verschenen jaarverslag scherpe kritiek op het
Nederlandse milieubeleid.
„Achter wetten die de lucht, het water en de bodem moeten schoonhouden
wordt de grootst mogelijke spoed gezet," zo meldt het jaarverslag. „Maar bij
de Wet Chemische Afvalstoffen ontbreekt alle politieke haast bij de
overheid om nu eindelijk eens te zorgen voor mogelijkheden die gecontro
leerd, en veilig bewaren van niet verwerkbaar afval mogelijk maken."
De VNCI verwacht op grond van deze feiten dat de praktische uitvoering
van de diverse milieu-wetten in gevaar komt. Bovendien is de uitbreiding
van het aantal ambtenaren, dat met de uitvoering van de wetten wordt
heiast, een doom in het oog van het bedrijfsleven dat tegenwoordig zelf zo
efficiënt en zuinig mogelijk moet omspringen met personeel.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het Landelijk Aktiecomité Wet Arbeid Buitenlandse
Werknemers (LAKWAB) en de beleidsraad van de Dominicuskerk in Amster
dam zijn zeer verontwaardigd over het optreden van de politie gistermiddag
op het Waterlooplein, toen tijdens een verplaatsing van de ongeveer 110
illegale buitenlanders uit de Mozes en Aaronkerk naar de Domionicuskerk in
de Spuistraat een Marokkaan werd opgepakt en weggevoerd.
De verhuizing vond plaats uit
strategische overwegingen,
omdat de tamelijk onbe
schermd staande Mozes en
Aaronkerk in de komende da
gen als een weinig ideale
schuilplaats werd gezien, nu
de buitenlanders sinds het af
lopen van de zogenaamde
overgangsregeling op de '1 no-
vemberwet' vogelvrij zijn. De
verplaatsing naar de Domini
cuskerk werd door het comité
dan ook noodzakelijk geacht
voor het garanderen van de
veiligheid van de buitenlan
ders.
Provocatief
Het comité noemt het politie
optreden van gistermiddag
provicatief en escalerend, te
meer omdat er naar zijn zeg
gen aan omstanders van Ho
arrestatie die lijdelijk ver
zet boden opzettelijk en on-
kozen voor een andere metho-
gebracht. Niettemin blijft het
comité vasthouden aan de al
eerder gekozen strategie van
geweldloze weerbaarheid, om
dat het meent dat geweldda
dig verzet niet kan leiden tot
een aanvaardbare oplossing
van het illegalenprobleem.
"Verwarring'
Ondanks het politie-optreden
is de verplaatsing van de 110
kerkmarokkanen gisteren
naar wens velopen. Aan het
einde van de middag werd be
gonnen de illegalen in groep
jes van twee of drie in auto's
over te brengen. Elke auto
met illegalen werd gevolgd
door een auto met ter plaatse
aanwezige journalisten, met
het doel verwarring te zaaien.'
Toen dit systeem tot een ar
restatie had geleid, werd ge
kozen voor een adere metho
de. De resterende Marokka
nen werden één voor één in
gezelschap van actievoerders
wandelend naar de Domini
cuskerk gebracht.
Incidenten deden zich toen
niet meer voor Volgens het
actiecomité zullen de illegalen
in de Dominicuskerk him
strategie van geweldloze
weerbaarheid met meer suc
ces kunnen voortzetten dan
vanuit hun vorige schuil
plaats. Zij hebben er gezel
schap gekregen van vele soli
daire Nederlanders.
Als onderdeel van deze solida
riteit zal de Dominicusge-
meente haar zondagsvierin
gen in het teken stellen van de
problematiek van de illegale
buitenlanders.
De commissaris van oolltie in
Velsen heeft voor de illegale
Marokkanen, die verblijven in
een leegstaand voormalig
schoolgebouw in IJmuiden,
beperkende maatregelen af
gekondigd. Het zal de buiten
landers niet langer worden
toegestaan zich op te houden
buiten het gebouw of de daar
bij behorende speelplaats. Il
legalen die zich niet aan deze
richtlijnen houden en buiten
het schoolterrein worden aan
getroffen hetgeen tot nu toe
werd getoleereerd zullen
voor een nader onderzoek
naar het politiebureau wor
den overgebracht. Als zij daar
niet over de vereiste papieren-
bliken te beschikken, die hun
verblijf hier wettelijk moge
lijk maken, zullen zij worden
behandeld overeenkomstig de
landelijke richtlijen die van
toepassing zijn op illegale bui
tenlanders en het land worden
uitgezet.
Uit de woonomgeving van de
verblijfplaats in Velsen ko
men de laatste dagen steeds
meer klachten binnen bij de
Steungroep Illegalen en de
Kritische Gemeente IJmond,
die zich hebben ontfermd over
het lot van de buitenlanders.
Het Verbond van Nederlandse Onder
nemingen, VNO, is bereid op de uit
nodiging van minister Albeda in te
gaan om met de regering en de vakbe
weging te praten over de „ernstige
economische situatie." Albeda zei dat
met een dergelijk gesprek eventueel
een nieuwe loonmaatregel kan wor
den voorkomen. Hij noemde geen ter
mijn maar riep op tot overleg zodra er
„meer inzicht is in de economische
vooruitzichten."
Volgende week debat
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De Tweede Kamer
vraagt zich af of de koopkracht van
de laagstbetaalden en de mensen met
een iets hoger inkomen dit jaar wel
op peil blijft. De kosten van het le
vensonderhoud stijgen vrij sterk, re
den waarom de Kamer van de rege
ring weten wil hoe het met het be
houd van de koopkracht staat.
De Kamer hoopt dat de regering kan
aantonen, dat de voor dit jaar voorge
stelde maatregelen (een toeslag
ineens van 26 gulden voor iedereen,
en verlaging van loonbelasting) vol
doende zijn. De grootste oppositie
partij, de PvdA, heeft er een hard
hoofd in: „De koopkracht van de be
trokken mensen is, zeker tegen de
achtergrond van recente en komende
prijsstijgingen, in het geding." De
PvdA heeft daarom „onoverkomelij
ke bezwaren" tegen de plannen van
het kabinet, waarover de Kamer vol
gende week debatteert. Het gaat om
herziening van het minimumloon en
de daaraan gekoppelde uitkeringen.
Het CDA, de grootste regeringspartij,
heeft „met gemengde gevoelens"
kennis genomen van die plannen. De
WD is wel tevreden. Zonder de ope
ratie zouden het minimumloon en de
laagste sociale uitkeringen met drie
procent omhoog gaan. De WD vindt
het juist, dat het kabinet niet verder
wil gaan dan twee procent. De WD
vindt de plannen een logisch vervolg
op de loonmaatregel.
Maar ook de regeringspartijen be
twijfelen of de verwachtingen ten
aanzien van de koopkracht nog wel
deugen, gelet op de prijsstijgingen.
De PvdA vindt dat er „in de duister
nis van de prijsstijgingen" niet pas in
het najaar, maar ai per 1 juli koop
kracht-zekerheid gegeven moet
worden.
ZELHEM (ANP) Een uitslaande
brand heeft in de nacht van maandag
op dinsdag in het Gelderse Zelhem
een supermarkt verwoest. De schade
wordt geschat op enkele miljoenen
guldens. De oorzaak van de brand is
onbekend. Het vuur ontstond in het
magazijn achter de winkel aan de
Magnolialaan.
De Marokkaan, die geen kans zag om te vluchten, wordt
door twee politiemannen op het Waterlooplein wegge
voerd.
JVI'n tere keel tit aan de voorkant
hoor