Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | 29 mei 1980 | pagina 17

eel geneesmiddelen niet
ebruikt zoals het moet

Vinst voor D'66
n Rotterdam

Degradatie Altena:
Mentaliteitskwestie

Prijstreffer

39.-

Oen Haag ziet in 1983 met
iekort aan onderwijzers

autobedrijf

at zit er allemaal in die medicijnkast?

Verhoef op
overgangslijst

ioetermeer gaat
opers lokken

Aanvoerder Cees de Rooy ontevreden

Henk Albers
beste speler
eerste klasse

Kampioenschap
van Rotterdam

Loting beker
kwartfinales

Bongers naar
Zwart Wit'28

KOM EN KIJKf KEUR EN KIES,TALBOT IN 1980.

RIJPLEZIER IN ELKE KLASSE.

0TALBOT

OUDERE
DAMES

DE KRANT.

OMDAT U
NIET
IEDERE
DAG
OP HET
BINNENHOF
KUNT
ZIJN.

JUERDAG 29 MEI 1980

TROUW/KWARTET

H 17

PROGRAMMA

Tweede klasse A: Oranje Wit-De Zwervers. Ame-

mulden-Hoek. 83S-NSW. NEO 25-3SC '55, Roda
Boys-Plershll. WHS-SHO.

Tweede Klasse B: Spirit-Jodin Boys. Nieuw Lek-
kerland-HeerJansdam. PP8C-Be Fair. ASWH-Ex-
celslor M DOTO-Lyra. Bolnes-Uaser Boys fvan-
daas. 20 OO uur)

Tweede klasse C: SDVB-Ter Leede. NDSM-Oeln-
oord CSW-WOP. OVW-DOSC. Marken-ZCFC
(vandaag. 19.00 uur) NSC-WOO.

BRIELLE Scheidsrechter Verhoef,
die het afgelopen jaar floot in groep I
van het zaterdagvoetbal, is door de
scheldsrechterscommissie voor het
kórpende seizoen geplaatst op de
overgangslijst naar het betaalde
voetbal. Verhoef is de enige arbiter
uit het zaterdagvoetbal die op de
overgangslijst naar het betaalde
voetbal is toegelaten.

jor Jelle Jan Klinkert

je je met een of andere
vaal bij de dokter meldt, zal
•t niet zelden voorkomen,
it je met een recept voor een
Smiddel zijn pand weer
•laat. Vaak heb je dat nodig
oms ook niet dan was het
ir de arts misschien een
Zierige manier om het con-
|t te beëindigen) en ge-
lonlijk rep je je naar de
jhtstbijzijnde apotheek om
farmaceutische produkten
te halen.

Iter gebeurt na dat mooie moment
ik niet goed meer te voorspellen,
i ik onlangs enige resultaten van
jal-wetenschappelijk onderzoek
Tder ogen kreeg. Dat was een soort
lereoek dat in het vakjargon
ipliance-research" wordt ge-
md; onderzoek dus naar de „ge-
rzaamheid" van degene die een
eesmiddel voorgeschreven heeft
regen. Vragen die daarin worden
:eld zijn bij voorbeeld: Slikt de
iënt de voorgeschreven genees-
delen wel op tijd? In de juiste
lering? Maakt hij zijn kuur af? En
Wat doet de patiënt met de
leesmiddelen die over zijn?

edicijnkast

rst een paar resultaten van een in
17 in Engeland uitgevoerd onder-
ïk. Daarbij kwam onder meer aan
t licht, dat 99 procent van de huis-
udens geneesmiddelen in bezit had

eigenlijk geen opmerkelijk percen
tage. maar wel iets om over na te
denken. Voorts bleek dat er gemid
deld ongeveer tien geneesmiddelen
bij de respondenten aanwezig waren,
en verder dat ongeveer de helft van
de geneesmiddelen die men in huis
had de laatste maand niet was ge
bruikt. En vijf procent van de onder
vraagden verklaarde, dat ze de voor
geschreven geneesmiddelen in het ge
heel niet gebruikt hadden.

Eerlijk gezegd: dat viel me allemaal
niet mee. Gemiddeld tien geneesmid
delen in huls! En dan nog wel zoveel
oude. meer dan een maand! Onwille
keurig gingen mijn gedachten uit
naar de actie, die vanuit de apothe
ken al enige tijd gevoerd wordt om de
cliënt ertoe te bewegen oude en over
bodige geneesmiddelen weg te gooi
en. Maar ik dacht ook: laat ik deze
onderzoeksresultaten eens toetsen
aan de inhoud van mijn eigen medi
cijnkast. Al te gauw heft de kritische
consument toch de bestraffende vin
ger naar mensen, die minder goed
hun eigen belang in de gaten houden.

Het resultaat van mijn kleine steek
proef in de medicijnkast bleek op
nieuw opmerkelijk te zijn. In mijn
huishouden voor de volledigheid:
ik heb een vrouw en drie kleine kinde
ren bleken maar liefst 31 prepara
ten aanwezig te zijn. Uitgestald op
tafel was het een fleurige verzame
ling: zalven, poeders, tabletten en pil
len. in allerhande kleuren, verpakt in
doosjes en flesjes. Het enige dat ont
brak was de capsule, de laatste far
maceutische modegril.

Negentien van de 31 preparaten wa
ren op recept verkregen. Van deze

in een onzer verslaggevers

OTTERDAM D'66 is als grote winnaar uit de bus geko-
en bij de verkiezingen die gisteren in de zes deelgemeentera-
jn in Rotterdam werden gehouden. De Democraten die tot
i toe met slechts in totaal drie zetels vertegenwoordigd
iren wonnen zestien zetels.

(PvdA zag zijn totaal dalen van 67
K58. Ook de WD verloor en kwam
na 21 bp 17 zetels. Het CDA beperk-
Jet verlies tot een zetel. De chris-
tJemocraten hebben nu in totaal
;tels.

de deelraadverkiezingen in Rot-
itèdam mochten voor het eerst in
;g derland buitenlanders meedoen,
deden ook twee groeperingen mee,
zich uitsluitend richten op de in.
oÉtterdam wonende buitenlanders.
Centrum-Noord behaalde de Vrije

t stelde gisteren de scheidende di-
ïteur van de vrijzinnig-christelijke
dagogische academie van het
lagsch Genootschap, A. Wiegeman,
dens een informele bijeenkomst.

Dor de sombere schets van het mi-
iterie melden zich steeds minder
trlingen aan bij de academies. Die
richten zijn echter gebaseerd op
t landelijk totaal dat volgens Wieg-
»n een scheef beeld geeft omdat het
et de werkgelegenheid in het noor-
n, oosten en zuiden aanmerkelijk
echter is gesteld dan in het westen.

ii de Haagse regio is helemaal geen
trschot aan leerkrachten," aldus
igman. Hij steunt daarbij op de

een onzer verslaggevers
OETERMEER De makelaars in
groeigemeente Zoetermeer die
'Jn koopwoningen niet kwijt raken,
oberen potentiële kopers warm te
ijgen volgende week zaterdag een
oots opgezette „woningbouwdag"
te wonen.

staan maar liefst zo'n negenhon-
«1 woningen in Zoetermeer leeg,
door de ingestorte koopmarkt
aan de man kunnen worden ge
acht. Het betreft zowel woningen in
premie- als vrije sector. Zestien
ritelaars en de woningfederatie
stermeer willen op 7 Juni belang
enden door de verschillende
uwbouwwijken rondleiden en zelfs
i kijkje laten nemen in al bewoon-
hulzen. Voor koffie en een lunch
Mt gezorgd, zo melden de bezorg-
tnakelaars die in een grote adver-
itiecampagne de kopers naar Zoe
teer proberen te lokken. De ge
ënte Zoetermeer werkt aan de pro-
itiedag mee door het verstrekken
ft Informatie over allerlei voorzie-
"gen in Zoetermeer. Volgens de or-
ftisatoren is het vooral zaak dat
M wordt afgerekend met aandui-
voor Zoetermeer als „slaap-
W", „betonwoestijn" en „stad zon-
vertier".

laatste categorie dateerde de meest
recente verpakking van februari
1980: drie maanden oud. Het andere
uiterste werd gevormd door drie ver
pakkingen met geneeskundige eet
waren uit 1971: negen Jaar oud. Hier
onder was het bekende enterofioform
(waarvan de Inhoud gelukkig onge
bruikt bleek te zijn) en een flesje
troebel vocht waarop in mijn eigen
handschrift nog juist te lezen stond:
tegen blaasjes in de mond.

Spreiding

De rest van de verzameling farmaceu
tica vertoonde een mooie spreiding
over het afgelopen decennium, zodat
het historisch ziekteproces van mijn
gezin mij weer glashelder voor ogen
kwam. Oordruppeltjes tegen pijnlij
ke oortjes, neusdruppel tjes tegen ver
stopte neusjes, drankjes voor de
hoest en middeltjes om de koorts te
drukken ten minste: dat zei de
dokter; meestal was het 's avonds
laat, en of het hielp werd nooit pre
cies duidelijk, maar wij en de zieke
waren allang blij dat er iets was
gedaan.

Aparte vermelding verdient een flesje
dat ik aantrof, gevuld met gele pille
tjes, bedoeld voor mijn toen vijfjarige
zoontje. Er zat een sticker op met de
waarschuwing: dit geneesmiddel kan
de rijvaardigheid beïnvloeden. Dat
zal dus de tijd geweest zijn dat hij op
zijn stepje voortdurend oude dame
tjes van de sokken reed. De aanwezig
heid van een wespennest twee jaar
geleden werd weerspiegeld in enkele
tubes jeukstillende zalf, en mijn ei
gen trimactiviteiten hadden zich in
drie tubes spierpijnzalf gewroken. Bij
éen geneesmiddel vond ik nog de
bijsluiter vol angstaanjagende infor
matie terug, en helemaal onderin de
medicijnkast trof ik een folder aan
met de titel: „Geneesmiddelen, hoe
gebruikt U ze?" U begrijpt dat hierin
heel wat wetenswaardigs stond.

Dit alles bedoel ik maar als voorbeeld
van wat uit veel onderzoek ook al
blijkt: er zit een flinke kloof tussen de
wijze waarop geneesmiddelen ge
bruikt zouden moeten worden, en de
wijze waarop dat in werkelijkheid ge
beurt. Resultaten van andere dan het
aangehaalde compliance-onderzoek
maken dat steeds opnieuw duidelijk.
In veel gevallen vindt bij zo'n derde
deel van de voorgeschreven genees
middelen het gebruik niet op de juis
te wijze plaats. Met het precies opvol
gen van de voorschriften is het rond
uit zorgelijk gesteld.

Marokkaanse Alliantie 0.6 procent
van de stemmen; in Charlois bereikte
de Varo 0,1 procent. Beide percenta
ges waren te laag om in aanmerking
te komen voor een zetel.

De opkomst bij deze verkiezingen die
voor de tweede maal werden gehou
den was lager dan de voorgaande
keer.

De opkomstpercentages varieerden
van 23,9 procent in Centrum-Noord
tot 61,6 procent in Hoek van Holland.

Zorgelijk?

Hoewel... zorgelijk? Is het nou zo erg,
dat de patiënt zich niet precies aan de
voorschriften houdt? We willen toch
allemaal graag dat er wat minder
geneesmiddelen gebruikt worden,
dus dan is het toch mooi dat veel
mensen oude geneesmiddelen bewa
ren, of af en toe eens een keertje
overslaan?

Onzin natuurlijk; we kunnen in eer
ste instantie duidelijk en eenvoudig
concluderen dat „non compliance"
een zorgelijk verschijnsel is. Daar zijn
verschillende redenen voor. Aller
eerst dient bedacht te worden, dat bij
verschillende geneesmiddelen het
voordeel van een therapie verdwijnt
wanneer de gebruiker afwijkt vnan
de voorschriften. Bijvoorbeeld bij een
kuur van antibiotica of bij orale anti
conceptiva (de „pil"). Bij het voortij
dig afbreken van een antibiotica-
kuur loopt bovendien niet alleen de
patiënt zelf risico's, maar kunnen ook
anderen gevaar lopen: er kunnen zich
namelijk bacteriestammen ontwik
kelen die ongevoelig zijn voor het
betreffende antibioticum.

Een ander gevaar van het niet precies
opvolgen van de voorschriften om
trent medicijngebruik is. dat ver
wachte resultaten uitblijven. Dat le
vert voor een arts die de patiënt be
handelt een moeilijk probleem op.
Hij vraagt zich af waarom er niets
gebeurt, en zal bij het zoeken naar
een antwoord in het algemeen uit
gaan van de vooronderstelling, dat de
voorgeschreven medicijnen wel zijn
ingenomen volgens voorschrift. De
kans bestaat dat hij zijn toevlucht
neemt tot het voorschrijven van
zwaardere of riskantere geneesmid
delen.

Financieel

Bij dit alles komt, dat er ook nog een
financieel aspect aan de zaak van het
onjuist gebruiken van geneesmidde
len is te onderkennen. Deskundigen
schatten namelijk, dat er jaarlijks
zo'n vijfhonderd miljoen gulden wor
den besteed aan medicijnen, die niet
of op de juiste wijze worden gebruikt.

De vraag naar het waarom van het
onjuiste medicijnengebruik wordt
daardoor natuurlijk wel heel erg inte
ressant. Ook daarnaar is onderzoek
gedaan, en een belangrijk resultaat
daarvan was, dat patiënten die goede
informatie over hun geneesmiddelen
hadden gekregen zich beter aan de
voorschriften hielden dan degenen
die slecht geïnformeerd waren. Dat
vormt dus een steun in de rug van de
meer principiële redenen die aan te
voeren zijn voor het goed inlichten/
informeren van patiënten. Maar daar
mee is de vraag nog niet opgelost
naar wat dan wel „goede informatie"
is.

Ik wil daar in een volgend artikel
verder op ingaan; maar ik maak daar
nu alvast deze opmerking over: de
idee dat een patiënt een passieve
slikker is, is fataal voor het geven van
goede informatie; daarvoor is nodig
uit te gaan van het feit, dat ieder die
medicijnen krijgt voorgeschreven dit
nieuwe gegeven actief in zijn leven en
in zijn visie op het leven tracht in te
passen. Maar daarover volgende keer
meer.

Dit is het eerste van twee artikelen
over medicijngebruik.

door Peter Wildschut

NIEUWENDIJK Hoewel uitlatingen van bestuurlijke en speltechnische zijde er het hele
voetbalseizoen op hebben gewezen, dat eerste klasser Altena niet veel vertrouwen had in
prolongatie van het eerste klasserschap, vindt aanvoerder Cees de Rooy de degradatie toch
een moeilijk te verkroppen zaak. Niet meer overigens vorige week zaterdag, toen de
degradatie door de 4-3 zege van Nunspeet op DOVO, en de 1-0 zege van Altena op RCL een feit
werd, maar wel door de mentaliteit van de helft van het Altena-team enige maanden geleden.

Eind maart floreerde Altena nog op
een aantrekkelijke derde plaats in de
eerste klasse A. Daarna is er nogal
wat mis gegaan. Cees de Rooy: „Ik
dacht dat de degradatie onze eigen
schuld was. Eind maart, toen we er zo
goed voor stonden verkeerden zo'n
vijf-zes spelers in een hoera-stem-
ming.

Maar daarna verloren we wel van
clubs als Zwart Wit '28, WHC en Vi
tesse Delft. Ik geloof dat we tegen de
verkeerde tegenstanders punten ge
pakt hebben. Tegen Noordwijk thuis.
Dan ben je blij het te hebben meege
maakt. Wat mij betreft is één jaar
echter tekort. Op korte termijn geloof
ik echter niet in een terugkeer. Aus-
putzer Ceel Groenevelt en spelbepa
ler Ad de Ruyter verlaten de vereni
ging, terwijl verdediger Frans Hoeke
nog maar eens in de twee weken zal
kunnen opdraven en waarschijnlijk
ook kan worden afgeschreven. Ik ben
wel blij het niet zonder die drie te
hoeven proberen in de eerste klasse,
want dat zou vechten tegen de bier
kaai zijn. Vaak was het zo, dat als De
Ruyter draaide, heel Altena goed
speelde."

Ad de Ruyter vertrekt echter naar
het in de derde klasse van de onderaf
deling zondag vertoevende Dussense
Boys. De Rooy: „Hij is de eerste spe
ler die op deze manier overschrijving
aanvraagt, en het bestuur voelt zich
in de steek gelaten door zijn vertrek".

Evenals voorgaande Jaren verwacht
Altena de selectie ook dit Jaar weer
niet buitenaf te kunnen versterken.
De Rooy is daar blij mee, maar het is
een feit dat Altena dit seizoen in de
breedte niet sterk genoeg was, om
blessures; die aan het einde van het
seizoen optraden, op te vangen. Daar
door ontbrak het gegeven dat een
gelijkwaardige vervanger klaar
stond, waardoor het nogal makkelijk
was de concentratie te laten verslap
pen. Trainer Bert us Dekker moest
toch elke week op dezelfde groep te
rugvallen.

Cees de Rooy; „Dat is wel zo, want
door de concurrentie had de inspira
tie van enkele spelers misschien gro
ter geweest. Ik blijf er bij dat we het
aan onze mentaliteit te wijten heb
ben, dat we zijn gedegradeerd. Als we
enige weken eerder dezelfde strijdwij
ze zouden hebben opgebracht als te
gen RCL in de laatste wedstrijd, dan
had er waarschijnlijk niets gebeurd".

Van onze sportredactie
HILVERSUM Door de NCRV „Bes
te Speler Competitie" voor zaterdag
eerste-klassers, is Henk Albers
(DOSK), uitgeroepen tot de beste za
terdagvoetballer van de zojuist be
ëindigde competitie. Albers kwam tot
een gemiddelde van 7.42. Tweede
werd Arend Migchielsen (Nunspeet)
met een gemiddelde van 7.35, en der
de Jaap Jonk (Volendam) met 7,34.
Opvallend is dat Noordwijk bij de
eerste tien spelers geen enkele speler
heeft, en ACV twee. Jan Schipper is
achtste gewórden met 7.13 en Rolf
Veneboer negende met 7.11.
De gemiddelde zijn tot stand geko
men door het bijhouden van cijfers
door correspondenten voor de NCRV
van elke vereniging, die de tegenspe
lende club, spelers en ook de scheids
rechter beoordelen.

De toplijst van de clubs ziet er als
volgt uit; 1. Volendam 6.73, 2. ACV
6.71, 3. DOVO en Noordwijk 6.60, 5.
IJsselmeervogels 6.59, 6. Huizen 6.54,
7. Rijnsburgse Boys en Quick Boys
6.52, 9. DOSK en Zwaluwen VI 6.01.
De top vijf van de scheidsrechters,
die op een zeer hoog gemiddelde uit
komen ziet er als volg uit: 1. Van
Nimwegen 7.97, 2. Dammers 7.75, 3.
Dolstra 7.65, 4. Storm 7.63, 5. Katee
7.56.

Maar Altena ging pas voetballen toen
het lot eigenlijk al was bezegeld, en
dat is té laat. De geschiedenis heeft
geleerd dat het voor gedregradeerde
clubs erg moeilijk is terug te komen,
en omdat Altena het komende sei
zoen bovendien te kampen heeft met
het probleem, dat het de twee domi
nante posities opnieuw moet invul
len. zal het in de tweede klasse de
handen vol hebben. Getreurd wordt
er echter nu niet meer in Nieuwen-
dijk. Dat is enige weken geleden al
gebeurd.

Van onze sportredactie

ROTTERDAM Unicum komt van
avond op eigen terrein uit in de halve
eindstrijd om het Rotterdams kam
pioenschap. Tegenstander is De Mus-
schen. In de andere halve finale heeft
Zwart Wit '28 dinsdagavond met 2-0
verloren van zondag tweede-klasser
DRL.

Van onze sportredactie
ZEIST De loting voor de
kwartfinales van de zaterdag
beker heeft de volgende vier
wedstrijden opgeleverd:

AZVV-Arnemuiden
Oranje Nassau-DOVO
Rijnsburgse Boys-Bennekom
Volendam-IJmuiden.

De wedstrijden zijn vastge
steld voor dinsdag 3 juni. Aan
vang 19 uur.

recteur Wiegman van Haagsch Genootschap

b

ei an een onzer verslaggevers

EN HAAG De negatieve geluiden die het ministerie van
iderwijs met grote regelmaat over de werkgelegenheid In het
isisonderwijs laat horen, gelden zeker niet voor de Haagse
gio.

gegevens die de PA van het Haagsch
Genootschap vorkg jaar verzamelde.

Van de 71 kandidaten vonden er
slechts 4 geen werk, voordat het
schooljaar begon en was er in de
herfst geen invallende onderwijzer
meer te vinden in Den Haag.

Volgens Wiegman zou het best wel
eens spaak kunnen lopen in de ko
mende Jaren. Hij verwacht de groot
ste moeilijkheden in 1983 als zowel de
koppeling van kleuter- en lageronder-
wijs moet plaats vinden, als de uit
breiding van de PA van 3 naar 4 jaar
gestalte moet krijgen. In het eerste
geval zijn er meer onderwijzers nodig
dan normaal, terwijl in het tweede
geval dat bewuste jaar juist geen
onderwijzers van de PA's al zullen
komen.

HOOFDDORP (ANP) De 63-jarige
H. van Llngen uit Zwanenburg is gis
termiddag door de rijkspolitie dood
aangetroffen op de oostelijke rijbaan
van rijksweg 4 tussen Hoofddorp en
Schiphol. Naast hem lag een motor-
flets. Omdat het de politie niet duide
lijk is hoe de man verongelukte ver
zoekt zij eventuele getuigen contact
met haar op te nemen.

Van onze sportredactie

ROTTERDAM Aan het komen en
gaan van spelers bij Zwart Wit'28
lijkt geen einde te komen. Sinds gis
teren weet de Vaanclub zich veree-
kerd van de komst van spits Ron
Bongers, die dit seizoen voor FC
Vlaardingen uitkwam. Zwart Wit ziet
Jack van de Berg vertrekken naar
Neptunus.

Ton Hendriks gaat van Zwaluwen
naar Barendrecht. De Vlaardingers
worden echter versterkt met Wim
Stoevelaar (TSB), Rob Korremans
(SW-amateurs), Wim van Vuuren en
Dick Verbrugh (Exceslior M) en Jan
van Till art (Hollandia).

'n Auto om trots op te zijn:
de Horizon, vanaf 13.990,-

Een grenzeloze reiswagen:
de 1510, vanaf 16.390,-

Niet groot, wel ruimDe voordelige 2 liter
de Sunbeam, vanaf 11.990,- 2 Litres, vanaf 16.990,-

De grote auto voor de prijs van Doorbreek de sleur
een kleine de 1100, vanaf 11.360,- Matra Rancho, vanaf24.800,-

6 Jaar
garantie
tegen door
roesten van
binnenuit

Vaste afleveringskosten f 285,-. Prijzen incl. BTW. Wijzigingen voorbehouden.

Uw Talbot dealer:

Prinses Marijkestraat 5/hoek Prinses Beatrix-
laaa Den Haag, tel. [phone].

Wij hebben HART
voor u
Volop keus In:
MANTELS
JAPONNEN
DEUX-PIÈCES

ROKKEN
OVERGOOIERS
BLOUSES
Ook «peclaale HEUP-
MATEN.

Uw speciaalzaak

G. M. DE JÓNG

Laan van
Meerdervoort S55

tusaan
Goudanragenttraat
an da Valkanboskada
Talafoon 070-630103

Prima geprijsd Vrijetijdsjack.

Blouson model met leuke stiksels.
Polyester/katoen. In beige, camel en
marine.

Mt 46-56

Alleen deze week

Grote Marktstraat 34 Den Haag -
Rozemarijn 19-23. Leidschendam
Haarlemmerstraat 115-117. Leiden