'Melbourne' eindigt met oost-west confrontatie ,VANDAAG
Duizenden mensen
bij Ben Hoekendijk
c
Zes nota's over het
dopers-gereformeerd gesprek
Trouw
KRO zoekt erfgenamen
voor meneer pastoor
Rome wil in kerk
eerbied, geen politiek
Wereld Zendings
Conferentie
Melbourne
Uw Koninkrijk Kome
u
Vrijgemaakten
kritiek op E.O.
Conferenties
VOORBUGANGEI b.
Ds. L. Gebraad
Bespreking in hervormde synode
DINSDAG 27 MEI 1980
TROUW/KWARTET
=- OIN
door Aidert Schipper
MELBOURNE In de laat
ste paar uur is het in de zen-
dingsconlerentie in Mel
bourne zaterdag toch nog
even tot een botsing gekomen
tussen oost en west. De Paki
staan Michael Nazir Ali wilde
de conferentie de interventie
in Afghanistan en het schen
den van de rechten van de
mens in dat land laten veroor
delen en een pleidooi laten
houden voor de terugkeer van
de vluchtelingen naar Afgha
nistan.
De Russische delegatie, die in de hele
week haar best gedaan had Afghanis
tan uit de stukken te houden, schrok
daar hevig van en de orthodoxe bis
schop Makari zei dat nu het peil van
de conferentie te ver zakte. Hij dreig
de dat als Afghanistan in de stukken
zou terecht komen, de orthodoxe
kerk haar relatie tot de wereldraad
van kerken zou moeten herzien. Hij
herhaalde het bekende regerings
standpunt dat de Russen in Afgha
nistan tussenbeide zijn gekomen om
dat de revolutie in dat land door
buitenlandse huurlingen in gevaar
was gebracht.
De baptist Stojan legde verband tus
sen de aanschaf van zwaardere kern
wapens door het westen en de gebeur
tenissen in Afghanistan.
De Puertoricaan Orlanda Cos tas,
zich bewust van het gevaar van het
Russische dreigement, probeerde
met een formele redenering Afghanis
tan uit de papieren te houden. Hij
legde uit dat het juist was El Salva
dor en Zuid-Korea te noemen omdat
het hier ging om een vooraanstaand
kerklid dat was vermoord (bisschop
Romero) en omdat de zaken in Korea
deze week juist zo'n ernstige wending
de zaak hadden laten schijnen, on
derbrak voorzitter Soritua Nababan
uit Indonesië de vergadering, omdat
er moest worden gegeten. Tijdens de
maaltijd werd uiteraard door gepraat
over de motie.
Vergissing
van wie er enkele in deze conferentie
zijn, in gevaar zou brengen. De onge
noemd gebleven christenen wordt ten
slotte verzekerd dat „wij hen niet
vergeten hebben. Wij voelen ons met
hen verbonden in hun lijden terwille
van Oods koninkrijk."
Nadat enkele anderen hun licht over
Aanleiding voor het debat was een
onnozele vergissing. De Zuidafri-
kaanse missioloog David Bosch
kwam met een resolutie, waarin werd
uitgelegd, dat de onderdrukte men
sen in sommige landen ongenoemd
bleven, omdat het noemen hun leven
in gevaar zou brengen. Door een ver
gissing was hier een zinnetje over de
interventie in Afghanistan ingeslo
pen. Toen de conferentieleiding haar
fout opmerkte, was het te laat. De
papieren konden niet allemaal meer
worden teruggehaald. Toen eenmaal
het woordje Afghanistan gevallen
was kon Nazir zich niet meer stil
houden.
Na het avondeten keerden de afge
vaardigden terug naar de zaaL Het
eerste dat Nabadan deed was voor
stellen het debat niet voort te zetten.
Hij kreeg daar een meerderheid voor,
waarna hij over de motie-Nazir liet
stemmen. Bijna alle 125 afgevaardig
den stemden en de stemverhouding
was 58 voor en 66 tegen de motie.
Onder de voorstemmers zag ik de
secretaris van de Nederlandse zen
dingsraad dominee R. J. van der
Veen. Veel van de tegenstemmers wa
ren Latijns-Amerikanen, die daarmee
wellicht hun antipathie tegen de Ver
enigde Staten tot uitdrukking
brachten.
Nadat de motie verworpen was, werd
de resolutie-Bosch aangenomen met
algemene stemmen. In de aangeno
men resolutie staat onder meer: wij
erkennen dat er naast El Salvador en
Korea andere landen zijn, waar bui
tenlandse mogendheden militair in
grijpen en waar regeringen onschul
dige mensen onderdrukken, exploite
ren, in de gevangenis werpen en do
den. Die anderen noemen we niet met
name, omdat zo'n specifieke openlij
ke aanduiding de positie of zelfs het
leven van onze broeders en zusters,
Wapenwedloop
In het eindrapport van sectie 3 wordt
onder meer gezegd dat de wapenwed
loop en de verfijning van de kernwa
pens ingaan tegen het koninkrijk van
God. De conferentie deed een oproep
tot het stoppen van onderzoek naar,
het beproeven en de produktie van
kernwapens, waarbij de kerken een
zijdige eerste stappen zouden dienen
te bevorderen. Deze uitspraak, die
globaal het standpunt van de Neder
lands hervormde kerk dekt, kwam in
de stukken op voorstel van de Ameri
kaan Eugene Stockwell in samenwer
king met de Nederlandse afgevaar
digde dominee Van der Veen.
In het rapport van deze sectie werd
op een weinig gebalanceerde manier
gesproken over de kwaliteit van de
maatschappij in oost en west. De
westerse maatschappij werd vrij re
delijk geanalyseerd met woorden
zoals „onjuiste doelen", „het exploi
teren van de hebzucht", „overcon
sumptie" en „we manipuleren de
krachten van de reclamebusiness". In
de definitie van de planeconomie
kwam zelfs nog een verwijzing voor
naar de vrijheid, die kerken in Oost-
Europa hebben om te getuigen van
de vrede. Een Amerikaanse afgevaar
digde werd dat te gortig en deze liet
de vergadering uitspreken dat ook in
„vrije democratische maatschappij
en" de mogelijkheid voor de kerken
bestaat iets voor de vrede te doen.
Voorzitter Nabadan leidde de bespre
kingen met strakke hand, waardoor
enkele Nederlandse deelnemers aan
de conferentie, de missioloog Jerry
Gort van de Vrije Universiteit in Am
sterdam en de Hulzer predikant do
minee C. M. Boerma, ieder op hun
beurt niet konden vermijden onder
uit te gaan. Niettemin stelde de Indo
nesiër de Nederlandse delegatie in
staat haar traditionele rol te spelen.
Thema:
Voor de directeur van de zendingsor
ganisatie van de wereldraad, dr Eml-
lio Castro, aanleiding om de Neder
landse zendingsorganen naast de ba
sisgemeenschappen in Brazilië en de
Franse église reformée te complimen
teren met hun betrokkenheid op de
samenlevingsvragen.
Foto's
Het was afgelopen zaterdag een heel
gedoe met fotografen. Vroeger wer
den van de deelnemers aan een zen
dingsconferentie statige officiële por
tretten gemaakt. Dat lukt tegenwoor
dig niet meer, omdat de mensen min
der gedisciplineerd blijken te zijn en
bovendien hun eigen camera mee van
huis genomen hebben, waarmee zij
hun eigen statiefoto willen maken. Er
deden zich daardoor zaterdag schil
derachtige toneeltjes voor, toen alle
deelnemers een kiekje van elkaar wil
den nemen en honderden heren in
officieel kerkelijk gewaad met foto
toestellen als mieren door elkaar
heen renden. Ondertussen werd tij
dens de vergaderingen stevig doorge
praat over de sectierapporten en en
kele opklaringen. Er werd een brief
aan president Carter gestuurd met
het verzoek de wapenlevering aan El
Salvador stop te zetten. In een brief
aan de Australische kerken werd be
grip gevraagd voor de positie van de
Aborigines en er ging een brief aan de
Koreaanse regering.
In deze conferentie is de nadruk ko
men te liggen op de kracht van het
kruis. Het ondergaan van leed schept
solidariteit, zei de Zuidafrikaanse lu
therse bisschop Lanas Buthelezi. En
die saamhorigheid geeft diegenen die
lijden kracht om het kruis te dragen.
Er werden tijdens de conferentie in
drukwekkende voorbeelden gegeven
van vervolgingen om wille van het
koninkrijk.
Daarnaast zal deze zendingsconfe
rentie de geschiedenis ingaan als die
van de bevestigende contextualise-
ring en regionalisering. Contextuali-
sering betekent dat zending los van
de sociale, culturele en politieke ver
houdingen niet mogelijk is. Je kunt
niet het evangelie verbreiden zoals Je
ijskasten of encyclopedieën aan de
man brengt, maar je zult moeten af
dalen naar de zorgen en het leed van
de mensen.
Dat betekent dat verbreiding van het
koninkrijk van God niet anders kan
dan botsen op het koninkrijk van
deze aarde. Er kon daarom wel eens
een toekomst weggelegd zijn voor de
stedelijke en industriële missie, die
vooral in Azië nu al sterkt groeit.
Zending wordt, wanneer deze confe
rentie haar zin krijgt, steeds meer een
taak van de plaatselijke gemeente.
Vandaar het woord regionalisering.
De zendingsconferentie van Melbour
ne blijkt daardoor meer bij de vóór-
vorige zendingsconferentie in Mexi-
co-city dan bij de laatste in Bangkok
aan te sluiten. Wanneer de gedachte
van de regionalisering doorzet kan
dat in de toekomst leiden tot toene
mende spanning in de wereldraad
over politieke tegenstellingen.
De nadruk die in Melbourne lag op
het lijden terwille van het koninkrijk
Gods maakte het mogelijk voor de
orthodoxen een belangrijke rol te
spelen. Zo zei aartsbisschop 8hahe
A j ami an uit Jeruzalem dat de ortho
doxen door de eeuwen heen hebben
geleden en dat hebben uitgehouden
door hun trouw aan de eucharistie. In
het rapport van sectie 3 van Melbour
ne worden de kerken plaatselijk op
geroepen een echte gemeenschap te
zijn als teken van het koninkrijk.
Openstaan voor de armen, de oude
ren en de gehandicapten. De ortho
doxe bijdrage lag daarbij in het ster
ke accent op de viering van het ko
ninkrijk.
Punt van wrijving met de orthodoxen
blijft de positie van de vrouw. Hoewel
de orthodoxe mevrouw Nina Bobro-
wa uitriep dat vrouwen het in dienen
de functies heel ver kunnen schoppen
in de orthodoxe kerk en dat zij geen
toegang tot het priesterschap ambië
ren, werd er toch een resolutie aange
nomen waarin de vrouwelijke visie op
het Koninkrijk stond uiteengezet.
De Grieks-orthodoxe bisschop Anas-
taslos stelde waarschijnlijk terecht
de vraag, of vrouwen nu ook al een
eigen visie op het Koninkrijk hebben,
maar daarmee maakte hij zich wat al
te gemakkelijk af van het verwijt, dat
vrouwen bij hem in de kerk niet toe
komen aan hun rechtvaardig aandeel
in de totale eemeenschaD.
Zoals was te verwachten heeft de
conferentie opnieuw de notie aange
scherpt, dat Gods oordeel komt als
een uitspraak ten gunste van de ar
men. Volgens sectie één stelt dit oor
deel de armen in staat om de mach
ten die hen binden omver te werpen.
Daarna wordt het voor arm en rijk
mogelijk mens te zijn en in te gaan op
de uitdaging van het Koninkrijk. Sec
tie één zegt dat de kerken op verschil
lende plaatsen in de wereld onver
schillig staan tegenover de armen of
zelfs de vruchten van de rijkdom ge
nieten die het resultaat zijn van de
uitbuiting van de armen. De sectie
roept de kerken in de wereld op, ac
tief te strijden tegen de uitbuitende
krachten. De sectie noemt de trans
nationale ondernemingen, regeringen
en kerken zélf.
In sectie twee ten slotte worden de
kerken onder meer opgeroepen actief
te werken tegen de schending van de
Rechten van de mens en zich te reali
seren, dat de verkondiging van het
evangelie sterk verbonden is met de
strijd in de wereld. De kerken hebben
de profetische taak deze strijd te on
derscheiden in die strijd teken te zijn
van het koninkrijk Gods.
De spot op de Pinksterdag is niet I
vleiend, daar is het ook spot voor.
„Maar anderen sloegen aan 't
spotten: die lui zitten vol met wtyffl
Eigenlijk ook weer geen wonder djl
die „anderen" er zo over dachtea
Weer anderen vroegen zich volgen»
Lukas af: Wat stelt dit voor? Maar
„anderen" wisten het al, hun
conclusie was kant en klaar: die In
zijn dronken. Geen wonder dus.
er gebeurden inderdaad
verbijsterende dingen, volstrekt
onvoorstelbaar. Wie heeft ooit
'an
tem
juiz
meegemaakt dat taalbarrières op<
manier doorbroken worden: we hot
ze een ieder in onze eigen taal over
rnte
rp V(
roep
mis
md
ok
gpte
grote daden van God Spreken? Ja.
wat zouden ze eigenlijk 't meest
bevreemdend hebben gevonden: d
grote daden van God. dus de inhos
van dat spreken of: dat iedereen he
verstond? De doorbroken
taalgrenzen kunnen op zichzelf al
reden zijn tot verbazing en tot
voorbarige conclusies van
dronkenschap. Maar dat geldt niet
minder van de inhoud van het
spreken van de met de Geest
vervulde leerlingen. De grote dada
Gods, dat waren de exodus uit
Egypte, de bevrijding uit de
ballingschap, om maar iets te
noemen. Maar hier werd nog over
heel anders gesproken, nl. over die
gekruisigde Jezus, die man over wieeU^
heel Jeruzalem in rep en roer gew«f
was. Wat hij gedaan had en wat er
met Hem gebeurd was heette hier
ook: de grote dagen van God! Dat
leek al even verbijsterend als dat
spreekwonder. Ik denk dat 'tookz
is. Alle eeuwen door heeft de kerk
moeten horen dat er iets niet in de
haak was. Soms grof, soms verfijnd
Daar moet de kerk niet dramatisch
over doen. Petrus reageert er heelT^
rustig op. Hij zegt zoiets als: Jullie
hebt 't mis. Ze zijn niet dronken, «f
is 't nog te vroeg voor. God is hier
bezig. Wel zou je kunnen zeggen d#1
de kerk zich zo moet opstellen datftë
bevrijdende boodschap van Jezus
zelf duidelijk uitkomt, in z'n
allesomvattende betekenis en in
aansluiting bij wat mensen als noo
ervaren. In dat geval kan je ook
rustig blijven als er voorbarige
conclusies getrokken worden.
Ibi
dl
r Ja)
Van een medewerker
VIERHOUTEN De Vier-
houtenconlerentie van Ben
Hoekendijk trok gedurende
het pinksterweekeinde zo'n
6.000 bezoekers. Dat beteken
de voor deze mensen een
groot aantal toespraken en
samenkomsten, van vrijdag
avond tot maandagmiddag,
met tienercorners en works
hops, sing-in en nazorg.
Als rode draad door het programma
wijst Ben Hoekendijk heiliging van
heel het leven aan. Dat begon in de
persoonlijke, pastorale sfeer, met een
toespraak waarin hij opriep om met
waarin opgenomen: De
dammer, met Dordta Dagblad,
Nieuwe Haagae Courant met
Nieuwe Leldae Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tamminga
Directeur ing. O. Postma
HOOFDKANTOOR
Postbus 859
>000 AW Amsterdam
Wibautstraat 131 Amsterdam
tel 020-913456
telex 13006
Postgiro 66 00 00
Bank Ned Cradietbank
Rakemngnr 23 00 12 574
REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
lel. 010-115568 (abonnementen
en bezorging)
tel 010-115588 (redactie)
tel 115700 (uitsluitend voor
advertenties)
Westblaak 4
Rotterdam
REGIO DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
2501 CC Den Haag
tel 070-469445
(abonnementen en bezorging)
tel 070-469445 (redactie)
tel 070-468864 (uitsluitend voor
advertenties)
Parkstraat 22 Den Haag
REGIO NOORD/OOST-NEDERLANO
(abonnementen en bezorging
Postbus 3
8000 AA Zwolle
tel 05200-17030
Melkmarkt 56 Zwolle
Abonnementsprijzen:
Per maand 16.98
Per kwartaal 50.95
Per half jaar 101.90
Per (aar 201.60
Advartantratanavan op
aanvraag
Telefonische abonnementenop
drachten (zie adressen boven)
Opgave familieberichten 9-19 30
van maandag t/m vrijdag Op
zondag van 16-20 uur telef 020-
913456
Opgave m<r>-advertenties tel
020-936668 ot schriftelijk aan
Mmi-Adv afdekng. postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adreswijzingen uitsluitend schril-
teh|k aan onze Amsterdamse
adressen
persoonlijke nood niet alleen te blij
ven. Zoals Paulus Timotheus naar
zijn gevangenis riep, zo moet Je de
ander bij Je moeite betrekken.
Op pinksterzondag sprak Ben Hoe
kendijk over Mozes bij het brandende,
braambos. Dat is het oudtestamenti
sche beeld voor pinkster, stelde hij.
Mozes werd er van een vluchteling
een leider.
Grote steden
Floyd McCUung vroeg de aandacht
van allen die het evangelie willen
uitdragen voor de grote steden. Hij
vond. dat die aandacht er vaak veel
te weinig is. McCllung is leider van
„jeugd met een opdracht", een evan
gelisatiebeweging die zich met kracht
op Amsterdam wil gaan richten. Het
ligt in de bedoeling om het hoofd
kwartier van het Leger des Heils in
het centrum van Amsterdam over te
nemen. McCllung wees erop, dat In
middels zo'n 50 procent van de men
sen in de steden woont, terwijl evan
gelisatieteams aan die steden maar
vaak liever niet beginnen. Hij verge
leek deze situatie met de weg van
Jona, die niet naar het grote Nineve
wilde gaan. Hij zag voor de evangeli
satie een nieuwe kans, om zich niet
langer aan Gods opdracht te onttrek
ken en de grote steden echt in te
gaan.
China
De grote slotbijeenkomst van de con
ferentie stond in het thema van wat
de grootste uitdaging voor de christe
nen genoemd werd: de zending in
China. Spreker was ds David Wang
uit Hongkong, die tien jaar gewerkt
heeft aan de vertaling van de bijbel in
nieuw Chinees, die nu af is.
AMERSFOORT (ANP) Op de ver
gadering van het verbond van gere
formeerde evangelisatiecommissies
(vrijgemaakt) heeft dr W G. de Vries
uit Haren kritiek geleverd op de ro
mantische verering van het huidige
Israël in kringen van de EO.
Volgens De Vries getuigt die verering
van weinig diepgang en typisch Ame
rikaanse oppervlakkigheid. Naarma
te het jaar 2000 nadert zullen er meer
stromingen de komst van Christus
aankondigen, maar zegt dr De Vries
bepaalt God volgens de bijbel daar
voor zelf de tijd.
De vergadering besteedde aandacht
aan de evangelisatie onder moslims.
Twee christen-Turken voerden het
woord. Dezen wezen de dialoog met
de islam af. Moslims leven zonder
God. zo zeiden zij, omdat zij Christus
niet kennen.
De betrokken werkgroep zal de plaat-
selijke ke-ken activeren om het evan
gelie onder moslims te verkondigen.
Stervensbegeleiding, voor werkers
m de gezondheidszorg. 4 - 6 juni,
Vlnea Domini. Witmarsum (tel. 05175-
1444).
Geloofs- en gebedsprakticum, 9-13
juni. Bezinningscentrum. Herman
Boerhaavelaan 3. Deventer Inf. tel.
013-681297
Hij beschreef de onzekerheid die er in
China gekomen is, toen Mao van zijn
voetstuk tuimelde. Coca cola heeft
erop Ingespeeld, zei hij. maar waar
zijn de kerken?
Over een bezoek aan
China vertelde hij, dat hij kerken had
aangetroffen, die erg verstrooid wa
ren, maar voor een groot deel uit
jonge mensen bestonden.
Hij zei ervan: „De kerk is nu wel geen
gebouw meer, nu is het wel een li
chaam, dat leeft." Er werd In de slot
bijeenkomst geld ingezameld voor
kruistochten, voor de verspreiding
van de bijbel in Nieuw Chinees en
voor andere zendingdoeleinden.
Het mooiste en meest
uitgebreide gebonden boek over
de gehele regeringsperiode
van Koningin Juliana.
Met veel foto's van de troonafstand
en inhuldiging van m q en
Koningin Beatrix. Prijs fKJj w
Ruim 200 nieuwe foto's waarvan A
publikatie sinds kort is toegestaan. J
UITGEVERIJ HOL1-ANDIA BV.BAARN.
door Pieter van der Ven
HILVERSUM In de rooms
katholieke kerk is heel wat te
doen over het ambt. Sneller
dan het kerkbezoek terug
loopt neemt het aantal actie
ve priesters al, tot voor kort
door ambtsverlating, langza
merhand alleen nog doordat
ook priesters de weg van alle
vlees gaan en er geen veelbe
lovende, enthousiaste groep
klaar staat om de fakkel over
te nemen. Of toch?
De KRO-tv gaat vanavond op zoek
naar „de erfgenamen van meneer
pastoor" (Nederland 2, 22.05). Waar
houdt de gemiddelde pastor zich te-
Op 86-jarige leeftijd is overleden
L. Gebraad, oud-gereformeerd pr
kant te Sint-Philipsland. Hij wa»
oudste dienstdoende predikant
Nederland. Ds. Gebraad was
huisuit hervormd. In 1936 be hu
hij het diploma godsdienstondej
zer. Later ging hij over naar de di
telijke gereformeerde kerken. D
werd hij in 1946 lerend ouderlin
Leersum en daarna in 1950 in The
In 1953 werd hij oud-gereformi
Na nog een periode als oefenas
Capelle aan den IJssel en sinds
in Sint-Philipsland, werd hij in f
bevestigd tot predikant. De i
dienstdoende predikant is tl
oud-Eerste-Kamerlid ds. C. I
Giessendam. Hij is 81 jaar en
eens oud-gereformeerd en preekt fl
elke zondag tweemaal en meestal
nog enkele malen in de week.
DEN HAAG (PNHK) Tijdens de eerstvolgende vergadering van de hervormde synode, die
begin juni gehouden zal worden in Hydepark te Doorn, zal aan de Orde komen een Zestal nota's
over het dopers-gereformeerde gesprek in ons land. De nota's zijn opgesteld door de leden van
de gesprekscommlssie over de verhouding tussen dopersen en hervormden en gereformeer
den. Omdat men niet tot een eensluidend standpunt kon komen, zijn de opstellers van deze
nota's zelf verantwoordelijk voor de uitspraken die zij In de nota's doen.
In de gesprekscommlssie zitten verte
genwoordigers van de hervormde
kerk, de gereformeerde en christelij
ke gereformeerde kerken, de doops
gezinde broederschap en de unie van
baptistengemeenten.
Het gesprek ontstond nadat in 1973
zowel de algemene doopsgezinde so
ciëteit als de generale synode van de
hervormde kerk enkele door een ge
zamenlijke doopsgez inde-hervormde
commissie opgestelde „leefregels
voor een brede interkerkelijke sa
menwerking van een hervormde en
doopsgezinde gemeente" aanvaard
de. Hiermee werd tevens de wense
lijkheid uitgesproken het contact
tussen de hervormde kerk en de
doopsgezinde broederschap voort te
zetten en te verdiepen in de vorm van
een officieel theologisch gesprek,
waarbij ook leden van andere ver
wante kerkgenootschappen betrok
ken zouden moeten worden.
Het resultaat hier/an was de studie
commissie, die voor het eerst verga
derde in 1975. In totaal kwam de
commissie twintig maal bijeen. Het
gesprek verliep in drie fasen. In de
eerste fase werd gesproken naar aan
leiding van bepaalde bestaande do
cumenten. zoals het hervormde ge
schrift „Het geheim van de gemeen
te". In de tweede fase werd gesproken
over zes theologische thema's, n.L
verbond, Woord en Geest, Jezus
Christus, de gemeente, de doop en
het messiaans levenspatroon. In de
afsluitende fase ontstond over elk
van deze thema's een nota. opgesteld
door een „doperse" en een „gerefor
meerde" gesprekspartner
In de eerste nota, over het verbond,
opgesteld door prof. dr J. Reiling
(baptist) en prof. dr W. van 't Spijker
(chr. geref.) stellen de auteurs de ver
houding tussen het „oude" en het
„nieuwe" verbond centraaL Relling
en Van 't Spijker hebben bekeken
hoe in de bijbel gesproken wordt over
het verbond. Zij kwamen tot de con
clusie dat een grondtrek van de bij
belse verbondsgedachte is. dat God
vrijwillig en vrijmachtig een verplich
ting aangaat. Het verbond is opge
richt van Oods kant Het verbond is
dus naar zijn diepste fundament een
zijdig.
De samenstellers noemen het merk
waardig dat noch in de gereformeer
de, noch in de doperse traditie het
avondmaal en het verbond met el
kaar in verband worden gebracht,
terwijl juist het avondmaal het enige
verbondsteken is. „Misschien kan een
verbondsteken vanuit een avond
maal dopersen en gereformeerden
dichter bij elkaar brengen".
Over de verhouding Woord en Geest
zeggen de opstellers van de tweede
nota, dr W. Balke (herv.) en drs O. H.
de Vries (baptist), dat in de bijbel
Woord en Geest onlosmakelijk met
elkaar verbonden zijn, „Ze zijn samen
instrumenten van Gods scheppend
handelen". De doperse traditie heeft
nooit Woord en Geest van elkaar wil
len losmaken, de gereformeerde tra
ditie heeft de Geest nooit zonder
meer in het Woord willen insluiten,
in de nota over de christologie van
gereformeerden en dopersen zeggen
de opstellers prof. dr J. Veenhof (ge
ref.) èn drs Sj. Vooistra (doopsgez.)
dat de gereformeerden er de nadruk
op leggen dat Christus, de Zoon van
God, mens werd om als middelaar
door zijn plaatsbekleding ten behoe
ve van de Zijnen het werk der verzoe
ning te verrichten. De dopersen daar
entegen accentueren dat Christus als
de Zoon van God de nieuwe mens
werd, die als voorloper van de Zijnen
de weg van heiliging en gehoorzaam
heid tot het einde toe bewandelde. ZIJ
leggen de nadruk op de bij uitstek
goddelijke afkomst van de nieuwe
mens. Is, zo vraagt de doperse tradi
tie, de reformatie van de kerk bij
Luther en Calvijn niet halverwege
blijven steken en wel in die zin dat
het hun toch weer, net als Rome, ging
om de vorming van een kerk-insti-
tuut en niet om de gemeente als broe
derschap?
Op dit punt gaan de samenstellers
van de vierde nota, prof. dr A. Geense
(herv.) en prof. dr mr J. A. Oosterbaan
(doopsgez.) in.
De dopersen hebben altijd de kinder
doop principieel verworpen. Over dit
onderwerp schrijven in de vijfde nota
dr K. Blei (herv.) en prof. dr J. Reiling.
In hun nota stellen zij nadrukkelijk
dat de doop geen „magische hande
ling, geen automatisch zelfwerkend
heilsmiddel" is. De kinderdoop wordt
door de gereformeerden verdedigd
met het argument dat in het nieuwe
testament de doop in de plaats ge
steld is van de besnijdenis. Op het
nieuwe testament kan men zich niet
rechtstreeks beroepen als het gaat
om de kinderdooppraktijk. Volgens
Blei en Reiling zouden dopersen en
gereformeerden elkaar moeten kun
nen vinden op grond van deze over
wegingen.
In de laatste nota schrijven prof. dr C.
Augustijn (geref.) en prof. dr EL B.
Kossen (doopsgez.) over het messi
aans levenspatroon. Van oudsher was
de doperse beweging een protestbe
weging en sloten de gereformeerden
zich meer aan bij de bestaande orde.
Intussen zijn kerk en maatschappij
veranderd: het is allang niet meer zo
dat de gereformeerden zich altijd
aansluiten bij de behoudende groe
pen in de maatschappij. De samen
stellers van deze nota achten het bei
den noodzakelijk voor het belijden
van Christus als Heer, dat gekozen
wordt voor een messiaans levenspa
troon.
De Gezalfde van God heeft zich laten
kennen als bevrijder van armen en
verdrukten. Dit bracht hem in bot
sing met de machten van de gevestig
de orde, waarbij Hij de weg ging van
de geweldloosheid, omdat Hij de vij
and niet wilde uitsluiten van Zijn
liefde. Hem als Heer belijden bete
kent daarom, volgens Augustijn en
Kossen, kiezen voor een gemeen
schap „waarin gezamenlijk stelling
wordt genomen tegen de schelding
brengende werking van de maat
schappelijke krachten. Samen heb
ben wij ons, in gehoorzaamheid aan
de Heer. in te zetten voor een orde
ning van het sociaal-economisch sys
teem, waarin de strijd om het bestaan
niet meer tegen en ten koste van
elkaar, maar voluit met en voor el
kaar gevoerd wordt" Aldus deze
nota.
genwoordlg mee bezig, wat schiet er
door tijdgebrek bij in. hoe moet dat
nu verder, kan de pastorale werker
het gat vullen? Er zitten aan deze
vragen een drietal samenhangende,
maar toch wel te onderscheiden kan
ten. Een praktische, een theologische
en een kerkpolitieke kant.
Het KRO-RKK programma van Dolf
Reijmers beperkt zich tot een prakti
sche benadering: flitsen uit het leven
van een gemiddelde parochie, ge
sprekken met een pastoor, een pasto
rale werker, en mensen uit de oplei
ding. Daarbij is een enquête gehou
den onder roomskatholieken over de
werkzaamheden van de pastor en
over de vraag of zoiemand al dan niet
gewijd ën ongehuwd moet zijn. De
enquête wijst sterk in de richting van
een groeiende onverschilligheid voor
het getrouwd of ongetrouwd zijn van
de rk ambtsdragers. De priesterwij
ding daarentegen wordt door bedui
dend minder mensen als overbodig
gezien.
Er wordt niets gevifaagd over de
vrouw en het kerkelijk ambt.
Een documentaire en de enquête la
ten de hele kwestie van de vrouw in
het pastoraat buiten beschouwing; er
komt aan het programma ook geen 0
vrouw te pas. Maar de enquête heeft DGpGrKingGIl
nog een ander tekort waardoor de
gegeven cijfers niemand veel wijzer
maken. Aan de ondervraagden werd
een lijst van 25 mogelijke pastorale
werkzaamheden voorgelegd en men
kon daarop invullen waar pastores
zich mee dienden bezig te houden.
Van ieder van die 25 taken vindt zo'n
driekwart van de ondervraagden dat
pastores die op zich moeten nemen.
Er wordt geen rangorde gevraagd. De
opstellers van de vragen lijken vooral
aan sacramentele bezigheden te den
ken, aan losse dingen als „gods
dienstonderricht" en „pastoraal huis
bezoek" die doel op zich zijn en waar
bij iedereen kennelijk weet wat het
inhoudt
maatschappelijk gebied). En hoei
dat allemaal onderling verhoudt
Van de nu gehouden enquête
we dat zo'n 80 procent van de
kenen vindt dat pastores zich i
biechten moeten bezig houden, n
meer dan de helft blijkt daar i
zichzelf geen behoefte aan te hebt
Waar gaat het dan nog over.
Interessanter nieuws had kunnen op
leveren een serie vragen over de be
langrijkheid van de middelen: litur
gie, groepswerk en individueel pasto
raat en daarnaast drie doelen: indivi
dueel heil, gemeenteopbouw en toe
rusting (vorming op kerkelijk en
Zo'n documentaire moet zichzelf t
wat beperkingen opleggen en kan
mogelijk alle theologische en keri
litieke kanten ook nog eens bell
ten. Bovendien krijg je dan helen
zo'n programma vel pratende mi
nen. Maar de kwestie van het f
terambt lijkt meer en meer het k«
punt te zijn waar in de rk kerk
theologie de geesten zich scheid
Ambt van boven, sacraal, nlet-p
tiek, verantwoordelijkheid op l
van wijding, scherp onderscheid
niet-gewijden; ofwel een veelvi
ambt-van-de-basis, dicht bij de l
de, verantwoordelijkheid op
van talent en ervaring.
Het ziet er naar uit dat bet prakti*
probleem van het priestertekort in
KRO-docuxnentaire in feite de spi
stof is in de rk kerk van de jaren
Als dat klopt dan is het program
van vanavond in zijn opoet te I
scheiden geweest.
Van een onzer verslaggevers
ROME Opnieuw is er van
wege het Vaticaan een docu
ment uitgevaardigd dat de
orde wil herstellen op het ge
bied van de roomskatholieke
liturgie die volgens de autori
teiten hier en daar uit de hand
loopt.
Eerder dit Jaar ontvingen de rooms
katholieke bisschoppen een brief van
de paus over de eucharistie, waarin
veel nadruk werd gelegd op het mys
terievolle en sacrale karakter van de
roomskatholieke eredienst en sacra
mentsbediening. Deze brief wordt
met de beginwoorden „Dominicae ce-
nae" (Witte donderdag) aangeduid.
Nu is er vanwege de Vaticaanse con
gregatie die over deze onderwerpen
waakt een schrijven uitgegeven:
„Inaestimablle donum" (Onschat
baar geschenk). Het Vaticaan maakt
zich grote zorgen over „uiteenlopen
de en regelmatige misbruiken", uit
alle delen van de wereld.
Genoemd worden: het verminderde
onderscheid tussen priesters en
ken, een verlies van gevoel voor li
heilige, gebruik van niet door Rol
goedgekeurde teksten en het gebn
van de liturgie voor maatschappe
ke en politieke doeleinden. Bij vt
schillende gelegenheden is op i
dere van deze punten al de aandac
gevestigd, onder meer ook in de I
slultenlijst van de bijzondere synd
der Nederlandse bisschoppen.
Opvallend ls dat ook in de liturgie li
politieke moet worden teruggedh
gen volgens het Vaticaan; omgek*
moeten priesters zich bulten de f
tiek houden. Onder leiding van
huidige paus wordt er door de roo>
katholieke kerk een steeds duidë
ker beleid gevoerd ten aanzien van
scheiding van kerkelijkheid en ma»
schappelijkheid.
Volgens de „congregatie voor de i
craraenten en de goddelijke
dienst" kan verwarring de eenb»
van het geloof ondermijnen en tl
vreemding oproepen bij het vc
Gods. Overdreven experimenten,
anderingen en creativiteit brengen I
gelovigen in de war. aldus de congR
gatie.
