Wij zijn geen ondergrondse kerk Alles wordt beter, maar wanneer Russische baptistenleider Georgi Vins: .TERDAG 24 MEI 1980 TROUW/KWARTET 21 De baptistenpredikant Georgi Vins is een van de bekendste verdrukte christenen uit de Sovjet-Unie. Zijn vader stierf in 1943 in een strafkamp. Ook zijn moeder heeft verscheidene jaren in een kamp doorgebracht. In 1966 kreeg Qeorgi Vins zijn eerste veroordeling van drie jaar gevangenschap. Na zijn vrijlating moest hij onderduiken. IKERKI In 1974 werd hij weer gepakt en veroordeeld tot tien jaar. Eind april van het vorige jaar werd ds. Vins met nog vier andere Russische gewetensgevangenen vrijgelaten in ruil voor twee in Amerika veroordeelde Russische spionnen. Deze maand was ds. Vins voor enkele spreekbeurten in Nederland. Henk Wolzak sprak met hem over zijn kerk, de met-geregistreerde baptistengemeenten. Q# W CJ1 door Henk Wolzak Vanaf de jaren zestig bent u samen met Gennadi Krjoetsjkow de leiders van de raad van kerken der evangelisch-christe- lijke baptisten. 17 hebt zich afgescheiden van de officiële geregistreerde unie van baptisten. Kunt u iets vertellen over de omstandigheden van uw kerk? Sinds twintig jaar bestaat er dus een onafhankelijke bond van baptisten die 100.000 gelovigen en 2.000 gemeenten telt Deze bond werkt letterlijk in alle gebieden van de Sowjet-Unle. Vanwege zijn onaf hankelijkheid staat hij bloot aan onafge broken vervolgingen. De belangrijkste kwesties die ons bezig houden zijn de evangelisatie, de verspreiding van het evangelie, de opvoeding van de jeugd en de laatste tien jaar zien wij het ook als onze plicht religieuze literatuur te ver spreiden onder alle godsdienstige stro mingen. Wij voorzien hen van bijbels en daarom worden wij door de overheid ver volgd. Zij hebben het nu vooral op ds. Krjoetsjkow gemunt en de laatste drie maanden zijn deze vervolgingen in kracht tegenomen. Groeien uw gemeenten in de vervol- fingen? Ondanks 7 het feit dat de vervolgingen voortgaan, groeit onze kerk. Het is een kerk van jonge mensen. De jeugd maakt 50 procent van de kerk uit en dat is opmerkelijk wanneer we het vergelijken met de geregistreerde gemeenten van de baptisten. In onze kerk zijn veel jonge actieve christen-baptisten. Wij hebben gehoord dat uw gemeente in few zich toch heeft laten registreren. Is it een teleurstelling voor u? eefDat is al gebeurd toen ik nog in het kamp was. Bij wijze van experiment Enkele tientallen gemeenten hebben zich laten iet registreren om te zien wat die registratie aü voor hen zou betekenen. De gemeente ziet zichzelf nog als behorend tot de niet- geregistreerde baptisten. Het is nog te vroeg om daar gevolgtrekkingen uit te maken. llw moeder heeft indertijd de raad van familieleden van gevangenen opgericht. Hoe werkt deze raad? Dit is niet helemaal Juist. Mijn moeder J leeft de raad niet opgericht, ze heeft daar leel van uitgemaakt. De raad dateert uit 1964 toen een nieuwe golf van vervolgin gen en arrestaties opkwam. Toen hebben vrouwen en moeders van degenen die n de kampen werden opgesloten wegens ïun geloofsovertuigingen het comité van amilieleden van gevangenen opgericht Se zagen het als hun eerste taak informa tie over deze gevangenen te verspreiden in het land en ook daarbuiten. Ze wilden laten weten wat er met de christenen gebeurde. Nu dienen ze ook verzoekschrif ten in bij de regering om zich humaan te betonen tegenover de gevangenen. En dan Is er de kwestie van de materiële verzor ging. Als regel hebben baptisten in de 3owjet-Unie grote gezinnen en als de kost tonner gevangen wordt gezet, moet het !C gezin verzorgd worden. Die hulp strekt Ich ook uit over de overige christenen, lijn moeder was lange tijd voorzitster, toen ik van het burgerschap werd leroofd en werd uitgewezen, moest mijn £Zln en dus ook mijn moeder samen met Dij het land verlaten. Toch is ze nog bij de aad betrokken en ook vanhieruit zendt ze Verzoekschriften aan de regering en mede- lelingen over de gevangenen. Op dit mo- nent is de raad heel actief, ze geven - -\ - Een van de eerste illegale drukpersen van de niet-geregistreerde baptisten in Rusland. Deze machine, inmiddels door een betere vervangen, was in elkaar gezet met onderdelen van fietsen en de motor van een wasmachine. geregeld bulletins uit, ze sturen verklarin gen, mededelingen, telegrammen aan de regering om te vragen de wetten in acht te nemen en de gevangenen vrij te laten. De overheid is heel fel op die raad. In het Russisch gebied is nu Alexandra Kozore- zjewa presidente. In de plaats Kadoetski moet een onder grondse drukkerij zijn. Wat? O, u bedoelt onze Illegale uitgeverij. Nee, die drukkerijen zijn niet op één plaats, die zijn overal En als er een wordt gevonden en de mensen worden gearres teerd, gaat het werk toch door. Een groot collectief van gelovigen werkt daaraan mee op verschillende plaatsen, ze drukken evangelie*, bijbels, religieuze literatuur. Waar komt die apparatuur vandaan? Uit het westen? Nee. Deze machines maken de gelovigen in de Sowjetunle met eigen handen. Maar hoe is dat mogelijk? Wij werken door ons geloof. God geeft ons ook hiervoor de mogelijkheid. Wij hebben technici die zulke machines in elkaar kun nen zetten. Wij zijn daar in 1964 mee begonnen en in 1965 verscheen ons eerste zelf gedrukte evangelie in de Russische taal. Er worden foto's gehaald, foto's van een wonderlijk uitziende machine waarop duidelijk onderdelen van andere machi nes en apparaten te onderscheiden zijn. De motor uit een wasmachine, wieltjes, lagers, tandraderen van fietsen, maar het werkt en als het wordt gevonden en In beslag genomen, gaan gelovigen ijverig en volhardend, maar vooral met een groot geloof aan de noodzakelijkheid van dit werk, opnieuw aan de gang om in een ander gebouw, in een andere plaats, in een andere streek weer hun religieuze litera tuur af te leveren. De overheid geeft de christenen niet de vrijheid hun eigen bijbels en evangelies te hebben en dan werken ze een methode uit om ze zelf te drukken. Dat functioneert nu al twaalf jaar. En in die twaalf jaar zijn er 500.000 boeken en bijbels afgeleverd. Als je bedenkt dat dit alles in illegale drukke rijen is gedaan, is dat voor ons land een heel groot aantal Dominee Vins is een ernstig mens die vragen met grote bereidwilligheid beant woordt en tijdens het hele gesprek lacht hij maar één keer. Dat is terwijl hij met een blik op de foto van de eigen gemaakte machine zegt: „En al die onderdelen ko pen we geiooon, we stelen niets. Zelfs het papier betrekken wij langs wettelijke weg." Zijn die drukkerijen altijd buiten of be vinden se zich ook wel eens in de stad? Op die vraag- kan ik u niet antwoorden. Dat moeten we geheim houden. Misschien is het soms in de bergen, soms in een bos. We krijgen een bijbel te zien die op de eigen drukkerij la gedrukt en twee delen van het Oude Testament die met de hand zijn geschreven. Dat deden de gelovigen toen de illegale drukkerijen nog niet ont wikkeld waren. Aan één deel werkten ze drie maanden. Waar verzamelen uw gelovigen zich voor de bijeenkomsten? U hebt geen officiële kerken tot uw beschikking. De bijeenkomsten van de niet-geregis treerde gemeenten vinden over het alge meen plaats in particuliere huizen. Soms ook in tenten. Soms hebben de bijeen komsten plaats in het bos. Maar ik wil hier even iets onderstrepen dat de christenen ln het westen vaak niet begrijpen. Zij noemen ons een ondergrondse kerk, maar dat is niet juist. Onze bijeenkomsten, onze godsdienstoefeningen houden we niet in het verborgene. De militie is vaak op de hoogte, ze komen ook soms om ons te hinderen, maar we verbergen ons niet. We verzamelen ons niet 's nachts in kleine groepjes. Op zondag komen de gelovigen gewoon naar een bepaald huis, daar bren gen we de meubels uit de kamer, we zetten extra stoelen en banken neer, dat is alles openlijk. Alles wat we verder organiseren, de contacten tussen de gemeenten, tussen de geestelijke centra, de uitgeverij, de godsdienstige opvoeding van de kinderen, de clubjes waar de kinderen les krijgen, dat maakt allemaal deel uit van ons gehei me werk. Maar onze zondagse bijeenkom sten zijn niet geheim. We hebben grote gemeenten, die tellen vaak 200 of 300 leden, soms kunnen die niet allemaal in een huis, dan moeten ze zich in verschil lende groepen verdelen. U hebt al over de religieuze opvoeding gesproken, maar de gelovigen zijn toch verplicht hun kinderen naar de staats scholen te sturen. Hoe reageren de kinde ren op de scholen? Natuurlijk, onze kinderen kunnen het al gemeen onderwijs alleen volgen op de staatsscholen, atheïstische scholen, maar de kinderen uit gelovige gezinnen nemen die atheïstische wereldbeschouwing niet over. Ze hebben het moeilijk, maar over het algemeen groeien onze kinderen chris telijk op. Ze verdragen de moeilijkheden, ze raken gehard. Al is het kind nog maar klein, zijn geloof is daar al tegen bestand. Wij helpen de kinderen, wij géven speciale boekjes voor hen uit. Onze zusters geven ze les in kleine clubjes van 12, 15, 20 kinderen, ingedeeld volgens de leeftijd. Georgi Vins Uw dochter Natasja deed dat ook. Waar gebeurde dat? Soms in de huizen van de gelovigen, soms gaan ze naar het bos. Ze vertellen de kinderen uit het evangelie, ze vertellen verhalen over het leven van Christus, ze zingen, de kinderen bidden en vertellen wat voor moeilijkheden ze op school hebben. Nooit in dezelfde huizen? Nee. dat verandert voortdurend. Zo wordt dit werk gedaan in het hele land. in alle gemeenten. De overheid bestraft dat. Soms worden de zusters die dit doen, veroordeeld, maar als ze terugkomen, ne men ze dit werk weer opnieuw op zich. Als we dit niet deden, zou een hele generatie verloren gaan voor het christendom. We moeten onze kinderen beschermen. Zijn er geen scholen in de Sowjet-Unie waar de leerkrachten de kinderen uit gelovige gezinnen met rust laten? In de Sowjet-Unie zijn ais regel geen gelo vige leerkrachten. En waarom niet? Om dat ze ontslagen worden als ze geloven. Mijn vrouw was bij voorbeeld lerares En gels. maar toen men merkte dat zij gelovig was. kreeg ze ontslag. Vroeger was dat niet zo, maar in de laatste jaren van Chroesjtsjow en de eerste jaren van Breznjew heeft men daar heel streng de hand aan gehouden zodat er geen christe lijke leerkrachten zijn. Er zijn ook geen christelijke artsen, omdat die ook invloed kunnen uitoefenen. In de laatste jaren moet iedere student trouwens een cursus atheïsme volgen. Als hij een christen blijkt te zijn, krijgt hij gewoon een onvol doende en wordt hij niet. aangesteld. Op die cursus vraagt men de mensen „bestaat God?" en een gelovige antwoordt dan natuurlijk Ja. God bestaat." Dan slaagt hij niet voor zijn examen. Is het mogelijk dat de kinderen op school niet opgenomen worden in de pioniersbe weging? Ja, als regel gaan de kinderen van gelovi gen niet bij de pioniers, omdat het een atheïstische beweging is, maar dat is wel heel moeilijk voor die kinderen. Mijn kin deren zijn eeen pionier geweest, maar dat heeft hun veel narigheid berokkend. Ze werden apart geroepen, ze moesten zich verantwoorden. Vooral mijn dochter Na tasja heeft het moeilijk gehad. Ze was toen negen jaar en dan moest ze voor de klas komen. De lerares vroeg haar „Natas- ja, bestaat God?" Natasja antwoordde: Ja, God bestaat" en dan lachten de kin deren haar uit. Maar toch gaan kinderen van gelovigen over het algemeen niet bij de pioniers en worden geen kosmomoijets. Ik heb het hier natuurlijk in eerste instan tie over de niet geregistreerde baptisten. Op het ogenblik is er sprake van een verheviging van het atheïsme. Wat ver staat men daaronder? Dat betekent dat alle vakken die de kin deren leren, te beginnen met wiskunde, aardrijkskunde, Russische taal. biologie op atheïstische grondslag zijn geschoeid, zodat de kinderen allround in een atheïsti sche geest worden opgevoed. Ze leren dat er alleen een stoffelijke wereld is en dat er geen sprake is van een geestelijke wereld. Het is ook de bedoeling dat de leerkrach ten als ze merken dat een kind uit een gelovig gezin komt, zich speciaal met dat kind bezig houden, met het kind praten, hem opzetten tegen zijn ouders en dat maakt de situatie voor die kinderen na tuurlijk heel gecompliceerd. De atheïsti sche leerkrachten moeten ook met de ge lovige ouders gaan praten, op hun werk of thuis, ze moeten zich in het gezinsleven mengen, eisen dat de kinderen niet gods dienstig worden opgevoed. Het is dus een grote strijd voor een christelijk gezin om christelijk te blijven. En als ouders zich niet willen schikken, is het altijd nog mogelijk om hun de kinderen af te nemen. In Tasjkent is in april een moeder uit de ouderlijke macht ontzet. Ljoedmila Sjiro- baja had drie kinderen en twee zijn haar afgenomen. Het derde was toevallig niet thuis en woont nu bij familie. Het oudste zoontje was twaalf, het meisje iets jonger. Die kinderen worden dan naar een inter naat gebracht en de ouders mogen de kinderen niet meer zien. Ze mogen nooit meer thuis komen en men probeert ge heim te houden waar ze zijn. Die kinderen horen van dat moment af aan de staat. Iloe worden de voorgangers opgeleid? Wij hebben daar geen speciale seminaries voor, maar we hebben wel illegale schrifte lijke bijbelcurssusen. We geven speciaal materiaal uit over verschillende onder werpen. theologie en kerkelijke geschiede nis. Jonge mensen krijgen tot hun dertig ste jaar veel aandacht en we organiseren ook illegale geestelijke se min aars waar de ervaren pastors met de aankomende gees telijken werken. Er is veel belangstelling voor en wé kunnen wel zeggen dat onge veer duizend jonge baptisten hiermee be zig zijn. Zijn er contacten tussen uw kerk en het comité tot verdediging van de rechten van de gelovigen? Heel weinig. Misschien heeft de raad van familieleden van gevangenen soms con tact met hen. Ilebt u contact met de dissidenten? Ik zat in het kamp en heb hen dus niet ontmoet, maar in Amerika heb ik kennis gemaakt met degenen die nu vrij zijn. Onlangs heb ik Ginzboerg ontmoet en ik heb gesproken voor het Helsinki comité in Washington. Hoe zijn uw relaties met de organisatie „De Ondergrondse Kerk" van Richard Wurmbrand? Ik wil me liever van een antwoord ont houden. Wilt u iets zeggen over Sacharow? Natuurlijk. Ik ben van mening dat Sacha- rov een van de beste mensen van Rusland is. Sacharov is veel malen opgekomen voor de vervolgde leden van de mensen rechtenbeweging en voor de vervolgde christenen, daarom is de verbanning van Sacharow even pijnlijk voor de christenen in de Sovjet-Unie als voor velen hier. Om zijn volk te laten delen in de welvaart die kan toenemen dankzij de vrede met Israël, verhoogde president Sadat van Egypte vorige week het minimumloon en verlaagde hij de prijzen van 77 artikelen. Een mooi gebaar, BUlTjSNIAND^— een prachtig gebaar. Maar op de markt van Bab el Loek is er niets van te merken. - floor James Dorsey CAIRO Wacht tot 14 mei, beloofde president Sadat zijn volk. De prijzen gaan dan omlaag en de lonen om hoog, de regering gaat aan het werk om „het lijden van het volk te bestrijden." •Wij hebben er vergeefs op ge dacht," klaagt een Egyptische huis moeder als ze enkele dagen na de veertiende inkopen doet in Bab el Loek, een markt in het hart van de uitgestrekte Egyptische hoofdstad. -We zullen eeuwig moeten dachten." Sadat raakt steeds meer in moei- ijkheden door zijn belofte dat de overgang van oorlog naar vrede de strijd om het degelijks brood zou vergemakkelijken. In zijn eigen, bloemrijke rhetoriek beloofde hij zelfs dat de woestijn groen zou wor den Maar Egypte's miljoenen ar- men kunnen niet eeuwig wachten. in Bab el Loek brengen zwarthan delaren hun waren tegen hoge prij zen aan de man voor de deur van de door de overheid gedreven coöpera tieve winkel, de Gammaja. De stel lingen in deze winkels, waar goede ren tegen gesubsidieerde prijzen worden verkocht, zijn deels leeg. Op slechts vijf minuten lopen van Bab el Loek ligt het parlement, maar wat een wereld van verschil. De Egyptische bureaucratie een restant van het staatssocialisme van wijlen Gamal Abdel Nasser is traag, inefficiënt en corrupt. De marktkooplui op hun beurt zijn snel, efficiënt en ook corrupt Omlaag: Vorige week woensdag liet presi dent Sadat de volksvertegenwoor digers weten dat de prijzen van 77 artikelen met tien procent omlaag dienden te gaan. Maar in de volge pakte straten van Bab el Loek is alles bij het oude gebleven. In de plaatselijke Gammaja zijn kip, to matenpuree (een essentieel ingre dient voor de Egyptische keuken), groene olijven en makreel niet te krijgen. De voorraad wasmiddelen is beperkt en uitsluitend op vertoon van distributiekaarten te koop. .De prijzen zijn toch verlaagd," klaagde Oem Machmoed, moeder van zeven kinderen, toen een winke lier in Bab el Loek tegenover de Gammaja haar de oudé prijs voor een blik makreel berekende..Dat is luist," bevestigde de jongen achter de kas. „Maar niemand heeft ons verteld dat de nieuwe wet al van kracht is. Dus blijven de prijzen soals ze zijn." Dankzij Sadats voorkeur voor bui tenlandse investeringen worden de rijken geleidelijk rijker. Zwarte Mercedessen ontwijken in het cen trum van de stad, waar steeds meer grote luxueuze hotels verrijzen, in het zwart geklede vrouwen die op hun hoofd de bouwstenen aan dragen. En de armen worden steeds armer, al was het alleen maar vanwege de jaarlijkse bevolkingsaanwas met een miljoen zielen. In drukke café's en op straathoeken vergeten schoenpoetsera. straatverkopers en bedelaars hun misère in wolken van hasjiesj. Groei: Vrede stimuleert de economische groei, zeggen Sadats discipelen. Egypte verwacht een jaarlijks inko men van twee miljard gulden van de olievelden in de Golf van Suez. Nu het 8uezkanaal weer volop ln gebruik is, heeft de staat weer een bron van inkomsten die jarenlang droog lag. Dat verklaart de toene ming van het aantal Mercedessen. maar het schept nauwelijks ar beidsplaatsen. Om het volk toch wat te geven, verhoogde Sadat verleden week het minimumloon van zestien tot twin tig pond (een pond is drie gulden), en verlaagde hij de prijs van 77 artikelen. Maar onder die 77 artike len worden er heel wat dubbel ge teld: een produkt dat onder ver schillende merken wordt verkocht, wordt als even zo veel artikelen aangemerkt. En dan staan bij voor beeld ook ondergoed en kousen op de lijst, goederen waar arm Egypte niet het meest om verlegen zit. Maar graan, rijst en meel komen er niet op voor, waarschijnlijk omdat die al Zwaar worden gesubsidieerd. Kip: Tevergeefs eiste Oem Machmoed haar aandeel op in de bijdrage die de vrede zou moeten leveren aan de prijs van de Egyptische tomatenpu ree, waarmee het magere maal van brood en bonen aantrekkelijk wordt gemaakt. Ook kip was niet te verkrijgen. We ontvangen hooguit eens per week kip, verzucht een verkoper in de Gammaja. Een paar meter verderop verkoopt een man vanuit zijn vrachtwagen kippen voor 1 pond 40. De plastic verpak king geeft aan dat de beesten in de Gammaja thuis horen en daar 1 pond 05 mogen opbrengen. „De prij zen zijn verlaagd, maar de goederen zijn onverkrijgbaar geworden," klaagt een vrouw. „25e verlagen de prijzen van sommige artikelen met enkele piasters terwijl de prijzen van andere zaken met ponden om hoog gaan." President Anwar Sadat „Kijk naar deze vis," zegt een ande re vrouw. „Twee maanden geleden kostte die zestien piaster per kilo, nu 45." Haar man, die ruim twee keer zoveel als het minimumloon verdient, heeft net vijf pond opslag gekregen. „We zijn een gezin met tien kinderen. Hoeveel kilo vis kun Je voor vijf pond kopen?" Velen in Cairo vragen zich af of president Sadat zijn volk kan leve ren wat hij heeft beloofd. Egyptena- ren zijn gewend om in ellende te leven. Een forse verlaging van de subsidies op belangrijke levensmid delen was in 1977 voldoende om massa's woedende mensen op straat te brengen. Sadat zal alles doen om een herhaling te voorko men. Maar mensen met lege magen zijn soms dankbare slachtoffers voor de tegenstanders van zijn bewind. Stichting comité Vladimir Boekovski giro 3301846 publiceert binnenkort (i.s.m. uitg Kok) 'De Kerk leeft nog!' door Georgi Vins Wij steunen vervolgde christenen en andersdenkenden: bijbels, pak ketten enz. Dit kan alleen met uw financiële steun giro 3301646 Am robank 41 28 43 455 Rabobank 38.35 59 359 STICHTING COMITÉ VLADIMIR BOEKOVSKI Postbus 51049 - 1007 EA Am- Uit de droom helpen, terugblikken en vooruitzien na tien jaar dienst verlening in kerk en maatschappij. Uitg. Gooi en Sticht, Hilversum. 176 pag., prijs ƒ26,90. Zes (oud)-meaewerkers van het dioce saan pastoraal centrum van het bis dom Den Bosch hebben in afzonder lijke bijdragen tien jaar werk ln de „tweedelijns" pastorale dienstverle ning bekeken. Alleen de eerste bijdra ge (over pastoraat en wijkopbouw) en de laatste (over jongeren en levensbe schouwing) zijn artikelen die in zo'n bock echt thuishoren. Twee overige artikelen zijn zo afstandelijk, filoso fisch en wetenschappelijk (over het marxisme en de geschiedenis) dat het verband met de pastorale dienstver lening zelfs in de derde lijn nauwe lijks duidelijk is. Een beschouwing over praxis-theologie is geschreven in erbarmelijk Nederlands dat de even tuele boodschap geheel verduistert. De inleiding is een aaneenrijging van wollige gemeenplaatsen uit de dienst- verleningshoek. Een onrijp boek. P.v.d.V.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 21