Wij zijn geen ondergrondse kerk
Alles wordt beter, maar wanneer
Russische baptistenleider Georgi Vins:
.TERDAG 24 MEI 1980
TROUW/KWARTET
21
De baptistenpredikant Georgi Vins is een van de bekendste verdrukte christenen uit de
Sovjet-Unie. Zijn vader stierf in 1943 in een strafkamp. Ook zijn moeder heeft
verscheidene jaren in een kamp doorgebracht. In 1966 kreeg Qeorgi Vins zijn eerste
veroordeling van drie jaar gevangenschap. Na zijn vrijlating moest hij onderduiken.
IKERKI
In 1974 werd hij weer gepakt en veroordeeld tot tien jaar. Eind april van het vorige jaar
werd ds. Vins met nog vier andere Russische gewetensgevangenen vrijgelaten in ruil
voor twee in Amerika veroordeelde Russische spionnen. Deze maand was ds. Vins voor
enkele spreekbeurten in Nederland. Henk Wolzak sprak met hem over zijn kerk, de
met-geregistreerde baptistengemeenten.
Q# W CJ1 door Henk Wolzak
Vanaf de jaren zestig bent u samen met
Gennadi Krjoetsjkow de leiders van de
raad van kerken der evangelisch-christe-
lijke baptisten. 17 hebt zich afgescheiden
van de officiële geregistreerde unie van
baptisten. Kunt u iets vertellen over de
omstandigheden van uw kerk?
Sinds twintig jaar bestaat er dus een
onafhankelijke bond van baptisten die
100.000 gelovigen en 2.000 gemeenten telt
Deze bond werkt letterlijk in alle gebieden
van de Sowjet-Unle. Vanwege zijn onaf
hankelijkheid staat hij bloot aan onafge
broken vervolgingen. De belangrijkste
kwesties die ons bezig houden zijn de
evangelisatie, de verspreiding van het
evangelie, de opvoeding van de jeugd en
de laatste tien jaar zien wij het ook als
onze plicht religieuze literatuur te ver
spreiden onder alle godsdienstige stro
mingen. Wij voorzien hen van bijbels en
daarom worden wij door de overheid ver
volgd. Zij hebben het nu vooral op ds.
Krjoetsjkow gemunt en de laatste drie
maanden zijn deze vervolgingen in kracht
tegenomen.
Groeien uw gemeenten in de vervol-
fingen?
Ondanks 7 het feit dat de vervolgingen
voortgaan, groeit onze kerk. Het is een
kerk van jonge mensen. De jeugd maakt
50 procent van de kerk uit en dat is
opmerkelijk wanneer we het vergelijken
met de geregistreerde gemeenten van de
baptisten. In onze kerk zijn veel jonge
actieve christen-baptisten.
Wij hebben gehoord dat uw gemeente in
few zich toch heeft laten registreren. Is
it een teleurstelling voor u?
eefDat is al gebeurd toen ik nog in het kamp
was. Bij wijze van experiment Enkele
tientallen gemeenten hebben zich laten
iet registreren om te zien wat die registratie
aü voor hen zou betekenen. De gemeente ziet
zichzelf nog als behorend tot de niet-
geregistreerde baptisten. Het is nog te
vroeg om daar gevolgtrekkingen uit te
maken.
llw moeder heeft indertijd de raad van
familieleden van gevangenen opgericht.
Hoe werkt deze raad?
Dit is niet helemaal Juist. Mijn moeder
J leeft de raad niet opgericht, ze heeft daar
leel van uitgemaakt. De raad dateert uit
1964 toen een nieuwe golf van vervolgin
gen en arrestaties opkwam. Toen hebben
vrouwen en moeders van degenen die
n de kampen werden opgesloten wegens
ïun geloofsovertuigingen het comité van
amilieleden van gevangenen opgericht
Se zagen het als hun eerste taak informa
tie over deze gevangenen te verspreiden in
het land en ook daarbuiten. Ze wilden
laten weten wat er met de christenen
gebeurde. Nu dienen ze ook verzoekschrif
ten in bij de regering om zich humaan te
betonen tegenover de gevangenen. En dan
Is er de kwestie van de materiële verzor
ging. Als regel hebben baptisten in de
3owjet-Unie grote gezinnen en als de kost
tonner gevangen wordt gezet, moet het
!C gezin verzorgd worden. Die hulp strekt
Ich ook uit over de overige christenen,
lijn moeder was lange tijd voorzitster,
toen ik van het burgerschap werd
leroofd en werd uitgewezen, moest mijn
£Zln en dus ook mijn moeder samen met
Dij het land verlaten. Toch is ze nog bij de
aad betrokken en ook vanhieruit zendt ze
Verzoekschriften aan de regering en mede-
lelingen over de gevangenen. Op dit mo-
nent is de raad heel actief, ze geven
- -\ -
Een van de eerste illegale drukpersen
van de niet-geregistreerde baptisten in
Rusland. Deze machine, inmiddels door
een betere vervangen, was in elkaar gezet
met onderdelen van fietsen en de motor
van een wasmachine.
geregeld bulletins uit, ze sturen verklarin
gen, mededelingen, telegrammen aan de
regering om te vragen de wetten in acht te
nemen en de gevangenen vrij te laten. De
overheid is heel fel op die raad. In het
Russisch gebied is nu Alexandra Kozore-
zjewa presidente.
In de plaats Kadoetski moet een onder
grondse drukkerij zijn.
Wat? O, u bedoelt onze Illegale uitgeverij.
Nee, die drukkerijen zijn niet op één
plaats, die zijn overal En als er een wordt
gevonden en de mensen worden gearres
teerd, gaat het werk toch door. Een groot
collectief van gelovigen werkt daaraan
mee op verschillende plaatsen, ze drukken
evangelie*, bijbels, religieuze literatuur.
Waar komt die apparatuur vandaan? Uit
het westen?
Nee. Deze machines maken de gelovigen
in de Sowjetunle met eigen handen.
Maar hoe is dat mogelijk?
Wij werken door ons geloof. God geeft ons
ook hiervoor de mogelijkheid. Wij hebben
technici die zulke machines in elkaar kun
nen zetten. Wij zijn daar in 1964 mee
begonnen en in 1965 verscheen ons eerste
zelf gedrukte evangelie in de Russische
taal.
Er worden foto's gehaald, foto's van een
wonderlijk uitziende machine waarop
duidelijk onderdelen van andere machi
nes en apparaten te onderscheiden zijn.
De motor uit een wasmachine, wieltjes,
lagers, tandraderen van fietsen, maar het
werkt en als het wordt gevonden en In
beslag genomen, gaan gelovigen ijverig en
volhardend, maar vooral met een groot
geloof aan de noodzakelijkheid van dit
werk, opnieuw aan de gang om in een
ander gebouw, in een andere plaats, in een
andere streek weer hun religieuze litera
tuur af te leveren.
De overheid geeft de christenen niet de
vrijheid hun eigen bijbels en evangelies te
hebben en dan werken ze een methode uit
om ze zelf te drukken. Dat functioneert nu
al twaalf jaar. En in die twaalf jaar zijn er
500.000 boeken en bijbels afgeleverd. Als
je bedenkt dat dit alles in illegale drukke
rijen is gedaan, is dat voor ons land een
heel groot aantal
Dominee Vins is een ernstig mens die
vragen met grote bereidwilligheid beant
woordt en tijdens het hele gesprek lacht
hij maar één keer. Dat is terwijl hij met
een blik op de foto van de eigen gemaakte
machine zegt: „En al die onderdelen ko
pen we geiooon, we stelen niets. Zelfs het
papier betrekken wij langs wettelijke
weg."
Zijn die drukkerijen altijd buiten of be
vinden se zich ook wel eens in de stad?
Op die vraag- kan ik u niet antwoorden.
Dat moeten we geheim houden. Misschien
is het soms in de bergen, soms in een bos.
We krijgen een bijbel te zien die op de
eigen drukkerij la gedrukt en twee delen
van het Oude Testament die met de hand
zijn geschreven. Dat deden de gelovigen
toen de illegale drukkerijen nog niet ont
wikkeld waren. Aan één deel werkten ze
drie maanden.
Waar verzamelen uw gelovigen zich voor
de bijeenkomsten? U hebt geen officiële
kerken tot uw beschikking.
De bijeenkomsten van de niet-geregis
treerde gemeenten vinden over het alge
meen plaats in particuliere huizen. Soms
ook in tenten. Soms hebben de bijeen
komsten plaats in het bos. Maar ik wil hier
even iets onderstrepen dat de christenen
ln het westen vaak niet begrijpen. Zij
noemen ons een ondergrondse kerk, maar
dat is niet juist. Onze bijeenkomsten, onze
godsdienstoefeningen houden we niet in
het verborgene. De militie is vaak op de
hoogte, ze komen ook soms om ons te
hinderen, maar we verbergen ons niet. We
verzamelen ons niet 's nachts in kleine
groepjes. Op zondag komen de gelovigen
gewoon naar een bepaald huis, daar bren
gen we de meubels uit de kamer, we zetten
extra stoelen en banken neer, dat is alles
openlijk. Alles wat we verder organiseren,
de contacten tussen de gemeenten, tussen
de geestelijke centra, de uitgeverij, de
godsdienstige opvoeding van de kinderen,
de clubjes waar de kinderen les krijgen,
dat maakt allemaal deel uit van ons gehei
me werk. Maar onze zondagse bijeenkom
sten zijn niet geheim. We hebben grote
gemeenten, die tellen vaak 200 of 300
leden, soms kunnen die niet allemaal in
een huis, dan moeten ze zich in verschil
lende groepen verdelen.
U hebt al over de religieuze opvoeding
gesproken, maar de gelovigen zijn toch
verplicht hun kinderen naar de staats
scholen te sturen. Hoe reageren de kinde
ren op de scholen?
Natuurlijk, onze kinderen kunnen het al
gemeen onderwijs alleen volgen op de
staatsscholen, atheïstische scholen, maar
de kinderen uit gelovige gezinnen nemen
die atheïstische wereldbeschouwing niet
over. Ze hebben het moeilijk, maar over
het algemeen groeien onze kinderen chris
telijk op. Ze verdragen de moeilijkheden,
ze raken gehard. Al is het kind nog maar
klein, zijn geloof is daar al tegen bestand.
Wij helpen de kinderen, wij géven speciale
boekjes voor hen uit. Onze zusters geven
ze les in kleine clubjes van 12, 15, 20
kinderen, ingedeeld volgens de leeftijd.
Georgi Vins
Uw dochter Natasja deed dat ook. Waar
gebeurde dat?
Soms in de huizen van de gelovigen, soms
gaan ze naar het bos. Ze vertellen de
kinderen uit het evangelie, ze vertellen
verhalen over het leven van Christus, ze
zingen, de kinderen bidden en vertellen
wat voor moeilijkheden ze op school
hebben.
Nooit in dezelfde huizen?
Nee. dat verandert voortdurend. Zo wordt
dit werk gedaan in het hele land. in alle
gemeenten. De overheid bestraft dat.
Soms worden de zusters die dit doen,
veroordeeld, maar als ze terugkomen, ne
men ze dit werk weer opnieuw op zich. Als
we dit niet deden, zou een hele generatie
verloren gaan voor het christendom. We
moeten onze kinderen beschermen.
Zijn er geen scholen in de Sowjet-Unie
waar de leerkrachten de kinderen uit
gelovige gezinnen met rust laten?
In de Sowjet-Unie zijn ais regel geen gelo
vige leerkrachten. En waarom niet? Om
dat ze ontslagen worden als ze geloven.
Mijn vrouw was bij voorbeeld lerares En
gels. maar toen men merkte dat zij gelovig
was. kreeg ze ontslag. Vroeger was dat
niet zo, maar in de laatste jaren van
Chroesjtsjow en de eerste jaren van
Breznjew heeft men daar heel streng de
hand aan gehouden zodat er geen christe
lijke leerkrachten zijn. Er zijn ook geen
christelijke artsen, omdat die ook invloed
kunnen uitoefenen. In de laatste jaren
moet iedere student trouwens een cursus
atheïsme volgen. Als hij een christen
blijkt te zijn, krijgt hij gewoon een onvol
doende en wordt hij niet. aangesteld. Op
die cursus vraagt men de mensen „bestaat
God?" en een gelovige antwoordt dan
natuurlijk Ja. God bestaat." Dan slaagt
hij niet voor zijn examen.
Is het mogelijk dat de kinderen op school
niet opgenomen worden in de pioniersbe
weging?
Ja, als regel gaan de kinderen van gelovi
gen niet bij de pioniers, omdat het een
atheïstische beweging is, maar dat is wel
heel moeilijk voor die kinderen. Mijn kin
deren zijn eeen pionier geweest, maar dat
heeft hun veel narigheid berokkend. Ze
werden apart geroepen, ze moesten zich
verantwoorden. Vooral mijn dochter Na
tasja heeft het moeilijk gehad. Ze was
toen negen jaar en dan moest ze voor de
klas komen. De lerares vroeg haar „Natas-
ja, bestaat God?" Natasja antwoordde:
Ja, God bestaat" en dan lachten de kin
deren haar uit. Maar toch gaan kinderen
van gelovigen over het algemeen niet bij
de pioniers en worden geen kosmomoijets.
Ik heb het hier natuurlijk in eerste instan
tie over de niet geregistreerde baptisten.
Op het ogenblik is er sprake van een
verheviging van het atheïsme. Wat ver
staat men daaronder?
Dat betekent dat alle vakken die de kin
deren leren, te beginnen met wiskunde,
aardrijkskunde, Russische taal. biologie
op atheïstische grondslag zijn geschoeid,
zodat de kinderen allround in een atheïsti
sche geest worden opgevoed. Ze leren dat
er alleen een stoffelijke wereld is en dat er
geen sprake is van een geestelijke wereld.
Het is ook de bedoeling dat de leerkrach
ten als ze merken dat een kind uit een
gelovig gezin komt, zich speciaal met dat
kind bezig houden, met het kind praten,
hem opzetten tegen zijn ouders en dat
maakt de situatie voor die kinderen na
tuurlijk heel gecompliceerd. De atheïsti
sche leerkrachten moeten ook met de ge
lovige ouders gaan praten, op hun werk of
thuis, ze moeten zich in het gezinsleven
mengen, eisen dat de kinderen niet gods
dienstig worden opgevoed. Het is dus een
grote strijd voor een christelijk gezin om
christelijk te blijven. En als ouders zich
niet willen schikken, is het altijd nog
mogelijk om hun de kinderen af te nemen.
In Tasjkent is in april een moeder uit de
ouderlijke macht ontzet. Ljoedmila Sjiro-
baja had drie kinderen en twee zijn haar
afgenomen. Het derde was toevallig niet
thuis en woont nu bij familie. Het oudste
zoontje was twaalf, het meisje iets jonger.
Die kinderen worden dan naar een inter
naat gebracht en de ouders mogen de
kinderen niet meer zien. Ze mogen nooit
meer thuis komen en men probeert ge
heim te houden waar ze zijn. Die kinderen
horen van dat moment af aan de staat.
Iloe worden de voorgangers opgeleid?
Wij hebben daar geen speciale seminaries
voor, maar we hebben wel illegale schrifte
lijke bijbelcurssusen. We geven speciaal
materiaal uit over verschillende onder
werpen. theologie en kerkelijke geschiede
nis. Jonge mensen krijgen tot hun dertig
ste jaar veel aandacht en we organiseren
ook illegale geestelijke se min aars waar de
ervaren pastors met de aankomende gees
telijken werken. Er is veel belangstelling
voor en wé kunnen wel zeggen dat onge
veer duizend jonge baptisten hiermee be
zig zijn.
Zijn er contacten tussen uw kerk en het
comité tot verdediging van de rechten
van de gelovigen?
Heel weinig. Misschien heeft de raad van
familieleden van gevangenen soms con
tact met hen.
Ilebt u contact met de dissidenten?
Ik zat in het kamp en heb hen dus niet
ontmoet, maar in Amerika heb ik kennis
gemaakt met degenen die nu vrij zijn.
Onlangs heb ik Ginzboerg ontmoet en ik
heb gesproken voor het Helsinki comité in
Washington.
Hoe zijn uw relaties met de organisatie
„De Ondergrondse Kerk" van Richard
Wurmbrand?
Ik wil me liever van een antwoord ont
houden.
Wilt u iets zeggen over Sacharow?
Natuurlijk. Ik ben van mening dat Sacha-
rov een van de beste mensen van Rusland
is. Sacharov is veel malen opgekomen
voor de vervolgde leden van de mensen
rechtenbeweging en voor de vervolgde
christenen, daarom is de verbanning van
Sacharow even pijnlijk voor de christenen
in de Sovjet-Unie als voor velen hier.
Om zijn volk te laten delen in de welvaart die kan toenemen dankzij de vrede
met Israël, verhoogde president Sadat van Egypte vorige week het
minimumloon en verlaagde hij de prijzen van 77 artikelen. Een mooi gebaar,
BUlTjSNIAND^—
een prachtig gebaar. Maar op de markt van Bab el Loek is er niets van te
merken. -
floor James Dorsey
CAIRO Wacht tot 14 mei,
beloofde president Sadat
zijn volk. De prijzen gaan
dan omlaag en de lonen om
hoog, de regering gaat aan
het werk om „het lijden van
het volk te bestrijden."
•Wij hebben er vergeefs op ge
dacht," klaagt een Egyptische huis
moeder als ze enkele dagen na de
veertiende inkopen doet in Bab el
Loek, een markt in het hart van de
uitgestrekte Egyptische hoofdstad.
-We zullen eeuwig moeten
dachten."
Sadat raakt steeds meer in moei-
ijkheden door zijn belofte dat de
overgang van oorlog naar vrede de
strijd om het degelijks brood zou
vergemakkelijken. In zijn eigen,
bloemrijke rhetoriek beloofde hij
zelfs dat de woestijn groen zou wor
den Maar Egypte's miljoenen ar-
men kunnen niet eeuwig wachten.
in Bab el Loek brengen zwarthan
delaren hun waren tegen hoge prij
zen aan de man voor de deur van de
door de overheid gedreven coöpera
tieve winkel, de Gammaja. De stel
lingen in deze winkels, waar goede
ren tegen gesubsidieerde prijzen
worden verkocht, zijn deels leeg.
Op slechts vijf minuten lopen van
Bab el Loek ligt het parlement,
maar wat een wereld van verschil.
De Egyptische bureaucratie een
restant van het staatssocialisme
van wijlen Gamal Abdel Nasser is
traag, inefficiënt en corrupt. De
marktkooplui op hun beurt zijn
snel, efficiënt en ook corrupt
Omlaag:
Vorige week woensdag liet presi
dent Sadat de volksvertegenwoor
digers weten dat de prijzen van 77
artikelen met tien procent omlaag
dienden te gaan. Maar in de volge
pakte straten van Bab el Loek is
alles bij het oude gebleven. In de
plaatselijke Gammaja zijn kip, to
matenpuree (een essentieel ingre
dient voor de Egyptische keuken),
groene olijven en makreel niet te
krijgen. De voorraad wasmiddelen
is beperkt en uitsluitend op vertoon
van distributiekaarten te koop.
.De prijzen zijn toch verlaagd,"
klaagde Oem Machmoed, moeder
van zeven kinderen, toen een winke
lier in Bab el Loek tegenover de
Gammaja haar de oudé prijs voor
een blik makreel berekende..Dat is
luist," bevestigde de jongen achter
de kas. „Maar niemand heeft ons
verteld dat de nieuwe wet al van
kracht is. Dus blijven de prijzen
soals ze zijn."
Dankzij Sadats voorkeur voor bui
tenlandse investeringen worden de
rijken geleidelijk rijker. Zwarte
Mercedessen ontwijken in het cen
trum van de stad, waar steeds meer
grote luxueuze hotels verrijzen, in
het zwart geklede vrouwen die op
hun hoofd de bouwstenen aan
dragen.
En de armen worden steeds armer,
al was het alleen maar vanwege de
jaarlijkse bevolkingsaanwas met
een miljoen zielen. In drukke café's
en op straathoeken vergeten
schoenpoetsera. straatverkopers en
bedelaars hun misère in wolken van
hasjiesj.
Groei:
Vrede stimuleert de economische
groei, zeggen Sadats discipelen.
Egypte verwacht een jaarlijks inko
men van twee miljard gulden van
de olievelden in de Golf van Suez.
Nu het 8uezkanaal weer volop ln
gebruik is, heeft de staat weer een
bron van inkomsten die jarenlang
droog lag. Dat verklaart de toene
ming van het aantal Mercedessen.
maar het schept nauwelijks ar
beidsplaatsen.
Om het volk toch wat te geven,
verhoogde Sadat verleden week het
minimumloon van zestien tot twin
tig pond (een pond is drie gulden),
en verlaagde hij de prijs van 77
artikelen. Maar onder die 77 artike
len worden er heel wat dubbel ge
teld: een produkt dat onder ver
schillende merken wordt verkocht,
wordt als even zo veel artikelen
aangemerkt. En dan staan bij voor
beeld ook ondergoed en kousen op
de lijst, goederen waar arm Egypte
niet het meest om verlegen zit.
Maar graan, rijst en meel komen er
niet op voor, waarschijnlijk omdat
die al Zwaar worden gesubsidieerd.
Kip:
Tevergeefs eiste Oem Machmoed
haar aandeel op in de bijdrage die
de vrede zou moeten leveren aan de
prijs van de Egyptische tomatenpu
ree, waarmee het magere maal van
brood en bonen aantrekkelijk
wordt gemaakt. Ook kip was niet te
verkrijgen. We ontvangen hooguit
eens per week kip, verzucht een
verkoper in de Gammaja. Een paar
meter verderop verkoopt een man
vanuit zijn vrachtwagen kippen
voor 1 pond 40. De plastic verpak
king geeft aan dat de beesten in de
Gammaja thuis horen en daar 1
pond 05 mogen opbrengen. „De prij
zen zijn verlaagd, maar de goederen
zijn onverkrijgbaar geworden,"
klaagt een vrouw. „25e verlagen de
prijzen van sommige artikelen met
enkele piasters terwijl de prijzen
van andere zaken met ponden om
hoog gaan."
President Anwar Sadat
„Kijk naar deze vis," zegt een ande
re vrouw. „Twee maanden geleden
kostte die zestien piaster per kilo,
nu 45." Haar man, die ruim twee
keer zoveel als het minimumloon
verdient, heeft net vijf pond opslag
gekregen. „We zijn een gezin met
tien kinderen. Hoeveel kilo vis kun
Je voor vijf pond kopen?"
Velen in Cairo vragen zich af of
president Sadat zijn volk kan leve
ren wat hij heeft beloofd. Egyptena-
ren zijn gewend om in ellende te
leven. Een forse verlaging van de
subsidies op belangrijke levensmid
delen was in 1977 voldoende om
massa's woedende mensen op
straat te brengen. Sadat zal alles
doen om een herhaling te voorko
men. Maar mensen met lege magen
zijn soms dankbare slachtoffers
voor de tegenstanders van zijn
bewind.
Stichting comité
Vladimir Boekovski
giro 3301846
publiceert binnenkort
(i.s.m. uitg Kok)
'De Kerk leeft nog!'
door Georgi Vins
Wij steunen vervolgde christenen
en andersdenkenden: bijbels, pak
ketten enz.
Dit kan alleen met uw financiële
steun
giro 3301646
Am robank 41 28 43 455
Rabobank 38.35 59 359
STICHTING COMITÉ
VLADIMIR BOEKOVSKI
Postbus 51049 - 1007 EA Am-
Uit de droom helpen, terugblikken
en vooruitzien na tien jaar dienst
verlening in kerk en maatschappij.
Uitg. Gooi en Sticht, Hilversum. 176
pag., prijs ƒ26,90.
Zes (oud)-meaewerkers van het dioce
saan pastoraal centrum van het bis
dom Den Bosch hebben in afzonder
lijke bijdragen tien jaar werk ln de
„tweedelijns" pastorale dienstverle
ning bekeken. Alleen de eerste bijdra
ge (over pastoraat en wijkopbouw) en
de laatste (over jongeren en levensbe
schouwing) zijn artikelen die in zo'n
bock echt thuishoren. Twee overige
artikelen zijn zo afstandelijk, filoso
fisch en wetenschappelijk (over het
marxisme en de geschiedenis) dat het
verband met de pastorale dienstver
lening zelfs in de derde lijn nauwe
lijks duidelijk is. Een beschouwing
over praxis-theologie is geschreven in
erbarmelijk Nederlands dat de even
tuele boodschap geheel verduistert.
De inleiding is een aaneenrijging van
wollige gemeenplaatsen uit de dienst-
verleningshoek. Een onrijp boek.
P.v.d.V.