Zuid-Korea
na
welvaart de vrijheid
lamtop zoekt
^lening naar
fghaans bewind
Geldfonds schiet Turkije te hulp
Giscard volgt met solo De Gaulles lijn
'VS maakt zich te
druk om gijzelaars'
Generaals voelen bevolking niet aan
Surinaamse
ambassadeur
ontslagen
Noord-Zuidtop
in Mexico
Moskou protesteert tegen CDU-congres
\G 23 MEI 1980
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
7
r [p.D.
onxer verslaggevers
lAM De Verenigde Sta*
rich veel te druk om de
is in de Amerikaanse ambas*
Iran. Dat staat, zo verklaart
lal Irankenners in het blad
een oplossing van de gijze-
jn de weg.
«ou zich veel meer bezig
bouden met de algemene ver-
met Iran, en dat land op
gelijkheid moeten behande-
"vijf Irankenners lijn gehoord
Amerikaanse minister vin
«aken, Cyrus Vance,
it deze aftrad. Zij hielden
ir dat ieder gebruik van ge-
een boemerang zou werkén.
Irond dat zelf ook en stapte r—
kekend op toen president
Carter toch tot actie tegen
1 «loot
deskundigen menen dat ér
weinig naar Irankenners ls
jd, en dat Amerikanen ih
de tijd van de sjah geen idefc
hadden van wat er onder de geeste
lijkheid in dat land leefde.
Volgens de onderzoekers die met
Vance hebben gepraat, kan de gijze
ling alleen worden opgelost als deze
binnen bet geheel van de Ameri-
kaans-Iraanse betrekkingen zou
worden behandeld. Op bet ogenblik
drijft Washington, door zich alleen
bezig te bouden met de gijzelaars,
Iran in de armen van de Sowjet-
Unie, zo menen zij. Na de val van de
sjah was het voor Iran onduidelijk
wat de houding van de Verenigde
Staten ten aanzien van de revolutie
zou zijn. Toen iedere steunbetuiging
van de kant van de VS uitbleef be
gon Iran te vrezen dat de VS alleen
maar de sjah weer aan de macht
wilde brengen. Iran beschouwt zich
zelf in wezen als een klein land, dat
bedreigd wordt door een grote mo
gendheid (de Verenigde Staten).
Het kernprobleem, aldus de weten
schappers, is dat van „gelijkheid en
waardigheid tussen landen". De VS
hebben na de omwenteling niets an
ders gedaan dan te wijzen op scheu
ren in de revolutie en de Iraanse
geestelijkheid belachelijk te maken.
Wat er volgens de Irankenners nu
moet gebeuren ls de status van Iran
als staat opvijzelen, wat aan de hele
bevolking en niet aan één leider dui
delijk moet worden gemaakt. Door
druk te blijven uitoefenen wordt het
Iran echter onmogelijk gemaakt de
onafhankelijke status te krijgen die
het wil hebben, aldus het betoog van
de vijf deskundigen in Science.
Satelliet
Hetzelfde tijdschrift meldt hoe Ame
rika overwoog, als onderdeel van de
sancties Irans satellietverbindingen
met het buitenland te blokkeren. Het
telefoon- en geldverkeer gaat voor
tweederde vla de Intelsat kunstma-
ne. Slechts enkele uren voordat pre
sident Carter de blokkade op een
persconferentie vorige maand als
mogelijkheid noemde, kwamen func
tionarissen van de Nationale veilig
heidsraad op het bureau van Intelsat
informeren of dat met succes gere
geld kon worden.
Dat bleek lastig, want de statuten
van de 103 landen tellende organisa
tie voorzien niet in uitsluitng van
deelnemers. Amerika zou dus ln een
buitengewone vergadering een twee
derde meerderheid moeten vinden
om de statuten te wijzigen. Het idee
is Intussen geruisloos in de ijskast
verdwenen.
door Johan ten Hove
De hoop waarmee Zuld-Korea na de dood van president Park Tsjoeng Hee begon aan een
geleidelijke democratisering ls hardhandig de bodem ingeslagen. Met opnieuw een generaal
als sterke man, met opnieuw een volledig Ingestelde en harde staat van beleg lijkt Zuld-Korea
weer teruggeworpen naar 1961 toen generaal-majoor Park Tsjoeng Hee via een militaire
staatsgreep de macht aan zich trok en een eind maakte aan het kortstondige democratische
experiment onder president Yoen Po Son.
2I HABAD. NEW DELHI (Reuter, AFP, AP) De lslamlti-
«O landen, die gisteren ln het Pakistaanse Islamabad een
"3 tgse conferentie afsloten, zijn van plan met een vredesi-
ti-n lel voor de kwestie-Afghanlstan te komen, waarbij ook
bin aeel met het bewind van Babrak Karma] ln Kaboel en
assische regime gepraat zal worden.
woordvoerders van de top er
ruk oplegden dat het Afghaan-
niet eerder erkend zal wor-
n dat de Russen hun troepen
teruggetrokken, moet de ope-
aar Karmal en Moskou gezien
als een overwinning voor de
sslsche landen binnen de isla-
ie conferentie, te weten Syrië,
e, Zuid-Jemen en Libië. Zo was
slotresolutie waarin alle lan-
opgeroepen de territoria-
gritelt van Afghanistan te res-
rn en het recht van het volk
10 jen politieke systeem te kiezen
^ge verzwakking van de reso-
et januari van dezelfde confe-
waarin veel harder tegen de
Unie werd uitgehaald.
dutie was een tegenvaller voor
ai> Iers van de Afghaanse bevrij-
ia ewegingen die opgenomen wa
in- de delegatie van Iran. ZIJ had-
in. de conferentie betoogd dat de
manier waarop er onderhan-
ten lende te worden het voeren van
tiefülge oorlog was tegen Karmal
Russische troepen. Voorts
its-fen zij dat hun bewegingen als
elf vertegenwoordigers van Af
rij! an zouden worden aange-
en ten slotte hebben zij om
net wip gevraagd. Dat is allemaal
ka- beurd, wel hebben zij de toe-
ein [en gekregen dat er geld ge-
letfial worden in een fonds voor
nse vluchtelingen, van wie er
[ie-patting zevenhonderdduizend
de Istan verblijven.
voor te zorgen dat de sjah alsnog naar
Iran wordt uitgewezen. De Iraanse
minister van buitenlandse zaken, Sa-
degh Ghotbzadegh zei later dat som
mige Afrikaanse landen wat moeite
hadden met deze verklaring. Israël
was eerder al veroordeeld wegens het
streven Jeruzalem tot eeuwige en on
deelbare hoofdstad van de staat Is
raël te maken.
De commissie die zich met het
vredesinitiatief in de kwestie Afgha
nistan gaat bemoeien zal bestaan uit
de Algerijnse secretaris-generaal van
de conferentie, Habib Chatty, de Pa
kistaanse minister van buitenlandse
zaken, Agha Shahl (die voorzitter
wordt) en de Iraanse minister van
buitenlandse zaken Ghotbzadegh. De
laatste zei nog dat de commissie naar
Moskou zal gaan als ze uitgenodigd
wordt. „Wij zullen het Initiatief niet.
nemen."
In de Afghaanse hoofdstad Kaboel
zijn de afgelopen twee dagen op
nieuw studenten en schoolkinderen
de straat op gegaan om te proteste
ren tegen de aanwezigheid van Russi
sche troepen ln het land. Dit werd
gisteren door reizigers uit Kaboel ln
New Delhi bekendgemaakt.
Maar de tijden zijn ook ln Zuld-Korea
veranderd. Toen was Zuid-Korea een
straatarm land, kapotgeslagen ln de
Koreaanse oorlog, met een bevolking
die in volkomen apathie het trauma
van de burgeroorlog moest verwer
ken en geen hoop op de toekomst
had.
Deze bevolking, afgezien van een
klein aantal dissidenten, was in eer
ste Instantie bereid de „democratie
Zuldkoreaanse stijl", zoals Park zijn
ijzeren bewind placht aan te dulden
te accepteren. Het economische won
der dat Park en zijn voortvarende
technocraten wisten te bewerkstelli
gen ls daar zeker niet vreemd aan
geweest. De sobere en hardwerkende
soldaat Park bande de corruptie uit
en onder zijn Spartaanse leiding
slaagden de economische bazen in
Zuld-Korea erin in achttien jaar het
nationale produkt per hoofd van de
bevolking bijna te vertwintlgvoudi-
gen. Waarbij tevens de kloof tussen
arm en rijk, tussen stad en platteland
tot, voor een Aziatisch ontwikke
lingsland, ongekend kleine propor
ties werd teruggebracht.
Vertangen
BONN (AFP, DPA, Reuter) - Een
topconferentie van regeringsleiders
en staatshoofden uit arme en rijke
landen zal begin volgend Jaar plaats
vinden ln Mexico. De vroegere West-
dultse bondskanselier Willy Brandt
heeft dat gezegd in een vraaggesprek
met het persbureau DPA.
Brandt was voorzitter van de noord-
Zuidcommissle van invloedrijke poli
tici en andere personen uit de hele
wereld. Deze heeft onlangs aanbeve
lingen gedaan om de impasse tussen
arm en rijk te doorbreken, in het
belang van beide. Om een eerste aan
zet te geven bij het uitvoeren van die
aanbevelingen wilde de Noord-Zuid
commissie een wereldtopconferentie,
die in Belgrado of Wenen gehouden
zou worden. Door de gebeurtenissen
De Egyptische president Sadat
brengt zijn stem uit in zijn woon
plaats Mit-Kabul-Kom bij het
referendum dat gisteren werd
gehouden. Op het bord op de
achtergrond staat „Ja, voor de
grondwetswijziging". Het draait
erom het mogelijk te maken, dat
een president meer dan twee
ambtstermijnen van elk zes jaai
kan krijgen, dat de islam tot
grondslag voor het Egyptische
bestel wordt verklaard. Boven
dien wordt voorgesteld een ver
klaring op te nemen, dat het
Egyptische politieke en econo
mische systeem sociaal-demo
cratisch is. Ten slotte dient het
reeds bestaande systeem, waar
onder het bestaan van meer par
tijen is mogelijk gemaakt, in de
grondwet te worden verankerd.
De opkomst was gisteren gering.
Maar ook in Zuid-Korea leeft de mens
niet bij brood alleen. De economische
verworvenheden en veranderingen
gingen niet gepaard met politieke
veranderingen. De groeiende wel
vaart van de Zuldkoreaanse bevol
king, de verbetering van en de grotere
toegankelijkheid tot het onderwijs
hebben bij grote delen van de bevol
king het verlangen naar maatschap
pelijke en politieke vrijheden aange
wakkerd. Park en de Koreaanse
strijdkrachten zijn niet in staat ge
bleken adequaat op deze verlangens
in te spelen. Park was militair en geen
politicus, hij trad andersdenkenden
en rebellerende studenten met steeds
hardere maatregelen tegemoet. Zijn
antwoord op het groeiende verlangen
naar meer democratie was de beruch
te Yushin-constitutie, die hij er ln
1972 via een zeer omstreden referen
dum wist door te Jagen en die hem
dictatoriale volmachten gal. Park
had geen politieke steun van de be
volking nodig en hij crëeerde een a-
politlek systeem dat hem van de be
volking isoleerde.
Vermoord
Park werd 26 oktober vorig Jaar ver
moord en het Zuldkoreaanse volk
rouwde om de man die het zijn zelfbe
wustzijn had teruggeven en het wel
vaart had verschaft. Maar na de in
drukwekkende begrafenis ging er te
vens een zucht van verlichting op van
datzelfde vok dat reikhalzend had
uitgezien naar maatschappelijke ver
anderingen, meer bewegingsvrijheid
en politieke zeggenschap.
De huidige militaire machthebbers
hebben met dit Zuldkoreaanse volk
te maken, met zakenlieden die libera
lisering van de economie wensen, met
studenten die democratisering eisen
en met arbeiders die medezeggen
schap willen. Niet met een apathisch
volk, dat zijn wonden likt en al zijn
energie nodig heeft om gewoon in
leven te blijven.
Kort na de dood van Park, toen de
stabiliteit in het land gewaarborgd
bleek, leken de militaire en burgerlij
ke autoriteiten er van doordrongen te
zijn dat Zuid-Korea inderdaad een
andere weg moest kiezen, dat de Yus-
hln-grondwet geen uitzicht bood en
dat aan de verlangens van de bevol
king tegemoet moest worden geko
men. Park had geen erfgenaam, om
de doodeenvoudige redenen dat hij
niet van plan was de macht uit han
den te geven. De autoriteiten werden
meteen na zijn dood ook al gecon
fronteerd met de onmogelijkheid van
de grondwet, waarin de opvolging
van een president niet is geregeld.
Premier Choi Kyoe Hah werd als tus
sentijdse president naar voren ge
schoven, ook al omdat er binnen het
leger geen overeenstemming bestond
over de opvolging van de generaal.
De staat van beleg werd in november
vorig Jaar gedeeltelijk opgeheven en
Choi benoemde de maand daarop een
nieuwe regering met premier Shin
Hyoen Hwak aan het hoofd. De be
langrijkste taak van de nieuwe rege
ring was de weg te effenen naar een
geleidelijke democratisering van de
samenleving. De regering deed toe
zeggingen; dit jaar zou er een nieuwe
grondwet komen en er werden voor
volgend jaar verkiezingen ln het voor
uitzicht gesteld. Het leek allemaal
goed te gaan, de oppositionele parle
mentariërs van de Nieuwe Democra
tische Partij trokken dreigementen
om het parlement te boycotten in, de
studenten bleven rustig en zelfs het
leger gedroeg zich voorbeeldig en
scheen eensgezind achter de nieuwe
regering te staan en de plannen om
tot meer vrijheden te komen te
steunen.
Maar op 13 december greep de chef
van de militaire veiligheidsdienst, ge
neraal Tsjoen Doe Hwan in, liet de
commandant over de staat van beleg,
de stafchef van het leger, generaal
Tsjoeng Soeng Hwa en vijftien ande
re generaals arresteren. Zij werden
ervan beschuldigd betrokken te zijn
geweest bij de moord op president
Park. Vorige maand wist generaal
Tsjoen zich ook nog het chefschap
van de Koreaanse inlichtingendienst
KCIA toe te eigenen, zodat hij nu de
machtigste man in Zuid-Korea is.
De oppositie, en met name de studen
ten begonnen ongeduldig te worden
over de voortgang (of liever gezegd
het gebrek daaraan) van de liberalise
ring en begonnen zich opnieuw te
roeren. Net als president Choi had
generaal Tsjoen de mond vol van
democratie en verandering van de
grondwet, maar volgens de laatste
kan dat alleen als de discipline is
hersteld, de stabiliteit verzekerd (als
vanouds wordt het communistische
gevaar uit het noorden er bij ge
haald), kortom als het Zuldkoreaanse
volk zich weer gehoorzaam gedraagt
zoals generaals uit de tijd van Park
dat gewend waren.
Volksopstand.
Maar grote delen van dat Zuidkore-
aanse volk accepteren geen generaals
uit de tijd van Park meer en de beto
gingen namen toe Tijdens demon
straties van tienduizenden werd het
ontslag van de regering geëist en het
aftreden van generaal Tsjoen. Oppo
sitieleiders als Kim Young Sam. de
leider van de Nieuwe Democratische
Partij, en Kim Dae Joung, die er bij
verkiezingen in 1971 bijna in slaagde
Park ten val te brengen, sloten zich
aan bij de betogers, waarna de rege
ring, ongetwijfeld onder militaire
druk, de staat van beleg in zijn volle
hardheid en voor het hele land weer
van kracht maakte.
De twee oppositieleiders werden ge
arresteerd en in Kwangju, de hoofd
stad van de provincie Cholla, waar
Kim Dae Jung vandaan komt, barst
te de bom en kwam er niets minder
dan een complete volksopstand. De
regering-Shin is inmiddels vervan
gen, maar generaal Tsjoen is nog
steeds in functie. Voor minder dan
zijn heengaan zullen de opstandelin
gen in Kwangju waarschijnlijk niet
opzij gaan.
m imltische conferentie heeft zich PARAMARIBO (ANP, SNA) - De ln Afghanistan werd zo n vergadering
uitgelaten over Iran. In een Surinaamse ambassadeur ln Neder- eenter op de lange baan geschoven.
He werden de Verenigde Staten lan<iW. Van Eer is met ingang van 20 Maar n0g vorige weej£ tijdens zijn
deeld wegens ..militaire agres-
Iran" en kregen de Europese
mei door de regering van Suriname
van zijn functie ontheven en naar
enoten een veeg uit de pan Paramaribo teruggeroepen. De am-
ege de ln Napels afgesproken D&ssade-secretaris Kruisland is even-
mische sancties tegen Iran. Van eens ontslag aangezegd. Dit heeft de
Kif werd gevraagd te blijven voorlichtingsdienst van Suriname be-
- - - kendgemaakt.
ren de kwestie van de Ameri
ka t gijzelaars op te lossen „ln de
van de islam".
t werd veroordeeld wegens
d aan de Verenigde Staten, en
het opnemen van de sjah. Het
Ische volk werd opgeroepen er-
raanse hoofdstad
echts tellingen
i lopende band
De ontslagen van de ambassadeur en
de secretaris vallen in het kader van
een reorganisatie van de buitenland
se dienst van Suriname. De ambassa
de ln Den Haag is waarschijnlijk de
post waar de ingrijpendste maatrege
len zullen worden genomen. „In de
afgelopen periode is namelijk over
duidelijk gebleken dat hoewel de sa
menstelling van het personeel kwan
titatief toenam de prestaties in kwali
tatieve zin daalden", aldus de mede
deling van de Surinaamse regering
De regering van Suriname heeft ver
der besloten het personeel op de am-
vam ,o abv oer Desioien nei personeel op ae am-
~v, ,[ïe.Uü bassade 'n Den Haag met een derde
te verminderen. Alle peraoneelsleden
tondelaara ln drugs door_een van Surinaamae komaf die de Neder-
t Won doodgeschoten. Net als iandse nationaliteit bezitten zal on-
i""!" venrtild ontsl»e worden aangezegd.
R leven werden gebracht, ge- «ihus dp mpdpdpiincr
*4t op last van de islamitische 410118 de meöe<leUn8
ff. ayatollah Sadeq Khalkhali,
lit eens als „reizende rechter"
Kofcdengebied trok en ook daar
tor van lijken achterliet. Vol-
het officiële persbureau Pars
alle slachtoffers leden van een
«tionale drugsbende en waren
middellijk na een twee dagen
i proces proces doodgeschoten,
van hen was een 78 Jaar oude
bezoek aan Nederland verklaarde
Brandt dat de kans nog niet helemaal
was verkeken. De Mexicaanse presi
dent Lopez Portillo heeft de afgelo
pen dagen een reis gemaakt door
West-Europa, en daarbij met Brandt
gesproken. Op de topconferentie, al
dus Brandt, zullen ook de resultaten
van de bijzondere algemene vergade
ring van de Verenigde Naties over
ontwikkelingssamenwerking, die in
de late zomer wordt gehouden, beke
ken moeten worden.
Vanuit West-Dultsland ls president
Lopez naar Zweden vertrokken, het
derde en laatste land dat hij op zijn
reis aandoet. Eerder was hij ln Frank
rijk: Mexico en Parijs maEikten af
spraken over de ruil van Mexicaanse
olie tegen Franse technologie. Een
onderdeel van de gesprekken in Bonn
was het terugbrengen van het West-
duitse handelsoverschot met Mexico
van ruim een miljard gulden. Belang
rijks e resultaat was voor Lopez Por
tillo echter de herleving van het
Noord-Zuidgesprek, waarvoor hij de
afgelopen maanden zich sterk heeft
gemaakt.
ANKARA (Reuter) Het Internationale Monetaire Fonds (IMF) springt Turkije bij met ruim 3 miljard gulden voor de
komende drie Jaar.
Het hoofd van het Turkse planbu- wil uitstellen. De totale buitenlandse
reau, Turgut Ozal, heeft dat beves- schuld van Turkije beloopt op het
tigd. De steun ls hem toegezegd toen ogenblik rond de 36 miljard gulden,
hij vorige week in Washington was. Daar staat een deviezenreserve bul-
Het grootste deel van het bedrag tenlands geld van slechts 1,2 miljard
1.2 miljard zo verluidt, kan Turkije gulden tegenover,
dit jaar al opnemen om uit de eerste westerse landen zijn bereid Turkije
moeilijkheden te komen. Het ak- te helpen omdat dit land als politiek
koord tussen het IMF en Turkije zal en militair belangrijk wordt be-
volgende maand worden getekend. Be
schouwd. Het grenst aan de Sowjet-
Unie en ligt vlak bij het Midden-
Oosten. Voor het IMF was een over
weging om Turkije een van de groot
ste kredieten te geven die ooit door
het geldfonds is verstrekt, dat dit
land economische hervormingen
heeft doorgevoerd, zoals waardever
mindering van het pond waardoor
Wereldbank 1,2 miljard gulden. De
rest komt van de OESO (de westerse 5!"
landen plus Japan) en de olielanden den West-B«rUJn geprotesteerd te-
(mot noC nor^ irlw») gen de „grove aanvallen" van CDU-
(met name Saoedl-Arabië). leiders op Moskou. In een nota aan de
hnnnt nrfl. militaire gouverneurs van Frankrijk,
Turkije hoopt tevens dat de OE8A d verenigde Staten en Oroot-BrlU
albetaling van bestaande schulden Sowjet-Unie erop dat
Franz-Josef Strauss en Helmut Kohl
op het deze week gehouden congres
van de Westduitse christen-democra
ten de speciale status van Berlijn
hebben geschonden, die de voormali
ge Duitse hoofdstad heeft krachtens
het vlermogendhedenakkoord van
1971.
de goederénuitvoer wordt vergemak
kelijkt en prijsstijgingen.
Voor de Turkse autoriteiten betekent
de internationale bijstand een op
luchting. Het land zat economisch
helemaal aan de grond, en stond oog
in oog met een bankroet. Een van de
belangrijkste problemen is de inflatie
(ln januari was deze nog 90 procent)
maar volgens Turgut Ozal is de rege
ring er nu in geslaagd de geldont
waarding onder controle te krijgen.
Ook de OESO betoonde zich hierover
deze week niet pessimistisch.
Belangrijkste oorzaken voor de Turk
se problemen zijn naast inflatie de
lage produktie (arbeidsproduktivi-
teit), verwaarlozing van de landbouw,
het teruglopen van de geldzending
van Turkse arbeiders in het buiten
land, en de dure Invoer, met name
olie.
kit bijna anderhalf jaar na de
Kte tussen de 1500 en 1700 poli
gevangenen, zo heeft ayatollah
oodussi, de officier van Justitie.
M gemaakt. Hij was verbolgen
Beschuldigingen dat het nieuwe
itionaire systeem in Iran on-
fuxdig en inhumaan zou zijn.
os hem zijn de omstandigheden
gevangenissen en is de proces-
ssnmerkelijk verbeterd. Hij zei
Heen al uit Teherans Evin-ge-
kort geleden 300 politieke
"genen waren vrijgelaten in het
van een door ayatollah Kho-
sfgekondigde amnestie.
•orden de gevangenissen nu
•vuld met ongeveer hetzelfde
•ls gevolg van de onrust aan
fise universiteiten en de situa-
tot Koerdengebied, ln het wes-
het land. Vrijwel al deze ge-
ton moeten op hun proces
kn omdat een tekort aan offi-
1 van justitie en islamitische
W het functioneren van het
jsysteem ernstig heeft ver-
Maar, aldus de ayatollah, er
hard gewerkt om de achter
in te halen.
k rechter* als Khalkali, die bin-
«le dagen 29 mensen na een
van twee dagen voor het vuur-
weet te krijgen moet die ach-
niet zo'n probleem zijn.
PARIJS (AP) President Giscard d'Estalng heeft door zijn ontmoeting
met Leonid Breznjew getoond dat Frankrijk volhardt in zijn onafhankelij
ke diplomatieke aanpak, waarmee Charles de Gaulle destijds zijn bondge
noten zo irriteerde.
Het gesprek dat Giscard ondanks de ontwik
kelingen in Afghanistan had met Breznjew ls
een typisch voorbeeld van de mengeling van
onafhankelijkheid en eigenbelang die wortel
heeft geschoten ln de door De Gaulle gescha
pen vijfde republiek. Volgens westerse diplo
maten is de boodschap duidelijk: als het er
echt op aan komt, zoals tijdens de crises rond
de Cubaanse raketten en de Berlijnse muur,
kunnen de Verenigde Staten op Frankrijk
rekenen. Maar verder zal het liever zijn eigen
weg zoeken, in plaats van uit te groeien tot
„een provincie van de Verenigde Staten",
zoals Oiscard dat noemde
In de afgelopen weken waren er al aanwijzin
gen te bespeuren in de richting van een
Franse solo in de Oost-West-verhoudlng: de
Franse regering weigerde een Olympische
boycot af te kondigen, gaf haar ambassadeur
in Moskou toestemming de 1-mei-parade bij
te wonen en ontving de Russische minister
van buitenlandse zaken Andrei Oromiko op
zijn eerste reis naar het westen sinds de Inval
van Sowjettroepen in Afghanistan op 27 de
cember.
Oiscard d'Estalng zegt dat hij gelooft ln een
voortgaande dialoog met de Sowjet-Unie, en
zijn naaste medewerker» vragen zich al waar
om hun president geen ontmoeting met
Breznjew zou mogen hebben, als de Ameri
kaanse minister van buitenlandse zaken
Muskie wel met Oromiko mag praten. Toch
hebben veel Franse politici en kranten deze
stap van Oiscard veroordeeld als schadelijk
voor de pogingen van westerse landen om de
Russen uit Afghanistan te krijgen. Het socia
listische dagblad Le Matln opperde zelfs dat
Oiscard noodzakelijk naar Warschau is ge
reisd om de nauw aan Moskou verbonden
Franse communisten een pleziertje te doen
waardoor hij er zeker van zou kunnen zijn dat
de communisten zich niet aansluiten bij een
linkse coalitie die hem tijdens de verkiezin
gen van volgend Jaar zou kunnen verslaan.
In feite is ln Frankrijk een onafhankelijke
houding altijd goed voor het Imago van een
president. Het is een kwestie van de Franse
grandeur, het bijna mystieke begrip dat de
Middeleeuwse ridders inspireerde en Napole
on er toe bracht Europa te veroveren. De
Oaulle, die de schande van een Frankrijk
onder nazi-bezetting meemaakte, begreep
dat zijn land zonder grandeur zou worden
overschaduwd door de supermachten. Dus
besloot hij zich ook te gedragen als een
supermacht.
HIJ verleende Peking politieke erkenning in
een tijd dat de Verenigde Staten weigerden
de communistische regering te erkennen.
Lang voordat het woord ontspanning opgang
maakte, haalde hij zijn troepen uit de NAVO
Breznjew en zijn minister van buitenlandse zaken Gromyko (links van de tafel)
ontmoeten onder toezicht van de Poolse partijleider Gierek (midden) Giscard en
diens minister van buitenlandse zaken Fran^ois-Poncet.
en bouwde Frankrijks eigen voorraad atoom
wapens op. Hij maakte van Frankrijk de op
twee na grootste exporteur van wapens. Hij
schilderde Frankrijk graag als de vaderfiguur
van alle zwakke landen in de derde wereld.
Hij wist Canada op zijn grondvesten te doen
schudden door in Quebec te roepen: „Vive le
Quebec libre". En tegelijkertijd keerde hij
Israël, eens zijn bondgenoot, de rug toe.
Sommige vragen zich af of al dat vertoon van
onafhankelijkheid wel de moeite waard is. Al
in 1964 wierp de schrijver Raymond Aron de
vraag op: „Wat voor nut hebben deze beslis
singen voor Frankrijk, behalve dan dat ze
tegelijkertijd de bondgenoten en de tegen
partij irriteren?" Amerikaanse diplomaten
herhalen nu deze woorden: „De beslissingen
van Frankrijk lijken gebaseerd op de vraag
hoever het gaan kan in zijn verzet tegen de
Verenigde Staten, soms ten koste van het
eigen belang".
De Fransen brengen daar tegenin dat ze
ondanks bedenkingen over het leiderschap
van Carter voldoende solidariteit met de
Verenigde Staten hebben getoond in de
kwestie-Iran en door de verkoop van nucleai
re technologie en computers aan Moskou te
verbieden. De Fransen denken dat ze op het
economische vlak alleen maar baat hebben
bij een onafhankelijke opstelling. Ze hebben
de Camp David-akkoorden uiterst koel ont
vangen en zich ingezet voor de Palestijnse
zaak. De banden met de Golfstaten zijn aan
gehaald, ln de hoop op meer olie.
Frankrijk wil duidelijk niet verzeild raken in
een confrontatie met Moskou, die economi
sche sancties ten gevolge zou kunnen heb
ben. Die zouden schade kunnen berokkenen
aan de bloeiende handel met de Sowjet-Unie:
de uitvoer naar Moskou steeg het afgelopen
Jaar met dertig procent en de Franse handels
balans vertoonde een overschot van vierhon
derd miljoen gulden.
