Toneelgroepen azen
op hetzelfde theater
Jazzmarathon in
Groningen heeft
voorhoede-functiei
Pinkpop niet gedurfd,
wel aantrekkelijk
Meeste Nederlanders
keken op 30 april tv
Degelijk debuut van
dirigent Kasper de Rc
I
Gevecht tussen beroeps- en amateurtoneel
Nederlandse opening ontbreekt ditmaal
Meerderheid voor reportage rellen
Popdagen
Défilé voor
prinses Juliana
direct op tv
Bij uitstekend USO
Festikon 80 krijfc
internationale
opzet
Nieuwe boeken
DONDERDAG 22 MEI 1980
KUNST/RADIO/TELEVISIE
door Dirkje Houtman
AMSTERDAM Drie Amsterdamse theatergezelschappen, Sater, Projekttheater en Fun-
house, cfte als vaste bespeler van theater De Balie zijn voorgesteld, zien hun speelmogelijkhe-
den in de hoofdstad op de tocht komen te staan nu ook de amateurtoneelstichting De
Engelenbak dit theater voor zich opeist.
De Balie, gelegen in het hart van
Amsterdam aan de rand van het
Leidseplein, was oorspronkelijk be
doeld als vervangingstheater voor de
Brakke Grond, dat het afgelopen Jaar
tot het Belgisch Cultureel Centrum is
verbouwd. Van kantongerecht omge
toverd tot theater heeft De Balie zich
tot een geliefde speelplaats ontwik
keld die menige bezoeker trekt. En
iedereen is het erover eens dat dit
theater voor de hoofdstad behouden
moet blijven, ook als de Brakke
Brond na 1 oktober weer geopend zal
zijn.
Aan podiumruimte bestaat in de
hoofdstad een schrijnend tekort. Dat
blijkt wel uit de gretigheid waarmee
twee theaterinstanties zich opwerpen
als gebruiker van theater De Balie
voor het komende seizoen. Stichting
De Engelenbak, die jaarlijks onge
veer twintig amateurtoneelgezel
schappen hun voorstellingen laat uit
brengen, wil De Balie betrekken zo
lang de verbouwing van het eigen
theater in de Nes nog niet gereed is.
De Theaterunie wil De Balie voor
professionele theatergroepen behou
den. Zij heeft de gemeente voorge
steld het theater voor de gezelschap
pen Sater, het Projekttheater, Fun-
house en eventueel Poezie Hardop te
exploiteren, aangevuld met cabaret-
en dansvoorstellingen.
Verwarrend
De Amsterdamse Kunstraad heeft
zich in haar advies aan de gemeente
achter het plan van de Theaterunie
gesteld en zich uitgesproken voor een
professionele bespeling van De Balie.
De vermenging van amateurtoneel en
professioneel toneel zou volgens de
kunstraad verwarrend werken voor
het publiek en het gezicht van dit
theater onduidelijk maken.
Verbouwing
Arthur van Schendel, directeur van
De Engelenbak, vindt dat de kunst
raad weinig rekening houdt met de
actuele situatie. De verbouwing van
zijn theater is danig gestagneerd om
dat de fundering rot bleek. De nieuwe
begroting ligt sinds november bij de
gemeente en de toestemming om met
de verbouwing te beginnen is nog niet
binnen. Van Schendel vindt, nu er
geen ander theater beschikbaar is, De
Balie de aangewezen plaats: „Het
theater is ooit opgezet als noodthea-
ter. Toen de Brakke Grond verbouwd
werd. werden de voorstellingen van
dit theater verplaatst naar De Balie.
Nu ons theater verbouwd wordt, heb
ben wij daar ook recht op"
Dat dit theater in het hart van een
stad ligt waar professionele theater
groepen de grootste moeite hebben
passende theaterruimte te vinden
doet daar volgens Van Schendel niets
aan af: „Ik vind het vreemd dat het
beroepstoneel het amateurtoneel af
wijst. Er bestaat niet altijd kwalita
tief verschil tussen professioneel en
amateurtheater. Bovendien mag de
nood in het amateurtheater niet on
derschat worden. Daar heerst klein
leed. het zijn de stille armen. Daar
zijn veel problemen met accommoda
tie en financiën, waarvoor niemand
oog heeft".
Tegen de muur
Hoewel de Theaterunie geen toezeg
gingen heeft kunnen doen aan Sater,
het Projekttheater en Funhouse, is er
toch een bespelingsplan voor het ko
mende seizoen voor De Balie ontwor
pen. Daarop hebben de drie gezel
schappen hun plannen om buiten
Amsterdam op te treden afgestemd. f
Waarom hebben de groepen de keuze
van de gemeente tussen beroeps- en
amateurtoneel niet afgewacht? Flori-
an Diepenbroch, zakelijk leider van
Sater: „Wat moesten we anders? We
staan met onze rug tegen de muur.
We hebben geen alternatief in Am
sterdam dat tenslotte onze stand
plaats is. In de Brakke Grond kunnen
we niet meer terecht. De Theaterunie
heeft er zijn eigen produkties aange
vuld met de kleine zaalprodukties
van de repertoiregezelschappen en de
Belgische voorstellingen die voor
eenderde het theateraanbod gaan be
palen. We kunnen hier en daar wel
een weekje in verschillende theaters
bij elkaar sprokkelen. Maar als je je
gezelschap een eigen gezicht wilt ge
ven moet je de voorstellingen op één
plek In serie kunnen zetten, zodat het
publiek weet waar het aan toe is."
Ook Funhouse en het Projekttheater
lopen dakloos rond als zij niet De
Balie mogen. Funhouse is al jaren
geleden uit het alternatieve Shaffy-
theater dat een „kweekplaats" voor
nieuwe groepen is gezet, toen het
organisatorisch en artiestiek op eigen
benen kon staan. Hetzelfde is onlangs
ook met het Projekttheater gebeurd.
Geen beslissing
De gemeente heeft nog steeds geen
beslissing genomen. De voorstellen
liggen sinds begin maart bij de wet
houder. Doordat de besluitvorming
zo lang duurt komen de groepen in
grote moeilijkheden, meent Louis
Theater De Balie bij het Leidseplein in Amsterdam.
Foto: Erwln Verheljen.
Helmer, directeur van de Theater
unie. „Vanuit de Brakke Grond kun
nen we ze geen fatsoenlijke speelmo-
gelijkheden meer aanbieden. Krijgt
De Balie een andere bestemming,
dan komen ze nergens meer aan de
bak", aldus Helmer.
ue nmgeienoax kampt met dezelfde
problemen. Het afgelopen jaar heeft
de stichting haar voorstellingen in
beperkte mate in jeugdtheater De
Krakeling kunnen uitbrengen maar
dat bracht teveel organisatorische
problemen met zich mee. Vanuit de
positie van De Engelenbak is het be
grijpelijk dat zij haar activiteiten
naar De Balie wil verplaatsen. Iedere
amateur wil tenslotte zijn werk op
een behoorlijke plek tonen, maar je
kunt je afvragen of dat ten koste mag
gaan van professionele gezelschap
pen die op de tweesprong van een
belangrijke artistieke ontwikkeling
staan De politieke theatergroep Sa
ter zoekt nieuwe wegen om haar doel
stelling vorm te geven. Het Projekt
theater heeft na vijf jaar gedegen
ploeteren een oorspronkelijke lijn ge
vonden die om uitwerking vraagt.
Zou de gemeente kiezen voor ama
teurtoneel in De Balie dan zou een
theaterontwikkeling die door diezelf
de gemeente met subsidie is ge
steund, teniet worden gedaan.
Jeugdjournaal komt
drie maanden later
HILVERSUM Het Jeugdjournaal,
dat de NOS met ingang van oktober
op de weekdagen op de televisie wilde
gaan brengen, wordt drie maanden
uitgesteld. De eerste uitzending is nu
waarschijnlijk op 5 januari 1981. toe
vallig ook de dag, waarop het televi
siejournaal 25 jaar bestaat.
Oorzaak van het uitstel is de bijzon
der grote aanmelding van gegadig
den voor de vijf tot zeven medewer-
kersposten. Volgens Carel Enkelaar.
hoofd dienst televisieprogramma
NOS, hebben zich enkele honderden
kandidaten aangemeld, die allemaal
door de selectiemolen moeten.
ADVERTENTIE
Anders fietsen is
óók je kinderen
de natuur leren
ontdekken
door Stan Rijven
GELEEN Volgende maand is het precies tien jaar geleden
dat Nederland met het Holland Popfestival zijn eigen Wood
stock kreeg. In het Krallngse Bos te Rotterdam verbleven
toen zo'n 70 duizend festivalgangers In een sfeer die nog sterk
deed denken aan de flower power.
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM Bijna alle Nederlanders dat wil zeggen 95
procent van de bevolking hebben op 30 april de televisiere
portages over de troonsafstand van koningin Juliana en de
inhuldiging van koningin Beatrix voor kortere of langere tijd
gevolgd.
De meeste kijkers vonden de reporta
ges goed. Dat geldt voor 82 procent
Dertien procent vond ze daarentegen
Speciaal vandaag
In het NCRV-programma
Kerkbuurt, dat aandacht be
steedt aan wat er binnen de
plaatselijke gemeenten ge
beurt, is het onderwerp van
avond „Kerk en recreatie".
Het is een voorbereiding op
het themaprogramma over
„arbeid en vrije tiid" dat daar
op volgt. Ned.I/19.05
„Wie niet werkt zal ook niet
eten" is de titel van dit twee
uur durende programma over
„arbeid en vrije tijd", naar een
idee van Henk Mochel. Boven
genoemde spreekwijze lijkt
steeds minder opgeld te doen.
Door de invoering van de auto
matisering en het sluiten van
fabrieken is er steeds minder
werk en stijgt het werkloos
heidscijfer onrustbarend.
Een aantal deskundigen zal in
de studio van gedachten wis
selen met elkaar en met een
representatieve vertegen
woordiging van het Neder
landse volk, waaronder werk
lozen. Die deskundigen zijn:
prof. ror dr B. de Gaay Fort
man (voorstander van sociale
dienstplicht), mevrouw G. J.
Strikwerda-van Klinken (be
trokken bij de plaats van de
vrouw in het arbeidsproces),
dr Okke Jager, S. J. Van Eyke-
lenburg (voorzitter christelij
ke werkgevers), prof. dr N. H.
Douben (hoogleraar te Nijme
gen), drs. G. Terpstra (CNV),
drs J. den Uyl (PvdA). Ge
spreksleiders zijn: prof. dr H.
Galjaard en Henk Mochel.
Ned.1/19.30
matig. Slechts iets meer dan de helft
van de ondervraagden 51 procent
vond het juist dat in de reportages
ook aandacht werd besteed aan de
straatrellen in de hoofdstad tijdens
de inhuldigingsplechtigheden. Daar
dacht 41 procent precies tegenover
gesteld over.
De manier waarop de verslaggevers
over het algemeen commentaar ga
ven in de reportages beoordeelde 62
procent met goed, en 27 procent met
matig.
Bovenstaande gegevens over de be
langstelling voor de televisie-uitzen
dingen op 30 april zijn ontleend aan
een telefonische steekproef op 3 mei
onder 372 Nederlanders van vijftien
jaar en ouder.
De reportage in de ochtenduren van
de troonsafstand en het verschijnen
van de koninklijke familie op het
balkon van het paleis werd voor een
deel door 88 procent van de Nederlan
ders gevolgd. Zeventig procent zag
dit gebeuren in zijn geheel.
De middagreportages werden, ook
weer voor kortere of langere tijd, door
89 procent gevolgd, terwijl 59 procent
alles bekeek.
In de avonduren zag 46 procent de
documentaire over het leven van
prinses Beatrix, 38 procent de vraag
gesprekken met gasten in het paleis
op de Dam en 73 procent de reportage
van de feestelijkheden in Am
sterdam
Driekwart van de Nederlandse bevol
king keek naar een of meer uitzendin
gen van het NOS-joumaal. Het jour
naal van acht uur werd door 36 pro
cent bekeken.
Volgens de steekproef heeft achttien
procent van de Nederlanders ook een
deel van de omstreden radio-uitzen
dingen van de VARA en STAD/Radio
Amsterdam op 30 april beluisterd.
Negen procent deed dit korter dan
een half uur en negen procent langer.
Een prolongatie van dit festival heeft
er nooit ingezeten, vooral vanwege de
financiële strop die de organisatoren
destijds hebben geleden. Het impres-
sariaat Mojo heeft echter zijn daar
opgedane ervaringen verlegd naar de
organisatie van pop-concerten waar
mee het op het moment nagenoeg een
monopoliepositie in ons land bezit.
Tien jaar geleden werd in Geleen met
Pinkpop eveneens een popfestival ge
organiseerd dat nu nog net zo levens
vatbaar blijkt te zijn. Klein begonnen
in 1970 met tienduizend bezoekers,
groeide dit aantal jaarlijks met vijf
duizend tot een record-aantal in 1977
met 45-duizend. Het jaar daarop werd
besloten het bezoekersaantal te be
perken tot 40-duizend (het werden er
twee duizend meer), terwijl bij het
tweede lustrum de top van 50-dui-
zend werd gehaald.
De organisatoren van Pinkpop hante
ren dan ook een succesvolle formule
die niet negatief wordt beïnvloed
door veranderingen in de samenstel
ling en de smaak van het publiek. Uit
een vorig jaar gehouden publiekson
derzoek bleek dat ruim de helft van
de bezoekers jonger was dan 20 jaar
en 90 procent niet ouder dan 25 jaar.
Oriëntatie
Tweederde van de festivalgangers
was van het mannelijk geslacht, ter
wijl tevens bleek dat de overgrote
meerderheid (85 procent) uit eigen
land afkomstig was, met België en
Duitsland respectievelijk op de twee
de en derde plaats.
van de afgelopen jaren is er nauwe
lijks sprake geweest van gedurfde
keuzes, maar wel van een oriëntatie
op een zo breed mogelijk publiek.
Traden er in 1970 nog voornamelijk
Nederlandse groepen op, in de loop
der jaren verschoof het accent steeds
meer naar Engelse en sinds 1976 ook
naar Amerikaanse optredens. Stee
vast bleef er echter een Nederlandse
attractie op het programma staan,
die traditiegetrouw de opening
mocht verrichten. Bovendien werd
gepoogd om variatie aan te brengen
door het aanbrengen van een folk-
band, een hardrockgroep en een veel
belovende, nieuwe band. De folk is
echter de laatste twee jaar van het
programma geschrapt.
Het was niet alleen het appelleren
aan een brede smaak dat bijdroeg
aan het succes van Pinkpop, ook de
bijna spreekwoordelijk geoliede orga
nisatie heeft dit festival zo'n goede
naam bezorgd. Vertragingen en af
zeggingen, die bij dit soort manifesta
ties meer regel dan uitzondering zijn,
kent Geleen niet.
In het programma dat voor komende
maandag (Tweede Pinksterdag)
wordt geboden, is met een traditie
gebroken. De opening zal nu niet
meer een Nederlandse band kennen.
Die eer valt de Amerikaanse zanger
en songschrijver Garland Jeffreys te
beurt. Deze randfiguur uit de New-
yorkse scène is zowel qua komaf als
in zijn muziek een smeltkroes, die
stadse rhythm Sc blues, soul, jazz en
reggae op een zeer persoonlijke wijze
met elkaar verbindt.
-tT:ar
Ten aanzien van de programmering De Belg Raymond van het Groene-
Dozy, Beaky, Mick Tich
Samen met Dave Dee vormden
Dozy. Beaky, Mick en Tich een
kwintet dat tussen 1966 en '68
maar liefst tien Top-10 hits had.
zoals Bend it en Hide away. Lief
hebbers van dit genre kunnen, al
dan niet om jeugdsentimentele re
denen, vanavond terecht in De
Melkweg in Amsterdam waar ze
een eenmalig concert geven
Luilaknacht Haarlem
Met het motief „de jeugd van de
straat te houden", werd enkele
jaren geleden in Haarlem het initi
atief genomen tot een nachtelijk
popfestival op de vrijdag voor de
Pinksteren dat nu langzamerhand
tot een traditie is geworden. Het
programma, dat in de Beijneshal
(recht tegenover het NS- en bus
station) wordt afgewerkt, ziet er
dit jaar alleszins aantrekkelijk uit
met Garland Jeffreys, Fischer-Z,
Matchbox, Angel City, Stock (uit
Haarlem) en Urban Heroes uit
Den Haag.
Frank Zappa
Zowel op de plaat als op het podi
um bewijst Frank Zappa nog
steeds een muzikaal genie te zijn.
wiens creatieve bron nog steeds
niet is opgedroogd. Traditiege
trouw bezoekt mj eenmaal per
jaar ons land. Voor 1980 wordt dat
komende zaterdag in de Ahoyhal
in Rotterdam.
Nederlandstalig popfestival
In het Gelderse Ulft wordt aan
staande zaterdag een popfestival
gehouden met uitsluitend Neder
landstalige groepen zoals Toontje
Lager, Jan Duindam en Stampij.
Pinkpop
Voor de elfde maal in successie zal
Geleen op Tweede Pinksterdag in
het teken van Pinkpop staan.
Achtereen volgens treden in het
sportpark vanaf 11 uur op: Gar
land Jeffreys. Raymond van het
Groenewoud. Joe Jackson, The
Specials. Van Halen. J Geilsband
en The Jam.
Johnnie Guitar Watson
Deze 45-jarige Amerikaanse gita
rist brak pas rondom 1976 door
met zijn pakkende combinatie
van rhythm Sc blues en funk, die
vooral In het opbloeiende disco
theekwezen goed aansloeg. ..A
real mother for ya" zal uiteraard
ook te horen zijn op 28 mei. wan
neer Watson in Vredenburg te
Utrecht zijn enige Nederlandse
concert geeft.
Raymond van 't Groenewoud
woud die hiema optreedt, krijgt met
zijn deelname aan Pinkpop eindelijk
de waardering die hij verdient. Hij is
de overtuigendste vertegenwoordiger
van de Nederlandstalige popmuziek
die volzit met blues, humor en non-
conformisme. Van het Groenewoud
voelt zich overal thuis, of het nu een
folkfestival of een feesttent bij een
kermiskoers betreft, zodat hij in Ge
leen vermoedelijk ook de juiste stem
ming zal weten te treffen.
The Specials
Voor Joe Jackson, de koploper van de
Engelse new wave, zal dat ook geen
problemen opleveren, getuige zijn in
drukwekkende concert begin maart
in de Edenhal in Amsterdam. De ska-
rock die begin dit jaar aan zijn op
mars begon, krijgt een goede verte
genwoordiging in de The Specials uit
het Engelse Coventry. Zo vrolijk als
hun optreden zal zijn, zo hard wordt
dat van de Amerikaanse rockforma
tie Van Halen, genoemd naar de twee
broers van Nederlandse komaf die
hiervan deel uitmaken.
J. Geilsband
Een hoogtepunt wordt ongetwijfeld
de uit Boston afkomstige J. Geils
band met een zinderende mengeling
van rhythm Sc blues, soul en energy.
Tijdens hun eerste bezoek aan ons
land, vorig jaar in Paradiso in Am
sterdam, was de zaal te klein. Mis
schien geldt dat aanstaande maan
dag ook voor het sportpark.
The Jam is een zogenoemde mod-
groep die in haar geboorteland Enge
land een ongekende populariteit ge
niet. Van niets op één op de Engelse
hitlijsten en nog eens acht singles In
de top-75, dat is een niet geringe
prestatie. Zij zullen in Geleen de uit
smijter vormen van een weinig ge
durfd. maar wel aantrekkelijke con
certenreeks.
HILVERSUM De NOS zal via radio
en televisie aandacht besteden aan
het afscheidsdefilé voor prinses Julia
na, dat op zaterdag 31 mei op paleis
Soestdijk wordt gehouden. De televi
sie verzorgt van 10.30 tot 12.00 uur via
Nederland 2 een rechtstreekse repor
tage met commentaar van Dick Pas-
schier. Er is een samenvatting om
18.00 uur. Op de radio maakt Klaas
Samplonius drie reportages via Hil
versum 1: van 11.30 tot 11.59 uur, van
12.03 tot 12.10 uur en van 13.03 tot
13.10 uur.
door Franz Straatman
UTRECHT Nederlandse musici die hun instrument
len voor een dirigeerstok, dienen zich in een zo lijkt hj ic
versneld tempo aan. Kasper de Roo is weer zo'n naam op i
aanplakbiljetten; dinsdagavond maakte hij, voorzover m en
gaan, zijn debuut in Nederland bij het Utrechts SymÜ n
Orkest. Daarvóór dirigeerde hij al in de V.S. en in Brussel i rl
opera van H&ndel, Alcina)
om naar te luisteren, een aange»
verrassing want het is zo'n do; it
zaagd stuk. Het bewijst de grote I
se en veelzijdigheid van Bethi ,h
zich op 't moderne terrein zo v
goed weert. De dirigent pakte
begeleidingswerk nogal vooni; Stl
aan; de soliste nauwlettend vols an
in haar volkomen vrije voorcfc
Totaal beeld na dit concert dat
een lekker vloeiende Auffordei
zum Tanz (Von Weber) begon n
goed, degelijk debuut van een d
jarige die al genoeg karakter lieti ,r
om te vermoeden dat er een
ontwikkeling mogelijk is.
Tijdens zijn verbintenis als fagottist
bij het Rotterdams Philharmonisch
Orkest, liet hij zich in Amsterdam
onderrichten in directietechniek bij
Jaap Spaanderman, Joop van Zon en
Anton Kersjes, broedmannen voor
heel wat dirigenten uit de jongste
lichtingen. De Roo heeft beslist veel
van Van Zon en Kersjes in zijn slag
techniek overgenomen; van de laat
ste de gewoonte om de rechterarm
globaal rond te maaien alsof er ballen
worden opgeworpen. Zijn linkerhand
is vaak heel onafhankelijk bezig, de
tails aangevend, nogal expressief, een
gebaar waarbij het goed, lekker musi
ceren moet zijn. En dat deed het USO
ook, met name in Dvoraks Negende
symfonie, bijgenaamd Uit de nieuwe
wereld.
Een heerlijk werk waarin orkestmusi
ci hun artisticiteit ten volle kunnen
botvieren. De Roo liet daarvoor alle
ruimte, zoals in het ongelooflijk
mooie tweede deel Cargo) met veel
houtblazerssoli. Opvallend hoe pittig,
zangerig, zeer gedisciplineerd de strij
kers werkten, aangevoerd door een
van de drie concertmeesters die het
USO thans rijk is, Istvan Parkhany.
Zijn komst, en van zijn mede-spelers
in het Orlando-kwartet, naar het or
kest legt het USO zo te horen geen
windeieren. De Roo voegde die kwali
teiten goed samen en stouwde de
symfonie tot een logische voortgang
van opeenvolgende spanningslijnen.
Lentedag
Voor de pauze had De Roo de moei
lijk blijvende taak tot solistenbege
leiding, in dit geval violiste Vera
Beths in Bruchs beroemde concert in
g. Vera Beths zette deze romantische
ontboezeming in de sfeer van een
frisse, zoete lentedag neer. Boeiend
Van onze kunstredactie
LAREN De educatieve medi»
nifestatie Festikon '80, die vans
29 september in het Singer-con* ti
in Laren (NH) wordt gehouden, i
een internationale opzet krijgen
komen 30 speelfilms uit verschil!»
landen, waar onder diverse pre BS
res. Naast een serie Indische
wordt een retrospectief geboden
de Hongaarse regisseur Istvan Si
en er komt een lunchprogrammi
bestaat uit animatiefilms die
stig zijn uit de privé-collectie
Amerikaan Greg Ford.
Festikon '80 zal vier programma J
bieden hebben: een algemeen,
thematisch, een multimedia en
symposium. Het thema van hetg
posium wordt „massa, groep en
dia".
I n
Achtergronden van avant garde belicht^
door Frlts Lagerwerf!
GRONINGEN Het jazzfestival-seizoen, dat al een paai
maanden in volle gang is, nadert vermoedelijk een vai J
zijn hoogtepunten. De nieuwe editie van de Gronings n
jazzmarathon, die zich tijdens het komende Pinkster- a
weekeinde in het Cultureel centrum De Oosterpoorta
ontrolt, biedt namelijk veel aantrekkelijks op het gebied J
van blues en hedendaagse Afro-Amerikaanse muziek.
wikkelingen bezien is de festival jjj
presentatie van de bonds van bit
esgitarist David „Honeyboy" Ec
wards en saxofonist Eddie Shai
verheugend. Het publiek kan vet Er
banden leggen, evenals de Amen
kaanse musici, die van „hun" nit w
ziekgeschiedenis niet altijd eva
goed op de hoogte zijn. Vrijdag j1
avond wordt een ruig en leerzaaa 1
bluesfeest, Edwards speelt frai T
bottleneckgitaar en Shaw zal n
zijn swingende, raspende sai_
foonstijl het gehoor stellig uit (k
stoelen dwingen.
Zaterdagmiddag musiceren Tl*M
Art Ensemble of Chicago, nog al
tijd een toonaangevende free jaz
formatie en Clovis Bordeaux, ea
hier nog onbekende pianist-co»
ponist, wiens platen werk op eei
dynamische, mobiele aanpa) d
duidt, zowel in snelle stukken ab i
in langzame, lyrische ballads. 'sA It
vonds volgen de band van ster ie
trombonist Ray Anderson, rat! oi
daarin de „contrabass-vondsf
Mark Dresser, The Ethnic Herita
ge Ensemble, een groep met grooi
saxofoontalent en een duimpiano bi
specialist,alsmede het kwartel
van gitarist James Ulmer, mei ij
tenorist David Murray opvallend
als tweede man.
In grote lijnen komt de program
mering neer op een muzikale reis
die van het Mississippigebied naar
Kansas City, Chicago, Philadel
phia en New York City voert. Vrij
dagavond wordt met ontstuimige
blues ingezet, waarnaar het meer
moderne gedeelte op zaterdag en
zondag wordt afgewerkt.
Het belang van deze marathon
schuilt ln een voorhoedefunctie:
de nieuwste ontwikkelingen in de
geïmproviseerde muziek worden
hier veelal het eerst belicht en
bovendien naast voorafgaande
stijlfasen uit de traditie geplaatst.
Het publiek beluistert hier niet
alleen avant-garde-jazz maar
krijgt ook te horen hoe deze tradi
tioneel is geworteld. Voor die op
zet is met een zekere moed en
eigenwijsheid gekozen: in plaats
van te hooi en te gras nieuw ogen
de groepen in het programma op
te nemen wordt nu een duidelijke
lijn gevolgd.
Er zijn de laatste jaren in Chicago
en New York groepen jonge musi
ci opgekomen die zich op niet mis
te verstane wijze van dominante
modebeelden hebben gedistanti
eerd. Zij zochten hardnekkig naar
inspiratiebronnen naast Charlie
Parker, Miles David en John Col-
trane, wier muziek al door horden
muzikanten, vergeefs, was nage
aapt.
We stuitten, voornamelijk naar
grammofoonplaten luisterend, op
saxofonisten als Orentte Cole
man, Eric Dolphy, Albert Ay Ier en
Archie Shepp, op componisten als
Duke Ellington, Charles Mingus
en 8un Ra, en ook op minder
bewierookte stylisten uit de Jazz
geschiedenis. De gevolgen waren
muzikaal soms verfrissend; zo kre
gen vrijheid en intensiteit als mu
zikale begrippen opnieuw inhoud
en bleek op het niveau van vorm,
ritmiek en melodie van alles mo
gelijk. En bovenal werd het „on
schuldige" element van de blues
aangehaald, het element van de
grote emotionele directheid, van
de compactheid.
Vooral in het licht van deze ont-
Zondag wordt het festival beslo-
ten met een groep rond b:
John Linndberg, een concert van
de gebroeder Rick en Lee Ri
het sextet van violist Billy
en cometist Butch Morris, en
saxofoonkoor van de legem
sche Odean Pope, die in Gi
gen eerder met drummer
Roach furore maakte. Tussen
bedrijven door kan naar de
recht hoog gepresen jazzfilmi
lectie van Dave Chertok wi
gekeken.
Een licht smet op het voorspelb
re succes is dat de progi
bij New York en Philadelphia a
der meer ophoudt. Er zijn in Eu:
pa, met name in Nederland, Duiti
land en Engeland vernieuw
muzikale tendenzen bespeu
die een interessant verlengJ
van de Airo-Amerikaanse muziek
vormen.
Van uitgeverij Lemniscaat in Rotter
dam zijn: De wil zinvol te leven.
logotherapie als hulp in deze tijd van
V. E. Frankl (133 blz - 23,50) en Geef
'zin aan je leven, werken met Frankls,
logotherapie van J. B. Fabry (175 blz -
24,50).
Geld en geweten, een bundel opstel
len over anderhalve eeuw Nederlands
bestuur in de Indonesische a
(deel I: 19e eeuw) samengi
ingeleid door prof. dr C. Fas
Uitg. Nijhoff, Den Haag. 235 I
39,50.
Uitverij Zomer en Keuning iflj
zond de volgende boeken: Je Ir
niet altijd te glimlachen,
Bergman. Relaas van een lick
lijk gehandicapte (96 blz -
Drenthe monumenteel. d'olde
schap in foto's van nu. Tekst Cj
pel, foto's K. Janssen (151 J
19.50). Gezond en fit door wal
beschreven door J. Man (123 N
19.90).
