kijken barcelona Fascinerende huizen en fraai beeldhouwwerk The Cure warm onthaald Fellini's wraak op de vrouw NOS peinst over aanpak in Moskou Bezoekersaantal daalt bij toneel en muziek VARA-verlies; 6600 totaal Nieuwe boekei Modernismo Catalaans antwoord op vernieuwingsbeweging Engelse groep met emotieloos optreden Vier maanden voor tegenhouden van overvaller En dan nog WOENSDAG 21 MEI 1980 KUNST/RADIO/TELEVISIE TROUW/KWARTET HILVERSUM (ANP) - De NOS neemt, hoewel het Nederlands Olym pisch Comité nu heeft besloten dat Nederland aan de Zomerspelen in Moskou zal deelnemen, nog een af wachtende houding aan ten aanzien van de reportages van de Olympische Zomerspelen in Moskou. Vast staat al wel. dat het aantal uitzenduren zowel op de televisie als op de radio minder groot zal zijn dan men aanvankelijk had geprogrammeerd. Wat de televisie betreft wil men af wachten aan welke takken van sport Nederlanders zullen deelnemen, wat de televisie in de buurlanden voor al die in West-Duitsland met het evenement gaat doen en ook hoeveel en welke landen nu definitief aan de Spelen zullen deelnemen. Dat laatste is op 24 mei bekend. Daarna zullen de NOS en de overige zendgemachtig den rond de tafel gaan zitten om uit te maken hoe men de Spelen in de Nederlandse hulskamers zal brengen. Van onze radio- en tv-redactie HILVERSUM - De VARA heeft de balans opgemaakt over de schade die is geleden door de omstreden radio uitzendingen op 30 april. Het verlies bedraagt 6600 leden Er zijn 12.000 mensen geweest die hun lidmaatschap hebben opgezegd. Dat is voornamelijk gebeurd in de eerste dagen na woensdag 30 april. Later hebben zich echter 5400 leden aangemeld. De aflevering van Sonja's Ooed Nieuws Show op zaterdag 10 mei, met de nieuwe VARA-voorzitter, dr. A. H. van den Heuvel, in de rol van leden werver, heeft de VARA voor een be langrijk deel de nieuwe leden be zorgd. Daartussen zouden duizenden aanmeldingen zitten van mensen die in de emotionele tijd na 30 april hun lidmaatschap hebben opgezegd, maar die daar toch ook weer vanaf zagen. Zij hebben ook een brief gekre gen van de VARA-voorzitter met de aanmoediging lid te blijven Inmiddels heeft het dagelijks bestuur van de VARA definitief besloten af te zien van een aanklacht tegen minis ter Wiegel. Bij nader onderzoek is gebleken dat er niet voldoende juridi sche mogelijkheden zijn. Wel wordt aangenomen dat opmerkingen van Wiegel, dat het opruiende karakter van de radio-uitzendingen van VA RA- en 8TAD/Tadio Amsterdam de rellen hebben aangemoedigd, de VARA veel schade hebben berok kend Speciaal vandaag In „Het Paard van Troje" wordt aandacht besteed aan de eindexamens die deze maanden in het hele land wor den gehouden. Aan welke spanningen wordt de leerling blootgesteld? Ned. 2 18.59 uur Een familie, het paradijs. Japanse speelfilm van regis seur Takeschi Matsuo. Het verhaal gaat over een jongen die zijn draai in het leven niet kan vinden. Hij wordt door een oudere vrouw mee naar huis genomen. Enige tijd later trouwt de jongen met de echtgenote van de overleden zoon van de oude vrouw. Fa milieleden zijn niet zo geluk kig met het huwelijk en moei lijkheden blijven dan ook niet uit. Ned. 1 20.00 uur Info gaat in op de levensom standigheden in de Nederland se gevangenissen. Naar aanlei ding van de vorige week uitge zonden Amerikaanse docu mentaire „Scaired Straight" wordt in dit programma de vraag gesteld: Is de zogenaam de „schoktherapie" door gede tineerden op jeugdige vanda len een opvoedkundig middel? Ned. 2 22.25 uur Dit Is hot vierde verhaal uit een aerle waarin nader wordt ingegaan op de kunst en architectuur In Barcelona. Eerdere publlkatles over dit onder werp verschenen In de krant van 10, 16 en 20 mei. De serie zal komende zaterdag worden afgesloten met een artikel over de beroemde Sagrada Famllla, de bekendste schepping van de architect Antonl Gaudl. mee. Aan de Paseo de Gracia, een van de fraaiste avenue's van Europa, op de hoek van de Consejo de Ciento bouwde hij het huls voor Lléo Morera, een feest van neo-Mudéjar. Het Is gesitueerd in hetzelfde bouwblok waar de Casa Battlo van Gaudl staat. Deze laatste woning heeft een bijzon dere buurman, de Casa Amatller. Deze woning, in 1900 ontworpen door Pulg i Cadafalch, bezit een hoogst merkwaardige menging van stijlen: een trapgevel met kleurige bekleding en allerlei gotische en renaissance details. Pulg is ongetwijfeld een van de vrolijkste stijlenmengers Berenguer, een van de medewerkers van Gaudl, werd in het vorige artikel al even genoemd als ontwerper van. het huis in Art Nouveau-trant in het Park GQell. Een van Gaudl's jongere medewerkers, Josep Jujol, drukte nog lange tijd, ook toen de decoratie ve architectuur al lang door de func tionalisten (in Barcelona o.a. José Lluis Sert) dood was verklaard, de voetsporen van zijn meester. Voor de decoraties van het Park Güell was hij in hoge mate verantwoordelijk: de meanderende banken van het Cen trale plein vooizag hij van een feeste lijke bekleding van keramisch afval- materiaal. De arbeiderswijk is nooit gebouwd, alleen de structuur van straten en pleinen is er gekomen. Om een indruk te krijgen hoe het had kunnen wor den kan het San Pablo Ziekenhuis (aan de Avenlda de Gaudl) bezocht worden. Tussen 1902 en 1910 werd dit gebouwencomplex, een levendig dorp in de stad, door Domènech gebouwd. Met de unieke vormgeving van Gaudl voor ogen kan door het GQell-dorp even gestalte krijgen. Overal in de stad, vooral in de Ensan- che en daar wel speciaal op de afge schuinde hoeken van de bouwblok ken kunnen de resultaten van de de coratieve vernieuwingen, het Moder- nismo, bewonderd worden. Het strak ke stratenplan Cerda wordt er zeer door verlevendigd. -_,v. - De tijger die zijn strepen kwijt kinderboek met tekst van A. Paii tekeningen van M. Foreman. Ve ling S. Commandeur en R. Verii Uitg. De Harmonie. Amsterdam blz - 14.90. Van uitgeverij Aarts te Amsterd 'zijn de volgende boeken: Meisjfl nade, kwatrijnen van D. v. Wissen blz - 10 gulden). De wonderbaarlijke reis van JU Maneschijn en Sientje Zeester. SI met tekst van W. Wilmink en gi kend door W. Vleeshouwer, scheen in 1978 in De Waarheid' blz 10 gulden). De onbevoegdheid der Holland! literaire kritiek door Willem KI en Albert Verwey. In 1886 uitgege door w. Versluys in Amsterdam blz - 10 gulden. Bij uitgeverij Elsevier te Amstert zijn verschenen: De laatste k*l oorlogsroman van S. Reeman. I blz - 19.90) en Vlaamse verba van M. Gljsen en K. Jonckheerel btz - 35 gulden). Molens in Zuid-Holland in oudei sichten deel 2, verscheen bij de Eu pese Bibliotheek te ZaltbommeU afbeeldingen, 30.90. Juliana Regina 1948-1980. 165 P na's foto's. Door F. J. Lams* 49.50. Uitg. Hollandia, Baam Van N. Muller is de gedichtenbui getiteld: Het land achter mijn duw. Uitg. Harlekijn, Westbroek, blz - 14.80. De tachtigers en de klassieken. zameling van een aantal artili oorspronkelijk gepubliceerd in meneus. Met een bibliografie dW van Faassen. Uitg. Reflex, Utrecfit blz - 18 gulden. De aarde is van ons allemaal, over' uitbuiting van de natuur en hoe I anders kan door L. H. Olsen. W Ploegsma, Amsterdam. VerttM Henk van Halm. Bestemd voor klrvj ren vanaf 9 Jaar. 47 blz - 15.90 I De strijd in de woestijn van lier. In de serie De tweede log van uitgeverij Time Life in sterdam. 208 blz ƒ39.90 door Stan Rijven Het Palau de la Musica (gebouwd 1905-1908) kan een hoogtepunt van het Catalaanse Modernisme ge noemd worden. Domènech die met zijn architectuur tegen de Castiliaan- se trend (onder de centralistische lei ding van Madrid) wilde ingaan, liet door de beeldhouwer Miguel Blay op de hoek van het muzlekpaleis een monumentale personifiëring van de Catalaanse bevolkingsgroepen aan brengen. Ook deze beeldengroep is een samenvatting geworden van de traditie (het thema en de vernieuwing (de vorm). Sensuele mystiek In het Museum van Modeme Kunst zijn de resultaten van de schilders, beeldhouwers, grafici en de produk- ten van de toegepaste kunsten uit de periode van het Modernismo te vin den. In het Ciudadelapark, vlak bij het Zoölogisch Museum dat genoem de Domènech in 1888 ontwerp, staat dit museum rustig te wezen. Er zijn ook in Barcelona en omgeving maar weinigen die zich voor de 19e eeuwse kunst, die dit museum in het bijzon der herbergt, interesseren. Voor de kunsten uit de vernieuwingsperiode is het ongetwijfeld een bezoekje waard, al was het alleen maar om enkele beeldhouwers te bekijken. Blay komt in dat gezelschap niet bij zonder goed uit, zeker niet vergeleken bij Enrique Clarasó en José Llimona. Van de laatste bezit het museum en kele baadsters en andere vrouwelijke naakten: „Desconsol", een voorover gebogen vrouwenfiguur is een won der van charme. Het portretgroepje van twee meisjes die de eerste com munie doen is eveneens buitenge woon opmerkelijk: van een sensuele mystiek De schilderkunst moet beduidend minder sterk vertegenwoordigd zijn geweest in de periode rond de eeuw wisseling. Zeker. Picasso was in deze periode werkzaam in Barcelona. maar hij had unieke kwaliteiten ver geleken bij de modernistische symbo listen als Santiago Rusihol en Ramón Casas, om de sterksten uit het veld van de modernisten maar te noemen. De laatsten passen geheel in de sfeer van de internationale Art Nouveau of Jugendstil. „Joventut", jeugd, heette in Barcelona een van de periodieken die de vernieuwingen op allerlei ge bied, maar speciaal de kunsten, sig naleerde. De produkten van kunstnij verheid: spiegels, kandelaars, pla quettes en noem maar op zijn in het museum goed vertegenwoordigd. Er zijn echte pronkstukken bij, maar ze zijn toch niet zo speciaal dat ze zich onderscheiden van die welke in Brus sel, Wenen, München, Darmstadt, Londen of 's Gravenhage gemaakt werden. Stijlvermenging In architectuur zijn veel aardiger en eigener resultaten bereikt. Er was vooral door toedoen van de plaatselij ke architectuurschool en enkele bouwmeesters sprake van een renais sance. In een periodiek met die naam (Renalxence) schreef de al genoemde architect Demènech artikelen over de vernieuwing en hij gaf les op de archi tectuurschool. Zijn woonhuizen, kan toren en andere gebouwen kregen zeer herkenbare decoratieve gevels ADVERTENTIE UTRECHT Nieuwe concerttijden zijn aangebroken. Een maand geleden werd de Engelse synthesizergroep Orchestral Manoeures in the Dark in Paradiso tot drie keer toe gedwongen terug te komen. Hun hypnotiserende muziek had een gedaantewisseling onder de toehoorders teweeg gebracht. In nog sterkere mate geschiedde dat maandagavond in Muziekcentrum Vredenburg. Het Engelse new wave- kwartet The Cure bracht de matig bezette zaal tot zulk een enthousias me dat vier toegiften van ieder twee. nummers nauwelijks voldoende wa ren om dat enigszins te temperen. Net als toen in Paradiso stond er een beheerst spelende groep op het podi um die geen enkele moeite deed zijn emoties te tonen. Geen persoonlijk sterrendom, slechts een groepsgebeu ren met een afstandelijke koude uit voering waarbij het puur om de mu ziek te doen is. Deze stijl van „nieuwe zakelijkheid" waarin klank en ver- klankers een uitdrukking worden van dezelfde idee, is ook terug te vinden bij groepen ais XTC, Wire en The Gang of Four. Een kunstopvatting Van onze kunstredactie DEN HAAG Het aantal bezoekers van toneelvoorstellingen is in bet sei zoen 1978-'79 teruggelopen met negen procent ten opzichte van het seizoen ervoor. Het kindertheater daarente gen kon zich verheugen ln een toene mende belangstelling. Deze voorstel lingen trokken 72 procent meer be zoekers dan het vorige seizoen. Dit blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Het onder zoek werd voornamelijk beperkt tot de gesubsidieerde gezelschappen. In totaal bezochten bijna 890 duizend mensen 3700 uitvoeringen in het re pertoiretoneel en ruim 200 duizend bezoekers werden bij anderssoortige voorstellingen genoteerd. Alleen het ballet geeft een lichte toe name te zien. In totaal werden in deze sector 276 duizend betalende toe schouwers geteld, dat is zes procent meer dan in het seizoen 1977-78. Voor de eerste keer heeft het CBS de cijfers van het kinder-, poppen- en vormingstheater opgenomen. De ruim 7300 voorstellingen van de hon derd poppentheaters die aan het on derzoek meewerkten, trokken 666.500 bezoekers. De belangstelling voor het vormings theater is in het seizoen '78-79 met maar liefst 21 procent afgenomen, terwijl het aantal voorstellingen in dat jaar Juist met hetzelfde percenta ge werd opgevoerd. van hedendaagse popmuziek die weerspiegeld wordt in platenhoezen en in een theatrale aanpak. Daarbij hoort onder andere een sobere, bijna mathematische belichtingstechniek waarmee de zeggingskracht een extra accent verkrijgt. The Cure maakt intelligente, tot op de draad ontrafelde atmosferische muziek waarin een voortdurende spanning aanwezig is. De als het ware vertraagd klinkende drums van Lau rence Tolhurst worden aangevuld met de strakke baspartijen van Si mon Gallup waarover zanger-gitarist Robert Smith heldere gitaarpatronen uitstrooit. De synthesizer van Mat- ROTTERDAM De rechtbank in Rotterdam heeft dinsdag de 46-Jarige A. de V. veroordeeld tot vier maanden gevangenisstraf voor het lossen van een schot op een overvaller van een postkantoor. De overvaller zelf, de 33- jarige D. 8., kreeg een straf van an derhalf Jaar opgelegd. De straffen zijn conform de eisen veertien dagen geleden Opvallend gegeven in de rechtzaak was het feit dat De V. op 21 februari van dit jaar de vluchtende D. S. ln de nek schoot. De advocaat van De V. betoogde dat zijn cliënt moest wor den ontslagen van rechtsvervolging omdat „zijn burgerplicht hem tot deze daad had geroepen". De officier vond evenwel dat er „weinig behoefte was aan dit soort interventies door het publiek." thieu Hartley geeft minimale maar trefzekere ondersteuning. Te zamen resulteerde dat in een stu wende keten van muzikale impressies die met zijn hypnotiserend effect on vermijdelijk tot dansen aanzet. Voor al van de onlangs verschenen elpee „Seventeen seconds" werd veel mate riaal gespeeld. A Reflection en The Final sound kwamen nog een keer terug in de toegift, net als de single Saturday Night waarmee een uitzin nig publiek het parket van de grote zaal tot meedansen dwon». „Muizenissen" heet een tentoon stelling die vanaf 24 mei tot 31 okto ber is te zien in het Natuurhistorisch museum in Tilburg. De expositie be licht vooral de ecologie van kleine zoogdieren. Een collectie oude Afrikaanse kunst uit West-Afrika en Zaïre is tot 26 mei het onderwerp van een ver kooptentoonstelling in Pulchri Stu dio op het Voorhout in Den Haag. De Russische pianist Wladlmir Feitsman zal geen uitvoering van een pianoconcert van Chopin geven in het kader van het Holland Festival. Het is nog steeds niet zeker of Feits man zijn afspraak kan nakomen. Na onderling overleg is nu besloten om in zijn plaats Wiktor Li berm an, de concertmeester van het Rotterdams Philharmonlsch Orkest het Vioolcon cert van Tsjalkovsky te laten spelen. Dat gebeurt op 6 juni in het Concert gebouw in Amsterdam en de volgen de dag in de Oosterpoort in Gronin gen. samen met het Concertgebouw orkest. door Peter Karstkarel BARCELONA Het is niet alleen Antoni Gaudi die voor de bezoeker van Barcelona verrassingen in petto heeft. De kring van medewerkers die deze bouwmeester om zich heen verzamelde, ont wierpen eveneens fascineren de huizen en andere gebou wen en ook de collega's van Gaudi, die de vernieuwings beweging, het zg. „Modernis mo". daadwerkelijk in prak tijk brachten, kwamen tot fantasievolle resultaten. Zij allen blijken toch niet de aan dacht voor vernieuwing van de technische en ruimtelijke organisatie te hebben die Gaudi tot steeds weer oor spronkelijke structuren bracht. Hun resultaten doen zich kennen ais traditionele gebouwen die van een rijk gedecoreerde huid zijn voorzien, terwijl die van Gaudi zich in ruimte lijke structuur naar buiten toe uit drukken en in de constructie de rede nen van de decoratieve vorm vinden. In de laatste tientallen jaren van de negentiende eeuw vond de neo-Mudé- jar in Barcelona veel navolging De Casa Calvet aan de grens van de oude stad, de Barrio Gótico, en de raster- vormige stadsuitbreiding, de Ensan- che, is een waardige vertegenwoordi-j ger van de neo-Mudéjar. Vlak bij dit apartementenhuis, in de straat die Trafalgar heet, trekt een serie lood sen de aandacht. De dramatische gol ving van de gevels is in forse vormen) uitgevoerd, een zwaar rustica-pro-| gramma in decadente vormen. Deze paradox in steen biedt de neo-Mudé jar op de meest weelderige wijze. Enkele straatjes verder, echt al in de Barrio Gótico, in de Alta de San Pedro rijst het Palau de la Müsica Catalans op met merkwaardige co lonnades. balcons, kleurig openge- werkt metselwerk en een bekleding van mozaïeken die over de gevels en kolommen golft. Het concertgebouw, waarin nog steeds regelmatig werk uitgevoerd wordt van o.a. Catalaanse toondichters de symbolische deco- josé Llimona: „Desconsol", marmer (1907) ratiedrift van het interieur kan het beste genoten worden tijdens een hart en nieren en mengde zich in de Catalaans nationale stijl, die zowel de concert is het werk van Lluis Do- politieke acties voor een regionale lokale tradities respecteerde als ook mènech (1850-1926), een tijdgenoot autonomie. Hij verdedigde voor de nieuwe industriële materialen en de- van Gaudi. Hij was een Catalaan in architectuur een eclecticisme, een coratieve ornamenten op kon nemen. La cittó delle donne ook in Cannes geen succej Op het kleine NS-station van Hulshorst is gistermorgen een gedenkpli onthuld die het gedicht „Hulshorst" bevat dat de dichter Gerrit Achterlx speciaal aan dit station heeft gewijd. Het was gisteren 75 jaar geleden dal in 1962 overleden dichter werd geboren. De onthulling werd voltrokken dl mevr. Cathrien Achterberg-van Baak, de weduwe van de dichter. Versierder toont Gaudi zich evenzeer als zijn collega's met de in het vorige artikel gesignaleerde Casa Calvet; het huis laat een mengstijl tussen Mudéjar en barok zien. Gedurende de vorige eeuw werd overal in Europa gebouwd in stijlen die teruggrepen op de hoogtepunten uit de lokale, regio nale of nationale bouwkunst in het verleden. In Catalonië en speciaal Barcelona. de zich door handel en industrie ontwikkelende metropool, waren het de flamboyante barok en de voor noorderlingen hoogst merk waardige Mudéjar. een mengvorm van romaans. gotiek en renaissance met moorse stijlelementen. Het Park Güell, aangelegd in de periode 1900-1914 naar een ontwerp van Gaudi. De meanderende bank om het centrale plein bezit een kleurige keramische versiering van Josep Jujol. door Peter Barnaart -X P CANNES Evenals vorig jaar brengt het festival inr°. Zuidfranse badplaats een nieuwe film van de Italiaan L regisseur Federico Fellini Werd Prova d'orchestra in u lauwtjes ontvangen, ook nu is de belangstelling voor a i. nieuwste produktie La citta delle donne niet overstelpend Ja Na de ronduit slechte ontvangst van de film in Italië werd hier in Frank rijk evenmin veel verwacht. Het ap plaus na afloop van de presentatie mag dan als „beleefd" worden om schreven. het doet de hoop rijzen dat Fellini de eer voortaan aan zichzelf houdt en het publiek niet langer las tig valt met dit soort werk De titel La cittó delle donne zegt het al: „vrouwenstad", stad vol van vrou wen. En wat voor vrouwen! Ze lijken alleen geselecteerd op hun overal overvloedig aanwezige vlees. Nu wa ren de Italiaanse feministes heel erg boos op Fellini, maar wellicht doen zij er beter aan hun woede te richten op de dames die bereid zijn zich voor een onbetekenend rolletje op dusda nige wijze tentoon te stellen en hun overmatige vlees te laten exploiteren. Want er is geen enkele grond voor boosheid. Ga eens zien, straks als de film naar ons land komt, hoe Marcel lo Mastroianni als de alter ego van de regisseur gedurende twee uren en twintig minuten geen kans ziet aan zijn trekken te komen temidden van deze vrouwelijke overdaad. En waarom lukt het hem niet om enig contact te leggen? Fellini, c.q. Ma stroianni zijn bang voor de „moe ders" met hun verpletterende liefde. Ze zijn bang voor de zogenaamde zwakheid tot voor kort het enige werkzame wapen van de vrouw maar vooral bang voor de pas nu in Italië onderkende denkvermogens van de vrouw. Bang voor het daar eindelijk opkomende feminisme en de daaruit voortkomende rolver- schuiving. Want als de moeders van de huidige generatie Italiaanse, volwassen man nen er niet meer zijn, dan blijft er niemand meer over om die lieve zoon tjes te vertroetelen, nietwaar? Want de vrouw van vandaag heeft wel an dere dingen aan haar hoofd. Zou) de wraak van Fellini zijn, dat b;1 elke vrouw in zijn film er onappetj lijk en/of met vertekende 1« wordt gefotografeerd. Subtiliteit De Franse regisseur Bertrand Tm De nier wijdt zijn innemende film a f( semaine de vacances eveneens at 1 verschuivende rollen binnen een r? tie. Dat deed hij al in zijn vorige 1$ waarvan momenteel Deathwatch ons land rouleert. Hij verstaat kunst het met grote subtiliteit brengen en met sympathie voon betrokkenen. Tavemier staat ook bekend oma 'P „acteursfilms". Zelf zegt hij daaro tijdens het festival: „Ik houd a veel van acteurs. Ik werk met ze, ai ik een mooi stuk muziek dirigeer, die manier probeer ik door de acte gevoelens visueel te maken, waa bij een naturalistische aanpak ra toe zouden komen. Nathalie Bayj hoofdrolspeelster in Une semaii* vacances-red.) heb ik bij voort* gekozen omdat ik werd getrol door de muzikaliteit die haar be gingen uitstralen." Aldus Bertrand Tavernier, die di mee bewijst dat hij veel zorg beste aan de muziek in zijn films. Op prachtige geluidsband is de stem beluisteren van Eddy Mitchell, o Frankrijks grootste popidool. Teg woordig brengt hij eigen teksten muziek van Pierre Papadiainand Tavernier: „Die muziek heb ik na om bepaalde scènes te onderstrej* Mitchell heb Ik gekozen omdat zonder literaire pretenties via een gische woordkeus en bepaalde e: ties op een eenvoudige mar belangrijke dingen zegt over de i tergronden van de hedendaagse geren."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 4