Ballet: tussen rode
vlaggen en acrobatiek
Antiquariaat Verburg
JEAN-PIERRE PINCEMIN
Galerie Cunera te Rhenen^1
schilderijen en aquarellen
dkoncntpilcru^
^WSrtmam
Friesche klokken
Bezoekt Kasteel „de Haar"
Haarzullens, Kasteellaan 1
gespecialiseerd in antiquarische, zeldzame boeken en instrumenten
betreffende geneeskunde, psychologie, psychiatrie, horlogerie, exac
te- en occulte wetenschappen.
Regelmatig verschijnende catalogi op aanvraag.
Telefoon 01180-25707
Relgeretr. 3 4331 BA Middelburg
STEDELIJK MUSEUM ALKMAAR
KEUZE UIT EIGEN COLLECTIE
Openingstijden:
ma. t/m do. 10.00-12.00 en 14.00-17.00
vr. 10.00-17.00
zon- en feestdagen: 14.00-17.00
zaterdags gesloten
galerie nieuwe weg
SCHILDERIJEN
17 MEI - 15 JUNI
Sterkenburgerlaan Doorn
één van de meest vooraanstaande galeries van
Nederland houdt een verkoopexpositie van
van meesters uit de Haagse en Romantische School.
Geopend: t/m zondag I juni van 11.00-20.00 uur
Iook Ie en 2e Pinksterdag).
Galerie Cunera, Herenstraat 14, Rhenen,
tel. 08376 - 3316
STsPAG 21 MEI 1980
TRÓUW/KWARTET f9 RHS 21
GALERIE GROTE
LENTE EXPOSITIE t/m 31 mei
19de en 20ste eeuwse schilderijen o.a. Bernard de Hoog, A. M.
Gorter, H. J. van der Weele, C. Artz enz.
Sassenstraat 49 Zwolle (bij de Sassenpoort) tel. 05200-13007/42877.
IKONENBOEK
Verschenen: J. R. Wortmann „Ikonen uit de collectie van Ikonengalerie Wortmann Zeist
1980 Een fraaie uitgave op kunstdrukpapier van 136 pag. Met o.a. 60 kleurafb van
ikonen uit eigen collectie, met beschrijving en datering van elke ikoon en prijslijst.
Na overmaken van 45.— op giro 689060 ontvangt u het boek thuis. Ook verkrijgbaar in
de boekhandel.
Openingstijden permanente verkooptentoonstelling: do. en za. van 10-12 en 2-5 u. Vrij.
19-21 u. Op andere tijden gaarne na afspraak.
Slotlaan 128, Zeist. tel. 03404-12285.
Een folder wordt u op aanvraag toegezonden.
door Eefje van Schalk en Ineke Sluiter
worden bij ons nog op oud
ambachtelijke wijze gemaakt.
U heeft de keuze uit vele types o.a.
staartklokken ook met dubbele kap
kortstaarten stoelklokken kantoortjes
enz.
Kom geheel vrijblijvend onze kollektie
bezichtigen.
Wij verzorgen tevens de rep. van uw
antieke klok.
Klokkenmakerlj
Van Der Meulen B.V.
Werkplaats met winkel:
Roazebosk 13 Scharsterburg tel. 05138-2751
Winkel: de Merk 11 Joure tel. 05138-3101
Omdat de groep niet eerder
in Nederland te zien was, is
gekozen voor het uitbrengen
van oude repertoire, twee ge
mengde programma's, be
staande uit werken van
Cranko, Tetley, Macmillan
en Béjart (resp. in R'dam en
A'dam), en een avondvullend
ballet, Kameliendame, van
John Neumeier, uitsluitend
te zien in Den Haag (15 en 16
juni).
Zwam
Tussen de uitersten, het bal
let van Stuttgart en de nieu
we vormen, er onder, of er
boven, zweeft, kruipt, draagt
en buitelt Pilobolus uit New
York. Wie de groep in 1974
heeft gezien, zal zeker opve
ren, want zij heeft toen een
overrompelende Indruk ge
maakt. Er is echter een pro
bleem met Pilobolus: is wat
ze doen dans, atletiek of
acrobatiek? De laatste twee
dingen zeker, het eerste?
Bij de oprichting in 1971 had
den Moses Pendleton en Jo
nathan Walker niet de bedoe
ling een dansgroep te vor
men, of een hogere vorm van
kunst te produceren. Zij stu
deerden biologie, toen zij in
contact kwamen met een
dansdocente die compositie
lessen gaf aan hetzelfde col
lege waar ze studeerden. Hun
interesse was voornamelijk
sportief geaard. Het vroegste
werk zou men kunnen betite
len als bewegingsstudies, ge
baseerd op kennis en inzicht
in gewicht en balans, een
werkelijk vertrouwen in el
kaar en gevoel voor de ander,
inderdaad onmisbare zaken
als men zich bezig houdt met
acrobatiek.
In eerste Instantie bestond
de groep uit vier mannen;
later voegden zich twee dan
seressen bij hen. De samen
stelling is sinds 1971 nogal
gewijzigd, maar de menge
ling van atleten en dansers
bleef. Wel schijnt het, dat er
meer dansachtige werken op
het programma staan, waar
aan o.a. thema's ten grond
slag liggen, die ontleend zijn
aan 19e eeuwse literatuur,
met name aan het werk van
Emily Dickinson. Die ballet
ten worden „gothlc", bar
baars, genoemd. Aangezien
de groep satirische humor
niet schuwt, zullen zij in dit
opzicht zeker het aanzien
waard zijn.
Pilobolus is de naam van een
zwam, die op alle mogelijke
manieren zijn weg zoekt naar
het licht. Als hij rijp is, explo
deert hij met grote kracht en
schiet zijn sporen over een
afstand van wel tussen de zes
en tien meter. Deze sporen
zijn één cel, met grote vitali
teit. Of de naam goed geko
zen is, moet blijken uit het
feit, of de ontwikkeling van
de groep gelijke tred heeft
gehouden met de belofte, die
de naam inhoudt. Tussen 2
en 7 juni in Den Haag,
Utrecht, A'dam, R'dam en
Eindhoven.
de Nederlandse
Jjjanswereld wordt het
jolland Festival al
inds jaren niet meer
jleen beschouwd als
ien confrontatie met
kwalitatief hoge of ex-
jerimentele hoog-
itandjes uit het buiten-
and. Integendeel, het
lolland Festival biedt
■Juist de in Nederland
^vestigde dansgezel-
chappen een unieke
tegenheid om hun in-
emationale, vooraan-
taande plaats te
onen.
Kirig jaar was dat bij voor-
leeld op overtuigende wijze
iet geval met de kostbare
£lve/Life-produktie van Het
lationale Ballet ln het Car-
É-theater. Nog maanden
laarna stonden de intema-
ionale vakbladen hierover
>ok het Nederlands Dans-
leater bereikte vorig jaar
in hoog niveau met de
salmensymfonie en de Gla-
olitische Mis, twee super-
alletten van huischoreo-
Jiri Kilian. De Ameri-
aanse tournee van het Ne
derlands Danstheater vlak
a het Holland Festival werd
ongelooflijk succes.
Pegenslagen
lok voor dit komende Hol-
Festival hadden deze
«ide groepen grootse plan
uitgedacht, maar beide
Jselschappen hebben met
genslagen te kampen ge-
Bij Het Nationale Ballet
dat vooral op het finan-
iéle vlak. De voorgenomen
iroduktie van de Schone
laapster naar Engelse ver-
e (Peter Wright) kon niet
oorgaan in verband met de
norme onkosten (alleen al
0 nieuwe kostuums en de
rstukken). Tegen zulke be-'
agen is de huidige Neder-
balletcultuur nog niet
tstand.
vrij vroeg in dit seizoen
erd daarom besloten deze
chone vooralsnog te laten
apen en de unieke Live/Li-
(•produktie van het afgelo-
len Holland Festival te her
talen. Lang niet iedereen
leeft deze voorstelllngense-
le destijds kunnen zien en
en herhaling hiervan wordt
ilet alleen door de overstel-
ide publieke belangstel-
ing gerechtvaardigd, als ze-
ook door de artistieke
restatie zelf.
Pwee delen
ive/Life bestaat uit twee de
in: het eerste is een ballet
an Hans van Manen voor
en danseres (Coleen Davis),
en danser (Henny Jurriëns)
_in een cameraman (Henki
an Dijk), waarin door mid-
el van een groot scherm (ei-
ofoor) en een fascinerend
ebruik van de specifieke
ïlmte en omgeving van The-
ter Carré een geheel nieuwe
isle van ruimte en tijd in
ans wordt aangegeven.
>e verveelvoudiging die op-1
reedt door de gelijktijdige
igistratie van de dansers en
omgeving in combinatie
net de dansuitvoering zelf,
dit Live tot een op
enbarende gebeurtenis, die
evens een nieuwe weg in de
alletkunst betekent.
Iet groots opgezette Life
an Rudi van Dantzlg en
oer van Schayk is tegen-
ver dit intieme videoballet
>P een heel andere manier
pectaculair. Tachtig dan-
ers worden door hen in twee
half uur opgezweept tot
t mis te verstane kritiek,
tgen isolement, mechanise-
tag, onrecht, vervreemding
r n wat er zo misgaat in de
der Mdige wereld.
o één lange serie van revolu-
lonaire groepsdansen met
ópperende rode vlaggen
ossen de ijskastelen was
machines, tot persiflerende
iltuatieschetsen met behulp
'an diaprojecties en enkele
edere, verstilde momenten
pas de deux, wordt hier
danshappening uitge
roerd, waarop zowel fluitend
Jjs juichend is gereageerd.
het spectaculaire en on
zachte van dit Life ook
ot jaar zo intens zal overko-
oen. moet tussen 11 tot 21
in Theater Carré bewe-
worden.
Muziek niet af=
t ^P^lemen waarmee het
is ^derlands Danstheater bij
voorbereiding van dit Hol-
rJHd Festival te kampen
~^g. waren van geheel an-
Wre aard. Artistiek leider
Het Stuttgarter Ballett brengt onder meer Kameleindame
Jiri Kyllan, was oorspronke
lijk van plan met Wedding
Preparations te komen, een
groot ballet naar de autobio
grafische aantekeningen van
zijn Tsjechische landgenoot
Kafka.
Hij wachtte daarvoor op de
muziek van Gary Carpenter,
als componist vast verbon
den aan het NOT. Carpenter
kon zijn compositie echter
niet tijdig inleveren en op het
allerlaatste moment moes
ten de „huwelijksvoorberei
dingen" uitgesteld worden.
Daarvoor in de plaats komt
nu een Kylian-ballet op de
Soldatenmis van de Tsjechi
sche componist Bohuslav
Martinu. De muzikale uitvoe
ring hiervan zal door het
Utrechts Symfonie Orkest
verzorgd worden, met pianist
Daniel Wayenberg en zang
solisten en koor van de Slo-
venskl Filharmonica uit
Bratislava.
Daarnaast is Mats Ek, de
zoon van de Zweedse choreo
grafe Birgit Cullberg, uit
Stockholm aangetrokken
voor de instudering van zijn
„Youth Memories" op mu
ziek van Bela Bartok. Het
Nederlands Danstheater zal
op 13 en 21 juni in Schevenin-
gen, op 14 juni in Rotterdam,
op 17 Juni in Utrecht en op
18, 19 en 20 Juni in Amster
dam te zien zijn.
Werkcentrum
Zoals Inmiddels gebruikelijk
is geworden zullen ook de
kleinere Nederlandse dans
groepen aan het Holland
Festival deelnemen. Het Sca-
pino Ballet richt zich daarbij
vooral op het educatieve
werkveld, in scholen te Den
Haag en Amsterdam, met
een speciaal dansintroduc-
tieprogramma, dat aansluit
bij de overige dansevene-
menten van het Festival.
Waar vorig jaar de Stichting
Dansproduktie de stellig
waargemaakte „eer" toeviel
om het Nederlandse moder-
ne-dansaandeel te verrijken,
zo is dat nu het geval met het
Werkcentrum Dans uit Rot
terdam. Dit is een betrekke
lijk kleine groep, die momen
teel haar eerste lustrum
viert. In die vijf jaar heeft zij
haar bestaansrecht overdui
delijk bewezen met zo'n 37
choreografieën van 16 chore
ografen, zowel uit binnen- als
buitenland. De vaste choreo
grafen Hans Tuerjjngs en
Ton Simons presenteren in
dit festival hun premières
Quaquara Qua (muziek
Henk Alkema) en Common
place Quintet (muziek Mi
chael Waisvisz).
Evenals vorig jaar zullen ook
van choreograaf John Neumeier.
dit keer same nwe rkin gs p ro-
Jekten tussen Nederlandse
en buitenlandse moderne
dansers worden opgezet. Het
betreft hier drie program
ma's van „Nieuwe vormen
van bewegen/dans", die in sa
menwerking met de Galerie
De Appel (bekend door per
formance -art) zijn georgani
seerd.
Van Nederlandse zijde zal
Pauline de Groot van de par
tij zijn, terwijl uit het buiten
land Min Tanaka (Japan),
Yvonne Rainer, Simone For
ti, Sheryl Sutton en Pooh
Kaye (USA), Miranda Tuf-
nell, Denis Greenwood, Mar
tha Grogun en Tim Head
(Engeland) hun medewer
king verlenen.
Voor de liefhebbers van de
specifieke modernste dans
en de performance-art zal dit
waarschijnlijk het interes
santste onderdeel van het
Holland Festival worden. Be
langwekkend is bovendien
dat deze voorstellingen,
waarin naar alternatieve be
wegingsvormen wordt ge
zocht, niet alleen in de Rand
stad zullen plaatsvinden,
maar ook in Middelburg,
Utrecht, Groningen en Bre- i
da, tussen 13 en 21 juni.
Stuttgart i
Behalve pure -avant-garde
draagt het buitenland aan
het festival ook gevestlgder
vormen van de danscultuur
bij. Het Stuttgarter Ballett
kent een historie die terug
gaat tot 1609, toen er aan het
hof van de hertog van Würt-
temberg al balletten getoond
werden. Diverse vernieuwers
drukten in de loop der eeu
wen hun stempel op het aan
zien van de groep zoals de
Fransman Noverre (achttien
de eeuw), de Duitser Oskar
Schlemmer (delen uit Das
Triadische Ballett, 1915) en
de Rus Beriosoff.
Die legde na de Tweede We
reldoorlog met de produktie
van de klassieke balletten
het fundament voor een op
vallende ontwikkeling van
de groep, in 1961 voortgezet
onder de bezielende leiding
van John Cranko. Naast zijn
werk als artistiek leider/cho
reograaf begeleidde hij tot
zijn dood in 1973 ook de ei
gen school voor de opleiding
van dansers en gaf hij jonge
choreografen de kans hun
werk uit te voeren. Uit dit
initiatief kwamen bekende
choreografen voort als John
Neumeier, die nu in Ham
burg werkt, en Jiri Kylian,
artistiek leider van het Ne
derlands Danstheater. Na
een korte periode dat Glen
Tetley artisitiek leider was,
nam in 1976 Marcia Haydée,
sinds 1962 topsoliste bij het
gezelschap, de leiding op
zich.
Enkele leden van Pilobolus Dance Theatre, het gezelschap dat na zes jaar weer in ons land terugkomt.